 |
|
Müasir dövrdə valideynlər öz uşaqlarını vunderkind kimi böyütmək üçün səylə çalışırlar. Erkən inkişafın müxtəlif metodikaları bu günümüzdə çox populyardır. İlk növbədə, geniş dünyagörüşünə malik analar və atalar öz uşaqlarını daha erkən mütaliəyə öyrətməyə can atırlar. Lakin bu, heç də hamıda uğurlu alınmır. Ev şəraitində təlim üçün ən yaxşı metodikanı necə seçmək və artıq 3-4 yaşlarında uşağı hərfləri öyrənməyə məcbur etməyə dəyərmi? Pedaqoq və psixoloqlar bu barədə nə deyirlər?
Axar.az xəbər verir ki, mütaliə üzrə məşhur uşaq-rekordsmenlərdən biri Vinnitsya vilayətinin (Ukrayna) ucqar qəsəbəsində doğulan Mişa adlı oğlandır. Maraqlıdır ki, böyüklərdən heç kim körpəni erkən yaşlarında öyrətməyə cəhd göstərməyib. Lakin artıq 1 yaş 3 aylığında Mişa sərbəst şəkildə əlifbanı qavrayıb, yaşyarımında isə qəzet oxuyub. Fövqəluşaq 2 yaşında ikən qonşu kənddən özünün tərbiyəsi ilə məşğul olmağa gəlmiş 85 yaşlı bisavad ulu nənəsinə oxumaq öyrədib.
Lakin uşaqlar müxtəlifdir və heç də hamısı 6-7 yaşadək mütaliə etməyə qadir deyil. Hər şeyin öz vaxtı var. Hər halda məktəbəqədər uşaqlarda oyun fəaliyyəti əsasdır. Məhz bu, onların harmonik inkişafına kömək edir.
Uşağa 3-4 yaşında zorla hərfləri öyrətməyə çalışan valideynlər onları dünyanı təbii proseslə tanımaqdan yayındırır, bununla da körpəyə zərər vururlar.
Reallıqda insanın gələcək qabiliyyəti heç də onun mütaliəyə hansı yaşda başlamağından asılı deyil. Bu, uşağın daha çox fantaziyasından və təxəyyülündən asılıdır. Belə ki, hələ manejdə ikən körpənizə üstündə hərflər yazılan kublar vermək əvəzinə ona nağıllar danışıb, maraqlı oyunlara cəlb etməniz yaxşı olardı və ümumiyyətlə, uşağın düzgün nitqini formalaşdırmaqdan ötrü onunla daha çox ünsiyyətdə olmalısınız.
Təcrübə göstərir ki, birinci sinifdə oxumağı öyrənən uşaqlar nəticədə heç də erkən dövrdə kitabı mənimsəyən həmyaşıdlarından geri qalmırlar.
Uşaq psixoloqları isə hesab edirlər ki, əgər mütaliəyə erkən dövrdə başlamaq uşağın arzusuna ziddirsə, o zaman bu, beyinin düzgün inkişafına maneçilik törədir. Məhz bu səbəbdən körpəyə əlifbanı vaxtından əvvəl və zorla öyrətmək nəinki mənasızdır, həm də zərərlidir. İş orasındadır ki, 7 yaşadək körpələrin çoxunda beyinin hərflərin tanımasına cavabdeh olan şöbələri hələ tam inkişaf etməyə macal tapmayıb. Əgər valideynlər uşağı zorla oxumağa məcbur edərlərsə, o zaman beyinin bu şöbələri ünsiyyət və bədii təfəkkürə cavabdeh olan digər şöbələrin inkişafını dayandırır.
Körpəni 3-4 yaşlarında sürətlə oxuyan və ya əla sayan dahi etmək cəhdi bəzi hallarda ünsiyyət probleminə və intellektin ümumi azalmasına gətirib çıxarır. Əlbəttə ki, burada uşağın istedadı ilə valideynin öz körpəsinə bilik vermək cəhdini səhv salmaq lazım deyil. Əgər sizin körpəniz özü kitablara meyillidirsə və hərfləri öyrənməyə cəhd göstərirsə, o zaman onu dayandırmaq lazım deyil, erkən mütaliəyə cəhd daha çox onun fərdi xüsusiyyətidir.
Türkiyənin tanınmış aktrisası Dəniz Çakır haqqında İstanbul Prokurorluğunda istintaq başladılıb.
Kult.az xəbər verir ki, aktrisa hicablı xanımları təhqir etməkdə ittiham edilir.
7 nəfər hicablı qadın İstanbulda yerləşən ticarət mərkəzlərinin birində aralarında yaranmış mübahisə zamanı D.Çakırın onları təhqir etdiklərini bildirib.
Qeyd edək ki, Dəniz Çakır Azərbaycanda da maraqla izlənilən “Yarpaq tökümü”, “Eşqiya dünyaya hökmdar olmaz” və digər seriallarda rol alıb.
2018-ci ildə Gürcüstandan dünyanın 53 ölkəsinə 86,2 milyon şüşə şərab ixrac edilib.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Gürcüstan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi məlumat yayıb.
Bu göstəricinin son 30 ilin rekordu olduğu bildirilib.
"2018-ci ildə ixrac edilən şərabın dəyəri 203 milyon dollar olub və bu, 2017-ci ildəki göstəricidən 20% çoxdur. Gürcü şərabı ən çox Rusiya, Ukrayna, Çin, Qazaxıstan, Polşa, Latviya, Belarus, Estoniya, Litva və Almaniyaya ixrac edilib.
Bu ölkələrlə bərabər gürcü şərablarının Azərbaycana da ixracı yüksəlib. Keçən il ərzində Azərbaycana ixrac edilən gürcü şərabının həcmi 40% (200 min şərab şüşəsi) artıb", - məlumatda qeyd olunub.
Əməkdar artist, məşhur yumor ustası Tahir İmanovun adından Feysbuk sosial şəbəkəsində saxta profil yaradılıb.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə əməkdar artistin özü məlumat verib. Tahir İmanov qeyd edib ki, məlum profil saxtadır və orada səsləndirilən çağırışların onunla heç bir əlaqəsi yoxdur:
“Feysbukda mənim adımdan saxta profil yaradılıb. Hansı ki, həmin profildə insanları həbsdə olan bloger Mehman Hüseynovu müdafiə etməyə yönəlik çağırışlar yerləşdirilib.
Mən bildirirəm ki, sosial şəbəkədəki bu profilin, habelə orada yer alan fikir və çağırışların mənimlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Mən Heydər Əliyev ideyalarına sadiq insanam və prezident İlham Əliyevin siyasətini dəstəkləyirəm. Odur ki, mənim belə bir şəxsi müdafiə etməyim mümkün deyil.
Mənim adımdan saxta profil yaradan, yalan bəyanatlar yayan şəxsləri bu işə son qoymağa çağırıram. Əks təqdirdə, hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət etmək məcburiyyəti qarşısında qalacam”.
Türkiyənin TRT 1 kanalında yayımlanan və Azərbaycanda da maraqla izlənilən “Diriliş Ərtoğrul” serialı bu həftə yayımlanmayacaq.
Bir çox dövlət qurumu yeni ilin ilk avtomobil hərracına balanslarında olan bəzi avtomobilləri təqdim edib.
Axar.az xəbər verir ki, 29 yanvar tarixində keçirilməsi nəzərdə tutulan hərraca ümumilikdə 8 avtomobil təqdim edilib. Onlardan ikisi Energetika Nazirliyinə, ikisi Daxili İşlər Nazirliyinə, ikisi isə Milli Məclisə məxsusdur.
Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti və Şəki Apellyasiya Məhkəməsi isə özəlləşdirməyə hərəsi bir avtomobil təqdim edib.
Hərraca ilkin satış qiyməti ən yüksək olan avtomobili Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti təqdim edib. DTX-nın təqdim etdiyi “Şevrolet Niva 21230L” avtomobili üçün ilkin satış qiyməti 7000 manat müəyyən edilib.
Ən aşağı qiymətlə hərraca təqdim edilən avtomobil isə Milli Məclis Aparatının Mətbəəsinə məxsus QAZ-31029 avtomobildir ki, onun da ilkin satış qiyməti cəmi 400 manatdır.
Çin "bütün bombaların anası" kimi tanınan GBU-43/b bombasını uğurla sınaqdan keçirib.
Axar.az xəbər verir ki, Çinin silah sənayesi üzrə nəhəng şirkəti NORİNKO yeni inkişaf etdirilən ağır bombanın görüntülərini yayımlayıb.
Görüntünü təqdim edirik:
Builki payız-qış mövsümündə (2018-ci ilin oktyabrından indiyədək olan dövr) 270-dən çox xəstədən respirator virus infeksiyaları, yaxud qripə bənzər xəstəliklər üzrə laborator müayinələr üçün nümunələr götürülüb.
Bunu Trend-ə Səhiyyə Nazirliyi Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin (RGEM) direktor müavini Afaq Əliyeva deyib.
A.Əliyevanın sözlərinə görə, aparılan müayinələr zamanı yalnız 1 nəfərdə mövsümi qrip virusu (B qripi) aşkarlanıb: "Bu da mövsümi respirator virusdur. Nümunələrdə pandemik qrip virusları aşkarlanmayıb".
Direktor müavini hazırda kəskin respirator virus infeksiyalarına yoluxma səviyyəsində artım müşahidə edilmədiyini də söyləyib:
"Ölkədə infeksion xəstəliklərlə bağlı vəziyyət tam sabitdir. Hazırda yalnız mövsümə xas olan kəskin respirator virus infeksiyalarına yoluxma müşahidə edilir. Ağır gedişli kəskin respirator virusa yoluxmalar olarsa, laborator müayinələr üçün nümunələr götürülür və Taun Əleyhinə Stansiyaya verilir. Digər ölkələrdə qrip virusunun olmasına baxmayaraq, Azərbaycanda hələ ki yoxdur".
A.Əlyeva qeyd edib ki, Gürcüstanda donuz qripinə yoluxma halları qeydə alınsa da, virusa yoluxma "alovlanma" səviyyəsində deyil.
RGEM rəsmisi əlavə edib ki, Səhiyyə Nazirliyinin əmrinə uyğun olaraq, xəstələrin aşkar olunması, müəssisələrdə dezinfeksiya tədbirlərinin gücləndirilməsi, müayinələrin aparılması üçün tədbirlər davam etdirilir.
A.Əliyeva insanların özlərini viruslardan qoruması üçün bəzi qaydalara riayət etməsini də tövsiyə edib:
"İnsanlar çalışmalıdılar ki, kütləvi yerlərdən uzaq olsunlar, steril maskalardan istifadə etsinlər, xəstə insanlarla təmasda olmasınlar. Xəstə insanlar evdə qalmalı, həkim təyinatı ilə müalicə edilməlidirlər".
Mütəxəssis bunu da qeyd edib ki, hava-damcı infeksiyalarının mövsümü olduğundan RGEM-in yerli şöbələri tərəfindən məktəblərdə də dezinfeksiya tədbirləri vaxtaşırı aparılır. Eyni zamanda, məktəblərdə təmizliklə məşğul olan şəxslər də dezinfeksiyaedici maddələrdən istifadə edərək nəm üsulla təmizlik işləri aparırlar.
“Ford” şirkəti “Takata” hava təhlükəsizlik yastıqlarının dəyişdirilməsi məqsədilə bütün dünyada 953 min avtomobilini geri çağıracağını bəyan edib.
Axar.az Azərtac-a istinadən xəbər verir ki, şirkətin bəyanatına görə, “Takata” hava təhlükəsizlik yastıqlarının qəza olmayan normal şəraitdə partlaması və üzərindəki metal hissələri bütün salona yayması ehtimalı var. Bu, sərnişinlərin və sürücünün ağır xəsarət alması, hətta ölümü ilə nəticələnə bilər. Əsas problem sürücünün yanında oturan sərnişinin istifadəsi üçün nəzərdə tutulan təhlükəsizlik yastığındadır. Bu yastıq nasaz inflyatorla təchiz olunub. “Takata” hava yastıqlarının şişirdilməsi üçün kimyəvi ammonium nitratdan istifadə edir, lakin bu maddə istinin və rütubətin təsirindən korlana və partlayışın qarşısını almaq üçün nəzərdə tutulan metal kanistri parçalayan güclü partlamaya səbəb ola bilər.
Geri çağırılan modellərə “Ford Edge” və “Lincoln MKX” (2010), “Ford Ranger” (2010-2011), “Ford Fusion” və “Lincoln MKZ” (2010-2012), “Mercurу Milan” (2010-2011) və “Ford Mustang” (2010-2014) daxildir. Şirkət bu avtomobilləri fevralın 18-dən başlayaraq geri çağıracaq. Onların 782 mini ABŞ ərazisindədir. Tədqiqatlara görə, müxtəlif modellərdə istifadə olunan bu cür inflyatorlar indiyədək 23 nəfərin ölümünə səbəb olub. Bununla yanaşı, “Ford”un təmsilçiləri qeyd ediblər ki, hazırda geri çağırılan avtomobillərlə bağlı onlara bədbəxt hadisə haqqında heç bir məlumat daxil olmayıb. Lakin potensial qəzaların qarşısını almaq üçün şirkət bu hissələri dəyişəcək.
İsveçin Ençöpinq şəhərinin xəstəxanasında təcili yardım şöbəsi müvəqqəti olaraq bağlanıb.
Trend-in məlumatına görə, buna xəstələrdən birinin Ebola virusuna yoluxma şübhəsi səbəb olub.
Qeyd olunur ki, həmin xəstə digərlərindən tam təcrid olunub. Ondan bütün analizlər alınıb.
Həmin xəstəni müayinə etmiş personal yoxlamadan keçirilib.
Analizin cavablarının yaxın zamanlarda açıqlanacağı deyilir.