 |
|
Avqustun 23-də müdafiə nazirinin birinci müavini – Azərbaycan Ordusunun Baş Qərargah rəisi general-polkovnik Kərim Vəliyevin Qazaxıstana səfəri başlayıb.
Bu barədə Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyindən bildirilib.
Səfər çərçivəsində Azərbaycan Ordusunun hərbi qulluqçularının iştirak etdiyi "Altın Kıran - 2024" ("Qızıl Qartal - 2024") birgə taktiki-xüsusi təliminin taktiki epizodu izləniləcək, eləcə də ölkələrimiz arasında hərbi, hərbi-texniki və hərbi-təhsil sahələrində əməkdaşlığın inkişaf perspektivləri müzakirə olunacaq.
Avqustun 22-də Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsinin (ATİAHİ Respublika Komitəsi) II Məclisi keçirilib.
ATİAHİ-nin sədri Səttar Möhbalıyevin sədrliyi ilə keçirilən iclasda Məclisin gündəliyi təsdiq edilib.
İclasda təşkilati məsələyə baxılıb.
Məclisdə çıxış edən S.Möhbalıyev ATİAHİ-yə rəhbərlik etdiyi müddətdə görülmüş işlərdən, əldə olunmuş uğurlardan danışıb. Çıxışının sonunda o, işinin çoxluğunu nəzərə alaraq ATİAHİ Respublika Komitəsinin Məclis, Rəyasət Heyəti üzvlüyündən, Respublika Komitəsinin sədrliyindən istefa verdiyini açıqlayıb. S.Möhbalıyevin istefası Məclis üzvləri tərəfindən qəbul edilib.
Sonra ATİAHİ Respublika Komitəsinin Rəyasət Heyəti üzvləri arasında qismən dəyişiklik edilib və təşkilata yeni sədr seçkisi həyata keçirilib. Məclis üzvlərinin açıq səsverməsi yolu ilə keçirilən seçkidə Araz Nadir oğlu Paşayev ATİAHİ-nin sədri seçilib.
ATİAHİ-nin yeni sədri A.Paşayev ona etimad göstərən Məclis üzvlərinə təşəkkür edib, rəhbərlik etdiyi qurumun səmərəli fəaliyyəti, təhsil işçilərinin əmək, sosial, iqtisadi hüquqları və qanuni mənafelərinin müdafiəsi ilə bağlı səylə çalışacağını vurğulayıb.
Avqustun 22-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, birinci xanım Mehriban Əliyeva və qızları Leyla Əliyeva Daşkənddəki Heydər Əliyev Meydanında ümummilli liderin barelyefi önünə gül dəstələri qoyublar.
“Bu barədə Prezidentin Mətbuat xidməti məlumat yayıb.
Ermənistanın keçmiş XİN rəhbəri Vardan Oskanyan xarici ölkə rəsmiləri ilə görüşüb. “Hraparak” nəşrinin məlumatına görə, V.Oskanyanın Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz və Gürcüstan böhranı üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaarın, Avropanın müxtəlif siyasi xadimləri ilə görüşlərdən sonra bu dəfə İsveçrəyə səfər etdiyi bildirilir. Onun digər xarici ölkələrdə bir sıra “rəsmi” müzakirələr həyata keçirdiyi qeyd olunur. Məlumata görə, Oskanyan bu görüşlərə keçmiş qondarma rejimin yanvarda Ermənistanda yaradılmış “beynəlxalq komitəsinin koordinatoru” adı ilə qatılıb. Hazırda İrəvanda olan digər separatçıların müzakirələrin nəticəsini öyrənmək üçün Oskanyanla görüşü gözlədikləri deyilir.Nəşr yazır ki, separatçılar “Artsax xalqı”nın hüquqlarının qorunması və təmin edilməsi” mövzusunda müzakirə aparıblar. Həmçinin onların Qarabağa qayıdış imkanları dəyərləndirilib: “Oskanyanın keçirdiyi görüşlər nəticəsində ermənilərin Qarabağa qayıdışının mümkün olub-olmadığı dəqiqləşdiriləcək”. Separatçıların bu istiqamətdə cəhdlərinin uğurlu nəticə verəcəyi, yoxsa boşa çıxacağını öyrənməyə çalışdıqları bildirilir.
Mövzu ilə bağlı “Sherg.az”a danışan politoloq Oqtay Qasımov deyib ki, Ermənistanda revanşist və faşist qüvvələrin əsas ideoloqlarından biri məhz Vardan Oskanyandır:
“Qarabağı könüllü tərk etmiş əhalinin böyük əksəriyyəti qeyri-qarabağlılar, yəni birinci Qarabağ müharibəsindən əvvəlki illərdə orada doğulmamış və yaşamamış insanlar idi. Hansı ki onların əhəmiyyətli hissəsi Ermənistan ordusunun mənsubları və onların ailə üzvləri idi. Bundan əlavə Livan, Suriya və digər Yaxın Şərq ölkələrindən 90-cı illərdən sonra köçürülüb bizim torpaqlarımızda yerləşdirilən şəxslər idi”.
O.Qasımovun sözlərinə görə, Vardan Oskanyan ermənilərin Qarabağa qayıdış təşəbbüsü ilə ötən ildən çıxış edir və bu istiqamətdə xüsusi fəallıq göstərir. Onun dəstəkçiləri isə beynəlxalq erməni diasporası və bölgədə marağı olan, Qarabağ erməniləri kartından Azərbaycana qarşı təzyiq vasitəsi kimi istifadə etməyə çalışan dövlətlərdir:
“İran, Fransa kimi dövlətlərin səfirlərinin, Toivo Klaarın Qarabağdan köçürülən erməni məsələsi ilə bağlı manipulyasiya cəhdləri də təsadüfi deyil. Xüsusən də bu məsələdən ölkəmizdə keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası öncəsi Azərbaycana qarşı istifadə cəhdlərinin artacağı gözlənilirdi. Eyni zamanda Bakıda saxlanılan hərbi cinayətkarlar məsələsindən də istifadə edərək COP 29 tədbirinin nüfuzuna kölgə salmağa çalışırlar. Dediyim kimi, buna cəhd edən qüvvələr də bölgədə Azərbaycanın yaratdığı yeni reallıqları qəbul etməyən dövlətlərdir.
Lakin onların təxribatları heç bir nəticə verməyəcək. Qarabağ ermənilərinin geri qayıtması ilə bağlı Azərbaycanın mövqeyi birmənalıdır. Ölkə rəsmiləri dəfələrlə Qarabağ erməniləri ilə görüşüb, hətta antiterror əməliyyatlarından əvvəl də ölkə rəhbərliyi səviyyəsində onlara müraciət edilərək Azərbaycan cəmiyyətinə reinteqrasiya olunmaqla bağlı təkliflər verilib. Azərbaycan daxilində bütün hüquqlarının, xüsusən təhlükəsizlik və yerli özünü idarəetmə hüquqlarının təmin ediləcəyini bəyan edib. Lakin Qarabağda yaşayan ermənilərin arxasında dayanan qüvvələr, bölgəyə ezam olunmuş Ruben Vardaryan Azərbaycanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü şübhə altına almağa çalışdılar. Nəticədə Qarabağdakı 15 minlik erməni ordusu tərkislah edildi və ailə üzvləri ilə birlikdə bölgədən çıxmaları tələb olundu. Mülki ermənilərdən isə Azərbaycan Konstitusiyasını qəbul edib, bizim qanunlarımız çərçivəsində yaşamağı qəbul etmək tələb olundu. Bildirildi ki, Azərbaycana qarşı törədilən hərbi cinayətlərdə iştirak etməmiş ermənilərin Qarabağda yaşamasında heç bir problem yoxdur.
Qarabağda kim yaşayacaqsa, o, Azərbaycan qanunlarına tabe olub, bu qanunlar əsasında yaşayacaq. Necə ki, Azərbaycanda çoxsaylı xalqların nümayəndələri yaşayır. Əgər Qarabağda yaşayan ermənilər də qanunlarımıza tabe olub, Azərbaycan vətəndaşı kimi yaşayacaqlarsa, yaşayacaqlar.
Azərbaycanın digər şərti isə o idi ki, qayıdış qarşılıqlı olmalı və Qərbi azərbaycanlıların da Ermənistandakı öz dədə-baba yurdlarına dönməsi təmin edilməlidir.
Azərbaycan Qarabağ ermənilərinə ilkin qeydiyyatdan keçmək üçün reintegration.gov.az ünvanlı platforma yaradıb. Eyni prinsiplər Ermənistandan qovulan azərbaycanlılara da şamil edilməlidir. Qarabağdan köçən ermənilərin sayı qədər azərbaycanlı da qovulduqları torpaqlara geri qaytarılmalıdır”.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Elxan Şahinoğlu Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.Onunla müsahibəni təqdim edirik.
- Azərbaycan BRİKS-ə üzvlük üçün rəsmən müraciət elədi. Sizcə, bu quruma üzvlük ölkəmizə nə verəcək və xarici siyasətimizdə hansı dəyişikliyə yol açacaq?
- Azərbaycanın xarici və təhlükəsizlik siyasətinə uyğundursa, o təşkilatla əməkdaşlığa üstünlük vermək olar.
Azərbaycan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatında müşahidəçi statusunda təmsil olunur, səhv eləmirəmsə, ora da üzvlük üçün müraciət edilib. BRİKS bir qədər fərqli təşkilatdır, bu qurumu böyük dövlətlər yaradıblar. Söhbət Rusiya, Çin, Braziliya, Hindistan və Cənubi Afrika Respublikasından (CAR) gedir. Amma son illərdə bir neçə dövlət də qoşulub, onların arasında qonşu İran da var.
Sadaladığım dövlətlərin bir qismi ilə Azərbaycanın tərəfdaşlığı mövcuddur. Məsələn, Rusiya, Çin. Münasibətlərimizdəki suallara baxmayaraq, İran qonşumuzdur. Hətta CAR-la hərbi sənaye kompleksi ilə bağlı müəyyən təmaslarımız olub. Buna görə də, BRİKS-ə maraq anlaşılandır, yetər ki, orada münasibətlər bərabərhüquqlu olsun, yəni bizimlə də hesablaşsınlar. Durum belə olacaqsa, üzvlüyə müsbət yanaşmaq olar.
Nə vaxt qəbul edib-etməyəcəkləri başqa məsələdir. İndi Rusiya ilə Çin çoxqütblü dünya yaratmaq istəyirlər, ABŞ-ı zəiflətməyə çalışırlar. Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı və BRİKS də bu həmlələrdən biridir. Amma BRİKS-in digər üzvləri Çin və Rusiya ilə əməkdaşlıqları olsa da, ABŞ-la da əməkdaşlıqdan imtina etməyiblər. Məsələn, Hindistan həm Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının üzvüdür, həm də BRİKS-in, amma Çinlə münasibətlərində xeyli sualları var, aradan gərginlik hökm sürür. Hətta yaxınlarda Dehlidə “Qlobal Cənub” adlı virtual konfrans keçirildi, amma Çini dəvət eləmədilər. Hindistanın ABŞ-la da sıx əməkdaşlığı var. Amerika da Hindistanı özünün strateji tərəfdaşı sayır.
Azərbaycanın da BRİKS-ə üzvlüyü o demək olmayacaq ki, biz Qərb və ya ABŞ-la əməkdaşlıqdan üz döndəririk. Belə deyil. Bizim Amerika ilə təhlükəsizlik və enerji sahələrində əməkdaşlığımız davam edir. Avropa Birliyi də əsas ticarət tərəfdaşlarımızdan biridir.
- Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin Bakıya səfərindən sonra Azərbaycanın Avrasiya İqtisadi Birliyinə üzvlüyü də gündəmə gətirilib. Rusiyanın media qurumları və analitikləri bu məsələnin də Moskva və Bakı arasında müzakirə olunduğunu iddia edirlər. Bu yöndə hansı gəlişmə ola bilər?
- Bu da diqqətlə araşdırılmalıdır. Torpaqlarımız işğalda olanda mən Azərbaycanın bu təşkilata üzvlüyünün əleyhinə idim. Amma indi ərazi bütövlüyümüzü, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda suverenliyimizi bərpa etmişik. Avrasiya İqtisadi Birliyi də adından da məlum olduğu kimi, iqtisadi qurumdur. Yəni bu məsələyə baxıla bilər – müşahidəçi kimi və ya başqa formada.
Amma Avrasiya İqtisadi Birliyi olmadan da bizim Rusiya ilə ticari-iqtisadi əlaqələrimiz genişlənir, bunu Bakıda Putin də təsdiqlədi. Təşkilata üzv olan Mərkəzi Asiya ölkələri ilə də sıx əlaqələrimiz var.
Azərbaycanın Avrasiya İqtisadi Birliyinə üzvlüyü üçün Ermənistanla sülh müqaviləsi olmalıdır. İndiki durumda Azərbaycan üzvlük üçün müraciət eləsə, Ermənistan təşkilatın üzvü kimi buna mane olmağa çalışardı. Yəni bunun üçün Ermənistanla Azərbaycan arasındakı məsələlər həll edilməlidir. Amma mən hesab etmirəm ki, indiki dövrdə Azərbaycanın Avrasiya İqtisadi Birliyinə üzvlüyü bizim üçün aktualdır.
- Həmçinin Putinin səfərindən sonra Rusiyada Cənubi Qafqazda konfiqurasiya dəyişikliyindən danışmağa başlayıblar. Bir səfərlə belə bir dəyişiklik mümkündürmü?
- Putinin Azərbaycana səfərini çox da şişirtmək lazım deyil. Putinin başı dərddədir, Ukraynada ilişib qalıblar. İki il əvvəl bir həftəyə Kiyevi götürəcəklərini deyirdilər, amma heç Donbasın inzibati sərhədlərinə çıxa bilmirlər. Rusiya çaşqın vəziyyətdədir. Biz bu məsələlərdə diqqətli olmalıyıq.
Əlbəttə, Rusiya ilə tərəfdaşlıq münasibətləri davam etdirək, Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizində iştirak edək, amma bilməliyik ki, Moskvanın başı dərddədir. Rusiyanın bu gün Azərbaycana ehtiyacı var, nəinki Azərbaycanın Rusiyaya. Putin buna görə Bakıya gəlmişdi. Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizini işə salmaq və Azərbaycana qaz satmaq istəyirlər. Yəni düşünmürəm ki, Rusiya Cənubi Qafqazda möhkəmlənir.
Hazırda Rusiyanın başı Ukraynada qarışıb, Ermənistan da ondan uzaqlaşmağa çalışır. Azərbaycan Rusiya ilə tərəfdaşlığa baxmayaraq, biz Ukraynanın ərazi bütövlüyünü tanıyırıq, ona humanitar yardım göndəririk və Qərblə də əməkdaşlıqdan imtina etmirik.
Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin 200 illik tarixi var. Bu tarixdə qaranlıq səhifələr çoxdur. Rusiya İmperiyası həmişə Azərbaycana təzyiq etməyə çalışıb. “Erməni məsələsi”ni ortaya atan və Ermənistanı yaradan da Rusiya İmperiyasıdır. Erməniləri Qarabağ Xanlığına köçürüb başımızı dərdə soxan da onlardır. Biz bütün bunlardan dərs almışıq. Yenə deyirəm: Rusiya ilə münasibətlərdən imtina etmirik, davam etdiririk, ortaq layihələri reallaşdırmağa çalışırıq, amma biz Rusiyanın müttəfiqi ola bilmərik.
Putinin Bakı səfəri Rusiyanın Cənubi Qafqazda möhkəmlənməsi anlamına gəlmir. Düzdür, Putin Bakıda belə bir cümlə də işlətdi ki, Rusiya tarixən Cənubi Qafqazda olub. Rusiya tarixən bir çox yerlərdə olub, amma indiki vəziyyəti Rusiyaya kiməsə nələrisə diktə etməyə imkan vermir.
Fransanın liderliyi ilə Ermənistanın sürətli şəkildə hərbləşdirilməsi kampaniyası yeni mərhələyə daxil olub.
Qərbin xeyir-duası ilə məğlub Ermənistana hərtərəfli hərbi, maddi və mənəvi dəstək verilməsi ilə bağlı sensasion xəbərlər yayılıb. Ciddi narahatlıq doğuran bu xəbərlər regionda sülh quruculuğu səylərini əngəlləyir. Eyni zamanda Azərbaycanla Ermənistan arasında normallaşmaya, Cənubi Qafqazda sülhə, təhlükəsizliyə qarşıdır. Qərb dünyası və onun əlaltıları otuz illik işğal və işğaldan sonrakı müddətdə qərəzli və ikili standartlardan irəli gələn formada birtərəfli qaydada Ermənistana dəstək nümayiş etdirir. Və bu sırada bir vaxtlar Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması ilə məşğul olan ATƏT-in keçmiş Minsk qrupunun üzvü olan dövlətlər xüsusi ilə seçilirlər. Söhbət ABŞ və Fransadan gedir. Hər iki dövlət 2020-ci il Vətən müharibəsindən sonrakı dövrdə İrəvana dəstək nümayiş etdirib. Son vaxtlar isə bu dəstək hərbi fazaya çatıb. Burada bir məqamı da xüsusi vurğulamaq lazımdır. Məsələ ondadır ki, rəsmi Bakı bütün qonşuları ilə müttəfiqlik və mehriban qonşuluq münasibətləri qurmağı prioritet elan edib. Bu sırada bütün dövlətlər, o cümlədən Rusiya da var. Və bu balanslaşdırılmış siyasət Kremllə gərgin münasibətləri olan ABŞ və Fransa başda olmaqla, bir sıra dövlətləri narazı salıb. Bu səbəbdən də hər vəchlə Bakıya təzyiq göstərməyə, birtərəfli siyasət yürütməsinə çalışırlar.
Bu istiqamətdə həyata keçirilən ən çirkin və bədnam siyasət isə Ermənistanın silahlandırılmasıdır. Ötən gün yayılan xəbərlər də bunu təsdiqləyib.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, Caliber.az-ın ötən gün əldə etdiyi məlumatda bildirilib ki, son bir neçə həftə ərzində Ermənistan üçün nəzərdə tutulan silahlar ünvanına çatıb. Silah verən ölkələr arasında ABŞ, Fransa, İran və Hindistan var. Məlumata görə, Fransanın 155 mm-lik SEZAR özüyeriyən artilleriya qurğuları və onların komponentləri, həmçinin tank əleyhinə raket kompleksləri və hava-hava raketləri Ermənistandadır. SEZAR özüyeriyən artilleriya qurğuları ilə bağlı əldə edilən məlumata görə, bu silahlar Fransanın Orli hava limanından İranın Mehrabad hava limanına göndərilir. Daha sonra İranın “Merac” aviaşirkəti silahları birbaşa son təyinat yerinə - Ermənistana çatdırır. 12 ədəd SEZAR özüyeriyən artilleriya sistemi İrəvana çatdırılıb. Təchizatın miqyasını daha yaxşı anlamaq üçün qeyd edək ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin əvvəlində Fransa ordusunun balansında cəmi 76 SEZAR sistemi olub. Bundan əlavə, Ermənistan ordusunun sərəncamına onlarla R511 və R530 hava-hava raketləri, “ERYX” tank əleyhinə idarəolunan raketləri, alman istehsalı DM32 qumbaraatanları və “Panzerfaust 3” tank əleyhinə raket sistemləri verilib. Bundan başqa, Ermənistan silahlı qüvvələri Fransa istehsalı olan 500-ə yaxın birdəfəlik “Apilas” reaktiv yaylım atəşi sistemləri və Amerikanın 50 ədəd BGM71-TOW tank əleyhinə idarə olunan raket kompleksləri ilə təmin edilib.
Hərbi ekspertlərin fikrincə, müvafiq modifikasiyalardan sonra bu silahlar Ermənistan Hərbi Hava Qüvvələrinin balansında olan müasir Su-30 SM qırıcılarında quraşdırılacaq. Nikol Paşinyanın etiraf etdiyi kimi, Rusiyanın “raketsiz” təchiz etdiyi qırıcılar bu modifikasiyalara ehtiyac duyur. Hindistanda belə modifikasiyalar üçün presedentlər mövcuddur və böyük ehtimalla, uyğunlaşma prosesi artıq müvafiq təcrübəyə malik hindistanlı hərbi mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilir. Qeyd olunanlar arasında xüsusilə ABŞ-nin mövqeyi nəzərə alınmalıdır. Ağ Ev bir tərəfdən bölgədə Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh prosesini dəstəklədiyini bəyan etsə də, digər tərəfdən İrəvanla hərbi əməkdaşlığa, hətta təlimlərə start verir. Hər kəsə də bəllidir ki, İrəvanın hələ uzun müddət nəinki qalib gəlmək, hətta müharibə aparmağa nə resursu, nə də imkanı var. Görünür, ABŞ hər vəchlə Rusiyanı bölgədən sıxışdırıb çıxarmağa çalışır və bu yolda ermənilərdən istifadə olunur. Son zamanlar Rusiya ilə Ermənistan arasında gərginlik var və bu, artan xətlə gedir. Paşinyan hakimiyyəti Qərbə, ABŞ-yə inteqrasiya etmək xətti tutub. Digər yandan 102-ci bazanın çıxarılması gündəmə gəlib. Faktiki olaraq, Ermənistan ərazisində Fransa və ABŞ-nin nümayəndələri var. ABŞ hərbçilərinin Ermənistanda təlimlər keçməyi, Ermənistan ordusuna təlimatçılar göndərilməsi Rusiya-Ermənistan münasibətlərini daha da gərginləşdirib.
Maraqlıdır ki, Ermənistan özü susduğu halda, ABŞ və Fransa ermənilərin Qarabağa qayıtması məsələsini davamlı qaldırırlar. Bununla yanaşı, ABŞ Ermənistanda yeni nüvə reaktoru yaradır və onsuz da bütün region üçün böyük təhlükə kəsb edən “Metsamor”u daha da gücləndirir. Bu halda nə Ermənistanın seysmik zonada yerləşməsi, nə nüvə qaçaqmalçılığı kimi problemlər nəzərə alınmır.
Şübhəsiz ki, sülh prosesinin davam etdiyi bir məqamda hərbi kömək edilməsi Ermənistanda revanşist hissləri oyadır. Qərb və ABŞ bu addımı atmaqla Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda bir oxla bir neçə hədəfi vurmağa cəhd göstərir.
O ki qaldı regiondan min km-lərlə kənarda olan Hindistana - ABŞ-nin və Fransanın diktəsi ilə oturub duran bu ölkə 44 günlük müharibədən sonra Ermənistanı silahlandıran ölkələrdəndir. 2024-2025-ci maliyyə ilində Ermənistan Hindistandan 600 milyon dollar məbləğində silah alıb. Məlumata görə, onlar Ermənistana “Pinaka” raket sistemləri, pilotsuz uçuş aparatları əleyhinə sistemlər, tank əleyhinə sistemlər, başqa silah və hərbi texnika tədarük edib. Dörd Pinaka batareyasının və onlar üçün raketlərin tədarükünə dair müqavilə İrəvana 250 milyon dollara başa gəlib.
Yeri gəlmişkən, Ermənistan ordusuna Qərb silahlarının verilməsi rəsmi Bakının iranlı tərəfdaşlarının davranışından böyük məyusluq yaradıb. Həmişə şifahi olaraq “regionçuluq” siyasətini müdafiə edən və xarici aktorların regiona daxil olmasına mane olan İran bu gün Ermənistana Qərb silahlarının, eləcə də Qərbin lisenziyası ilə istehsal olunan Hindistan silahlarının tədarükü üçün tranzit ölkə kimi çıxış edir. Yəni, Tehranın özü öz fəaliyyəti ilə NATO-nun Cənubi Qafqazda mövqelərini gücləndirməyə və Ermənistanı regionda Qərb qalasına çevirməyə kömək edir.
Təəssüf ki, İranın Azərbaycana qarşı qeyri-dost addımlarının sayı bununla başa çatmır. Azərbaycan tərəfinin mənbələri hərtərəfli yoxlamadan sonra sensasion məlumatı təsdiqlədilər ki, İran və Ermənistan 500 milyon dollarlıq gizli silah müqaviləsi imzalayıb. Bu barədə ilk xəbər verən “İran İnternational” nəşri yanılmadı. İranlı tərəfdaşların şəxsi söhbətlərdə və rəsmi kommunikasiyalarda bu xəbərin “saxta” olduğuna dair təminatlarına baxmayaraq, faktların və mənbələrin yoxlanılması məyusedici nəticələr çıxarmağa imkan verir: İran Ermənistanla silah müqaviləsinə yaşıl işıq yandırmaqla, bir daha azərbaycanlıların qanı üzərindən pul qazanmaq qərarına gəlib. Görünür, bəzi ölkələr də insanlar kimi dəyişmirlər.
Beləliklə, Qərb tipli silahların Ermənistana tədarükü ilə guya “regional hərbi balansı bərpa edən” ölkələr nəinki Qafqazda sülhün bərqərar olmasını uzaqlaşdırır, həmçinin uzun illər davam edən qanlı Ermənistan-Azərbaycan qarşıdurmasının yeni mərhələsini qaçılmaz edir. Ermənistan və Azərbaycan yenidən qanlı gölməçəyə itələnir. Hələ də revanşizmdən yaxa qurtara bilməyən Ermənistanın silahlanması və silah tranziti prosesində iştirak edən bütün ölkələr regionun gələcək faciələrinə və erməni dövlətçiliyinin məcburi ləğv edilməsinə görə öz siyasi və tarixi məsuliyyətlərini daşıyacaqlar. Görünür, Azərbaycan yenidən öz dəmir yumruğunu işə salmalı olacaq. Bu prosesdə isə növbəti dəfə uduzan Ermənistan olacaq. İrəvan və onun himayəçiləri anlamalıdırlar ki, revanşizmə sürükləməklə erməni xalqını daha ağır duruma salacaqlar.
Əhali arasında Prezident İlham Əliyevin idarəçiliyindən məmnunluq 91 faizdir.
Azərbaycanda sentyabrın 1-nə təyin edilmiş növbədənkənar parlament seçkilərində “exit-poll”un təşkili üçün Mərkəzi Seçki Komissiyasında (MSK) qeydə alınan İtaliyanın SWG SPA şirkəti 15 iyul-15 avqust tarixlərində seçkiöncəsi vəziyyətlə əlaqədar yerli respondentlər arasında sorğu keçirib.
Sorğunun nəticələrinə əsasən, rəyi soruşulanların 81 faizi dövlət başçısınını idarəçiliyini ciddi şəkildə, 10 faizi nisbətən dəstəklədiyini, 5 faiz isə dəstəkləmədiyini bildirib. Sorğu iştirakçılarının 4 faizi suala cavab verməyə çətinlik çəkib.
Prezident İlham Əliyev xidməti vəzifələrini yerinə yetirərkən fərqləndiklərinə görə Prezidentinin Təhlükəsizlik Xidmətinin hərbi qulluqçuları təltif edilməsi ilə bağlı sərəncam imzalayıb.
Yol-xeber.az xəbər verir ki, sərəncama əsasən adları aşağıda qeyd olunan hərbi qulluqçular təltif edilib.
2-ci dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə
Zeynalov Elşən Əsgər oğlu – general-mayor
“Vətən uğrunda” medalı ilə
Bağırov Mahir Şahvələd oğlu – polkovnik
Bəxtiyarov Rəşad Tapdıq oğlu – polkovnik
Nəcəfli Polad Həbib oğlu – polkovnik
Əliyev Mürsəl Sadıq oğlu – polkovnik-leytenant
İbrahimli Fuad Bafadar oğlu – polkovnik-leytenant
Musayev Bəhruz İlham oğlu – mayor
“İgidliyə görə” medalı ilə
Abbasov Pərviz Şahbaz oğlu – polkovnik
Abdullayev Eldar Əziz oğlu – polkovnik
Qazıyev Xəyyam Osman oğlu – polkovnik-leytenant
Tağıyev Ruslan Sahib oğlu – polkovnik-leytenant
Aslanov Afiq Mobil oğlu – mayor
Babayev Elşad Vaqif oğlu – mayor
“Hərbi xidmətlərə görə” medalı ilə
Hüseynov Hafiz Elman oğlu – ədliyyə polkovniki
Hüseynov Seyran Tofiq oğlu – polkovnik
İsmayılov Muqdat Məmməd oğlu – polkovnik
Rəhimov Vüqar Həsənağa oğlu – polkovnik
Cəlilov Bəhram Bayram oğlu – polkovnik-leytenant
Hümbətov Coşğun Qənbər oğlu – polkovnik-leytenant
İskəndərov İlqar İdris oğlu – polkovnik-leytenant
Qasımov Ramil Ravi oğlu – polkovnik-leytenant
Namazov Ruslan Zaman oğlu – polkovnik-leytenant
Adıgözəlova Arzu Üzeyir qızı – mayor
Eynəliyev Tural İslam oğlu – mayor
Əliyev Rəsul Etibar oğlu – tibb xidməti mayoru
Əmirli Qorxmaz Rauf oğlu – tibb xidməti mayoru
Hacıyev Elnur Etibar oğlu – mayor
Qurbanov Fərid Natiq oğlu – mayor
Məmmədov Əyyub Alof oğlu – mayor
Bağırov Elmar Vaqif oğlu – kapitan
Əliyev Bəhmən Elman oğlu – kapitan
Nəsirov Elman Haqverdi oğlu – kapitan
Rəhimov Murad Heybət oğlu – kapitan
Tağıyev Elçin Etibar oğlu – kapitan
Tağıyev İlkin Ədalət oğlu – kapitan
Qədimalıyev Aslan Kərəm oğlu – baş leytenant
Məmmədov Samir Vaqif oğlu – baş çavuş.
Bundan başqa Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidmətinin hərbi qulluqçuları da təltif edilib.
Prezident İlham Əliyev bununla bağlı sərəncam imzalayıb.
Sərəncama əsasən, Xidməti vəzifələrini yerinə yetirərkən fərqləndiklərinə görə Azərbaycan Respublikası Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidmətinin aşağıdakı hərbi qulluqçuları təltif ediliblər:
3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə
Əmirov Rüfət Fikrət oğlu – polkovnik
Zalov Elşad Məhərrəm oğlu – mayor
“Vətən uğrunda” medalı ilə
Kərimov Zaur Ziyad oğlu – tibb xidməti polkovniki
Xəlilov Azər Akif oğlu – polkovnik-leytenant
Qəmərli Emin Ələkbər oğlu – polkovnik-leytenant
“Hərbi xidmətlərə görə” medalı ilə
Ağayev Ruslan Ağamirzə oğlu – mayor
Həsənov Aydın Mahir oğlu – mayor
Hüseynov Zaur Zirəddin oğlu – mayor
Şühraliyev Şamiq Ərşad oğlu – mayor
Yusif-zadə Qulam Eldar oğlu – mayor
Quliyeva Aygün Məhərrəm qızı – kapitan
Novruzov Fariz Xanlar oğlu – kapitan
Novruzov Nadir Oqtay oğlu – kapitan
Hacıyeva Leyla Vaqif qızı – leytenant
Verdiyeva Günel Akif qızı – gizir.
Baş nazir Əli Əsədov "Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının ərazisinin genişləndirilməsi haqqında" ölkə Prezidentinin 30 iyul 2024-cü il tarixli sərəncamının icrasının təmin etmək məqsədilə yeni sərəncam imzalayıb.
Bununla bağlı Nazirlər Kabineti məlumat yayıb.
Sərəncama əsasən, Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyəti İqtisadiyyat Nazirliyi və Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) ilə razılaşdırmaqla, Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının ərazisinin genişləndirilməsi məqsədilə Sumqayıt şəhərinin inzibati ərazisində yerləşən və tərtib edilmiş yerquruluşu planlarına əsasən, "Azərikimya" İstehsalat Birliyinin istifadəsində olan 26,86 hektar və həmin torpaq sahəsinə bitişik 2,77 hektar olmaqla, ümumilikdə dövlət mülkiyyətinə aid 29,63 hektar torpaq sahəsinin icarəyə vermək hüququ ilə həmin Nazirliyin tabeliyində İqtisadi Zonaların İnkişafı Agentliyinin istifadəsinə verilməsini 20 gün müddətində təmin etməli və bu barədə Nazirlər Kabinetinə məlumat verməlidir.
İqtisadiyyat Nazirliyi, SOCAR və Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyəti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etməlidir.
Sərəncamın 1-ci hissəsinin icrası Nazirlər Kabineti Aparatının Aqrar və ekologiya şöbəsinə həvalə edilib.
Sərəncam imzalandığı gündən qüvvəyə minir.
Rusiya Zəngəzur dəhlizinin ABŞ və Qərbin nəzarətinə keçirilməsinə yönəlik cəhdlərlə heç bir halda, barışmayacağını qabardır... Kremlin rəsmi İrəvanı üçtərəfli anlaşmaları sabotaj etməkdə suçlaması isə Rusiyanın Ermənistanı cəzalandırmaq məcburiyyətində qala biləcəyinə eyhamdır...
Cənubi Qafqaz uğrunda geopolitik savaşın məzmun və keyfiyyətində kifayət qədər ciddi dəyişikliklər müşahidə olunmağa başlayıb. Belə ki, ABŞ, Avropa Birliyi və Fransanın Ermənistanda yerləşmək cəhdlərinin intensiv xarakter alması Rusiya siyasi dairələrində ciddi narahatlıq doğurmaqdadır. Üstəlik, Kremldə Rusiyanın Cənubi Qafqaz siyasətinin yanlış olduğunu da artıq tam dəqiqliyi ilə anlayırlar. Və bu, Rusiyanı regionda yeni geopolitik axtarışlara doğru yönəldən faktor hesab olunur.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, II Qarabağ savaşının yekun nəticələrinin dəqiqləşməsinə qədər Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı yeganə strateji hərbi müttəfiqi rolunda Ermənistan çıxış edirdi. Kreml Ermənistana bütün istiqamətlər üzrə dəstək göstərirdi, silah-sursat və hərbi texnika ilə təchiz edirdi. Ermənistanın 44 günlük savaşda biabırçı məğlubiyyətindən sonra rəsmi İrəvan Rusiyaya yönəlik mövqeyini sürətlə dəyişməyə üstünlük verdi.
Paşinyan hakimiyyəti Kremllə qarşılıqlı münasibətlərinə yenidən baxmağa, Rusiyanı Ermənistanın hərbi məğlubiyyətinə görə ittiham etməyə başladı. Rəsmi İrəvan bütün günahı Kremlin üzərinə yükləməklə yanaşı, Rusiya ilə müttəfiqlik münasibətlərini də korlamaq istiqamətində radikal addımlar atdı. Və Ermənistan Rusiyaya hərbi-strateji xəyanət yolunu tutaraq, Qərbə yaxınlaşmağa can atdı. Və artıq bu proses geriyədönməz xarakter almış kimi görünür.
Kreml uzun müddət rəsmi İrəvanın Rusiya əleyhinə davranışlarına tolerant yanaşmağa üstünlük verirdi. Paşinyan hakimiyyətinin üçtərəfli anlaşmalardan imtina etməsi, Ermənistanın Rusiyanın patronajlığı altında olan qurumlardan uzaqlaşması və xüsusilə də KTMT-da fəaliyyətini qeyri-rəsmi olaraq, dayandırması Kreml üçün kifayət qədər ciddi problemlər yaratmağa başlamışdı. Üstəlik, ABŞ, Avropa Birliyi və Fransanın Cənubi Qafqaza Ermənistan üzərindən yerləşməyə cəhd göstərməsi Rusiya üçün "erməni böhranı"nın qaçılmaz olduğunu göstərirdi. Və Kreml əvvəl-axır Ermənistana münasibətdə Rusiyanın son qərarını vermək məcburiyyətində qalacaqdı.
Maraqlıdır ki, Kreml üçün belə bir prinsipial mövqe mərhələsi artıq yetişib. Belə ki, Paşinyan hakimiyyətinin Ermənistan ərazisində ABŞ-ın qeyri-leqal hərbi bazasının yaradılmasına razılaşması Rusiyanın səbrini sona çatdırdı. Yəni, Rusiya siyasi dairələri nəhayət ki, Ermənistanın artıq hərbi müttəfiq olmadığı ilə bağlı reallıqla barışmalı oldu. Və belə anlaşılır ki, Kreml bundan sonra həmin reallığa uyğun Cənubi Qafqaz siyasəti yürütməyə məcburdur.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, son günlər baş verənlər Rusiyanın yeni və daha fərqli Cənubi Qafqaz siyasətinin ilkin təzahürləri sayıla bilər. Belə ki, Kreml Ermənistandan bəzi məhsulların idxalını bloklamağa başlayıb. Üstəlik, Ermənistan Rusiyanın idxalını blokladığı məhsulları hər hansı başqa ölkələrə, xüsusilə də Qərb bazarlarına yönəltmək şansına da malik deyil. Və bu, Ermənistan iqtisadiyyatına ilk, həm də xəbərdarlıq mesajı xarakteri daşıyan yumşaq bir zərbədir.
Digər tərəfdən, Kreml Ermənistan ərazisinin ABŞ və Qərbin ixtiyarına verilməsinə qarşılıq olaraq, Cənubi Qafqazda Azərbaycanla strateji tərəfdaşlığı daha da inkişaf etdirmək qərarı verib. Kremldə artıq anlayırlar ki, Cənubi Qafqazda ən etibarlı tərəfdaş olduğunu birmənalı şəkildə təsdiqləmiş Azərbaycanla iqtisadi-ticari və strateji yaxınlaşma Rusiya üçün daha faydalıdır. Və bu baxımdan, Kremlin rəsmi Bakı ilə bərabərhüquqlu əməkdaşlığa can atması tamamilə başadüşüləndir.
Prezident Vladimir Putinin Bakıya son rəsmi səfəri ilə Ermənistana və Cənubi Qafqaza can atan Qərb siyasi dairələrinə açıq mesaj xarakteri daşıyır. Belə ki, bu regionda Qərbin imperialist maraqlarına qarşı təkbaşına müqavimət göstərən Azərbaycana indi Rusiya da dəstək verməyə başlayacaq. Yəni, Azərbaycan-Rusiya əməkdaşlığı Qərbin Cənubi Qafqaza yerləşmək planlarını böyük əngəllərə tuş gətirəcək. Və bu baxımdan, Qərbdə artıq bütün bunlardan narahatlığın olması da qətiyyən təəccüblü deyil.
Eyni zamanda, Ermənistan cəmiyyətinə də Rusiyanın son geopolitik manevrlərindən əndişə duyulmağa başlayıb. Belə ki, Ermənistan siyasi dairələri Rusiyanın dəstəyinin tamamilə itirildiyini artıq anlayırlar. Ancaq bunun əvəzində Qərbdən təhlükəsizlik təminatı ala bildiklərinə isə qətiyyən əmin deyillər. Yəni, Ermənistan cəmiyyətində rəsmi İrəvanın Rusiyaya xəyanətinin yaxın vaxtlarda bumeranq effekti verə biləcəyindən ciddi şəkildə narahatdırlar. Və bu, Ermənistanın yanlış hesablamalar ucbatından Qərbin təhlükəli geopolitik planlarına alət olduğunu növbəti dəfə təsdiqləyir.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, Kreml Ermənistana sülh prosesinin Rusiyanın iştirakı olmadan real nəticələrdən uzaq qalacağını da anlatmağa çalışır. Kreml sülh prosesinə tam dəstək verdiyini qablardır. Amma yekun sülh sazişinin imzalanması üçün Rusiyanın vasitəçiliyinin qaçılmaz olduğuna da eyham vurur. Və bu, o deməkdir ki, rəsmi İrəvan Qərbə sığınmaqla, Ermənistanın təhlükəsizliyinə təminat ala biləcək durumdan çox-çox uzaqdır.
Nəhayət, Kreml Rusiyanın maraqlarına bağlı olan heç bir hədəfindən vaz keçmək niyyətində olmadığını da açıq-aşkar biruzə verir. Belə ki, Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov yenidən üçtərəfli anlaşmaları gündəmə gətirib. Rus nazir vurğulayıb ki, həmin sənədlərdə Zəngəzur dəhlizinin açılması və bu nəqliyyat-kommunikasiya marşrutuna Rusiyanın nəzarət etməli olduğu hüquqi cəhətdən təsdiqlənib: "Ancaq Ermənistan bu hüquqi anlaşmaları sabotaj edir və ona görə də rəsmi İrəvan öz mövqeyini əsaslandırılmalıdır".
Göründüyü kimi, Kremlin üçtərəfli anlaşmaları növbəti dəfə gündəmə qaytarmaqla, əslində, Ermənistana Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı xəbərdarlıq mesajı verir. Rusiya Zəngəzur dəhlizinin ABŞ və Qərbin nəzarətinə keçməsi ilə barışmayacağını qabardır. Yəni, rəsmi İrəvanın, eləcə də Qərbin bütün manipulyasiyalarına baxmayaraq, Zəngəzur dəhlizi mütləq açılacaq və bu marşruta məhz Rusiya nəzarət edəcək. Kremlin rəsmi İrəvanı üçtərəfli anlaşmaları sabotaj etməkdə suçlaması isə Rusiyanın Ermənistanı cəzalandırmaq məcburiyyətində qala biləcəyinə dolayısı eyham sayıla bilər. Və bu, o deməkdir ki, Rusiya Qərblə Zəngəzur savaşına qərar verib.(Yeni Müsavat)