 |
|
ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatası ölkədə “TikTok” sosial şəbəkəsinin mümkün qadağası ilə bağlı qanun layihəsini dəstəkləyib.
Azərbaycanda da “TikTok” platformasının fəaliyyətindən narazılıqlar var.
ABŞ-də sözügedən platformanın istifadəsinə qoyulan qadağa müzakirələrə səbəb olub.
Bəs Azərbaycanda “TikTok” platformasının fəaliyyəti dayandırıla bilərmi?
Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan Elektron Təhlükəsizlik Xidməti (ETX) ilə əlaqə saxladıq.
ETX-dən Oxu.Az-ın sorğusuna cavab olaraq bildirilib ki, hazırda qeyd olunan məsələ ilə bağlı dövlət səviyyəsində müzakirə aparılmır.
Qeyd edək ki, ABŞ-də sözügedən təşəbbüsün məqsədi platformanın Çin tərəfindən idarə olunan istənilən qurum, o cümlədən hazırda “TikTok”a sahib olan “ByteDance” şirkəti ilə əlaqələrini kəsməkdir.
Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələri tərəfindən 2024-cü ilin ilk ayında 3 657 nikah və 1 729 boşanma halları qeydə alınıb.
Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsi məlumat yayıb.
Bildirilib ki, ötən ilin müvafiq ayı ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə nikahların sayı azalaraq 4,6-dan 4,2-yə düşüb, boşanmaların sayı isə 1,6-dan 2-yə qədər artıb.
“Martın 14-də Bakıda, “Gülüstan” sarayında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin himayəsi altında və Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə XI Qlobal Bakı Forumu işə başlayıb. “Parçalanmış dünyanın bərpası” mövzusunda keçirilən Forum bir daha ölkəmizin beynəlxalq aləmdə nüfuzunun və Avrasiya məkanında gedən proseslərə təsir imkanlarının getdikcə artmasının daha bir nümayişidir.” .
Bu sözləri mətbuata açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Kamaləddin Qafarov deyib.
Deputat qeyd edib ki, mövcud regional, kontinental və qlobal problemlər ətrafında müzakirələrin və məhsuldar fikir mübadilələrinin aparılması üçün son dərəcə əlverişli beynəlxalq iqtisadi-siyasi platforma olaraq Bakı Forumunun əhəmiyyəti ildən ilə artmaqdadır. “Bu il Forumun işinə rekord sayda iştirakçının, 68 ölkədən 400-dən çox qonağın və 40-dan çox hazırkı və sabiq dövlət və hökumət başçılarının qatılması da bunu təsdiq edir. Digər tərəfdən isə, bu kimi platformalar üzərindən yeni əməkdaşlıq əlaqələrinin qurulması imkanları həqiqətən də hazırda son dərəcə böyük bir böhran içərisində yaşayan dünyamızın yaranmış vəziyyətdən çıxış yolunu tapmasına təkan ola bilər. Forumun açılış mərasimində çıxış edən cənab Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, qlobal əhəmiyyət kəsb edən məsələlərin həlli üçün bu gün dünyanın həqiqətən də Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvlərinin və iştirakçılarının təcrübəsinə, biliyinə, onların dövlət, hökumət başçıları və xarici işlər nazirləri kimi təcrübəsinə ehtiyacı var.”
K.Qafarov vurğulayıb ki, bu gün dünyada yaşanan qlobal xarakterli problemlərin böyük əksəriyyətinin əsasında bəzi böyük dövlətlər tərəfindən beynəlxalq hüquq normalarının pozulması və ikili standartların tətbiqi hallarına yol verilməsi faktı durur: “Bu gün biz Cənubi Qafqaz regionunun nümunəsində ikili standartlar siyasətinin necə ağır fəsadlara yol aça biləcəyini açıq-aşkar müşahidə etmək imkanına malikik. İlk növbədə, 30 ilə yaxın müddət ərzində məhz bu riyakar siyasət nəticəsində Azərbaycanın 20% ərazisi işğal altında saxlandı, 1 milyondan artıq vətəndaşı qaçqın və məcburi köçkün həyatı yaşamaq məcburiyyətində qaldı. İşğal nəticəsində Azərbaycana vurulan maddi və mənəvi ziyanın məbləği milyardlarla hesablanır. İşğal dövründə bütün Cənubi Qafqaz hər an hərbi əməliyyatların bərpa oluna biləcəyi münaqişə ocağı kimi, böyük risklər altında idi. Bu vəziyyətin uzun illər davam etməsinin yeganə səbəbi isə BMT və ATƏT kimi beynəlxalq təsisatların, ABŞ, Fransa, Rusiya kimi dünyanın aparıcı dövlətlərinin bu münaqişəni həll etməkdə maraqlı olmamaları, beynəlxalq hüququn pozulmasına göz yummaları olub. Buna görə də Azərbaycanın münaqişənin sülh yolu ilə həllini tapmaq istiqamətində göstərdiyi bütün cəhdləri uğursuz oldu. Yalnız bütün bunlardan sonra ölkəmiz 2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında apardığı müharibə yolu ilə işğala son qoymaq məcburiyyətində qaldı. Cənab Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, münaqişənin hərbi-siyasi yolla həlli faktiki olaraq göstərir ki, sülhə nail olmaq üçün bəzən hərbi variantdan istifadə edilməlidir.”
K. Qafarov bu il ölkəmizdə keçiriləcək COP29-un əhəmiyyətini vurğulayaraq deyib: “Azərbaycanın uğur və qələbələrini həzm edə bilməyən bəzi Qərb ölkələrinin bütün cəhdlərinə baxmayaraq, ölkəmizin beynəlxalq aləmdə nüfuzu, o cümlədən işgüzar nüfuzu getdikcə artmaqda, mövqeləri möhkəmlənməkdədir. Bunun bir bariz nümayişi də ötən ilin sonlarında COP29-un Azərbaycanda keçirilməsinə dair dünya birliyi ölkələri tərəfindən yekdil qərarın qəbul edilməsi oldu. Dövlət başçımızın dediyi kimi, bu hadisə Azərbaycanın yaşıl enerjiyə keçidlə bağlı səylərinin qəbul edilməsidir və ölkəmiz ən yaxın gələcəkdə bərpa olunan enerji ixracatçısı kimi də özünü dünyaya tanıdacaq” .
Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında “Radio Televiziya Yayımı və Peyk Rabitəsi” İstehsalat Birliyi Bakı Teleqüllə Kompleksinin ərazisində sürüşməyə qarşı qabaqlayıcı tədbirlər görməyə hazırlaşır.
Bu barədə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi məlumat yayıb.
Məlumata görə, bu tədbirlər Fövqəladə Hallar Nazirliyinin rəyi əsasında ilk dəfə görüləcək.
“Nazirliyin mütəxəssisləri burada qiymətləndirmə işləri aparıb və qərar veriblər ki, mümkün sürüşmə təhlükəsinə qarşı qabaqlayıcı tədbirlər görülsün”, - deyə məlumatda qeyd olunub.
Xatırladaq ki, Bakı Televiziya Qülləsi SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarına və Azərbaycan SSR Rabitə Nazirliyinin sifarişi əsasında layihələşdirilib. Tikinti işləri 1979-cu ildə başlayıb və 1996-cı ildə inşası yekunlaşdırılıb. Qüllənin hündürlüyü 310 metrdir (Xəzər dənizi səviyyəsindən 480 metr). Bu Azərbaycan ərazisində ən hündür tikili və dünyada hündürlüyünə görə 38-ci Televiziya Qülləsidir.
Ermənistanın işğalından azad edilmiş Füzuli şəhərinə martın 15-də daha 35 ailə (153 nəfər) yola salınıb.
Köçürülən ailələrdən 22-si (90 nəfər) Bakı şəhərindən, 5-i (20) Sumqayıt şəhərindən, 4-ü (24) Füzuli rayonundan, 2-si (12) Beyləqan rayonundandır. İmişli (3 nəfər) və Abşeron (4 nəfər) rayonlarının hər birindən isə bir ailə köçürülüb.
Bakı və Sumqayıt şəhərlərindən, Abşeron rayonundan köçürülən 28 ailə (114 nəfər) Qaradağ rayonu “Qobu Park-3” köçkün şəhərciyindən Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin və Füzuli Rayon İcra Hakimiyyətinin nümayəndələri tərəfindən yola salınıb.
Beyləqan, İmişli və Füzuli rayonunda məskunlaşmış 7 ailə (39 nəfər) məskunlaşdıqları ərazidən yola salınacaq və Füzuli rayonunun Əhmədbəyli kəndində köç karvanına qoşularaq bir yerdə hərəkət edəcəklər.
Köçürülənlərin nəqliyyat karvanları Ağdam, Füzuli və Xocavənd rayonlarında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəliyinin əməkdaşları tərəfindən qarşılanacaq və onların yaşayış sahələrində yerləşdirilməsi ilə bağlı zəruri tədbirlər görüləcək.
Beləliklə, budəfəki köç də daxil olmaqla Füzuli şəhərində 562 ailənin (2120 nəfər) məskunlaşması təmin edilib.
“Şəxsin səsinin, fotosunun tirajlanması özəl həyatına müdaxilədirsə, dövlətin təhlükəsizliyi baxımdan vacibdirsə...”
Zərərçəkmiş şəxsin razılığı olmadan onun foto və ya videosunu mediaya təqdim edənlər cəzalandırılacaq. Bununla bağlı İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişiklik edilməsi təklif edilib.
Qeyd olunub ki, barəsində inzibati icraat aparılan şəxsin və zərərçəkmiş şəxsin razılığı olmadan inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat zamanı foto və ya videoçəkilişin, yaxud səsyazma materiallarının media subyektinə təqdim olunması da məcəllənin 376-cı maddəsinə əsasən inzibati məsuliyyətə səbəb olacaq.
Layihəyə əsasən, inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat zamanı foto və ya videoçəkiliş, yaxud səsyazma aparılıbsa, barəsində inzibati icraat aparılan şəxsin və zərər çəkmiş şəxsin razılığı olmadan həmin foto və ya videoçəkiliş, yaxud səsyazma materiallarının media subyektinə təqdim olunmasına görə vəzifəli şəxslər min manatdan min beş yüz manatadək məbləğdə cərimə ediləcək.
Bunun açması nədir? İnzibati işlər üzrə video və fotonun qorunması kimin məsuliyyətidir? Bəs bunu kimlər, hansı məqsədlə yayırdı və hansı fəsadlara səbəb olurdu?
“Bakı” Hüquq Şirkətinin rəhbəri Natiq Ələsgərov “Yeni Müsavat”a bildirib ki, məkandan asılı olmayaraq şəxsi informasiya hər zaman qorunmalıdır: “Şəxsin səsinin, fotosunun tirajlanması özəl həyatına müdaxilədirsə, dövlətin təhlükəsizliyi baxımdan vacibdirsə, o informasiyanın yayılması yolverilməzdir. Eləcə də sosial şəbəkələrdə, onlayn resurslarda reytinq xatirinə şəxsi məlumatların yayılması hüquqi məsuliyyət yaradır. Konstitusiyanın 32-ci maddəsi, eləcə də Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin 156-cı maddəsi şəxsi həyata toxunulmazlıq hüququnu təsbit edir. Belə ki, 156-cı maddənin 1-ci bəndində qeyd edilir ki, şəxsi və ailə həyatının sirri olan məlumatların, belə məlumatları əks etdirən sənədlərin yayılması, habelə satılması, başqasına verilməsi, qanunsuz toplanılması 100 manatdan 500 manatadək miqdarda cərimə, 240 saatadək ictimai işlər və ya 1 ilədək müddətə islah işləri ilə cəzalandırılır. 156-cı maddənin 2-ci bəndinə görə, eyni əməllər vəzifəli şəxs tərəfindən öz qulluq mövqeyindən istifadə etməklə törədildikdə 3 ilədək müddətə müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilməklə, yaxud edilməməklə 2 ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. Şəxsin razılığı olmadan onun haqqında məlumatların yayılması hüquqi məsuliyyətdir. Bəzi KİV-lər reytinq xatirinə insanların telefon danışıqlarını, yazışmalarını yayır. Bu qanun pozuntuları xarici ölkələrdə olduğu kimi Azərbaycanda da qanunla tənzimlənir. Belə ki, Cinayət Məcəlləsinin 155-ci maddəsində göstərilir ki, yazışma, telefon danışıqları, poçt, teleqraf və digər məlumatların sirrini pozma 100 manatdan 500 manatadək miqdarda cərimə və ya 1 ilədək müddətə islah işləri ilə cəzalandırılır. Bundan əlavə, biz əksər ölkələrin, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının cinayət qanunvericiliyinə də nəzər yetirsək görərik ki, bu növdən yazıların qeydə alınması özlüyündə cinayət məsuliyyətinə səbəb olur. Türk Cəza Qanununun 133, Rusiya Federasiyası Cinayət Məcəlləsinin 138, Almaniya Cinayət Qanununun 201-ci və Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 155-ci maddəsi eyni məzmunda cinayət tərkibini ifadə edir ki, buna müvafiq olaraq əməli törətmiş şəxsin cinayət məsuliyyəti yaranmış olur. Hər bir halda əməlin hansı zəmində törədilməsi, əməldə cinayət tərkibinin olub-olmaması mütləq araşdırılır”.
Natiq Ələsgərov deyib ki, hər bir vətəndaşa məxsus fərdi informasiya var: “Müxtəlif sosial şəbəkələrdə və yaxud informasiya vasitələrində qeydiyyatdan keçib, onların xidmətlərindən istifadə edəndə şəxsi informasiyaların müxtəlif yollarla sızması halları baş verir. Şəxsi məlumatların yayılma müstəvisindən asılı olmayaraq, bu kimi problemlərə dünya ölkələrində olduğu kimi Azərbaycanda da nəzarət edilir. Bununla bağlı Mülki və Cinayət Məcəlləsində maddələr var. Facebook, İnstagram, WhatsApp, sosial servislər, internet şəbəkələrinin hər birinin ayrı-ayrılıqda istifadə qaydaları var. Bu qaydalarda geniş şəkildə izah edilir ki, qanun pozuntusuna yol verildiyi halda hansı addımları atmaq lazımdır. Bu kimi problemlər qanunla tənzimlənsə belə, birinci növbədə istifadəçilər öz təhlükəsizliklərinin qayğısına qalmalıdırlar. Yəni elementar təhlükəsizlik qaydalarına əməl etməlidirlər. Onu da əlavə edim ki, informasiyanın oğurlanması kimi hallarla üzləşən şəxslər təhlükəli məqam yarananda, qorunma ilə bağlı Azərbaycanda fəaliyyət göstərən Rabitə və Texnologiyalar Nazirliyi yanında Elektron Təhlükəsizlik Mərkəzinin 1654 qaynar xəttinə də müraciət edə bilərlər”.
Natiq Ələsgərov bildirib ki, ümumiyyətlə, smartfonların ekran şəklini çəkmək imkanları fotolarınızın hər hansı şəxs tərəfindən əldə olunmasına böyük imkan yaradır: “İstifadəçinin şəkilləri paylaşdığı şəxslə münasibətləri korlanarsa, həmin şəkillər gələcəkdə onun əleyhinə istifadə oluna bilər. Buna misal olaraq Böyük Britaniyanı göstərmək olar. Bu ölkədə selfilərin çəkilməsi bir çox hallarda ciddi hüquqi sonluqla nəticələnir. Şəxsi həyatın toxunulmazlığı Avropa İnsan Haqları Konvensiyasının 8-ci maddəsi ilə qorunur. İfadə azadlığını, media azadlığını isə həmin konvensiyanın 10-cu maddəsi qoruyur.
Əgər jurnalist ictimai maraq baxımından bir nəfərin şəklini çəksə, həmin şəxs isə bunu özəl həyatına müdaxilə hesab etsə, onda son qərarı yalnız məhkəmə verir. Böyük Britaniyada məhkəmə qərarı mütənasiblik prinsipinə əsaslanır. Yəni müdaxilə səviyyəsi ictimai əhəmiyyətə uyğun olmalıdır. Əksər ölkələrin qanunvericiliyinə görə, ictimai yerlərdə şəkil və video çəkmək, səs yazmaq leqaldır. Bu baxımdan, məsələn, səsvermə günü səs verilən yer ictimai yer olduğuna görə orada insanların şəklini çəkmək icazəsi də var. Əksər Avropa ölkələrində qadağa - çəkilən şəklin, yazılan səsin ictimai nümayişi ilə bağlıdır. Yəni ictimai yerdə çəkmək olar, ancaq tirajlamaq olmaz. Amerikanın 38 ştatında söhbəti yazmaq olar, əgər yazan adamın özü söhbətin iştirakçısıdırsa və ya iştirakçılardan ən azı biri söhbəti yazmağa icazə veribsə. Qalan ştatların hamısında, məsələn, Kaliforniyada, Vaşinqtonda söhbəti yazmaq üçün bütün iştirakçıların razılığını almaq lazımdır. Bəzi ölkələr də var ki, orada yalnız hökumətdən icazə almaq lazımdır. Sudana gələn turist nəyi çəkirsə-çəksin, o cümlədən küçədə adamları çəkməyə əvvəlcədən hökumətin icazəsini almalıdır. Bu icazə “Şəkil çəkməyə xüsusi hökumət icazəsi” adlanır.
“İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında” Avropa Konvensiyasında da bu məsələ əksini tapıb. Belə ki, konvensiyanın 8.1-ci maddəsinə görə, hər kəs öz şəxsi və ailə həyatına, mənzilinə və yazışma sirrinə hörmət hüququna malikdir. Eyni zamanda konvensiyanın 13-cü maddəsində konvensiyada təsbit olunub hüquq və azadlıqları pozulan hər kəsin, hətta bu pozulma rəsmi fəaliyyət göstərən şəxslər tərəfindən törədildikdə belə, dövlət orqanları qarşısında səmərəli hüquqi müdafiə vasitələrinə malik olması qeyd olunub".
Bulvar ərazisində velosiped yollarının salınmasına başlanılıb.
Bu barədə Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyindən (AYNA) məlumat verilib.
Bildirilib ki, qurum Bakıda mikromobillik vasitələri üçün infrastrukturun yaradılması istiqamətində hazırlanmış layihənin icrasını davam etdirir. Layihənin ilkin mərhələsi Bakı şəhərinin əsasən mərkəzi hissələrini - İstiqlaliyyət küçəsi, Azərbaycan prospekti, Mirzəağa Əliyev küçəsi, Bülbül prospekti, Fikrət Əmirov küçəsi və Bulvar ərazisini əhatə edir.
Artıq Dənizkənarı Milli Park ərazisində də müvafiq işlərə başlanılıb. İlkin mərhələdə Bulvar ərazisindəki yolun uzunluğu təxminən 2200 metr təşkil edəcək (Dəniz Vağzalının qarşısından Azneft dairəsinədək). Bununla da Bulvar ərazisi digər küçə və prospektlərdə salınan velosiped yolları ilə əlaqələndiriləcək və bir dövrə tamamlanacaq.
Növbəti mərhələlərdə bu şəbəkənin genişləndirilərək bütün Bulvar ərazisini əhatə etməsi planlaşdırılır. Görüləcək işlər çərçivəsində müvafiq nişanlanma işləri aparılacaq, təhlükəsizlik məqsədilə yol nişanları quraşdırılacaq, əlçatanlığın təmin edilməsi üçün panduslar inşa olunacaq.
Bu gün paytaxt Bakıda orta səviyyəli geomaqnit qasırğası müşahidə olunacaq.
BAKU.WS xəbər verir ki, qasırğa bu gün günorta saat 15:00-dan etibarən hiss edilməyə başlayacaq, 18:00-da nisbətən səngiyəcək.
Geomaqnit qasırğası meteohəssas, yaşı 60-dan yuxarı olanlar və hər hansı bir xəstəliyi olan insanlarda narahatlıq yarada bilər. Belə günlərdə başağrısı, başgicəllənmə, ürəkbulanma, əzələ və oynaqlarda ağrı və yuxusuzluq halları baş verə bilər.
Geomaqnit qasırğasının sağlamlığa mənfi təsirini azaltmaq üçün telefon, kompüter, planşet, televizor kimi əşyalardan minimum istifadə edilməlidir.
Dünən Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin iclasında “Əmək Pensiyaları” haqqında qanuna yeni dəyişikliklər müzakirə olundu.
Bunu iqtisadçı deputat Vüqar Bayramov deyib.
O bildirib ki, yeni dəyişikliklər layihəsinə əsasən, valideynlərini itirmiş və ya valideyn himayəsindən məhrum olmuş səkkiz yaşınadək övladlığa və ya qəyyumluğa götürülmüş uşaqlar da daxil olmaqla beş və daha çox uşağı olan və ya əlilliyi müəyyən edilmiş uşağı olan qadınlar və kişilər pensiyaya 5 il tez çıxa biləcəklər:
"Yeni dəyişikliyə əsasən qadın vəfat etdiyi və uşağın kişinin himayəsində olduğu və növbəti ailə qurduğu halda da kişilər 5 il erkən pensiya hüququ qazanacaqlar".
"Digər mühüm məqam nəzərdə tutulan şəxslərə də avtomatlaşdırılmış qaydada pensiya təyinatı imkanının yaradılmasıdır. Güzəştli şərtlərlə pensiya təyinatı zamanı vətəndaşların müraciət etmək, habelə müxtəlif sənədlər toplamaq və s. öhdəliyi də ləğv edilir", - deyə millət vəkili əlavə edib.
V. Bayramov layihənin komitədə dəstəklənərək plenar iclasda müzakirəyə tövsiyə olunduğunu əlavə edib.
Neftçala Rayon Polis Şöbəsinin rəisi, polis polkovniki Vüsal Şəbəndəyev işdən çıxarılıb.
Daxili İşlər naziri Vilayət Eyvazovun əmri ilə o, sərəncama götürülüb.
Bakupost.az
