|
Baş Nazir Əli Əsədov Milli Məclisdə
Milli Məclisdə 2021-ci il büdcə zərfinin müzakirələrinə başlanılıb.
İclasda Baş nazir Əli Əsədov, Maliyyə naziri Samir Şərifov, İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov, Mərkəzi Bankın sədri Elman Rüstəmiv, Əmək və əhalinin sosial müdafiəsini naziri Sahil Babayev və digərləri iştirak edir.
Deputatlar iclasda büdcə zərfinə daxil olana aşağıdakı məsələləri müzakirə edəcəklər:
1. “Azərbaycan Respublikasının 2021-ci il dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi barədə (birinci oxunuş).
2. “Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun 2021-ci il büdcəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi barədə (birinci oxunuş).
3. “İşsizlikdən sığorta fondunun 2021-ci il büdcəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi barədə (birinci oxunuş).
4. “Azərbaycan Respublikasında 2021-ci il üçün yaşayış minimumu haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi barədə (birinci oxunuş).
5. “Azərbaycan Respublikasında 2021-ci il üçün ehtiyac meyarının həddi haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi barədə (birinci oxunuş).
6. “Büdcə sistemi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi haqqında (birinci oxunuş).
7. “Sosial sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi haqqında (birinci oxunuş).
8. “Əmək pensiyaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi haqqında (birinci oxunuş).
9. “Sosial müavinətlər haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi haqqında (birinci oxunuş).
10. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 2021-ci il üçün xərclər smetası haqqında.
11. Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının 2021-ci il üçün xərclər smetası haqqında.
12. “Siyasi partiyalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi haqqında (birinci oxunuş).
13. “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin 15 illiyi (2005-2020)” Azərbaycan Respublikasının yubiley medalının təsis edilməsi ilə əlaqədar “Azərbaycan Respublikasının orden və medallarının təsis edilməsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi haqqında (ikinci oxunuş).
APA xəbər verir ki, bu barədə Rosselxoznadzor Federal Xidmətinin direktorunun müavini Anton Karamzin bildirib .
Onun sözlərinə görə, pomidor idxalına qoyulan məhdudiyyətin ləğvi Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin müraciətinə baxılması və həmin qurumun zəmanəti nəticəsində olub.
2021-ci ildə Azərbaycanın milli valyutası olan manatın ABŞ dollarına olan məzənnəsi 1,7 manat səviyyəsində saxlanılacaq.
Bunu Maliyyə naziri Samir Şərifov Milli Məclisdə 2021-ci il dövlət büdcəsinin müzakirəsi zamanı deyib.
Nazirin sözlərinə görə, manatın məzənnəsinin saxlanması üçün zəruri addımlar atılacaq.
Nazir deyib ki, növbəti ilin büdcəsi bonus xarakterli büdcə olacaq: “Bu qərar makroiqtisadiyyatı və iqtisadi fəallığın təmin edilməsinə xidmət edir. Ona görə də əLvə vəsait cəlb olunacaq. Bu məqsədlə Dövlət Neft Fondundan 2021-ci ildə büdcəsinə 12,2 mlrd manataın transfert edilməsi planlaşdırılır. İqtisadi fəallığı təmin etmək üçün əlavə mənbələrdən gəlirlər cəlb olunacaq”- nazir vurğulayıb.
Nazir onu da əlavə edib ki, büdcədə ciddi problemlərin yaranmaması üçün büdcə kəsirinin artırılması nəzərdə tutulur.
“Azərbaycanda devalvasiyanın olacağı barədə səsələnən fikirlərin heç bir əsası yoxdur”.
Bunu “Report”a açıqlamasında Mərkəzi Bankın sədri Elman Rüstəmov deyib.
Onun sözlərinə görə, indiki halda belə söhbətlər cəfəngiyatdır: “Hamı qələbəyə köklənib. Devalvasiyanın olması xəbərləri boş söhbətlərdir”.
Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə İran arasında sərnişin qatarının tezliklə yenidən fəaliyyətə başlaması ilə bağlı müzakirə aparılır.
Trendə məlumatına görə, bunu İranın yol və şəhərsalma naziri Məhəmməd Eslami İranın şimal-qərbində Şərqi Azərbaycan vilayətində Təbriz-Səhənd avtomagistral yolunun istismara verilməsi ilə əlaqədar tədbirdə deyib.
M.Eslaminin sözlərinə görə, İran və Naxçıvan arasında dəmiryol xətti böyük əhəmiyyət kəsb edir.
O əlavə edib ki, Təbriz dəmiryolu xətti Avropa və Şimali Qafqazla əlaqə qurmaq üçün çox münasib yoldur:
“Son vaxtlar bununla əlaqədar İran, Azərbaycan və Rusiya arasında üçtərəfli anlaşma əldə olunub”.
Qeyd edək ki, Naxçıvan-İran sərnişin qatarları koronavirusla əlaqədar fəaliyyətini dayandırıb.
Bununla bağlı görüntülər sosial şəbəkələrdə paylaşılıb.
Görüntülərdən metrostansiyanın platformasında işlərin yekunlaşdığı, turniketlərin, eskalatorların və liftlərin quraşdırıldığıaydın olur.
Platforma Azərbaycan bayrağı ilə bəzədilib.
Həmin görüntüləri təqdim edirik:
Bakıda kifayət qədər bahalı torpaq sahələri var. Misal üçün, bütünlükdə alqı-satqı elanlarına, internet resurslarına qoyulmasa da, bu gün şəhərin mərkəzi hissələrində təqribən bir hektarı 60-65 milyon manata təklif olunan torpaq sahələrinə rast gəlinir.
Bunu Trend-ə əmlak məsələləri üzrə ekspert Ramil Osmanlı deyib.
R.Osmanlının sözlərinə görə, həmin bahalı torpaq sahələri Səbail rayonunda dənizkənarı əraziyə yaxın yerdə yerləşir və xüsusi mülkiyyətdə olan torpaq sahələridir:
“Bu cür bahalı torpaq sahələrinə tələb aşağıdır, amma hektarı təqribən 3-3.5 milyon manat olan torpaq sahələrinə tələbat var və belə torpaq sahələri tapmaq çətindir. Belə torpaq sahələri çoxmənzilli bina tikintisi üçün olduqca qənaətbəxş hesab olunur və kifayət qədər likvid ərazidir. Həmin ərazidə həm mənzilə, həm də kommersiya təyinatlı obyektlərə tələbat yüksəkdir. O torpaq sahələrinin qiymətinin yüksək olması da bu səbəbdəndir”.
Ucuz torpaq sahələrinə gəlincə isə, R.Osmanlı bildirib ki, bu cür torpaq sahələrinin bir sotunun qiyməti minimum 3000-3500 manatdan başlayır və həmin torpaq sahələri daha çox şəhərkənarı ərazilərdə yerləşir.
Əsas istixana təsərrüfatları böyük zərərdən qaça bilməyəcəklər...
Rusiyanın Baytarlıq və Fitosanitar Nəzarəti üzrə Federal Xidməti ("Rosselxoznadzor”) Azərbaycanın bəzi müəssisələrindən Rusiyaya pomidor idxalına icazə verib.
Xidmətin saytında yerləşdirilən məlumata görə, Xızı rayonunda qeydiyyatda olan "Aqroterm” MMC, "Geotermal” (Kürdəmir rayonu), Şükürov İlkin Mirzəxan (Masallı rayonu), "Gp Alfa greenhouse” MMC (Salyan rayonu), "Hajigabul greenhouse” MMC-yə (Hacıqabul rayonu) məhsulunu Rusiya bazarına çıxarmağa icazə verilib.
Qeyd edək ki, Rusiya dekabrın 10-dan Azərbaycandan pomidor və alma idxalını tam dayandırıb. Azərbaycandan ixrac olunan pomidorlarda Cənubi Amerika Güvəsi "Tuta absoluta (Povolny)” adlanan zərərverici aşkarlanıb.
Tərəflər arasında aparılan danışıqlar zamanı "Rosselxoznadzor” təklif edib ki, AQTA qısa zamanda iri istixana şirkətlərinin sahələrində real vaxt rejimində onlayn yoxlama aparsın. Bu yoxlamaların Rusiya mütəxəssisləri tərəfindən izlənməsinə şərait yaradılmalıdır. Azərbaycan tərəfi isə monitorinqlər başa çatanadək məhsullarında zərərverici aşkarlanmayan regionlardan Rusiyaya pomidor ixracına icazə verilməsi məsələsini qaldırıb.
"Rosselxoznadzor”un yaydığı məlumata görə, AQTA-nın təqdim etdiyi materiallar əsasında və qurumun birbaşa zəmanəti ilə 4 rayondan Rusiyaya pomidor idxalına icazə verilib. Ölkə üzrə pomidor istehsalına dair rəqəmlərə diqqət yetirsək görərik ki, Rusiyaya məhsul idxalına icazə verilən rayonlarda pomidor istehsalı çox kiçik həcmlərlə ifadə olunur.
Belə ki, idxala icazə alan müəssisələrdən biri Salyan rayonundadır. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2016-2019-cu illərdə Salyan rayonunda pomidor istehsalı 6 min 883 tondan 24 min 352 tona yüksəlib. Məhsulunu Rusiyada sata biləcək Kürdəmirdə isə istehsal 9 min 161 tondan 14 min 65 tona çatıb. Lakin eyni dövrdə Masallı rayonunda istehsal 21 min 800 tondan 14 min 265 tona, Hacıqabulda 8 min 198 tondan 1954 tona qədər azalıb. 2019-cu ildə Xızıda istehsal cəmi 730 ton olub. Bu rayonlar ənənəvi istixana rayonları hesab olunmur. Onlarda pomidor əsasən açıq sahədə yetişdirilib. Yalnız son 2 ildə istixana təsərrüfatları yaradılıb. Rusiyaya əsasən istixana məhsulunun ixrac olunduğunu nəzərə aldıqda, bu rayonlardakı istehsalın ən yaxşı halda 20 faizinin, təxminən 10-11 min tonunun qonşu ölkəyı çatdırıla biləcəyini görmək olur. Bu isə Azərbaycandan Rusiyaya illik 175 min tona çatan pomidor ixracının 10 faizi belə deyil.
Qeyd edək ki, ötən il ölkə üzrə cəmi pomidor istehsalı 697 min 817 ton olub. Bunun nə qədər hissəsinin örtülü təsərrüfatlarda istehsal olunduğu açıqlanmasa da, 2016-2019-cu illərdə istehsalın regional strukturunda baş verən dəyişiklikdən istixana istehsalının açıq sahələrdə istehsaldan dəfələrlə sürətli artdığını asanlıqlar görmək olur. Statistik məlumatlara əsasən ölkədə pomidor əkinlərinin sahəsi son illərdə ciddi şəkildə azalıb. 2015-ci ildə 25 min 743 hektar sahədə pomidor yetişdirilirdisə, ötən il bu, 19 min 767 hektara düşüb. Amma demək olar ki, yüz faiz istixana məhsulu yetişdirilən Bakıda sahələr bu müddətdə 140 hektardan 542 hektara, Abşeron rayonunda 154 hektardan 404 hektara qədər artıb. Şəmkir rayonunda pomidor sahələri 1897 hektardan 1748 hektara, Lənkəranda 2604 hektardan 1213 ha-ya, Biləsuvarda 1681 hektardan 807 hektara düşüb.
Sahələr azalsa da, istehsalda artım qeydə alınıb. Bu isə demək olar ki, bütünlüklə istixana məhsulunun hesabına baş verib. Ənənəvi pomidorçuluq rayonu olan Şəmkirdə istehsal 2016-cı ildə 46 min 583 tondan 2019-cu ildə 141 min 673 tona çatıb. Bakı şəhərində pomidor istehsalı 2016-cı ildəki 8 min 43 tondan 2017-ci ildə birdən birə 38 min 828 tona, 2019-cu ildə isə artıq 60 min 657 tona çatıb.
Abşeron rayonunda 2015-ci ildə 5 min 174 ton olan istehsal 2016-cı ildə 38 min 216 tona, 2019-cu ildə isə 80 min 807 tona yüksəlib. Göyçayda 2015-ci ildə 13 min 328 ton olan istehsal 2019-cu ildə 36 min 999 ton olub.
Əsasən açıq sahələrdə pomidor yetişdirilən Lənkəran şəhərində 2015-ci ildə 74 min 887 ton məhsul istehsal olunduğu halda ötən il bu göstərici 29 min 764 tona düşüb. Eyni dövrdə Xaçmazda pomidor istehsalı 75 min tondan 62 min 483 tona qədər azalıb.
Göründüyü kimi, son illərdə Azərbaycanda pomidor istehsalı əsasən istixana təsərrüfatlarının hesabına artıb və hazırda bu təsərrüfatlar böyük itkilərlə üzləşmək kimi real təhlükə qarşısındadır.
"Xəzər” İş Adamlarının İqtisadi Əlaqələrinə Kömək İctimai Birliyinin sədri, Şəmkir rayonunda aqrar sahədə iş quran Şahin Nəcəfovun dediyinə görə, hazırda bu rayonda 3 min hektar sahədə istixana var: "Şəmkir hələ Sovet dövründən istixana təsərrüfatının inkişafı ilə fərqlənib. İstixanalarda əsasən pomidor-xiyar yetişdirilir. Hər hektarda 7-8 nəfər işləyir. Bu qədər adamın iş yerindən, qazancdan məhrum olması bilirsinizmi nə deməkdir?
Son illərdə bizim üzləşdiyimiz ən böyük problem qaz, elektrik enerjisi təchizatı ilə bağlı olub. Xüsusilə qaz sayğaclarını istixanalara dəyərindən 10-15 dəfə yüksək qiymətə satırlar, bundan əlavə, fermerlərə müəyyən olunan satış qiyməti də yüksəkdir. Bununla bağlı narazılığını bildirən fermerlərin qaz təchizatını dayandırırlar. Sayğac qoyulması və digər bəzi məsələlər ASAN xidmətə veriləndən bəri problemlərin bir hissəsi azalıb. İndi də fermerlər ixrac qadağası ilə üzləşiblər. Təsəvvür edin ki, bütün il boyu fermerin öz məhsulunu satıb zəhmətinin əvəzini görmək imkanı Yeni il qabağı yaranır. Bu ərəfədə ixracın-satışın onca gün dayanması fermerin bütün qazancdan məhrum olması deməkdir. Çünki bu müddətdə bazar iştirakçıları başqa yerlərdən idxalı təmin edirlər, məhsul bazardakı yerini itirir. Satılmayan məhsul yollarda yığılıb-qalır. Yəni satışın 10 gün dayanması bütün zəhmətin zay olub getməsi deməkdir".
Birlik rəhbəri deyir ki, Azərbaycanın müvafiq qurumları bu kimi problemlərin yaranmaması üçün əvvəlcədən işlərini düzgün qurmalıdılar: "Xaricə buraxılan mala ciddi nəzarət olunmalıdır. İlk xəbərdarlıq gələn kimi bütün təsərrüfatlarda yoxlamalar aparılmalı, vəziyyət dəqiq öyrənilməli, təhlükəli məhsulun ixracına imkan verilməməli idi. İndən sonra monitorinq aparmaqla fermeri üzləşəcəyi zərərdən qurtarmaq demək olar ki, mümkün deyil”.
Onu da bildirək ki, Cənubi Amerika pomidor güvəsi ən təhlükəli zərərvericilərdən biridir və ona qarşı yüz faiz effektli mübarizə vasitəsi yoxdur. Hətta kimyəvi preparatlardan istifadə də bu zərərvericiləri tam məhv etmir. Zərərverici məhsuldarlığa ciddi ziyan vurur, pomidorun içərisinə daxil olaraq onu sıradan çıxarır.
Avropada ona qarşı mübarizə əsasən digər canlılar vasitəsilə aparılır. Cənubi Amerika güvəsi ilə qidalanan bu canlılar xüsusi yetişdirilir və onlardan Azərbaycanda istifadə olunduğuna dair heç bir məlumata rast gəlinmir. Halbuki ölkəmizdə yetişdirilən pomidorlarda bu zərərvericinin olmasına dair Rusiyadan ilk məlumatlar 2017-2018-ci illərdən gəlməyə başlayıb. 2020-ci ildə də dəfələrlə Rusiyanın müxətlif ərazilərində Azərbaycan pomidorunda Cənubi Amerika güvəsinin aşkarlanmasına dair məlumatlar yayılıb.
Rusiyanın pomidorla bağlı qərarı Azərbaycana necə təsir edir?
Əldə etdiyimiz məlumata görə, AQTA iri istixanalarda monitorinqlərə başlayıb. Lakin bu prosesin ayın sonunadək yekunlaşması, məsələnin Rusiya tərəfi ilə müzakirəsi və əsas pomidor istehsalçılarından ixracın bərpa olunması real görünmür. Bu isə Azərbaycan şirkətlərinin, fərdi sahibkarların bu mövsümdə məhsulunu satmaq üçün əlverişli olan iki imkandan birini itirməsi deməkdir. Söhbət Yeni il ərəfəsində Rusiya bazarında yaranan satış imkanından gedir. Yeni il bayramının böyük təntənə ilə qeyd olunduğu Rusiyada bayram ərəfəsində və onunla bağlı davam edən 11 günlük tətillər müddətində pomidora tələbat qat-qat artır. Buna görə də bütün ölkələrdən olan satıcılar Yeni il ərəfəsində Rusiyaya maksimum çox məhsul çatdırmağa çalışırlar. Belə görünür ki, Azərbaycanın əsas pomidor ixracatçıları bu imkanı itirdilər...
Mənbə: Musavat.com
Göygöl rayonundan Kəlbəcər rayonuna yeni avtomobil yolu çəkiləcək.
Bunu Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinin (AAYDA) Baş idarə rəisi Hidayət Rüstəmov bildirib.
"Bu yolun Murovdağdan keçməklə, Göygölün Toğanalı kəndindən Kəlbəcər şəhərinə, oradan isə İstisya qədər - 102 km olmasını nəzərdə tuturuq. Yol 3 zolaqdan ibarət olacaq ki, dağlıq ərazilərdə yük maşınları minik maşınlarına mane olmasın. Hazırda həmin yolun layihəsi hazırlanır", - deyə o, qeyd edib.
Bundan başqa, onun sözlərinə görə, Kəlbəcər rayonundan Laçın rayonuna da dairəvi avtomobil yolunun tikintisi planlaşdırılır.
"Həmçinin Qubadlı-Laçın avtomobil yolunun tikintisi, Horadiz-Cəbrayıl-Zəngilan-Qubadlı avtomobil yolunun isə yenidən magistral yol kimi çəkilməsi nəzərdə tutulur", - deyə H.Rüstəmov əlavə edib.
Dünya Bankı Qrupunun mühüm nəşrlərindən hesab edilən "Doing Business" hesabatında qeydə alınmış məlumat uyğunsuzluqları ilə bağlı Dünya Bankının Daxili Auditi apardığı müstəqil araşdırmanın nəticələrini elan edib.
"Ölkə.Az" bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinə istinadən xəbər verir.
Məlumata görə, aparılmış müstəqil araşdırmanın nəticəsində Azərbaycanın "Doing Business 2020" hesabatında mövqeyi 6 pillə yaxşılaşdırılıb, ölkəmiz bir daha dünyanın “Ən islahatçı on ölkəsi” sırasına daxil olub.
Xatırladaq ki, 27 avqust 2020-ci il tarixində Dünya Bankı tərəfindən yayımlanmış pres- relizdə bildirilmişdr ki, bir sıra üzv ölkələrin "Doing Business" hesabatındakı məlumatlarının Bankın daxilində emal edilməsi prosesində uyğunsuzluqlar aşkarlanıb, bu uyğunsuzluqların mahiyyətinin müəyyən edilməsi istiqamətində müstəqil araşdırma aparılacağı qeyd edilib.
Dünya Bankının 16 dekabr 2020-ci il tarixli press relizində qeyd edilir ki, Dünya Bankının Daxili Audit strukturları tərəfindən 2016, 2017, 2018, 2019 və 2020-ci illər üzrə məlumatların müfəssəl diaqnostikası aparılıb, ölkələrin reytinqlərinin bu dəyişikliklərin hesabatın metodologiyaları ilə uyğunluğu bir daha nəzərdən keçirilmiş və nəticədə ölkələrin göstəriciləri ilə bağlı məlumatlar yenilənib.
Müvafiq araşdırmalar nəticəsində Azərbaycanda 3 istiqamətdə aparılmış islahatların (“elektrik təchizatı şəbəkələrinə qoşulma, “müqavilələrin icrası”, “sərhəddə ticarət” indikatorları üzrə) “Doing Business 2020” hesabatında lazımınca qiymətləndirilmədiyi və daha az balla qiymətləndirildiyi məlum olub. Qeyd edək ki, müvafiq diaqnostik qiymətləndirmə 4 ölkəni - Azərbaycan, Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Çini əhatə edib.
Qeyd edək ki, müvafiq düzəlişlərdən sonra “Doing Business 2020” hesabatında Azərbaycanın əldə etdiyi bal 76,7 baldan 78,5 bala qədər artırılıb. Bununla da, ölkənin qlobal reytinq sıralamasında mövqeyi 191 ölkə arasında 34-dən 28-ə yüksəlib. Bu mövqe irəliləməsi nəticəsində Azərbaycan Dünya Bankı tərəfindən yenidən “dünyanın ən islahatçı on ölkəsindən biri” kimi qiymətləndirilib. Xatırladaq ki, “Doing Business 2019” hesabatında da Azərbaycan “dünyanın ən islahatçı on ölkəsindən biri” kimi qiymətləndirilmişdi. Aparılmış müstəqil audit yoxlamalarının nəticəsi olaraq, Azərbaycanın reytinqinin 3 göstərici üzrə yenilənməsi haqda ətraflı məlumat press relizə əlavədə qeyd edilib.
Azərbaycanın Dünya Bankı ilə sıx əməkdaşlığının 28 illik tarixi var. Dünyanın mühüm inkişaf institutu olan Dünya Bankı ölkəmizdə həyata keçirilən geniş miqyaslı islahatlara daim dəstək verib.
Doing Business Hesabatında qeydə alınmış məqamlarla bağlı müstəqil araşdırma Dünya Bankının yüksək peşəkarlığını göstərməklə yanaşı, Azərbaycanın Dünya Bankı, istərsə də digər tərəfdaşları ilə münasibətlərində dürüstlüyün ən mühüm dəyər olduğunu bir daha sübut edib.
Azərbaycanın "Doing Business" hesabatındakı reytinqinin 3 göstərici üzrə yenilənməsi haqda ətraflı məlumat
1. “Elektrik təchizatı şəbəkələrinə qoşulma” indikatoru üzrə
Bu indikator vasitəsi ilə elektrik təchizatı şəbəkələrinə qoşulma üzrə ərizələr, elektrik enerjisi müəssisələri ilə müqavilələr, elektrik paylayıcı şirkətlər və digər agentliklər tərəfindən bütün zəruri yoxlamalar və icazələr, habelə xarici və yekun qoşulma işləri və s. üzrə islahatların aparılması ölçülür. Müvafiq istiqamətdə coğrafi informasiya sisteminin kommunal sistemdə tətbiqi islahatı sahəvi yoxlamaların aparılması zərurətini aradan qaldırmış və müvafiq sənədləşmələrin aparılması müddətinin azalmasına səbəb olmuşdur. Xüsusilə, texniki şərtlər üçün sahəvi müayinələrin aparılması proseduru ləğv edilmiş və texniki şərtlərin qəbul edilməsinə olan müddət azaldılmışdır. Beləliklə, hesabatda texniki şərtlərin və elektrik sistemlərinə qoşulmanın bir paketdə cəmlənməsi nəticəsində elektrikə qoşulma üzrə prosedurların sayının 5-ə, müddətin isə 32 günə kimi azaldığı öz əksini tapmışdır. Qeyd edək ki, müvafiq göstəricilər daha öncə hesabatda, müvafiq olaraq, 7 və 41 gün kimi əks olunmuşdu.
2. Müqavilələrin icrası indikatoru üzrə
“Doing Business” hesabatı “Hüquqi proseslərinin keyfiyyəti indeksi” vasitəsi ilə hər bir ölkənin öz məhkəmə sistemində aşağıdakı dörd sahə üzrə yaxşı təcrübələri tətbiq edib-etmədiyini müəyyən edir: məhkəmə strukturu və prosesləri, məhkəmə işinin idarə edilməsi, avtomatlaşdırılmış məhkəmə sistemi və mübahisələrin alternativ qaydada həlli. Müvafiq sub-indikator üzrə aparılmış diaqnostik yoxlamalar nəticəsində Azərbaycanın göstəricisi 6,5 baldan 10,5 bala kimi artırılmışdır. Bununla da, ölkədə məhkəmə proseslərinin təyini, hakimlər və vəkillər üçün elektron menecment sisteminin tətbiqi kimi bir sıra mühüm islahatların aparılması Dünya Bankı tərəfindən təsdiq olunmuşdur.
3. Sərhəddə ticarət indikatoru üzrə
“Doing Business" hesabatı ixrac və idxal olunan məhsulların daşınma prosesi ilə bağlı vaxt və xərcləri qeydə alır, mal partiyasının ümumi idxal və ixrac prosesində üç prosedur qrupu (sənədlərlə bağlı tələblərə əməletmə, sərhəddə tələblərə əməletmə və yüklərin ölkədaxili daşınması) ilə bağlı vaxt və xərcləri qiymətləndirir. Sərhəddə ticarətin asanlığı baxımından ölkələrin reytinqi onların sərhəddə ticarət indikatoru üzrə ballarının sıralanması əsasında müəyyən edilir. Müvafiq indikator üzrə audit qrupu tərəfindən aparılmış araşdırmalar nəticəsində “ixraca sərf olunan müddət: sərhəd prosedurları (saat)” sub-indikatoru üzrə müddətin 12, “idxala sərf olunan müddət: sərhəd prosedurları (saat)” sub-indikatoru üzrə müddətin 4, “ixraca sərf olunan müddət: sənədləşmə prosedurları (saat)” sub-indikatoru üzrə müddətin 28,5, “idxala sərf olunan müddət: sənədləşmə prosedurları (saat)” sub-indikatoru üzrə müddətin 26 saat, “ixraca sərf olunan məbləğ: sənədləşmə prosedurları (ABŞ dolları)” sub-indikatoru üzrə xərcin 150 ABŞ dolları kimi olması təsbit olunmuşdur. Qeyd edək ki, müvafiq sub-indikatorlar üzrə göstəricilər daha öncə hesabatda 17, 14, 33, 33 saat və 250 ABŞ dolları kimi qiymətləndirilmişdi.
Beləliklə, Dünya Bankı tərəfindən aparılan yeni qiymətləndirmə ölkədə “sərhəddə ticarət” prosedurlarında idxal deklarasiyası, ixrac gömrük sənədləşmələrinin sadələşməsi üzrə mühüm islahatların aparılmasını bir daha təsdiq edib.
“Doing Business 2020” hesabatında Azərbaycanın mövqeyi üzrə yenilənən qiymətləndirmə Cədvəli |
||
İndikatorlar |
Daha öncə nəşr olunan hesabat üzrə mövqe |
Müvafiq düzəlişdən sonra yekun göstərici |
Elektrik təchizatı şəbəkələrinə qoşulma |
||
|
7 |
5 |
|
41 |
32 |
Müqavilələrin icrası |
||
|
8 |
10,5 |
Sərhəddə ticarət |
||
|
17 |
12 |
|
14 |
4 |
|
33 |
28,5 |
|
33 |
26 |
|
250 |
150 |
Dünya Bankının aidiyyatı daxili nəzarət qurumları ölkələrin hesabatdakı mövqeyinə və işgüzar imicinə xələl gətirən bu uyğunsuzluqlara yol verən bankın məsul şəxsləri barədə Bankın Biznes Etikası qaydalarına uyğun inzibati tədbirlər görəcək.