 |
|
“EU Reporter” saytı Taras Kuzionun Fransanın Cənubi Qafqazdakı qərəzli siyasəti ilə bağlı məqaləsini dərc edib.
“Fransanın Cənubi Qafqaza qərəzli münasibəti problemi yeni bir şey deyil. Paris 1992-ci ildən Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həlli yollarını tapmaq məqsədi ilə ATƏT-in Minsk Qrupuna Moskva və Vaşinqtonla birlikdə həmsədrlik edir. Qrup mövcud olduğu üç onillikdə heç bir uğur əldə edə bilməyib və 2010-cu ildən Fransa və ABŞ-ın da buna marağını itirdiyindən durğunluq mərhələsinə qədəm qoyub.
İkinci Qarabağ müharibəsindən əvvəlki onillikdə Bakı Parisin İrəvana açıq qərəzli münasibətindən getdikcə daha çox məyus oldu. Bunun iki səbəbi var. Birincisi, Fransa və ABŞ-da böyük erməni diasporları yaşayır. İkincisi, Paris Türkiyəni yox, Yunanıstanı, ona görə də Azərbaycanı yox, Ermənistanı dəstəkləyir.
ABŞ da bu durumda ermənilərdən yana idi. Uzun müddət Azərbaycana qarşı hərbi yardımdan imtina etmişdi.
Amerika siyasəti yanlış təəssürat yaratdı ki, guya münaqişədə günahkar Azərbaycandır, faktiki olaraq Ermənistan beynəlxalq səviyyədə tanınmış Azərbaycan ərazisinin beşdə birini qanunsuz işğal etmişdi. Vaşinqtonla Ankara arasında münasibətlərin gərginləşməsi də erməni diasporunun lobbiçiliyini artırıb.
Fransanın Cənubi Qafqaza balanslaşdırılmış yanaşmasını davam etdirməməsi İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra daha çox özünü büruzə verdi. Fransa parlamentinin hər iki palatası Qarabağda erməni separatizminin dəstəklənməsinə səs verdi. Bu, onların əsl simasını üzə çıxardı.
Məqalədə qeyd olunur ki, Fransa bu yaxınlarda Rusiyanın hərbi müttəfiqi və iqtisadi tərəfdaşı olan Ermənistana hava hücumundan müdafiə sistemi satıb. Bu ilin əvvəlində Paris Kiyevə analoji “Thales GM 200” sistemi təqdim etdi. Amma Moskva Ermənistanın hava hücumundan müdafiəsinə nəzarət etdiyi üçün bu texnologiyanın Rusiya hərbçiləri tərəfindən öyrənilməsi və hətta Rusiyaya ötürülməsi ehtimalı yüksəkdir.
Yazıda bildirilir ki, Parisin İrəvanı dəstəkləməsinin təsdiqi Fransanın “Arquus” müdafiə şirkətindən Ermənistana 24 “Bastion” zirehli texnikasının çatdırılması olub. Bu zirehli transportyorların Ukraynaya göndərilməsi ilə bağlı danışıqlar ötən ilin oktyabrından davam edir. Amma Ukrayna yaşamaq üçün müharibə aparır, Ermənistan isə təhlükə altında deyil. İrəvanın Bakı tərəfindən hədələndiyi barədə bəyanatların isə heç bir əsası yoxdur.
Ermənistan Rusiyanın rəhbərlik etdiyi KTMT-nin qurucu üzvüdür. İrəvan isə təşkilatın səmərəsizliyi barədə bəyanatlarına baxmayaraq, qurumdan çıxmaq imkanını nəzərdən keçirmir.
Fransanın Ermənistanla təhlükəsizlik əlaqələri NATO və Aİ-nin Ermənistanın uzunmüddətli təhlükəsizlik əlaqələri olan Rusiya və İrana qarşı siyasətlərinə ziddir.
Fransa bir çox digər Aİ üzvləri kimi, Ermənistanın Avropaya inteqrasiyasını alqışlayardı, lakin bu, real dünyaya əsaslanmalıdır, fantaziyadan irəli gələn bir şey deyil. Güclü Ermənistan-Rusiya münasibətləri bir gecədə dəyişdirilə bilməyən üç onillik inteqrasiyanın nəticəsidir.
Məqalə müəllifi hesab edir ki, Paris İrəvana hərbi dəstək verməklə tələsik addım atır. Kreml Britaniyanın Aİ-dən çıxmasını dəstəkləsə də, Putinin Ermənistanın KTMT və Aİİ-dən çıxmasına icazə verəcəyinə dair heç bir sübut yoxdur.
Görünən odur ki, Fransa bir-birinə zidd məqsədlər güdür - Ukraynanın ərazi bütövlüyünü bərpa etmək və erməni separatizmini təşviq etmək. Eyni zamanda, Parisin silah təchizatı dolayısı ilə Moskva və Tehrana Qərb hərbi texnikasına çıxış imkanı verir ki, bu da həm Ukrayna, həm də İsrail təhlükəsizliyinə təhdid yaradır”, - Kuzio yazıb.
mənbə: caliber
Mirsənani Mirsaleh oğlu Seyidov Naxçıvan Muxtar Respublikası Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsindən azad edilib.
Bununla bağlı Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb.
Prezident İlham Əliyev noyabrın 17-də “Daşınmaz Əmlakın Elektron Reyestri və Kadastrı” informasiya sisteminin yaradılması haqqında” Fərman imzalayıb.
Fərmana əsasən, daşınmaz əmlakın dövlət kadastrı və reyestri sahələrində idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsi, şəffaflığın və operativliyin artırılması, biznes mühitinin yaxşılaşdırılması baxımından əmlakın qeydiyyatı ilə bağlı xidmətlərin elektronlaşdırılması və keyfiyyətinin yüksəldilməsi, nəzarət mexanizmlərinin, habelə elektron sənəd dövriyyəsinin genişləndirilməsi məqsədilə “Daşınmaz Əmlakın Elektron Reyestri və Kadastrı” informasiya sistemi yaradılıb.
Sistem aşağıdakıları təmin edir:
- ərizəçinin daşınmaz əmlakın dövlət reyestrini və kadastrını tərtib edən və aparan quruma müraciətinin və ona əlavə edilən sənədlərin (məlumatların) qəbulu, emalı və nəticələrinə dair elektron sənədlərin, habelə məlumatların elektron qaydada verilməsini, eləcə də ərizəçilər tərəfindən müraciətlərin icra vəziyyətinin izlənilməsini;
- “Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 8-ci və 10-cu maddələrində nəzərdə tutulmuş sənədlərin (məlumatların), həmçinin daşınmaz əmlakın tarix və mədəniyyət abidəsi olması barədə məlumatın Sistemə daxil edilməsini və həmin sənədlərdən (məlumatlardan) istifadə edilməsini;
- daşınmaz əmlak üzərində hüquq əldə edən, onun tərəfindən vəkil edilmiş şəxs tərəfindən daşınmaz əmlakın dövlət reyestrindən çıxarışın və texniki sənədlərin, habelə notariuslar və ya qanunla müəyyən edilmiş hallarda notariat hərəkəti etməyə hüququ çatan digər vəzifəli şəxslər tərəfindən qanunla müəyyən edilmiş hallarda notariat hərəkətinin aparılması üçün zəruri olan məlumatların elektron qaydada Sistemdən yoxlanılmasını və əldə edilməsini;
- daşınmaz əmlakın dövlət reyestrinin və kadastrının aparılması üçün əsas olan hüquqi və texniki sənədlərin, habelə məlumatların əldə edilməsini;
- qanunla nəzərdə tutulan ödənişlərin elektron qaydada həyata keçirilməsi imkanının yaradılmasını.
Nazirlər Kabineti altı ay müddətində Sistem haqqında əsasnamənin layihəsini, Sistemin yaradılması ilə əlaqədar daşınmaz əmlakın qeydiyyatı, kadastrı və idarə edilməsi sahələrində normativ hüquqi aktların təkmilləşdirilməsinə dair təkliflərini hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etmək tapşırılıb.
Hazırda ABŞ-Azərbaycan münasibətlərində yaranmış gərginlik son 20 ildəki oxşar vəziyyətlərdən fərqlənir. Bu, demək olar ki, Qarabağ probleminin həllindən, separatizmin kökünün kəsilməsindən, Azərbaycanın öz suverenliyini tam bərpa etməsindən sonra ilk ciddi, miqyaslı toqquşmadır.
Amerika dövlətinin qəbul etdiyi qərarlara erməni lobbisinin, diasporunun ciddi təsiri var. Bu dəfə də Azərbaycana qarşı baş verənlərin arxasında bu amilin dayandığı açıq görünür. Proseslərə daha praqmatik yanaşdıqda isə erməni lobbisinin burda bir element, fraqment, hətta vasitə olduğu ortaya çıxır.
Qərb İlham Əliyevi özünə tabe etdirə bilmədi. Onu Saakaşvili, Yuşşenko, Zelenski və digər oxşar prezident və iqtidar modelləri kimi təsirinə salmağı bacarmadı. 2003-cü ildə ABŞ, Avropa ümid edirdi ki, gənc Əliyev iqtidara gələndən az sonra onun vasitəsi ilə istəklərini həyata keçirə biləcəklər. Bu istəklərin başında Qarabağ məsələsi dayanırdı. Problemin Azərbaycanın ziyanına, Ermənistanın xeyrinə həll ediləcəyi ümidi, inamı Qərbin qursağında
ABŞ-la Azərbaycan arasında daha bir gərginlik 2009-cu ilin əvvəlində yaşandı. “Sürix Protokolları”nın imzalanması ərəfəsində Azərbaycan tərəfinin ortaya qoyduğu iradə Birləşmiş Ştatları şoka salmışdı. Həmin ilin aprel ayında “Sürix Protokolları” ilə bağlı İstanbulda Zirvə görüşü keçirilirdi. 2009-cu ilin aprel ayının 6-da dönəmin ABŞ Prezidenti Barak Obama Türkiyəyə gəlmişdi. İlham Əliyev Obamanın israrlı dəvətinə rəğmən İstanbul sammitini boykot etmişdi. Ovaxtkı dövlət katibi Hillari Klinton İlham Əliyevdən tədbirə qatılması üçün xahiş etsə də, “Yox!” cavabı almışdı.
ABŞ İlham Əliyevlə bağlı ikinci xəyal qırıqlığını yaşayırdı. Necə yəni, dünyanın supergücünün prezidenti Azərbaycan kimi kiçik ölkənin prezidentini çağırsın, amma o bu çağırışa getməsin? Bundan sonra ABŞ mediasında Azərbaycan dövlətinə və onun liderinə qarşı miqyaslı və qərəzli qara PR kampaniyası başladıldı. Aylarla davam edən bu kampaniyaya ABŞ-ın Azərbaycandakı təsir agentləri də cəlb edildi. “Araşdırmaçı jurnalistlərə” hazır materiallar ötürülürdü, onlar da yazıları dilimizə çevirib, altına imza larını qoyub, Azadlıq Radiosunda və digər bənzər resurslarda yayırdılar.
2008-2010-cü illəri əhatə edən sözügedən prosesin ana hədəfi Türkiyə ilə Ermənistan sərhədlərinin açılması, münasibətlərin normallaşması idi. O vaxt Türkiyə iqtidarında təmsil olunan və çoxluq təşkil edən FETÖ-çular Gül-Babacan-Davudoğlu triosunun liderliyində bu cür xəyanətə bərabər bir layihəni – “Sürix Protokolları”nı hazırlamışdılar. İlham Əliyevin qətiyyətli davranışı, iradəsi sayəsində plan yarımçıq qaldı. Dönəmin baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğan özünə, ölkəsinə, Azərbaycana qurulan bu hiylənin fərqinə vardı. Beləliklə, Türkiyə və Azərbaycan, eləcə də Türk dünyası böyük qəzadan son anda qurtuldu.
Bu cür situasiyalarda Qərb Azərbaycana qarşı illərdir bəslədiyi məlum şəbəkəni qabağa verir. Onlara bəlli mərkəzlərdən direktiv gəlir. Ən həssas nöqtələr hədəf götürülür. İctimai rəy manipulyasiya edilir. Kütlələrin emosiyasına hesablanan çıxışlar, yazılar, reportajlar, müzakirələr sosial şəbəkələrdə və nəzarətlərindəki ənənəvi mediada kütləvi şəkildə yayılır.
Son günlər Laçın rayonunda dövlət tərəfindən tikilən fərdi evlərlə bağlı aparılan “piar”ı hər kəs görür. Laçındakı keçi ferması da əks təbliğatın əsas malzəmələrindəndir. Birbaşa ABŞ-dan maliyyələşən mediada, eləcə də Yutubdakı populyar kanallarda Laçın “atəşə və hücuma” məruz qalır. Böyük Qayıdış proqramı, Prezidentin gördüyü bu qədər işin gözdən salınmasına cəhd edilir.
Yeri gəlmişkən, Laçında bir neçə evdə yaranan problemlə bağlı məsələnin üzərinə gedilməlidir. Heç nədən çəkinmədən həqiqəti ortaya çıxarmaqda fayda var. Çatışmazlıq varsa, aradan qaldırılmalı, bu işdə günahı olan aidiyyəti qurumların nümayəndələri haqda ölçü götürülməlidir. Eləcə də kənar güclərin təsirinə düşən və pozuculuq fəaliyyəti göstərən şəxslərlə profilaktik iş aparılmalıdır. Bu olarsa, bəzi xaric səslər də kəsilər.
Azərbaycan müharibəni başa vurub. Amma informasiya müharibəsi bütün şiddəti ilə davam edir. Qərbin informasiya savaşında istifadə etdiyi hücum “raketləri” Bakıya tuşlanıb. O “raketlərin” düyməsi basılıb. Burdakı “5-ci kolon” isə böyük “fədakarlıqla” dövlətə qarşı vuruşur.
Kollektiv Qərbin məqsədi nədir? Rəsmi Bakını öz iradəsi qarşısında təslim olmağa məcbur etmək? Axı bu dəfələrlə sınaqdan keçirilib – mümkün olmayıb. Bu dəfə də uğursuz olacağına şübhə yoxdur.
İlham Əliyev prezidentliyi müddətində belə mürəkkəb geopolitik konfliktləri çox görüb. Amma heç vaxt məğlub olmayıb. Əksinə, hər dəfə uduşla çıxıb. O, bütün bu hücumların məqsədini, səbəbini yaxşı bilir. Görünür, bu səbəbdən təmkinini qoruyur. Onun budəfəki taktikası tamam başqadır.
Vaşinqtonla Bakının siyasi-diplomatik toqquşması nə ilkdir, nə də son. İndən sonra da belə təlatümlər yaşanacaq. ABŞ bölgəni yalnız Cənubi Qafqaz kontekstində dəyərləndirmir. Buranı üç ölkənin sərhədləri daxilində təhlil etmir. Birləşmiş Ştatlar vizionunu geniş tutmağa çalışır. Qafqaz onun üçün qapıdır. ABŞ strateqləri o qapının arxasındakı böyük coğrafiyaya boylanır. Bilirlər ki, gələcəyin dünyasına yol həmin qapıdan – demək, həm də Azərbaycandan keçir.
“Dərin Amerika” indidən güclü rəqiblərin olduğu türk coğrafiyasında özünə mövqe seçir. Fəqət üslubu xeyli yanlışdır. O yanlışı düzəltmək isə bu dəfə Azərbaycan işidir…
Azər Ayxan
Globalinfo.az
Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycanda fəaliyyət müddətinin daha bir il uzadılması ilə bağlı prezident memorandumunun qəbuluna dair Türkiyə Böyük Millət Məclisinin qanunu qüvvəyə minib.
Bu haqda sənəd “Rəsmi Qəzet”də dərc olunub.
Xatırladaq ki, qanun layihəsi Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın imzası ilə TBMM-ə göndərilmiş və parlament tərəfindən qəbul edilmişdi.
Qeyd edək ki, 2021 və 2022-ci illərin noyabrında da Türkiyənin Azərbaycandakı hərbçilərinin fəaliyyət müddəti bir il uzadılıb.
Bu gün Azərbaycanda Milli Dirçəliş Günü qeyd olunur.
Bu günün tarixi 1988-ci ilin 17 noyabrında başlayan “Meydan hərəkatı” ilə bağlıdır.
1988-ci il noyabrın 17-də Azadlıq meydanına toplaşan yüz minlərlə insan keçmiş sovetlərin Azərbaycana yönəlik ikili standartlara söykənən siyasətinə etiraz edib.
Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiası irəli sürməsi, Dağlıq Qarabağda yaşayan ermənilərin açıq separatçılıq hərəkatı, bu proseslərin Ermənistan və Dağlıq Qarabağda yaşayan yüz minlərlə azərbaycanlının öz yurd-yuvasından qovulması ilə nəticələnməsi Meydan hərəkatının əsasını qoyub.
Moskvanın və o zamankı yerli hakimiyyət orqanlarının siyasəti nəticəsində meydana çıxan bu problemlərin qarşısını almaq təşəbbüsünü üzərinə götürən xalq 1988-ci il noyabrın 17-də Bakının mərkəzi meydanına toplaşaraq fasiləsiz kütləvi etiraz aksiyasına başlayıb. 17 gün aramsız davam edən, milyonlarla insanın qatıldığı bu aksiya həm də keçmiş SSRİ-də ən irimiqyaslı etiraz aksiyası idi. SSRİ-nin süqutu prosesini araşdıran yerli və xarici tədqiqatçıların böyük əksəriyyəti bu prosesdə Azərbaycanda başlayan prosesin mühüm rol oynadığını qeyd edirlər. Dekabrın 4-dən 5-nə keçən gecə ümumxalq mitinqi sovet qoşunları tərəfindən dağıdılsa da, bu, Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpasında mühüm mərhələ kimi tarixə həkk olunub.
Milli Dirçəliş Günü Azərbaycanda dövlət səviyyəsində qeyd olunsa da, 2006-cı ilin dekabrında qanunvericiliyə edilmiş müvafiq dəyişikliklərə əsasən, iş günü sayılır.
ABŞ-ın yeni planına görə, Zəngəzur dəhlizi mütləq açılmalıdır, Rusiya və İran oyundankənar vəziyyətə salınmalıdır, yalnız Ermənistanın şərtləri yerinə yetirilməlidir... Ancaq Ağ Evin bu "qaranlıq plan"ının baş tutması real görünmür, ABŞ nəhəng supergüc olsa da, rəsmi Bakı ona Ermənistanı Azərbaycanın maraqları hesabına "gücləndirmək" imkanı verməz...
Cənubi Qafqazda cərəyan edən geopolitik proseslərə bu regiondan çox-çox uzaq olan nəhəng dövlətin və bəzi beynəlxalq qurumların kobud müdaxilə cəhdləri artıq maksimum həddə çatıb. İndi əsas beynəlxalq qarşıdurma vektorları birbaşa Cənubi Qafqaz çoğrafiyası üzərində çarpazlaşıb. Ona görə də, son vaxtlar bu regionda "geopolitik düyün"lərin sayı durmadan artmaqda davam edir. Və bu, Cənubi Qafqazın gələcək taleyi üçün real təhlükə törətməyə başlayıb.
Maraqlıdır ki, Cənubi Qafqazın ətrafında qurulan geopolitik oyunların məzmun və hədəfləri də son vaxtlar ifşa olunmaqdadır. Belə ki, Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın qapalı toplantıda öz siyasi komandasının təmsilçilərinə ABŞ və Qərbin rəsmi İrəvana verdiyi təhlükəsizlik vədləri barədə dediklərinin arxasında gizlənən bəzi məqamlar indi artıq tam aydınlığı ilə ortaya çıxmaqdadır. Və son baş verənlər də əslində, Qərbin Cənubi Qafqaz ilə bağlı yeni planlarını təxmin etməyə imkan verir.
Ancaq Ağ Evin nəzərə almadığı və ya nəzərə almaq istəmədiyi bir önəmli məqam da mövcuddur. Belə ki, Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsidir və bu, beynəlxalq hüquq normaları ilə təsbit edilib. Yəni, Qarabağdan rus sülhməramlıların çıxarılması barədə siyasi-hüquqi qərarı yalnız Azərbaycan dövləti verə bilər. Eyni zamanda, rəsmi Bakının istəyi olmadan Qarabağda kimsə yeni hərbi kontingent yerləşdirə bilməz. Yəni, dövlət katibi Entoni Blinkenin köməkçisinin açıqlaması ABŞ-ın Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmaq cəhdindən başqa bir şey deyil. Və bu, yolverilməz cəhdlərdir.
Digər tərəfdən, Ceyms Obrayenin vurğuladığı bəzi önəmli məqamlardan belə aydın olur ki, ABŞ Cənubi Qafqazda Ermənistanı Rusiyaya qarşı əsas plasdarm olaraq, seçib. Bunun əvəzində isə rəsmi İrəvana Azərbaycan əleyhinə müəyyən vədlər verib. Hətta onlardan bəzilərinin icrasına da başlayıb. Hər halda, Ağ Ev təmsilçisi ABŞ-ın Azərbaycana bütün istiqamətlər üzrə yardımları dayandırdığını qabardıb. Və bu metodla rəsmi Bakıya sərt təzyiq göstərməyə çalışıldığı da artıq inkaredilməz reallıqdır.
Dövlət katibinin köməkçisi Azərbaycana ABŞ-ın yüksək rütbəli rəsmilərinin səfərlərinin dayandırıldığını da vurğulayıb. Onun dediyinə görə, Azərbaycanla münasibətlərin tam normallaşması ilk növbədə rəsmi Bakının Ermənistanla yekun sülh sazişini imzalamasından asılıdır. Yəni, Ağ Ev rəsmisinin sözlərindən belə anlaşılır ki, ABŞ istənilən məsələdə Ermənistanla sülh sazişini Azərbaycanın önünə çıxartmaq niyyətindədir. Belə təsəvvür yaranır ki, ABŞ Azərbaycanı savaşda məğlub olmuş Ermənistanın maraqları çərçivəsində sülh sazişi imzalamağa sövq etməyə çalışır.
Bütün bunları nəzərə aldıqda, rəsmi İrəvanın son vaxtlar niyə tez-tez sülh sazişini imzalamağa hazır olduğunu bəyanlamasının əsl səbəbləri məlum olur. Baş nazir Nikol Paşinyan hər imkanda Azərbaycanla sülh sazişinin bu ilin sonuna qədər imzalana biləcəyini vurğulayır. Eyni fikirləri Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan, xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan, Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan da israrla təkrarlayırlar.
Bütün bunlara paralel olaraq, rəsmi İrəvanın sülh sazişi üçün üç əsas prinsip üzərində anlaşmanın olduğunu vurğulaması da, kifayət qədər qaranlıq məqamdır. Çünki rəsmi Bakı sülh sazişinin imzalanması üçün beynəlxalq hüquq çərçivəsində beş şərt-tələb irəli sürülüb. Bu, o deməkdir ki, Ağ Ev rəsmi İrəvana Ermənistanın maraqlarına uyğun sülh sazişi vəd edib. Və bu səbəbdən də rəsmi İrəvan böyük ümidlə, hətta müəyyən əminliklə Ağ Evin Azərbaycana təzyiqlərinin nəticələrini gözləyir.
Nəhayət, ABŞ-ın Cənubi Qafqaz siyasətində və Ermənistana israrlı dəstək cəhdində bir önəmli məqam da narahatlıq doğura biləcək məzmunda gündəmə gəlməyə başlayıb. Ceyms Obrayen bildirib ki, hər hansı dəhliz yalnız Ermənistanın razılığı ilə yaradılmalıdır: "Bu halda, region dövlətləri və dünya bazarları üçün yeni, geniş və çox faydalı tranzit imkanları açılmış olacaq. Başqa variantlarla, o cümlədən də, güc tətbiqi və ya İranın iştirakı ilə nəqliyyat dəhlizinin yaradılmasına göstərilən cəhdlərə qətiyyətli cavab addımlarıyla reaksiya veriləcək".
Göründüyü kimi, ABŞ Zəngəzur dəhlizinin açılmasına müsbət yanaşır. Çünki bunun həm Qərbin, həm də hamıdan çox Ermənistanın maraqlarına cavab verdiyinə əmindir. Ancaq Ağ Ev Zəngəzur dəhlizini məhz ABŞ-ın planları çərçivəsində açılmasını diqtə etməyə çalışır. ABŞ-ın Zəngəzur planının isə həm də Ermənistanın şərtlərini ifadə etdiyi artıq qətiyyən şübhə doğurmur. Yəni, Ağ Ev Zəngəzur dəhlizinin mütləq açılmasında israr edir. Bunun yalnız Ermənistanın (ABŞ və Qərbin) nəzarəti altında olmasına qərar verib. Çünki bu halda, Zəngəzur dəhlizinin Rusiyanın nəzarəti altına düşmə riski bloklanmış olacaq.
Digər tərəfdən, Azərbaycana mesaj verilir ki, Zəngəzur dəhlizinin güc yolu ilə açılmasına cəhdlər qəbul edilməyəcək. Halbuki, rəsmi Bakı Zəngəzur dəhlizi üçün hərbi varianta əl atmaq niyyətinin olmadığını artıq dəfələrlə bəyan edib. Hətta rəsmi Bakı Zəngəzur dəhlizinə marağını itirdiyini də birmənalı şəkildə vurğulayıb. Ona görə də, alternativ variant olan İran ərazisindən marşrutun çəkilməsinə də başlanılıb. Və bu baxımdan, Ağ Evin "sərt reaksiya" xatırlatması tamamilə yersizdir.
Ancaq belə anlaşılır ki, bütün bunlar Ağ Evi qətiyyən qane etmir. Çünki Azərbaycanın İranla ortaq nəqliyyat marşrutu yaratmaq niyyətini də açıq şəkildə bloklamağa çalışır. Yəni, ABŞ Cənubi Qafqazın gələcək taleyini müəyyən edəcək nəqliyyat marşrutunun İrandan keçirilməsinə birmənalı şəkildə qarşı çıxır. Və bütün bunların qısa izahı isə çox sadədir.
ABŞ öz planını rəsmi Bakıya qəbul etdirməyə çalışır. Həmin plana görə, Zəngəzur dəhlizi mütləq açılmalıdır. Rəsmi Bakı hərbi variantlar barədə düşünməkdən imtina etməlidir. Rusiya və İran oyundankənar vəziyyətə salınmalıdır. Zəngəzur dəhlizi açılarkən, birmənalı şəkildə Ermənistanın şərtləri yerinə yetirilməlidir. Və bu, faktiki olaraq, ABŞ-ın Ermənistanı Azərbaycanın maraqları hesabına "bəsləmək" cəhdindən başqa bir şey deyil.
Təbii ki, Ağ Evin bu "qaranlıq plan"ının baş tutması qətiyyən asan olmayacaq. Çünki ABŞ-ın planı əslində, "Zəngəzur tuneli"nin açılmasına cəhd xarakteri daşıyır. ABŞ nə qədər supergüc olsa da, rəsmi Bakı Ağ Evə Ermənistanı Azərbaycanın maraqları hesabına "bəsləmək" imkanı verməz. Ona görə də, yaxın vaxtlarda Cənubi Qafqazda daha gərgin situasiyanın yarana biləcəyi qətiyyən istisna deyil.(musavat.com)
“İyirmi il əvvəl İlham Əliyev Azərbaycan dövlətinin başçısı oldu. Xaricdə onun haqqında çoxlu neqativ sözlər deyilirdi - bu təəccüblü deyil. Axı bu müddət ərzində Azərbaycan iqtisadiyyatı yüksəldi, ölkə öz qanuni sərhədlərinə qayıtdı və regionda lider mövqe tutdu”.
Bu fikirlər “Caliber” layihəsinin “YouTube” kanalında yayımlanan yeni süjetdə səslənir.
Daha ətraflı “Caliber”in yeni süjetində:
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Şuşa rayonunda xüsusi nümayəndəsi Aydın Kərimov AZƏRTAC-a eksklüziv müsahibə verib. Şuşa şəhərində verilmiş müsahibəni təqdim edirik:
- Aydın müəllim, Şuşa şəhərində inşa olunan 23 binadan ibarət yaşayış kompleksində tikinti işləri nə zaman bitəcək ?
- Bəs, Şuşaya ilk köçürülmə hansı tarixə planlaşdırılıb?
- Azərbaycan vətəndaşlarının Şuşaya köçürülməsinə 2024-cü ilin fevral-mart aylarında başlanılacaq. Bu proses 300-dən çox ailəni əhatə edəcək.
- Şuşada yol infrastrukturu nə yerdədir? Hansı işlər görülür?
- Şuşa şəhəri ərazisində mövcud olan su, qaz, işıq xətlərinin hamısı yerin və səkilərin altına keçiriləcək, küçələr tam yenidən qurulacaq. Ümumi uzunluğu 56 kilometr olan daxili küçə və yol şəbəkəsinin ilk 17 kilometrlik hissəsinin tikintisinə isə gələn il başlanılacaq. Bu yol mühəndis təminat xətləri ilə birlikdə tam yenidən qurulacaq.
- Aydın müəllim, Şuşada gələcək ictimai nəqliyyat necə olacaq?
- Daxili küçə və yol şəbəkəsinin yenidən qurulması layihəsi ilə paralel olaraq şəhərin ictimai nəqliyyat sisteminin təkmilləşdirilməsi də aparılacaq. Yol şəbəkəsinin qurulması ilə birlikdə ictimai nəqliyyat da fəaliyyətə başlayacaq. Şuşa şəhərinin qoruq olmasını və tarixi yol şəbəkəsini nəzərə alaraq onu deyə bilərəm ki, burada daha çox kiçik tutumlu və elektrikli sərnişin avtobusları fəaliyyət göstərəcək.
- Təhsil və səhiyyə sahəsində hansı işlər görülür?
- Şuşa şəhəri 1 nömrəli tam orta məktəbin açılışı oldu və istifadəyə tam hazırdır. Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva təhsil ocağının açılışında iştirak etdilər. 2024-cü ilin fevral-mart aylarında sakinlərin Şuşaya köçürülməsi ilə bərabər məktəb də ilk şagirdlərini qəbul edəcək. Müasir tələblərə tam cavab verən təhsil ocağı şagirdlərin ən qabaqcıl standartlara uyğun təhsil almasına xidmət edəcək. Səhiyyə sahəsinə gəldikdə isə qeyd edim ki, azad edilən digər ərazilərdə olduğu kimi, Şuşada da səhiyyə ocaqlarının inşası dövlətimiz üçün prioritet məsələlərdəndir. 90 çarpayılıq Şuşa şəhər xəstəxanasının binasında tikinti işləri davam edir və 2024-cü ilin ilk yarımilliyində istifadəyə verilməsi planlaşdırılır.
- Şuşanın geniş turizm potensialı var. Şəhərin turizm imkanlarının artırılması istiqamətində hansı işlər görülür?
- Şuşa şəhərində aparılan bərpa-quruculuq işləri çox yüksək templə gedir. Şəhər günbəgün daha da canlanır. Artıq ümumi otaq sayı 260 olan üç otel tam fəaliyyət göstərir. Gələn ildən isə şəhərin mərkəzində daha bir neçə yeni qonaqlama yerləri (apart otellər, butik otel və s.) açılacaq. Bundan başqa, Daşaltı kəndinin böyük turizm potensialı var. Artıq Daşaltı kəndində də özəl investorlar tərəfindən kənd üslubunda otel və kotteclərin inşasına başlanılıb.
- Aydın müəllim, Şuşanın beynəlxalq arenada tanınması istiqamətində daha hansı addımlar atılacaq?
- Şuşa şəhərinin ölkə xaricində tanıdılması istiqamətində bir çox addımlar atılıb. Qeyd edim ki, artıq 8 ölkənin 9 şəhəri ilə qardaşlaşmış şəhərlər və əməkdaşlıq haqqında memorandumlar imzalanıb. Həmçinin Şuşa şəhərinin 2023-cü il üçün “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında Azərbaycan Prezidentinin Sərəncamına əsasən il ərzində “Şuşa günləri” layihəsi reallaşdırılmaqdadır. Belə ki, bu il aprelin 11-12 –də Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun təşkilatçılığı ilə Özbəkistanın Daşkənd şəhərində, oktyabrın 2-6-da Qazaxıstanın Almatı və Türkistan şəhərlərində, noyabrın 12-15-də isə Türkiyənin Ankara şəhərində “Şuşa günləri” layihəsi həyata keçirilib. Şuşanın ölkə xaricində tanıdılması istiqamətində işlər bundan sonra da davam edəcək.
- Şuşada mina ilə bağlı vəziyyət necədir, hansısa təhlükə varmı?
- Hazırda Şuşada mina təhlükəsi yoxdur, şəhər partlayıcı sursatlar və minalardan təmizlənib.
Ermənistan və Azərbaycan baş nazirlərinin müavinləri səviyyəsində demarkasiya və delimitasiya komissiyalarının nümayəndələrinin sonuncu görüşü iyulun 12-də baş tutub.
Bunu Ermənistan baş nazirinin müavini Mher Qriqoryan deyib.
Görüşün keçirilməməsi ilə bağlı məsələyə aydınlıq gətirən Qriqoryan deyib: “Son iclasda qərara alındı ki, prosessual məsələlər müzakirə olunmalıdır. Hesab edirəm ki, ilk növbədə əməkdaşlığın formatı və forması razılaşdırılmalı, tənzimlənməlidir, sonra görüşlər olacaq”.
Sülh müqaviləsinin ilin sonuna qədər bağlanıb-bağlanmayacağına gəldikdə isə baş nazirin müavini bildirib ki, hazırda konkret tarix deyə bilməz.