Ermənistan milli təhlükəsizlik maraqlarını təmin etməyə qadir olmayan bir ölkədir. Rusiya tərəfindən süni yaradılmış bu qondarma "dövlət" özünü müdafiə etməkdə aciz duruma düşüb. Çünki erməni zehniyyəti həmişə başqalarına sığınmaq "ənənə"si üzərində formalaşıb. Və bu səbəbdən də, Ermənistan xarici himayədarlara möhtac qalmağa məhkumdur.

Son illərdə Ermənistanın "sığınacaq məhkumluğu" daha qabarıq şəkildə ortaya çıxmaqdadır. Belə ki, Ermənistan müstəqillik dövrünün böyük bir hissəsini məhz Rusiyanın "təhlükəsizlik çətiri" altında keçirib. Ancaq ABŞ və Qərbin siyasi layihəsi olan Paşinyan hakimiyyəti Ermənistanı Rusiyadan uzaqlaşdırmağa çalışmağa başladıqdan sonra Kremllə ciddi ziddiyyətlər yaşandı. Azərbaycanın II Qarabağ savaşında tarixi hərbi zəfəri isə Rusiyanın "təhlükəsizlik çətiri"nin əslində, Ermənistanı qoruya bilmədiyini göstərdi.

Halbuki, rəsmi İrəvan hətta Fransanın "təhlükəsizlik çətiri"nin altına girə bilsə belə, bu, Ermənistanı qoruya biləcək müdafiə sistemi deyil. Çünki Fransanın Ermənistanı müdafiə etmək imkanları rəsmi İrəvanın ümidlərini doğrulda biləcək səviyyədə deyil. Və üstəlik, Fransa özü də hazırda müəyyən təhlükəsizlik problemləri ilə üzləşməyə başlayıb.

Məsələ ondadır ki, Afrikadan qovulan Fransa hazırda beynəlxalq məkanda olduqca ciddi nüfuz və imic zərbələri ilə qarşı-qarşıya qalıb. Ona görə də, rəsmi Paris Fransanın beynəlxalq nüfuz və imicini məhz Cənubi Qafqazda bərpa edə biləcəyinə ümid bəsləyir. Bu məqsədlə əsas "geopolitik alət" olaraq isə məhz Ermənistan seçilib. Və indi Ermənistana yerləşməyə can atan Fransa rəsmi İrəvanı yerinə yetirə bilməyəcəyi vədlər ilə aldatmaqdadır.

Fransa Ermənistanı intensiv şəkildə silahlandırır. Əvəzində isə rəsmi İrəvandan Azərbaycana qarşı hərbi təxribatlar törətməyi və Qafqazda yeni savaşa nail olmağı tələb edir. Ancaq bu silahlanmanın Ermənistana yeni Qafqaz savaşında hərbi qələbə qazandıra biləcəyinə yalnız sadəlövhlər inana bilər. Çünki Fransanın Ermənistana göndərdiyi silahlar əslində, müasir standartlardan uzaq, köhnəlmiş modellərdir. Üstəlik, həmin silahların mütləq əksəriyyəti genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar üçün nəzərdə tutulmayıb.

Buna misal olaraq, Fransanın Ermənistana göndərdiyi "Bastion" hərbi maşınlarını göstərmək olar. Bu hərbi maşınlar Fransanın Afrikadakı müstəmləkələrində etirazları yatırmaq üçün istehsal olunmuşdu. Ukrayna bu hərbi maşınları qəbul etməkdən imtina etmişdi. Nəticədə rəsmi Paris heç kimə lazım olmayan "Bastion"ları Ermənistana yüklədi. Həm para qazandı, həm də lazımsız "metal yığını"ndan xilas oldu. Ermənistanın Hindistandan aldığı Fransa lisenziyalı artilleriya qurğularının da müasir standartlara uyğun olmadığı artıq dəqiqləşib.

Son məlumatlara görə isə Fransanın göndərdiyi müdafiə silahlarının növbəti partiyası da Ermənistana çatdırılmaq üzrədir. Rəsmi Paris bu dəfə Ermənistanı gecəgörmə cihazları və GM200 radarları ilə "gücləndirib". Əslində, gün işığında əsl reallıqları görə bilməyən bir ölkəyə gecəgörmə cihazlarının nə qədər faydalı ola biləcəyinin özü də mübahisəli məsələdir. Hər halda, rəsmi İrəvan hələ də Fransanın Ermənistanı böyük fəlakətə sürüklədiyini ya görə bilmir, ya da görmək istəmir.

Əks halda, erməni analitik Vardan Akopyanın gündəmə gətirdiyi reallıqları Paşinyan hakimiyyəti də görərdi. Vardan Akopyan əmindir ki, Ermənistan və ermənilər dünyada heç kimə lazım deyil: "Əgər belə davam edərsə, Ermənistan xarici dairələr tərəfindən idarə olunan əraziyə çevriləcək. Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olduğu dövrdəkindən daha acınacaqlı vəziyyətə düşəcək".

Ancaq erməni analitikin ehtimalları əslində, gecikmiş xarakter daşıyır. Çünki Ermənistan artıq onun ehtimal etməyə çalışdığı acınacaqlı vəziyyətə düşüb. Belə ki, davamlı olaraq, xarici himayədar və "təhlükəsizlik çətiri" axtarışında olan Ermənistan hazırda beynəlxalq siyasi iradə mərkəzləri tərəfindən nüfuz dairələrinə bölünmüş durumdadır. Çünki Rusiya Ermənistandan çıxarılmasa da, Fransa, Avropa Birliyi və İran müxtəlif faktorlar üzərindən indi bu ölkədə yerləşərək, bir-birinə qarşı mübarizə aparırlar.

Avropa Birliyinin xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə təmsilçisi Jozep Borrel Ermənistana ermənilər üçün darıxdığı üçün səfərə hazırlaşmır. Hər halda, Jozep Borrel ermənilərlə Avropada görüşüb, Azərbaycana qarşı qərəzli və əsassız ittihamlarına görə rüşvətini alır. Ancaq indi onu Avropa Birliyinin Ermənistanda olan mülki müşahidə missiyasının nüfuz və təsir dairəsinin daha da genişləndirilməsi maraqlandırır.

Elə baş nazir Nikol Paşinyan bir müddət öncə ağzından qaçırmışdı ki, Avropa Birliyinin mülki müşahidə missiyasının fəaliyyətinə Rusiya və İran qoşunlarının hərəkətini izləmək də daxildir. Yəni, erməni baş nazir avropalı müşahidəçilərin məhz kəşfiyyat məlumatları toplamaqla məşğul olduğunu etiraf etmişdi. Bu baxımdan, Ermənistanda müəyyən nüfuz dairəsi olan Rusiya və İranın avropalı kəşfiyyatçıların fəaliyyətindən narahat olmaları qətiyyən gözlənilməz deyil. Və hansısa mərhələdə bu narahatlıq Ermənistan sərhədləri daxilində radikal cavab reaksiyasına da yol aça bilər.

c4590da1c5ba5cc40b26310c692772ef.jpeg (106 KB)

Ermənistana himayədarlıq etməklə, onu fəlakətə sürükləyən əsas beynəlxalq siyasi iradə mərkəzi isə məhz Fransa hesab olunmalıdır. Çünki rəsmi Paris nə qədər Ermənistana dost görünməyə çalışsa da, Fransanın Cənubi Qafqazdakı fəaliyyəti əslində, erməni dövlətçiliyinə düşmənçilik xarakteri daşıyır. Rəsmi Paris fəal şəkildə Ermənistanı yeni müharibəyə hazırlaşdırır. Ən əsası isə Fransa Ermənistanı dağıdıcı nəticələri əvvəlcədən məlum olan savaşa sövq etməyə çalışır. Hətta rəsmi Paris Fransanın müdafiə nazirini Ermənistana göndərməklə, Paşinyan hakimiyyətinə cəsarət verməyə də çalışır.

Bu isə o deməkdir ki, əslində, rəsmi Parisi Ermənistanın gələcək taleyi qətiyyən maraqlandırmır. Əksinə, rəsmi Paris qısamüddətli də olsa, yeni savaşa nail olmaqla, Ermənistana hərbi kontingent yerləşdirmək bəhanəsi qazanmağa can atır. Yəni, rəsmi Paris üçün Ermənistan Fransanın yeni müstəmləkəsinə çevrilməyə ən real namizəddir. Ərazisində Rusiya hərbi bazaları yerləşən, İranın da nüfuz dairəsi və təsir faktorları olan Ermənistan üçün Fransa qoşunlarının gəlişinin hansı nəticələr doğura biləcəyini təxmin etmək o qədər də çətin deyil.

Bütün bunlar onu göstərir ki, Paşinyan hakimiyyətinin geopolitik oyunları Ermənistanı artıq dağılma mərhələsinə daxil edib. İndi rəsmi İrəvan bundan sonra ən yaxşı halda, Ermənistanın deqradasiya prosesini izləməklə, kifayətlənməli olacaq. Hər halda, Fransanın da avantürist hədəfləri ucbatından indi Ermənistan ərazisi müxtəlif təsir dairələrinə bölünməyə başlayıb. Halbuki, növbəti savaşın baş verəcəyi təqdirdə, Fransanın Ermənistanı müdafiə etməyəcəyini ermənilər özləri də bilirlər. Buna baxmayaraq, Fransanın Ermənistanı "Qafqaz Suriyası"na çevirmək cəhdlərinə könüllü şəkildə yardım edirlər.(musavat.com)