 |
|
Məhkəmə ekspertlərinin attestasiyasının keçirilməsi və ixtisas dərəcəsinin verilməsi qaydaları dəyişib.
Baş nazir Əli Əsədov bununla bağlı qərar imzalayıb.
Qərara əsasən Müdafiə Nazirliyinə yeni səlahiyyət verilib. Müdafiə Nazirliyi də tabeliyində olan məhkəmə ekspertizası idarələrinin ekspertlərinin attestasiyası və onlara ixtisas dərəcəsinin verilməsi üçün yaradılan ekspert-ixtisas komissiyalarında təmsil olunacaq.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev iyulun 2-də “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sifarişi ilə Bakı gəmiqayırma zavodunda inşa olunan “Zəngilan” tankerinin istismara verilməsi mərasimində iştirak edib.“Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri Rauf Vəliyev Prezident İlham Əliyevə raport verdi.
Tankerə Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə şanlı Ordumuz tərəfindən azad edilən əzəli və əbədi Azərbaycan torpağı Zəngilanın adı verilib.
Qırx dörd günlük Vətən müharibəsindən sonra Zəngilanda Azərbaycan Bayrağını ucaldan Prezident İlham Əliyev indi isə üçrəngli bayrağımız altında beynəlxalq sularda üzəcək “Zəngilan” tankerinin istismara verilməsi mərasimində iştirakının çox böyük rəmzi mənası var.
“Zəngilan” Bakı gəmiqayırma zavodunda inşa olunan sayca dördüncü milli tankerdir. Bundan əvvəl istismara verilən “Laçın” və “Kəlbəcər” tankerlərindən fərqli olaraq, “Akademik Xoşbəxt Yusifzadə” tankeri kimi, “Zəngilan” ilə də həm neft, həm də kimyəvi məhsullar daşınacaq. Bakı gəmiqayırma zavodunda ASCO üçün “Zəngilan” tipli daha üç tankerin inşası da nəzərdə tutulur. Bununla bağlı sifarişlər alınıb və müvafiq müqavilələr imzalanıb.
Tanker barədə Prezident İlham Əliyevə məlumat verən Rauf Vəliyev bildirib ki, nadir dizaynı ilə seçilən və texniki göstəricilərinə görə geniş imkanlara malik “Zəngilan”ın konsepsiyası Odessa Dəniz Mühəndisliyi Bürosu ilə uğurlu əməkdaşlıq çərçivəsində hazırlanıb. Yeni nəsil tankerin uzunluğu 141 metr, eni 16.9 metr, bortunun hündürlüyü isə 6 metrdir. Saatda 10 knot sürətlə hərəkət edə biləcək tanker 15 nəfərlik heyət tərəfindən idarə olunacaq. Tanker ümumi tutumu 9212 kubmetr olan 6 yük çəninə malikdir. Dedveyti 7875 ton təşkil edən tankerdə dünyanın aparıcı şirkətlərinin avadanlıqları quraşdırılıb. Gəminin texniki göstəriciləri, xüsusilə suya oturumu maksimum yük götürməklə Xəzər hövzəsində nisbətən dayaz limanlara daxil olmağa və Xəzərdən kənara yük daşımağa imkan yaradır. Yeni nəsil “Zəngilan” tankeri də digər milli istehsalımız olan tankerlər kimi Xəzərdə və Xəzərdənkənar sularda istismar ediləcək.
“Bakı Gəmiqayırma Zavodu” MMC-nin İdarə Heyətinin sədri Elşad Nuriyev dövlətimizin başçısına müəssisənin fəaliyyəti barədə məlumat verib. Bildirib ki, ümumilikdə 1046 nəfərin çalışdığı zavodda bir Ro-Pax tipli bərənin, iki tankerin və bir dibdərinləşdirən gəminin inşası davam etdirilir. İki tanker, dörd dalğıc və üç sürətli sərnişin gəmisi layihəndirmə, dörd quru yük gəmisi, bir patrul gəmisi və bir yanğınsöndürmə gəmisi isə müqavilə mərhələsindədir. Zavod beş ticarət və səkkiz xidmət gəmisi ilə bağlı müqavilələr imzalayıb.
Sonra dövlətimizin başçısı tankerin istifadəyə verilməsini bildirən rəmzi lenti kəsdi.
Qeyd edək ki, ASCO yarandığı dövrdən bəri ümumilikdə 29 yeni gəmi istismara verilib. Onlardan biri yedək, üçü sərnişin, ikisi Ro-Pax tipli gəmi-bərə, dördü tanker olmaqla, ümumilikdə 10-u Bakı gəmiqayırma zavodunda inşa edilib. Həmçinin ASCO-nun Müşahidə Şurasının məqbul hesab etdiyi Gəmiçiliyin Strateji İnkişaf Proqramına uyğun olaraq Bakı gəmiqayırma zavoduna 11 gəminin, o cümlədən bir Ro-Pax tipli gəmi-bərə, üç tanker, 80 nəfərlik üç sərnişin gəmisi, 60 və 45 metr dərinliklərdə işləmək üçün nəzərdə tutulmuş dörd dalğıc gəmisinin tikintisinə dair yeni sifarişlər verilib.
Ümumilikdə son illərdə donanmanın yenilənməsi və yeni gəmilərin tikintisi istiqamətində həyata keçirilən genişmiqyaslı tədbirlər ASCO-nun Xəzərdə aparıcı mövqeyinin qorunub saxlanılmasına, Azərbaycan ərazisindən artan tranzit yükdaşımalarında gəmilərə olan tələbatın ödənilməsinə, Xəzərdə neft-qaz layihələrinin uğurla icrasına böyük töhfə verir. Bu istiqamətdə görülən genişmiqyaslı işlər Xəzərdənkənar sularda Gəmiçiliyin mövqeyinin möhkəmləndirilməsi və genişləndirilməsində də mühüm rol oynayır.
Bunlarla yanaşı, son bir ildə beynəlxalq sularda yeni tipli daha böyük gəmilərin istismara verilməsi istiqamətində də uğurlu layihələr icra olunub. 2023-cü ildə xarici sularda Azərbaycan Bayrağı altında “Şuşa”, “Qarabağ”, “Zəngəzur” adlı 3 “Aframax” tipli tanker istismara verilib. Cari ilin mayında isə Çində “Xocalı” adlı “Handysize” tipli bir quru yük gəmisinin istismara verilməsi ilə Gəmiçilik quru yük daşımalarında yeni seqmentə daxil olub. Bu gəminin ilk səfəri Cənubi Koreyanın "Bakpyung" limanından ABŞ-ın "Portland" limanına yerinə yetirilib. Gəmi artıq təyinat limanındadır və hazırda yükboşaltma əməliyyatı icra edilir.
Onu da qeyd edək ki, bu səfərlə "Xocalı" müstəqil Azərbaycan Bayrağı altında Amerika sularına daxil olan ilk gəmi kimi tarixə düşüb.
Təbii ki, görülən işlər bütövlükdə ölkəmizin iqtisadi sahədə dinamik inkişafının nəticəsidir. Hazırda Azərbaycan dünyada gedən müxtəlif geosiyasi böhranlara baxmayaraq, öz iqtisadiyyatını bu böhranın yaratdığı mənfi meyillərdən maksimum dərəcədə qoruya bilir. Bu gün hər bir sektorda, o cümlədən dəniz nəqliyyatı sahəsində ciddi inkişaf templəri müşahidə olunur ki, bunun da əsasında Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən uğurlu iqtisadi siyasət dayanır.
***
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev iyulun 2-də “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sifarişi ilə Bakı gəmiqayırma zavodunda inşa olunan “Zəngilan” tankerinin istismara verilməsi mərasimində iştirak edib.
Bu barədə Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.
Rəsmi İrəvan ABŞ və Avropa Birliyinə nə qədər böyük ümidlər bəsləsə də, son nəticədə Ermənistanın bir tərəfdaş kimi Qərbə ümumiyyətlə, lazım olmadığı növbəti dəfə təsdiqləndi... Avropa Birliyi Ermənistanı öz sıralarında görmək istəmir, bəzi məlumatlara görə, Brüssel bu barədə məyusedici mesajını rəsmi İrəvanın diqqətinə səhnəarxası diplomatiya ilə artıq çatdırıb...
Cənubi Qafqazda geopolitik proseslər məhz Azərbaycanın hərbi-siyasi iradəsinə uyğun inkişaf edir. Belə ki, bu regionda maraqları olan dünya nəhənglərinin geopolitik manevrlərinə rəsmi Bakı tərəfindən ciddi şəkildə nəzarət olunur. Ən əsasısa, rəsmi Bakının pozitiv yanaşmadığı heç bir regiondan kənar manevr Cənubi Qafqazda hədəfə yaxınlaşmır. Əksinə, rəsmi Bakı ilə tərs düşən beynəlxalq siyasi iradə mərkəzləri bu regionda bloklanır. Və bu, Azərbaycanın hazırda sahib olduğu geopolitik iradənin təsir gücünü göstərir.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, məhz bu önəmli faktor hazırda Ermənistanın gələcək taleyinin müəyyən olunmasında həlledici rol oynayır. Xüsusilə də, rəsmi İrəvan Azərbaycanın geopolitik iradəsini nəzərə almadan Ermənistanı blokada şəraitindən çıxartmaq şansına malik deyil. Paşinyan hakimiyyətinin bütün cəhdlərinə baxmayaraq, rəsmi İrəvan son nəticədə Azərbaycanın mövqeyi ilə üzləşmək məcburiyyətində qalır. Və Ermənistanın hazırda ən böyük problemi də məhz Azərbaycanın geopolitik iradəsindən yan keçmək üçün uğursuz cəhdlər göstərməsi ilə birbaşa bağlıdır.
Halbuki, Paşinyan hakimiyyəti son illərdə rəsmi Bakının sülh şərtləri ilə barışmaq istiqamətində addımlar atmış olsaydı, indi Ermənistan çoxdan blokadadan çıxmış olardı. Yəni, rəsmi İrəvan hansı tərəfə çevrilsə də, faydası olmayacaq, Ermənistan əvvəl-axır Azərbaycanın sərt mövqeyi ilə üzləşmiş olacaq. ABŞ və Qərbə bu baxımdan, bəslənən ümidlər isə hazırda Ermənistanın ən yaxşı halda, əlavə zaman itirməsindən başqa heç nəyə yaramayacaq. Və bu, Paşinyan hakimiyyətinin anlayaraq, qəbul etməli olduğu çox önəmli geopolitik faktordur.
Maraqlıdır ki, son vaxtlar rəsmi İrəvan ABŞ və Avropa Birliyindən davamlı olaraq, vədlər almağa başlayıb. Ancaq nə qədər qəribə də olsa, Paşinyan hakimiyyəti aldığı vədlərin reallaşa biləcəyinə Qərbin təminatının verilməsinə nail ola bilmir. Çünki ABŞ və Avropa Birliyi də Cənubi Qafqazda ilk növbədə Azərbyacanın geopolitik iradəsinə möhtacdır. Üstəlik, Azərbaycan ABŞ və Qərbə hazırda Ermənistandan daha çox lazımdır. Və Qərb siyasi dairələri rəsmi İrəvanı dəstəkləsələr də, “geopolitik alətə” çevirdikləri Ermənistan ucbatından Azərbaycanla münasibətlərin tamamilə korlanmasına da qətiyyən həvəsli deyillər.
Ona görə də, indi rəsmi İrəvan qarşıya qoyduğu heç bir hədəfə yaxınlaşmağı bacarmayıb. ABŞ-dan Ermənistanın təhlükəsizliyinə vədlərdən kənar real təminat alınmayıb. Avropa Birliyinin maliyyə-iqtisadi dəstək sisteminə daxil olmaq mümkün olmayıb. Yəni, rəsmi İrəvan Avropa Birliyi ilə yaxınlaşma cəhdlərində Ermənistanda bu qurumun müvəqqəti mülki müşahidə missiyasının yerləşdirilməsindən uzağa gedə bilməyib. Və bu da yalnız Qərb ölkələrinin kəşfiyyat maraqları çərçivəsində mümkün olub.
Son vaxtlara qədər isə rəsmi İrəvan Ermənistanın Avropa Birliyi məkanına inteqrasiya edə biləcəyinə böyük ümidlər bəsləyirdi. Halbuki, Ermənistanın Avropa Birliyinə lazım olmadığını subuta yetirən çoxlu sayda örmək mövcuddur. Hər halda, rəsmi İrəvan Ermənistanın Avropa Birliyinə üzvlük “xəyallar”ını qurarkən, Ukrayna Moldova və Gürcüstanın üzləşdiyi situasiyadan nəticələr çıxartmaq imkanına malik idi. Və belə anlaşılır ki, Paşinyan hakimiyyəti heç kimə lazım olmayan Ermənistanın Avropa Birliyinə həmin ölkələrdən daha önəmli ola biləcəyi düşüncəsinə qapılıb.
Ola bilsin ki, Avropa Birliyindən rəsmi İrəvana verilən mesajlar belə qənaətə müəyyən səbəblər verib. Ona görə də, Paşinyan hakimiyyəti Avropa Birliyinə inteqrasiya ilə bağlı qapalı toplantı da keçirtmişdi. Həmin toplantıda hətta Ermənistanda Avropa Birliyinə üzvlük məsələsi ilə bağlı referendumun keçirilməsi də qərarlaşdırılmışdı. Və Ermənistan cəmiyyətində bu ölkənin yaxın vaxtlarda Avropa Birliyinin maliyyə-iqtisadi şərtləri çərçivəsində inkişaf şansı qazana biləcəyinə böyük ümidlər yaranmışdı.
Ancaq maraqlıdır ki, Avropa Birliyinə yönəlik “erməni xəyalları” çox tez boşa çıxdı. Belə ki, son vaxtlar Paşinyan hakimiyyəti Ermənistanın Avropa Birliyinə üzvlük məsələsinin mümkün ola biləcəyinə ciddi şübhə ilə yanaşdığını biruzə verməyə başlayıb. Hətta baş nazir Nikol Paşinyan bu məsələ ilə bağlı referendumun keçirilməsinə ehtiyac olmadığını da vurğulayıb. Onun fikrincə, Ermənistanın Avropa Birliyinə üzvlüyünün nə vaxt və necə mümkün ola biləcəyini təxmin etmək çətindir. Və nə vaxt reallaşacağı böyük şübhə doğuran məsələ ilə bağlı referendumun keçirilməsi də məqsədə uyğun deyil.
Erməni baş nazir hesab edir ki, hazırda Ermənistan Avropa Birliyinə bu qurumun lazım bildiyi məsafəyə qədər yaxınlaşa bilər. Bundan daha ciddi irəliləyişə ümid bəsləmək isə sadəlövhlükdən başqa bir şey deyil. Yəni, baş nazir Nikol Paşinyan dolayısı ilə demək istəyir ki, Avropa Birliyi Ermənistanı öz sıralarında görmək istəmir. Avropa Birliyinə Ermənistan kimi əlavə problem lazım deyil. Və bu, böyük ehtimalla rəsmi İrəvana səhnəarxası diplomatiya ilə anladılıb.
Göründüyü kimi, rəsmi İrəvan ABŞ və Avropa Birliyinə nə qədər böyük ümidlər bəsləsə də, son nəticədə Ermənistanın bir tərəfdaş kimi Qərbə lazım olmadığı ilə bağlı inkaredilməz reallıq ortaya çıxır. Ona görə də, Paşinyan hakimiyyətinin bu reallıqla nəhayət ki, barışması olduqca vacibdir. Əks halda, Ermənistan Qərbə olan əsassız “ümidlər”in içərisində iflasa uğraya və son nəticədə ümumiyyətlə, əriyib yox ola bilər.
Rəsmi İrəvan nəhayət anlamalıdır ki, Ermənistanın xilası Qərbdə deyil. Əgər, Paşinyan hakimiyyəti Ermənistanı mövcud blokada vəziyyətindən - maliyyə-iqtisadi böhrandan çıxartmaq istəyirsə, ilk növbədə Azərbaycanla anlaşmağa çalışmalıdır. Yalnız Azərbaycanla anlaşıb, yekun sülh sazişini imzalayacağı təqdirdə, Ermənistan inkişaf perspektivləri qazana bilər. Və bu reallıqdan uzaq qalınması Ermənistana həm zaman, həm də maliyyə-iqtisadi itkiləri hesabına başa gəlir.(Yeni Müsavat)
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev iyulun 2-də “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sifarişi ilə Bakı gəmiqayırma zavodunda inşa olunan “Zəngilan” tankerinin istismara verilməsi mərasimində iştirak edib.
Bu barədə Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.
"Artıq uzun müddətdir özünü radikal erməni diasporasının muzdlu çarçısına çevirmiş "Freedom House" 2024-cü il iyulun 1-də növbəti anti-Azərbaycan hesabat dərc etmişdir. Hesabatda Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindən ermənilərin Ermənistana köçüb getməsi hüquq pozuntusu kimi qələmə verilir".
Bu barədə Qərbi Azərbaycan İcmasının yaydığı bəyanatda qeyd edilib.
Bildirilib ki, Ermənistandan və vaxtilə işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarından bir milyona yaxın azərbaycanlının zorla qovulmasına göz yuman "Freedom House" təşkilatının sözügedən böhtan xarakterli hesabatı yayması bu qurumun açıq qərəzinin və destruktivliyinin sübutudur.
"Sözügedən hesabatın sifarişçiləri regionda sülhə mane olmaq və ədavəti qızışdırmaq məqsədi güdürlər.
Bir daha geniş ictimaiyyətə xatırladırıq ki, vitse-prezident Anni Boyacıyan daxil olmaqla çoxsaylı radikal erməni funksionerlərinin kök saldığı "Freedom House"un insan hüquqlarının qorunması ilə heç bir əlaqəsi yoxdur və bu təşkilat tamamilə irqçi düşüncəli dairələrin təsirinə düşmüşdür", - bəyanatda vurğulanıb.
Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) Azərbaycan polisinin yaradılmasının 106 illiyi münasibətilə videoçarx təqdim edib.
Videoçarxla bağlı paylaşımda bu sözlər yer alıb:
"Var gücümüzlə xalqımızın təhlükəsizliyinin keşiyində, cinayətkarların qarşısındayıq!"
Videoçarxı təqdim edirik:
"Şimal-Cənub və Qərb-Şərq dəhlizləri Azərbaycanın regional iqtisadi və nəqliyyat qovşaqlarına çevrilməsində mühüm rol oynayacaq".
Bu sözləri enerji və iqtisadi məsələlər üzrə ekspert Zəfər Vəliyev "Cebhe.info"-ya şərhində İranda bu yaxınlarda istifadəyə verilmiş, Fars körfəzi ilə Xəzər dənizini birləşdirəcək Xəzər-Rəşt dəmiryol xəttinin Azərbaycan üçün prioritetləri barədə fikirlərini bölüşərkən bildirib.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycan-Rusiya-İran əməkdaşlığı çərvəsində Şimal-Cənub dəhlizinin reallaşması üçün atılan addımlar öz bəhrəsini verəcək.
""Şimal-Cənub" Beynəlxalq Nəqliyyat dəhlizinin inkişafı, daha sürətli və ucuz ticarət yolları Azərbaycana karbohidrogenlərdən kənar iqtisadiyyatının şaxələndirilməsi üçün zəruri olan texnologiyalara və təcrübəyə çıxış imkanı verəcək. Eyni zamanda, “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi Şimali Avropanı Cənub-Şərqi Asiya ilə birləşdirəcək layihədir.
Proqnozlar göstərir ki, tam gücü ilə fəaliyyət göstərəcəyi təqdirdə "Şimal-Cənub" Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi Avropa ölkələrinin, Rusiyanın, Orta Asiya və Qafqaz regionlarının Fars körfəzinə, Hindistana çıxışına, Xəzəryanı ölkələrin Qara dəniz limanları ilə ticarət əlaqələrinin intensivləşdirilməsinə şərait yaradacaq".
Ekspertin sözlərinə görə, Orta Dəhliz də Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələnməsinə öz töhfəsini verəcək:
"Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutunun (Orta Dəhliz) inkişafı Azərbaycanda və region ölkələrində ticarətin, yaşıl enerjinin, yeni sənaye sahələrinə investisiyanın, həmçinin nəqliyyat və rəqəmsal infrastrukturun genişləndirilməsinə diqqət yetirəcək. Bununla yanaşı, Orta Dəhlizin gücləndirilməsi regionda yeni, transformativ iqtisadi imkanlar yaradacaq və mövcud kommersiya dəhlizlərinə alternativ nəqliyyat marşrutu təqdim edəcək".
Z.Vəliyev Zəngəzur dəhlizinin hər iki dəhliz üçün əhəmiyyətinə də toxunub:
"Zəngəzur dəhlizinin əhəmiyyəti yeni nəqliyyat yolunun keçdiyi hər bir ölkədə yerli inkişafı stimullaşdırıcı faktor kimi çıxış etməsidir. Nəzərə almaq lazımdır ki , Zəngəzur dəhlizi hər iki ölkənin zəif inkişaf etmiş iqtisadi rayonlarından keçir. Dəhlizin inkişafı hər iki ölkədə yerli iqtisadi yüksəlişə ciddi töhfə verəcək. Zəngəzur dəhlizinin inkişafı gələcəkdə onun şaxələnməsinə də səbəb olacaq".
Politoloq Zərdüşt Əlizadə Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.
Onunla müsahibəni təqdim edirik.
- ABŞ Prezidenti Co Bayden bəşəriyyətin Üçüncü Dünya Müharibəsinə yaxın olduğunu açıqladı. Təkcə ABŞ yox, bir çox Avropa lideri də bu düşüncədədir. Hətta Türkiyə Müdafiə Nazirliyi ölkənin belə bir qlobal savaşa hazır olduğunu bəyan etdi. Həqiqətənmi yeni dünya müharibəsinə doğru gedirik?
- Təkcə siyasilər yox, həm də ciddi elm adamları Üçüncü Dünya Müharibəsinin yaxınlaşması haqqında fikirlər söyləyirlər. Təəssüf ki, bəzi səviyyəsiz və məsuliyyətsiz siyasilərin hərəkətləri nəticəsində bəşəriyyət Üçüncü Dünya Müharibəsinə yaxınlaşır. Hamı bunun təhlükəsini anlayır və qarşısını almağa çalışır. Amma vəziyyət qeyri-sabit olaraq qalır. Məsuliyyətsiz də olsa, ABŞ prezidenti kimi yüksək vəzifə tutan bir insanın Üçüncü Dünya Müharibəsi barədə xəbərdarlığı ciddi əlamətdir. O, bütün bəşəriyyətə deyir ki, bir az ayıq-sayıq olun, bu dəhşətli hadisənin qarşısını almağa çalışaq.
- Necə fikirləşirsiniz: böyük savaş hansı bölgə və ya gərginlik ətrafında başlayacaq?
- Hazırda dünyada iki çox qaynar nöqtə var: Rusiya ilə müharibənin davam etdiyi Ukrayna və İsraillə ərəb dünyası arasındakı gərginliyin alovlandırdığı Yaxın Şərq. Üçüncü Dünya Müharibəsi bu iki bölgədən birindən başlaya bilər. Düşünürəm ki, bu mümkün savaş bəşəriyyətin sonu olacaq.
- Mümkün müharibədə nüvə silahlarından istifadə ehtimalı nə qədərdir?
- Yüksəkdir. İki nüvə silahı olan ölkə (ABŞ və Rusiya) açıq mübarizəyə başlayacaqsa və biri ənənəvi silahlarla aparılan döyüşdə məğlub olacaqsa, iş nüvə silahlarından istifadəyə qədər gəlib çata bilər.
- Sizcə, nüvə silahından istifadə etmə ehtimalı yüksək olan ölkə hansıdır?
- İndiyədək dünya tarixində yalnız bir dövlət öz rəqibi – düşməninə qarşı istifadə edib, o da Amerika Birləşmiş Ştatlarıdır. 1945-ci il avqustun 6-10-da Yaponiyanın Naqasaki və Xirosima şəhərlərinə nüvə bombaları atmışdılar. Bundan sonra baş verən müharibələrdə nüvə silahından istifadə edən ölkə olmayıb. Amma indi nüvə silahı olan ölkələrin sayı çoxdur: ABŞ, Rusiya, Pakistan, Çin, Hindistan, Şimali Koreya, İsrail, Fransa, İngiltərə. Əlbəttə, ən çox nüvə silahından istifadə ehtimalı yüksək olan dövlət Rusiya sayılır.
- Qlobal gərginlik və dünyada artan aqressiyanın kökündə duran səbəblər nələrdir, böyük güclər nəyi bölüşdürə bilmirlər?
- Tamah, acgözlük, mədəniyyətsizlik, məsuliyyətsizlik – bütün ziddiyyətlərin kökündə bunlar dayanır. Ziddiyyətləri kəskinləşdirən, Üçüncü Dünya Müharibəsi riski yaradan bunlardır.
- Cənubi Qafqaz belə bir qorxunc savaşın harasında qalacaq?
- Təkcə Cənubi Qafqaz yox, bütün dünya ayaq altında qalacaq. Təsəvvür edirsiniz ki, strateji nüvə silahlarından istifadə olunacağı müharibə başlasa, nə olacaq? Bəşəriyyətin sonu çatacaq, bir insan, bir heyvan salamat qalmayacaq. Ola bilsin ki, Üçüncü Dünya Müharibəsindən 30-40 il sonra hansısa həşarat, cücü sürünüb yerin altında çıxacaq, amma yer üzündə heç kim, heç nə salamat qalmayacaq.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev iyulun 1-də Filippin Respublikasının ölkəmizdə yeni təyin olunmuş fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Henri Jr. Bensurtonun, Kanadanın yeni təyin olunmuş fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Kevin Hamiltonun və Qırğız Respublikasının yeni təyin olunmuş fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Maksat Mamıtkanovun etimadnaməsini qəbul edib.
Məlumatı Prezidentin Mətbuat Xidməti yayıb.
Qoca Co öz siyasi yetərsizliyi, demokratlar isə alternativ namizədin yoxluğu ucbatından, artıq parçalanmış ABŞ cəmiyyətini Donald Trampı prezident seçməyə məhkum edib... Belə anlaşılır ki, həm ABŞ-da, həm də Avropada bundan əndişəli olanlar istəməsələr belə, Donald Tramp dönəminə elə indidən hazırlaşmaq məcburiyyətində qalıblar...
Bütün dünyanın gözü ABŞ-da cərəyan edən daxili siyasi proseslərə dikilib. Çünki Qərb siyasi dairələri hazırda ciddi qeyri-müəyyənliklə üz-üzə qalıb. Dünyanın ən nəhəng superdövlətində baş verənlər indi bir çoxlarını narahat edir. Və bu baxımdan, yaxın perspektivdə beynəlxalq məkanda siyasi manipulyasiyaların intensivləşmə ehtimalı daha inandırıcı görünür.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Qərb siyasi dairələri ilk dəfədir, bu qədər tərəddüd keçirmək məcburiyyətində qalıb. Belə ki, ABŞ-da keçiriləcək növbəti prezident seçkilərində Ağ Evin keçmiş sahibi Donald Trampın qalib gəlməsini istəyənlərin sayı Qərbdə o qədər də çox deyil. Yəni, Qərb siyasi dairələri, xüsusilə də, Avropa Birliyi ölkələrinin mütləq əksəriyyəti ABŞ-da Bayden administrasiyasının davam etməsində, ümumiyyətlə isə demokratların hakimiyyətdə qalmasında maraqlıdır.
Məsələ ondadır ki, Avropa Birliyi ölkələri keçmiş prezident Donald Trampın hakimiyyətə gəlməsini "qoca qitə" üçün ən real təhlükə qaynağı hesab edirlər. Bu qənaətin arxasında isə əsasən, iki önəmli səbəb dayanır. Birincisi, prezident postuna yenidən iddia edən Donald Tramp Rusiyanı nə Avropaya, nə də ABŞ-a düşmən hesab etmir. Əksinə, Ukrayna savaşının başlanma məsuliyyətini Rusiyanın deyil, ABŞ və Qərbin üzərinə yükləyir. Və növbəti seçkilərdə qalib gələcəyi təqdirdə, hətta səlahiyyətlərinin icrasına başlamazdan öncə Ukrayna savaşını dayandıracağını vurğulayır.
Maraqlıdır ki, keçmiş prezident Rusiyanın ABŞ və Avropa Birliyi üçün normal tərəfdaş olma potensialını müdafiə edir, nə qədər qəribə də olsa, bu variantı mümkün sayır. Halbuki, indiki situasiyada Qərbdə bir çoxları bunu təsəvvür etməkdə belə, çətinlik çəkirlər. Əksinə, Qərbdə Rusiyaya potensial tərəfdaş deyil, məhz Avropanı təhdid edən real təhlükə kimi yanaşırlar. Və belə siyasi anlayışların mövcud olduğu durumda Donald Trampın kollektiv Qərbi Rusiya ilə tərəfdaşlığa inandırmaq şansı o qədər də cəlbedici görünmür.
Halbuki, Donald Trampın ABŞ-ın müttəfiqlərini öz hədəflərinə və planlarına inandırmaq kimi bir dərdi də yoxdur. Belə ki, keçmiş prezident siyasi məsləhətləşmələrə vaxt sərf eləmək niyyətində deyil, əksinə, dərhal hərəkətə keçmək barədə düşündüyünü biruzə verir. Onun əsas arqumenti isə belədir ki, Bayden administrasiyası Rusiya ilə qarşıdurmanı dərinləşdirməklə, bəşəriyyəti üçüncü dünya müharibəsinin astanasına gətirib. Və bu səbəbdən də, qətiyyən gecikmək olmaz.
Təbii ki, Qərbdə olan narahatlığın daha bir səbəbi Ağ Evin keçmiş sahibinin NATO-ya yönəlik neqativ mövqeyidir. Belə ki, Donald Tramp NATO-nun öz ömrünü başa vurmaqda olduğunu iddia edir. Onun fikrincə, NATO artıq qlobal hərbi-siyasi güc mərkəzi rolunu oynaya bilmir. Bu səbəbdən də, NATO-nun mövcudluğunu qorumasına külli miqdarda maliyyə vəsaiti xərcləmək yolverilməzdir. Və bu hərbi-siyasi alyansın əvəzinə yeni təhlükəsizlik sistemi yaratmağın vaxtı çatıb.
Üstəlik, Donald Tramp hesab edir ki, NATO-da təmsil olunan bəzi Avropa Birliyi ölkələri əslində, ABŞ-ın sadiq müttəfiqləri deyil. Ona görə də, ABŞ NATO-nun mövcudluğunu təmin etməklə, həmin ölkələrin təhlükəsizliyini qorumağa borclu sayıla bilməz. Yəni, ABŞ-ın keçmiş prezidenti yalnız NATO-nun ləğvinə çalışacağını vurğulamaqla kifayətlənməyib, bəzi müttəfiq Avropa Birliyi ölkələrini də üstüörtülü hədəfə alır. Və bu, o deməkdir ki, Donald Trampın prezidentliyi dövründə bəzi Qərb ölkələri olduqca ciddi problemlərlə üzləşə bilərlər.
Bütün bunları nəzərə aldıqda, Qərbdə Donald Trampın Ağ Evə dönüş şansından məyusluq və narahatlıq keçirənlərin çox olması qətiyyən təəccüblü deyil. Çünki Qərbdə əmindirlər ki, əgər, Donald Tramp Rusiyanı Ukrayna savaşından qələbəyə yaxın sülh sazişi ilə çıxarmağa nail olarsa, bu, Avropa Birliyi ölkələrini Kremlin daha sərt təhdidləri altına sala bilər. Zamanla bu prosesin Avropa ölkələrinin Rusiyadan asılı vəziyyətə düşə, hətta müqavimət göstərəyə çalışan Qərb dövlətlərinin Ukraynanın taleyini təkrarlaya biləcəyi də qətiyyən istisna edilmir.
Göründüyü kimi, Qərb siyasi dairələrində indi Ukrayna savaşı ilə yanaşı, Donald Tramp təhlükəsi də əsas problemlərin sırasına daxil olub. Hələlik, yalnız bir neçə ay əvvəl ABŞ-a səfər edərək, Donald Trampla qapalı görüş keçirmiş Macarıstan baş naziri Viktor Orban özünü daha rahat hesab edir. Çünki onu Ukrayna savaşına yönəlik mövqeyi böyük ölçüdə Ağ Evin keçmiş sahibi ilə üst-üstə düşür. Və Kremldə də bütün bunlardan tamamilə məmnundurlar.
Maraqlıdır ki, ABŞ cəmiyyəti də prezidentliyə iddialı Donald Trampı dəstəkləyir. Belə ki, ABŞ-ın keçmiş və indiki prezidentləri arasında keçirilmiş ilk teledebat məhz Donald Trampın siyasi üstünlüyü ilə sona çatıb. Keçirilmiş ictimai rəy sorğularındasa, Donald Tramp seçicilərin 67 faizinin dəstəyini öz arxasına almış kimi görünür. Donald Trampla debatda mövzuları normal arqumentlər ilə izah edə bilməyən, hətta tez-tez nitq problemləri ilə diqqəti çəkən prezident Co Baydenin ictimai rəydə nüfuzu isə sürətlə aşağı doğru yuvarlanır.
İndi prezidentliyə namizədlik məsələsində hələ də inadkarlıq edən qoca Conun seçki qələbəsinə onun özündən başqa heç kim inanmır. Hətta Bayden ailəsində belə, ciddi tərəddüdlər hökm sürür. Panik durumda olan demokratlar isə vəziyyətdən çıxış yolu axtarmağa başlayıblar. Demokratlar Partiyasının Co Baydenin əvəzinə yeni prezidentliyə namizəd irəli sürməsi üçün isə variantlar o qədər də çox deyil.
Belə ki, ən optimal variant Co Baydenin özünün könüllü şəkildə seçkidən çəkilməsidir. Buna hələlik razılaşmayan Co Bayden demokratları ikinci xoşagəlməz varianta yönəlmək məcburiyyətində buraxa bilər. Yəni, Co Bayden partiya sıralarından kənarlaşdırılacağı təqdirdə, demokratlar yeni prezidentliyə namizəd irəli sürmək hüququ qazanacaq. Və digər uğurlu alternativ namizədin də hələlik olmaması demokratların ümumiyyətlə, əlini-qolunu bağlamış kimi görünür.
Belə anlaşılır ki, artıq ciddi şəkildə parçalanmış ABŞ cəmiyyəti "Bayden faciəsi" yaşayır. Belə ki, qoca Co öz siyasi yetərsizliyi ilə ABŞ cəmiyyətini Donald Trampı prezident seçməyə məhkum edib. Hətta hazırda elə bir vəziyyət yaranıb ki, Donald Tramp seçki başlamadan belə, onun qalıbi hesab olunur. Və bu, o deməkdir ki, həm ABŞ-da, həm də Avropada bundan narahat olanlar istəməsələr belə, Donald Tramp dönəminə hazırlaşmaq məcburiyyətində qalıb.(Yeni Müsavat)