 |
|
Təmir işləri ilə əlaqədar “Bakmil” stansiyasına giriş-çıxışa günün müəyyən saatlarında (saat 8:20-dən 17:00-a qədər) qoyulmuş məhdudiyyət oktyabr ayının 30-dan müvəqqəti olaraq tətbiq edilməyəcək.
“Bakı Metropoliteni” QSC-dən verilən məlumata görə, təmir işlərinin xarakteri nəzərə alınaraq, yenidənqurma-bərpa işləri dayandırılmadan məhdudiyyətin müəyyən müddətə götürülməsi imkanı yaranıb. Bu səbəbdən sərnişinlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsinin mümkünlüyü nəzərə alınaraq, stansiyanın fəaliyyəti qarşıdakı günlərdə adi qaydada təmin ediləcək.
Sərnişinlər “Bakmil” stansiyasına və əksinə hərəkət edən qatarlardan hərəkət qrafikinə uyğun olaraq istifadə edə bilərlər.
Məhdudiyyət bərpa olunarkən ictimaiyyətə əvvəlcədən geniş məlumat veriləcək.
“Elə gecə olur ki, səhərə kimi telefonun zəngi bir dəqiqə də olsa dayanmır. Bir dəfə qudam bizə qonaq gəlmişdi. Səhər durub mənə dedi ki, ay İsa, gecə nə olmuşdu, nə vaxt ayılırdım sən telefonla danışırdın. Nəsə hadisə baş vermişdi?! İstirahət günündə də çağırış ola bilir, deyə bilməzsən ki, bu gün mənim istirahət günümdür. ..
Bax bu, bizim işimizdir. Birdən teplovoz xarab olur, o zaman gedib baxmalısan, ya da depoya aparmağı təşkil etməlisən. Yaxud da hansınınsa yanacağı bitir və sairə. Briqadanın maşinisti yıxılır, birinin qolu qırılır. Bir sözlə, iynədən sapa kimi hər şeyə cavabdehlik daşıyırsan”.
Bu sözlərin müəllifi reportajımızın qəhrəmanı olan Biləcəri Lokomotiv deposunun maşinist təlimatçısı İsa Allahyarovdur. “Qafqazinfo” olaraq yolumuzu həmin depodan salaraq onun iş şəraiti ilə tanış oluruq.
Reportaj boyu onu anlayıram ki, gün ərzində 12 saat işləmək və gözünü bir an yoldan çəkməmək, dayanmadan ratsiyadan gələn səsləri ayırd etmək, sübhdən çıxan günəşin aynadan döşəyi isitməyinə, həmçinin insanın başını ağrıdan dizel iyinə dözmək elə də asan deyil.
Bir anlıq xəyalınızda maşiniztsiz bir qatar, yaxud teplovoz canlandırın. Bunun yol aça biləcəyi nəticənin miqyasını təsəvvür edə bilirsinizmi?! Çox uzağa getməyək. 2004-cü ildə İtaliyanın cənubunda dəmiryolu ilə 200 kilometr məsafə qət edən maşinistsiz lokomotiv qatarı qarşısına çıxan hər şeyi dağıdaraq böyük faciəyə səbəb olmuşdu. Maşinist peşəsinin məsuliyyətini elə bu faktdan da dərk etmək çətin deyil.
Qəhrəmanımın isə 39 illik iş təcrübəsi var. Bu müddətdə maşinistlikdən maşinist təlimatçısı vəzifəsinə qədər yüksəlib. Allahyarovu fərqli edən məqam onun həm də üç nəslin davamçısı olmasıdır. Belə ki, atası Məhəmməd Allahyarov da maşinist işləyib, hazırda atasının adını daşıyan oğlu da bu işlə məşğuldur.
- Gündəlik işiniz nədən ibarətdir?
- Teplovozun hazırda gördüyü iş gələn qatarları “qorka”dan buraxmaqdır. Şimaldan gələn ağır yüklü qatarları yəni, 4000 ton ağırlığında olan yükləri ancaq bu teplovozlar çəkə bilir. Burada ancaq çeşidləmə aparılaraq qatarlar yığılır. Hamısı da şəxsi yüklərdir. Ümumilikdə bu ərazidə 52 yol var. Hərəsində də min dənə yoldəyişən. Kimsə çaşıb hansısa yola çıxsa mütləq hadisə baş verəcək. Yolun düz, maili, yoxuşlu olmasına görə müəyyən normativlər var və ona əməl edilir. Bu teplovozun 6000 at gücü var. Mənim gediş istiqamətim Abşeron, yəni, Keşlə, Bakı, Əhmədli, Dübəndi istiqamətləridir.
- İş prosesində hansı çətinliklər yaşayırsınız?
- Çətinliyin əsası baş verən qəzalarla bağlıdır. Yollarda vurulan maşınları görürsünüz. Gecələr yuxusuz qalırsan. İş rejimi növbəlidir. Bir gün gecə işləyəndə bir gün də gündüz işləyirsən. Hər atdığın addım qorxu və məsuliyyət tələb edir. Sərnişin qatarının idarə etməyin məsuliyyəti daha böyükdür. Yaxşı maşinist olsan camaatı mənzil başına salamat aparıb çıxara bilərsən. Xırda səhlənkarlıq fəsadlara gətirib çıxarır. Qanunla, hələ evdən gələn maşinistlə də maraqlanmalısan ki, o, gecəni yatıb, ya yox. Kəbinli arvad belədir ki, kefi düşəndə deyir ki, boşanıb çıxıb gedirəm. Ancaq sən 12 saat teplovozun içində durmalısan, heç yerə də gedə bilməzsən. Çörəyini də, çayını da orda yeməlisən. Hərəkət edəndə ancaq siqnallar vasitəsilə hərəkət edirsən. Yayda səhər tezdən gün çıxır, vurur kabinəyə. İçəridə də dizelin 80 dərəcəlik istiliyi. Qatar çox olanda 50 dəfə kabinə dəyişirsən. Dizelin içinə girəndə elə bil təndirin içinə girmisən. Adamın sifəti qaçır.
- Binədə avtobusla qatarın toqquşması və ölümlə nəticələnən hadisə barədə soruşmaq istəyirəm. Əgər siz o qatarın maşinisti olsaydınız, alternativ çıxış yolu tapmaq mümkün olardımı?
- Həmin məsələdə maşinistin günahı yox idi. Burada alternativ tapmaq mümkün olmazdı. Qorunmayan keçidlərdə bilirsən ki, hər dəqiqə dəmiryoluna maşın çıxa bilər. Qorunan keçidlərdə isə şlaqbaumlar bağlı olur. Sürücülərin səhlənkarlığı ucbatından şlaqbaumu vurub qırırlar və gəlib vaqonla, ya da lokomitivlə toqquşurlar. Belə hadisələr çox olub.
- Siz təcrübənizdə belə hadisələrlə qarşılaşmısınızmı?
- Mən də bu cür hallarla çox rastlaşmışam. Ancaq belə ciddi nəticələri olmayıb. Xırda maşın vurmalar olub. Onda da mənim səhvim olmayıb. Bu, elə işdir ki, baş verən hər şey yaddaşımdadır. Gecə yuxudan oyatsan, nə vaxt, nə olduğunu deyə bilərəm. Elə bir maşinist olmuşam ki, bu illər ərzində heç kimə bir izahat yazmamışam.
- Dəmiryolunun hazırda sürət imkanları saatda 150 km saatdır. Ancaq rəhbərlik bu sürətin 160 km saata çatdırılacağı barədə açıqlama vermişdi.
- Əvvəl sürət lap aşağı idi. Bir mənzil başına getmək üçün beş-altı saat vaxt lazım idi. İndi yeni dəmir yolları salındı. Yaşayış yerləri dəmiryol xətlərinə yaxındır. Yolların sağı və solu çəpərlənsə dəmiryoluna adam və maşın girməz. Bir də görürsən ki, kimsə qatarın qabağına çıxdı. Hamı da fikirlidir. Cavanlar da qulağında qulaqlıqla dəmiryoluna çıxırlar. Belə olanda da biz-maşinistlərə çətinliklər törədirlər.
- Bu teplovozlar SSRİ dövründən qalıb deyəsən...
- SSRİ dövründə başqa lokomotivlər idi. 1988-ci ildə müasir lokomotivlər gəldi. İndi də 2018-ci ildir. Yeni elektrik qatarları, teplovozlar alınıb. İndi 5-6 saata getdiyimiz yolu demək olar ki, 4 saata getmək olur. Yavaş- yavaş lokomotiv parkı dəyişilir.
- Ata-oğul kimi iş başında olmaq mümkündürmü?
- Dəmiryolunda maşinist olaraq ata-balanın yola çıxmasına icazə verilmir. Çünki bir-birlərinə arxayın olub diqqətsizlik edə bilərlər.
- İşə başlamadan əvvəl hansı prosedurlardan keçirsiniz?
- Bizə təlimatı istismarın rəisi verir. Biz də maşinstləri təlimatlandırırıq. Lokomotivə çıxanda onu yoxlayırıq. Yanğından mühafizə və təhlükəsizlik təlimatlarını veririk. Maşinist təlimatçısının işi fiziki baxış keçirməkdir. Onun təmizliyinə, işləməyinə, briqada heyətinə maşinist təlimatçısı nəzarət edir.
- Dəmiryolçuların əmək haqqı məsələsində bir ara problem var idi. Onlar maaş azlığından gileylənirdilər. İndi bu məsələlər nə yerdədir? Necə dolanırsınız?
- Mən ailəmi ta o vaxtdan bu günə kimi dəmiryolunun hesabına saxlamışam. Uşaqları oxutmuşam. Tikdiyim ev də ordan qazandığım məvaciblə olub. Hazırda əmək haqqımız normaldır. Əvvəllər maaşların gecikməsi halı olurdu. İndi isə isə bu məsələdə irəliləyiş var. Ötən il maaşlarımızı qaldırdılar.
- İsa bəy, atanızdan nələr öyrənmisiniz?
- Orta məktəbdə oxuyanda atam maşinist işləyirdi. Həmişə atamın işinə həsəd aparırdım. Mən beşinci sinifdə oxuyanda atam rəhmətə getdi. 47 yaşında dünyasını dəyişdi. Ailənin 1 oğluyam. İki qızım, iki oğlum var. Qızlarımı yerbəyer etmişəm. Oğlanlarım da ailəlidir, yanımda yaşayırlar.
- Yoldaşınız Naxçıvandandır, siz isə Zəngilandan, necə tanış olmusunuz?
- O zaman Naxçıvan istiqamətində maşinist işləyirdim. Həyat yoldaşım Naxçıvanda lokomotiv deposunda mühasib işləyirdi. Orada tanış olduq.
- İndi qatar gediş-gəliş vasitəsi olaraq populyarlığını itirib. Bu isə zaman və vaxt məsələsi ilə bağlıdır. Əvvəllər isə belə deyildi. Qatarın əvvəlki populyarlığını qaytarmaq üçün nə etmək lazımdır?
- Təzə elektrik qatarlarını Böyükkəsik istiqamətində işə salsalar, bundan sonra bir adam avtobusa minməz. Qatar 9 saata getdiyinə görə, hamı avtobusa, ya maşına üstünlük verir. İndi sürətləri qaldırandan sonra qatar da beş saata gedəcək və heç avtobusa yaxın duran da olmayacaq. Hazırda hamı mənzilbaşına tələsir. Özü də dəmiryolu ilə getmək təhlükəsizdir. Maşınla isə yolda baş verən hadisələri görürsünüz.
- Dünyada ən yüksək qatar sürəti Yaponiyada qeydə alınıb. Saatda 261 km saat. Tutaq ki, bu sürət bizdə olsa, siz o qatarı idarə etməyə hazırsınız?
- Bunun üçün öyrənmək lazımdır. Müəyyən vaxt tələb olunur.
- Praktiki işi buraxıb dəmiryolu liseyində tələbələrə dərs demək fikriniz var?
- Dəmiryolu liseyində dərs demək fikrim yoxdur. Pensiya yaşına kimi öz işimdə işləyib pensiyaya çıxacağam.
- Hazırda 57 yaşınız var. Pensiya yaşına qədər olan 8 il üçün enerjiniz qalıb?
- Bu, elə bir işdir ki, işlədikcə işləmək istiyirsən. Adi bir məzuniyyətə çıxanda görürsən ki, günlər keçmir. Amma işləyəndə vaxtın necə keçdiyini bilmirsən.
- Dəmiryolunda xeyli intihara cəhd hadisələri baş verir. Bir müddət bundan əvvəl ana iki azyaşlı uşağı ilə relsin üstünə çıxmışdı. Belə hadisələr sizə necə təsir edir?
- Bu hadisələr bizə pis təsir edir. Kimsə ölmək istəyirsə niyə dəmiryolunu seçir?! İlk növbədə, insan özünə qəsd etməməlidir. Belə olanda maşinisti, köməkçisini ümumiyyətlə isə dəmiryol sahəsini pis vəziyyətdə qoyursan. Bu halda maşinist məsuliyyət daşımır. Amma istintaq müddəti getdiyinə görə bir neçə dəfə səni istintaqa çağırırlar. Bu da artıq vaxt itkisidir. Onsuz da işə gələndə hər gün sənədləri toplayana kimi nə qədər zaman sərf edirsən.
- Praktikanızda unudulmaz hadisələr yaşamısınızmı?
- 1992- ci ildə məni işə çağırmışdılar. Mincivan stansiyasında qatarın üstündə dayanmışdım. Sonra dedilər ki, ermənilər yolu partladıb. Sərnişin qatarı Mehri stansiyasında qalıb, sən rəisləri Mehri stansiyasına aparmalısan. Nüvədi stansiyasını keçəndə ermənilər avtomat və pulemyotla teplovozu vurmağa başladılar. Mən də kabinənin işıqlarını söndürdüm və teplovozu 600 metrlik tunelə saldım. O vaxt rus hərbçiləri tunelləri qoruyurdular. Dedilər ki, tuneldən çıx, çıxmadım. Bilirdim ki, çıxsam atışma başlayacaq. Bir də baxdım ki, sağımda-solumda adam qalmayıb. Hamı qaçıb gedib. Gördüm ki, qabağa getmək mümkün deyil. İstiqaməti arxaya dəyişdim. Bizi qorumağa əsgər vermişdilər, gəldim gördüm ki, qorxularından qatarda gizləniblər.
Bir dəfə də Culfadan gəlirdim. Mehri stansiyasında dayanmışdım. Köməkçilərim yerdə teplovozu silirdi. Mən də stansiyanın qabağında dayanmışam. Orada Rafiq deyilən bir erməni var idi. Gəlib dedi ki, köməkçilərim onun bağına oğurluğa girib. Bir az mübahisə etdik. İki rus əsgəri də bizi müşahidə edirdi. Gördüm onlarla söhbətim alınmır. Əsgərə göz elədim ki, polisi içəri buraxmasın. Bunlar keçəndə köməkçilərim pulemyotun başı ilə onları vurub yıxdılar. İki erməni köməkçilərimin başına avtomatı dayamışdı. Qayıtdım çıxdım teplovaza. Bunlar da dalımca gəldi. Mən qapını bağladım. Gördüm ki, köməkçilərimsiz getmək mümkün deyil. Bu zaman qapını açanda ermənilər mənim başıma avtomat dayadılar. O vaxt özbaşınalıq idi, ermənilərin iki-üç stansiyasından keçirdik. Hər dəfə başımıza iş açırdılar.
Sonda bizimlə söhbətə İsa bəyin oğlu Məhəmməd qoşulur. İki ildir, maşinist işlədiyini deyən davamçının bu sahəyə uşaqlıqdan marağı var imiş: “İş darıxdırıcı olmasa da, hərdən yorucu olur. Həm beyin işləyir, həm fikrin ratsiyada, gözün yolda olmalıdır. Diqqətlə ratsiyaya qulaq asmalısan. Özbaşına hərəkət etməməlisən. Xaricdən və Azərbaycanın daxilindən gələn vaqonları çeşidləmə “təpəsi”nə çəkirik. Sonra onu təpədən aşağı ötürürük. Daha sonra növbətçilər vaqonları lazım olan yerlərə ötürürlər. Hər bir yolun öz təyinatı var”.
Günel Türksoy
Fotolar - Video: Nuran Məmmədov
Hazırda Bakıda müşahidə olunan yağıntılı hava şəraiti ilə əlaqədar Heyder Əliyev prospekti - Hava Limanı - Bilgəh və Zığ şosesi - Hava Limanı avtomagistrallarında bütün zolaqlar üzrə sürət həddi 20 km/saat endirilib.
Bakı Nəqliyyat Agentliyindən verilən məlumata görə, bu addım yollarda hərəkətin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə atılıb.
"Sürücülərdən nəqliyyat vasitələri ilə yollarda sürət həddinə əməl etmələri, meteoroloji amilləri nəzərə almaları və digər hərəkət iştirakçılarına qarşı anlayışla davranmaları xahiş olunur. Eyni zamanda piyadalara yolun hərəkət hissəsinə çıxmamağı və yolun qarşı tərəfinə keçərkən müəyyən olunan piyada keçidlərindən istifadə etmələrini tövsiyə edirik", - deyə məlumatda bildirilir.
Bakı Nəqliyyat Agentliyi hazırda paytaxt küçələrindəki vəziyyətlə bağlı məlumat yayıb.
Bu dəqiqələrdə Bakı şəhəri üzrə bəzi küçə və prospektlərdə sıxlıq və tıxac müşahidə edilir.
Yollardakı sıxlıq və tıxac səbəbindən avtobusların təyin olunmuş interval üzrə hərəkətində ləngimələr qeydə alınır.
Sərnişinlərdən xahiş edirik ki, sıxlıq və tıxacla əlaqədar avtobusların ləngiməsini anlayışla qarşılasınlar.
“Bircə onu istəyirəm ki, uçuşlarımızın sayı enişlərimizlə eynilik təşkil etsin!”
Məncə, bir pilotun həmkarlarına arzu edə biləcəyi bundan təsirli ikinci belə istək yoxdur. Bir deyim də var ki, onlar uça bilən hər bir şeydə uçurlar, hətta uça bilməyənlərdə də uçmağı bacarırlar.
Aviasiya sahəsində çalışan insanların öz dünyası var, tamam başqa bir dünya. Bunu yarım günlük müşahidəmdən sonra daha əminliklə deyə bilərəm.
İnsan övladına bəxş edilməyən uçmaq xüsusiyyətinə sahib olmaq onlara ayrı bir rahatlıq, azadlıq və özgüvən qatıb. İstər söhbətlərindəki incə yumorda, istərsə də təpədən dırnağa bütün hərəkət və mimikalarında bu azadlığı oxumaq olar.
Biz sadə vətəndaşların ən yaxşı halda ildə bir-iki dəfə təyyarə ilə uçub göydən yerə baxmaq şansımız olur. Ancaq vertolyotla demək olar, hər gün uçub, iri pəncərələrindən açılan mənzərəni ovcunun içində hiss etmək, onu quşbaxışı izləmək hər kəsə nəsib olmur.
Odur ki, biz də “Qafqazinfo” olaraq bu dəfə yolumuzu çoxunun ünvanını belə bilmədiyi “Zabrat Hava Limanı”ndan saldıq.
Hava limanında uçuşlar əsasən böyük şirkətlərlə müqavilə əsasında həyata keçirilsə də, kommersiya uçuşlarının da sayı az deyil. Bu haqda bir qədər sonra daha ətraflı yazacağım üçün əvvəlcə maraqlı bir məqama toxunmaq istəyirəm.
Ənənəvi uçuşlardan fərqli olaraq, vertolyotla uçmaq üçün sizə sadəcə uçuş bileti kifayət etmir. Məsələn, “Neft Daşları”, “Çilov” adasına və özüllərə gedən sərnişinlər xüsusi təlimlərdən keçərək sertifikat əldə etməlidir. Bu, dəniz üzərindən uçan vertolyotun qəza enişi ehtimalı ilə bağlıdır. Qəza enişi zamanı hava gəmisi göyərtəsindən çıxmaq və sağ qalmaq üçün təlimlərdən keçmək və xilasedici jiletlərdən və xüsusi hidrokostyumlardan istifadə etmək vacib şərtdir.
Yenidən qayıdaq uçuş prosedurları və hava limanının strukturuna. Aeroporta giriş yalnız aviasiya təhlükəsizliyinə dair xüsusi yoxlanışdan sonra mümkündür. Sərnişinlərin uçuşa göndərilməsi gün ərzində 300 nəfəri yola sala bilən sərnişin və yük terminalları vasitəsilə həyata keçirilir.
Terminal gəlmə və getmə zallarından, VİP, brifinq otaqlarından, yük anbarı hissəsindən, qeydiyyat bölməsindən, 120 oturacaqlı, monitorlarla təchiz edilmiş kafesi olan gözləmə zalından ibarətdir.
Aviadaşınmaların təşkili və müşahidəsi xidmətinin rəisi Elmar Dadaşovun sözlərinə görə, hazırda uçuşlar daha çox SOCAR, BP və TOTAL şirkətləri ilə bağlanmış müqavilə əsasında təşkil olunur:
“Uçuşlar üzrə növbə cədvəli var. Elə olur ki, gün ərzində 40-50, 120, hətta 300-ə yaxın sərnişin yola salınır. Bu, təqribən 6-8 vertolyotun intervalla yola salınması deməkdir”.
- Bildiyimə görə, hazırda buradan özəl uçuşlar da təşkil olunur.
- Bəli, kommersiya uçuşları da həyata keçiririk ki, bunun üçün də uçmaq istəyən şəxs və ya şirkət bizimlə müqavilə bağlamalıdır. Daha sonra onlar ölkədaxilində istənilən yerə rahatlıqla uça bilərlər.
- Kommersiya uçuşlarının qiymətini öyrənə bilərik?
- Maliyyə şöbəsinə aid olduğu üçün qiymətlərlə bağlı bir söz deyə bilmərəm.
- Bəs bu zaman müştəriyə müəyyən vaxt məhdudiyyəti qoyulur?
- Helikopterlərin uçuş vaxtı günəşin doğmasından batmasına kimidir. Günəş batana kimi helikopter öz bazasında olmalıdır. Əks hallarda təyinat məntəqəsində hava gəmisinin və heyət üzvlərinin tam olaraq təhlükəsizliyi təmin edilməli, lazımi uçuşqabağı texniki xidmət əvvəlcədən təşkil edilməlidir.
- Hazırda əsas uçuşlarınız hara təşkil olunur?
- Neftçilər Xəzər dənizində olan özüllərə daşınır. Çilov, Neft Daşları və yaxud digər platformalara uçuşlar yerinə yetirilir. Qəza və ya hər hansı bir neftçinin xəstələnməsi səbəbindən helikopter sifariş olunursa, istər gündüz, istərsə də gecə vaxtı 1 saat ərzində həmin sərnişinin uçuşunu təşkil edib təxliyyə işi görmək borcumuzdur.
- Bayaq qeyd olundu ki, bu aeroportdan beynəlxalq uçuşlar təşkil olunmur. Bəs xəstəlik və ya başqa bir səbəbdən müraciət olunduqda necə?
- O halda olar. Tibbi təxliyyə vaxtı sifariş əsasında beynəlxalq uçuş təşkil oluna bilər. Amma hazırda ancaq ölkədaxili uçuşlar təşkil olunur.
Prosedur isə davam edir. Sərnişin qeydiyyat masasına yaxınlaşır. Yük və şəxsiyyəti təsdiq edən sənədini təqdim edir. Qeydiyyat işi tamamlandıqdan sonra sərnişin videobrifinqə baxmaq üçün yollanır. Brifinqlər hava gəmilərinin növündən asılı olaraq 9-12 dəqiqə arası dəyişir. Daha sonra sərnişinlərə xüsusi geyimlər təqdim edilir. Suyun hərarətindən asılı olaraq yaz-yay aylarında sadəcə xilasedici jiletlər, payız-qış mövsümü zamanı isə jiletlərlə yanaşı termal geyimlərdən (hidrokostyumlardan) istifadə olunur.
Hava limanı ərazisində kiçik aviasiya təyyarələrinin uçuş-enişi üçün zolaq salınıb. Həmçinin işıqlandırma sistemi təchiz olunduğu üçün burada gecə uçuşları da həyata keçirilə bilər. Aeroportda helikopterlərin qəbulunu təşkil etmək məqsədilə ümumilikdə 12 helikopter dayanacağı inşa edilib. Ən maraqlısı isə odur ki, aerodromun müxtəlif hissələrində səsgücləndiricilər vasitəsilə quş səsi verilir. Bu, hava gəmiləri üçün təhlükəli olan quşların ərazidən uzaq qalmasını təmin etmək üçün vacib şərtlərdəndir.
“Silk Way Helicopter Services” MMC aviasiya şirkətinin Baş direktoru Azər Sultanov da bizə hava limanının heyəti və hazırda uçuş həyata keçirən texnikalar barədə ətraflı məlumat verib:
“İşimizin əsas tərkib hissəsi Xəzər dənizi körfəzində yerli və xarici neft şirkətlərinin neftçilərinin buruqlara daşınmasından ibarətdir. Bununla bağlı müxtəlif tipli rus və qərb istehsalı vertolyotlarımız var. Heyətimiz 498 nəfərdir, onlardan 140 nəfəri pilotlar, ikinci pilotlar və bort mühəndislərdir. Hazırda 21 helikopterimiz var və onlardan 2-i tam tibbi avadanlıqla təmin edilmiş ambulans helikopteridir, eyni zamanda yüklərin nəql edilməsi və sərnişin daşınması üçün helikopterlər var”.
Helikopterlər şərq və qərb texnikası olmaqla əsas iki qrupa bölünür. Onların uçuş sxemində hər hansı bir fərq yoxdur. Helikopterlər sadəcə funksiyalarına görə bir-birindən fərqlənir.
Bizi şərq texnikasının anqarı ilə yaxından tanış edən Baş direktorun Şərq texnikası üzrə müavini Şahmur Məhərrəmov deyir ki, anqarlarda temperatur xüsusi avadanlıqlar vasitəsilə fəslə uyğun olaraq müəyyənləşdirilir. Motorların bəzi hissələrinin dəyişdirilməsi üçün isə anqarın tavanında telfer (qaldırıcı) adlı qurğu quraşdırılıb. Qar, yağış yağmasından, günün çıxmasından asılı olmayaraq texnika üçün bütün lazımi şərait yaradılıb:
“Bax, bu anqarda Azərbaycan tarixində ilk dəfə Rusiya, Saratov vilayəti 356 saylı zavodun və bizim işçilərin iştirakı ilə vertolyot təmir edilib. Hazırda da həmin hava gəmisi fəaliyyətdədir. Təmir zamanı vertolyotlar tam sökülür, üzərindəki boya silinir və demək olar ki, sıfırdan yığılır”.
Bu sahəyə marağı olan və Azərbaycanda hansı vertolyotların fəaliyyət göstərdiyini bilmək istəyənlər üçün qısaca donanmaya nəzər salaq. Burada vertolyotlarla yanaşı “Cessna-172 Skyhawkin” tipli kiçik təyyarələrin uçuşlarının təşkil olunduğunu görürük. Sadə uçuş xarakteristikası olan bu “cırtdan” aviasiya sahəsində ən təhlükəsiz təyyarə reputasiyasına malikdir. Kreyser sürəti 230 km/saat, sərnişin yeri isə 3-dür.
Şərq texnikasına daxil olan çoxməqsədli vertolyot Mi-171 sərnişininlərin aparılması və yüklərin daşınması, böyük ölçülü yüklərin xarici asılqanda daşınması, axtarış–xilasetmə işlərinin aparılması, xəsarət alan şəxslərin evakuasiyası və sairə kimi xüsusiyyətlərə malikdir. Maksimal sürəti 250 km/saat olan bu vertolyot 26 nəfər sərnişinin aparılması üçün nəzərdə tutulub.
Qərb helikopterlərindən isə AW139 (SAR) axtarış xilasetmə təyinatlı tapşırıqları yerinə yetirə bilir. Bu helikopter tutumuna, maksimum uçuş məsafəsinə, sürətinə və çoxfunksiyalılığına görə bir çox iki mühərrikli helikopterləri üstələyir. Projektor, 4 ədəd suya enmə/üzmə yastıqları sistemi (ballonet), buzlaşmadan tam qorunma sisteminə sahib olan bu helikopter 12 sərnişin tutumuna malikdir.
Hava limanı və texnika ilə tanış olduqdan sonra əsərin əsas qəhrəmanı, yəni pilotlarla söhbətləşmək üçün uçuş xidməti binasına yollanırıq. Hər bölmədə olduğu kimi burada da xüsusi yoxlanışdan keçdikdən sonra binaya daxil oluruq. Binada pilotlar üçün ofis otaqları, xüsusi linqafon otağı və gecə-gündüz növbətçiliyi üçün otaqlar yerləşir.
26 ildir “Zabrat Hava Limanı”nda fəaliyyət göstərən pilot-instruktor Məhərrəm Quluyev bizə ekipaj üzvlərinin uçuşa hazırlıq planını izah edir:
“Vertolyotumuzda 3 nəfər ekipaj üzvü olur. Komandir, ikinci pilot və bort mexanik. Hər səhər bizim üçün müəyyən olunmuş uçuş vaxtından bir saat öncə iş yerinə gələrək əvvəlcə həkim nəzarətindən keçirik. Təzyiq, alkotest və bir neçə yoxlanışlardan sonra uçuşa icazə sənədi verilir. Sənədi götürüb hazırlıq otağına keçirik. Burada vertolyot nömrəsi, uçduğumuz marşrut haqqında məlumat alıb hazırlaşmağa başlayırıq. Yanacaq, gediş və dönüş üçün lazım olan vaxt hesablanır. Daha sonra hava haqqında məlumatla tanış oluruq.
Uçuş planı hazırlandıqdan sonra uçuşa 40 dəqiqə qalmış bort mexanik yanacaq və digər məsələlərlə bağlı vertolyota gedir. Biz isə Uçuşların Tənzimlənməsi Bürosuna gəlib dispetçerə hazırladığımız uçuş planını təqdim edirik. Uçduğumuz neft buruqlarındakı meydançaların sazlığı və hərbi qadağalarla tanış oluruq. Uçuşa 20 dəqiqə qalmış biz artıq vertolyotda olmalıyıq”.
Qocaman pilot bir qədər də öz xatirələrindən söhbət açır:
“Biz buradan Saratova təmir üçün bot aparırdıq. Mahaçqalanın traversində dənizin üstündə mühərriklərdən birində problem yaşandı. Ekipaj üzvləri olaraq çox soyuqqanlılıqla bunu qəbul etdik, vəziyyəti qiymətləndirdik və lazımi işləri görüb sağ-salamat Həştərxan aeroportunda eniş etdik.
Yola verə bilməsək, dənizin ortasında da olsa, məcburi eniş etməli idik. O vaxt heç hava gəmilərinin ballonetləri də yox idi ki, dənizə eniş edəndə vertolyot suyun üstündə qalsın və ya hərəkət etsin. Yəqin ki, uçuşu davam etdirə bilməsək, elə dənizin ortasındaca bizi balıqlar yemişdi (gülümsəyir).
Əvvəllər elə özüllər var idi ki, gəmi ora yaxınlaşa bilmirdi. Külək olan zaman biz havadan oraya çörək, yeyinti məhsullarını atırdıq.
Mülki aviasiyaya gələn adam bu işin məsuliyyətli və şərəfli bir peşə olduğunu qabaqcadan bilir və hazır olur. Boş yerə deyil ki, biz işə qəbul olan zaman ilk növbədə sağlamlığımıza baxılır. Təkcə sağlam adamlar pilot kimi işləyə bilir. 100 nəfərdən 10-15 nəfəri seçilir ki, çətin situasiyalarda özünü itirməsin, işləyə bilsin. Soyuqqanlılıq pilotun əsas vəzifəsidir”.
“Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətində 13 oktyabr - Dəmir yolu işçilərinin peşə bayramı gününə həsr olunan təntənəli yığıncaq keçirilib.
Dəmiryolçular öncə Fəxri Xiyabanda ulu öndər Heydər Əliyevin, görkəmli oftalmoloq-alim Zərifə xanım Əliyavanın, Şəhidlər Xiyabanında uyuyan şəhidlərimizin məzarlarını ziyarət ediblər.
"Azərbaycan Dəmir Yollan" QSC-də keçirilən tədbirdə sədr Cavid Qurbanov tədbir iştirakçılarını dəmir yolu işçilərinin peşə bayramı günü münasibətilə təbrik edib.
Sonra "Azərbaycan Dəmir Yolları" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin bir qrup əməkdaşının ali dövlət mükafatları ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamlar oxunub.
Cavid Qurbanov bildirib ki, Azərbaycanda dəmir yolunun təməli 1878-ci ildə qoyulub və inşası 1880-ci ildə başa çatıb. Uzunluğu cəmi 20 km olan Bakı-Suraxanı-Sabunçu dəmir yolundan ibarət olub. Həmin dövrdən başlayaraq dəmir yolu inkişaf edib və təkmilləşib.
Uzun müddət Zaqafqaziya dəmir yolunun tərkibində Bakı hissəsi kimi fəaliyyət göstərən Azərbaycan Dəmir Yolu 1955-ci il oktyabrın 3-də, SSRİ Nazirlər Sovetinin 1773 saylı qərarı ilə müstəqil dəmir yolu elan olunmuşdur. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 13 oktyabr 1955-ci il 717 saylı qərarı ilə Azərbaycan dəmir yolu SSRİ Yollar Nazirliyinin tərkibində müstəqil dəmir yolu kimi fəaliyyətini davam etdirib. Prezident İlham Əliyev dəmir yolu işçilərinin peşə bayramı gününü təsis edərkən məhz bu tarixi əsas götürüb.
138 illik tarixə malik olan Azərbaycan polad magistralı çox əzəmətli fəaliyyət yolu keçirib. İstər çar Rusiyası, istərsə də Sovet hakimiyyəti dövründə Azərbaycan Dəmir Yolu daim inkişafda olub və ümummilli lider Heydər Əliyevin qayğı və diqqəti sayəsində keçən əsrin 70-90-cı illərində öz tərəqqisinin zirvəsinə çatıb. 1969-2003-cü illəri Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolunun texniki tərəqqi və hərtərəfli inkişaf dövrü adlandırmaq olar. Məhz bu illərdə istehsalatda əsas fəaliyyətlə yanaşı, 14300 texniki yeniləşmə metodları tətbiq edilib və bunlar dəmir yolunun bütün sahələrini əhatə edib.
Toplantıda bir qrup dəmiryolçuya yeni mənzillərin açarları, “Fəxrı dəmiryolçu” döş nişanı və bayram hədiyyələri təqdim olunub.
Bakı şəhəri Səbail rayonu Badamdar şosesində (Badamdar-20-ci sahəni birləşdirən yol) nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti məhdudlaşdırılıb.
Bakı Nəqliyyat Agentliyindən daxil olan məlumata görə, bu səbəbdən 53 və 205 nömrəli müntəzəm marşrut xətləri üzrə avtobusların hərəkət trayektoriyasında müvəqqəti dəyişiklik edilib. Hazırda qeyd edilən marşrut xətləri üzrə avtobuslar 20-ci sahə adlanan əraziyə getmək üçün alternativ yollardan istifadə edirlər.
Dəyişiklik Badamdar şosesində hərəkət bərpa edilənədək qüvvədə olacaq.
“Bakıdan Gəncəyə qədər ilin sonuna kimi sürətli qatarın açılışını təmin etmək üçün çalışacağıq”. “Qafqazinfo”xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Dəmir Yolları QSC - nin sədri Cavid Qurbanov jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, artıq qatarlar Bakıdadır: "Qatarlar ikimərtəbəlidir. Həmin qatarlarda xüsusi vip və biznes klass otaqlar var. Sərnişinlərə xüsusi xidmət göstərilməsi üçün vaqonlar var. Eyni zamanda, aşağı səviyyəli klass olan vaqonlar da mövcuddur. Hər vaqonun özünün ayrı sanuzelləri var. Həmçinin, hər bir vaqonda xüsusi soyuducular quraşdırılıb. İçindəki su sərnişinlər üçündür. Vaqonların başında kiçik mətbəxlər yerləşdiriləcək. Mətbəxlərdə yüngül yeməklərin verilməsini təmin edəcəyik. Vaqonlarda vay-fay quraşdırılacaq. Biz saatda 159 km saat məsələsini sınaqdan keçirmişik.
Qatarların sürət yığma qabiliyyəti 300 km saata qədərdir. Ancaq Azərbaycan Dəmiryollarının bugünkü imkanı 150 km saata qədərdir. Biz maksimum 160 km -ya qədər sınağını həyata keçirə bilərik. Hələlik yollarımızın kənarı tam bağlanmayıb. Ölkənin hər yerində təhlükəsiz keçidlər təmin edilməyib. Sözügedən problemlər həll olunduqdan sonra biz sürəti qaldırmağa çalışacağıq”.
C.Qurbanov həmçinin əlavə edib ki, Bakı -Lənkəran dəmiryolu üçün vəsait ayrılıb:”Hazırda sözügedən layihə ilə bağlı işlər davam edir. İlin sonuna qədər layihələndirmə işləri hazır olacaq. Belə ki, layihələnmə işlərini xarici şirkətlər aparır. Sözügedən işlər bitdikdən sonra biz dəmiryolunun tikintisinə başlayacağıq".
29 oktyabrda istifadəyə veriləcək İstanbulun yeni hava limanından Bakıya ilk uçuşun tarixi dəqiqləşib.
reys 2018-ci il noyabrın 1-i Bakı vaxtı ilə saat 16:55-də həyata keçiriləcək. Bakıdan geriyə uçuş isə noyabrın 2-si saat 09:35-də baş tutacaq.
Yeni hava limanından ilk uçuş isə oktyabrın 31-i yerli vaxtla saat 11:10-da Ankaraya icra olunacaq.
Qeyd edək ki, bu limanın istifadəyə verilməsindən sonra Türkiyədən uçuş həyata keçiriləcək istiqamətlərin sayı 282-dən 350-yə çatacaq.