Betonun ətraf mühitə vurduğu zərər uzun müddətdir müzakirə mövzusudur. Lakin dənizdən gələn yeni bir həll bu məsələyə ümid vəd edir.

Qaynarinfo xəbər verir ki, Nortvestern Universitetinin tədqiqatçıları dəniz suyu və karbon qazını elektrokimyəvi proseslə işləyərək, karbon emissiyası yaratmaq əvəzinə onu udan yeni bir tikinti materialı hazırlayıblar.

Tikinti sahəsində mövcud stereotipləri dəyişə biləcək bu inqilabi maddə - dəniz suyu, karbon qazı və elektrikdən istifadə ilə əldə olunan bu yenilik - yalnız beton istehsalında istifadə olunan ənənəvi resurslara alternativ təklif etmir, eyni zamanda atmosferdəki CO₂-ni istifadə edərək ətraf mühit problemlərinə ümidverici bir həll yaradır.

Nortvestern Universitetində aparılan dəqiq araşdırmalar nəticəsində əldə edilən bu macun konsistensiyalı material tikinti sahəsində ikiqat fayda vəd edir. Birincisi, beton istehsalında əvəzolunmaz olan və təbii balansı pozan qum ehtiyacını aradan qaldırır. İkincisi isə, istehsal prosesi zamanı karbon qazını udaraq iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə mühüm rol oynaya bilər. Bu yeni ixtira, insanlığın Yer üzərində mövcudluğunda yeni bir dövrün başlanğıcı ola bilər.

Məlum olduğu kimi, beton müasir dünyanın ən geniş yayılmış sintetik materialıdır. Lakin bu geniş istifadənin ciddi mənfi tərəfləri də var: beton həm də ən çirkləndirici istehsal proseslərindən birinə malikdir. Tarixə nəzər saldıqda görürük ki, betonun icadından əvvəl inşa edilən bir çox tikili günümüzə qədər gəlib çatmayıb. Bu isə əsasən, həmin tikililərin ağac və ya torpaq kimi təbii materiallardan inşa olunması və ömürlərini tamamladıqda təbiətə problemsiz şəkildə geri qayıtması ilə əlaqədardır. Halbuki beton yüzlərlə, hətta minlərlə il təbiətdə süni bir maddə olaraq qalır.

Bundan əlavə, betonun istehsalı atmosferə böyük miqdarda karbon qazı buraxılmasına səbəb olur. Həmçinin betonun əsas komponentlərindən biri olan qumun sahillərdən və çay yataqlarından çıxarılması həssas təbii balansı ciddi şəkildə pozur və ekoloji sistemlərə zərər verir.

Məhz bu nöqtədə Nortvestern Universitetində çalışan alimlərin hazırladığı yeni beton istehsalı üsulu bir ümid işığı kimi görünür. Komandanın yenilikçi yanaşması, dəniz suyu və karbon qazının elektrokimyəvi prosesdən keçirilməsi ilə kalsium karbonat və maqnezium hidroksiddən ibarət ağ, macun formasında bir material əldə olunmasına əsaslanır. Bu elektrokimyəvi proses, atmosferdəki karbon qazını tutaraq onu faydalı bir tikinti materialına çevirmə prinsipinə əsaslanır.

Karbon istehsal etmək əvəzinə onu udan bu inqilabi üsul, əgər ənənəvi sement istehsalının yerini ala bilsə, gələcəkdə sement istifadə edilmədən davamlı və dayanıqlı binaların inşasına yol aça bilər. Üstəlik, bu yeni materialın istehsalı zamanı əlavə məhsul kimi hidrogen də əmələ gəlir. Bu hidrogen tutulub təmiz enerji mənbəyi kimi istifadə edilə bilər ki, bu da enerji tələbatına da ekoloji cəhətdən həssas bir həll təqdim edir. Yəni tək bir proseslə həm ekoloji tikinti materialı, həm də təmiz enerji əldə edilir – sanki bir güllə ilə iki hədəf vurulur.

Twitter