 |
|
Azərbaycanın Qarabağ üzərində nəzarəti bərpa etməsinə Qərbin (ABŞ-Fransa-AB) cavabı çox yaxın gələcəkdə özünü göstərəcək. Onlar Gürcüstanda sabitliyi pozmaq və orada “rəngli inqilab” təşkil edib İrakli Qaribaşvili hökumətinin zorla aradan götürülməsinə cəhd edəcəklər.
Axar.az xəbər verir ki, bunu rusiyalı politoloq İqor Korotçenko deyib.
“Bu, Azərbaycan, Türkiyə və Rusiyanın eyni zamanda geosiyasi və iqtisadi maraqlarına zərbə olmalıdır, baxmayaraq ki, sadalanan ölkələrin hər biri fərqli şəkildə zərər çəkəcək.
Bu baxımdan, yeni təhdidləri qiymətləndirmək və Qərb alyansının planlarına qarşı çıxmaq məqsədilə Azərbaycan, Gürcüstan, Türkiyə və Rusiya Təhlükəsizlik Şurası rəhbərlərinin/kəşfiyyat xidmətlərinin katiblərinin qeyri-rəsmi qapalı görüşünün keçirilməsinə təcili ehtiyac var. Belə sammitin keçirilməsi üçün optimal yer Bakıdır”, - o bildirib.
Azərbaycan tərəfi suverenliyini bərpa etmək üçün ya hərbi əməliyyatlara start verməli, ya da ermənilərin nazını çəkməli idi. Bunun üzərinə böyük güclərin ərazidəki maraqlarını da nəzərə alsaq, vəziyyətin necə qəliz olduğunu görərik.Rəsmi Bakı antiterror tədbirləri keçirmək üçün dialoqun tükənməsini, zəminin yetişməsini və vaxtı gözləyirdi. Hətta prosesin startından bir gün əvvəl rəsmi Bakı son xəbərdarlığını və təklifini etdi. Ancaq separatçı rejim geri addım atmadı. Bundan əlavə ABŞ ilə Ermənistan arasında hərbi təlim də, İranın neytral qalmasına səbəb oldu. Beləcə, antiterror üçün hər şey hazır oldu və sentiyabr ayının 19-u saat 13:00-da “vur” komandası verildi.
Qarabağda bütün istiqamətlər üzrə eyni vaxtda tədbirlər başladı. Azərbaycan ordusu bütün vasitələrdən istifadə edərək separatçıların yerləşdiyi bütün hərbi mövqelərə ara vermədən zərbələr endirdi. Azərbaycan tərəfinin hədəfi separatçıların siyasi və hərbi yöndən təslim olması idi. 24 saat tamam olmadan separatçıların həm hərbi, həm də siyasi qanadı ağ bayraq qaldırmağa məcbur edildi.
Azərbaycan ordusu təkcə artileriya zərbələri ilə yox, piyadaların da hərəkəti ilə qarşı tərəfi təslim etdi. Laçın sərhəd-keçid məntəqəsinin açılması onsuzda separatçı rejimin manevr imkanlarını aşağı salmışdı. Bundan əlavə onların hərbi yardım almasının qarşısını almışdı. Azərbaycan ordusu antiterror tədbirlərinə başlayarkən separatçıların Qarabağ daxilində fəaliyyətini məhdudlaşdırmaq üçün əsas yollara nəzarəti ələ keçirməyi hədəflədi. Nəticədə üç istiqamətdən irəliləmə baş tutdu. Beləcə Ağdərə ilə Əskəranın, Əskəranla Xocavəndin, Xankəndi ilə digər istiqamətlərin əlaqəsi kəsildi. Beləcə separatçılar daxildə əlaqəsiz və rabitəsiz qaldı. Artileriya və raketlər separatçıların düşünməyə və hərəkət etməyə vaxt vermirdi.
Qarşı tərəf hiss olunurdu ki, 44 günlük müharibədən dərs çıxarıb və ciddi hazırlıq görmüşdü. Onlar onsuzda çətin olan relyefi daha da çətinləşdirib, mühəndis istehkam işləri görüb, sıx meşələrdə pusqular hazırlamışdı. Günlərlə yağıntının olması isə onsuzda çətin olan vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirmişdi. Azərbaycan ordusu bu çətin vəziyyətdə son dərəcə çətin tapşırığı yerinə yetirirdi. Tapşırığın çətinliyi isə mülki əhali və obyektlərə zərər verilməməsi idi. Separatçılar bir yandan raket artileriya bölmələrini kəndlərin ortasında yerləşdirmişdi, digər yandan isə kənarda olan mövqelərinin yanında mülki maşınlar saxlamışdı. Beləcə onlar çalışırdı ki, dünyaya “Azərbaycan soyqırım törədir” deyə bilsinlər. Məsələ ondadır ki, tədbirlər zamanı nəinki bir mülki şəxs, heç mülki obyekt belə zərər görmədi. Erməni mənbələrində bununla bağlı bir dənə nə foto, nə də video görüntü oldu. Beləcə Azərbaycan daha bir çətin prosesin öhtəsindən gəldi.
Kənardan elə görünə bilər ki, heç separatçılar da Azərbaycanın mülki obyektlərinə zərbələr endirməyib. Bu belə deyil. Ən azı Şuşanın atəşə tutulduğunu və bir mülkinin şəhid olduğunu bilirik. Bundan əlavə isə separatçıların bir neçə raketi Azərbaycanın əvvəlcədən gördüyü tədbirlər nəticəsində havadaca məhv edildi. Rəsmi Bakı antiterror tədbirləri ilə yanaşı təhlükəsizliklə bağlı da bütün tədbirlərini görmüşdü.
Bildiyimiz kimi qələbə üçün təkcə hərbi yox, həm də siyasi yöndən qalib gəlmək şərtdir. Sahədə qalib olub, ancaq siyasi baxımdan məğlub olmaq qələbə sayılmır. Azərbaycan tərəfi həm sahədə qələbəni təmin etdi, həm də siyasi baxımdan istəyinə çatdı. Misal üçün BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclasında Azərbaycanla bağlı nəinki hansısa bir qətnamə, heç qınaq da gəlmədi.
Əgər Azərbaycan tərəfi mülki əhaliyə və obyektlərə zərbə endirmiş olsa idi, hesab edirəm ki, bunun ağır nəticələri ola bilərdi.
Cəmiyyətdə Xankəndində, Ağdərədə niyə Azərbaycan bayrağı sancılmır deyilir. Məsələ ondadır ki, Azərbaycan bunu etmək üçün şəhərlərə girməli idi. Şəhərlərə girmək isə mülkiləri də hədəf edə bilərdi. İstər separatçıların, istər Ermənistanın, istərsə də Rusiya, İran və Fransanın gözlədikləri baş tutmadı. Bu qədər maneələrə baxmayaraq Azərbaycan tərəfinin istəklərinin baş tutduğunu deyə bilərik.
Rəsmi Bakı artıq separatçı rejimin təslimçiliyə necə əməl edəcəyini gözləyir. Azərbaycan ordusu çıxdığı mövqelərdən geri çəkilməyib. Yəni, əgər separatçılar yenə və yeni oyun oynamağa cəhd etsələr, təslimçilikdən vaz keçsələr, orduya yenidən “vur” əmri verilə bilər.
Separatçılar arasında nə müqavimət göstərmək istəyən qalıb, nə də silah təhvil verməyən. O gün "the end" yazanda niyə yazdığımı bilirdim. Məsələnin hərbi yönü artıq tarix oldu. Bundan sonra Qarabağda iş ordunun yox, polisin, Daxili Qoşunların üzərinə düşəcək.
Səxavət Məmməd
Şuşa şəhəri 2024-cü il üçün İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edilib.
Bu barədə Mədəniyyət Nazirliyindən məlumat verilib.
Qətər Dövlətinin Doha şəhərində keçirilən İslam Dünyası Mədəniyyət Nazirlərinin 12-ci Konfransında ICESCO-nun İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı proqramına mədəniyyət naziri Adil Kərimli mədəniyyətimizin beşiyi sayılan Şuşanın 2024-cü il üçün İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtına namizədliyini təqdim edib.
Şuşa şəhəri Azərbaycanın tarixi-mədəni, ictimai-siyasi həyatının mühüm mərkəzlərindən, o cümlədən İslam sivilizasiyasının simvollarından biri olub.
2022-ci il Azərbaycanda Şuşa ili elan edilib. Şuşanın mədəni həyatının canlanmasına dəstək məqsədilə musiqi festivalları, poeziya günəri, çoxsaylı yerli və beynəlxalq mədəni tədbirlər keçirilib. Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı (TÜRKSOY) Şuşanı 2023-cü il üçün Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edib.
Daha sonra tədbirdə Şuşa ilə bağlı video çarx nümayiş olunub.
Konfrans iştirakçılarının yekdil rəyi ilə Şuşa 2024-cü il üçün İslam dünyasının paytaxtı elan olunub.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Türkiyənin dövlət başçısı Rəcəb Tayyib Ərdoğanı Naxçıvan hava limanında qarşılayıb.
Bu gün Naxçıvan şəhərində 2 ölkə liderlərinin görüşü olacaq.
24 sentyabr tarixində Fransa Prezidenti Emmanuel Makron Fransanın TF1 kanalında EN DIRECT proqramına müsahibəsi zamanı növbəti dəfə bölgədə mövcud vəziyyəti təhrif edən mövqe sərgiləməsi onun tərəfindən tətbiq edilən ikili standartların və qərəzin bariz nümunəsidir.
Özünü yalandan insan haqlarının və beynəlxalq hüququn müdafiəçisi kimi qələmə verən Fransanın Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində erməni separatizmini dəstəkləyərək, geosiyasi rəqabət və özünün “Orientalizmə” söykənən müstəmləkəçilik siyasəti ilə Cənubi Qafqaz regionunda neo-kolonialist mənfur təcrübəsini tətbiq etməyə çalışması, Azərbaycan Ermənistan məsələsində xritstianlıq faktorunu qabartması və keçmiş münaqişəyə din amili ilə yanaşması təhlükəli və qəbuledilməzdir.
Fransa tərəfinə bir daha xatırlatmaq istərdik ki, Azərbaycanın öz suveren ərazilərində Ermənistanın 30 illik işğalına son qoyulması, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyini bərpa etmək məqsədilə həyata keçirdiyi əməliyyat beynəlxalq hüquqla təsbitlənən legitim haqqımızdır.
Cari ilin 19-20 sentyabr tarixlərində Azərbaycan ərazisində mövcud olan erməni silahlı birləşmələrinə qarşı həyata keçirilmiş anti-terror tədbirləri zamanı da beynəlxalq humanitar hüququn bütün normalarına əməl edildiyi Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi (BQXK) daxil, beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən təsdiq edilmiş və hətta Azərbaycanın guya mülki əhalini hədəf aldığı iddialarının heç bir həqiqəti əks etdirmədiyi Ermənistan baş naziri tərəfindən bildirilib. Bu xüsusda, Azərbaycanın bu tədbirlərinə qarşı səsləndirilən fikirlərin heç bir əsası yoxdur.
Müstəmləkə siyasəti çərçivəsində insan haqlarına heç bir önəm verməyən Fransanın ərazisində bir çox xalqların və etnik azlıqların firavan yaşadığı Azərbaycana dərs keçməyə çalışması qəbuledilməzdir. Eyni şəkildə, 30 ilə yaxın müddətdə hüquqları pozulmuş, ərazilərindən didərgin düşmüş, kütləvi qırğınlara məruz qalmış azərbaycanlıların hüquqları barədə indiyə qədər heç bir şərh verməyən Fransanın indi ermənilərin hüquqlarını müdafiə etdiyini bildirməsi Fransa tərəfinin saxta niyyətindən xəbər verir.
Azərbaycan öz torpaqlarından erməni silahlı qüvvələrinin ərazilərimizindən çıxarılması və erməni silahlı birləşmələrini tərksilah etməsi ilə yanaşı, erməni sakinlərə yardım göstərilməsi və onların Azərbaycan cəmiyyətinə reinteqrasiyası işini həyata keçirir.
Qeyd edilənləri nəzərə alaraq, Fransanın bölgədə sülhə xidmət etməyən və qarışıqlıq yaratmaq istiqamətində səylərinin heç bir nəticə verməyəcəyini bir daha bəyan edirik.
Sentyabrın 25-də Azərbaycan Respublikasının Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlərlə təmaslar üzrə məsul şəxs təyin edilmiş Ramin Məmmədovun Qarabağ bölgəsinin erməni sakinlərinin nümayəndələri ilə növbəti danışıqları başlayıb.
APA xəbər verir ki, görüş Xocalı şəhərində baş tutub.
Qeyd edək ki, Ramin Məmmədov bu ilin martında Prezident İlham Əliyev tərəfindən Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlərlə təmaslar üzrə məsul şəxs təyin olunub.
Xatırladaq ki, lokal xarakterli antiterror tədbirlərindən sonra ilk danışıqlar sentyabrın 21-də Yevlax şəhərində keçirilib.
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Naxçıvana yola düşüb.
Dövlət başçısını hava limanından rəsmi şəxslər yola salıblar.
Səfər Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin dəvəti ilə həyata keçirilir.
Məlumata görə, dövlət başçıları İğdır-Naxçıvan Təbii Qaz Kəmərinin təməlqoyma mərasimində iştirak edəcək və modernləşdirilmiş Naxçıvan Hərbi Kompleksinin açılışını edəcəklər.
Bundan başqa, Azərbaycan və Türkiyə liderləri Qarabağda lokal antiterror tədbirlərindən sonra erməni separatçılarının tərk-silah prosesini və Zəngəzur dəhlizinin açılması məsələsini müzakirə edəcəklər.
Dövlət başçılarının, həmçinin digər regional və ikitərəfli məsələlər barədə fikir mübadiləsi aparacaqları gözlənilir.
“10 milyon əhalisi olan Azərbaycan geosiyasi fərqlərin aradan qaldırılmasında az problemlə üzləşib. Bakı bu yaxınlarda coğrafiyadan və geologiyadan öz xeyrinizə istifadə etmək üçün master-klass keçdi. Vaşinqtondan Brüsselə, Moskvadan Pekinə kimi heç kim Azərbaycanla mübahisə etmək istəmir. Hamı dost olmaq istəyir”.
Bu barədə “Politico”nun Azərbaycanın Qarabağdakı antiterror tədbirləri barədəki məqaləsində deyilir.
Nəşrin yazdığına görə, Azərbaycan beynəlxalq aləm tərəfindən səssiz tənqidlərlə üzləşdi.
“Ötən il Bakıya səfəri zamanı Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen ölkənin lideri İlham Əliyevə xoş sözlərdən başqa heç nə deməyib. Onu Avropa İttifaqı üçün etibarlı və etibarlı enerji tərəfdaşı kimi gördüyünü söyləyib.
Bundan bir neçə həftə sonra Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Belarusdakı həmkarı Aleksandr Lukaşenko çəkinmədən Əliyevi “tamamilə bizim adamımız” adlandırdı.
Əliyev həm də Türkiyənin dostudur. Bakı və Pekin bir-birini strateji tərəfdaş hesab edir. Azərbaycan Çinin “Bir kəmər və yol” təşəbbüsündə iştirak edir. Ölkə həmçinin İsraillə hərbi əməkdaşlığı genişləndirmək üçün çalışır. 2020-ci ildə bu həlledilməz münaqişənin son böyük alovlanması zamanı İsrail Türkiyə ilə birlikdə Azərbaycana pilotsuz təyyarələr tədarük edib.
Bu, qarşılıqlı eksklüziv dostların və pərəstişkarların təsirli siyahısıdır və yer və enerji çox şeyi izah edir.
Keçən il Azərbaycan paytaxtına gələndə Fon der Leyen Avropanın enerji ehtiyaclarını ödəmək üçün “Rusiyadan şaxələndirilməsi” zərurətini vurğulamaqdan çəkinmədi, Bakı ilə cənub qaz dəhlizindən tədarükün artırılmasına dair razılaşmanı elan etdi.
O həmçinin Azərbaycanı Avropa İttifaqını bərpa olunan enerji sahəsində çox etibarlı tərəfdaşına çevriləcəyini bəyan edib.
Lakin fon der Leyen Azərbaycan haqqında belə bir tərəfdaş kimi danışan ilk Aİ rəsmisi deyil. 2019-cu ildə Avropa İttifaqı Şurasının ozamankı prezidenti Donald Task da Azərbaycanı etibarlılığına görə yüksək qiymətləndirib”, - nəşr yazır.
Azərbaycanın Qərblə Şərq arasında oynadığı əhəmiyyətli rola toxunan “Politico” yazır ki, 2005-ci ilədək Bakıda 20 ölkənin səfirliyi var idisə, indi onların sayı 85-ə çatıb.
“Mərkəzi Asiyada təsirlərini genişləndirmək istəyən Ankara və Pekin üçün Azərbaycan regional enerji layihələrində, eləcə də yeni regional dəmir yollarının inkişafında və planlaşdırılan infrastruktur və nəqliyyat kommunikasiyaları layihələrində əsas oyunçudur.
Güclü dil, dini və mədəni əlaqələri olan Türkiyə müstəqillik əldə etdikdən sonra Azərbaycanın əsas regional müttəfiqinə çevrilib. Amma Bakı məharətlə bütün tərəfdaşları ilə münasibət saxlamağa çalışır. O anlayır ki, onlar imkanlar təqdim edir, lakin münasibətlər pisləşərsə, təhlükəli də ola bilər.
Bu, istər Aİ, istər Türkiyə, istər Çin, istərsə də Rusiya olsun, regionun bütün əsas oyunçularına aiddir. Bakının müxtəlif ölkələrlə anlaşa bilməsinin səbəbi heç kimin geosiyasi rəqiblərə üstünlük vermək və Mərkəzi Asiyada incə balansı pozmaq istəməməsidir. Bunlara onun ənənəvi düşməni İran da daxildir. Bakı və Tehran illərlə davam edən düşmənçilikdən sonra son aylarda detensiya əldə etməyə çalışırlar”, - nəşr yazır.
“Politico” təəssüflənir ki, ermənilər “haqsızlığa” məruz qalıb: “Bəlkə də əvvəlcə Rusiyadan asılı olub, sonra Qərbə çevrilməkdənsə, Azərbaycandan nümunə götürüb hamı ilə dost olmağa çalışmaq daha yaxşı olardı”.
Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (DTX) Qarabağ bölgəsinin erməni əhalisinə müraciət edib.
Bu barədə DTX-nin Mətbuat xidməti məlumat yayıb.
Məlumatda bildirilir:
"Məlum olduğu kimi, cari ilin 19-20 sentyabr tarixlərində Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti nəzarətində olan Azərbaycan ərazilərində qanunsuz erməni silahlı birləşmələrinin terror-təxribat əməllərinə son qoyulması və tərk-silah edilməsi məqsədilə lokal xarakterli antiterror tədbirləri həyata keçirilmiş, terrorçu dəstələr təslim olmağa məcbur edilmişlər.
Ötən müddətdə davam etmiş terror-təxribat əməllərini, o cümlədən 19 sentyabr 2023-cü il tarixində Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa yolunun 58-ci kilometrliyində və Xocavənd rayonunun Tağaverd kəndi ərazisində yeni inşa olunan tunel yolunda minalar yerləşdirərək iki mülki şəxsin və dörd polis nəfərinin həlak olması ilə nəticələnən terror əməllərini qanunsuz mütəşəkkil silahlı birləşmənin tərkibində iştirak edərək törətməkdə şübhəli bilinən müvafiq şəxslər həmin antiterror tədbirləri zamanı 20 sentyabr 2023-cü il tarixində tərk-silah edilərək saxlanılmışlar.
Qanunsuz erməni silahlı dəstələrinin tam tərk-silah edilməklə döyüş mövqelərindən çıxarılmasına dair razılıq əldə olunduqdan sonra Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin göstərişlərinə uyğun olaraq, erməni əhalinin yaşadığı ərazilərdə əmin-amanlığın, yerli sakinlərin şəxsi təhlükəsizliklərinin və sosial problemlərinin təmin edilməsi istiqamətində ardıcıl tədbirlər görülmüş, qanunsuz erməni hərbi birləşmələrinin sərəncamında olan döyüş sursatları Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətinə götürülmüşdür.
Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti Qarabağ bölgəsinin erməni sakinlərinə müraciət edərək, Azərbaycan Respublikasının Qarabağ iqtisadi rayonuna daxil olan rayonların ümumi inkişafına, həmçinin erməni əhalinin rifahına, sülh şəraitində Azərbaycan cəmiyyətinə reinteqrasiyasına, sosial və humanitar məsələlərinin həll edilməsinə, qanunçuluğun, sabitliyin və ictimai təhlükəsizliyin qorunmasına təhdid yaradan əməllərdən, əmlakların, sənədlərin məhv edilməsi və sair bu kimi qeyri-qanuni hərəkətlərdən çəkinməyə, qısa müddətdə onlarda olan silah-sursatı təhvil verməyə çağırır.
Silahları təhvil vermiş və Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyinin tələblərinə əməl edən erməni millətindən olan şəxslərin hüquq və azadlıqlarının qorunmasına tam təminat verilir".
Hazırda “Laçın” sərhəd-buraxılış məntəqəsindən Xankəndi-Gorus istiqamətində erməniəsilli şəxslərin sərbəst keçidi təmin olunur.
“Report”un Laçına ezam olunan əməkdaşının verdiyi xəbərə görə, Xankəndini tərk edən erməniəsilli şəxslər məntəqədən öz şəxsi maşınları ilə Ermənistan istiqamətində sərbəst şəkildə keçid edirlər.
Həmin şəxslərin sənədləri yoxlanılıb və sərbəst hərəkətləri təmin olunub.