 |
|
Uşaqlara qarşı cinsi istismar törədənlər (pedofiliya) məcburi dövlət genom qeydiyyatından keçirilməli şəxslər sırasına daxil ediliblər.
Bu, İnsan alverinə qarşı mübarizə üzrə Milli Koordinatorun illik məlumatında əksini tapıb.
Belə ki, ötən il, həmçinin “Uşaqların cinsi istismardan və cinsi zorakılıqdan müdafiəsi haqqında” Avropa Şurası Konvensiyasının tətbiqi ilə bağlı Əmək, Ailə, Cinayət-Prosessual və Cinayət məcəllələrinə, “Uşaq hüquqları”, “Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti”, “Təhsil”, “Azərbaycan Respublikasında dövlət daktiloskopik və genom qeydiyyatı haqqında” və s. qanunlarda dəyişikliklər edilib:
“Şəxsiyyətin cinsi toxunulmazlığı və cinsi azadlığı əleyhinə törədilən bəzi cinayətlərin (zorlama, seksual xarakterli zorakılıq hərəkətləri) yetkinlik yaşına çatmayanlara qarşı törədilməsi ağırlaşdırıcı hal kimi müəyyən edilib, uşaqların cinsi istismarı ilə bağlı bir sıra cinayətlərə görə cəzalar sərtləşdirilib. Altı yaşına çatmayanları ictimai mənəviyyata zidd əməllərə cəlb etmə də cinayət tərkibinin əlaməti kimi müəyyənləşdirilib, qanunvericiliyə seksual xarakterli məqsədlərlə uşaqların təqib edilməsinə görə cinayət məsuliyyətini nəzərdə tutan müddəalar əlavə edilib", - məlumatda əksini tapıb.
Sənəddə qeyd edilib ki, uşaqlara qarşı cinsi istismar və ya cinsi zorakılıqla bağlı cinayət törətməkdə şübhəli bilinən, təqsirləndirilən və ya belə cinayətə görə məhkum olunmuş şəxslər məcburi dövlət genom qeydiyyatından keçirilməli şəxslər sırasına daxil ediliblər”,- məlumatda vurğulanıb.
İşğaldan azad olunan Kəlbəcər rayonundan yeni görüntülər yayılıb.
Kadrlarda Kəlbəcərin füsunkar təbiətini, gözoxşayan mənzərələrini görmək mümkündür.
Qeyd edək ki, hazırda Kəlbəcərdə yenidənqurma işləri davam etdirilir.
Baku TV-nin təqdim etdiyi Kəlbəcərin gözoxşayan təbiətindən görüntüləri təqdim edirik:
“Belarus Respublikası Azərbaycanın ənənəvi olaraq səmimi dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrini saxladığı ölkələrdən biridir. 70 il ərzində keçmiş SSRİ tərkibində müttəfiq respublikalar kimi mövcud olmuş Belarus və Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra öz aralarında diplomatik əlaqələri 1993-cü ildə qurmuşlar. Cənab Prezident İlham Əliyevin hakimiyyəti dönəmində bu əlaqələr yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur.”
Bu sözləri Azərbaycan-Belarus münasibətlərinə dair fikirlərini paylaşan Milli Məclisin deputatı Kamaləddin Qafarov mətbuata açıqlamasında deyib.
Deputat xatırladıb ki, ikitərəfli əlaqələrin dinamik inkişafı üçün və ölkələr arasında bağlanmış müqavilələrin, sazişlərin və digər sənədlərin səmərəli həyata keçirilməsi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası ilə Belarus Respublikası arasında ticarət-iqtisadi əməkdaşlıq üzrə birgə hökumətlərarası komissiya yaradılmışdır. “Belarus hər zaman Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tam dəstəkləyib və hərbi sahədə ölkələrimiz arasında sıx əməkdaşlıq mövcuddur.”
K.Qafarovun fikrincə, Belarus Prezidentinin cari ilin 16 may tarixində Azərbaycana etdiyi dövlət səfəri ölkələrimiz arasında əlaqələrin keyfiyyətcə yeni, daha yüksək mərhələyə keçidinə güclü təkan olacaq: “Belarus və Azərbaycan arasında əlaqələr kifayət qədər geniş spektoru əhatə edir. Bura təhlükəsizlik, iqtisadi, siyasi və beynəlxalq arenada qarşılıqlı dəstək kimi strateji əhəmiyyət kəsb edən sahələr də aiddir. Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenkonun mayın 16-da Azərbaycana etdiyi növbəti dövlət səfəri mövcud əlaqələrin daha da genişlənməsinə və dərinləşməsinə səbəb olacaq. Cənab Prezident İlham Əliyev mətbuata bəyanatla etdiyi çıxışında xüsusi olaraq vurğulayıb ki, çox uzaq olmayan gələcəkdə Belarus-Azərbaycan münasibətlərinin yeni perspektivləri görünəcək, yeni müəssisələr və iş yerləri açılacaq, əməkdaşlığın yeni istiqamətləri müəyyənləşəcək. Dövlət başçısı Belarus şirkətlərini Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələrinin bərpasında fəal iştirak etməyə dəvət etdiyini bildirdi və qeyd etdi ki, bu istiqamətdə həyata keçiriləcək işlərin miqyası çox genişdir”.
Deputat bildirib ki, Belarusun zəngin şəhərsalma təcrübəsinin, müasir texnologiyalarının, aqroşəhərciklərin tikintisi təcrübəsinin Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində tətbiqi çox yüksək səmərə verə bilər. “Bununla yanaşı, dövlət başçılarının istər təkbətək, istərsə də geniş tərkibdə keçirdikləri görüşlərin gedişində hərbi-sənaye kompleksində, kənd təsərrüfatında, nəqliyyatda əlaqələrin inkişafı məsələləri və ümumiyyətlə, ölkələrimizin iqtisadiyyatının inkişafı üçün praktiki əhəmiyyət daşıyacaq bir çox məsələlər geniş şəkildə müzakirə olunub. Əldə edilən razılıqlar və imzalanan sənədlər Azərbaycan-Belarus münasibətlərinin bundan sonra daha da yüksək dinamika ilə inkişaf edəcəyini söyləməyə tam əsas verir” .
Bu gün Azərbaycanda məktəblərində rus bölməsi üzrə kifayət qədər yer və pedaqoq ehtiyatı var.
Bu barədə "Report"un sualını cavablandıran Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin direktoru Eşqi Bağırov jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, bu gün ölkə üzrə təhsil müəssisələrində rus bölməsi üzrə 12 min yer var:
"Müraciət edənlərin sayı isə 10 minə çatıb. Ortalama bu gün üçün tələbat qarşılanır. Amma yeni tədris ilində ölkə üzrə pedaqoji kadr təyinatı, ehtiyac, eləcə də müvafiq müəllim sayı uyğun olarsa rus bölməsi üzrə sinif sayı artırıla bilər".
“Bakıxanov” qəbiristanlığı ərazisində 16 kamera quraşdırılacaq.
Bununla bağlı görüntülər ATV-də yayımlanıb.
Bildirilib ki, giriş hissədə isə qəbiristanlığın iş qrafiki barədə lövhə yerləşdiriləcək. Sözügedən işlərin bu ayın sonuna kimi yekunlaşacağı qeyd olunub.
Dünya ölkələri arasında cərəyan edən inteqrasiya proseslərinin inkişafında bir sıra iqtisadi göstəricilərlə yanaşı, nəqliyyat amili, xüsusilə quru yollarla daşımalar mühüm əhəmiyyətə malikdir. Nəqliyyat sahəsi artıq qloballaşan dünyanın dinamik və ən fəal strukturlarından birinə çevrilib. Qərb və Şərqin qovuşduğu məkanda yerləşən, unikal coğrafi, geosiyasi şəraitə malik Azərbaycan dünyada nəqliyyat sahəsində baş verən prosesləri yaxından izləyir və regional nəqliyyat qovşağına çevrilməsi üçün inamlı addımlar atır. XXI əsr iqtisadiyyatı hər bir ölkədən rəqabətədavamlı, ixtisaslaşdırılmış məhsul istehsalını tələb etdiyi kimi daşımalar sahəsində də müasir lokomotiv və vaqon parkı, yüksək maddi-texniki baza və ixtisaslaşdırılmış insan kapitalını vacib edir.
“Azərbaycan ərazisindən keçən beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin tranzit potensialının artırılmasına və tranzit yükdaşımaların təşviqinə dair 2024−2026-cı illər üçün fəaliyyət planı”na əsasən, Azərbaycanın hədəfi mövcud infrastrukturun təkmilləşdirilməsi, tranzit daşımalar zamanı sərhəd keçmə müddətinin minimuma endirilməsi yolu ilə ölkəmizin ərazisindən daşınan tranzit yükdaşımalarının həcminin 2022-ci ilə nisbətən 27 faiz artırılaraq 10,7 milyon tondan 13,6 milyon tona çatdırılmasıdır. Tranzit daşımaları ilə bağlı qarşıda duran strateji hədəflərə çatmaqda digər vacib amillərlə yanaşı, ölkənin dəmir yollarına məxsus vaqon parkının müasirləşdirilməsi, texniki servis mərkəzlərinin yaradılması və maddi-texniki bazanın gücləndirilməsi da mühüm şərtdir.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, “Azərbaycan Dəmir Yolları” (ADY) QSC-nin Hərəkət vasitələrinin təmiri departamentinin rəisi Elyar Muradov AZƏRTAC-ın quruma məxsus müasir vaqon parkı, yeni istifadəyə verilmiş lokomotiv depoları və gələcək planlar haqqında suallarını cavablandırıb.
- Elyar müəllim, dəmir yollarında hərəkət vasitələrinin yenilənməsi ən vacib amillərdən biridir. Bəs ADY-də bu gün vəziyyət necədir?
- Dəmir yolları şəhərləri və rayonları birləşdirən, təkcə sərnişinlərin deyil, həm də hər bir ölkənin iqtisadiyyatı üçün son dərəcə zəruri olan yüklərin daşınmasını həyata keçirən “arteriyadır”. Buna görə də hərəkət vasitələri parkının yenilənməsi və ya planlı qrafik üzrə təmir olunması dəmir yollarında hərəkətin və daşımaların təhlükəsizliyi, etibarlılığın və səmərəliliyin təmin edilməsi baxımından olduqca vacibdir. Bəzən hərəkət tərkibləri parkını vaxtaşırı yeniləmək mümkün olmur, amma mövcud nəqliyyat vasitələrinin vaxtında təmir prosesinə cəlb olunması çox vacibdir. Burada əsas məqam hərəkətin təhlükəsizliyinin təmin edilməsidir. Bu gün dəmir yollarında hərəkətin təhlükəsizliyinin təmin olunmasından danışırıqsa, ilk növbədə, lokomotiv və vaqonları saz vəziyyətdə xəttə buraxmalıyıq. Dəmir yolu nəqliyyatının ümumi etibarlılığı birbaşa hərəkət vasitələrinin, infrastrukturun, dəzgah və avadanlıqların texniki vəziyyətindən asılıdır. Lokomotivlərin və vaqonların müntəzəm və keyfiyyətli təmiri bütün komponentlərin və hissələrin istismar müddətini uzadır. Bura əyləc, qatar idarəetmə və təhlükəsizlik sistemlərinin, elektrik mexaniki hissələrin – təkər cütlərinin, oxların və s. digər kritik komponentlərin yoxlanılması daxildir. Bütün bunlar qəza və yolda qalma riskini minimuma endirir ki, bu da təkcə sərnişinlərin və qatar heyətinin deyil, eləcə də yüklərin mənzil başına daha təhlükəsiz çatdırılmasına zəmanət verir. Nəzərə almalıyıq ki, dəmir yolunda hər bir hadisə təkcə iqtisadi zərərlə deyil, həm də insan faciəsi ilə nəticələnə bilər.
İkinci mühüm aspekt iqtisadi səmərəlilikdir. Planlı təmir işləri hərəkət tərkiblərinin istismar müddəti ərzində daha səmərəli istifadəsinə imkan verir ki, bu da yeni ehtiyat hissələrinin alınmasına çəkilən xərcləri əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaqla daha yüksək maliyyə xərci tələb edən hissə və avadanlıqların dəyişdirilməsi ehtiyacının qarşısını alır. Bura həm cari təmir, həm də ixtisaslaşdırılmış depolarda əsaslı təmir daxildir. Bundan əlavə, hərəkət tərkibinin yaxşı vəziyyətdə saxlanılması yanacaq sərfiyyatını da optimallaşdırmağa imkan verir.
Üçüncü komponent isə sərnişin məmnuniyyətidir. Rahatlıq və dəqiqlik dəmir yolu nəqliyyatının əsas şüarıdır. Hərəkət vasitələrinin yenilənməsi və təmiri təkcə komfort səviyyəsini artırmır, həm də qatarların qrafikə uyğun hərəkətini, sərnişinlərin rahat və təhlükəsiz gediş-gəlişini təmin edir. Bu isə sərnişinlərin bizə olan inamını artırmaqla onların ADY-nin nəqliyyat xidmətlərindən davamlı istifadəsinə yol açır.
Ümumiyyətlə, planlı qrafik üzrə aparılan təmir işləri gözlənilməz nasazlıqların və hərəkət zamanı baş verə biləcək hər hansı hadisə səbəbindən qatarların qrafikdən kənara çıxmasının qarşısını almağa kömək edir, dəmir yolu nəqliyyatının fasiləsiz hərəkətinə imkan verir. Fasiləsiz və təhlükəsiz daşımalar isə bizi sərnişinlərin azalması və maliyyə itkilərinə səbəb ola biləcək risklərdən sığortalayır. Təmir işləri, həmçinin daşımaların keyfiyyətinin yüksəldilməsi baxımından hərəkət tərkiblərinin müəyyən edilmiş texniki standartlara və təhlükəsizlik tələblərinə cavab verməsi üçün aparılır. Bildiyimiz kimi, dəmir yolu nəqliyyatının fəaliyyəti ciddi təhlükəsizlik qaydaları və standartlarla müşayiət olunur. Müntəzəm texniki qulluq hərəkət tərkiblərinin bu tələblərə cavab verməsini təmin edir.
- ADY-də aparılmış optimallaşdırma işləri çərçivəsində bir neçə struktur bölmə əsasında Hərəkət vasitələrinin təmiri departamentinin yaradılması idarəetmə prosesinə və təmir işlərinin effektivliyinə necə təsir etdi?
- İlk növbədə optimallaşdırma nəticəsində təmir işlərinə nəzarət gücləndirildi, müəssisələr arasında qarşılıqlı əməkdaşlıq daha səmərəli quruldu. Məsələn, bir faktı diqqətinizə çatdırım. Bakı vaqon deposu Sərnişin daşımaları departamentinin, digər vaqon depoları isə Yük daşımaları departamentinin tabeliyində idi. Yük daşımaları departamentinə tabe olan müəssisələrdə bəzi avadanlıqların mövcud olmaması səbəbindən bir sıra ehtiyat hissələrinin təmiri Bakı vaqon deposunda həyata keçirilirdi. Aparılan təmir işləri başa çatdırıldıqdan sonra ehtiyat hissələri yenidən həmin müəssisəyə təqdim edilirdi. Digər müəssisələr arasında da iş eyni qaydada aparılırdı. Xidmətlərin bir departamentdə mərkəzləşməsi, bir mərkəzdən idarə olunması təmir keyfiyyətinin yaxşılaşmasına, əsas və ehtiyat hissələrinin daha səmərəli istifadəsinə, problemli sahələrə daha operativ fokuslanmağa səbəb oldu, bir sözlə, yanaşma dəyişdi.
Hərəkət vasitələrinin təmiri departamenti olaraq əsas məqsədimiz odur ki, təmir işləri daha keyfiyyətli aparılsın, hərəkət vasitələri daha səmərəli istifadə olunsun, onların istismar müddəti artırılsın və hərəkətin təhlükəsizliyi ilə bağlı hər hansı problem yaranmasın.Onu da qeyd edim ki, optimallaşdırma çərçivəsində araşdırmalar aparıldı və bunun nəticəsində operativ qərarların verilməsinə başlanıldı. Təchizat sahəsində satınalmaların mərkəzləşdirilməsi ehtiyat hissələrinin daha düzgün qaydada sifariş edilməsi və istifadəsinə gətirib çıxardı. Vahid sənəd dövriyyəsi işlənib hazırlandı və bunun nəticəsində nəzarət mexanizmləri daha effektiv təşkil olundu. Hazırda departamentimizdə 5 şöbə, 1 bölmə və 3 xidmət – Yük vaqonlarının təmiri xidməti, Sərnişin hərəkət vasitələrinin təmiri xidməti və Lokomotivlərin təmiri xidməti, eləcə də həmin xidmətlərin tabeliyində bir neçə təmir deposu fəaliyyət göstərir.
- Depolardan söz düşmüşkən, hazırda ADY-nin depolarında hansı işlər görülür? Təmir işlərinin və ümumilikdə iş şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı hansı addımlar atılır?
- İlk növbədə Biləcəridəki depolarımız haqqında məlumat vermək istərdim. Biləcəridə iki depomuz fəaliyyət göstərir. Bunlardan biri 2023-cü ildə istifadəyə verilib, digəri isə 1963-cü ildə tikilmiş lokomotiv deposudur. Burada bütün növ lokomotivlərin (elektrovoz, magistral və manevr teplovozları) təmiri həyata keçirilir. Qatarların mənzil başına təhlükəsiz çatması üçün lokomotivlərin təmiri prosesinin düzgün aparılması vacib məsələdir. Hərəkətin təhlükəsizliyinin tam təmin olunması məqsədilə yeni hərəkət vasitələri də alınır. Yeni Biləcəri lokomotivlərin təmiri deposunda ABŞ, Almaniya, İtaliya, Türkiyə və digər xarici ölkələrdən alınmış 346 ədəd avadanlıq quraşdırılıb ki, bu da enerji resurslarından qənaətli istifadə və istismar prosesinin optimallaşdırılması deməkdir. Depoda dəyişən cərəyanlı lokomotivlərə, ikisistemli sərnişin lokomotivlərinə, o cümlədən magistral teplovozlara və əsaslı təmirdən çıxmış teplovozlara texniki xidmət göstərilir. Depoda, həmçinin eyni vaxtda 6 lokomotivə xidmət göstərmək imkanımız var. Sözügedən depoda “Alstom” şirkətinin istehsalı olan AZ8A dəyişən cərəyanlı yük lokomotivlərinin və AZ4A ikisistemli sərnişin lokomotivlərinin 25 000 km yürüş məsafəsindən başlayaraq 1 600 000 km yürüş məsafəsinə qədər olan bütün planlı və əsaslı təmir işlərinin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulub.
ABŞ istehsalı olan TE33A magistral dizel lokomotivlərinin illik servis xidmətləri və plandankənar təmirləri də burada aparılır.
Xüsusilə qeyd etmək istəyirəm ki, optimallaşdırma işləri çərçivəsində yeni Gəncə lokomotiv deposunda əl əməyindən istifadə minimuma endirilib, 12 peşəkar mütəxəssis hazırda depoda həyata keçiriliən bütün təmir işlərini müvafiq qaydada təşkil edə bilir. Sözügedən depoda AZ8A dəyişən cərəyanlı yük lokomotivlərinin və AZ4A ikisistemli sərnişin lokomotivlərinin 25 000 km yürüş məsafəsindən başlayaraq 300 000 km yürüş məsafəsinə qədər olan bütün planlı təmir işlərinin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulub.
1957-ci ildə istismara verilmiş Bakı lokomotiv deposunda isə bütün növ dartı mühərriklərinin, təkər cütlərinin təmiri və yonulması, o cümlədən sabit cərəyanlı lokomotivlərin 3-cü səviyyəli cari təmiri həyata keçirilir. Bakı vaqon deposu isə sərnişin vaqonlarının təmiri üzrə ixtisaslaşıb.
İmişli lokomotivlərin təmiri deposuna gəlincə, burada magistral və manevr teplovozları təmir olunur. Planımızda İmişli lokomotivlərin təmiri deposunun yenidən qurulması və sabit cərəyanla işləyən elektrovozların Biləcəri lokomotivlərin təmiri deposunun balansından İmişli deposunun balansına verilməsi var. Buna səbəb dəyişən cərəyanlı dartı sisteminin iş sahəsinin artırılması ilə sözügedən lokomotivlərə olan ehtiyacın azalmasıdır. Həmçinin İmişlidə teplovozların təmiri üzrə servis mərkəzinin yaradılması planlaşdırılır ki, bu da öz növbəsində Qarabağ bölgəsi üzrə istismar olunacaq bütün növ teplovozların əsaslı təmirinə xidmət edəcək.
Əlavə olaraq bildirmək istərdim ki, depoların işinin optimalaşdırılması məqsədilə cəlb edilmiş xarici məsləhətçilərin də bəzi tövsiyələri qəbul olunub və materialların idarə edilməsi ilə bağlı təklif üzərində çox qısa zaman ərzində müvafiq işlər aparılıb. Belə ki, ehtiyat hissələrinə olan tələbatın mərkəzləşdirilmiş qaydada idarə olunması, planlama, resurslardan səmərəli istifadə, təmir növləri üzrə görüləcək iş həcmlərinin avtomatlaşdırılması prosesi icra olunmaqdadır. Məsləhətçinin tövsiyə etdiyi “Mobile Maintenance” sistemi üzrə də bir sıra məsələlər nəzərdən keçirilir. Həmçinin depoların fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakı kimi müəyyən olunub:
• Biləcəri lokomotivlərin təmiri deposunda AZ8A və AZ4A, o cümlədən TE33A seriyalı lokomotivlərin, manevr lokomotivlərinin kiçik və iri həcmli təmirləri;
• Bakı lokomotiv deposunda müvəqqəti olaraq sabit cərəyanlı elektrovozların 3-cü səviyyəli cari təmiri və təkər cütlərinin əsaslı təmiri;
• Gəncə lokomotivlərin təmiri deposunda AZ8A və AZ4A seriyalı lokomotivlərin və manevr lokomotivlərinin kiçik həcmli təmirləri;
• İmişli lokomotivlərin təmiri deposunda isə magistral və manevr teplovozlarının 1-ci səviyyəli cari təmir işləri həyata keçiriləcək.
- Elyar müəllim, bəs rəhbərlik etdiyiniz departamentin əsas çətinlikləri nə ilə bağlıdır və bu çətinliklərin aradan qaldırılması istiqamətində nə kimi tədbirlər görülür?
- Təbii ki, çətinliklərimiz var. Əsas problemlər köhnə lokomotivlərlə bağlıdır. Hərəkət vasitələrinin təqribən yarısı köhnədir. Qeyd edilən hərəkət vasitələrinin hissələrini nə qədər təmir etsən də, bir müddətdən sonra digər hissəsi sıradan çıxır. Sərnişindaşıma sahəsində istismara verilən hərəkət tərkibləri ilə bağlı problemlərimiz yoxdur. Çünki insan faktoru əsasdır və biz sərnişinlərimizin müasir hərəkət tərkibləri ilə mənzil başına təhlükəsiz çatdırılmasına cavabdehik.
Ümumiyyətlə, bir qayda olaraq işlək olmayan və ya hər hansı texniki problemi olan qatarı istismara buraxmırıq. Amma texnikadır, yolda hər an gözlənilməz hadisə, nasazlıq baş verə bilər. Məsələn, yay aylarında qatar reysə çıxmamışdan əvvəl onun kondisioneri yoxlanılır. Abşeron dairəvi marşrutunda pik saatlarda elə reyslər olur ki, qatar min nəfər sərnişin daşıyır, lakin min nəfər üçün deyil, 919 nəfər üçün nəzərdə tutulub. İstər-istəməz yüklənmə baş verdiyindən kondisioner havanı yetərincə soyuda bilmir. Kondisioner faktiki olaraq işləsə də, sərnişinlərə elə gəlir ki, işləmir. Yəni bu və digər oxşar məsələlər yolda baş verir və həmin vaxt bu cür hadisələrin qarşısını almaq nisbətən çətin olur.
Hazırda həm investisiya planına salınan layihələr, həm də ADY-nin öz maliyyə resursları hesabına həyata keçirəcəyi layihələr üzərində çalışırıq. İnvestisiya planına daxil edilən layihələr arasında Bakı lokomotiv deposunda “Stadler Rail Group” şirkəti ilə birgə Regional Servis Mərkəzinin tikintisi var. Bu layihə dövlət tərəfindən maliyyələşdirilir.
Digər layihə – Bakı sərnişin stansiyasında Şimal parkının yenidən qurulmasıdır. Şimal parkının əsas işi qatarların reysə çıxmamışdan əvvəl hazırlıq prosesindən keçməsini təmin etmək olub. Məsələn, indi “Stadler” qatarları xəttə buraxılmamışdan öncə platformanın sonunda, ya da kənarda səfərə hazırlanır. Burada onların elektrik sistemlərinin yoxlanılması, reysqabağı müəyyən kiçik həcmli istismar və təmir işlərinin görülməsi nəzərdə tutulur.
ADY-nin öz hesabına həyata keçirdiyi layihələrə gəlincə, bura depolarımızda mövcud olan çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün atdığımız addımlar daxildir. Məsələn, Biləcəri lokomotiv deposunda təkər cütlərinin tam tərtibatı və təmiri sexinin yaradılmasını planlaşdırırıq. Bu sexin yaradılması ilə lokomotivlərin depolarda plandankənar təmirə daxil olma halları minimuma endiriləcək, təkər cütlərinin hərəkətin təhlükəsizliyi tələblərinə cavab verməsi təmin olunacaq, yolda baş verən nasazlıqlar əhəmiyyətli dərəcədə azalacaq, lokomotivlərin məhsuldarlığı artacaq və daha səmərəli istismarı təmin ediləcək.
Bundan əlavə, Elektrik avadanlıqları və aparatlarının əsaslı təmiri sexinin yaradılmasını planlaşdırırıq. Həmçinin təkər cütlərinin yonulması işlərinin aparıldığı Bakı lokomotiv deposunda Arabacıq yuma sexinin yaradılmasını nəzərdə tuturuq.
Xaricdə təmir işlərinə gəlincə, bu il əsaslı təmir edilməsi üçün 17 lokomotivin qonşu dövlətlərə göndərilməsi nəzərdə tutulub. Ümumilikdə 10 ədəd hərəkət tərkibimiz Qazaxıstan və Latviyaya əsaslı təmirə göndərilib.
- Bir qədər əvvəl Regional Servis Mərkəzinin yaradılmasına toxundunuz. Bu Mərkəz ADY-yə nə verəcək? Burada, əsasən, hansı hərəkət vasitələri təmir olunacaq?
- Məlum olduğu kimi, ötən ilin oktyabrında ADY və “Stadler Rail Group” şirkəti arasında dəmir yolu nəqliyyatı vasitələrinin təmiri, texniki qulluq və konsultasiya üzrə xidmətlərin göstərilməsinə dair müqavilə imzalandı. Müqaviləyə əsasən, Böyükşor stansiyasında yerləşən Bakı lokomotiv deposunun ərazisində Regional Servis Mərkəzi tikiləcək.
İlkin mərhələdə Bakı lokomotiv deposu fəaliyyətini davam etdirəcək. Dəmir yollarında istifadə olunan bütün lokomotivlərin təkər cütləri məhz burada hazırlanır. Servis Mərkəzi yaradıldıqdan müəyyən müddət sonra isə depo öz fəaliyyətini dayandıracaq.
Regional Servis Mərkəzinin əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, hazırda dəmir yollarında aktiv istifadə olunan “Stadler” markalı bütün növ nəqliyyat vasitələrinin (dizel və elektrik) və sərnişin vaqonlarının cari və irihəcmli təmiri, texniki xidməti məhz burada həyata keçiriləcək. “Stadler” qatarlarına texniki dəstəyin göstərilməsi həmin nəqliyyat vasitələrinin hazırlıq əmsalının 95%-dən çox olmasını təmin edəcək. Eyni zamanda Mərkəzdə ADY-nin işçi heyətinə bütün növ lokomotivlərin təmir olunması ilə bağlı bilik və bacarıqlarının təkmilləşdirilməsi baxımından dəstək göstəriləcək və lazımi təlimlər keçiriləcək.
Azərbaycan ərazisində belə bir unikal müəssisənin yaradılması qonşu ölkələrdə istismar edilən “Stadler” hərəkət tərkibinin irihəcmli təmirinin həyata keçirilməsinə imkan yaradacaq.
Bir məqamı da xüsusilə qeyd etməliyəm ki, Regional Servis Mərkəzinin məhz Bakıda inşa edilməsi olduqca əhəmiyyətli məsələdir. Qonşu respublikalarda da “Stadler” qatarlarından istifadə olunur. Ancaq Mərkəzin Azərbaycanda açılması həm də onun göstəricisidir ki, Azərbaycanın dəmir yolları müasir hərəkət tərkibləri, yüksək maddi-texniki bazası və yeni lokomotiv depolarına görə müqayisədə qonşu dövlətlərdən xeyli irəlidədir. Ona görə də “Stadler Rail Group” bu Mərkəzin məhz Bakıda tikilməsi qərarının üzərində dayandı.
- Maraqlıdır, yeni lokomotivlərin təmiri ilə məşğul olan işçilərin yeni texnikaya adaptasiyası necə təşkil edilir?
- Yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması üçün yeni texnologiyaların öyrənilməsi və tətbiqi istiqamətində mütəmadi işlər aparılır. Həmçinin texnoloji prosesləri icra edən işçilər istehsalçı şirkətlərin çoxsaylı təlimlərində iştirak edərək sertifikatlar alıblar.
Bundan başqa, Fransanın “Alstom” şirkəti bizim əməkdaşlar üçün təlim proqramı hazırlayırlar. Beləliklə, bir müddət sonra “Alstom” lokomotivlərinin təmirini ADY əməkdaşları müstəqil olaraq həyata keçirə biləcəklər.
Əməkdaşlarımız mütəmadi olaraq xarici ölkələrin təcrübəsini öyrənir, həmin depolarda təcrübə mübadiləsində iştirak edirlər.
- Yeni alınmış FLIRT qatarlarının test prosesi necə davam edir?
- Xatırladım ki, ADY ilə İsveçrənin “Stadler Rail Group” şirkəti arasında 2019-cu ilin noyabr ayında imzalanmış müqaviləyə əsasən, FLIRT markalı 4 dizel qatarı ötən ilin sonlarında Bakıya çatdırıldı. Yeni dizel qatarları kontakt şəbəkəsinə qoşulmadan daxili mühərrik sistemi hesabına istehsal olunan enerji ilə hərəkət edir. Bu da, öz növbəsində, kontakt sistemində yarana biləcək texniki problemlərdən asılı olmayaraq, elektrik kontakt şəbəkə xətti olmayan yollarda da qatarın qrafik üzrə normal rejimdə hərəkət etməsinə imkan yaradır.
Qatarların sınaq işləri “Stadler” şirkəti ilə birlikdə aparılır. Qeyd edim ki, qatar istismara verilməmişdən əvvəl 5 min km yürüş etməlidir. Bundan başqa, elektromaqnit sahəsi ilə bağlı test keçirilməlidir. Digər sınaqlar isə artıq yekunlaşıb. Yeni qatarların yaxın vaxtlarda istismara verilməsi planlaşdırılır.
- Elyar müəllim, departamentin 2024-cü ildə əsas hədəfi nə olacaq?
- Hərəkət vasitələri departamentinin prioritet hədəfi hərəkət vasitələrinin təmiri proseslərini yüksək keyfiyyət və texnologiyalara uyğun olaraq operativ şəkildə həyata keçirməkdir. Bu da ADY-nin həm sərnişin, həm də yükdaşıma əməliyyatlarının davamlılığını təmin etməyə imkan verir.
ADY-nin balansında olan hərəkət vasitələrinin faktiki vəziyyəti analiz edilib, mövcud nasazlıqlar, təmirə ehtiyacı olan hissələr müəyyənləşdirilib və aradan qaldırılması istiqamətində işlərin görülməsinə artıq start verilib. Təmir depolarında avadanlıqların siyahıya alınması aparılıb, hər bir avadanlığın texniki vəziyyəti təhlil edilib.
2024-cü ildə əsas fəaliyyət planımız təmir keyfiyyətini artırmaqla plandankənar təmir sayının azaldılması, təmir bazasının genişləndirilməsi, yəni bu prosesdə istifadə olunan avadanlıqların yeniləri ilə əvəz olunması və ya əsaslı təmir işlərinin aparılması, eləcə də sözügedən sahədə çalışan işçilərin texnoloji prosesləri texniki-normativ qaydalara uyğun həyata keçirməsi üçün lazımi ixtisasartırma və sertifikatlaşdırma təlimlərində iştirakının təmin edilməsidir.
Təmir proseslərinin həyata keçirilməsindən başqa, müasir standartlara cavab verən dəmir yolu nəqliyyatı vasitələrinin ADY-nin nəqliyyat parkına cəlb olunması əsas hədəflərdəndir.
Lokomotivlərin və vaqonların müntəzəm təmiri təkcə texniki zərurət deyil, dəmir yolunun sistem olaraq təhlükəsizliyinə, səmərəliliyinə və dayanıqlılığına qoyulan strateji sərmayədir. Dəmir yolu nəqliyyatının təhlükəsiz gələcəyini təmin etmək üçün bu sahədə daim təkmilləşməyə və innovasiyaların tətbiqinə çalışmalıyıq.
Keyfiyyətli təmir və texniki xidmət öz növbəsində tullantıları azaltmağa və nəqliyyat vasitələrinin ətraf mühitə uyğunluğunu yaxşılaşdırmağa kömək edir ki, bu da ADY-nin “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili”nə töhfə verməsi baxımdan mühüm məsələdir. Qeyd etmək istəyirəm ki, “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” istiqamətində Biləcəri və Gəncə lokomotivlərin təmiri depolarında ümumilikdə 762 ədəd günəş paneli quraşdırılıb və sözügedən depoların işıqlandırılma, həmçinin isti su təminatında artıq bu panellərin xidmətindən uğurla istifadə olunur.
Bütövlükdə dəmir yolu hərəkət tərkiblərinin keyfiyyətli və əsaslı təmiri dəmir yolu nəqliyyatının səmərəli və təhlükəsiz istismarının təmin edilməsində əsas rol oynayır ki, bu da iqtisadiyyata və əhalinin rifahına birbaşa təsir göstərir.
- Sizə bu məsuliyyətli fəaliyyətinizə yeni uğurlar arzulayırıq.
- Sağ olun.
Bu gün Azərbaycan Prezidenti yanında Əfv Məsələləri Komissiyasının növbəti iclası keçiriləcək.
İclasda Komissiyaya daxil olan müraciətlərə baxılacaq.
Qeyd edək ki, Komissiyanın bu il keçirilən iclaslarında baxılan müraciətlərin sayı 300-ü ötüb.
Bakının bir sıra yollarında nəqliyyatın hərəkətində sıxlıq müşahidə olunur.
Bu barədə Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzindən bildirilib.
Hal-hazırda yollardakı vəziyyət:
1. Üzeyir Hacıbəyli küçəsi, Cavanşir körpüsündən Azadlıq prospekti ilə kəsişməyə qədər;
2. Yusif Səfərov küçəsi, mərkəz istiqamətində;
3. Heydər Əliyev prospekti köməkçi yol, mərkəz istiqamətində;
4. Bakı-Sumqayıt şosesi, "20 Yanvar" metro stansiyası istiqamətində;
5. 8 Noyabr prospekti, mərkəz istiqamətində;
6. Tbilisi prospekti, mərkəz istiqamətində;
7. Mikayıl Müşfiq küçəsi, Hüseyn Cavid prospekti istiqamətində;
8. 28 May küçəsi, Rəşid Behbudov küçəsi istiqamətində;
9. Alı Mustafayev küçəsi, Ziya Bünyadov prospekti istiqamətində;
10. Ziya Bünyadov prospekti, Əhməd Rəcəbli küçəsi ilə kəsişmədən "20 Yanvar" metro stansiyası istiqamətində;
11. Afiyəddin Cəlilov küçəsi, Yusif Səfərov küçəsi istiqamətində;
12. Dilarə Əliyeva küçəsi, Puşkin küçəsi ilə kəsişmədən Rəşid Behbudov küçəsi ilə kəsişməyə qədər;
13. Aeroport şosesi, "Koroğlu" metro stansiyası istiqamətində sıxlıq müşahidə olunur.
Kibertalamaya məruz qalma riskləri artır, hər kəs diqqətli olmalıdır.
Milli.Az xəbər verir ki, Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidmətinin rəisi, polis polkovnik-leytenantı Elşad Hacıyev vətəndaşların sosial şəbəkələrdə məruz qaldığı dələduzluq halları ilə bağlı suallara aydınlıq gətirib və vətəndaşlara müraciət edib, faktları sadalayıb.
"Vətəndaşlar, dayanın! Kiber talamaya məruz qalma riskləri gündən-günə artır! Diqqətli olun, üsullar fərqlidir, sosial şəbəkələrdə şübhə doğurmayacaq formada cinayətkar fəaliyyət var. Kiber üsulla hazırlanan nömrələrdən daxil olan şübhəli zənglərə, mesajlara qarşı tədbirli olun, danışmadan, yazışmadan bloklayın.
Sizinlə danışan, yazışan Azərbaycan dilində sərbəst danışan xarici vətəndaş, hətta azərbaycanlı da ola bilər. O da ola bilər ki, o şəxs sizin haqqınızda tam məlumatlıdır, çünki barənizdə həmin məlumatları sosial şəbəkə üzərində olan qeydlərdən, yaxud dostlarınızdan, qohumlarınızdan götürüb.
Şəxsi imkanlarınızı, varınızı, pulunuzu sosial şəbəkələrdə nümayiş etdirib diqqət çəkməyin. Cinayətkar qruplar tərəfindən profil və səhifə paylaşımlarınız, rəyləriniz nəzərdən keçirilir. Dostlarınız vasitəsilə sizi kimsə axtarırsa, ehtiyatlı olun, həmin şəxslə ünsiyyət yaratmayın.
Kiber cinayətkarlıq - talamalar tək oğurluq əməllərini əhatə etmir. Sosial şəbəkələrdə dələduzluq halları da geniş vüsət alıb. Onlarla vətəndaş dələduzluq hallarının qurbanı olub. Təkcə ötən gün - mayın 13-də baş verən hadisələrə baxaq: Ayrı-ayrı vətəndaşlara məxsus bank kartlarından aldatma üsulu ilə 9000, 8485, 370, 425, 1482, 350, 165, 1420, 165, 140, 3000, 150, 350, 600, 3100, 360, 2700, 50, 25, 700, 2181 manat, 471 və 1850 ABŞ dolları məbləğində pul vəsaitləri talanıb.
Faktların təhlili göstərir ki, vətəndaşlar İnstagram, Telegram, Feysbuk, Tik-Tokda səhifə, kanal və platformalar üzərindən əlavə gəlir qazanmaq, sığorta ödənişləri, turist səyahətləri, mebel sifarişi, qızıl satışı, ev-alqı satqısı, kirayə, kredit adı altında verilən yalan vədlərə inanaraq həmin tələb olunan məbləğləri başqa-başqa bank hesablarına köçürüblər. Sonradan həmin hesablar, linklər, telefon nömrələri dərhal qapadılıb", - DİN rəsmisi qeyd edib.
Xəbər verildiyi kimi, mayın 11-də Lənkəranda qısa fasilə ilə iki dəfə güclü zəlzələ baş verib. Birinci zəlzələ episentrdə 6 bala yaxın, ətraf rayonlarda 3-5 bala qədər hiss olunub. Rayonda 4,4 bal gücündə ikinci zəlzələ qeydə alınıb.
Lənkəran sakinləri təkanların çox güclü olduğunu və buna görə qorxduqlarını bildiriblər. Yaşlı sakinlərdən biri isə qeyd edib ki, 50 ildir belə zəlzələ görməyib.
Xoşbəxtlikdən canlı itki və dağıntı olmayıb. Bununla belə, təkcə bölgə sakinlərini deyil, ümumiyyətlə, Azərbaycan əhalisini belə bir sual düşündürür: bu, daha güclü yeraltı təkanın xəbərçisi ola bilərmi? Qonşu İranda, Türkiyədə tez-tez baş verən zəlzələlərin Azərbaycanla nə dərəcədə bağlılığı var?
Geologiya və Geofizika İnstitutunun şöbə müdiri, elmlər doktoru Qulam Babayev mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a fikirlərini açıqladı:
“Əvvəlki müsahibələrimdə də bildirmişdim ki, 2024-cü ildə Azərbaycanda hiss olunan zəlzələlər olacaq. Hətta qeyd etmişdim ki, 4.5- 5.5 maqnitudalı zəlzələlər baş verəcək. Lənkəranda baş verən zəlzələ bunun təzahürüdür. Təbii ki, bu cür zəlzələlər il boyu davam edəcək. Biz hiss olunan zəlzələlərdən qaça bilməyəcəyik. Çünki biz bir dövriliyi yaşayırıq. Seysmik və tektonik aktivliyi yaşayırıq. Azərbaycanda bir neçə seysmik aktiv olan bölgə var. Bu ərazilər bir-biri ilə əlaqədar olaraq təkan rolunu oynayır. Misal üçün, Lənkəranda baş verən zəlzələ ocağında daha güclü zəlzələlərin olması nəzəri baxımından gözlənilmir. Amma qonşu ocaqlarda aktivləşmə müşahidə oluna bilər. Bu, birtərəfli baxışdır”.
“Qonşu ölkələrdə tez-tez baş verən zəlzələlərin Azərbaycanla nə dərəcədə bağlılığı var” sualına gəlincə isə seysmoloq dedi ki, ölkəmiz böyük meqatektonik zonada yerləşir: “Türkiyə, Azərbaycan, İran və Xəzər dənizi boyu ərazilər Türkmənistana tərəf böyük bir meqatektonik bölgədir. Bu nəhəng bölgədə müxtəlif kiçik və irihəcmli qırılmalar, pozuntular mövcuddur və bunlar bir-biri ilə əlaqədardır. Ola bilməz ki, qonşuda böyük həcmli qırılmalar baş versin, amma Azərbaycandan bu yan keçsin. Bu, fizika qanununa da ziddir. Təbii ki, qonşu bölgələr digər sərhəddə olan seysmik və tektonik bölgələri daha da silkələndirir. Nəticədə Azərbaycanda davamlı olaraq bu il seysmik aktivlik müşahidə edəcəyik, bu, qaçılmazdır”.
Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin baş direktoru Qurban Yetirmişli isə jurnalistlərə açıqlamasında bildirib ki, Lənkərandakı zəlzələ nəticəsində elə dağıntılar yoxdur. Ən keyfiyyətsiz tikinti materialları olan çay daşlarından tikilmiş evlərdə müəyyən çatlar var.
Onun sözlərinə görə, güclü zəlzələnin baş verməsi ehtimalı yoxdur: “Biz analiz etdik ki, ayrılan enerjinin gücü nə qədərdir. Əhaliyə də müraciət etdik ki, narahat olmasınlar. Lənkərandakı zəlzələdən sonra çoxlu afterşoklar qeydə alınıb. Lakin bunların içərisində 4,4 bal olan hiss edilib. Hazırda zəlzələnin təkrarlanması ilə bağlı qorxu yoxdur və güclü zəlzələ gözlənilmir”.
Qeyd edək ki, ötən gün dünyada bir neçə ərazidə güclü zəlzələ olub. Rusiyada Baykal gölü ətrafında 6 maqnitudalı zəlzələ qeydə alınıb. Bu barədə Rusiya Federasiyasının Fövqəladə Hallar Nazirliyi məlumat yayıb. Vahid Geofizika Xidməti bildirir ki, yeraltı təkanlar Ulan-Udedə 4 bal, İrkutskda isə 3 bala qədər hiss olunub. Dağıntı və insan tələfatı yoxdur. Eyni zamanda Sakit okeanın sahilində - Qvatemala ilə Meksika sərhədində 6,7 maqnitudalı zəlzələ olub. Milli Seysmologiya, Vulkanologiya, Meteorologiya və Hidrologiya İnstitutunun (INSIVUMEN) məlumatına istinadla xəbər verir ki, yeraltı təkanlar Qvatemalanın bir neçə şəhərində infrastruktur obyektlərinə zərər verib, avtomobil yolları və binaların uçması qeydə alınıb. İnsan tələfatı barədə məlumat yoxdur. Zəlzələnin episentri San-Markosun təxminən 90 kilometrliyində 25 kilometr dərinlikdə olub. Yeraltı təkanlar yerli vaxtla saat 05:39-da baş verib.