|
Son günlər Ermənistanda və Qarabağda baş verənlərə nəzər saldıqca aydın olur ki, Moskva Ağdam-Xankəndi yolunun açılmasına, Bakı ilə İrəvan arasında hər hansı ikitərəfli razılaşmalara bütün gücü ilə təxribat törətməyə çalışır. Hətta Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın Qarabağla bağlı son hücumu da müəyyən mənada Rusiya Federasiyasının hərəkətlərinin nəticəsidir.
Ölkə.Az bu barədə təhlil hazırlayan “Бакинский Бурила” rusdilli teleqram kanalının məqaləsini təqdim edir:
Üstəlik, onların nəyinsə nəticə verə biləcəyinə inanmaq üçün əsasları var. Çünki ssenari Moskvaya aiddir.
Rusiya Ermənistanın təsirdən çıxmasına imkan verə bilməz: nə İrəvandakı güc mənasında, nə də Qarabağdakı separatçıların son məhvi mənasında. Əslində, Ruben Vardanyan da bunun üçün Qafqaza göndərilib. Vardanyan isə öz tapşırıqlarını yerinə yetirə bilmədi. O, Bakı tərəfindən darmadağın edildi, Qarabağdakı digər qruplar onun altına keçməkdən imtina etdilər və əslində, Rubenin gündəmi bir şəkildə ələ keçirmək cəhdlərinə məhəl qoymadılar. Hər şey onunla yekunlaşdı ki, Vardanyan separatçıların “prezidenti” postuna müraciət etməyəcəyini təsdiqlədi və əslində, məğlubiyyətinə imza atdı.
Yeri gəlmişkən, bu yaxınlarda yıxılan Arayik Arutyunyanın Paşinyanın adamı sayılsa da, “klan”la müəyyən əlaqələri var idi. Düzdür, Araik çox qorxaq idi ki, bu əlaqələr heç bir nəticə verməsin: “keçmiş”lə təmaslar həddən artıq zəhərli və riskli sayılırdı. Əslində, buna görə Araikin gedişi həm Köçəryan, həm Sərkisyan, həm də onların Moskva kuratorları üçün şans oldu. Və onlar bu şansdan istifadə etdilər: İndi Xankəndini “Qarabağ klanı” ilə çox da yaxın olmasa da, müəyyən mənada əlaqələri olan qruplar idarə edir, amma onlar Araik Arutyunyandan radikaldırlar. Bunu daha qədim personajların - Bako Saakyan və hətta Arkadi Qukasyanın separatçıların bütün iclaslarında və şuralarında getdikcə daha çox və fəal şəkildə iştirak etməsi də təsdiqləyir. Onların Köçəryana və Sərkisyana münasibəti haqda deyiləsi söz yoxdur.
Deməli, Köçəryan və Sarqsyan bunu çox gözəl başa düşür. Onlar isə anlayırlar ki, indi çeynənmiş olsalar da, həm Ermənistan, həm də Qarabağ separatizmi mənasında Moskvanın əlində yeganə kart qalıblar. Onlara belə bir inam verən də budur.
Bundan əlavə, onlar başa düşürlər ki, Ermənistanda üçüncü qüvvə yaranmayıb. Bu o deməkdir ki, xalq bunu istəyir, ya yox, əgər Paşinyanı İrəvandan uzaqlaşdıra bilsələr, indi yeganə alternativ qüvvə hakimiyyəti bir anda ələ keçirmiş Qarabağın köhnə səhra komandirləridir.
Baş verənləri anlayır Paşinyan da anlayır. Və buna görə də özü üçün iki davranış xətti seçdi. Bir tərəfdən Ermənistanın baş naziri Moskvanı daha tez-tez və hətta daha sərt tənqid edir. Digər tərəfdən, o, Azərbaycanla münasibətlərdə vəziyyəti gərginləşdirməyə məcburdur: Paşinyan axmaqcasına hesab edir ki, Köçəryan və Sarqsyanın mövqeləri möhkəmlənərsə, o zaman onların gündəminə hansısa yolla müdaxilə etmək lazımdır. Bu nədir? Revanşizmdə "hər şeyi yenidən fəth etməyi" vəd edir. Buna gətirib çıxaran Paşinyan Bakı ilə müharibədən sonrakı bütün razılaşmaları mahiyyətcə pozaraq ərazi bütövlüyü haqqında cəfəngiyyat danışmağa başlayır.
Paşinyan daha çevik hərəkət edə bilərdimi? Bilərdi. Amma onun ya hiyləgərliyi, ya siyasi təcrübəsi, ya da hər ikisi yox idi. Nəticədə həm özünə qarşı, həm də Moskvanın əlinə keçdi: İrəvanda xalqın narazılığı nə qədər güclü olsa, bu həm Rusiya Federasiyası, həm də “Qarabağ klanı” üçün bir o qədər sərfəlidir.
Paşinyan öz demaqogiyası ilə ikinci dəfə tam hərbi əməliyyatlara əl atsa, onlar üçün daha sərfəlidir. Onların nəticəsi göz qabağındadır və seçicilər ona ikinci rüsvayçılığı bağışlamayacaqlar. Növbədənkənar seçkilərlə manevr də Paşinyana kömək etməyəcək. O zaman erməni arenasına yeni-köhnə “xilaskarlar” çıxacaq.
Bəs bunu anlamaq üçün Paşinyanın beyni çatacaqmı? Tezliklə öyrənəcəyik.
Tərcümə:Ölkə.Az