1990-cı ilin 20 Yanvar hadisələri Azərbaycan tarixində xüsusi yer tutan, xalqın milli kimliyini, qətiyyətini və azadlıq uğrunda mübarizə əzmini ortaya qoyan bir mərhələdir.

1980-ci illərin sonlarında - Sovet İttifaqının süqut etməyə başladığı bir dövrdə Qarabağdakı ermənilərin separatçı fəaliyyəti və mərkəzi hakimiyyətin buna laqeyd yanaşması ciddi narazılıq doğururdu. Xalqımız xüsusən SSRİ rəhbərliyinin erməni təcavüzünə verdiyi dəstəyə qarşı etirazlar səsləndirirdi.

Azərbaycan xalqının haqq-ədalətin bərqərar edilməsi uğrunda səsini ucaldaraq imperiya buxovlarından qurtulmağa can atmasından təşvişə düşən SSRİ rəhbərliyi, əslində, Sovet totalitar rejiminin süqutunu daha da sürətləndirən qanlı cinayətə əl atdı. Sovet Ordusu hissələrinin, xüsusi təyinatlı dəstələrin, daxili qoşunların iri kontingentinin və hətta SSRİ-nin ermənilərin sıx yaşadığı digər regionlarından olan ehtiyatdakı hərbçilərin iştirakı ilə həyata keçirilmiş hərbi təcavüz nəticəsində Bakıda dinc əhaliyə divan tutuldu, yüzlərlə insan qətlə yetirildi, yaralandı və itkin düşdü.

Sovet qoşunlarının 1990-cı il yanvarın 20-də Bakıya hərbi müdaxiləsi zamanı yalnız Ümummilli Lider Heydər Əliyev bütün çətinliklərə baxmayaraq, yanvarın 21-də siyasi iradə nümayiş etdirərək Moskvadakı Azərbaycan nümayəndəliyinə gəlmiş və SSRİ rəhbərliyinin törətdiyi bu cinayəti qətiyyətlə pisləyərək Bəyanatla çıxış etmişdir.

Qanlı hadisələrə baxmayaraq, Azərbaycan xalqı geri çəkilmədi, bu faciədən sonra milli azadlıq mübarizəsi daha da gücləndi. Ölkəmizin müstəqilliyi uğrunda canlarını qurban vermiş Vətən övladları 22 yanvar tarixində Bakının Şəhidlər Xiyabanında böyük izdihamla dəfn edildilər. Bu hadisə xalqın həmrəyliyini, milli birliyini və azadlıq uğrunda qətiyyətini bütün dünyaya göstərdi.

20 Yanvar hadisələrində xalqımızın göstərdiyi birlik və həmrəylik Azərbaycanın müstəqillik yolunda dönüş nöqtəsi, ölkəmizin suverenliyini bərpa etmək uğrunda apardığı mübarizənin parlaq nümunəsidir.

Azərbaycanda vaxtında dərindən araşdırılmayan və adekvat qiymətini almayan faciəyə yalnız bir neçə il sonra Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə dövlət səviyyəsində siyasi-hüquqi qiymət verildi. Ümummilli Liderin 5 yanvar 1994-cü il tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “20 Yanvar faciəsinin 4-cü ildönümünün keçirilməsi haqqında” Sənədə əsasən, Milli Məclisə 20 Yanvar hadisələrinə tam siyasi-hüquqi qiymət verilməsi və bu məqsədlə parlamentin xüsusi sessiyasının keçirilməsi məsələsinə baxılması tövsiyə edildi. Milli Məclisin 1994-cü il martın 29-da qəbul etdiyi Qərarda 20 Yanvar faciəsinin günahkarları konkret qeyd olundu və bu qanlı aksiya Azərbaycanda milli azadlıq hərəkatını boğmaq, xalqın inamını, iradəsini qırmaq üçün totalitar kommunist rejimi tərəfindən törədilmiş hərbi təcavüz və cinayət aktı kimi dəyərləndirildi.

Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 20 Yanvar şəhidlərinin xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə Şəhidlər Xiyabanında “Əbədi məşəl” abidə-kompleksi ucaldılmışdır. Həmçinin Ümummilli Liderin 17 yanvar 2000-ci il tarixli Fərmanı ilə 1990-cı il 20 Yanvar faciəsi zamanı həlak olanlara “20 Yanvar şəhidi” statusu verilmişdir.

Prezident İlham Əliyev 20 Yanvar hadisələri ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslər və şəhid ailələrinin sosial məsələlərinin həllinə xüsusi diqqət göstərir, hər il yanvarın 20-də Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edərək “Əbədi məşəl” abidə kompleksinin önünə əklil qoyur. Bütün bunlar həmin kateqoriyadan olan şəxslərə diqqət və qayğının bariz nümunəsi kimi ictimaiyyət tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.

Qanlı 20 Yanvar gecəsi unudulmur - xalqın yaddaşında əbədi yaşayır. Ölkəmizin ərazi bütövlüyünün və suverenliyinin bərpası ilə müasir tariximizdə yeni bir dövr başlandı. Bununla Azərbaycanın azadlığı, müstəqilliyi, eləcə də ərazi bütövlüyü uğrunda 35 il əvvəl - 1990-cı ilin qanlı 20 Yanvar hadisələri zamanı şəhid olmuş Vətən övladlarının da ruhu şad oldu.

Twitter