 |
|
Vahid Muradov - Ulu Öndər Heydər Əliyev Azərbaycanın XX və XXI əsr tarixində və ictimai-siyası fikrində daim böyük ehtiramla xatırlanacaq dahi şəxsiyyətdir. Müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin qurulmasını və möhkəmlənməsini cəmiyyətdə Heydər Əliyev ideyalarını yeni tarixi şərait və dəyərlər prizması ilə vəhdətdə təhlil etmək hər zaman ictimai-tarixi zərurətdir. Başqa sözlə etiraf edilməlidir ki, Azərbaycan Respublikasının siyasi həyatında yeni güc mərkəzinin yaranması yalnız Heydər Əliyev şəxsiyyətinə ümumxalq etimadının tarixi-ictimai təzahürü nəticəsində mümkün ola bilərdi. Çağdaş siyasi tariximizin bu fundamental hadisəsi hər zaman gələcək nəsillər üçün xüsusi məktəbdir.
Azərbaycan Respublikasına uzun illər rəhbərlik etmiş Ümummilli Lider Heydər Əliyevə ölkənin siyasi, iqtisadi, mədəni və sosial inkişafında müstəsna irəliləyişlərin birbaşa təminatçısı kimi həmişə xalq tərəfindən qəlbən dərin rəğbət bəslənilirdi. Eyni zamanda, Ulu Öndər keçmiş SSRİ kimi nəhəng dövlətdə ali siyasi vəzifəyə nail olan ilk və yeganə azərbaycanlı olduğundan, sözün əsl mənasında, milli qürur mənbəyi və mənəvi fəxarət simvolu sayılırdı. İnsanlar onunla, onun tarixi şəxsiyyəti və əməlləri ilə fəxr edir, ona dərin hörmət və etimadını hər zaman ifadə edirdilər.
Qeyd olunan tarixi reallıqla yanaşı, SSRİ-nin süqutundan sonra hakimiyyət uğrunda çəkişmələrdə kommunist ideologiyası ilə mübarizə adı altında Azərbaycanın bütün tarixi keçmişini şübhə altına almaq, reallıqları kommunist libasında təqdim etmək zəmnində ölkənin bütün formalaşmış kadr potensialına və sosial-iqtisadi bazaya qarşı təqiblər geniş tətbiq edilirdi. Belə bir vəziyyətdə cəmiyyətdə Heydər Əliyev şəxsiyyətinə, onun tarixi xidmətlərinə yeni dəyərlər əsasında yanaşılmasına və qiymətləndirilməsinə xüsusi ehtiyac hiss olunurdu.
Heydər Əliyevə qayıdış onun şəxsiyyətinə və ideyalarına inamın müstəqillik dövrünün milli məfkurəsinin vacib tərkib hissəsinə çevrilməsini nəzərdə tuturdu. Ötən əsrin 70-ci illərindən etibarən ölkəmizin ictimai-siyasi həyatının hərəkətverici qüvvəsi kimi çıxış edən Heydər Əliyev ideyaları Azərbaycan xalqının milli inkişaf kodeksinin əsasları rolunu oynayırdı. Məhz bu dərin dövlətçilik məfkurəsi əsasında Azərbaycan Respublikası həmin dövrdə sürətli yüksəlişi təmin edə bilmiş, müstəqilliyin, bir növ, siyasi-iqtisadi təməli qoyulmuşdu.
Yeni müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycanın ən böyük problemi olan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin başlaması, torpaqların erməni qəsbkarları tərəfindən işğalı və ölkədə vətəndaş qarşıdurmasının başlaması ilə milli dövlətçiliyin itirilməsi təhlükəsinin yaranması idi. Bu mərhələdə yenidən Azərbaycanın siyasi həyatına rəhbərlik etməyə başlayan Ulu Öndəri ilk növbədə əsrlərlə yaşayacaq və özünün adlandırdığı tarixi sərvətimiz olan milli dövlətçiliyimizi yaşatmaq, möhkəmləndirmək, ölkənin ərazi bütövlüyünü qorumaq və Azərbaycanı beynəlxalq birliyin bərabər hüquqlu bir üzvünə çevirmək kimi ciddi tarixi sınaqlar qarşılayırdı.
Böyük siyasət adamı, dünya liderlərinin nüfuzlu şəxsiyət, dövlətçilik memarı adlandırdıqları Ümummilli Lider bu ağır mərhələləri öz peşəkar bilik, bacarıq və təcrübəsi ilə aradan qaldırdı və hər zaman qürur duyduğu, şah əsəri olan Mütəqil Azərbaycan dövlətçiliyini qorudu, yaşatdı və biz nəsillərə möhkəm bazislə ərmağan etdi.
İlk növbədə cəbhədə atəşkəsə nail olub, hər zaman arzuladığı güclü ordu yaradılmasına start verən Ümummilli Lider Ermənistan və onun havadarlarının beynəlxalq siyasi, diplomatik təzyiq maşınını darmadağın edərək, Azərbaycanı dünyanın və regionun əsas əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq mərkəzinə çevirdi.
Azərbaycan vətəndaşlarının ən mühüm problemləri hər zaman Ulu Öndəri düşündürmüşdür. Bu xüsusda ən ciddi amil isə milli mənəvi dəyərlərimizin inkişafı məsələsi idi. Tarixi təcrübə sübut edir ki, dövlətin inkişafında ən aparıcı vasitə insan və mükəmməl kadr potensialıdır.
Görkəmli ictimai-siyasi xadim Heydər Əliyev insan, vətəndaş hüquq və təhlükəsizliyinicəmiyyətdaxili münasibətlərin güzgüsü hesab edir, bu prinsipləri özünün siyasi təcrübəsində və dövlət idarəçiliyində tətbiq etməyə çalışırdı. Ümummilli Lider yeni, müasir siyası dövlət idarəemə mədəniyyətinin bütün istiqamətlərini də çox asanlıqla müəyyən etdi. Buraya
-bazar iqtisadiyyatı
-plüralizm
-demokratiya
-milli-mənəvi irsin qorunması
-enerji təhlükəsizliyi
kimi mühüm aktual sosial-siyası mexanizmlərin sistemli, funksional fəaliyyəti daxil idi. Bu siyasi idarəetmə sistemi isə həm də, yeni siyası mədəniyyəti labüd edirdi.
Azərbaycanda siyasi mədəniyyət plüralizmin geniş spektrini əhatə edərək Ulu Öndərin ideya və real fəaliyətləri ilə formalaşmışdır. Hələ vaxtilə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin siyasi mədəniyyət, vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu uğrunda etdiyi çağırışlar və apardığı siyasət Azərbaycanda müasir demokratik, açıq və plüarist cəmiyyətinin formalaşmasını surətləndirdi.
Sovet totalitarizmindən çıxmış müstəqil Azərbaycan cəmiyyətinin yeni siyasi mədəniyyəti formalaşmağa başladı. SSRİ-nin dağılması prosesində ən gərgin şəraitlərlə üzləşmiş Azərbaycanda siyasi mədəniyyət məhz Ulu Öndərin sayəsində stabil şəkil aldı.
Azərbaycanda siyasi mədəniyyətin, onunla bağlı olan siyasi dialoq və milli həmrəylik komponentlərinin formalaşması prosesində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin nəzəri və praktiki siyasi fəaliyyəti olduqca böyük olmuşdur. Əsasən, Azərbaycanın yenidən müstəqillik əldə etməsindən sonra formalaşan milli dövlətçilik dəyərləri Azərbaycançılıq kontekstində özünün fərqli xüsusiyyətləri ilə seçilir.
Ümummilli Liderin ideoloji konsepsiyasına rəgmən Azərbaycanın siyasi mədəniyyəti özünün dövlətçiliyə möhkəm sədaqət, rəhbərin güclü tərəflərini tez müəyyənləşdirmək və populizmə asan məruz qalmamaq məharəti ilə seçilməyə başladı. Azərərbaycançılıq, dövlətçilik ideyasının isə bu prosesdə xüsusi rolu vardır.
Ulu Öndərin vaxtilə irəli sürdüyü və aksioma kimi qəbul olunan Azərbaycançılıq məfkurəsi milli, etnik, siyasi və sosial mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlının Azərbaycana və dövlətimizə olan sevgi, məhəbbət və kökdən bağlılığın gündəlik həyat norması və fəaliyyət strategiyasıdır.
Ümummilli Lider müasir Avropanın indi indi irəli sürdüyü və dövlətlər üçün tövsiyyə olaraq formalaşdırmaq istədiyi “xalq, millət anlayışının getdikcə cəmiyət anlayışı ilə əvəzlənməsi” prinsiplərini hələ 30 il əvvəl irəli sürərək, vahid Azərbaycan cəmiyyəti fəlsəfəsini yaratdı.
O məfkurə ki, qısa bir müddətdə Azərbaycan cəmiyyətinin bütövlüyünü, sabitliyini, monolitliyini və davamlı inkişafını təmin etdi və bu nəzəri-praktik politoloji fikrin yaradıcısı məhz Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevdir.
Müasir dövrdə siyasi və sosial inkişaf yolu keçən ölkələr üçün bir etalon ola biləcək bu vahid cəmiyyət ideyasını ölkə prezidenti, Silahlı Qüvvələrin ali baş komandanı, partiyamızın sədri cənab İlham Əliyev 44 günlük Vətən müharibəsində “dəmir yumruq” prinsipi ilə tətbiq edərək, Ulu Öndərimizdən vəsiyət qalan Böyük Zəfərimizlə bizə yaşatdı.
Budur məhz Böyük Heydər Əliyev məktəbi, tarixi Ümummilli Lider ideyaları!
Gülağa Əliyev - 1993-cü ildən başlanan inkişaf yolu Azərbaycanı bugünkü zəfərlərinə qovuşdurdu və yeni dövrə qədəm qoymasını şərtləndirdi
“Atamın yolu mənim üçün bir işıq yoludur. Onun siyasətini davam etdirmək mənim onun oğlu kimi və Prezident kimi borcumdur. Mən ilk dəfə Prezident seçiləndə andiçmə mərasimində dedim ki, Heydər Əliyev yolu ilə gedəcəyəm, bu yoldan dönməyəcəyəm və bu yolun Azərbaycan üçün yeganə yol olduğunu demişdim. Bütün sahələrdə - istər xarici siyasət sahəsində, istər iqtisadiyyat, sosial, o cümlədən Dağlıq Qarabağ məsələsində bu yola sadiqəm.”
Yazıma dövlət başçısı İlham Əliyevin 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin getdiyi dönəmdə Türkiyənin “TRT Haber” televiziya kanalına müsahibəsində söylədiyi bi fikirlərlə yol salmağım səbəbsiz deyil. Prezident İlham Əliyevin bu fikirlərinin davamı olaraq Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 88-ci ildönümü və Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyətə başlamasının 7 illiyi münasibətilə keçirilən təntənəli mərasimdəki nitqində söylədiyi aşağıdakı sözlərini də qeyd etmək istərdim: “Müstəqilliyimizin ilk illərini xatırlayaq. Ölkəmizdə hökm sürən ağır böhranın müxtəlif səbəbləri var idi…Qısa söyləsəm, sanki biz işıqdan məhrum olmuşduq. Şəhərlərimizin işıqları söndüyü kimi, daxilimizdə də ümid çıraqlarımız sönmüşdü. İşığı, nuru, ümidi bizə Heydər Əliyev qaytardı. O, ölkəni böyük bəlalardan xilas etdi və Azərbaycan xalqına güvənərək yeni, müasir tariximizin ilk səhifələrini yazmağa başladı. 1993-cü ildə heç də hamı inanmırdı ki, gün gələcək və Heydər Əliyevin bütün arzuları, planları, ideyaları reallaşacaqdır. Bütün çətinliklərə baxmayaraq, o, Azərbaycanın neft strategiyasını uğurla reallaşdırdı və onunla da gələcək qələbələrimizin, nailiyyətlərimizin təməlini qoydu. Bu gün böyük insan Heydər Əliyevin ömür yolu hər birimiz üçün xalqa, Vətənə xidmət etməyin rəmzinə çevrilib. Bu gün Onun ən sevimli kəlamlarından birini- “Mən fəxr edirəm ki, mən azərbaycanlıyam” kəlməsini təkrar edərək biz onun unudulmaz xatirəsi qarşısında baş əyirik.”
Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin Azərbaycan dövləti, xalqı qarşısındakı misilsiz xidmətlərinə işıq salan bu kimi fikirləri xeyli sayda sadalamaq olar. Bu fikirlər bugünümüzün reallıqları fonunda müstəqilliyimizin bərpasının ilk illərinə, eyni zamanda, Ümummilli Liderin uğurlu siyasəti nəticəsində ölkəmizin haradan haraya gəlib çıxmasına baxışı əks etdirir. Təbii ki, bugünkü Azərbaycanı o illərin Azərbaycanı ilə müqayisə etmək mümkün deyil. Ulu Öndər Heydər Əliyev tarixi qayıdışı ilə yeni Azərbaycan qurdu və onun gələcəyinin parametrlərini müəyyənləşdirdi. Dahi şəxsiyyətin xidmətləri barədə söylənilən fikirlərin ümumiləşdirilmiş ifadəsi Onun özünün qeyd etdiyi “Nə qədər ki Azərbaycan var, mən də varam. Mən isə Azərbaycanda əbədi olacağam!” fikirləridir.
Xaos, anarxiya, özbaşınalıq və mənəm-mənəmlikdən boğaza yığılan xalq tələb edirdi ki…
Ulu Öndərin misilsiz xidmətlətindən bəhs edərkən ilk olaraq gözlərimiz önünə Onun xilaskarlıq missiyası gəlir. Ümummilli Lider 1993-cü ildə Azərbaycanın ən ağır günlərində xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıtdı və ölkəmizin həmin dövrün təhlükələrindən xilas etdi. Müstəqilliyimizin bərpasının ilk illərində ölkəyə rəhbərlik edənlərin səriştəsizliyi, idarəçilik qabiliyyətlərinin yoxluğu, kreslo uğrunda didişmələri Azərbaycanı müstəqilliyini itirmək, sonu görünməyən vətəndaş müharibəsi girdabına salmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qoymuşdu. 1992-ci ildə hakimiyyəti zor gücünə ələ keçirən bədnam AXC-Müsavat cütlüyünün bir illik hakimiyyəti dövründə ölkəmizi hansı faciələrlə, təhlükələrlə üz-üzə qoyduğu yaxın tariximizin qaranlıq səhifəsi kimi daim ürək ağrısı ilə vərəqlənir. Müstəqilliyini yenicə bərpa etmiş Azərbaycan öz şəxsi ambisiyalarının quluna çevrilən, korporativ maraqlarını dövlət maraqlarından üstün tutan yaramaz ünsürlərin yarıtmaz idarəçiliyi altında sürətlə uçuruma doğru gedirdi. Səriştəsiz rəhbərlik, getdikcə idarəolunmaz hal alan xaos, anarxiya, özbaşınalıq, cəbhədə yaranan gərgin vəziyyət həmin dövrün hər kəsin görüb hiss etdiyi və yaşadığı reallıqları idi. Ermənistan tərəfindən ərazilərimizin biri-birinin ardınca işğalı, xarici qüvvələrin təhriki ilə ayrı-ayrı bölgələrdə getdikcə daha təhlükəli xarakter alan separatçılıq və parçalanma meyillərinin baş qaldırması xalqın sabaha ümidini itirirdi. Xalq belə bir ağır durumdan yeganə çıxış yolunu bütün mənalı həyatı Vətənə, millətə şərəfli xidmət nümunəsi olan dahi siyasətçi, zəngim idarəetmə təcrübəsinə malik qüdrətli dövlət xadimi Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıtmasında görür, mövcud iqtidardan təkidlə bunu tələb edirdi. Təkidli tələb qarşısında aciz qalan və vəziyyətin daha da ağırlaşacağından qorxuya düşən AXC-Müsavat iqtidarının başsız “başbilənləri” məsuliyyətdən yayınmaq üçün biri-birinin ardınca vəzifələrindən istefa verməklə xalqı sakitləşdirməyə çalışırdılar. Bu addımın da bir nəticə vermədiyini, əksinə vəziyyətin getdikcə gərginləşdiyini görən “özündən bəylər” son nəticədə Ulu Öndər Heydər Əliyevi hakimiyyətə dəvət etməyə məcbur oldular. Vəziyyət ağırlaşdıqca xalq çıxış yolu axtarmağa başladı. Xalqımız əmin idi ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev onların çağırışını cavabsız qoymaz, Azərbaycanın teleyinə biganə yanaşmaz. Buna görə ayağa qalxaraq xilaskarına - dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevə üz tutdu, Onu təkidlə hakimiyyətə dəvət etdi. Beləliklə, 1993-cü il iyunun 9-da Ulu Öndər Heydər Əliyev xalqın təkidli çağırışına səs verərək Naxçıvandan Bakıya qayıtdı.
Zamanın çağırışından yaranan partiya
Bu məqamda bir az əvvələ ekskurs edərək Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycanda ikinci dəfə hakimiyyətə qayıdışını şərtləndirən amillər sırasında mübaliğəsiz demək olar ki, öncül mövqeyə malik olan Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması dövrünə qısa nəzər salmaq istəyirəm. Çünki dövlət müstəqillimizin bərpası tarixindən bəhs edərkən həmin dövrün ən parlaq səhifələrindən birini təşkil edən, təşəkkül tapması və inkişafı bilavasitə Ulu Öndər Heydər Əliyevin adı və fəaliyyəti bağlı olan Yeni Azərbaycan Partiyasının keçdiyi yolu təhlil etmək zərurəti yaranır. Bu baxımdan ki, Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 90-cı illərin əvvəllərində hakimiyyətə qayıdışı ideyası ilə eyniyyət təşkil edir. Yuxarıda vurğuladığım kimi, müstəqilliyimizin bərpasının ilk illərində ölkəmizdə yaşanan durum Ümummilli Lider Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışını zərurətə çevirdi. YAP-ın yaranması isə bu zərurətin əslində təşkilatlanma mərhələsi idi. Dövlət başçısı, Yeni Azərbaycan Partiyasının Sədri cənab İlham Əliyev partiyanın VII qurultayında bu mühüm məqamı xüsusi qeyd etdi ki, faktiki olaraq 1992-ci ilin noyabr ayı gənc ölkəmizin həyatında yeni bir mərhələyə yol açdı. Ondan sonra heç bir il keçməmiş – 1993-cü ilin oktyabr ayında Heydər Əliyev xalqın mütləq əksəriyyətinin dəstəyi ilə Prezident seçildi və ölkəmizin böhrandan çıxma prosesi artıq başladı: “Biz bu tarixi yaxşı bilməliyik. O tarixi yaşamayanlar isə bunu öyrənməlidirlər. Mən demişəm, bizim dərsliklərdə bu tarixlə bağlı geniş məlumat verilməlidir. O tarixin canlı şahidləri öz xatirələrini bölüşməlidirlər ki, bu tarix əbədi yaşasın. Bu müstəqillik tariximiz məhz ondan başladı, 1991-ci ilin oktyabrından yox.”
Ulu Öndər Heydər Əliyev hələ 1994-cü ildə Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradılmasının ikinci ildönümü münasibətilə keçirilən ümumrespublika müşavirəsində partiyanın yaranmasını zəruri edən səbəbləri açıqlayaraq bildirirdi: “Şübhəsiz ki, Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması mənim adım ilə bağlıdır və bu, mənim iştirakımla olmuşdur. Lakin mən həmişə həqiqəti sevmişəm və həyatım da həqiqət üzərində qurulmuşdur. Buna görə də bildirmək istəyirəm ki, Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması mənim təşəbbüsümlə olmayıbdır. Bu partiyanın yaranması Azərbaycanın demək olar əksər bölgələrində, şəhərlərində, rayonlarında, əmək kollektivlərində yaranan əhval-ruhiyyədən irəli gəlmiş bir hadisədir.” Xalqın böyük əksəriyyətinin istəyini ifadə edən, bu gün sonsuz qürur hissi ilə bəyan edirəm ki, sıralarında mənim də olduğum 91 nəfər ziyalının Ulu Öndər Heydər Əliyevə müraciəti Azərbaycanın bugünkü reallıqlarının əsası oldu. Həmin müraciətdə Ulu Öndərə xitabən bu inam ifadə edilirdi ki, yeni qüvvələrin öncülü, aparıcısı Sizin kimi şəxsiyyət olarsa, tezliklə müstəqil respublikamızın inkişaf istiqamətləri həm müəyyənləşdirilər, həm də uğurlu addımlar atılar.
Milli Qurtuluşdan Milli Zəfərə doğru…
Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1993-cü ildə xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışı çağdaş tariximizə sözün həqiqi mənasında, ölkəmizin taleyində dönüş anı kimi yazıldı. Bu gün haqlı olaraq Milli Qurtuluş Günü adlandırdığımız 1993-cü ilin 15 iyun tarixi müstəqillik tariximizin ən şərəfli səhifəsi, başqa sözlə ifadə etməli olsam qətiyyətli Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin müdrik rəhbərliyi ilə Azərbaycan xalqının İkinci Qarabağ müharibəsində tarixi Zəfərinə gedən yolun başlanğıcı oldu. Məhz həmin gün Azərbaycan dövlətinin sükanı arxasına keçən Ümummilli Lider ölkənin müstəqilliyini qorudu, respublikada tüğyan edən ictimai-siyasi böhranı aradan qaldırdı və dayanıqlı inkişafın təməlini qoydu. Müstəqilliyimizin dönməz xarakter alması, milli şüurun dirçəlişi, hər bir inkişafın təməl daşı kimi dəyərləndirilən iqtisadiyyatın inkişafı, iqtisadi və siyasi islahatların vəhdətinin təmin edilməsi, müstəqilliyimizin, suverenliyimizin qarantı olan ordu quruculuğu istiqamətində görülən işlər, informasiya mübarizəsində uğurlarımız və sair kimi bugünümüzə, gələcəyimizə xidmət edən uğurlu addımların hər biri həmin dövrün əsas mahiyyətini təşkil edir. Heç şübhəsiz, Azərbaycanın bugünkü inkişafı, tarixi zəfərləri üçün Ümummilli Liderə borcluyuq. Məhz Onun düşünülmüş və məqsədyönlü siyasəti nəticəsində Azərbaycan tərəqqi yoluna çıxdı, Ulu Öndərin hakimiyyətdə olduğu 1993-2003-cü illərdə möhkəm təməl formalaşdı. Bu gün müstəqil Azərbaycanda elə bir sahə yoxdur ki, onun inkişafında dahi şəxsiyyətin rolu olmasın. Bu reallığı da xüsusi qeyd etməliyəm ki, Ümummilli Lider hələ hakimiyyətinin birinci dövründə, həmçinin fəaliyyətinin Naxçıvan mərhələsində Azərbaycanın bugünü üçün mühüm işlər görmüşdü. Dahi şəxsiyyətin atdığı hər bir addımının, gördüyü işlərin təməlində Vətən, xalq, dövlət sevgisi dayanırdı. Ümummilli Liderimiz Azərbaycanı daim zirvələrdə görmək, Günəş kimi dünyaya doğmasını istədi və gələcəyə xidmət edən uğurlu siyasəti ilə bu məqsədlərinə nail oldu.
“Əsrin müqaviləsi” Azərbaycanın əsrlərə bərabər 30 illik inkişaf yolunun bələdçisidir
1994-cü il 12 may tarixində Ermənistanla atəşkəs sazişinin, onun ardınca həmin ilin 20 sentyabrında “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması Azərbaycanın bütün sahələrdə inkişafına yol açdı. İqtisadi müstəqilliyimizin təmin edilməsi ölkəmizin siyasi mövqeyini daha da möhkəmləndirdi. Heç də təsadüfi deyil ki, müəllifi Ulu Öndər Heydər Əliyev olan və bu gün Prezident İlham Əliyevin müasir dövrün tələblərinə uyğun olaraq yaradıcılıqla təkmilləşdirdiyi neft strategiyasının uğurlarını Azərbaycan xalqı bütün sahələrdə hiss edir. Bu baxımdan ki, neft gəlirlərinin idarə edilməsində şəffaflıq kriteriyalarını qorumaq məqsədilə 1999-cu ildə Ümummilli Liderin Fərmanı ilə yaradılan Dövlət Neft Fondu ölkəmizin hərtərəfli inkişafına xidmət edən mühüm sosial-iqtisadi layihələrin icrasını təmin edir. Müstəqilliyimizin bərpasının ilk illərində əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, yüksək rifahının təmin edilməsi prioritet məsələ idi. Ümummilli Lider bildirirdi ki, neft Azərbaycanın ən böyük sərvəti olub, xalqa, özü də təkcə indiki nəslə deyil, həm də gələcək nəsillərə mənsubdur.
Demokratiya prinsiplərinə sadiqlik uğurlarımızın rəhnidir
Ölkəmizdə iqtisadi və siyasi islahatların vəhdətinin təmin edilməsi uğurlarımızın davamlılığında əhəmiyyətli rol oynadı. İlk gündən hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğu yolunu tutan Azərbaycan demokratik təsisatların yaradılması istiqamətində atdığı addımlarla diqqətdə oldu. İnsan hüquqlarının qorunması dövlət siyasətimizin əsasını təşkil etdi. Azad mətbuatın inkişafı, çoxpartiyalı sistemin yaradılması, seçkilərin demokratik, şəffaf, beynəlxalq standartlara uyğun keçirilməsi üçün zəruri addımlar atıldı. Ulu Öndər Heydər Əliyev bildirirdi ki, demokratiya bizim strateji kursumuzun əsas mahiyyətini təşkil edir. Azərbaycan demokratiya yolu ilə gedir və gedəcək. Heç bir qüvvə bizi bu yoldan döndərə bilməz. Milli Konstitusiyamızın bütün maddələrində insan amilinə diqqət, dövlətçiliyin möhkəmləndirilməsi üçün vətəndaşların üzərinə düşən vəzifələr tam aydınlığı ilə müəyyənləşdirildi. Şərqdə ilk dəfə olaraq Azərbaycanda ölüm hökmünün ləğv olunması, Amnistiya aktları və əfv Fərman və sərəncamları ilə azadlıqdan məhrum edilmiş minlərlə məhbusun cəzasının çəkilməmiş hissəsindən azad olunması beynəlxalq arenada insan amilinə diqqətin nümunəsi kimi dəstəkləndi. Ulu Öndər Heydər Əliyevin Fərmanı əsasında mətbuatın üzərində senzuranın ləğvi azad, müstəqil mətbuatın formalaşmasında həlledici rol oynadı. 1998-ci ilin 6 avqustunda “Azərbaycan Respublikasında söz, fikir və məlumat azadlığının təmin edilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” Fərmanın imzalanması ilə ölkə mətbuatının inkişafında yeni bir mərhələnin başlanğıcı qoyuldu.
Bu gün cahanşümul qələbələri ilə dünyaya səs salan müzəffər ordumuzun bünövrəsini Ulu Öndər qoymuşdur
Müharibə şəraitində yaşayan Azərbaycanda iqtisadiyyatla yanaşı, ordu quruculuğuna da xüsusi diqqətin göstərilməsi vacib məqamlardan idi və heç də təsadüfi deyildi ki, Ulu Öndər bu sahədə də mühüm addımlar atdı. Öncə bu reallığı qeyd edək ki, hakimiyyətinin birinci dövründə Azərbaycanın müstəqil gələcəyini düşünərək hərbi kadrların yetişdirilməsi məqsədilə Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi liseyin yaradılması dahi şəxsiyyətin atdığı addımlar sırasında oldu. Hazırda orduda xidmət edən zabitlərin böyük əksəriyyəti həmin liseyin yetirmələridir. Ümummilli Lider müstəqillik dövründə ordu quruculuğunu prioritet sahə kimi öndə saxlayaraq Silahlı Qüvvələrin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi, beynəlxalq standartlara cavab verməsi üçün zəruri işlər gördü. Ulu Öndərin Fərmanı ilə 26 İyun tarixinin Silahlı Qüvvələr Günü kimi təsis edilməsi bu sahəyə diqqətin bariz nümunəsi oldu. Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyev belə bir çağırışı səsləndirirdi ki, sülh danışıqlarını cəsarətlə aparmaq üçün güclü ordu olmalıdır. Ən yüksək tribunalardan sülh danışıqlarının səmərə verməyəcəyi təqdirdə hərb yolunun istisna edilməməsi barədə Ulu Öndərin səsləndirdiyi bəyanatlar Azərbaycan Ordusunun gücünə, qüdrətinə əsaslandı. 1994-cü ildə Azərbaycan Ordusunun həyata keçirdiyi uğurlu Horadiz əməliyyatı hərb tariximizin qürurverici səhifələrdəndir. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 1994-cü il yanvarın 5-dən 6-na keçən gecə həyata keçirdiyi uğurlu əməliyyat nəticəsində Füzuli rayonunun 20 Arazboyu kəndi, Horadiz qəsəbəsi və Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndi işğaldan azad edildi. Ordumuz həmin döyüşlərdə düşmənə öz gücünü göstərdi. Ümummilli Liderin rəhbərliyi ilə Horadiz və işğaldan azad olunmuş digər yaşayış məntəqələrində infrastrukturun bərpasına başlanıldı. Xalqımız Azərbaycan Ordusunun 1994-cü ildə Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə qazanılan qələbənin sevincini 22 il sonra yenidən yaşadı. 2016-cı ilin Aprel döyüşlərində yüksək strateji əhəmiyyətə malik Lələtəpə və Talış yüksəklikləri düşməndən azad edildi. 2018-ci ilin mayında isə Naxçıvanda 11 min hektara yaxın ərazini və Şərur rayonunun Günnüt kəndini işğaldan azad edən ordumuz bir daha sübut etdi ki, öz şərəfli misiyasını yerinə yetirmək gücündədir.
Bütün dünyada Azərbaycan deyəndə Heydər Əliyev, Heydər Əliyev deyəndə isə Azərbaycan göz önünə gəlir
Ümummilli Lider müstəqil Azərbaycan dövlətinin sükanı arxasına keçdiyi ilk gündən uğurlu xarici siyasət kursunun müəyyənləşdirilib həyata keçirilməsiniən mühüm vəzifələrdən biri qarşıya qoyurdu. Bu baxımdan dahi liderin ayrıl-ayrı dövlətlərlə ikitərəfli və çoxtərəfli çərçivədə əlaqələrin qurulması, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarda təmsilçilik istiqamətində atdığı addımları xüsusi qeyd etməliyik. Məhz Ulu Öndərin bu siyasəti nəticəsində çox qısa müddətdə Azərbaycan yeni dostlar, tərəfdaşlar qazandı. Beynəlxalq təşkilatlarla qurulan əlaqələr həqiqətlərimizin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında növbəti tribunalar oldu. Real faktlara, tarixi həqiqətlərə əsaslanan təbliğatımız sayəsində erməni yalanları ifşa olundu, müstəqilliyimizin bərpasının ilk illərində ölkəmiz haqqında məlumatsızlığın yol açdığı informasiya blokadası aradan götürüldü. Ümummilli Liderin xarici ölkələrə elə bir səfəri olmadı ki, Qarabağ həqiqətləri, münaqişənin əsl mahiyyəti müzakirə mövzusu olmasın. Ulu Öndər hakimiyyətə qayıdışının ilk günündən bu çağırışı etdi ki, harada yaşamasından asılı olmayaraq bütün dünya azərbaycanlılarının bir amal-azərbaycançılıq ideyası ətrafında birləşməsi əsasdır. Biz bu istiqamətdə atılan uğurlu addımların nəticəsini 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsində qazandığımız tarixi Zəfərimizdə gördük.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin dövlətimiz, xalqımız qarşısındakı xidmətlərinin miqyası o qədər böyükdür ki, heç şübhəsiz onları bir yazıda əhatə etmək qeyri-mümkündür. Azərbaycanın bu gün bütün dünyaya səs salan möhtəşəm nailiyyətlərinin əsasını qoymuş dahi rəhbərin Vətənimiz, xalqımız, dövlətimiz qarşısında misilsiz xidmətlərini özündə əks etdirən və gələcək nəsillər üçün zəngin mənbə olacaq xeyli sayda kitablar nəşr olunub. İllər keçdikcə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xidmətlərinin böyüklüyünü təsdiqləyən daha yeni-yeni nəşrlər çap olunur, məqalələr yazılır, elmi araşdırmalar aparılır. Ötən il Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycanda “Heydər Əliyev İli” elan edildi. “Heydər Əliyev İli” dahi şəxsiyyətin cild-cild kitablara sığmayan misilsiz xidmətlərini nəinki Vətəni Azərbaycanda, bütövlükdə dünya miqyasında indiki və gələcək nəsillərə çatdırmaq üçün geniş imkanlar yaratdı. Dövlət başçısı İlham Əliyevin Ulu Öndərin 100 illiyi münasibətilə ötən ilin 10 may tarixində Qarabağın taçı, mədəniyyət paytaxtımız Şuşadan xalqa müraciəti hər birimizi qürurlandırdı. Bu müraciət Heydər Əliyev yolunun Azərbaycana qazandırdığı reallıqların öyrənilməsi üçün zəngin mənbə oldu. Həmin müraciətində Müzəffər Ali Baş Komandan böyük qürur hissi ilə qeyd etdi ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevin ən böyük arzusu Şuşanı, Qarabağı və Zəngəzuru azad görmək idi. Biz Onun və bütün Azərbaycan xalqının, bütün dünya azərbaycanlılarının arzusunu çin etdik.
“Mənim axıra çatdıra bilmədiyim taleyüklü məsələləri, planları, işləri…”
Ulu Öndər Heydər Əliyevin xalqımız və dövlətçiliyimiz qarşısında ən böyük xidmətlərindən biri sonrakı dövrdə də Azərbaycanın tərəqqi yolunda əmin addımlarla irəliləməsini təmin edəcək layiqli varis, qətiyyətli lider yetişdirməsidir. Ümummilli Liderin xalqa 1 oktyabr 2003-cü il tarixli müraciəti bugünkü zəfərlərimizin, uğurlarımızın başlanğıcı oldu. Həmin müraciətdə bu inam ifadə edilmişdi: “Üzümü Sizə - həmvətənlərimə tutaraq, qarşıdan gələn prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd, mənim siyasi varisim, Yeni Azərbaycan Partiyası sədrinin birinci müavini İlham Əliyevi dəstəkləməyə çağırıram. O, yüksək intellektli, praqmatik düşüncəli, müasir dünya siyasətini və iqtisadiyyatını gözəl bilən, enerjili və təşəbbüskar bir şəxsiyyətdir. Sizi əmin edirəm ki, həm İlham Əliyev, həm də Yeni Azərbaycan Partiyası bundan sonra da xalqımızın ən layiqli övladlarını öz ətrafında sıx birləşdirərək Azərbaycan dövlətinin inkişafı və xalqımızın firavanlığı yolunda çox işlər görəcəklər. İnanıram ki, mənim axıra çatdıra bilmədiyim taleyüklü məsələləri, planları, işləri Sizin köməyiniz və dəstəyinizlə İlham Əliyev başa çatdıra biləcək. Mən ona özüm qədər inanıram və gələcəyinə böyük ümidlər bəsləyirəm.”
Son 20 ildən artıq dövrdə Heydər Əliyev siyasətinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsinin nəticələri göz qabağındadır. Onları sadalamaqla bitməz. Uğurlarımızın zirvəsində dayanan tarixi Zəfərimiz, ondan üç il sonra- 2023-cü ilin sentyabr ayında Silahlı Qüvvələrimizin həyata keçirdiyi bir günlük antiterror tədbirləri nəticəsində suverenliyimizin tam bərpa edilməsi, ölkəmizin həyatında yeni dövrün başlanması keçilən 20 illik yolun təqdimatıdır. Azərbaycan bu illər ərzində daha da gücləndi, qüdrətləndi, dünya birliyinin fəal üzvü olaraq sözünün imzası qədər əhəmiyyətli olduğunu təsdiqlədi. Artıq tarixin arxivinə atılan Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün möhkəm hüquqi baza formalaşdı.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin ən böyük arzusu Azərbaycanı bütöv görmək idi. Ulu Öndərin keçmiş məcburi köçkünlərlə görüşlərində söylədiyi “Arzu edirəm ki, sizinlə birlikdə gedək Şuşaya. Gedəcəyik, inanın ki, gedəcəyik. Şuşa Azərbaycanın gözüdür, hər bir azərbaycanlı üçün iftixar mənbəyidir. Şuşa bizim mədəniyyətimizin, tariximizin rəmzidir. Şuşa hamı üçün əzizdir. Amma təkcə Şuşa yox, Laçın dağları da əzizdir. Biz heç vaxt Laçınsız yaşaya bilmərik. Ağdam kimi gözəl bir şəhər, Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı, Kəlbəcərin o bulaqları, Kəlbəcərin o İsti suyu - biz onlarsız yaşaya bilmərik” fikirləri Qarabağ münaqişəsinin öz həllinin tapacağına, torpaqlarımızın işğaldan azad ediləcəyinə, soydaşlarımızın doğma yurd-yuvalarına qayıdacaqlarına inamdan irəli gəlirdi. Dövlət başçısı, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev Ümummilli Liderin arzusunu reallığa çevirdi və 8 noyabr 2020-ci il tarixində Şuşanın işğaldan azad edilməsi müjdəsini xalqa çatdırarkən böyük qürur hissi ilə ata vəsiyyətini yerinə yetirdiyini bildirdi: “Mən bu gün Ulu Öndər Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdim, onun ruhu qarşısında baş əydim. Ürəyimdə dedim, xoşbəxt adamam ki, ata vəsiyyətini yerinə yetirdim. Şuşanı azad etdik! Bu, böyük Qələbədir! Bu gün şəhidlərimizin, Ulu Öndərin ruhu şaddır! Gözün aydın olsun Azərbaycan! Gözünüz aydın olsun dünya azərbaycanlıları!”
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev bu günün gələcəyinə inanırdı. Hətta 44 günlük İkinci Qarabağ münaqişəsinin getdiyi günlərdə xarici mətbuata verdiyi müsahibələrin hər birində qələbəmizə böyük əminliyini ifadə edərək Azərbaycanın gələcəyini necə görmək istədiyini açıqladı. 1994-cü il Horadiz əməliyyatı, 2016-cı ilin Aprel döyüşləri və 2018-ci ilin Günnüt Zəfərindən sonra 2020-ci il sentyabrın 27-dən etibarən başlayan əks-hücum əməliyyatları Azərbaycanın hərbi qüdrətini bir daha göstərdi, yüksək döyüş bacarığını nümayiş etdirdi. Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanının rəhbərliyi ilə rəşadətli ordumuz cəmi 44 gün davam edən Vətən müharibəsində tarixi Zəfərimizlə 30 ilin işğalına son qoydu, tarixi ədaləti bərpa etdi. Bu gün həmin reallıqları fonunda qürurla ərazi bütövlüyümüzün və suverenliyimizin tam bərpa edilməsindən, Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun dirçəlməsindən bəhs edirik. Azərbaycan Bayrağı Xankəndidə, Xocalıda, Xocavənddə dalğalanır. Soydaşlarımız mərhələ-mərhələ doğma yurd-yuvalarına qayıdaraq bu ərazilərə yeni nəfəs verirlər.
Heydər Əliyev Fondunun uğurlarının miqyası o qədər genişdir ki…
Azərbaycanın uğurlarında Heydər Əliyev Fondunun öz payı vardır. Yaranması Ulu Öndər Heydər Əliyevin doğum günü ilə üst-üstə düşən Fondun keçdiyi 20 ilik yolun təhlili belə bir ümumiləşdirməyə əsas verir ki, Vətən, torpaq sevgisi, azərbaycanşılıq ideologiyasının təbliğinə verilən önəm atılan addımlarda, uğurlu nəticələrdə özünün aydın ifadəsini tapır. Azərbaycan həqiqətlərinin, tariximizin, milli-mənəvi dəyərlərimizin, mədəniyyətimizin təbliğinə yönələn layihələrin hər biri Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun artmasında öz sözünü deyir. Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərlik etdiyi Fondun ölkə daxilində və onun hüdudlarından kənarda həyata keçirdiyi layihələrin miqyası geniş olmaqla yanaşı, çoxşaxəlidir.
Tarixi Zəfərimizdən sonrakı dövrün əsas çağırışı, hədəfi isə işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə bərpa-quruculuq işlərinin həyata keçirilməsi, soydaşlarımızın Böyük Qayıdışının təmin edilməsidir. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin və birinci xanım Mehriban Əliyevanın bu ərazilərə ardıcıl səfərlərinin hər biri Böyük Qayıdışın tezliklə tam şəkildə başa çatacağının müjdəsini verir. Yeni sosial obyektlərin açılışı, yaxud təməlqoyma mərasimlərinin keçirilməsi ilə yadda qalan bu səfərlər tarixi Zəfərimizin təqdimatlarıdır. Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə bu torpaqlarımızda tarixi və dini abidələrimizin bərpası, yenidən qurulması həyata keçirilir. Heydər Əliyev Fondunun təşkilatşılığı ilə “Xarıbülbül” musiqi festivalı və Vaqif Poeziya Günləri ənənələri bərpa edildi. Bu uğurların miqyası o qədər genişdir ki, onların tam sıralamasını təqdim etmək mümkün deyil. Heydər Əliyev Fondunun 20 ildə keçdiyi inkişaf yolu qarşıdakı dövrə daha böyük inamla baxmağa əsas verir.
Heydər Əliyev yolu hələ bundan sonra Azərbaycana daha möhtəşəm uğurlar qazandıracaq. Azərbaycan xalqının hələ neçə-neçə nəsli Ümummilli Liderin zəngin siyasi irsindən ölkəmizin inkişafı naminə faydalanacaq. Ulu Öndər Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətini fədakarlıq nümunəsi kimi dəyərləndirən dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin “O, hətta özü üçün ən çətin dövrlərdə, artıq son illərdə fiziki sağlamlığı əvvəlki kimi olmadığı dövrdə də hər zaman hər birimizə nümunə göstərirdi. Hər birimiz, o cümlədən mən onun sağlığında da və yoxluğunda da onun kriteriyalarına uyğun hərəkət etməyə çalışırıq. Bu gün bizi qabağa aparan məhz budur - onun xatirəsinə hədsiz hörmət və onun mirasına olan münasibət. Onun mirası da bu gün müstəqil Azərbaycandır” fikirləri bugünümüzün və gələcəyimizin ən mühüm çağırışıdır.
Müseyib Həmzəyev - Heydər Əliyev və neft strategiyası elə böyük, əhatəli və faydalı mövzudur ki, bu haqda saatlarla, günlərlə danışmaq olar. Bu mövzu gündəmə gələndə ilk olaraq müstəqillik illərində Ümummilli liderin minbir əziyyətlə həyata keçirdiyi yeni neft strategiyası və onun şah əsəri olan “Əsrin müqaviləsi” qeyd edilir. Bu da anlaşılandır. Çünki yaxın tariximizdə baş verdiyi üçün ölkəmizdə neft strategiyasının başlanğıcını həmin müqavilənin imzalandığı gündən qəbul edirik. Amma məsələnin mahiyyət və məzmununa diqqət edəndə Azərbaycan neft strategiyasının əsasının qoyulmasının hələ dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin hakimiyyətinin birinci dövrünə təsadüf etdiyini görürük. Bu haqda da çox danışmaq, yazmaq olar. Amma ümumi düşüncələrimizə və şəxsi mülahizələrimizə əsaslanaraq bir neçə vacib məqamı xüsusi vurğulaya bilərik.
Birincisi, Ümummilli liderin sovet dövründə ilk dəfə respublika rəhbərliyinə gələnə qədər Azərbaycanda neft sektorunda istər istehsal, istərsə də emal müəssisələrinin yaradılmasında SSRİ rəhbərliyi tərəfindən ittifaq respublikaları arasında məqsədli şəkildə yol verilmiş ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması vasitəsi ilə bu sahənin kompleks və konseptual inkişafına nail olması ilə bağlıdır.
Ö dövrdə SSRİ rəhbərliyi bütün sahələrdə olduğu kimi neft sektoru üzrə də Azərbaycanla digər respublikalar arasında fərqli münasibət sərgiləyirdi. O zaman bu sektorun istehsal fəaliyyətinə respublikanın ciddi müdaxilə edə bilməməsi məqsədilə zavodlar birbaşa ittifaq nazirliklərinə tabe etdirilmişdi. Əslində burada Heydər Əliyevə qədər respublikamıza rəhbərlik etmiş şəxslərin zəifliyi, təcrübəsizliyi, səriştəsizliyi və siyasi iradə qoya bilməməsi də müəyyən rol oynayırdı. Nəticə etibarilə respublikanın neft sənayesi və onun inkişafı məsələləri ümumittifaq mənafeyinə tabe edildiyindən verilən qərarlar çox zaman Azərbaycanın maraqlarının tamamilə əleyhinə olurdu. Məsələn, o vaxt tamamilə yarasız texnologiyalar əsasında neft istehsalı həyata keçirilirdi. Məqsəd nə olursa-olsun ölkəmizin qara qızılını tamamilə çıxarıb, tükəndirmək idi. Yəni onlar üçün keyfiyyətdən çox, kəmiyyət göstəriciləri əsas idi. O illərdə zəif rəhbərlik də üzərlərinə götürdüyü öhdəliyi yerinə yetirməklə məşğul idi, təki plan dolsun. Amma bu məqsədli siyasət yeraltı sərvətimizi tükəndirməklə yanaşı, ölkəmizin ekoloji mühitini korlayaraq, neftlə çirklənmiş ərazilərdə ekoloji böhran yaradır, orada çalışan insanların sağlamlığını da ciddi təhlükəyə atırdı və ittifaq rəhbərliyi tərəfindən belə qərarların qəbul edilməsi heç vaxt təsadüfi sayıla bilməzdi.
Ümummilli lider Heydər Əliyev hakimiyyətə gəldikdən sonra onun qətiyyəti və iradəsi sayəsində Azərbaycanın neft sənayesinin yenidən qurulmasında, müasirləşdirilməsində əsaslı dönüş mərhələsi başlandı. Məhz Heydər Əliyev Azərbaycan iqtisadiyyatında neftin roluna xüsusi əhəmiyyət verdiyindən özünəməxsus müdriklik, qətiyyət və inadkarlıqla SSRİ-nin o vaxtkı rəhbər orqanlarında Azərbaycanın neftçıxarma və neft sənayesində əsaslı yenidənqurmanın inkişafı üçün xüsusi hökumət qərarlarının qəbul edilməsinə nail olmuşdu. 1971-ci ildə respublikada neft sənayesinin qarşısında duran həlli vacib məsələləri diqqətlə araşdıran Heydər Əliyev ilk növbədə bu sahənin bütün texniki-iqtisadi və sosial baxımdan yeniləşdirilməsi proqramının yaradılması işini təşkil etməklə neft sektorunun inkişaf konsepsiyasının əsasını qoydu. Onun keçmiş Sovetlər İttifaqında böyük nüfuza malik olması, mövqe prinsipiallığı, işə gündəlik nəzarəti, eyni zamanda köməyi, xüsusən də obyektlərin müəyyənləşdirilmiş vaxtda tikilib istifadəyə verilməsi üçün yüksək tələbkarlığı sayəsində neft emalı müəssisələrinin yenidən qurulması dövrün reallığına çevrildi. O haqlı olaraq sovet rəhbərliyi qarşısında haqlı sual qoyurdu ki, Böyük Vətən Müharibəsi adlandırdıqları II Dünya Müharibəsininin taleyini həll edən 3 faktordan biri Azərbaycan nefti və akademik Yusif Məmmədəliyevin elmi yenilikləri ilə bağlıdırsa, niyə bu respublikaya qarşı ayrı-seçkiliyə yol verilməlidir?
Ümummilli lider Heydər Əliyevin neft sektorunda iqtisadi cəhətdən daha səmərəli yeni texnologiyaların tətbiqində, mövcud faydalı istehsal sahələrinin genişləndirilməsində və modernləşdirilməsində xidmətləri çox böyük olmuşdur. O öz sələflərindən fərqli olaraq hakimiyyətdə olduğu illərdə bu istehsal və emal sahəsinin kortəbii yox, məqsədyönlü və kompleks inkişafına müsbət təsir göstərən mühüm tədbirləri ardıcıllıqla həyata keçirirdi. Heydər Əliyev ittifaq rəhbərliyindən ciddi israrla Azərbaycanın neft-kimya strukturlarının təkmilləşdirilməsini, mənəvi və fiziki baxımdan köhnəlmiş, aşınmış istehsalat sahələrinin ləğv edilib, əvəzində müasir, iritonnajlı, tullantısız texnologiyaya malik müəssisələrin yaradılmasını, eyni zamanda, texniki və təbiəti mühafizə obyektlərinin tikintisini həyata keçirməyə imkan verən həlledici qərarların qəbulunu tələb edirdi. Ulu öndər müəllifi olduğu konsepsiyanın, neft-qaz sektorunun yüksəliş proqramının tam həyata keçirilməsi üçün məhz, özünün şəxsi təklifi və təkidi ilə o zaman keçmiş ümumittifaq fondundan böyük həcmdə kapital qoyuluşu ayrılmasına nail olmuşdu.
İkinci məqam neft sektoru üzrə istehsal sahələrinin elmi əsaslarla inkişaf etdirlməsinə önəm verilməsi ilə bağlı idi. Məhz Ümummilli liderin bu yanaşması nəticəsində neft-kimya, neft-qaz, geologiya-geofizika ixtisaslaşması üzrə elmi tədqiqat institutları və respublikanın bu sahədə fəaliyyət göstərən digər elmi mərkəzləri qeyd olunan sahələrdə elmi-tədqiqat işlərini genişləndirib və bir çox uğurlu nəticələrə imza atıblar. Aparılan elmi-tədqiqat işlərinin bir çox nəticələri neft-sənaye miqyasında tətbiq olunub və ölkə iqtisadiyyatının sürətli inkişafına, dünya bazarında rəqabətli məhsulların istehsalına şərait yaradıb.
Tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin dahiliklə həm qeyd olunan sənaye sahələrini, həm də onlara uyğun olan elm sahələrinin paralel və bir-birilə əlaqəli inkişafını təmin edən “ən optimal inkişaf konsepsiyasını” yaratması xüsusi vurğulanmalı məqamlardan digəridir. Əlbəttə neft sənayesinin inkişafı yeni elmi tədqiqatlar tələb edirdi və eyni zamanda bu tədqiqatları stimullaşdırırdı. Belə bir konsepsiya elmi nəticələrin istehsalata tətbiqinə şərait yaradıb. Çox keçmədən elmə yatırılan vəsaitlər tətbiq sahəsində daha çox büdcə vəsaitinin yaranmasını təmin edib.
Üçüncü məqam kimi bu sahədə yüksək ixtisaslı kadr hazırlığına diqqətin yönəldilməsini qeyd etmək olar. Heydər Əliyev dahi və müdrik rəhbər olaraq çox yaxşı bilirdi ki, Azərbaycan zəngin neft, qaz sənayesi ölkəsi olduğundan onun neft və qazçıxarma, neft və qaz emalı, neft kimyası və bütövlükdə sənaye sahələrini yüksəkixtisaslı milli kadrlar olmadan inkişaf etdirmək və bütövlükdə güclü, rəqabətə davamlı respublika yaratmaq mümkün deyil. Ona görə, dahi şəxsiyyətin məqsədyönlü siyasətinə uyğun olaraq bu sahə üzrə ixtisaslaşmış kadr hazırlığı həyata keçirilir, eyni zamanda yerli mütəxəssislərimiz dünyanın neft sahəsi üzrə aparıcı ölkələrinin aparıcı təşkilatlarında ixtisasartırmaya göndərilərək orada qazanılan təcrübənin ölkəmizə gətirilməsinə nail olunurdu.
Artıq bu vaxta qədər ölməz şəxsiyyətin gördüyü işlər 1994-cü il sentyabr ayının 20-də Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti ilə ABŞ, Türkiyə, Böyük Britaniya, Norveç, Rusiya Federasiyası, Səudiyyə Ərəbistanı, Yunanıstan neft şirkətlərinin daxil olduğu konsorsium arasında Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda “Azəri”, “Çıraq” və “Günəşli” neft yataqlarının bir hissəsinin birgə işlənməsi haqqında 30-illik müqavilənin imzalanması üçün etibarlı bünövrə, Ulu öndər Heydər Əliyevin xilaskarlıq missiyasında və müstəqilliyimizin möhkəmləndirilməsində əsaslı addım oldu. “Əsrin müqaviləsi” kimi tarixə düşən bu mühüm sənəd Azərbaycan xalqının sağlam və təhlükəsiz gələcəyə, sosial rifaha, iqtisadi inkişafa və kollektiv uğurlara qapı açan, bir növ viza sənədi idi.
Hazırda böyük ehtiram və minnətdarlıqla anadan olmasının 101-ci ildönümünü qeyd etdiyimiz ümummilli liderin yaratdığı neft strategiyası yeni mərhələdə, yeni reallıqlar konteksində inkişaf etməkdədir. Dövlət başçısı cənab İlham Əliyev hər bir sahədə olduğu kimi neft sektorunda da qabaqcıl texnologiyalara və yüksək ixtisaslı kadrlara malik istehsal, emal sahələrinin inkişaf etdirilməsində Heydər Əliyev yolunu, proqramını və qayğıkeşliyini müasir mərhələdə yeni yanaşmalar əsasında ardıcıl davam etdirir.
Məhz Ümummilli liderin neft strategiyasının uğurla həyata keçirilməsinin ölkəmizə gətirdiyi siyasi divident ölkəmizin beynəlxalq arenada nüfuzunun artırılmasına, iqtisadi divident isə ölkə iqtisadiyyatının güclənməsi, müdafiə qüdrətinin yüksəlməsinə, hər iki amil isə qüdrətli ordunun vasitəsi ilə 30 illik işğala son qoyan 44 günlük Böyük Zəfəri şərtləndirdi və xalqımıza böyük qələbə sevinci bəxş etdi, ərazi bütövlüyümüz bərpa olundu. Ardınca 19 sentyabr 2023-cü ildə gerçəkləşən birgünlük antiterror əməliyyatı ilə ölkəmizin ərazi bütövlüyü və suverenliyi tam təmin olundu, bütövlükdə böyük güc mərkəzlərinin maraqlarının toqquşduğu bölgəmizdə onların bəhanələrinə rəvac verən 200 illik erməni separatizmi tamamilə çökdürüldü, yox edildi.
Bir sözlə dahi şəxsiyyətin qurtuluşdan tərəqqiyə apardığı ölkəmizi, Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyev heç vaxt bu qədər təsəvvür edə bilmədiyimiz davamlı Zəfərə çatdırdı.
İlham Cəbrayılov - Ulu Öndər Heydər Əliyev Azərbaycanın XX və XXI əsr tarixində və ictimai-siyası fikrində daim böyük ehtiramla xatırlanacaq dahi şəxsiyyətdir. Müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin qurulmasını və möhkəmlənməsini cəmiyyətdə Heydər Əliyev ideyalarını yeni tarixi şərait və dəyərlər prizması ilə vəhdətdə təhlil etmək hər zaman ictimai-tarixi zərurətdir. Başqa sözlə etiraf edilməlidir ki, Azərbaycan Respublikasının siyasi həyatında yeni güc mərkəzinin yaranması yalnız Heydər Əliyev şəxsiyyətinə ümumxalq etimadının tarixi-ictimai təzahürü nəticəsində mümkün ola bilərdi. Çağdaş siyasi tariximizin bu fundamental hadisəsi hər zaman gələcək nəsillər üçün xüsusi məktəbdir.
Azərbaycan Respublikasına uzun illər rəhbərlik etmiş Ümummilli Lider Heydər Əliyevə ölkənin siyasi, iqtisadi, mədəni və sosial inkişafında müstəsna irəliləyişlərin birbaşa təminatçısı kimi həmişə xalq tərəfindən qəlbən dərin rəğbət bəslənilirdi. Eyni zamanda, Ulu Öndər keçmiş SSRİ kimi nəhəng dövlətdə ali siyasi vəzifəyə nail olan ilk və yeganə azərbaycanlı olduğundan, sözün əsl mənasında, milli qürur mənbəyi və mənəvi fəxarət simvolu sayılırdı. İnsanlar onunla, onun tarixi şəxsiyyəti və əməlləri ilə fəxr edir, ona dərin hörmət və etimadını hər zaman ifadə edirdilər.
Qeyd olunan tarixi reallıqla yanaşı, SSRİ-nin süqutundan sonra hakimiyyət uğrunda çəkişmələrdə kommunist ideologiyası ilə mübarizə adı altında Azərbaycanın bütün tarixi keçmişini şübhə altına almaq, reallıqları kommunist libasında təqdim etmək zəmnində ölkənin bütün formalaşmış kadr potensialına və sosial-iqtisadi bazaya qarşı təqiblər geniş tətbiq edilirdi. Belə bir vəziyyətdə cəmiyyətdə Heydər Əliyev şəxsiyyətinə, onun tarixi xidmətlərinə yeni dəyərlər əsasında yanaşılmasına və qiymətləndirilməsinə xüsusi ehtiyac hiss olunurdu.
Heydər Əliyevə qayıdış onun şəxsiyyətinə və ideyalarına inamın müstəqillik dövrünün milli məfkurəsinin vacib tərkib hissəsinə çevrilməsini nəzərdə tuturdu. Ötən əsrin 70-ci illərindən etibarən ölkəmizin ictimai-siyasi həyatının hərəkətverici qüvvəsi kimi çıxış edən Heydər Əliyev ideyaları Azərbaycan xalqının milli inkişaf kodeksinin əsasları rolunu oynayırdı. Məhz bu dərin dövlətçilik məfkurəsi əsasında Azərbaycan Respublikası həmin dövrdə sürətli yüksəlişi təmin edə bilmiş, müstəqilliyin, bir növ, siyasi-iqtisadi təməli qoyulmuşdu.
Yeni müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycanın ən böyük problemi olan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin başlaması, torpaqların erməni qəsbkarları tərəfindən işğalı və ölkədə vətəndaş qarşıdurmasının başlaması ilə milli dövlətçiliyin itirilməsi təhlükəsinin yaranması idi. Bu mərhələdə yenidən Azərbaycanın siyasi həyatına rəhbərlik etməyə başlayan Ulu Öndəri ilk növbədə əsrlərlə yaşayacaq və özünün adlandırdığı tarixi sərvətimiz olan milli dövlətçiliyimizi yaşatmaq, möhkəmləndirmək, ölkənin ərazi bütövlüyünü qorumaq və Azərbaycanı beynəlxalq birliyin bərabər hüquqlu bir üzvünə çevirmək kimi ciddi tarixi sınaqlar qarşılayırdı.
Böyük siyasət adamı, dünya liderlərinin nüfuzlu şəxsiyət, dövlətçilik memarı adlandırdıqları Ümummilli Lider bu ağır mərhələləri öz peşəkar bilik, bacarıq və təcrübəsi ilə aradan qaldırdı və hər zaman qürur duyduğu, şah əsəri olan Mütəqil Azərbaycan dövlətçiliyini qorudu, yaşatdı və biz nəsillərə möhkəm bazislə ərmağan etdi.
İlk növbədə cəbhədə atəşkəsə nail olub, hər zaman arzuladığı güclü ordu yaradılmasına start verən Ümummilli Lider Ermənistan və onun havadarlarının beynəlxalq siyasi, diplomatik təzyiq maşınını darmadağın edərək, Azərbaycanı dünyanın və regionun əsas əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq mərkəzinə çevirdi.
Azərbaycan vətəndaşlarının ən mühüm problemləri hər zaman Ulu Öndəri düşündürmüşdür. Bu xüsusda ən ciddi amil isə milli mənəvi dəyərlərimizin inkişafı məsələsi idi. Tarixi təcrübə sübut edir ki, dövlətin inkişafında ən aparıcı vasitə insan və mükəmməl kadr potensialıdır.
Görkəmli ictimai-siyasi xadim Heydər Əliyev insan, vətəndaş hüquq və təhlükəsizliyinicəmiyyətdaxili münasibətlərin güzgüsü hesab edir, bu prinsipləri özünün siyasi təcrübəsində və dövlət idarəçiliyində tətbiq etməyə çalışırdı. Ümummilli Lider yeni, müasir siyası dövlət idarəemə mədəniyyətinin bütün istiqamətlərini də çox asanlıqla müəyyən etdi. Buraya
-bazar iqtisadiyyatı
-plüralizm
-demokratiya
-milli-mənəvi irsin qorunması
-enerji təhlükəsizliyi
kimi mühüm aktual sosial-siyası mexanizmlərin sistemli, funksional fəaliyyəti daxil idi. Bu siyasi idarəetmə sistemi isə həm də, yeni siyası mədəniyyəti labüd edirdi.
Azərbaycanda siyasi mədəniyyət plüralizmin geniş spektrini əhatə edərək Ulu Öndərin ideya və real fəaliyətləri ilə formalaşmışdır. Hələ vaxtilə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin siyasi mədəniyyət, vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu uğrunda etdiyi çağırışlar və apardığı siyasət Azərbaycanda müasir demokratik, açıq və plüarist cəmiyyətinin formalaşmasını surətləndirdi.
Sovet totalitarizmindən çıxmış müstəqil Azərbaycan cəmiyyətinin yeni siyasi mədəniyyəti formalaşmağa başladı. SSRİ-nin dağılması prosesində ən gərgin şəraitlərlə üzləşmiş Azərbaycanda siyasi mədəniyyət məhz Ulu Öndərin sayəsində stabil şəkil aldı.
Azərbaycanda siyasi mədəniyyətin, onunla bağlı olan siyasi dialoq və milli həmrəylik komponentlərinin formalaşması prosesində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin nəzəri və praktiki siyasi fəaliyyəti olduqca böyük olmuşdur. Əsasən, Azərbaycanın yenidən müstəqillik əldə etməsindən sonra formalaşan milli dövlətçilik dəyərləri Azərbaycançılıq kontekstində özünün fərqli xüsusiyyətləri ilə seçilir.
Ümummilli Liderin ideoloji konsepsiyasına rəgmən Azərbaycanın siyasi mədəniyyəti özünün dövlətçiliyə möhkəm sədaqət, rəhbərin güclü tərəflərini tez müəyyənləşdirmək və populizmə asan məruz qalmamaq məharəti ilə seçilməyə başladı. Azərərbaycançılıq, dövlətçilik ideyasının isə bu prosesdə xüsusi rolu vardır.
Ulu Öndərin vaxtilə irəli sürdüyü və aksioma kimi qəbul olunan Azərbaycançılıq məfkurəsi milli, etnik, siyasi və sosial mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlının Azərbaycana və dövlətimizə olan sevgi, məhəbbət və kökdən bağlılığın gündəlik həyat norması və fəaliyyət strategiyasıdır.
Ümummilli Lider müasir Avropanın indi indi irəli sürdüyü və dövlətlər üçün tövsiyyə olaraq formalaşdırmaq istədiyi “xalq, millət anlayışının getdikcə cəmiyət anlayışı ilə əvəzlənməsi” prinsiplərini hələ 30 il əvvəl irəli sürərək, vahid Azərbaycan cəmiyyəti fəlsəfəsini yaratdı.
O məfkurə ki, qısa bir müddətdə Azərbaycan cəmiyyətinin bütövlüyünü, sabitliyini, monolitliyini və davamlı inkişafını təmin etdi və bu nəzəri-praktik politoloji fikrin yaradıcısı məhz Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevdir.
Müasir dövrdə siyasi və sosial inkişaf yolu keçən ölkələr üçün bir etalon ola biləcək bu vahid cəmiyyət ideyasını ölkə prezidenti, Silahlı Qüvvələrin ali baş komandanı, partiyamızın sədri cənab İlham Əliyev 44 günlük Vətən müharibəsində “dəmir yumruq” prinsipi ilə tətbiq edərək, Ulu Öndərimizdən vəsiyət qalan Böyük Zəfərimizlə bizə yaşatdı.
Budur məhz Böyük Heydər Əliyev məktəbi, tarixi Ümummilli Lider ideyaları!
Əliyev Kamil Əli oğlu - Tanrı verən ömrü hər kəs bir cür yaşayır. Kimi özü üçün, kimi doğmaları üçün, kimi ailəsi üçün. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev öz mənalı və zəngin ömrünü bütövlükdə millətinə, xalqına, vətəninə və dövlətinə həsr etdi.
Tükənməz millət sevgisinin nəticəsidir ki, müstəsna xidmətləri ilə Azərbaycanın taleyində misilsiz rolu olan, müstəqilliyimizin müəllifi və müasir dövlətimizin memarı , ölkəmizi sürətli inkişaf yoluna çıxarmaqla dünya birliyinə qovuşdurmuş dünya şöhrətli nəhəng siyasətçi – Heydər Əliyevin doğum günü hər il respublikamızda, eləcə də onun hüdudlarından kənarda böyük təntənə ilə qeyd olunur, əbədiyaşar liderimizin parlaq xatirəsi dərin ehtiramla yad edilir.
2024-cü il mayın 10-da Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri, müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu, görkəmli siyasi və dövlət xadimi Heydər Əliyevin anadan olmasının 101 ili tamam olur.
1923-cü il may ayının 10-da dünyaya gələn dahi insan Heydər Əliyev hələ uşaq vaxtlarından fitri istedadı, bacarığı, təhsilə olan marağı, davranışı, yeniyetmə dövründən isə nəzəri bilikləri, aydın nitqi, cəsarəti ilə həmyaşıdlarından seçilməklə bərabər, həyata baxışı, milli mənəvi dəyərlərə bağlılığı diqqəti cəlb edirdi.
Tarixin xalqımıza bəxş etdiyi dahi şəxsiyyətin, müasir Azərbaycanın xilaskarı və memarı ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin bütün fəaliyyətinin əsas və ali məqsədi Azərbaycanı güclü, demokratik dövlətə çevirmək və xalqına firavan həyat bəxş etmək idi.
Onun adı və əməlləri milli dövlətçiliyimizin əbədiyyət zivəsini təşkil edir. Azərbaycanı sülh, sabitlik, milli-dini tolerantlıq məkanına, fərqli mədəniyyətlərin dialoq meydanına çevirən Heydər Əliyev ölkəmizin demokratik inkişaf yolunu müəyyənləşdirmiş, gənc müstəqil dövlətin siyasi platformasını mənəvi və əxlaqi konsepsiyalarını yaratmışdır. Ən əsası ulu öndər Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin daimiliyini, əbədiliyini, dönməzliyini təmin edən mükəmməl bir dövlətçilik ideologiyası formalaşdırmışdır.
Azərbaycan xalqı hər il öz dahi oğlunun dünyaya göz açdığı 10 may gününü milli tarixin ən əziz günlərindən biri kimi qeyd edir. Ulu öndərin anadan olmasının 101-ci ildönümü ərəfəsində onun ölməz xatirəsi milyonlarla soydaşımızın duyğu-düşüncələrini yenidən öz nuruna bürüyür.
Xalqımızın ümummilli liderinin “Mən həmişə fəxr etmişəm, bu gün də fəxr edirəm ki, mən azərbaycanlıyam” sözləri dünya azərbaycanlılarının şüarı olmaqla, soydaşlarımızın həmrəyliyinin təməl daşına çevrilmişdir. Müstəqil Azərbaycan Respublikasına rəhbərlik etdiyi illər ərzində Heydər Əliyev tərəfindən aparılan ardıcıl və məqsədyönlü siyasət nəticəsində Azərbaycan diasporu təşkilatlanmış, inkişaf etmiş və öz tarixi vətəni ilə sıx bağlılığını nümayiş etdirmişdir. Bu gün dünyanın müxtəlif guşələrində yaşayan azərbaycanlıların müstəqil Azərbaycan Respublikasını öz vətəni sayması, onu milli ruhun, milli-mənəvi dəyərlərin, milli mədəniyyətin məbədi kimi qəbul etməsi və azərbaycançılıq ideyası ətrafında birləşməsi məhz Heydər Əliyev fəaliyyətinin nəticəsidir.
Tənəzzülə uğrayan iqtisadiyyat, sürətlə artan inflyasiya, işsizlik, ümidsizlik mühiti və digər neqativ hallarla üz-üzə qalmış Azərbaycanı Heydər Əliyev qısa bir zamanda iqtisadi və mədəni yüksəliş yolu tutan, xarici sərmayələrə açıq olan və böyük beynəlxalq layihələrə qoşulan ölkəyə çevirə bildi. Heydər Əliyevin qurduğu dövlətin iqtisadi siyasəti əhalinin sosial müdafiəsini daim diqqət mərkəzində saxlamaqla sosial yönümü ilə səciyyələnirdi. Bu gün Azərbaycan nüfuzlu vətəndaş cəmiyyətinin əsaslarının qurulduğu, müxtəlif siyasi partiyaların sərbəst fəaliyyət göstərdiyi, yüzlərlə senzurasız qəzet və jurnalın nəşr olunduğu, eləcə də çox sayda özəl telekanalların yayımlandığı və internet şəbəkəsi istifadəçilərinin sayının sürətlə artdığı bir ölkədir.
Ümummilli lideri Heydər Əliyevin siyasi obrazı Azərbaycan xalqının dövlətçilik şüurunun, tarixin sınağından şərəflə çıxmış bütöv bir idarəçilik məktəbinin, müasir ictimai-siyasi fikrin ən davamlı keyfiyyətlərinin canlı mənzərəsidir.
Heydər Əliyev təkcə gələcəyi görmür, həm də onu yaradırdı. Bu insan sabaha doğru gedən yolu açır və insanları o yolla getməyə çağırırdı.
Hələ sağlığında canlı əfsanəyə çevrilmiş nəhəng dövlət xadimi və dünya şöhrətli siyasətçi Heydər Əliyevin qurduğu müasir müstəqil Azərbaycan əmin əllərdədir və Ulu öndərin ideyalarını rəhbər tutan Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi mükəmməl siyasət sayəsində dayanıqlı inkişaf edərək daha da qüdrətlənir.
Bütün bunlar qəti əminlik yaradır ki, nə qədər Azərbaycan milləti və dövləti var, dünya miqyaslı böyük tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyev həmişə xatırlanacaq, onun parlaq siması qədirbilən insanların qəlbində yaşayacaq, əziz və unudulmaz xatirəsi hər zaman xüsusi ehtiramla anılacaqdır.
Bu gündən Laçın şəhəri - Zabux kəndi və Laçın şəhəri - Qarıkaha kəndi - ”Zerti” Aqro-Sənaye Parkı müntəzəm marşrut xətləri sakinlərin istifadəsinə verilib.
Bu sözləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Laçın rayonunda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəliyinin rəsmisi Hüseyn Quliyev deyib.
O bildirib ki, marşrutlar arasında interval əhalinin sayına uyğun olaraq müəyyən ediləcək: “Avtobuslar laçınlı sahibkar tərəfindən hər hansı bir gəlir gözlənilmədən hər gün xəttə buraxılacaq və intensiv işləyəcək. Nəzərdə tutulan istiqamət üzrə yolun uzunluğu təxminən 40 kilometrə qədərdir”.
“Gələcəkdə “Yaşıl enerji zonası” elan olunan Laçın rayonunda zamanın çağırışlarına çevik cavab verən elektrikli nəqliyyat vasitələrinin də istifadəyə verilməsi gözlənilir”, - deyə Hüseyn Quliyev əlavə edib.
Qeyd edək ki, indiyədək Laçın şəhərində 493 ailənin, yəni 1838 nəfərin, Zabux kəndində 217 ailə, 823 nəfərin daimi məskunlaşması təmin olunub.
Azərbaycanda Məhərrəmlik ayının başlanacağı tarix açıqlanıb.
Lent.az-ın bu barədə sorğusuna cavab olaraq Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi (QMİ) sədrinin müavini Fuad Nurullayev məlumat verib.
Bildirib ki, bu il Məhərrəmlik ayı iyulun 7-ə təsadüf edəcək:
"Bu il Məhərrəmlik ayının ilk günü iyulun 7-ə, Aşura günü isə iyulun 16-na təsadüf etməlidir. Bununla bağlı olaraq Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin Qazılar Şurasının fətvası olacaq".
Məlum məsələdir ki, Məhərrəmlik və ondan sonra davam edən Səfər ayında adətimizə görə, toylar təxirə salınır. Sədr müavininin sözlərinə görə, Məhərrəmlik ayından sonra başlayan Səfər ayı avqustun 7-ə təsadüf edəcək.
“Azərbaycan ilə Slovakiya Respublikası arasında diplomatik əlaqələr 1993-cü ildə yaradılsa da, ikitərəfli münasibətlərin genişlənməsində Prezident İlham Əliyevin bu ölkəyə 2004-cü ildə etdiyi işgüzar səfər böyük rol oynayıb. Bu gün isə Azərbaycan ilə Slovakiya arasında münasibətlər artıq yeni, daha yüksək səviyyəyə çatmaq üzrədir. Bu baxımdan cari il mayın 7-də Slovakiya Respublikasının Baş naziri Robert Fitsonun Azərbaycana rəsmi səfəri də xüsusi əhəmiyyət kəsb edən hadisə kimi qiymətləndirilməlidir.”
Bu sözləri mətbuata verdiyi açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Kamaləddin Qafarov deyib.
Deputatın fikrincə, səfər çərçivəsində ölkələrimiz arasında imzalanmış “Azərbaycan Respublikası ilə Slovakiya Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın yaradılması haqqında Birgə Bəyannamə” çox ciddi siyasi sənəddir və bu sənəd Azərbaycan-Slovakiya əlaqələrini ən yüksək səviyyəyə qaldıracaq. Təsadüfi deyil ki, cənab Prezident İlham Əliyev mətbuata verdiyi bəyanatında məhz bu sənədin önəmini xüsusi vurğulamışdır.
K.Qafarov Prezidentimizin Azərbaycan qazının Slovakiyaya nəql olunması imkanları barədə verdiyi açıqlamaların əhəmiyyətini qeyd edərək deyib: “Dövlət başçımızın çıxışında Azərbaycanın öz təbii qazını ixrac edəcək 9-cu ölkənin Slovakiya ola biləcəyi barədə maraqlı anons yer almışdır. Məlum olduğu kimi, keçən ilin aprel ayının 25-də Sofiyada Bolqarıstanın “Bulgartransgaz”, Rumıniyanın “Transgaz”, Macarıstanın FGSZ və Slovakiyanın “Eustream” və Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) arasında əməkdaşlığın təşviqi ilə bağlı Anlaşma Memorandumu imzalanıb. “Həmrəylik Halqası” ilə Azərbaycan qazının tədarükünü nəzərdə tutan bu memorandum ötürmə sisteminin dörd operatoru və SOCAR arasında Azərbaycandan Avropaya əlavə həcmdə qaz tədarükü üzrə əməkdaşlıq istiqamətlərini müəyyən edir. Əlavə qaz tədarükləri Bolqarıstan, Rumıniya, Macarıstan və Slovakiyanın “Həmrəylik Halqası” adlandırılan və yenilənmiş qaz nəqli şəbəkələri vasitəsilə həyata keçiriləcək. Məhz bu sənədin imzalanması ilə Azərbaycan qazını Slovakiya bazarına da nəql etmək üçün yaxşı imkanlar yaradılmışdır”.
Deputat bildirib ki, bu gün Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında qaz və enerji sahəsində imzalanmış strateji tərəfdaşlıq Bəyannaməsi icra edilir. “Cənab Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, Azərbaycan öz təbii qazını Avropa məkanına etibarlı yollarla nəql edir. Artıq bu il Avropa ölkələrinə təbii qaz təchizatı 12 milyard kubmetrə çatacaq. Bu da Azərbaycanın ümumi qaz ixracının 50 faizini təşkil edir. 2027-ci ilin sonuna qədər isə təkcə Avropa İttifaqı məkanına 20 milyard kubmetr qazın nəql edilməsi nəzərdə tutulur. Təbii ki, bu öhdəliyi yerinə yetirmək üçün ölkəmiz təbii qaz hasilatını artırır. Bu məqsədlə yeni yataqlar kəşf olunur və həmin yataqlarda istismar artıq başlanmışdır. Bütün bunlara paralel olaraq Azərbaycan genişmiqyaslı yaşıl gündəliyini də icra edir və bir çox bərpaolunan külək və günəş enerjisi stansiyalarının inşa olunması qaza qənaət etmək imkanı yaradacaqdır. Elə bu qənaət olunmuş qazın da əsas ünvanı Avropa olacaqdır. Əminliklə demək olar ki, bu gün Azərbaycan və Slovakiya iki müstəqil siyasət aparan ölkə olaraq qarşılıqlı dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrini ən yüksək səviyyədə uğurla davam etdirəcəklər”.
“Azərişıq” ASC-nin Cənub Regional Elektrik Təchizatı və Satışı İdarəsinə (RETSİ) daxil olan rayonların elektrik şəbəkələrində bir sıra hava xətlərində təmir işləri aparılır.
Bu barədə “Azərişıq” məlumat yayıb.
Bildirilib ki, bununla əlaqədar bu gün saat 10:00-dan tətbiq olunan enerji kəsintisi Yardımlıda Bilnə və Astanlı kəndlərində 15:00-a kimi, Biləsuvar rayonunun bir hissəsində 12:30-dək, Lənkəran şəhərinin bir hissəsində, Rvo, Şovu, Vel, Siyavar, Şağlaser, Cil, Xarxatan kəndlərində 15:00-dək, Lerikin Siyov, Biləvər, Lərmərud kəndlərində 13:00-dək, Cəlilabadın Cəngan, Lallar, Edişə, Soltankənd, Tahirli kəndlərində saat 12:00-dək davam edəcək.
Bundan başqa, saat 12:30-dan saat 15:00-dək Masallı Böyük Xocavar, Banbaşı, Qızılağac, Viləş, Öncəqala, Bədəlan, Hişkədərə kəndlərində də enerji verilişində fasilə yaranacaq.
I-IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanının 2-ci mərhələsinin 1-ci cəhdində iştirak etmək istəyən abituriyentlər üçün qeydiyyat bu gün başa çatır.
Modern.az-ın əldə etdiyi məlumata görə, indiyədək 82 497 abituriyent qeydiyyatdan keçib.
Məlumata görə, ən çox qeydiyyat I ixtisas qrupundadır. 29 164 nəfər bu qrup üzrə müraciət edib.
II ixtisas qrupu üzrə 23 101 nəfər, III qrup üzrə 24 438 nəfər, IV qrup üzrə isə 5 794 nəfər qeydiyyatdan keçib.
Qeydiyyatdan keçənlərin böyük hissəsini - 74 297 nəfəri Azərbaycan bölməsi, 8 200 nəfərini isə rus bölməsi üzrə müraciət edənlər təşkil edir.
Kolleclər üçün qeydiyyatdan keçənlərin sayı 98 039 nəfərdir.
Qeyd edək ki, qeydiyyat mayın 6-da saat 23:59-da başa çatacaq.