 |
|
Dünya bazarında neftin qiyməti ucuzlaşıb.
WTI markalı neftin fevral fyuçersləri 0.15 faiz ucuzlaşaraq bir barel üçün 52.83 ABŞ dolları təşkil edib.
“Brent” markalı neftin mart fyuçersləri isə 0.27 faiz ucuzlaşıb və bir barel üçün 55.91 dollara enib.
Azərbaycanlı gənc dizayner Ramil Nəcəfov yeni layihə üzərində işini başa çatdırıb.
Sfera.az bildirir ki, onun budəfəki layihəsi Vətən müharibəsində qazandığımız şanlı qələbəyə həsr olunub.
Dizayner bildirib ki, hazırladığı avtomobil layihəsi "Zəfər" adlanır.
Avtomobilin 3d formatda dizaynını işləyən Ramil qeyd edib ki, yeni layihənin hazırlanmasında estetik və modern üslubdan, eləcə də müasir texnologiya və vizual səhnələrdən istifadə olunub:
"Qarabağımızda qazandığımız möhtəşəm qələbə məni bu işə sövq etdi. Şuşanın azad olunması, qısa müddətdə bu mədəniyyət beşiyimizə avtomobil yolunun çəkilişinə başlanması məni hədsiz sevindirdi. Ona görə də vizual səhnələrdə "Zəfər" avtomobilini Şuşaya çəkilməkdə olan avtomobil yolunda göstərməyə çalışmışam", - deyə gənc dizayner bildirib.
Ramil Nəcəfovun sözlərinə görə, bu layihə təkmilləşdirilərək gələcəkdə yerli avtomobil sənayesinə, həmçinin dünya bazarına çıxarıla bilər. Bunun üçün investisiya lazımdır. O, bu layihəni işləməklə avtomobil istehsalı ilə məşğul olan şirkətlərin, investorların diqqətini çəkmək istəyir.
İyirmi səkkiz yaşı olan gənc dizayner bu sahə üzrə təhsilini xaricdə davam etdirmək, avtomobil istehsalçıları ilə əməkdaşlıq etmək arzusundadır.
Erməni qəsbkarları Azərbaycanın işğaldan azad olunan ərazilərində, ələlxüsus Kəlbəcər, Laçın və digər rayonlarda vaxtilə mövcud olan kiçik su elektrik stansiyalarını darmadağın edərək yararlı avadanlıqlarını söküb aparıb, apara bilmədiklərini yandırıb və ya partladıblar. Hazırda həmin elektrik stansiyalarından heç biri ümumiyyətlə yararlı vəziyyətdə deyil və tamamilə dağıdılıb.
Bu barədə "Azərenerji" ASC-nin açıqlamasında bildirilir.
"Bununla belə, "Azərenerji” Prezident İlham Əliyevin işğaldan azad olunan torpaqların yaşıl enerji zonasına çevrilməsi ilə bağlı qarşıya qoyduğu məqsədlərə çatmaq üçün əməli işə keçib və neçə müddətdir ki, Laçın rayonu ərazisində yerləşən, 8 meqavat gücündə “Güləbird” Kiçik Su Elektrik Stansiyasında təmir-bərpa işləri aparır və işlər yekunlaşmaqdadır. Döyüşlər zamanı ziyan dəymiş avadanlıqlar - stansiyanın maşın zalları, aqreqatları, generatorları, idarəetmə panelləri, transformatorları yenisi ilə əvəzlənir və ya təmir edilir. Eyni zamanda Həkəri çayından gələn suyu hidroaqreqatlara ötürən və döyüşlər zamanı partlayaraq darmadağın olan boru da yenidən çəkilir.
Növbəlilik əsasında aparılan sürətli işlər nəticəsində “Güləbird” Kiçik Su Elektrik Stansiyasının yaxın müddətdə istismara verilməsi planlaşdırılıb. Bunun üçün işə xüsusi briqdalar, podratçı təşkilatlar və mütəxəssislər cəlb edilib.
İlkin olaraq “Güləbird” Kiçik Su Elektrik Stansiyasındakı generatorun 10 kV-luq tərəfindən çıxan gərginlik Laçın və Qubadlıdakı yaxın ərazilərdəki hərbi hissələrə, gələcəkdə isə yüksək gərginlik xətt vasitəsilə Qubadlıda tikiləcək yeni 110 kV-luq yarımstansiyaya ötürüləcək.
“Koronavirus pandemiyası ilə bağlı 2020-ci ilin yanvar-fevral aylarında 2019-cu ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə ölkəyə gələnlərin sayında artım olub”.
Oxu.az məlumatına görə, bunu Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi, III dərəcəli dövlət miqrasiya xidməti müşaviri Vüsal Hüseynov 2020-ci ilin yekunlarına dair keçirdiyi onlayn mətbuat konfransında bildirib.
Onun sözlərinə görə, 2020-ci il bütün dünyada COVID-19-la mübarizə ili kimi yadda qalıb:
“2019-cu ildə ölkəyə gələnlərin sayında artım olub. 2020-ci il koronavirus olmasaydı, dinamik artım olardı. Mart ayından pandemiya başladı və hələ də qüvvədədir. Sərhədlərdən keçidin məhdudlaşması miqrasiya proseslərinə də mənfi təsir göstərib”.
“Pandemiya başlayanda ölkədə 59 min 800 nəfər əcnəbi var idi ki, COVID-19-la bağlı vəziyyətə görə ölkəni tərk edə bilmirdi və etmək istəmirdi.
Bu şəxslərin müraciətləri leqallaşdı və xidmət tərəfindən heç bir əcnəbi ölkədən çıxarılmadı. Pasport müddəti bitən əcnəbilərin də müraciətləri nəzərə alındı”, - deyə o əlavə edib.
Dünya bazarlarında neft qiymətləri bahalaşıb.
24 fevral 2020-ci il tarixindən sonra ilk dəfə “Brent” markalı neftin bir barelinin dəyəri 57 ABŞ dollarını keçib.
Yanvarın 13-də “Brent” markalı neftin mart fyuçerslərinin qiyməti 0.48 faiz bahalaşaraq bir barel üçün 57.03 dollara yüksəlib.
WTI markalı neftin fevral fyuçersləri isə 0.66 faiz bahalaşaraq bir barel üçün 53.56 dollara bərabər olub.
Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) yeni inkişaf strategiyası çərçivəsində layihələrə riskli yatırımlara başlamaq niyyətindədir. Bununla bağlı 2035-ci ilədək müddət üçün tərtib edilmiş strategiya hazırda hökumətin masası üzərindədir.
Strategiyanın təfərrüatı hələlik açıqlanmır. Məsələn, SOCAR-ın maliyyə dəstəyinin əcnəbi, yoxsa yerli startaplara, yaxud sırf enerji yönümlü, yoxsa daha geniş səpgili layihələrə istiqamətlənəcəyi bəlli deyil. Yəqin ki, sənəd qəbul ediləndən sonra bu və digər suallara aydınlıq gətiriləcək.
Bütövlükdə enerji şirkətlərində riskli yatırım bölmələrinin yaradılması dünyada xeyli geniş intişar tapıb. Buna misal olaraq “BP Ventures”, “Total Carbon Neutrality Ventures”, “Chevron Technology Ventures” gətirilə bilər. SOCAR da riskli yatırımlar vasitəsilə ölkədə və xaricdə elm-texnologiya tutumlu layihələri dəstəkləməklə yanaşı, öz fəaliyyətində də qabaqcıl texnologiyaların daha geniş tətbiqinə rəvac verə bilər. Həmçinin bir çox şirkətlər daha çox özlərinə gərək olan layihələrə vəsait yatırmağa üstünlük verir. Məsələn, “BP Ventures” istehsalatda zərərli tullantıları azaltmağa kömək edən layihələrə daha çox diqqət yetirir.
SOCAR-ın fəaliyyətində bu məqamı “Report”a şərh edən UNEC-in beynəlxalq iqtisadiyyat kafedrasının müdiri, professor Emin Qəribli də riskli yatırımların çox vaxt bazar iqtisadiyyatı baxımdan mühüm olan zamanın tələbi kimi qələmə verildiyini dilə gətirib:
“Məncə, burada dövlətin də üzərinə böyük iş düşür. Çünki məhz dövlət elm əsaslı istehsalatın inkişafında maraqlıdır. Riskli yatırımlar həmçinin rəqabətdə uğur qazanmağın da mühüm amili ola bilər”.
Geniş imkanlar vəd edən, sürətlə inkişaf edən maliyyə növü olan riskli yatırımlar koronavirus pandemiyası dövründə də geniş vüsət aldı. Belə ki, səhiyyə, mal və məhsul çatdırılması, təmassız ödənişlər, məsafəli iş və təhsil kimi məhdudiyyətlər şəraitində həyatı asanlaşdıran sahələrə böyük vəsaitlər yatırılmağa başladı.
Hərçənd pandemiya müəyyən dəyişikliklər gətirdi. Məsələn, dünyada başlanğıc yatırımları 2020-ci ilin üçüncü rübündə ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 32% azalaraq, cəmi 2,6 milyard ABŞ dolları, erkən yatırımlar isə 11% azalaraq, 19,3 milyard ABŞ dolları təşkil edib. Bütövlükdə ilkin yatırımların ən çox risk daşıdığını nəzərə alsaq, investorların hazırkı çətin dövrdə vəsaitlərini mümkün qədər sığortalamaq istəyi başa düşüləndir.
“SOCAR ölkə daxilində layihələrin vençur maliyyələşməsinə başlasa, yerli startap bazarına güclü təkan vermiş olar”
Əksinə, sonrakı mərhələ üçün yatırımların həcmi 24% artaraq, 48,1 milyard ABŞ dollara çatıb. Bu vəsaitlər artıq müəyyən qədər oturuşmuş, bazarda özünü doğrultmuş, səmərə dərəcəsi hesablana bilən şirkət və layihələrə yatırılıb. Hazırda riskli yatırımların 71%-i sonrakı mərhələ yatırımlarının payına düşürsə, ötən ilin müvafiq dövründə bu göstərici 58% olub.
Təkcə Azərbaycanın deyil, bütövlükdə regionun ən iri şirkəti olan SOCAR ölkə daxilində layihələrin vençur maliyyələşməsinə başlasa, yerli startap bazarına güclü təkan vermiş olar. Profesor E.Qəriblinin dediyi kimi, nəticədə istər enerji, istərsə də başqa sahələrdə texnoloji irəliləyişlərə nail oluna bilər. Ekspertin fikrincə, yeni texnoloji düzənə keçid mərhələsində olan Azərbaycanda riskli yatırımlar və bənzər mexanizmlər sayəsində elm və texnologiyalar daha da inkişaf edəcək.
“SOCAR nəzdində də riskli yatırımlarla məşğul olan qurumun yaradılmasına çox şadam. Neft sənayesi ilə yanaşı, başqa bir çox sahələrdə də fəaliyyət göstərən şirkət iqtisadiyyatın bir sıra sahələrinə də töfhələr verir. Həmçinin SOCAR uzun müddətdir müxtəlif elmi layihələr üçün qrant ayırıb”, - deyə profesor Qəribli bildirib.
Qeyd edək ki, hazırda Azərbaycanda startaplar üçün maliyyə mənbələri elə də çox deyil. Uzun illərdir uğurlu fəaliyyət göstərən “Khazar Ventures”dan savayı son vaxtlar Türkiyənin “Boghazichi Ventures” şirkəti də bazara daxil olsa da, bazarın həcmi çox geniş olduğundan maliyyəyə əli çatmayan startaplar bankdan kredit götürmək, ya da özəl investor tapmaq məcburiyyətində qalır. Banklar krediti yüksək faizlə verir, özəl sərmayədarın isə irəli sürəcəyi şərtlərin məqbul olacağı şübhəlidir.
Profesor E.Qəribli startaplara malyyyə ayırmağın banklara sərf etmədiyi qənaətindədir. Həmçinin “Hajinski Naghiyev” məsləhətçi şirkətinin təsisçisi Cəlal Nağıyev də “Report”la söhbəti zamanı qeyd edib ki, hər bir startap bank üçün yüksək risk daşıyır, yəni burada böyük qazanc da əldə etmək, böyük zərərlə də üzləşmək mümkündür: “Statistikaya görə, hər 10 startapın biri uğur qazanır, amma həmin o uğurlusunun gəlir səviyyəsi bank faizindən dəfələrlə artıq olur. Hərçənd banklar bu cür riskə gedə bilmir”.
Ekspertin qeyd etdiyinə görə, banklar fəaliyyət göstərərək gəlir gətirən hər hansı şirkətin aktiv və passivlərini araşdıraraq, ona qaytara biləcəyi güman etdiyi kredit ayırır:
“Bu yolla banklar riski azaldırlar. Startaplarla bağlı isə ətraflı maliyyə vs. hesabatlar olmur. Ona görə də hər hansı özəl sərmayədar startapın səhmlərinin bir hissəsini satın alaraq, bu yolla qazanca bel bağlaya bilər. Lakin əmanətçilər qarşısında öhdəlik daşıyan banklar bu riskə gedə bilmir”.
Professor Emin Qəriblinin qənaətincə, Azərbaycanda riskli yatırımlar üçün daha əlverişli sahə texnoparklar və sərbəst iqtisadi zonalardır:
“Bununla bağlı beynəlxalq təcrübəni öyrənmək mühümdür. Azərbaycan üçün inkişaf etmiş ölkələrdən daha çox Türkiyə, Çin kimi, MDB ölkələri kimi inkişaf edən ölkələrin təcrübəsi maraq kəsb edir. Bizdə çox güman ki, texnoparklar və sərbəst iqtisadi zonalardan başlamaq, daha sonra universitetləri və elmi tədqiqat mərkəzlərini bu işə cəlb etrmək daha ağlabatandır. Sonrakı mərhələdə riskli yatırımlar hedc və sair maliyyə alətləri üçün də imkanlar aça bilər”.
SOCAR indiyədək bir çox layihələrə başlayıb və hər birndə də müvəffəq olub. Bu, istər ölkədə, istərsə də xaricdə həyata keçirilən layihələrə aiddir. Lakin riskli yatırımlar bu sırada ən mühüm təşəbbüs olaraq ölkədə elmi texnoloji tərəqqiyə güclü təkan verən amilə çevrilə bilər.
“Azərenerji” ASC işğaldan azad edilmiş Tərtər rayonunun Suqovuşan kəndində yerləşən, ümumi gücü 7,8 meqavat olan “Suqovuşan-1” və “Suqovuşan-2” Kiçik Su Elektrik Stansiyalarında əsaslı təmir və bərpa işlərinə başlayıb.
Bu barədə “Azərenerji” ASC-dən məlumat verilib.
Qeyd olunub ki, erməni qəsbkarları Suqovuşandakı 4,8 və 3 meqavat gücündə olan stansiyaların yararlı ehtiyat hissələrini söküb daşıyıb, apara bilmədiklərini isə dağıdıblar. Eyni zamanda döyüşlər zamanı stansiyalara ciddi ziyan dəyib. Ona görə də hazırda stansiyaların maşın zalları, aqreqatları, generatorları, o cümlədən idarəetmə mərkəzinin binası, panellər, avadanlıqlar, yarımstansiyasının gərginlik və cərəyan transformatorları təmir edilir və yaxud yenisi ilə əvəzlənir.
Aparılan işlərin yaxın aylarda başa çatdırılması planlaşdırılıb. İşlər bitəndən sonra ilkin olaraq Suqovuşan qəsəbəsi, Talış kəndi də daxil olmaqla yaxın ərazilərə elektrik enerjisi veriləcək, daha sonra isə enerji paylayıcı elektrik şəbəkəsinin yeni çəkilən elektrik xətləri vasitəsilə digər istiqamətlərə də ötürüləcək.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bu gün Moskvada baş tutan görüşün regionun gələcək inkişafı üçün vacib olduğunu bildirib.
Bu barədə TASS agentliyi məlumat yayıb.
Qeyd olunur ki, ölkə başçısı İ.Əliyev qonşu ölkələrin Qafqazın cənubunda nəqliyyat infrastrukturunun yaradılmasında fəal iştirak edəcəyinə ümidvar olduğunu bildirib.
Prezident İlham Əliyev dəvətə görə Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə təşəkkür edib və üçtərəfli görüşü faydalı və səmərəli qiymətləndirib.
SOCAR Türkiyə dayanıqlı inkişafın aparıcı qüvvəsi olaraq gördüyü Ar-Ge (Tədqiqat və İnkişaf) və İnnovasiya mərkəzinə böyük əhəmiyyət verir.
Bunu Trend-ə SOCAR Türkiyə Tədqiqat və İnkişaf (AR-GE) və İnnovasiya şirkətinin baş direktoru Bilal Quliyev deyib.
Onun sözlərinə görə, dəyər zəncirindəki bütün iştirakçılar üçün innovativ, dayanıqlı, ətraf mühitə zərərli təsiri olmayan və bazar yönümlü məhsul, eləcə də, katalizator və rəqəmsal texnologiyalar hazırlamağı qarşısına məqsəd qoyan SOCAR Türkiyə Ar-Ge Mərkəzi çox qısa zaman ərzində mühüm layihələrə imza atdı.
Daha ətraflı
“Bunlardan biri də günəş enerjisiylə karbondioksiddən etanol/izo-propanol kimi kimyəvi maddələr istehsal etməyi hədəfləyən NEFERTITI layihəsidir. Karbondioksid və suyu kimyəvi maddələrə çevirəcək bu layihəmizlə alternativ enerji mənbələrinin istifadəsinin diversifikasiyası sahəsində təcrübəmizi artırmağı qarşımıza məqsəd qoymuşuq. İnanıram ki, NEFERTITI layihəsi SOCAR Türkiyənin orta və uzunmüddətli dayanıqlılıq və enerji keçidi strategiyasına da büyük töhvə verəcəkdir. Sevindirici haldır ki, layihəmiz beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən də müsbət reaksiyaya səbəb oldu və bildiyimiz kimi bir qədər əvvəl Avropa Komissiyası ÜFÜQ 2020 (HORIZON 2020) qrant proqramı tərəfindən maliyyələşdiriləcək layihələr arasında NEFERTITI-nin də olacağı təsdiqləndi”.
Quliyev bildirib ki, SOCAR Türkiyə Ar-Ge mərkəzi ciddi rəqabət şəraitində “Enerji sahəsi 2020” mükafatına layiq görülən konsorsiuma daxil olan 10 beynəlxalq şirkətdən biri oldu.
“İspaniya, Çin, ABŞ, İrlandiya, Hollandiyadan olan beynəlxalq tərəfdaşların daxil olduğu layihə konsorsiumunda yeganə Azərbaycan və Türk şirkəti olduğumuz üçün qürur duyuruq. Bu baxımdan, NEFERTITI layihəsinin 389 min avroluq büdcəsinin hamısı AB Komissiyasının ÜFÜQ 2020 qrant proqramı tərəfindən qarşılanacaqdır. Layihə üçün qrant müqaviləsinin 1 mart 2021-ci il tarixində imzalanacağı gözlənilir. Bu tarixdən sonra layihəmizin tamamlanması üçün 48 ay vaxtımız olacaq. NEFERTITI bir tədqiqat layihəsidir və ilk olaraq pilot miqyasda bir prototip istehsal ediləcəyi üçün burada heç bir investisiya tenderinə ehtiyac yoxdur. Məhsulun kommersiyalaşdırılması və sərmayənin cəlb edilməsi üçün yeni layihələrin planlaşdırılması daha sonra gündəmə gələcəkdir. NEFERTITI layihəsinin konsorsiumunda 10 şirkət var və işimizi bu şirkətlərlə əməkdaşlıq edərək həyata keçirəcəyik. Lakin təşviq müqaviləsini imzalamadan bu şirkətlərin adlarını açıqlamağımız məqsədəuyğun deyil”.
Amerika Birləşmiş Ştatlarında keçirilən prezident seçkilərindən sonra ölkədə artan siyasi qeyri-sabitlik və son olaraq baş verən iğtişaşlar, silahlı toqquşmalar dolları da risk altına salıb.
Ölkə.Az xəbər verir ki, ekspertlərin fikrincə, digər valyutalarla müqayisədə artıq dollar dəyərdən düşməyə başlayacaq. Çünki iqtisadi çöküş koronavirus infeksiyası Amerikaya kök salandan başlayıb.
Son hadisələr isə bu prosesi daha da sürətləndirəcək.
ABŞ-da baş verən siyasi gərginlik ölkənin iqtisadiyyatına, xüsusilə milli valyutaya ciddi təsir edəcək.
İqtisadi-siyasi məsələlər üzrə ekspert Turab Rzayev deyir ki, ölkədəki siyasi qeyri-sabitlik dolların məzənnəsinə də təsirsiz ötüşməyəcək. Onsuz da zəifləməkdə olan bu valyutanın nüfuzu bundan sonra daha da azalacaq.