 |
|
Azərbaycan manatının ABŞ dolları qarşısında sabitliyi fonunda əsas ticarət tərəfdaşlarımızın valyutalarının ucuzlaşması baş verir.
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzindən verilən məlumata görə, bunu Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı qlobal şoklara rəğmən manatın məzənnəsinin sabitliyini şərh edərkən deyib.
Onun sözlərinə görə, mart ayının ilk yarısında Azərbaycan manatı qarşısında gürcü larisi 6,5%, rus rublu 9,8%, türk lirəsi 1,4%, Ukrayna qrivnası 5,9%, Çin yuanı 0,39% və qazax tengəsi 6,7% dəyər itirib. Beləliklə, manatın real effektiv məzənnəsi bahalaşıb.
V. Qasımlının fikrincə, real effektiv məzənnəni hesablayarkən, manatın ticarət partnyoru olan ölkələrin valyutalarına nəzərən nominal məzənnəsi və inflyasiya nəzərə alınır. Manatın real effektiv məzənnəsinin tarazlıq səviyyəsinə nisbətini ölçmək üçün istifadə olunan bütün metodlar – alıcılıq qabiliyyəti pariteti, makroiqtisadi balans, “Big Mac” indeksi və başqa yanaşmalar göstərir ki, manatın real effektiv məzənnəsi indiyədək onun tarazlıq nöqtəsindən aşağıda olub.
“Alıcılıq qabiliyyəti paritetinə əsasən hesablanan məzənnə, ABŞ dollarının ABŞ-da alacağı miqdarda məhsulu digər ölkənin bazarında almaq üçün tələb olunan yerli valyuta dəyəridir. Başqa sözlə, ABŞ-da 1 dollara alınan məhsulu yerli bazarda almaq üçün tələb olunan ödənişdir. Azərbaycan üçün bu rəqəm Dünya Bankının 2018-ci il üçün təqdim etdiyi statistika məlumatlarına əsasən 0,25 dollardır. Yəni ABŞ-da 1 dollara alına biləcək məhsulu Azərbaycanda 0,25 dollara almaq mümkündür”, – deyə V. Qasımlı qeyd edib.
O həmçinin əlavə edib ki, ölkələr üzrə müqayisəli təhlil aparmaq üçün hər bir göstəricini alıcılıq qabiliyyəti paritetinə əsasən “beynəlxalq dollar” göstəricisi ilə ifadə etdikdən sonra real fərqləri görmək mümkündür.
“Dünya Bankının hesablamalarına görə, 2018-ci ildə Azərbaycanda 1 “beynəlxalq dollar” 0,25 dollar, Belarusda 0,25 dollar, Qırğızıstan, Gürcüstan və Ukraynada 0,29 dollar, Qazaxıstanda 0,31 dollar və Rusiyada 0,39 dollar səviyyəsində qiymətləndirilib. Bu ölkələrdə son qlobal şokların təsiri altında baş verən devalvasiyalar manatın real effektiv məzənnəsini gücləndirib.
Əgər 2000-ci ildə manatın real effektiv məzənnəsini bençmark olaraq 100 qəbul etsək, onda 2020-ci ilin əvvəlində bu göstərici 93,3 səviyyəsində olub. Başqa sözlə, manatın real effektiv məzənnəsi bu ilin əvvəlində tarazlıq nöqtəsindən aşağıda qərarlaşıb. Lakin ticarət tərəfdaşlarımızın valyutalarının son günlərdəki devalvasiyaları fonunda manatın dollar qarşısında sabitliyi, manatın real effektiv məzənnəsini tarazlıq nöqtəsinə doğru bahalaşdırır”, – deyə V. Qasımlı bildirib.
Mərkəzinin icraçı direktoru hesab edir ki, manatın real effektiv məzənnəsinin bahalaşması Azərbaycanın MDB-də məkanında minimum pensiya, orta pensiya, minimum maaş və orta maaş göstəriciləri üzrə öncül mövqelərini daha da möhkəmləndirir. Digər tərəfdən, manatın real effektiv məzənnəsinin bahalaşmasının iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətinə təsirini tənzimləmək üçün institusional islahatların davam etdirilməsi, rəqabət mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, insan kapitalının inkişafı və bazarlara çıxış istiqamətində fəaliyyətlər davam etdirilməlidir. /konkret.az/
Ötən həftə ərzində (9-13 mart) dünya bazarında “Azeri Light” (CIF) markalı neft 33,8%-ə yaxın ucuzlaşıb.
Azərbaycan neftinin 1 barelə olan qiyməti həftə ərzində 17,83 ABŞ dolları və ya 33,8% azalaraq orta hesabla 34,92 dollara bərabər olub.
Həftə ərzində ən yüksək göstərici – 36,62 dollar təşkil edib, ən minimal göstərici isə 32,35 dollara bərabər olub. /Modern.az/
“Amerika iqtisadiyyatı asqıranda, Avropa iqtisadiyyatı sətəlcəm olur”.
Bunu Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) sədri Elman Rüstəmov REAL TV-yə müsahibəsində bildirib.
Elman Rüstəmov qeyd edib ki, bu yaxınlarda Sinqapur iqtisadiyyatında müəyyən prosesləri tədqiq ediblər: “Çox maraqlı amil tapdıq. Gördük ki, bütövlükdə Sinqapur iqtisadiyyatı Çin iqtisadiyyatına çox böyük həcmdə, çox yüksək səviyyəli elmi-texniki xidmətlər göstərir. Artıq bu xidmətlərin həcmi kifayət qədər azalmağa başlayıb. Nəyə görə? Çünki Çin özü artıq çox ciddi elmi-innovativ infrastrukturunu yaradıb.
Vaxtilə məlum məsəl vardı - “Amerika iqtisadiyyatı asqıranda, Avropa iqtisadiyyatı sətəlcəm olur”. Bu, 70-80-ci illərdə iqtisadçılar arasında yayılmışdı. Bu gün də Çin iqtisadiyyatı həm məcazi, həm də birbaşa mənada xəstələnəndə onun bütövlükdə dünya iqtisadiyyatına – qlobal iqtisadiyyata, qlobal ticarətə və onunla əlaqədar olaraq beynəlxalq əmtəə bazarlarına, o cümlədən də enerji daşıyıcılarına, neftin qiymətinə çox ciddi təsir göstərmə potensialı var”.
Bu barədə Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan məlumat verilib
Koronavirus təhlükəsi ilə əlaqədar Azərbaycanda ictimai nəqliyyatın fəaliyyəti yeni qayda ilə tənzimlənəcək.
Bu barədə Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan məlumat verilib.
Bu gecə saat 00:00-dan etibarən bir ay müddətində ölkə ərazisində ictimai nəqliyyatın fəaliyyəti müvafiq dövlət strukturları tərəfindən açıqlanacaq qaydalara uyğun həyata keçiriləcək.
Bakı-Tbilisi istiqamətində Azərbaycan vətəndaşları üçün, Tbilisi-Bakı istiqamətində isə əcnəbi vətəndaşların qatarla səfərlərinə müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq edilib.
"Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC-dən verilən məlumata görə, alınmış biletlər üçün ödənilən məbləğ QSC tərəfindən bilet sahiblərinə geri qaytarılacaq.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin məlumatına əsasən, hər iki ölkənin vətəndaşlarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və sağlamlığının qorunması məqsədilə 2020-ci il 14 mart saat 00:00-dan etibarən on günlük müddətə Azərbaycan və Gürcüstan arasında dövlət sərhədinin bütün nəqliyyat vasitələri üçün müvəqqəti bağlanması barədə qərar qəbul edilib. Azərbaycan ərazisində olan Gürcüstan vətəndaşlarının ölkədən çıxması, Gürcüstan ərazisində olan Azərbaycan vətəndaşlarının ölkəyə gəlməsini təşkil etmək üçün zəruri dəhliz təmin olunacaq. Eyni zamanda, yükdaşımalarının həyata keçirilməsi üçün tranzit dəhlizi də fəaliyyət göstərəcək.
“Dollar məsələsinə görə bu camaatın yadından koronavirus çıxıb, nədir? Heç kəs spirtlənmir, maska taxmır. Başqa yerdə isə hamı bir-birindən qaçır. Burada dollara görədir, nədir, hamının koronavirus yadından çıxıb”.
Bu sözləri “Yeni Müsavat”a Bakıda banklardan birinin qarşısında dollar almaq üçün növbədə dayanmış orta yaşlı qadın deyib.
Metronun “Neftçilər” stansiyası həndəvərində əksər bankların filialları var. Həmin filiallara baş çəkib infeksiyanın önlənməsi üçün dezinfeksiya işlərinin görülüb-görülməməsinə aydınlıq gətirməyə çalışdıq. Bank filiallarında hazırda “iynə atsan, yerə düşməz”. Sıxlıq o qədərdir ki, hətta filialların qapısı önündə də müştərilər öz növbələrinin çatmasını gözləyirlər. “Kapitalbank”ın metronun “Neftçilər” stansiyası yaxınlığındakı filialından savayı digər bankların ərazidəki filiallarında, deyəsən, heç koronavirus təhlükəsi haqda eşitməyiblər. Olduğumuz bank filiallarının heç birində rəhbərliklə danışa bilmirik. Səbəb kimi iclasda olduqları göstərilir. Maraqlı burasıdır ki, dollar satışını dayandırmayan bank filiallarının işçiləri müştəri sıxlığına baxmayaraq, tibbi maska taxmır, dezinfeksiyaedici məhlullardan istifadə etmirlər.
“Kapitalbank”ın filialında dollar satışı dayandırılıb, amma girişdə xüsusi dezinfeksiyaedici məhlul qoyulub, işçilər də tibbi maskada xidmətlərini davam etdirirlər. Söhbətləşdiyimiz müştərilərdən hər biri koronavirus təhlükəsi haqda yaxşı bilgilidir, amma banklarda onlara dezinfeksiyaedici məhlul təklif olunmamasının səbəbi ilə də maraqlanmadıqlarını deyirlər.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) yeni növ koronavirusu pandemiya elan edib. “Pandemiya” yoluxucu xəstəliyin bütün bir ölkəni, eyni zamanda onunla həmsərhəd ölkələri, bəzən bir çox ölkəni bürüməsinə deyilir. Azərbaycanda koronavirusla mübarizə Nazirlər Kabineti yanında operativ qərargah üzərindən həyata keçirilir. Məktəblər, universitetlər, uşaq baxçaları koronavirus təhlükəsinin önlənməsi üçün qapadılıb. Rəsmi rəqəmlərə görə Azərbaycanda hazırda 12 nəfər bu infeksiyaya yoluxmuş şəxs var.
Koronavirus infeksiyasına yoluxma təhlükəsi ümumilikdə dünyada qlobal iqtisadi çaxnaşma yaradıb. İş yerləri bağlanılıb, ölkələr infeksiyanın yayılması təhlükəsi qarşısında sərhədlərini qapadıb. Müvafiq olaraq iqtisadi əlaqələr də ölü nöqtəyə yuvarlanıb. Maşın-texnikaların hərəkətverici mexanizmləri üçün lazım olan yanacağa da tələbat rekord həddə qədər azalıb. Zəncirvari reaksiya neftin kəskin ucuzlaşmasında özünü büruzə verib. Neft satışından əldə olunan gəlirlə iqtisadi sabitliyini qoruyan ölkələrdə vəziyyət gərginləşmək üzrədir. Azərbaycanda iqtisadi təlatüm yoxdur, amma əhali banklara üz tutub dollar almağa çalışır. Koronavirus təhlükəsi isə heç kimin, nə bankların, nə də müştərilərin yadına düşür.
Azərbaycan Mərkəzi Bankında, digər banklarda rəhbər vəzifələrdə çalışmış hüquqşünas Əkrəm Həsənov deyib ki, yaranmış durumda əhalinin banklara üz tutması başa düşülən deyil: “Adam var, əlində 500 manatı var, qaçıb banka ki, tez həmin 500 manatı 300 dollara çevirsin. Adama deyirsən ki, axı 3 gün sonra sənə pul lazım olacaq, məcbur olacaqsan həmin dolları daha ucuz qiymətə satmağa. Eşidir, təsdiqləyir ki, belə də olacaq, amma yenə də gedib dollar alır. İqtisadiyyatın qanunu budur ki, nəsə qıt olanda hamı onu almağa çalışır. Düşünürlər ki, bahalaşacaq, qaçım alım. Mərkəzi Bank belə şəraitdə vəziyyətdən çıxmaq üçün hər gün dollar hərracı keçirməli, banklara dollar satışını artırmalıdır. Gündə 3 dəfə dollar hərracı keçirib banklara dollar satılmalıdır ki, tələbat ödənsin. Limitlə dollar satışı qanunsuzdur. Qanun tələb edir ki, banklar dolları limitsiz satsınlar. Bu gün banklarda olan ajiotaj məhz həmin o qanunsuzluğa görədir. Əhaliyə də tövsiyəm budur ki, 1 aylıq xərclərini dollara dəyişməsinlər. Neftin qiyməti qalxsa, devalvasiya olmayacaq. Son puluna dollar almaq lazım deyil”.
Əkrəm Həsənov banklarda müşahidə olunan müştəri sıxlığının koronavirus infeksiyası üçün əlverişli mühit yaratdığını da dedi: “İstənilən bankın internet saytına girin, orada bölmələr var ki… sosial məsuliyyət bölməsi, məsələn. Yəni bunlar ictimaiyyət qarşısında məsuliyyətlərini dərk edirlər və qanunvericiliyin tələb etdiyindən əlavə tədbirlər də görürlər. Sosial məsuliyyətin tərkib hissəsi həm də belə hallarda əhalinin qeydinə qalmaqdır. Əgər həqiqətən də sosial məsuliyyəti dərk edirlərsə, indiki məqamda hamı ki gəlib dollar almağa, buna uyğun da işlərini qurmalıdırlar. Ola bilər ki, banka gələn müştərilərdən biri virusa yoluxub. Dezinfeksiya olsa, müvafiq havalandırma işləri görülsə, həmin virusun yayılma təhlükəsini önləmək olar. Baş verənlər onu göstərir ki, banklarımız əhalinin dostu deyil, sosial məsuliyyətlə bağlı bəyanladıqları prinsiplərə də sadiq deyillər”.
Əkrəm Həsənov deyir ki, banklar işçilərinin sağlamlığının da qeydinə qalmalıdır: “İşçilər səhər 9-dan axşam 6-ya qədər, bəzi banklarda 7-yə qədər iş başındadırlar. Onların tibbi maska ilə təminatı, müştərilərin dezinfeksiyaedici məhlullardan istifadə edərək bank binalarına daxil olması təmin olunmalıdır. Elementar gigiyena məsələlərinə diqqət artırılmalıdır. Bank filiallarına gün ərzində yüzlərlə, minlərlə müştəri gəlir. İşəgötürənlər işçilərin sağlamlıqları haqqında düşünməli, müvafiq tədbirlər görməlidirlər”.
Nazirlər Kabineti “Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin 106.1.18-ci maddəsinə uyğun olaraq, vergidən azadolunma məqsədləri üçün elm, təhsil, səhiyyə, idman və mədəniyyət sahələrində fəaliyyət göstərən müəssisə, idarə və təşkilatların Meyarları”nın təsdiq edilməsi barədə qərar verib.
Bununla bağlı qərarı Baş Nazir Əli Əsədov imzalayıb.
Qərarla Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin 106.1.18-ci maddəsinə uyğun olaraq, vergidən azadolunma məqsədləri üçün elm, təhsil, səhiyyə, idman və mədəniyyət sahələrində fəaliyyət göstərən müəssisə, idarə və təşkilatların Meyarları” təsdiqlənib.
Aidiyyəti dövlət orqanlarına (qurumlarına) bu Qərarın 1-ci hissəsi ilə təsdiq edilmiş Meyarlara cavab verən müəssisə, idarə və təşkilatların siyahısını hər il üzrə rəsmi internet səhifələrində yerləşdirmək tapşırılıb.
Çindən dünyaya yayılan koronavirus iqtisadi sahəyə ciddi zərərlər vurmaqdadır. Ölkələrin virusa görə sərhədlərini qapatması pərakəndə ticarətlə məşğul olanlara da ciddi maneə yaradıb. Bir çox Avropa və MDB ölkələrində marketlərdə mallar qıtlaşıb, hətta vitrinlər boş qalıb.
Bəzi iri şirkətlərin də fəaliyyətlərində müəyyən dəyişiklik etmələri səbəbindən xüsusilə texnologiya sahəsində bahalaşma müşahidə edilir.
Azərbaycanda insanlar arasında belə bir narahatlıq var ki, Novruz bayramından sonra mağazalarda məhsul qıtlığı yaşanıb, qiymətlərdə artım ola bilər.
Bəs hazırda ölkəmizdə durum necədir?
“Yeni Müsavat”ın əməkdaşı bəzi iri supermarketlərdə və eyni zamanda məhəllə marketlərində olub, mövcud durumla maraqlanıb.
Mağazalarda olduğumuz zaman hər hansı bir məhsul çatışmazlığını müşahidə etmədik. İri supermarketlərdə boşalan vitrinlər doldurulur, market işçiləri anbarlarından mal daşıyırdılar. Bildirdilər ki, hazırda nə meyvə tərəvəz, nə də qida məhsulları sarıdan qıtlıq yaşamırlar: “Anbarda 1 aylıq məhsulumuz var. Eyni zamanda mal gətirməyə davam edirik. Bilirik ki, bayram öncəsi insanlar alış-veriş edəcəklər. Buna görə də vitrinləri doldurub, anbarlardan malları vaxtında daşımaları üçün əməkdaşlar cəlb etmişik. Hazırkı prosesdə hər hansı bir çətinlik yaşanmır. Əksinə, mağazada bir çox məhsullara bayram endirimləri tətbiq edilib. İşlədiyimiz bəzi şirkətlər ”bir alana ikinci hədiyyə" kampaniyasını da keçirirlər".
Eyni zamanda küçə ticarəti ilə məşğul olanlarla, məhəllə mağazaları ilə də maraqlandıq. Onlar da məhsul qıtlığından şikayət etmədilər. Bildirdilər ki, əllərində bayramda satmaları üçün kifayət qədər məhsul var. Xırda mağazaları işlədənlər söylədilər ki, xüsusi anbarları mövcud deyil. Mala ehtiyac olan zaman sifariş verirlər. Hazırda sifarişlərində hər hansı bir problemlə üzləşməyiblər. Deyilən vaxt məhsulları gətirilir.
İqtisadçılar da hesab edir ki, indiki vəziyyətdə hər hansı bir ciddi məhsul qıtlığı yaşana bilməz. Ekspertlər hesab edirlər ki, koronavirus səbəbindən daha çox texnologiya şirkətləri əziyyət çəkdikləri üçün onların istehsal etdikləri məhsullarda bahalaşma ola bilər. Eyni zamanda Çindən gətirilən məhsulların da qiymətində artım gözlənilir. Hazırda Azərbaycana Çindən gətirilən bəzi telefon aksessuarlarının, telefonların qiymətində artım var. Ekspertlər bildirirlər ki, bu artım həm təbii, həm də sünidir.
“Yeni Müsavat”a danışan iqtisadçı Natiq Cəfərli söyləyib ki, mağazalarda məhsul çatışmazlığı yeni mal gətirilməsə belə, 45 gün hiss edilməyə bilər:
“Mal qıtlığının yaranması üçün 30-45 gün arası zaman keçməlidir. Çünki çox zaman təchizatla məşğul olan şirkətlər ən azı 1 aylıq ehtiyaclarını öncədən gətirirlər. Sərhədlərin bağlanması əgər uzun zaman davam edəcəksə, bir müddət sonra daha əyani şəkildə nəticəni görə bilərik. Hələ ki ciddi ajiotaj yoxdur. Novruz bayramı öncəsi müəyyən mallarla bağlı ajiotaj yaşana bilər. İrandan gətirilən düyü və Novruz süfrəsində istifadə edilən quru meyvələrin bazarda azalması mümkündür. Cüzi də olsa hazırda qiymətlərdə müəyyən artım var. Ancaq hələ ki məsələ ilə bağlı ajiotaj yoxdur. Mağazaların piştaxtalarında da məhsul qıtlığı müşahidə edilmir. Bu, yaxşı haldır. Belə bir ajiotajın yaranması qiymətlərin müəyyən qədər yüksəlməsinə gətirib çıxara bilərdi. Sərhədlərin uzun müddət bağlı qalması ilə bağlı məsələ davam edərsə, müəyyən çətinlik görə bilərik. Hazırda biz müşahidə edirik ki, koronavirusun ocaqları dəyişir. Artıq Çində proses zəifləyir, Avropada isə artır. Eyni zamanda İranda da artım müşahidə edilir. Bu onu göstərir ki, koronavirusun mərkəzi Avropa, Asiya ölkələrinə tərəf dəyişir. Hətta Türkiyədə də bir xəstənin olduğu rəsmən təsdiqlənib. Ümumilikdə, prosesin nə zamana qədər çəkəcəyindən çox şey asılıdır. Hələ ki sərhədlərin bağlı qalmasının bazarlara böyük təsirini görmürük”.
“Bu gün ölkə iqtisadiyyatına əsasən iki təsiretmə imkanına malik amil var: koronavirus epidemiyası və OPEC+ sövdələşməsinin baş tutmaması. Qeyd etmək istəyirəm ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı 2020-ci ilin əvvəlində də öz dayanıqlılığını saxlayır”.
Bu fikirləri Nazirlər Kabinetində Baş Nazir Əli Əsədovun sədrliyi ilə qlobal enerji bazarında vəziyyət və onun ölkə iqtisadiyyatına təsirinə dair müşavirədə İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov bildirib.
Onun sözlərinə görə, cari ilin ötən iki ayında ümumi daxili məhsulun artım tempi 2,8 faiz olub. Həmçinin qeyri-neft sektorunda ümumi daxili məhsulun artım tempi 6,7 faiz olub. Qeyri-neft sənayesində istehsalın artımı 21,7 faizə yüksəlib, eyni zamanda, qeyri-neft sektorunda investisiya qoyuluşlarının artım tempi 21 faizə çatıb:
“Təbii ki, koronavirus epidemiyasının yayılması bəzi fəaliyyət sahələrinə mənfi təsir edib. Məsələn, turizm, hava nəqliyyatı kimi sahələri göstərmək olar. Lakin digər sahələrdə biz müəyyən yüksək artım müşahidə edirik. Həmçinin əhalinin pul gəlirlərinin nominal artım tempi 5,1 faizdən 8,9 faizə yüksəlib”.
Nazir bildirib ki, cari ilin ötən iki ayında vergi daxilolmaları üzrə proqnoz 114,2 faiz, həmçinin qeyri-neft sektorunda 115,9 faiz icra olunub. Büdcəyə proqnozdan əlavə 180 milyon manatdan çox vəsait daxil olub. Vergi daxilolmaları ötən ilin iki ayı ilə müqayisədə 24,5 faiz, həmçinin qeyri-neft sektorunda 24,8 faiz artıb.
Ölkə iqtisadiyyatının maliyyə dayanıqlılığına toxunan Mikayıl Cabbarov deyib: “İqtisadiyyatımızın istənilən xarici şoklara qarşı güclü maliyyə immuniteti və təhlükəsizlik “yastığı” mövcuddur. Strateji valyuta ehtiyatlarının həcmi ümumi daxili məhsulun 100 faizini ötür, xarici dövlət borcunun həcmini altı dəfə üstələyir. Ehtiyatların həcmi üçillik mal və xidmətlərin fasiləsiz maliyyələşdirilməsi üçün yetərlidir. Yəni, strateji valyuta ehtiyatları dövriyyədə olan bütün manat kütləsinin həcmindən 5 dəfə, nağd manat kütləsinin həcmindən isə 9 dəfə çoxdur. Bu da valyuta bazarının tarazlığının təmin olunması və makroiqtisadi sabitliyin qorunmasının fundamental şərtidir”.
Hazırda dünya birjalarında neft qiymətlərində baş verən kəskin enmələr bəzi ölkələrdə benzinin qiymətinin ucuzlaşmasına səbəb olub. Deməli, ölkəmizə idxal olunan məhsulların maya və daşınma xərcləri də azalıb.
Bəs, əsas neft istehsalçısı və ixracatçısı olan Azərbaycanda bununla bağlı hansısa dəyişiklik gözlənilir?
Modern.az xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) İctimai əlaqələr və tədbirlərin təşkili idarəsinin rəis müavini İbrahim Əhmədov bildirib ki, qurumlar arasında daim məşvərət aparılır: "Amma qeyd edilən mövzu ilə bağlı hansısa məlumat yoxdur”.
Tarif Şurasının mətbuat xidmətinin rəhbəri Abbas Əliyev də öz növbəsində bildirib ki, hazırda benzinin qiymətinin aşağı salınması müzakirə mövzusu deyil:
"Neftin qiymətinin ucuzlaşması ilə bağlı benzinin qiymətinin ucuzlaşdırılması üçün SOCAR Tarif Şurasına müraciət etməyib”.
Hələ 2015-ci il hadisələrindən sonra Tarif Şurası dünya bazarlarında duruma rəğmən ölkədə benzinin ucuzlaşması üçün əsas olmadığını, Azərbaycanda istehlak edilən benzinin 95 faizindən çoxunun tam olaraq ölkə daxilində istehsal edilən Aİ-92 markalı yanacaq olmasından irəli gəldiyini açıqlamışdı.
Qeyd olunurdu ki, dünya bazarlarında neftin ucuzlaşması fonunda Azərbaycanda benzinin qiymətlərinin əvvəlki səviyyədə qalması onunla Aİ-92 markalı benzinin dəyərinin formalaşmasına təsir edən xərclərin (neftin istehsalı və emalına, vergiyə çəkilən və s.) dəyişməməsi ilə əlaqədardır:
"Bu markadan olan benzin Azərbaycanda istehsal edildiyindən, dünya bazarında baş verən proseslər onun qiymətinə təsir etmir. Buna görə də, hazırda benzinin qiymətinin dəyişdirilməsi məsələsini müzakirə etmirik. Azərbaycana idxal edilən "Premium Evro-95" markalı benzinə gəlincə, onun ümumi istehlakda payı azdır (4-5 faiz) və Tarif Şurası bu markanın qiymətini tənzimləmir”.
Qeyd edək ki, dünya birjalarında bazar ertəsindəki enişdən sonra bu gün "Brent" markalı neftin 1 barreli 38,66 dollara, WTI markalı neftin 1 barreli 35,41 dollara satılır.
Məlumat üçün bildirək ki, hazırda Honqkonqda benzinin 1 litri 2,23 dollar, Monakoda 1,96 dollar, Yunanıstanda 1,78 dollar, İtaliyada 1,73 dollar, Fransada 1,62 dollar, Almaniyada 1,54 dollar, İspaniyada 1,44 dollar, Türkiyədə 1,09 dollar, Çində 0,98 dollar, Gürcüstanda 0,90 dollar, Rusiyada 0,63 dollar, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində 0,56 dollar, Azərbaycanda 0,47 dollardır.