 |
|
Martın 16-da Azərbaycanda koronavirus (COVID-19) infeksiyasına qarşı 11 295 nəfər vaksinasiya olunub.
Bu barədə Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan məlumat verilib.
Bildirilib ki, hazırkı dövrədək ölkədə koronavirus infeksiyasına qarşı 462 951 nəfər peyvəndlənmə prosesində iştirak edib. Qeyd olunub ki, vaksinasiya respublikamızın bütün rayonlarında uğurla davam etdirilir.
"Bu günlərdə ölkə başçısı İlham Əliyev Tuğ kəndinə səfər edərkən kəndin ermənilər tərəfindən dağıdılan tarixi məktəb binasına da baş çəkib.
Əsası 1885-ci ildə Azərbaycanın görkəmli mütəfəkkiri Mir Mehdi Xəzani tərəfindən qoyulmuş bu məktəbdə Qori Müəllimlər Seminariyasını bitirmiş tanınmış azərbaycanlı ziyalılar müəllimlik ediblər".
Bu barədə təhsil naziri Emin Əmrullayev özünün “Facebook” səhifəsində yazıb.
Nazir qeyd edib ki, 1978-ci ildə ümummilli lider Heydər Əliyevin qərarı ilə Tuğ kəndində 640 şagird yerlik 2 mərtəbəli müasir tipli məktəb binası inşa edilib:
"Erməni işğalından sonra Tuğ kənd məktəbi bir müddət Bakı şəhərində fəaliyyət göstərib. Hazırda isə Beyləqan rayonunda fəaliyyətini davam etdirir.
Paylaşdığım fotolarda Tuğ kənd məktəbinin 1978-ci ilədək fəaliyyət göstərdiyi tarixi binasının və erməni işğalı zamanı dağıntılara məruz qalmasından sonrakı görüntüləri əks olunub".
Martın 17-də mətbuat nümayəndələrinin işğaldan azad edilən Füzuli və Xocavənd rayonlarına səfəri təşkil edilib.
"Prezidentin izi ilə" adlı mediaturun iştirakçıları Füzulinin işğaldan azad olunmuş ərazilərinə, dünyanın ən qədim yaşayış məskənlərindən biri sayılan Azıx mağarasına gedib.
Daha sonra Xocavəndin Hadrut qəsəbəsinə də səfər ediləcək.
Novruz tətili ilə bağlı martın 20-dən 29-na qədər ölkədə qeyri-iş günü olduğu artıq hər kəsə məlumdur. Lakin insanları ən çox bir sual düşündürür:
9 günlük tətil müddətində ictimai nəqliyyat işləyəcək?
Məsələ ilə bağlı Milli.Az-a açıqlama verən Bakı Nəqliyyat Agentliyinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri Mais Ağayev deyib:
"Bu məsələylə bağlı qərar vermək Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın səlahiyyətindədir. Bu səbəbdən də hər hansı bir açıqlama verə bilmərik. Qeyd etdiyim kimi bununla bağlı hər hansı bir açıqlamanı da Operativ Qərargah verə bilər, onlara aid məsələdir".
Vətən müharibəsinin daha bir hərbçisinin 165 gün sonra nəşi müəyyən edilib.
Oxu.az xəbər verir ki, sentyabrın 27-si başlayan II Qarabağ müharibəsinin qəhrəmanı, leytenant Abdullayev İntiqam Allahverdi oğlunun şəhidlik zirvəsinə ucaldığı məlum olub.
Qeyd edək ki, Abdullayev İntiqam 1998-ci ildə Ordubadın Düylün kəndində doğulub. O, Murovdağ istiqamətində gedən döyüşlərdə şəhid olub.
Azərbaycanda sutka ərzində koronavirus (COVID-19) infeksiyasına 980 yeni yoluxma faktı qeydə alınıb.
"Ölkə.Az" xəbər verir ki, koronavirusa yoluxanların sayında yenidən artımın baş verməsi böyük həyəcanla qarşılanır.
Hər kəsi bir sual maraqlandırır ki, yoluxma sayında nə üçün bu qədər artım qeydə alınıb. Bu sualı cavablandıran deputat Rəşad Mahmudov bildirib ki, dünyada son 10 gündə tam səbəbi bilinməyən koronavirusa yoluxanların sayında yüksəlmə müşahidə olunur:
"Buna havaların qeyri-stabil keçməsi, mövsüm dəyişikliyi olarkən insanlarda baş verən proses, eləcə də bizim bilmədiyimiz səbəblər göstərilir. Amma son iki ayda dünyada yoluxanların sayında rəqəmlərin aşağı düşməsi insanlarda arxayınçılıq yaratmışdı. Üst tənəffüs yolu infeksiyalarının ən çox yayılması təmaslar, insanların bir-birilə ünsiyyəti zamanı yaranır.
Rəqəmlərin sabahdan etibarən bir qədər də artması bizi qorxuda bilər. Arzu edək ki, bu tendensiya artan isiqamətdə getməsin. Bu rəqəmlər yüksələrsə, yoluxmaqdan çox, ölkələrdə səhiyyə sisteminin zədə görməsi və reanimasiya otaqlarının tükənməsi ehtimalı var.
ÜST-ün dünyada bir il ərzində apardığı tədqiqatlar nəticəsində məlum olub ki, yeni yoluxma sürəti artıdığı bir vaxtda sərt qapanma tədbirləri o qədər də məsləhət görülmür. Burda əsas məsələ sərt karantindən çox, insanların bu prosesə qarşı həssas davranması və gündəlik davranışlara əməl etməsidir. İnsanlar qəbul etməlidir ki, ətrafındakıların gündən-günə yoluxma ehtimalları var və onlarla təmas artırıldığı zaman, xüsusən də Novruz bayramı ilə bağlı adət-ənənələr təhlükə yaradır".
Bu gün Azərbaycan Prezidenti yanında Əfv Məsələləri Komissiyasının sonuncu iclası keçiriləcək.
İclasda komissiyaya daxil olan növbəti müraciətlərə baxılacaq.
Bununla da komissiya növbəti əfv sərəncamının imzalanması üzrə işini yekunlaşdıracaq.
Qeyd edək ki, indiyədək komissiyada baxılan müraciətlərin sayı 950-dən çoxdur.
Ölkədə Novruz bayramından sonra epidemioloji vəziyyətə uyğun olaraq karantin sərtləşdirilə bilər.
Bunu ARB24-ün “Nə baş verir?” verilişinə müsahibəsində həkim Adil Qeybulla deyib. O bildirib ki, bayram günlərində karantinin olması insanlara mənfi təsir edə bilər:
"Azərbaycanda ikinci dalğada qazanılan təcrübə onu göstərdi ki, bir müddət karantin qaydalarını tətbiq etməməyimiz bizi xeyli çətinliklərlə üz-üzə qoydu. Bu gün gündəlik yoluxmalar barədə açıqlanan rəsmi rəqəmlər də "aysberqin görünən" hissəsidir. Gündəlik iş rejimimizdə də yoluxanların sayının artmasını müşahidə edirik. Hesab edirəm ki, belə bir situasiya varsa, maarifləndirici tədbirlər görülməlidir. Bayram günlərində hansısa karantin qaydalarının sərtləşdilməsi insanların əhval-ruhiyyəsinə mənfi təsir edə bilər. Bu səbəbdən bayramqabağı karantinin sərtləşdirilməsini məqsədəuyğun hesab etmirəm. Bayramlardan sonra yəqin ki, epidemioloji vəziyyətə uyğun qərarlar verilə bilər. Ümid edirəm ki, əhali də bunu anlayışla qarşılayar. Qaydalara əməl edərsək, üçüncü dalğadan daha az itki və problemlə çıxa bilərik”.
Peyvənd vurulmasının daha intensivləşdirilməsi lazım olduğunu qeyd edən A. Qeybulla risk qrupunun peyvəndlənməsinin baş çatmasından sonra ölkədə yumşaldılmaların ola biləcəyini söyləyib:
“Qısa müddətdə əhalinin böyük hissəsinə peyvənd vurularsa, bu dalğanı az itkilərlə başa vura bilərik. Kütləvi peyvəndlənmənin əsas işi operativlikdir. Bütün tibb müəssisələri bu işə cəlb olunmalı və vətəndaşlar istədikləri müəssisədə peyvənd vurdurmalıdır. Əhalinin 2-3 milyonunun qısa müddətdə peyvənd vurdurması xeyli effekt verəcək. Bunun həm üçüncü dalğanı rahat keçirmək, həm də kollektiv immunitet üçün müsbət tərəfləri olacaq. Risk qrupuna daxil olanların peyvəndlənməsi prosesi bitərsə, biz yumşaldılmalara gedə bilərik. Bu, yenə də epidemioloji vəziyyət nəzərə alınmaqla müzakirə olunmalıdır”.
2021-ci ilin yanvarında əhalinin sayı 3015 nəfər və ya 0,03 faiz artaraq fevral ayının 1-i vəziyyətinə 10 milyon 122 min 148 nəfərə çatıb.
"Ölkə.Az" rəsmi statistikaya istinadən xəbər verir ki, yanvarda 10 812 min körpə doğulub, 7972 nəfər dünyasını dəyişib və nəticədə təbii artım 2840 nəfər olub.
2020-ci ilin yanvarı ilə müqayisədə təbii artımda kəskin geriləmə qeydə alınıb. Bunun əsas səbəbi ölənlərin sayının kəskin artmasıdır. Ötən ilin yanvarında doğulanların sayı 11 279 nəfər, ölənlərin sayı 5177 nəfər, təbii artım 6102 nəfər olub.
Müqayisədə bu il ölənlərin sayı 54,1 faiz (2795 nəfər) artıb, doğulanların sayı 5,2 faiz (467 nəfər) azalıb, təbii artım 2,15 dəfə azalıb.
Böyük ustadı xatırlarkən...
"Mən fəxr edirəm ki, Kəlbəcərliyəm..."
Martın 15-də aşıq-ozan sənətinin görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycanda bu gün də sayılıb seçilən və sevilən el sənətkarlarından biri olan haqq aşığı-Aşıq Şəmşirin (Dədə Şəmşirin) anadan olmasının 128 ili tamam olur. Belə bir gündə aşığı xatırlamaq, onun həyat və yaradıcılığına qısaca da olsa, nəzər salmaq məqsədilə millət vəkili Aqil Məmmədova müraciət etdik. Həmin söhbəti ixtisarla nəzərinizə çatdırırıq:
-Aqil müəllim, Dədə Şəmşir barədə saatlarla danışmaq olar. Gəlin bu gün el sənətkarını yad edərkən, reallığı nəzərə alaq və ən vacib məqamlara toxunaq.
- Bilirsiniz, Dədə Səmşir yaradıcılığı, eləcə də onun həyatı o qədər maraqlı və diqqətçəkəndir ki, bu barədə geniş danışmaq mümkünsüzdür. Ona görə mən də yalnız bəzi detalları qabartmaqla kifayətlənmək zorundayam.
Aşıq Səmşir 15 mart 1893-cu ildə Azərbaycanın ən dilbər guşələrindən birində-Kəlbəcərin Dəmirçidam kəndində tanınmış el sənətkarı, şair-Aşıq Qurbanın ailəsində dünyaya göz açıb. Yeri gəlmişkən, deyim ki, Aşıq Qurban Aşıq Ələsgərin Dədə Ələsgərin) müasiri və dostu idi. Belə bir ailədə, belə bir mühitdə böyüyən Aşıq Səmşir çox keçmədən el şənliklərində tanınmağa başladı. Sözsüz ki, onun bütün Azərbaycanda məşhurlaşmasında unudulmaz xalq şairi Səməd Vurğunun böyük rolu olub. Bilirsiniz ki, o da asıq-ozan sənətinin vurğunu idi və Aşıq Səmşirlə dostluq edirdi. Yəni, Səməd Vurğun aşıqla İstisu yaylaqlarında tanış olmuşdu və hətta, ona məşhur qoşmasıni həsr etmişdi. Səməd Vurğunla yanaşı, xalq şairi Zəlimxan Yaqub da Dədə Şəmşir ocağının sakinlərindən idi.
- Məlum olduğu kimi, Aşıq Şəmşir öz yaradıcılığında Azərbaycan yazılı və şifahi ədəbiyyatından çox ustalıqla yararlanan az-az sənətkarlardan biri olub.
- Bəli, bu həqiqətdir. Dədə Şəmşir qələmə aldığı qoşma, gəraylı, təcnis, divanı, bayatı, rübai, qəzəl və müxəmməsləriylə Kəlbəcərdə öz məktəbini yaratmışdı. Təsəvvür edin, onun 40-dan artıq şəyirdi vardı. Aşıq Qardaşxanın, Qəmkeş Allahverdinin, Aşıq Xalıqverdinin və bu gün çoxlarının yaxşı tanıdığı 10-larla saz-söz sənətkarlarının yetişməsində Aşıq Şəmşirin çox böyük təsiri olub. Onu da deyim ki, böyük ustadın məktəbi Bəhmən Vətənoğlu, Şücaət kimi tanınmış şairlərin yaradıcılığında da öz izlərini qoyub.
-Gərək ki, onun qeyri-adi səsi və misilsiz ifaları lentə alınıb. Ümumiyyətlə, yaradıcılığı ən tanınmış ədəbiyyatşünaslarımız tərəfindən tədqiq olunub, deyilmi?
- Elədir. Əgər mən həmin alimlərin adlarını sadalasam, çox uzun bir siyahı alınar. O ki qaldı lent yazılarına, bunu ilk dəfə musiqişünas Əminə Eldarova edib. O, Aşıq Şəmşirin ifasında 75 aşıq havasını lentə köçürüb və bunlar radiomuzun "Qızıl fondu"nda saxlanılır. Əminə xanım bu xeyirxah işi 1958-ci ildə həyata keçirib.
- Bəs, Dədə Səmşir ədəbi mühitdə nə vaxtdan tanınmağa başladı?
-Aşıq Şəmşirin "Şeirlər" adlı ilk kitabı 1959- çü ildə çap olunub. Sonralar müəyyən fasilələrlə ustad sənətkarın "Qoşmalar", "Seçilmiş əsərləri", "Dağ havası", yenə "Şeirlər", habelə "Öyüdlər", və sair kitabları işıq üzü görüb.
- Siz "Öyüdlər" dediniz. Həqiqətən Dədə Səmşir yaradıcılığı başdan-basa hikmətli sətirlərlə doludur...
- Onun yaradıcılığını tədqiq edən alimlər kifayət qədər dediyiniz məsələyə toxunublar. Mən isə bir neçə misal gətirməklə kifayətlənəcəm:
İnsanda yaxşı sifət əzəl binadan gərək,
Tərbiyəsi kamil ola ata-anadan gərək.
Yaxud:
Yaxşılara yoldaş olun, şərdən, şeytandan qaçın,
El içinə fitnə salan aravurandan qaçın.
Və ya:
Özün üçün sərf eyləmə özgələrin varını,
Zəhmət çəkib, bağ salanlar qoy dərsin öz barını.
- Aşıq Şəmşir uzun ömür yaşayıb və 87 yaşında dünyasını dəyişib. Saz-söz sənətində xidmətləri necə dəyərləndirilib?
- Əvvəla, o, "Əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adını daşıyırdı. Bundan əlavə, 1973-cu ildə ulu öndər Heydər Əliyevin imzaladığı sərəncama əsasən, Aşıq Şəmşirin 80 illik yubileyi geniş qeyd olunub və o, "Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif edilib. 1980-ci ildə isə Kəlbəcərin Mədəniyyət Evinə Aşıq Şəmşirin adı verilib.
Müstəqillik illərində də Dədə Səmşir heç vaxt unudulmayıb. 2003-cu ildə Heydər Əliyevin sərəncamı ilə Aşıq Şəmşirin 110 illiyi dövlət səviyyəsində qeyd olunub. Onu da əlavə edim ki, Göygöl rayonundakı 7 illik uşaq musiqi məktəbinə Aşıq Şəmşirin adı verilib və büstü ucaldılıb.
Yeri gəlmişkən, aşıq sənətinə bu gün də dövlət səviyyəsində böyük qayğı və diqqət göstərilir. Yəni, ulu öndərimizin mədəniyyət siyasəti bu gün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və 1-ci vitse-Prezident Mehriban xanım Əliyeva tərəfindən uğurla davam etdirilir. Məsələn, Mehriban xanımın təşəbbüsü və dəstəyi ilə 2009-cu ildə Azərbaycanın aşıq sənəti YUNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs üzrə Peprezentiv siyahısına daxil edilib. 2015-ci ildən isə "Aşıq Səmşir" Mədəniyyət Ocağı ictimai Birliyi YUNESCO-da məsləhətçi statusu qazanıb.
Yəqin ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Aşıq Şəmşirin 125 illiyi ilə əlaqədar 2 aprel 2018- çi il tarixli sərəncamını siz də xatırlayırsınız.
- Vətən müharibəsində Kəlbəcərin erməni işğalından azad edilməsi bəlkə də Dədə Şəmşirin 128 illik yubileyinə ən böyük hədiyyəsidir.
- Tamamilə doğrudur. Silahlı Qüvvələrimizin Ali Baş Komandanı, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə müzəffər Ordumuz gerçəkdən tarix yazdı. Allah şəhidlərimizə rəhmət eləsin, qazilərimiz də tezliklə sağlıqlarına qovuşsun . Əminəm ki, bu qələbə Dədə Şəmşirin də ruhunu sevindirdi.
Bəradər SƏMƏNDƏRLİ