Şamanizm bu gün də dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan insanların inanc sistemidir.

Hazırda bir çox ölkədə bu sistem varlığını qorumasa da, müəyyən ənənələrinə məişətimizdə rast gəlirik.

Kult.az şaman köklərimizdən gələn və hazırda da mövcud olan bəzi ənənələri təqdim edir:

1. Asqırana “sağlam ol” demək

Asqıraq qarşılığında “sağlam ol” deməyimizə səbəb odur ki, Şamanizm inancına görə, qədim türklər ruhun nəfəsdə olduğuna inanırdılar. Asqıraq zamanı ruhun bədəndən ayrılmasından qorxulur və “sağlam ol” deyərək xoş niyyət, narahatlıq bəyan edilirdi.

2. Qapıda oturmamaq

Şamanizmə inanan qədim türklərdə bəzi heyvanlar çox sevilir. İnsan qədər dəyər görən atların öldükdən sonra sahibinin qapısında gözlədiyinə inanılırdı. Dolayısı ilə qapıda oturaraq, heyvanın ruhunun incidildiyi düşünülürdü.

3. Nəzər inancı

Bəzi insanlar qeyri-adi özəlliklərə sahib olduğu üçün baxışları ilə qarşılarındakılara zərər verə, pislik edə biləcəyinə inanılırdı. Bunun qarşısını almaq üçün isə göz muncuğu kimi bəzək əşyaları taxılır. Bu inanc da şamanizmdən gəlir.

4. Gedənin arxasınca su tökmək

Şaman mədəniyyətində su müqəddəs təbiətin mirasıdır. Su bərəkətdir, qutsaldır. “Su kimi tez gəl, ax, geri dön, qəzasız, bəlasız get” demək üçün su tökülürdü. Bu adət dövrümüzdə də ilkin anlamını qoruyub saxlayır.

5. Taxtaya vurmaq

Qədim türklər köçəri idi. Onlar əvvəllər görmədikləri coğrafiyaları gəzirdilər. Getmədikləri meşəyə girərkən meşədəki pis ruhları qovmaq üçün ağaclara vuraraq yollarına davam edirdilər.

6. Ölünün arxasınca toplaşmaq

Ölən şəxsin evində toplaşıb ona dua etmək və bu toplanma mərasimlərini vəfatın 7, 40-cı günlərində təkrarlamaq Şaman mədəniyyətindən qalmadır. İnanca görə, ruh bədəni 40 gün sonra tərk edir. Vəfat edənin “qırxının çıxması” dediyimi də buradan gəlir.

7. Ağaclara, türbələrə parça, ip bağlamaq

Şamanizm inancında arzu diləmək yaşamın simvolu qəbul edilib böyük təsiri olduğu güman edilən ağaclara və budaqlarına kiçik parçaları bağlamaq formasında həyata keçirilirdi. Bu davranışın təməlində təbiətdəki uca ruhlu ağacların, yaxşı ruhlu insanlara yardım edəcəyinə olan inam dururdu.

Twitter