 |
|
2022-ci il martın 31-nə Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi 10 908,07 mln ABŞ dollar təşkil edib.
“Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 63,6% çoxdur.
Xarici ticarət dövriyyəsinin 7 980,93 mln dollarını və ya 73,17%-ni ixrac əməliyyatları, 2 927,14 mln dollarını və ya 26,83%-ni idxal əməliyyatları təşkil edib.
Artım əsasən ixrac əməliyyatlarında olub ki, bu da 1,9 dəfə çoxdur.
Cari ilin ilk rübünün sonunda Azərbaycanın xarici ticarət saldosu 5 053,79 mln dollar təşkil edib ki, bu da illik müqayisədə 3,1 dəfə çoxdur.
"Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xəttinin inşası ilə bağlı son vəziyyəti açıqlayıb.
"Qurum bəyan edib ki, xəttin layihələndirilmə və tikinti işlərini, həmçinin texniki nəzarəti Azərbaycan və Türkiyə şirkətləri yerinə yetirir.
Dəmir yolu xəttinin ox üzrə uzunluğu 110,4 km-dir. Layihə çərçivəsində Horadiz, Mərcanlı, Mahmudlu, Soltanlı, Qumlaq, Həkəri, Mincivan, Bartaz, Ağbənd olmaqla ümumilikdə 9 stansiyanın inşası planlaşdırılır. Eyni zamanda bu istiqamətdə 300-ə yaxın suni mühəndis qurğusunun, o cümlədən 3 ədəd tunel, 41 ədəd körpü, 3 ədəd qalereya, 7 ədəd yolötürücünün tikintisi nəzərdə tutulur.Dəmir yolu xəttində tikinti işləri minatəmizləmə prosesinə paralel aparılır və indiyə qədər 82 km ərazi minalardan təmizlənib.
Tikinti-quraşdırma işləri üç mərhələdə həyata keçirilir.
I mərhələ 30 km-lik ərazidə aparılmaqla, Horadiz, Mərcanlı, Mahmudlu və Soltanlı stansiyalarını əhatə edir. Burada torpaq işləri 97%, suni qurğular 93%, dəmir yolunun üst quruluşu elementləri isə 80% həcmində tamamlanıb. Bu mərhələ ümumi icra vəziyyəti 89% təşkil edir.
II mərhələ Soltanlı, Qumlaq, Həkəri və Mincivan stansiyalarını əhatə edir və 30 km-dən 85 km-ə qədər ərazidə həyata keçirilir. Bu mərhələdəki işlərin ümumilikdə 17%-i icra olunub. Torpaq işləri 20%, suni qurğular 22%, dəmir yolunun üst quruluşu elementləri isə 5% yerinə yetirilib.
III mərhələ: Mincivan, Bartaz və Ağbənd stansiyaları arası 85-110,4 km-lik ərazini əhatə edir. Hazırda həmin ərazidə minalardan təmizləmə işlərinə hazırlıq görülür.
Prezident İlham Əliyevin ötən il fevralın 14-də təməlini qoyduğu layihənin 2023-cü ildə yekunlaşdırılması nəzərdə tutulur.
Ötən günlərdə Elman Rüstəmov Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) İdarə Heyətinin sədri vəzifəsindən azad edildi və bu vəzifəyə Taleh Kazımov təyin olundu.
Bu qərarların ardından Azərbaycanın dövriyyədə olan milli pul nişanlarının üzərində Elman Rüstəmovun imzasının olması əsas müzakirə mövzularından birinə çevrilib. Bəs manatın üzərindən sözügedən imza çıxarılacaqmı?
Məsələni “Ölkə.Az”a şərh edən hüquqşünas ekspert Əkrəm Həsənov bildirdi ki, manatın dizaynı qanunla təsdiq olunmur. Bu dizaynı Mərkəzi Bank özü təsdiqləyir və onun səlahiyyətində olan məsələdir: “Manatın üzərində imzanın olması qanuna zidd olmasa da, arzuolunan deyil. Çünki Mərkəzi Bank sədri dəyişə bilir. İndi də yeni manatın üzərində Taleh Kazımovun imzası olacaq. Təbii, ki əvvəlki manat əsginasları öz qüvvəsindədir. Çünki Elman Rüstəmov onları imzalayan zaman səlahiyyətli şəxs idi”.
Ekspertin sözlərinə görə, dünyanın əksər valyutalarına baxsaq, belə bir imzanın olmadığını görəcəyik. Ümumiyyətlə bu, köhnəlmiş bir adətdir: “Əvvəlki dövrlərdə mərkəzi bankların rəhbərləri imzanı pul əsginaslarının öhdəlik kimi qəbul olunmasına görə qoyurdu. Onlar bu əsginası konkret miqdarda olan qızıla dəyişəcəyinə dair öhdəlik götürürdülər. Bu da imza ilə təsdiqlənirdi. İndiki vaxtda dünyanın heç bir dövlətinin kağız pulunun qızıl təminatı yoxdur. Həmçinin o zaman indiki kimi professional çap üsulları yox idi və valyutanın indiki kimi qorunmasını təmin etmək mümkün deyildi. Həmin vaxtlar pulu saxtalaşdırmaq asan idi, imza da əlavə qorunma vasitəsi kimi istifadə olunurdu”.
Qanunla Azərbaycanın milli valyutasının müddətsiz dövriyyədə olduğunu deyən Ə. Həsənov həmin pul nişanlarının tədricən dövriyyədən çıxacağını vurğulayıb: “Hazırda bəzi əsginasların köhnə və yeni variantları da dövriyyədə var. Güman edirəm ki, Elman Rüstəmovun imzası olan əsginaslar hələ 10 il də Azərbaycanda istifadə olunacaq və tədricən dövriyyədən çıxarılacaq. Lakin yaxşı olardı ki, manatın dizaynı dəyişsin, bundan sonra buraxılan pullarda AMB sədrinin imzası olmasın. Bu qərarı Mərkəzi Bank istənilən anda verə bilər. Əgər Mərkəzi Bank bu qərarı vermirsə, parlament bununla bağlı qanun qəbul edə və imzanın olmaması burada qeyd oluna bilər”.
“Həmçinin, manatın dizaynını dəyişərkən orada müəlliflik hüququ işarəsini götürə bilərlər. Çünki o işarənin manatın üzərində olması qanunsuzdur. “Müəlliflik və əlaqəli hüquqlar haqqında” qanunda pul nişanlarının müəlliflik hüququnun obyekti olmadığı qeyd olunub”, - deyə ekspert əlavə edib.
Məsələ ilə bağlı Mərkəzi Banka sorğu göndərilib.
Dünya bazarında “Azeri Light” (CIF) markalı neft bahalaşıb.
“Azərbaycan neftinin 1 barelə olan qiyməti 1,61 ABŞ dolları və ya 1,48% artaraq 110,72 ABŞ dolları təşkil edib.
Bu gündən tərkibində tütün, eləcə də tütün əvəzləyicisi olan siqaretlərin 1000 ədədi üçün aksiz dərəcəsi 43,0 manatdan 46,5 manata qaldırılıb.
Bu, Nazirlər Kabinetinin 14 mart tarixli qərarı ilə “Azərbaycan Respublikasının ərazisinə gətirilən aksizli malların aksiz dərəcələri”ndə etdiyi dəyişiklikdə əksini tapıb.
Qərar dərc edildiyi gündən 30 gün sonra, yəni aprelin 14-də qüvvəyə minir.
Aksiz dərəcəsi qızdırılma nəticəsində istehlak edilən (buxar) tütün və tütün məhsullarının 1000 ədəd üçün 12,9 manatdan 14 manata qaldırılıb.
Qəlyan üçün tütünlər və tütün əvəzləyiciləri, istehsal məqsədli tütünlər istisna olmaqla digər çəkməli tütünlər, “homogenləşdirilmiş” və ya “bərpa edilmiş” tütünlər, çeynənilən və ya buruna çəkilən tütünlərin aksiz dərəcəsi isə bir kq üçün 30 manat olacaq.
Qəlyan və onların əvəzedicilərinin bir ədədi üçün isə aksiz dərəcəsi 0,25 manat müəyyənləşdirilib.
Eyni zamanda “Azərbaycan Respublikasının xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası, idxal gömrük rüsumlarının dərəcələri və ixrac gömrük rüsumlarının dərəcələri”nə dəyişiklik edilib. 2024-cü il 31 dekabr tarixinədək qüvvədə olacaq bu qərara əsasən, idxal edilən qəlyan üçün tütün əvəzləyicilərinin bir kiloqramına bir ABŞ dolları gömrük rüsumu müəyyən edilib. Eyni zamanda idxal edilən birdəfəlik istifadə üçün elektron siqaret, qəlyan və onların əvəzedicilərinin hər ədədinə 15 % gömrük rüsumu tətbiq ediləcək.
"Müvafiq tapşırıqlarınıza və mövcud vəziyyətə uyğun olaraq, ərzaq qiymətləri təbii ki, başqa bir prioritetimizdir. Bununla bağlı antiinflyasiya tədbirləri haqqında imzalanmış müvafiq qərara əsasən fəaliyyət həyata keçirilir".
"Yol-xeber.az" xəbər verir ki, bunu aprelin 12-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sədrliyi ilə bu ilin birinci rübünün yekunlarına həsr olunan müşavirdə İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov deyib.
O bildirib ki, bu gün münaqişədə, müharibədə olan hər iki dövlət Azərbaycan üçün ərzağın həm ixracı, həm də idxalı nöqteyi-nəzərindən vacib tərəfdaş olduğuna görə, biz çalışırıq ki, bu prosesləri də əlaqələndirilmiş şəkildə quraq:
"Məruzə etmək istəyirəm ki, Azərbaycan cari ilin ilk rübündə daxili bazarı tam təmin etməklə yanaşı, müxtəlif ölkələrə 60 min ton müxtəlif çeşidli meyvələr, 37 min ton tərəvəz, 12 min ton şəkər, 3,5 min ton meyvə-tərəvəz emalı məhsulları ixrac etmişdir. Digər tərəfdən isə, biz həmin struktur asılılığımız olan məhsullar üzrə idxalın sadələşdirilməsi üçün artıq sadaladığım tədbirləri həyata keçiririk".
"İnflyasiyanın təbii olaraq Mərkəzi Bankla və digər aidiyyəti strukturlarla birlikdə aradan qaldırılması üçün qısamüddətli tədbirlərlə yanaşı, hesab edirik ki, orta və uzunmüddətli tədbirlərə də dair addımlar atıla bilər. Qaldırılan məsələlərin müsbət həllinə görə, xüsusilə də kiçik və orta sahibkarlığa, ərzaq istehsalçılarına güzəştli dövlət maliyyələşməsinin təmin edilməsində kapital yardımının göstərilməsində verdiyiniz dəstəyə görə fürsətdən istifadə edərək Sizə təşəkkürümü bildirmək istərdim", - deyə nazir vurğulayıb.
Neft bazarında yenidən qiymət artımı müşahidə olunub.
Xam neftin qiyməti Rusiyadan neft tədarükündən imtina ilə bağlı narahatlıqlar və Çindəki pandemiya məhdudiyyətlərinin yumşala biləcəyinə dair ehtimallar səbəbindən bir barel üçün 100 dolları keçib.
Belə ki, ABŞ xam nefti son ticarətdə 7% bahalaşaraq 1 barel üçün 100,84 dollar olub. Dünya bazarında "Brent" markalı neft 6,2% bahalaşaraq bareli 104,62 dollara çatıb.
Qeyd edək ki, neft qiymətləri Çində tələbin aşağı düşəcəyi ilə bağlı narahatlıqlar səbəbindən bazar ertəsi günü Ukraynada müharibənin başlamasından bəri ən aşağı səviyyəyə enmişdi.
Eyni zamanda, OPEC çərşənbə axşamı Ukraynadakı müharibə və Moskvaya tətbiq edilən sanksiyalar səbəbindən 2022-ci ildə Rusiya neftinin hasilatı ilə bağlı proqnozunu 530 min barel azaldıb. OPEC bu il ABŞ-ın hasilatı ilə bağlı proqnozunu da artıraraq gündə yalnız 260 000 barel müəyyən edib.
"Hər kəs yaxşı bilir ki, hazırda dünyada ərzaq məhsullarının qiymətləri kəskin artır. Bu proses bir neçə ay bundan əvvəl başlamışdır".
"Yol-xeber.az" xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev aprelin 12-də bu ilin birinci rübünün yekunlarına həsr olunmuş müşavirədə deyib.
"Əlbəttə ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi bunu daha da sürətləndirib, xüsusilə nəzərə alsaq ki, Rusiya və Ukrayna dünyada aparıcı taxıl ixracatçıları arasındadırlar və digər ərzaq məhsullarını dünya bazarlarına ixrac edirlər. İndi artıq təbii qıtlıq hiss olunur və hiss olunacaq. Bizim ərzaqlıq buğda ilə təminatımız, əlbəttə ki, diqqət mərkəzində olmalıdır. Hökumətə bu məsələ ilə bağlı göstəriş verilmişdir. Operativ tədbirlər görülüb və ehtiyatlar yığılır. Biz daha çox ehtiyat yığmalıyıq. Ancaq, eyni zamanda, bilməliyik ki, belə vəziyyət uzun müddət ərzində davam edə bilər və yəqin ki, davam edəcək. Ona görə burada, ilk növbədə, daxili təminatımız artmalıdır. Bu məsələ ilə bağlı göstərişlər verildi. Həm azad edilmiş torpaqlarda əkin işlərinin daha da genişmiqyaslı aparılması üçün göstərişlər verildi, həm də digər bölgələrdə. Əlbəttə ki, burada suvarma layihələrinin uğurla icrası böyük nəticələrə gətirib çıxara bilər. Amma hər halda indiki şəraitdə ərzaq qiymətlərinin qalxması və süni qiymət artımının qarşısının alınması məsələləri, hesab edirəm ki, ən vacib məsələlərdən biridir", - dövlət başçısı vurğulayıb.
Bu ilin yanvar-mart aylarında Azərbaycanda istehlak qiymətləri indeksi 2021-ci ilin yanvar-mart aylarına nisbətən 112,2%, o cümlədən ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə 117,0%, qeyri-ərzaq məhsulları üzrə 106,2%, əhaliyə göstərilmiş ödənişli xidmətlər üzrə 110,1% təşkil edib.
Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsindən məlumat verilib.
Məlumata görə, bu ilin mart ayında istehlak qiymətləri indeksi əvvəlki aya nisbətən 101,1%, əvvəlki ilin mart ayına nisbətən 112,1% təşkil edib.
Bu ilin mart ayında ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə istehlak qiymətləri indeksi əvvəlki aya nisbətən 101,5%, əvvəlki ilin mart ayına nisbətən 116,8% təşkil edib.
2022-ci ilin mart ayında ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə istehlak qiymətləri indeksi əvvəlki aya nisbətən 101,5%, əvvəlki ilin mart ayına nisbətən 116,8% təşkil edib.
Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsi xəbər verir.
Məlumata əsasən, cari ilin mart ayında əvvəlki aya nisbətən ayrı-ayrı ərzaq məhsullarından daha çox bahalaşma vaflinin, peçenyenin, düyünün, unun, toyuq ətinin, təzə balığın, qatılaşdırılmış şəkərli südün, pendirin, yoqurtun, xamanın, süfrə marqarininin, kərə yağının, naringinin, heyvanın, narın, soğanın, kartofun, pomidorun, şəkər və şəkər tozunun, konfetlərin, çayın, qəhvə və kakao tozunun, kola içkisinin, limonadın, arağın, ucuzlaşma isə əsasən yumurtanın, bananın, limonun, kələmin və xiyarın qiymətlərində müşahidə olunub.
Digər ərzaq məhsullarının qiymətlərində ciddi dəyişikliklər baş verməyib.