 |
|
ƏVVƏLİ BURADA
Bugünkü buraxılışımızda Azərbaycanın ilk növbədə Avrasiya məkanında cərəyan edənproseslərdə rolu, ölkəmizə keçirilən beynəlxalq tədbirlərin milli maraqlarımızın təminolunması baxımından əhəmiyyəti, eləcə də Azərbaycan ictimaiyyətini maraqlandıran birsıra digər mövzular barədə AİA.az-ın suallarını Milli Məclisin deputatı, ParlamentinHesablayıcı Komissiyasının sədri, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament Assambleyasının sədr müavini, Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının sədri, iqtisad elmləridoktoru, professor Eldar Quliyev cavablandırır.
- Eldar müəllim, Siz Azərbaycan və Rusiyanın 70 il ərzində SSRİ tərkibində müttəfiqrespublikalar kimi mövcud olmaları faktını ölkələrimiz arasında münasibətlərin özünəməxsusxarakterini formalaşdıran amil kimi qeyd etdiniz. Belə olan halda bu amilin Azərbaycan ilə keçmiş ittifaqın tərkibində mövcud olmuş digər respublikalarla, xüsusilə Türk dövlətləri iləolan münasibətlərinə də müəyyən təsirindən danışmaq olarmı?
- Bildiyiniz kimi, bu gün dünyada rəsmən tanınmış altı müstəqil türk dövləti mövcuddurki, onlardan da dörü – Qazaxıstan, Özbəkistan, Türkmənistan və Qırğızıstan Azərbaycan iləmüttəfiq respublikalar olublar. Əlbəttə ki, bu amil qarşılıqlı münasibətlərin formalaşmasına öztəsirini göstərməyə bilməz. Lakin bu Mərkəzi Asiya respublikaları ilə Azərbaycanı bağlayandaha önəmli faktor məhz ölkələrimizin və xalqlarımızın Türk dünyasına mənsubiyyətidir. Məhz Türk dövlətləri ilə dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi və genişləndirilməsi bu gün Azərbaycanın xarici siyasətinin mühüm prioritet istiqamətidir.Azərbaycan bu ölkələrlə istər müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində, istərsə də ikitərəfli formatda əlaqələrini çox intensiv şəkildə gücləndirməkdədir. Əlbəttə ki, bu prosesdə ölkələrimizin dövlət başçılarının şəxsi münasibətləri, Prezidentlər səviyyəsində təşkil olunan qarşılıqlı səfərlər müstəsna rol oynayır.
- Yeri gəlmişkən, aprelin 24-də Qırğızıstan Respublikasının Prezidenti Sadır Japarovun Azərbaycana səfərini ölkələrimiz arasında münasibətlərin inkişafına təsiri baxımından necə qiymətləndirirsiniz?
- Əvvəla onu deyim ki, Azərbaycan və qırğız xalqları arasında tarixən ənənəvi dostluq və qardaşlıq əlaqələri mövcud olub və bu münasibətlərdə mədəni əlaqələr xüsusi yer tutur. Elə Sadır Japarovun ölkəmizə səfəri çərçivəsində baş tutmuş qırğız xalqının böyük oğlu Çingiz Aytmatovun Bakıda abidəsinin açılışı da böyük mədəni hadisə oldu. Ümumiyyətlə bu gün Qırğızıstan respublikası Azərbaycanın dostluq və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq münasibətlərinin sürətlə inkişaf etdiyi ölkələrdən biridır. Aprelin 24-də Azərbaycan və Qırğızıstan Prezidentlərinin keçirdikləri görüş və müzakirələrin nəticələri də ölkələrimiz arasında ikitərəfli qarşılıqlı fəaliyyətin geniş imkanları olduğunu deməyə əsas verir. Dövlət başçıları həm təkbətək görüşdə, həm də nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə keçirilən geniş tərkibli görüşdə ölkələr arasında münasibətlərin intensivləşdirmək əzmində olduqlarını
bildirdilər. İki ölkə arasında imzalanmış mühüm sənədlər, xüsusilə “Azərbaycan Respublikası və Qırğız Respublikasının Dövlətlərarası Şurasının ikinci iclasının Qərarı” və “Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və Qırğız Respublikasının Prezidenti Sadır Japarovun Birgə Bəyannaməsi” Azərbaycan və Qırğızıstan münasibətlərinin həqiqətən də yeni, daha yüksək mərhələyə keçdiyini deməyə tam əsas verir. Həmçinin Qırğızıstan Prezidentinin təşəbbüsü ilə Qırğızıstan dövləti adından Ağdamın Xıdırlı kəndində tam orta məktəb binasının inşası da iki ölkə arasında sarsılmaz qardaşlıq münasibətlərinin göstəricisi kimi qiymətləndirilməlidir.
- Eldar müəllim, bu gün Azərbaycanın xarici siyasəti sözün həqiqi mənasında çoxşaxəliliyi ilə diqqəti cəlb edir. Bu gün, Qərb dövlətləri ilə Rusiya arasında münasibətlərin son dərəcə gərginləşdiyi halda ölkəmiz eyni zamanda hər iki tərəflə normal münasibətlərini qoruyub saxlayır və inkişaf etdirir. Məhz bu baxımdan Azərbaycan ilə NATO arasında əlaqələrin mövcud durumu və inkişaf perspektivləri barədə nə deyə bilərsiniz?
- Azərbaycan tam müstəqil xarici siyasət aparan bir ölkədir. Cənab Prezident İlham Əliyev bu faktı artıq çoxdan bütün dünya güclərinin nəzərinə birmənalı və qəti formada çatdırıb və ölkəmizin bu prinsipial mövqeyinin hər kəs tərəfindən qəbullanmasına nail olub.
Bu siyasətin prioritet istiqamətlərdən biri də ölkənin milli mənafelərindən çıxış edərək, dünyanın aparıcı dövlətləri və nüfuzlu beynəlxalq təşkilatları ilə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsidir. Məhz bu səbəbdən də nə Rusiya, nə də NATO ölkələri Azərbaycana qarşı tərəflə münasibətlərini hansı müstəvidə qurmalı olduğu barədə heç bir tövsiyyə vermək səlahiyyətinə malik deyillər və ola da bilməzlər. Təbii ki, Azərbaycan üçün qardaş Türkiyənin də üzv olduğu və haqlı olaraq dünyanın ən güclü hərbi təşkilatı hesab edilən NATO ilə tərəfdaşlıq münasibətləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Martın 17-də NATOnun Baş katibi Yens Stoltenberqin ölkəmizə rəsmi səfəri çərçivəsində müzakirə olunan məsələlərin aktuallığı və əhatəliliyi bunu deməyə əsas verir ki, təşkilat özü də Azərbaycanla əlaqələrin genişləndirilməsində və inkişafında son dərəcə maraqlıdır. Əlbəttə ki, Azərbaycan özünün silahlı qüvvələrinin məhdud kontingenti ilə NATO-nun rəhbərliyi ilə müxtəlif ölkələrdə keçirilən sülhməramlı və sülhə dəstək əməliyyatlarında təmsil olunmaqla təkcə iqtisadi deyil, həmçinin hərbi sahədə də etibarlı tərəfdaş olduğunu sübut edib. Cənab Prezident İlham Əliyevin mətbuata bəyanatla etdiyi çıxışında qeyd olunduğu kimi, 30 ildən artıq davam edən Azərbaycan-NATO tərəfdaşlığını birmənalı olaraq müsbət qiymətləndirə bilərik.
- Bir vacib məqamı da nəzərdən qaçırmaq olmaz ki, Azərbaycan NATO-ya üzv və tərəfdaş ölkələrin enerji təhlükəsizliklərinin təmintaında önəmli rol oynayır...
- Tamamilə doğru deyirsiniz. Elə mart ayında cənab Prezident İlham Əliyev ilə NATOnun Baş katibi arasında aparılan müzakirələrdə əsas mövzulardan biri də məhz enerji təhlükəsizliyi məsələsi ilə bağlı idi. Məlumdur ki, son vaxtlar qaz təchizatı baxımından azərbaycanla əməkdaşlıq edən NATO-ya üzv və tərəfdaş ölkələrin sayı getdikcə artır. Bu gün Azərbaycan 8 ölkəyə qaz nəql edir ki, onların 6-sı NATO-ya üzv, digər ikisi isə Alyansın tərəfdaş ölkəsidir. Cənab Prezident öz çıxışında əmin olduğunu bildirdi ki, qarşıdan gələn illərdə bu tərəfdaşların sayı bir qədər də artacaq. Avropa Komissiyası Azərbaycanı etibarlı tərəfdaş və ümumavropa qaz təchizatçısı adlandırır. Bu isə həm böyük üstünlük, həm də böyük məsuliyyətdir. İkinci bir tərəfdən isə, Azərbaycan yaxın gələcəkdə Avropa ölkələrinə həm də bərpaolunan enerji növlərini ixrac etməyi planlaşdırır. Ölkəmizin yaşıl gündəliyinin dünya birliyi tərəfindən qəbul olunması belə bir önəmli faktda da öz təsdiqini tapmışdır ki, Azərbaycan keçən ilin sonlarında yekdilliklə qəbul olunmuş qərara əsasən COP29-a ev
sahibliyi edəcək ölkə seçilmişdir. Dövlət başçımızın dediyi kimi, bu, ölkəmizin yaşıl keçidlə bağlı səylərinin birmənalı olaraq tanınmasının göstəricisidir.
- Siz növbəti dəfə mənim sualımı qabqlamış oldunuz. Aprelin 23-də ADA Universitetində keçirilmiş “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” mövzusunda beynəlxalq forumda aparılan müzakirələr dünyanın noyabr ayında keçiriləcək bu tədbirdən kifayət qədər böyük gözləntilərinin olduğunu deməyə əsas verir. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?
- Bu gün Azərbaycanın müxtəlif istiqamətləri əhatə edən ən mötəbər beynəlxalq tədbirləri keçirmək sahəsində böyük təcrübəsi var. Bu da onu deməyə əsas verir ki, ölkəmiz COP29-u da nəinki Azərbaycanın adına və nüfuzuna layiqli səviyyədə təşkil edəcək, hətta böyük ehtimalla bu Konfransın keçirilməsi proseduruna yeni, daha yüksək standartlar gətirəcək. Lakin qeyd etdiyiniz beynəlxalq forumda iştirak edən cənab Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, burada söhbət təkcə təşkilati məsələlərdən deyil, həmçinin nəticələrin əldə edilməsindən də gedir. Məhz bu baxımdan da dövlət başçımızın tədbir iştirakçılarının suallarını cavablandırarkən təqdim etdiyi detallı açıqlamalar bir çox önəmli məqamlara aydınlıq gətirmiş oldu. Xüsusilə cənab Prezidentin sinerji layihələri ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlərin böyük marağa səbəb olduğunu deyə bilərik. Azərbaycan zəngin qazıntı yanacağı ehtiyatlarına malik ölkədir. Bu status Azərbaycana Avropa ölkələrinin enerji təhlükəsizliyi məsələsində getdikcə önəmini artıran aparıcı mövqelərdən birini tutmaq imkanı verib. Təbii ki, bu gün planetar miqyasda problemlər yaradan iqlim dəyişikliyi ilə bağlı məsələlərin həlli istiqamətlərindən biri də yaşıl enerjiyə keçidi nəzərdə tutur. Lakin bu məsələ heç də yaxın gələcəkdə, həm də kəskin keçidlə öz həllini tapacaq bir məsələ deyil. Cənab Prezident İlham
Əliyev mühüm amil kimi belə bir faktın nəzərə alınmalı olduğunu diqqət mərkəzinə gətirdi ki, bu gün dünya iqtisadiyyatı, qlobal miqyasda sənaye bərpaolunan enerji növlərinə keçidə hələ hazır deyil. Bu da o deməkdir ki, qazıntı yanacağına dünyada hələ uzun illər ərzində tələbat olacaq və bunun əksini söyləmək sadəlövhlük olardı. Belə olan vəziyyətdə isə təbii ki, ən yaxşı yol dövlət başçımızın təklif etdiyi kimi, əlçatmaz hədəflər qoymaq yox, sinerji yaratmaq və təkamül yolu ilə irəliləməkdir. Azərbaycan artıq bir neçə müddətdir ki, bunu edir. Cənab Prezident təkcə bu il üçün əlavə dörd günəş və külək elektrik enerjisi stansiyasının təməlinin qoyulacağını anonsladı. Həm də qeyd olundu ki, bu, sadəcə bir başlanğıcdır. Çünki Azərbaycanın həm dənizdə, həm də quruda nəhəng külək və günəş elektrik enerjisi potensialı var və buraya su elektrik stansiyaların da əlavə olunsa Azərbaycan elektrik enerjisi istehsalı üçün istifadə etdiyi qazın əhəmiyyətli bir hissəsini bərpaolunan enerji mənbələri ilə əvəz edəcək.
- Yeri gəlmişkən, haqqında bəhs etdiyimiz tədbirin gedişində Prezident İlham Əliyev Ermənistanla bağlı da maraqlı fikirlər səsləndirmişdi...
- Bilirsiniz, bu gün artıq Ermənistan hökuməti özü də anlayır ki, Azərbaycanla düşmənçilik yox, dostluq etmək lazımdır. Yalnız ölkəmizlə normal münasibətlər qurulduğuhalda Ermənistan bu gün yaşadığı böhran və müflis durumdan qurtula bilər. Möhtərəm dövlət başçımız Zəngəzur dəhlizindən bəhs edərkən bu layihənin əslində Ermənistana heç də Azərbaycandan az lazım olmadığını açıq mətnlə qeyd etdi. Cənab Prezident Zəngəzur
dəhlizinin sasəcə dəmir yolu və avtomobil yolu deyil, eyni zamanda həm də elektrik kabeli, qaz boru kəməri funksiyalarını da daşıya biləcəyini diqqət mərkəzinə çəkdi. Təbii ki, bu halda Azərbaycan Naxçıvanın elektrik enerjisi və təbii qazla təchizatında xeyli irəliləyəcək. Lakin
Ermənistan da bu layihələrdən maksimum yararlana bilər. Həmçinin Ermənistan Qara dənizin dibi ilə çəkiləcək kabelə də qoşulmaq istəyir, çünki bu nəhəng layihə də əlavə enerji imkanlarını yaradacaq. Lakin bu şansı da əldə etmək üçün Ermənistan mütləq Azərbaycanla münasibətlərini nizamlamalıdır ki, bunun da əsas şərtlərindən biri məhz Zəngəzur dəhlizinin açılmasıdır. Bütün bu proseslərə start verə biləcək başlanğıc nöqtə isə yalnız iki ölkə arasında sülh sazişinin imzalanması ola bilər. Bunun üçün rəsmi İrəvan ilk növbədə özünü bəzi Qərb ölkələrinin buxovundan azad etməli və müstəqil siyasət yürütməyə başlamalıdır. Düşünürəm, Azərbaycanın verdiyi tarixi şansları qaçırmaq Ermənistanın növbəti böyük səhvi ola bilər ki, bu da ilk növbədə bu ölkənin özü üçün yeni fəsadlara yol aça bilər.
- Eldar müəllim, hər zaman olduğu kimi, səmimi və ətraflı müsahibənizə görə Sizə həm oxucularımız adından, həm də bütün redaksiya heyətimiz adından səmimi minnətdarlığımızı bildirirəm. Sağ olun, sağlıqla qalın.
- Mən də sizə dolğun və məzmunlu suallarınıza görə təşəkkür edirəm. Sağ olun.
Söhbətləşdi: Azər Məmmədov
Prezident İlham Əliyevin uğurla həyata keçirdiyi aktiv xarici siyasət kursu bu gün ölkəmizin paytaxtını sözün əsl mənasında dünyanın aparıcı siyasi mərkəzlərindən birinə çevirib. Bir-birini əvəzləyən qlobal əhəmiyyətli konfrans və forumlar, müxtəlif nüfuzlu tədbirlər Bakını dünyanın diqqətindən yayınmağa qoymur. Əlbəttə ki, bütün bu mühüm hadisələrin fonunda bir tərəfdən də Azərbaycan Prezidentinin davamlı olaraq Avropanın və dünyanın aparıcı ölkə rəhbərlərindən, beynəlxalq təşkilatlardan aldığı dəvətlər, dövlət başçımızın müxtəlif qlobal sammit və toplantılarda iştirakı ölkəmizin hər gün daha da yüksələn nüfuzundan və dünya miqyasında cərəyan edən hadisələrə getdikcə artan təsir imkanlarından xəbər verir.
Bugünkü buraxılışımızda Azərbaycanın ilk növbədə Avrasiya məkanında cərəyan edən proseslərdə rolu, ölkəmizə keçirilən beynəlxalq tədbirlərin milli maraqlarımızın təmin olunması baxımından əhəmiyyəti, eləcə də Azərbaycan ictimaiyyətini maraqlandıran bir sıra digər mövzular barədə aia.az-ın suallarını Milli Məclisin deputatı, Parlamentin Hesablayıcı Komissiyasının sədri, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament Assambleyasının sədr müavini, Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının sədri, iqtisad elmləri doktoru, professor Eldar Quliyev cavablandırır.
- Xoş gördük Sizi, Eldar müəllim. Yenidən Sizinlə görüşmək bizə çox xoşdur və bu müsahibəyə razılıq verdiyinizə görə Sizə bütün redaksiyamız adından dərin təşəkkürümüzü bildiririk. Əminəm ki, bu gün regionumuzda və dünyada gedən prosesləri diqqətlə izləyən ictimai-siyasi xadim olaraq, Siz də Azərbaycanın getdikcə daha çox cərəyan edən hadisələrin mərkəzinə çəkildiyinin fərqindəsiniz. İlk növbədə mən məhz bu tendensiya barədə fikirlərinizi öyrənmək istərdim. Bu aktivlik ölkəmizə nə vəd edir?
- Mən də sizi ürəkdən salamlayıram və yenidən görüşməyimizdən məmnun olduğumu bildirmək istəyirəm. Həqiqətən də 2024-cü ilin ilk yarısı dünyada baş verən bir çox mühüm hadisələrlə kifayət qədər zəngin oldu. Aydındır ki, Azərbaycan ilk növbədə yerləşdiyi coğrafi məkan və sahib olduğu zəngin strateji təbii ehtiyatlar səbəbindən cərəyan edən qlobal proseslərdən kənarda qala bilməz. Bu gün Avropanın Azərbaycan qazına çox böyük ehtiyacı var. Həmçinin bu gün Asiya ölkələrinin öz yüklərini Avropaya çatdırmaq üçün Azərbaycandan keçən və ən təhlükəsiz hesab olunan beynəlxalq nəqliyyat marşrutlarına ehtiyacları var. Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən incə düşünülmüş və uğurla həyata keçirilən xarici siyasət strategiyası da Azərbaycanın bu gün sadəcə xəritədə deyil, real həyatda Şərq ilə Qərbin qovşağında əsl kilid məntəqəyə çevrilərək bu strateji üstünlüyün dövlətimizin mənafeyinə və xalqın rifahına maksimum xidmət etməsini təmin edir. O cümlədən dövlət başçımızın müxtəlif ölkələrdə ən yüksək səviyyədə dəvət əsasında iştirak etdiyi, özünün şəxsi təşəbbüsü ilə keçirilən və yaxud da himayə etdiyi mötəbər beynəlxalq tədbirlərin mövzusu və coğrafiyası da bu strategiyanın fəal işləkliyini və yüksək effektivliyini nümayiş etdirir. Bu gün Azərbaycan artıq regional miqyasdan çıxaraq dünya əhəmiyyətli oyunçuya çevrilməkdədir. Həm də bu proses çox sürətlə gedir. Azərbaycan artıq sadəcə qonşu dövlətlər deyil, həmçinin müxtəlif qitələrdə yerləşən ölkələr arasında əlaqələrin yaradılması və möhkəmləndirilməsi kimi qlobal məsələlərin həllində mühüm rol oynamağa başlayır. Əlbəttə ki, bütün bunlar yenə də birbaşa cənab Prezident İliham Əliyevin aktiv siyasi fəaliyyətinin nəticəsidir. Azərbaycan getdikcə güclənir, xalqın rifahı durmadan yüksəlir, dövlətimiz qarşısında duran mühüm vəzifələri ardıcıl şəkildə yerinə yetirir. Gələcəyə dair isə, yalnız bunu deyə bilərəm ki, dövlət başçımızın bu gün atdığı addımların üç, beş, yaxud da on ildən sonra ölkəmizə hansı üstünlükləri qazandıracağını təxmin edə bilmək üçün bugünkü uğurlarımızın əsasında bir neçə il öncə həyata keçirilmiş hansı tədbirlərin durduğunu araşdırmaq kifayətdir.
- Eldar müəllim, məndə artıq əsaslı şübhələr yaranmağa başlayır ki, bizim bugünkü söhbətimiz ənənəvu müsahibə formatından kənara çıxa bilər. Çünki Sizin hər bir məsələ barədə verdiyiniz detallı açıqlamalar mənim bir çox suallarımı da qabaqlayır. Hər halda Sizdən geri qalmamağğa çalışaram. Növbəti sualım Prezident İlham Əliyevin aprel ayının 26-da Almaniyaya etdiyi rəsmi səfərlə bağlı olacaq. Necə bilirsiniz bu səfəri Azərbaycanın Avropada mövqelərini gücləndirən növbəti addım kimi qiymətləndirə bilərikmi?
- Bu birmənalı olarq belədir. Ümumiyyətlə, Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin mütəmadi olaraq xaricdə və ölkə daxilində keçirdiyi bütün təkbətək və geniş tərkibli görüşlər, qatıldığı tədbirlər ilk növbədə məhz Azərbaycanın beynəlxalq statusunun yüksəlməsinə, mövqelərinin güclənməsinə dəqiq hesablanıb. Eyni zamanda bunu da mütləq qeyd etmək lazımdır ki, möhtərəm dövlət başçımızın Almaniyaya rəsmi səfəri Azərbaycan Prezidentinin dünya və Avropa liderləri sırasında öz layiqli yeri olan nüfuzlu siyasi xadim olması faktını önə çəkən məqamlarla zəngin olmuşdur. İlk növbədə cənab Prezident İlham Əliyevin “15-ci Petersberq İqlim Dialoqu”nun Yüksək Səviyyəli Seqmentində iştirak etmək üçün birbaşa Federal Kansler Olaf Şoltsdan dəvət alması, həmçinin Berlində Almaniyanın Kansleri və xarici işlər naziri tərəfindən qarşılanması dövlət başçımızın yüksək şəxsi nüfuzunun daha bir təsdiqidir. Mötəbər tədbirdə çıxış edən cənab Prezident bir daha bildirdi ki, Azərbaycanın müxtəlif beynəlxalq təşkilatlarla beynəlxalq əlaqələri və onlarda fəal iştirakı müxtəlif qitələrin ölkələri arasında körpülər salmaq və ya onları gücləndirmək, eləcə də onların həmrəyliyini möhkəmləndirmək imkanını yaradır. Həqiqətən də Azərbaycanın dörd il ərzində Qoşulmama Hərəkatına uğurlu sədrliyi, bu təşkilatın bir çox üzvləri ilə qurulmuş xüsusilə məhsuldar münasibətlər Qlobal Cənub ölkələrini ümumi gündəliyə əlavə etmək üçün unikal imkanlar yaradıb. Buna paralel olaraq Azərbaycanın Avropa ilə əlaqələri kifayət qədər uğurla inkişaf etməkdə və genişlənməkdədir. Ölkəmiz Avropa İttifaqının doqquz üzvü ilə imzaladığı və ya qəbul etdiyi “Strateji Tərəfdaşlıq” haqqında razılaşmalar və bəyannamələr əsasında əməkdaşlığını davam etdirir. Bununla Azərbaycan artıq transkontinental əlaqələrin qurulmasına və möhkəmləndirilməsinə, həmrəyliyin bərqərar olmasına töhfələr vermək imkanlarını nümayiş etdirmiş olur. Bir ölkənin beynəlxalq müstəvidə nüfuzu və gücü də məhz bu kimi amillərlə qiymətləndirilir.
- Dövlət başçımızın Berlində mətbuata bəyanatla etdiyi çıxışında daha hansı məqamlar xüsusilə diqqətinizi çəkdi?
- Əvvəla onu deyim ki, cənab Prezident İlham Əliyevin Berlində istər “İqlim Dialoqunun” Yüksək Səviyyəli Seqmentindəki çıxışında, istərsə də mətbuata bəyanatında ifadə olunan fikirlərin hər biri konkret hədəfə yönəlmiş, bu və ya digər məsələnin müzakirəsinə və həlli yollarının müəyyənləşdirilməsinə hesablanmış mühüm konseptlərdir. Əlbəttə ki, dövlət başçımızın mətbuata bəyanatla etdiyi çıxışında əks olunmuş ən vacib məqamlardan biri də regional təhlükəsizlik və sülh məsələləri ilə bağlı oldu. Cənab Prezident qəti və birmənalı şəkildə bildirdi ki, hazırda Ermənistanla davam edən sülh danışıqlarını Azərbaycan yüksək qiymətləndirir. Artıq Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhədlərin delimitasiyası və hətta demarkasiyası prosesinə başlanması, 1990-cı və 1992-ci illərdə işğal edilmiş 4 Azərbaycan kəndinin geri qaytarılması, Azərbaycanda yaradılmış Rusiya-Türkiyə Birgə Monitorinq Mərkəzinin də artıq öz fəaliyyətini dayandırması – bütün bunlar əlbəttə ki, sülhə doğru atılan önəmli addımlardır. Həmçinin belə bir vacib məqam da nəzərə alınmalıdır ki, ölkəmiz bu ilin noyabr ayında ev sahibliyi edəcəyi COP29-un Azərbaycanda keçirilməsi ilə bağlı namizədliyini irəli sürərkən Ermənistan da öz namizədliyini vermişdi. Lakin aparılan danışıqların nəticəsi olaraq Ermənistan ölkəmizin xeyrinə öz namizədliyini geri çəkdi. Dövlət başçımızın dediyi kimi, bu gün sülhə nail olmaq üçün çox yaxşı fürsətlər var və Azərbaycan bütün bu işlərdə səmimi köməklik göstərmək istəyən ölkələrlə əməkdaşlığa hazırdır.
- Eldar müəllim, Rusiya sülhməramlılarının ölkəmizi tərk etmələri ilə bağlı xəbəri necə qarşıladınız. Axı əslində onların missiyalarının müddəti hələ başa çatmayıb?
- Bilirsinizmi, bir qədər qəribə səslənsə də, hərdən belə də olur – müddət hələ davam edir, missiya isə faktiki olaraq artıq başa çatıb. Məsələ bundadır ki, Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tam bərpa etdikdən sonra həyata keçirdiyi müvafiq tədbirlərlə sabitliyi, millətlərarası normal əlaqələri təmin etmək iqtidarında olduğunu bir daha bütün dünyaya nümayiş etdirdi. Ölkəmiz beynəlxalq səviyyədə Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul edəcək erməni mənşəli şəxslər üçün bütün təminatları verdi. Həmçinin Azərbaycan hazırda bütün Cənubi Qafqazda sülhün və sabitliyin qorunması istiqamətində lazımi addımları atır. Bu isə o deməkdir ki, faktiki olaraq Rusiya Sülhməramlılarının ölkəmizin ərazisində yerinə yetirməli olduqları heç bir funksiyası qalmamışdır. Qarabağdakı qeyri-qanuni, separatçı rejimin ordumuzun keçən ilin sentyabrında keçirdiyi antiterror tədbiri nəticəsində ləğv olunmasından sonra erməni sakinlərinin böyük bir hissəsi ərazini könüllü sürətdə tərk etdilər. Qalanlar isə Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul ediblər. Azərbaycan dövləti tərəfindən onların sosial məsələləri diqqətdə saxlanılır və həll olunur, təhlükəsizlikləri təmin edilir. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri bütün əraziyə və sərhədlərə tam nəzarət edir. Artıq nə dövlətçiliyimiz, nə də işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdəki sakinlər üçün heç bir təhlükə yoxdur. Məhz bütün bunlar nəzərə alınaraq, Azərbaycan və Rusiya rəhbərləri tərəfindən ölkəmizdə müvəqqəti yerləşdirilən sülhməramlıların vaxtından əvvəl çıxarılması barədə qərar qəbul edildi. Xatırlayırsınızsa, 2020-ci ildə imzalanmış üçtərəfli 10 noyabr Bəyannaməsində Rusiya Sülhməramlıları barədə maddənin yer alımasını bəziləri az qala Azərbaycanın məğlubiyyəti kimi qələmə vermək üçün dəridən-qabıqdan çıxırdılar. Belə fikirlər səsləndirilirdi ki, bu missiya Azərbaycanda Rusiya silahlı qüvvələrinin bazasına çevriləcək və onları artıq bizim ərazilərimizdən çıxarmaq mümkün olmayacaq. Lakin zaman özü bu dəfə də bütün nöqtələri öz yerinə qoydu və cənab Prezident İlham Əliyevin uzaqgörənliyinin, hadisələri onların baş verməsindən bir neçə il öncə istiqamətləndirmək bacarığının real nəticələrini hər kəsə nümayiş etdirdi.
- Elə Rusiya mövzusuna toxunmuşkən, Eldar müəllim, şimal qonşumuzla Azərbaycanın bugünkü münasibətləri və bu münasibətlərin inkişaf perspektivləri barədə nə deyə bilərsiniz?
- Düşünürəm ki, bu suala da birmənalı olaraq cavab vermək olar ki, bu gün Azərbaycan-Rusiya münasibətləri kifayət qədər yüksək səviyyədədir və arzuolunan istiqamətdə də inkişaf edir. Hamımız şahidi olduq ki, ötən il Azərbaycanda olduğu kimi, Rusiyada da xalqımızın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi xüsusi ehtiramla qeyd olundu. Təkcə bu faktın özü artıq ölkələrimiz və xalqlarımız arasında mövcud olan səmimi dostluq münasibətlərinin bir nümayişi idi və Azərbaycan xalqı bunu çox yüksək qiymətləndirir. Belə bir vacib məqamı qətiyyən nəzərdən qaçırmaq olmaz ki, Azərbaycan və Rusiyanın 70 il ərzində vahid ittifaqda yer almaları ölkələrimiz arasında münasibətlərin özünəməxsus xarakterini formalaşdırıb. Müstəqillik illərində isə, məhz Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycanda siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra ölkələrimiz arasında əlaqələrin ən yüksək səviyyədə inkişaf etdirilməsinə başlanılıb. Bu gün də Azərbaycan-Rusiya əlaqələrində siyasi münasibətlər mühüm yer tutur. Artıq iki ildən çoxdur ki, Azərbaycan və Rusiya öz əlaqələrini 2022-ci ilin fevralında Kremldə imzalanmış əsas siyasi sənəd olan müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında Bəyannamə çərçivəsində tənzimləyirlər. Həqiqətən bu mühüm sənəd ölkələrimiz arasında münasibətlərin gələcək ardıcıl inkişafını da müəyyən edir. Bu baxımdan təbii ki, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin və Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin qarşılıqlı fəaliyyət və qarşılıqlı maraqlar ruhunda etimad tədbirlərinin, əməkdaşlığın, qarşılıqlı anlaşmanın möhkəmləndirilməsinə və bütün məsələlərin nizamlanmasına yönəlmiş səyləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Həmçinin ölkələrimiz arasında bu ilin yanvarında “Azərbaycan-Rusiya əməkdaşlığının inkişafının əsas istiqamətləri üzrə 2024-2026-cı illər üçün Yol Xəritəsi”nin imzalanması da iki dost ölkənin gələcəyə baxışlarında ümumi maraqların, yanaşma və mövqe eyniliklərinin kifayət qədər olduğunu deməyə əsas verir. Beləliklə, müasir Rusiya-Azərbaycan münasibətləri dostluq, qarşılıqlı anlaşma, qarşılıqlı dəstək və məqsədyönlülük kimi möhkəm təməl üzərində qurulub və hər iki ölkənin dövlət başçılarının siyasi iradəsinə uyğun olaraq xalqlarımızın rifahı naminə inkişaf etdirilir.
(ardı var...)
Söhbətləşdi: Azər Məmmədov
“Müasir dövrdə ekoloji təhlükəsizlik qlobal problemlərdən biri kimi aktual olaraq qalır. Atmosferin çirklənməsində şübhəsiz ki, nəqliyyat vasitələrinin sayının gündən günə artmasının böyük təsiri var. Nəqliyyatın müxtəlif növlərinin fəaliyyəti nəticəsində hər gün atmosferə külli miqdarda zəhərli qazlar atılır, ətraf mühitə yüksək texnogen təsir göstərilir və insanların sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yaranır”.
Yol-xeber.az xəbər verir ki, bu fikirlər Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin atmosferin çirklənməsinin qarşısının alınması məqsədilə sürücülərə müraciətində yer alıb.
Hesablamalara görə, ölkəmizdə avtomobil nəqliyyatından atmosferə il ərzində atılan zərərli maddələrin miqdarı 700 min tona yaxındır.
“Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi bir daha nəqliyyat vasitələrinin sahiblərini, sürücüləri, eləcə də avtonəqliyyat müəssisələrinin rəhbərliyini istifadələrində olan avtomobilləri saz vəziyyətdə saxlamağa, ixrac qazlarının tərkibinin normalara uyğunlaşdırılmasını təmin etməyə çağırır”.
Yağışlı hava şəraiti ilə əlaqədar olaraq Zığ dairəsi-Hava Limanı yolunda bəzi zolaqlar üzrə 20 km/saat endirilən sürət həddi bərpa olunaraq, əvvəlki vəziyyətinə qaytarılıb.
Bu barədə Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzindən bildirilib.
"Son illərdə başladılan ciddi tədbirlər nəticəsində respublika ərazisində narkotik vasitə ilə əlaqəli baza, anbar, hansısa bariqalar və s. hamısının özəkləri dağıdılıb. Amma narkotik vasitələrlə əlaqəli xəstəxanalara müraciət edənlərin sayı əvvəlki illərlə müqayisədə 300% artıb".
Yol-xeber.az xəbər verir ki, bunu Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat xidmətinin rəisi Elşad Hacıyev Medianın İnkişafı Agentliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “İctimai proseslər media müstəvisində” mövzusunda Forum çərçivəsində “Narkomanlığa qarşı mübarizədə mediadan düzgün istifadə” mövzusunda panel müzakirələri zaman deyib. O, xəstəxanaya müraciət edən narkotik istifadəçilərinin sayının artmasının səbəbini belə izah edib:
"Bundan başqa ayrı-ayrı blogerlər hansısa formada reabilitasiya mərkəzlərinin reklam arealına çevrilib. Bu da onu deməyə əsas verir ki, artıq reabilitasiya mərkəzlərinin sayı artıb. Bunların sayı niyə artdı, nə baş verdi? Burada aydın bir təhlil ortaya çıxmalıdır ki, narkotik vasitə tapa bilmir və məcburdur ki, bu vəziyyətdən xilas olsun. Əvvəlki dövrlərdə qohum, ailə övladının/qohumunun narkotik vasitədən asılılığını gizlədirdisə, artıq müraciətlər onu göstərir ki, cəmiyyət bu sahədə də xeyli irəliyə gedib".
E.Hacıyevin sözlərinə görə, narkotik vasitə, alkoqolizm ayrı-ayrılıqda cinayətkarlıqla səbəbli əlaqə yaradır:
"Bilinməlidir ki, narkotik vasitə aludəçisi, alkoqolik potensial təhlükə mənbəyidir, geci-tezi var. Bilinməlidir ki, ilk 3-5 ayda bu insanı xilas etmək olur, amma bu müddət keçəndən sonra onu xilas etmək olmur. O, ya ölümə gedir, ya da öldürməyə. Əlində olan vəsaiti itirir, əmlakını satıb qurtarır, iş yerini itirir və nəticədə narkotik vasitəni əldə etmək üçün oğurlamağa, talamağa başlayır. Sonda da cəmiyyətin mənafeyinə zərər dəyir", - deyə o söyləyib.
Son günlər paytaxt sakinləri taksi qiymətlərinin bahalaşmasından şikayətlənir. Hətta bəzi sürücülər qiymətlərin 5 manatdan başlayacağını da iddia edirlər. Qiymətlərin bahalaşmasına isə bir neçə səbəb göstərirlər.
Taksi üçün nəzərdə tutulmuş mobil proqramlara nəzər yetirsək, əvvəllər 1.50 azn-dən başlayan qiymətlər hazırda 2.50-dən başlayır. Bu qiymət günün saatlarına uyğun olaraq dəyişir. Paytaxt ərazisindən günün bütün saatlarında tıxac yarandığını nəzərə alsaq, deməli, taksidən istifadə etmək üçün ən azı 4 manatınızdan keçməlisiniz.
Maraqlıdır, buna səbəb nədir? Bakıda taksi qiymətləri niyə qalxır?
Lent.az taksi fəaliyyətində baş verən dəyişikliklər barədə araşdırma aparıb.
Qiymətlərin bahalaşmasını bir neçə səbəblə əsaslandırırlar. Taksi xidməti göstərən avtomobillərin sayının kəskin azalması, Nazirlər Kabinetinin iyunun 1-ə verdiyi qərar və daha nələr-nələr...
Nazirlər Kabinetinin yeni qərarında nə var?
1. Buraxılış ili 15-i keçən avtomobillər taksi kimi fəaliyyət göstərə bilməyəcək.
2. Avtomobilin istehsal tarixi 8 ildən az olmalıdır ki, sahibi taksi fəaliyyətinə icazə ala bilsin. Çünki qanunvericiliyə görə, taksilər üçün buraxılış kartı 7 il müddətinə verilir.
3. Taksilər üçün yalnız iki rəng - qırmızı və ağ rənglər tətbiq olunacaq. Ancaq bu, yeni avtomobillərə aiddir, hazırkı taksi avtomobilləri olduğu kimi qala bilər.
4. Taksilərin salonunda videokameralar olmalıdır.
5. Taksilərdə nağdsız ödəniş üçün POS-terminal, taksometr və ya dijital ödəniş vasitəsi - mobil telefon proqramı olmalıdır.
6. Taksi sürücüləri buraxılış vəsiqəsi, buraxılış kartı və şəhadətnamə almalıdır.
Elə taksi fəaliyyətinə qadağa qoyulması ilə əlaqədar bir çox sahibkar köhnə avtomobillərini kütləvi şəkildə satışa çıxarıb. Digər bir səbəb isə odur ki, taksi operatorları 2007-ci və ondan aşağı ildə istehsal olunan avtomobilləri artıq reklamlı avtomobillər kimi qəbul etmir. Belə olan halda isə sahibkarlar həmin avtomobilləri satışa qoyur.
Bütün bu sadaladıqlarımız taksi xidməti göstərən avtomobillərinin sayının kəskin azalmasına səbəb olur. Bu da öz növbəsində taksi qiymətlərinin bahalaşmasına zəmin yaradıb.
Bəzi mütəxəssislər də yeni qərarın taksi parkında avtomobillərin sayını azaldaraq, qiymətləri artıracağını düşünür. Çünki Azərbaycanda taksi xidməti son 10-15 ildə qiyməti artmayan, əksinə, ucuzlaşan yeganə xidmət hesab olunduğunu deyə bilərik. Bir-biri ilə əlaqəli olan bu xidmətlər ölkədə işsizlərin sayına da ciddi təsir edəcək.
Yeri gəlmişkən bildirək ki, Rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyev ötən il bu qərarın hazırlanması prosesində bildirib ki, “taksi sürücülərinin iş saatlarının 8 saatadək azaldılması və qiymətlərin qaldırılması hesabına, sürücülər nə gəlirlərindən, nə də iş yerlərindən məhrum olacaqlar”.
Bəs, sürücülər nə düşünür?
Taksi xidməti sahəsində fəaliyyət göstərən sahibkarlar arasında aparılan sorğuya əsasən, hər kəs bu qaydalardan şikayətlənir.
Sürücü İlqar Məmmədov 10 il işsiz olduğunu və ailəsini taksi ilə dolandırdığını deyib:
“Mən illərdi işsizəm. Çörəkpulum bu maşından çıxır. Yeni qərarla iyunun 1-dən bu maşından istifadə edə bilmərəm. Arzulayıram bir möcüzə olsun”.
20 ildir taksi fəaliyyəti ilə məşğul olan Çingiz Əhmədov isə bundan sonra nə edəcəyini bilmir:
“Hələ ki oturub düşünürəm, görüm nə edəcəm. 20 ildir bu işdəyəm”.
Sürücü Qafar Abdullayev təzə maşınla taksi işləməyin sürücüyə sərf etməyəcəyini deyib:
“Ay qızım, mən necə təzə maşınla taksilik edim? Heç onun ehtiyat hissələrini çatdırmaram. Məcbur çıxıb evdə oturacam, iş axtaracam”.
“Borc-xərc edib maşını dəyişsəm də, elə tələblər qoyublar ki, ona gücüm çatmaz” – bu sözləri qərardan sonra sürücülükdən imtina edən Elşən Əliyev deyir:
“Şəhadətnamə, kamera, buraxılış kartı istəyirlər. Şəhadətnamə almaq üçün 76 manat rüsum var. Mən bunların hamısını necə ödəyim?”.
Taksi sürücülərinin almalı olduğu şəhadətnamə nədir?
“Avtomobil nəqliyyatı haqqında” qanuna əsasən, taksi minik avtomobili sürücüləri etik davranış qaydaları və avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişin daşınmanı tənzimləyən hüquqi aktlara dair xüsusi təlim keçməlidir. Bu təlimlərdə sürücülərə etik davranış qaydaları, sürücü-sərnişin münasibətləri, ilk tibbi yardım, normativ hüquqi aktlar, şəhərin tanınması, maşında nələrin olması, necə idarə olunmasına dair və digər bu kimi məlumatlar öyrədilir.
Təlim 4 gün keçirilir, 5-ci gün sürücülər imtahan verir. Bu təlimi keçməyən sürücülər digər bütün göstəricilərə uyğun gəlsələr də, taksi fəaliyyəti üçün buraxılış kartı ala bilməzlər. Təlim ödənişlidir və qiyməti 76 azn müəyyənləşdirilib.
Buraxılış vəsiqəsi, buraxılış kartı nədir?
Nazirlər Kabinetinin qərarına əsasən buraxılış vəsiqəsi taksi fəaliyyəti göstərmək istəyən hüquqi şəxslərə və ya fərdi sahibkarlara təqdim olunan icazə növüdür. Buraxılış kartı isə taksi kimi istifadə olunan nəqliyyat vasitəsi üçün nəzərdə tutulub. “Dövlət rüsumu haqqında” qanuna əsasən, buraxılış vəsiqəsi üçün dövlət rüsumu 125, buraxılış kartı üçün isə 25 manat müəyyən edilib.
Bütün bunları nəzər yetirib, ümumi nəticəyə gəlsək, iyulun 1-dən etibarən taksi fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər minimum 226 manat xərcləməlidir. Əgər maşını 15 ildən çox müddətdə istifadə edilibsə, necə deyərlər: “vay o adamın halına”.
Sosial şəbəkələrdə may ayından etibarən katalizatoru olmayan avtomobillərin cərimə ediləcəyi ilə bağlı məlumat yayılıb. 10 ildir Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə ölkəmizə idxal olunan nəqliyyat vasitələrindən atmosfer havasına buraxılan zəhərli maddələr üzrə 2014-cü il aprel ayından etibarən AVRO-4 ekoloji normalar tətbiq olunur. Katalizatoru olmayan və ya müxtəlif səbəblərdən çıxarılan avtomobil isə həmin normalara cavab vermir.
Məlumat üçün bildirək ki, avtomobil katalizatoru mühərrik sistemindən ixrac olunan işlənmiş qazı neytrallaşdıraraq atmosferə buraxılmasını təmin edən qurğudur.
Bəs bu avtomobillərin cərimə məbləği nə qədər olacaq? İstehsalsalçı tərəfindən katalizator qoyulmayan avtomobilləri nə gözləyir?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya danışan nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Elməddin Muradlı deyib ki, katalizatorun çıxarılmasının bir çox səbəbləri var:
“Avtomobildə katalizatorun olmaması problem deyil. İstehsalçı zavod tərəfindən bir avtomobildə katalizator qurulubsa, sonradan hansısa sürücünün onu çıxarması qanun pozuntusu sayılır və icbari tənbeh tədbiri seçilməlidir. Belə olan halda məsuliyyət yaranır. Yəni ətraf mühitin qorunması üçün avtomobildə istehsalçı zavod tərəfindən quraşdırılmış sistem kimsə tərəfindən çıxarılıb atılır və yaxud da tamah vətəndaş tamahına görə onu çıxarıb satır.
Çünki onun üstündə qiymətli metallar var, buna görə şirnikləndirici vədlər verirlər. Bəzi servislərdə sürücüləri aldadırlar ki, maşını müayinə elədim və katalizator pis gündədir, onu çıxarsan maşın normal işləyəcək. Sürücü də bildirir ki, əgər bu işə yaramırsa, çıxart. Usta da bundan istifadə edir, onu özünə götürür. Halbuki onu daha normal vəziyyətə gətirmək, təmir etmək olur.
Vətəndaşları aldadan ustalar var.
İnsan ağciyər olmadan nəfəs ala bilmədiyi kimi, avtomobildə də o cürdür. Bu sistem yoxdursa, avtomobil mühərrikdən gələn zəhərli qazları təmizləmədən birbaşa ətraf mühitə atır. Nəticədə zəhərli qazların miqdarı çoxalır, insanlar zəhər udurlar. Hansı ölkədə avtomobil parkı yenidirsə, müasir avtomobillər sürülürsə, orada rahat nəfəs almaq mümkündür.
Pandemiya dövründə bunun şahidi oldum. Sərt karantin dövründə avtomobillər küçəyə çıxmırdılar, şəhərin bir başından digər başı aydın görünürdü. Deməli, bizim ətraf mühitimizi çirkləndirən avtomobillər imiş. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi də vurğulayıb ki, Bakı şəhərində ətraf mühitin çirklənməsinin 80 faizi avtomobillərin ixrac etdiyi zəhərli qazlar hesabına formalaşır. Katalizator buna görə lazımdır. İnsanlar məqsədli şəkildə bunu satır, pula ehtiyacı olur, çıxarıb katalizatoru satır”.
O bildirib ki, avtomobilə müdaxilə edib katalizatoru çıxaranlar cərimə oluna bilərlər:
“Artıq may ayıdır, "Təmiz hava" aylığının keçirilməsinə başlanılacaq. Polis də buna görə cərimə yazır. Zərərli qazın miqdarı çoxdursa, 50 manat məbləğində cərimə yazır.
Amma dərindən yoxlasa, katalizatorun olmadığını görsə, konstruksiyanın dəyişdirilməsinə görə 150 manat cərimə oluna bilərlər. Texniki nasazlıq kimi 50 manat cərimə də yaza bilər. Bu, aradan qaldırılması mümkün olmayan xəta deyil. Amma sürücü 1000 manata, 600 manata katalizator alana kimi 50 manat cərimə ilə canını qurtarmağa çalışır”.
Azərbaycanda onminlərlə insan bu xəbəri gözləyir – Sabah elan ediləcək, amma müəmma var!
"Qrin kart" lotereyasının qalibləri sabah (4 may) elan ediləcək. Diqqət çəkən məqam bu lotereyanı qazanmaq üçün "Greencard Azerbaijan" şirkəti vasitəsilə qeydiyyatdan keçənlərin problem yaşamasıdır. Həmin şəxslər sözügedən şirkətlə əlaqə saxlaya bilmədiklərini deyirlər. Belə ki, "Greencard Azerbaijan" şirkətinin rəhbəri Rüfət Piriyev artıq 4 aydır həbsdədir.
Rəsm açıqlamada qeyd edilir ki, Rüfət Piriyev xarici ölkələrə viza düzəltmək adıyla vətəndaşlara qarşı çoxsaylı dələduzluq əməllərində şübhəli bilinərək saxlanılıb. Onun barəsində Cinayət Məcəlləsinin 178-ci (dələduzluq) maddəsi ilə cinayət işi açılıb.
Maraqlıdır, "Greencard Azerbaijan"a pul ödəyən şəxsləri nə gözləyir?
Mövzunu Globalinfo.az-a şərh edən iqtisadçı Natiq Cəfərlinin sözlərinə görə, həmin şəxslərin qrin kart almaq üçün kiməsə pul (rüşvət) verməsi məlumatı ABŞ mənbələrinə ötürülübsə, artıq onların qalib olma şansı yoxdur.
İqtisadçı deyib ki, o şəxslərin rüşvət və korrupsiya yolu ilə daha yaxşı sənədlər hazırlatmağa çalışması haqda ABŞ orqanlarında məlumat varsa, qalib olsalar da gedə bilməyəcəklər:
"Bununla bağlı məlumat əldə etmək o qədər də çətin deyil. Çünki qlobal siyahılar ABŞ Dövlət Departamentinin portalında da ayrıca elan edilir. Adı qaliblər siyahısında olan şəxslər müraciətlərini ABŞ səfirliklərinə edə bilərlər. Adları siyahıda olan adam rahat şəkildə qrin kart alıb, ABŞ-a gedə biləcəklər. Amma dediyim kimi, əgər səfirlik Azərbaycan orqanları tərəfindən məlumatlandırılıbsa və ya Dövlət Departamentinin müvafiq orqanlarına hadisə ilə bağlı detallı məlumatlar gedibsə, onlar hətta qalib olsalar belə, adlarının siyahıdan çıxarılması mümkündür. Demirəm, dəqiq belə olacaq, lakin burada korrupsiya və rüşvət ehtimallarını üzərlərindən atmaq üçün bu qərarı verə bilərlər".
Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsi (“Qaçqınkom”) Laçının Sus kəndinə köç prosesi ilə əlaqədar keçirilən püşkatmada vətəndaşa düşən evin başqasına verildiyi iddiasına cavab verib.
Bu barədə “Report”un sorğusuna cavab olaraq “Qaçqınkom”dan məlumat verilib.
Bildirilib ki, Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramının Tədbirlər Planının icrası çərçivəsində Laçın rayonunun Sus və Bəylik kəndləri birləşdirilib, onlar üçün, ümumilikdə, 150 evlik yeni yaşayış məntəqəsinin inşasına başlanılıb:
"Birinci mərhələdə 59 fərdi ev tikilib və istifadəyə hazırdır, daha 91 evin tikintisi isə davam etdirilir. Birinci mərhələ üzrə püşkatmadan sonra sakinlərin müraciətləri əsas götürülərək, nəticələrə yenidən baxılıb və 2 püşkün nəticəsi ləğv edilib.
Həmin püşklər Sus və Bəylik kəndlərində deyil, qonşuluqdakı Qızılca kəndində daimi qeydiyyatda olan ailələrə aiddir. Araşdırma zamanı məlum olub ki, yeni yaşayış məntəqəsinin salındığı ərazidə işğaldan əvvəl həmin ailələrin də evləri olduğu üçün adları Sus və Bəylik kəndlərinin sakinləri ilə eyni püşkatma siyahısına daxil edilib. Bu hal kənd sakinlərində narazılıq yaradıb".
Məlumatda həmçinin vurğulanıb ki, ləğv edilmiş püşklərin sahibləri Dövlət Komitəsinə dəvət olunub, onlara ətraflı izahat verilib və bildirilib ki, ikinci mərhələdə evlə təmin olunmaqları nəzərdə tutulur.
Qeyd edək ki, sosial şəbəkədə yayılan videoda Sus sakini püşkatma zamanı ona düşən evin başqasına verildiyini iddia edib.
“Azərbaycan növbəti dəfə mötəbər beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi edir. Mayın 1-də Bakı Konqres Mərkəzində “Sülh və qlobal təhlükəsizlik naminə dialoq” mövzusunda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun açılış mərasimi keçirilib. Forumun açılış mərasimində iştirak edən Ölkə Prezidenti İlham Əliyev xüsusi qeyd etdi ki, tədbirdə 110 ölkədən nümayəndənin iştirak etməsi bir daha Forumun çox mühüm beynəlxalq platforma olduğunu təsdiq edir.”
Bu sözləri mətbuata açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Kamaləddin Qafarov deyib.
Deputat bildirib ki, dövlət başçısı Forumda müzakirə olunacaq mövzuların da əhəmiyyətini vurğulayıb. “ Sonuncu dəfə 2019-cu ildə Bakıda keçirilmiş Forumdan sonra ötən dövr ərzində dünya heç də təhlükəsiz olmayıb. Dünyada yeni münaqişələrin, yeni qeyri-sabitlik məkanlarının və yeni təhdidlərin sayı artır. Əlbəttə ki, Bakı Forumundan bütün bu qlobal problemlərin həlli yollarının müəyyən edilməsi məsələsinə dəyərli töhfələrin veriləcəyi gözlənilir.”
K.Qafarovun fikrincə, qlobal təhlükəsizlik məsələlərinin həllində mədəniyyətlərarası dialoq amili hər zaman önəmli rol oynayıb: “Cənab Prezident İlham Əliyevin nitqində qeyd olunduğu kimi, Azərbaycanın Şərq ilə Qərb arasında yerləşməsi ölkəmizin əsrlər boyu mədəniyyətlərin qovuşduğu məkan kimi formalaşmasını şərtləndirib. Çoxmədəniyyətli və böyük etnik müxtəlifliyə malik olan Azərbaycan cəmiyyəti özündə tolerantlığı, qarşılıqlı hörməti, dostluq və tərəfdaşlıq kimi ən mühüm dəyərləri yaşadıb. Məhz bu müsbət tendensiya da nəticə etibarı ilə Azərbaycanın müstəqil ölkə kimi uğurlu inkişafına zəmin yaradıb. Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun da məhz Azərbaycanda başlanmasının əsas səbəblərdən biri budur ki, bizim ölkəmizdə, cəmiyyətimizdə sülh, sabitlik və həmrəylik mədəni müxtəliflik və qarşılıqlı hörmətlə qırılmaz tellərlə bağlıdır. Azərbaycan daxilində hər zaman müsbət mədəniyyətlərarası dialoqun mövcud olması da danılmaz faktdır. Dövlət başçımızın dediyi kimi, multikulturalizm Azərbaycan vətəndaşları üçün hansısa bir abstrakt, öyrənməli olacağımız məfhum deyil. Bu, bizim gündəlik həyat tərzimizdir.”
Prezident İlham Əliyevin nitqində yeni müstəmləkə tendensiyalarına qarşı yer alan fikirlərin əhəmiyyətini vurğulayan K.Qafarov daha sonra deyib: “Hər zaman olduğu kimi, Prezident İlham Əliyevin çıxışında bir çox qlobal məsələlərlə bağlı prinsipial mövqe əks etdirən konkret açıqlamalar yer almışdır. Dövlət başçısı Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatına sədrlik etdiyi müddət ərzində yeni müstəmləkə tendensiyalarına qarşı mübarizəni hər zaman təşviq etdiyini diqqət mərkəzinə çəkdi. Qeyd olundu ki, həmin Təşkilatın üzvlərinin əksər hissəsinin çox ağır, qaranlıq müstəmləkə tarixçəsi olub və buna qarşı mübarizənin aparılması ədalət naminə və beynəlxalq hüququn təmin edilməsi üçün aparılan mübarizədir. Cənab Prezident bir daha öz siyasi iradəsini və qətiyyətini nümayiş etdirərək XXI əsrdə bəzi Avropa ölkələrinin digər xalqlara müstəmləkə kimi yanaşmasının yolverilməz olduğunu bəyan etdi. Dövlətimizin başçısı açıq mətnlə ondan çox fransız dənizaşırı ərazisində həyata keçirilən məcburi assimilyasiya qarşı qəti şəkildə etirazını bildirərək, bu vəziyyətə ən qısa zamanda son qoymağın zəruri olduğunu bildirdi. Bu məsələnin mədəniyyətlərarası dialoq üçün vacib olduğunu diqqət mərkəzinə çəkən Prezident İlham Əliyev belə bir məqamla bağlı ikili standartların tətbiq edilməsinə yol verilməyəcəyini vurğuladı.”