ABŞ-ın nüfuzlu “The National Interest” jurnalının 13.01.2024-cü il tarixli buraxılışında gənc iqtisadçı alim, həmyerlimiz Əli Məmmədovun “Orta güclərin dövrü gəlib çatdı” sərlövhəli məqaləsi dərc olunub. Əli Məmmədov Corc Vaşinqton Universitetində Maliyyə və İqtisadiyyat üzrə bakalavr dərəcəsini almışdır. Daha sonra həmyerlimiz Con Hopkins Universitetinin Qabaqcıl Beynəlxalq Tədqiqatlar Məktəbində (SAIS) Beynəlxalq Münasibətlər üzrə Magistr təhsili almışdır. Hal-hazırda gənc alim məzunu olduğu SAIS məktəbində çalışır. Xatırladaq ki, Con Hopkins Universiteti ABŞ-ın ən nüfuzlu Universitetlərindən biri olmaqla Vaşinqtonda, Kolumbiyada, İtaliyada, Çində və Sinqapurda da kampusları mövcuddur. Cons Hopkins Universiteti Amerika Universitetləri Assosiasiyasının 14 üzvündən biridir. Universitetin məzunları arasında 10-dan artıq Nobel mükafatı laureatları vardır.

Qeyd edək ki, Əli Məmmədovun məqalələri Atlantic Council, The National Interest, və digər nüfuzlu nəşrlərdə mütəmadi olaraq dərc olunur. “Orta güclərin dövrü gəlib çatdı” sərlövhəli məqaləni oxucuıarımıza təqdim edirik.

X-də izləyin: @alimammadoov


Orta Güclərin Dövrü Gəlib Çatdı

Yeni ilin əvvəlində BRİKS-in İran, Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Misir və Efiopiyanı əhatə edəcək şəkildə genişlənməsi ilə geosiyasi mənzərə transformativ dəyişikliyə məruz qaldı. Bu inkişaf qlobal nizamın yenidən konfiqurasiyasına, dünyada çoxqütblülüyün yüksəlişinə və orta güclərin getdikcə artan roluna diqqəti cəlb etdi. Böyük güclərlə müqayisədə məhdud imkanlarına baxmayaraq, orta güclər özləri üçün imkanları təmin etmək üçün inkişaf edən qlobal güc bölgüsündən strateji istifadə edirlər.

Böyük güclərin qlobal təsir üçün onlardan müəyyən qədər asılı olduğunu qəbul edərək, orta güclər öz maraqlarını təmin etmək üçün əməkdaşlıq və müqavimət arasında gedib-gələrək güc oyunlarına girirlər. Ümumiyyətlə, böyük dövlətlər arasında intensiv yüksək rəqabət və arabir əməkdaşlıq orta güclərin öz təsirlərini gücləndirmək üçün münbit zəmin yaradır. Bu, beynəlxalq münasibətlərdə inkişaf edən dinamikanı və getdikcə çoxqütblü dünya şəraitində nüanslı yanaşmanın zəruriliyini tənqidi şəkildə araşdırmağa sövq edir.

İkinci Dünya Müharibəsindən sonra dünya iki güc qütbünə bölündü və bu, orta gücləri ABŞ və ya Sovet İttifaqı ilə birləşməyə məcbur etdi. Orta güclər üçün həqiqi müstəqil xarici siyasət demək olar ki, yox idi. Sovet İttifaqının dağılması daha az ikili seçim təqdim etdi: ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi dünya nizamına uyğunlaşmaq və ya tam müstəqil bir yol tutmaq. Bununla belə, yeganə qlobal fövqəldövlətə qarşı çıxmaq, təhlükəsizlik zəmanətlərindən və iqtisadi faydalardan imtina etmək riskini daşıyırdı. Nəticə etibarilə, bir çox orta güclər beynəlxalq təşkilatlarda fəal iştirak edərək ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi nizama uyğunlaşdılar.

Birləşmiş Ştatların qlobal təsiri nisbətən azaldıqca dünyadakı təkqütblülük tədricən azaldı. Çinin iqtisadi gücünün yüksəlməsi və müttəfiqlərini cəlb etmək qabiliyyəti, 2008-ci il qlobal maliyyə böhranı, İraq və Əfqanıstan müharibələri zamanı çəkilən əhəmiyyətli xərclər və orta güclərin ümumi səlahiyyətlərinin artırılması kimi amillər bu paradiqmanın dəyişməsinə kömək etdi. Bu azalan təsir Birləşmiş Ştatlar və onun müttəfiqləri üçün dünya miqyasında kollektiv maraqların irəliləyişində çətinliklər yaratdı və cəsarətli hərəkətlərə daha çox meylli olan orta güclərdən ibarət kadr yaratdı.
Dünya hələ də ikiqütblülük elementlərini nümayiş etdirir. Birləşmiş Ştatlar müəyyən aspektlərdə mübahisəsiz supergüc statusunu qoruyub saxlayır və Çinin yüksəlişi özünəməxsus forma almağa başlayıb.Buna baxmayaraq hazırki dünya sistemi bir qədər fərqli bir hal almağa başlayıb. Orta güclərin artan aktuallığı və etibarı çoxqütblülüyə doğru tədrici keçidi bildirir. Çinin rəhbərlik etdiyi yüksəliş bloku orta güclərə alternativlər təqdim edərək, onların ABŞ-dan asılılığını azaldır. Çoxqütblü dünyada orta güclər daha çox seçim, müstəqillik və nəticədə daha çox təsir imkanları əldə edirlər. Bu, artan inadkarlığa və şübhəsiz itaətdən bir tərəfə uzaqlaşmaya çevrilir. Çoxsaylı qlobal güclərə malik bir dünyanın cəsarətli və iddialı hərəkətləri təşviq etdiyi anlayışı bir neçə orta güc tərəfindən nümunə göstərilmişdir. Müxtəlif regionlarda güclü orta güclər regional hegemonluğa artan maraq göstərirlər.



Türkiyənin Yaxın Şərq, Cənubi Qafqaz, Orta Asiya və Afrikadakı son fəaliyyəti, Ukrayna və Fələstin-İsrail münaqişəsində aktiv rolu; Braziliyanın Latın Amerikası və Qlobal Cənubun səsi olmaq istəkləri; və Hindistanın genişlənən qlobal və regional ambisiyaları bu tendensiyanın nümunəsidir. Xüsusilə Yaxın Şərqdə daha müstəqil və iddialı bir aktyor olmağa başlayan Türkiyənin strateji dəyişikliyi çoxlqütblülüyün orta gücün davranışına təsirini mükəmməl şəkildə göstərir. Teorik olaraq, hegemonluğun nisbi tənəzzülü artan millətçi dalğalanmalara, regional böhranlara, qurumların qlobal zəifləməsinə və orta güclərin daha müstəqil xarici siyasət yürütməsinə kömək etdi.

İnkişaf etməkdə olan dünya nizamını həll etmək ABŞ və onun müttəfiqlərindən dəyişən dinamikanı real şəkildə qəbul etməyi tələb edir. Orta güclər öz tərəfdaşlarını seçməkdə təsir rıçaqları əldə edir və potensial olaraq ABŞ üçün yeni problemlər yaradır. Bu güclərin də öz tələb və ambisiyalarında daha da iddialı olma ehtimalı daha yüksəkdir. Birləşmiş Ştatların səy göstərmədən uyğunluq və dəstəyi təmin edə bildiyi dövr, BMT-nin son səsvermələrində göründüyü kimi, sönməkdədir. Birləşmiş Ştatlar bu dəyişən mənzərəni idarə etmək üçün daha nüanslı strategiyaya ehtiyac duyur.

Regional tərəfdaşların seçimində həddən artıq seçici olmaqdansa, konkret məsələlərdə əməkdaşlıq etmək istəyən fəal regional güclərin müəyyən edilməsi diqqət mərkəzində olmalıdır. Bütün regional hegemon ambisiyaları təhdid kimi görmək, orta gücləri özündən uzaqlaşdırmaq və bütün regionları Qərbə qarşı çevirmək riski daşıyır. Əsas odur ki, əməkdaşlığa uyğun hər bir regionda ən azı bir iddialı orta güclə tərəfdaşlıq əlaqələri inkişaf etdirilsin. Artan regional hegemonluğun potensial risklər daşısa da, qlobal gücün uzunmüddətli keçid dövrünün reallığı yeni nüanslı yanaşma tələb edir. Qlobal qeyri-sabitliyin hökm sürdüyü bu dövrdə maraqların toqquşmasının qaçılmazlığını nəzərə alaraq, regional ambisiyalı və iddialı orta güclərlə ehtiyatlı şəkildə dostluq qurmaq açıq qarşıdurmaya üstünlük verilən strategiya olmalıdır.

İnkişaf edən çoxqütblü dünyada orta güclərin genişlənən rolu qlobal oyunçular üçün problemlər və imkanlar təqdim edir. Dinamika dəyişməyə davam etdikcə, orta güclərlə əlaqə qurmaq üçün strategiyaların uyğunlaşdırılması vacib olur. Dünya keçid dövründədir və beynəlxalq münasibətlərə çevik və inklüziv yanaşmanı mənimsəmək bu mürəkkəb mənzərəni idarə etmək üçün vacibdir.

Məqalənin orjinal variantı:https://nationalinterest.org/blog/silk-road-rivalries/age-middle-powers-has-arrived-208530

https://olke.az/photo/770x415/2024/01/19/1705650480_yol.jpg

“Azərbaycan xalqı 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə keçmiş sovet imperiyasının hərbi vəhşiliyinə məruz qaldı. Milli azadlıq və ölkəsinin ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizəyə qalxmış dinc əhaliyə qarşı ordu hissələri yeridildi və yüzlərlə günahsız insan qətlə yetirildi. 20 Yanvar hadisələri XX əsrdə xalqımıza qarşı davamlı olaraq həyata keçirilən təcavüzkar siyasətin ən bariz təzahürlərindən biri idi”.

Bu fikirləri qanlı 20 Yanvar faciəsinin mahiyyəti ilə bağlı mətbuata verdiyi açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Kamaləddin Qafarov səsləndirib.

Deputat bildirib ki, ölkəmizin və xalqımızın tarixinə Qanlı Yanvar faciəsi kimi daxil olmuş həmin hadisələrdən 34 il keçir. “1980-ci illərdə SSRİ rəhbərliyinin himayədarlığı ilə erməni separatçıları tərəfindən başlanan Qarabağ hadisələri, Azərbaycan xalqına qarşı törədilən kütləvi qırğın və qətliamlar, tarixi Azərbaycan torpaqlarında yaradılmış Ermənistan ərazisindəki dədə-baba yurdlarından soydaşlarımızın məcburi deportasiyası da bu siyasətin mərhələləri idi.”

K.Qafarov qeyd edib ki, 1990-cı il yanvarın 20-nə keçən gecə SSRİ-nin o dövrki rəhbəri Mixail Qorbaçovun əmri ilə Bakıya və Azərbaycanın bir neçə rayonuna yeridilən qoşun hissələri dinc əhalini təkcə küçə və meydanlarda deyil, hətta öz evlərində belə, ağır texnikadan və iriçaplı silahlardan atəşə tutaraq kütləvi şəkildə qətlə yetirmişlər: “Qanlı Yanvar gecəsində qoşunların qanunsuz yeridilməsi nəticəsində təkcə Bakıda və ətraf rayonlarda 131 nəfər öldürülüb, 744 nəfər yaralanıb. Həlak olanların arasında qadınlar, uşaqlar və qocalar, həmçinin təcili yardım işçiləri və milis nəfərləri də olub. Ümumilikdə isə, Azərbaycanın 150 nəfər “20 Yanvar şəhidi” vardır. Hər zaman olduğu kimi, millətin ən ağır günlərində öz xalqının yanında olan, onun dərdini bölüşən Ulu Öndər Heydər Əliyev 20 Yanvar faciəsinə ilk olaraq qəti etirazını bildirmiş, bu qanlı cinayətə siyasi qiymət verərək, hətta imperiyanın mərkəzində olmasına rəğmən SSRİ rəhbərliyini ittiham etməkdən belə çəkinməmişdir. Faciədən dərhal sonra – 1990-cı il yanvarın 21-də Ümummilli Lider Heydər Əliyev ailə üzvləri ilə birlikdə Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyinə gələrək doğma xalqı ilə həmrəy olduğunu nümayiş etdirmiş, SSRİ rəhbərliyinin törətdiyi bu qanlı təcavüzə kəskin etirazını bildirərək həmin əməliyyata rəhbərlərini ifşa etmişdi. Məhz bu hadisədən sonra sovet imperiyası Azərbaycanda özünün bütün mənəvi və sosial dayaqlarını tamamilə itirdi.”

K.Qafarov Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 20 Yanvar faciəsinə Milli Məclis səviyyəsində ilk dəfə 1994-cü ildə hüquqi-siyasi qiymət verildiyini vurğulayaraq deyib: “Xalqın təkidli tələbi ilə Azərbaycana ikinci dəfə rəhbərliyə gəlişindən sonra Ümummilli Lider Heydər Əliyev həmin dövrün mürəkkəbliyinə baxmayaraq, 20 Yanvar faciəsinin başvermə səbəbləri və günahkarların araşdırılması ilə yaxından məşğul oldu. Görülən işlər nəticəsində tezliklə bütün həqiqətlər üzə çıxdı. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi 20 Yanvar faciəsinə ilk siyasi qiymət verən 21 noyabr 1990-cı il tarixli qərar qəbul etmişdir. Bundan 4 il sonra, 1994-cü il martın 29-da yenə də Ulu Öndərin təşəbbüsü və göstərişləri ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi “1990-cı il yanvarın 20-də Bakıda törədilmiş faciəli hadisələr haqqında” Qərar qəbul etdi. Milli Məclisin həmin qərarında qanlı 20 Yanvar hadisələri Azərbaycan xalqına qarşı totalitar kommunist rejimi tərəfindən hərbi təcavüz və cinayət kimi qiymətləndirildi. Bu gün Azərbaycanda Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin təşəbbüsləri sayəsində 20 Yanvar hadisələri ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslər və şəhid ailələri üçün effektiv sosial müdafiə sistemi formalaşıb. Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi xəttini dönmədən davam etdirən möhtərəm dövlət başçımız şəhidlərin xatirəsinin uca tutulmasına, şəhid ailələrinin sosial məsələlərinin həll olunmasına hər zaman xüsusi diqqət ayırır. Azərbaycan xalqı doğma Vətənimizin müstəqilliyi uğrunda canlarından keçmiş oğul və qızlarını heç zaman unutmayacaq. 2020-ci ildə Vətən müharibəsində əldə olunmuş tarixi Qələbə nəticəsində 30 illik erməni işğalına son qoymaqla, eləcə də keçən il ölkənin ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tam bərpa etməklə Azərbaycan bütün şəhidlərinin qanını almış, ruhlarını şad etmişdir”.

Azərbaycanda yeni tikililərdə kommunal xidmətlərin göstərilməsində dəyişiklik edilib. Bu ilin oktyabr ayının 1-dən sonra tikilən evlərin tikintiyə icazə sənədi olmadığı halda fərdi və qeyri-yaşayış evləri elektrik və istilik enerjisi, qaz və su təchizatı şəbəkələrinə qoşulmayacaq.

Azərbaycan Şəhərsalma və Tikinti Məcəlləsinə əsasən, tikintisinə icazə tələb olunan, lakin belə icazə alınmadan inşa edilmiş və ya tikilməkdə olan, habelə barəsində məlumatlandırma icraatı tətbiq olunan, lakin tikinti işlərinin başlanmasına həmin Məcəllənin 80.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş əsas olmadan inşa edilmiş və ya tikilməkdə olan tikinti obyektlərinin kommunal xidmətlərinə qoşulması qadağandır.

Məsələ ilə bağlı əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev Referans.az-a bildirib ki, bu qanun keçən il oktyabr ayının 1-dən sonra tikilən evlərə şamil olunacaq:

“Oktyabr ayının birindən sonra əgər hər hansısa bir ev tikilirsə, tikilib qurtarırsa, tikilmək üzrədirsə, onların çıxarışı olmadığı halda onlara kommunal xidmətlərin çəkilişi həyata keçirilməyəcək. Amma bu qanun yalnız fərdi həyət evlərinə şamil olunur, yəni bu oktyabr ayından əvvəl tikilmiş sənədsiz fərdi və qeyri-yaşayış evlərinə aid deyil. Hazırda Bakıda və Bakıətrafı ərazilərdə 100 minlərlə evlər var ki, tikilib və hələ də onların sənədi yoxdur. Evin sənədi yoxdur, amma qaz, işıq, su, istilik və digər kammunal xidmətlər var. Onlar təbii ki, birmənalı olaraq toxunulmaz olaraq qalır”.

Ekspert hesab edir ki, yenilik əmlak bazarına pis təsir edəcək. Onun sözlərinə görə, yeni qaydanın tətbiqi çıxarışlı torpaqların qiymətinin artmasına səbəb olacaq, bu isə bir əmlak bazarına bir sıra mənfiliklər yaradacaq: “Belə olduğu halda çıxarışlı torpaqların qiyməti artır və digər torpaqlara isə tələbat azalır. Əgər vətəndaş ev tikib daha sonra ora qaz, işıq, su və digər lazımi kommunal xidmətləri çəkdirə bilməyəcəksə, həmin ərazidən ev almırlar. Hazırda çox insanlar var ki, torpaq alıb ev tikiblər, amma sənəd ala bilmədikləri üçün bu sahəyə yatırdıqları kapital məhv olub”.

Çıxarışsız torpaqların qiyməti, hansı ki ora kommunal xidmətlər çəkilə bilməyəcək o torpaqların qiyməti düşür, digərləri isə artır – deyə Elnur Fərzəliyev əlavə edib.

Xatırladaq ki, Azərbaycan Prezidentinin Fərmanı ilə Cinayət Məcəlləsinə edilən dəyişikliklərə görə cəza tədbirləri nəzərdə tutulub. Belə ki, oktyabrın 1-dən tikintisinə icazə tələb olunan, lakin belə icazə alınmadan tikilməkdə olan və ya tikilmiş tikinti obyektlərinin təbii qaz, su, kanalizasiya, elektrik və ya istilik enerjisi təchizatı müəssisələrinin vəzifəli şəxsləri tərəfindən mühəndis-kommunikasiya təminatı sistemlərinə qanunsuz qoşulması – 2 min manatdan 4 min manatadək miqdarda cərimə və ya üç ilədək müddətə müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilməklə və ya edilməməklə üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.

Hazırda Azərbaycanda da digər ölkələrdə olduğu kimi, yoluxucu xəstəliklərlə bağlı epidemioloji vəziyyət sabit deyil.

Bu barədə Milli Məclisin Səhiyyə komitəsinin sədri Əhliman Əmiraslanov deyib.

Onun sözlərinə görə, bir çox yoxlucu xəsətlikər baş qaldırır: “Qripin ağır növləri yayılmağa başlayıb. Qızılca ilə bağlı problem yaşanır".

Komitə sədri qeyd edib ki, yoluxucu xəstəliklər daim nəzarətdə olmalıdır: "Nəzarət bir qədər zəifləyəndə xəstəlikdə alovlanma baş verir. Hər hansı yoluxucu xəstəliyin silinməsi onun tamamilə sıradan çıxması demək deyil. Yəni xəstəlik hər zaman geri qayıda bilər.
Ona görə də bu sahədə fəaliyyət göstərən qurumlar daim ciddi tədbirlər görməlidir. Ümumilikdə yaz sessiyası müddətində aidiyyəti qurumların iştirakı ilə Milli Məclisdə “Yoluxucu xəstəliklərlə mübarizə: qızılca infeksiyası ilə bağlı ölkədəki mövcud vəziyyət, peyvəndləmə və görülən tədbirlər”ə dair dinləmənin keçirilməsi nəzərdə tutulub".//report

Hazırda "Böyük Qayıdış" planına uyğun olaraq işğaldan azad edilmiş rayonlara məcburi köçkünlərin köçürülməsi məsələsi davam etdirilir.

Prezident İlham Əliyev telekanallara müsahibəsində keçmiş köçkünlərin qayıdış prosesinin daha da sürətlənəcəyini diqqətə çatdırıb. Ölkə başçısı qeyd edib ki, məcburi köçkünlərin bu il qaytarılacağı ərazilər arasında Şuşa, Cəbrayıl, Kəlbəcər, Xankəndi və Xocalı şəhərləri olacaq. 2025-ci ildə isə Ağdam, Zəngilan, Qubadlı şəhərlərinə keçmiş məcburi köçkünlərin qayıtması nəzərdə tutulub.

Həmçinin, Xankəndinin erməni separatçılarından azad edilməsindən də təqribən dörd aya yaxın vaxt keçib.

Bəs Xankəndinə azərbaycanlı əhalinin qayıtması nə vaxta planlaşdırılır?

Ölkə.az xəbər verir ki, bu suala cavab olaraq Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin Beynəlxalq əlaqələr, informasiya və mətbuat xidməti departamentinin direktoru İbrahim Mirzəyev Metbuat.az-a bildirib ki, cari ildə Şuşa, Xocalı, Kəlbəcər, Füzuli, Laçın, Cəbrayıl şəhərlərinə, Laçın rayonun Sus kəndinə, Xankəndi şəhərinin Kərkicahan qəsəbəsinə, Xocalı rayonunun Malıbəyli kəndinə həmin yerlərdən məcburi köçkün düşmüş şəxslərin köçürülməsi nəzərdə tutulub:

"Hazırda Dövlət Komitəsinin aidiyyəti struktur bölməsi tərəfindən adıçəkilən ərazilərdə, eləcə də Kərkicahan qəsəbəsi və Xocalı şəhərində qeydiyyatda olan məcburi köçkünlərin sorğusu həyata keçirilir. Doğma yurda qayıdacaq ailələrin sayının dəqiqləşdirilməsi, onların sosial vəziyyətinin və məşğulluq imkanlarının qiymətləndirilməsi üçün zəruri tədbirlər görülür, əhali arasında məlumatlandırma, təbliğat işləri aparılır, köçürülmənin texniki-təşkilati məsələləri həll olunur".

İ.Mirzəyev qeyd edib ki, 2024-cü ildə əsasən daha ağır şəraitdə yaşayan məcburi köçkünlərin köçürülməsi planlaşdırılıb:

"Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramına əsasən, 2024-cü ildə köçürülmə nəzərdə tutulan ərazilərə ilk növbədə qəzalı və ağır şəraitdə, yataqxana, sanatoriya, yarımçıq tikililər kimi müxtəlif müvəqqəti məskunlaşma obyektlərində yaşayan, evləri bərpa olunmuş məcburi köçkünlər köçürüləcək".

Prezident İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq, Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb.

Respublikanın müxtəlif ərazilərində yataqxana, sanatoriya, pioner düşərgəsi, yarımçıq tikililər və inzibati binalarda müvəqqəti məskunlaşmış ailələrdən ibarət növbəti köç karvanı yanvarın 18-də Bakı şəhərinin Qaradağ rayonundan yola salınıb. Bu mərhələdə Füzuli şəhərinə daha 30 ailə - 127 nəfər köçürülüb.

Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli Azərbaycan ordusunun qazandığı Zəfər nəticəsində məcburi köçkünlərin 30 ildən sonra könüllü, təhlükəsiz və ləyaqətlə doğma yurdlarına qayıtmasına imkan yaranıb. Doğma yurda qayıdan Füzuli sakinləri hərtərəfli dövlət qayğısı ilə əhatə olunduqlarına görə Prezident İlham Əliyevə və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevaya təşəkkür ediblər. Onlar, həmçinin torpaqlarımızı işğaldan qurtaran rəşadətli Azərbaycan Ordusuna, qəhrəman əsgər və zabitlərimizə minnətdarlıqlarını bildirib, bu yolda canlarından keçən şəhidlərimizə rəhmət, ailəlırinə səbir diləyiblər.

Xatırladaq ki, indiyədək Füzuli şəhərinə 410 ailə, 1519 nəfərin daimi məskunlaşması təmin edilib.

Hazırda Bakı şəhərinin bir çox binalarında istilik təchizatı “Azəristiliktəchizat” ASC-yə məxsus 5 ədəd rayon istilik qazanxanası, 345 ədəd məhəllədaxili qazanxana, 89 istilik məntəqəsi və “Azərenerji” ASC-nin İstilik Elektrik Mərkəzindən alınan istilik enerjisi hesabına həyata keçirilir.

“Azəristiliktəchizat” ASC-yə məxsus qazanxanalardan 246 ədədi müasir tipli, 62 ədədi köhnə tipli və 32 ədədi modul tipli daşınabilən qazanxanalardır.

“Azəristiliktəchizat” ASC-ə məxsus qazanxanalarda istehsal edilən istilik enerjisinin 31,9 %-i 1990-cı ilə qədər tikilmiş köhnə tipli qazanxanalara, o cümlədən rayon istilik qazanxanaları üzrə 17,8%, 3,1%-i 1990-2005-ci illərdə tikilmiş qazanxanalara, 54,2%-i 2005-ci ildən sonra tikilən qazanxanalara, 10,7%-i “Azərenerji” ASC-nin İstilik Elektrik Mərkəzinə aiddir. İstilik xətlərinin uzunluğu 845,6 km təşkil edir.

Hansı problemlər var?

Şəhərin istilik təchizatı sistemində əsas problem rayon istilik qazanxalarından və “Azərenerji” ASC-nin İstilik Elektrik Mərkəzindən çıxan ümumi uzunluğu 120 km-ə yaxın olan magistral istilik xətlərinin texniki vəziyyəti ilə bağlıdır.

Bundan əlavə, rəsmi məlumata Bakı şəhərində 500-ə yaxın bina istilik mənbəyinin olmaması və binadaxili istilik sistemlərinin sıradan çıxması səbəbindən mərkəzi istilik sisteminə qoşulmayıb.

Bundan əlavə yeni tikilmiş binaların da mütləq əksəriyyəti mərkəzi istilik sisteminə qoşulmayıb. Səbəbi isə odur ki, binaları tikən bəzi şirkətlər tərəfindən ayrıca qazanxanalar və istilik sitemləri quraşdırılıb. Mənzillər məhz onların vasitəsilə istiliklə təmin olunur.

Bəs, yeni tikililərin mərkəzi istilik sisteminə qoşulması mümkündürmü?

Bizim.Media-nın bu və digər suallarını cavablandıran “Azəristiliktəchizat” ASC-nin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri Elvin Basqallı, əsas vəzifələrinin qurumun balansında olan binalardakı mənzillərin daha yüksək səviyyədə istiliklə təmin edilməsi və keyfiyyətinin artırılması olduğunu qeyd edib:

“Təmsil etdiyim qurum xərcyönümlü deyil, sosialyönümlü olduğu üçün istiliyi maya dəyərindən bir neçə dəfə aşağı qiymətə satır. Belə olan halda, MTK-lar və özəl şirkətlər tərəfindən tikdikləri binaların mərkəzləşdirilmiş istilik sisteminə qoşulması ilə bağlı müraciətlər olsa da, məqsədəuyğun hesab olunmur. Hər hansı bir koorporativ bina tikilərkən qazanxanası da varsa, o zaman layihələndirmə zamanı “Azəristiliktəchizat” ASC ilə razılaşdırılma aparılır”.

Azərbaycan əhalisinin sayı açıqlanıb.

Dövlət Statistika Komitəsindən verilən məlumata görə, əhalinin son siyahıyaalınmasının nəticəsi əsasında 2023-cü il dekabr ayının 1-i vəziyyətinə hesablanmış əhalinin sayı 10 176 811 nəfər təşkil edib.

Əhalinin 54,6 faizini şəhər, 45,4 faizini kənd sakinləri, 49,8 faizini kişilər, 50,2 faizini isə qadınlar təşkil edir

Yanvarın 17-də Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. 
Bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. 
Bildirilib ki, mülayim şimal küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 3-5° isti, gündüz 6-9° isti olacaq. 
Azərbaycanın rayonlarında əsasən yağmursuz olacaq. Lakin gecə bəzi qərb rayonlarında arabir yağıntılı olacağı, qar yağacağı ehtimalı var. Arabir duman olacaq. Mülayim qərb küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 1° şaxtadan 4°-dək isti, gündüz 5-10° isti, dağlarda gecə 2-7° şaxta, gündüz 2-7° isti olacaq. 
Gecə və səhər dağlıq rayonlarda yolların buz bağlayacağı ehtimalı var. Yanvarın 17-də Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. 
Bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. 
Bildirilib ki, mülayim şimal küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 3-5° isti, gündüz 6-9° isti olacaq. 
Azərbaycanın rayonlarında əsasən yağmursuz olacaq. Lakin gecə bəzi qərb rayonlarında arabir yağıntılı olacağı, qar yağacağı ehtimalı var. Arabir duman olacaq. Mülayim qərb küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 1° şaxtadan 4°-dək isti, gündüz 5-10° isti, dağlarda gecə 2-7° şaxta, gündüz 2-7° isti olacaq. 
Gecə və səhər dağlıq rayonlarda yolların buz bağlayacağı ehtimalı var.