 |
|
Azərbaycan Mərkəzi Bankının bu günə olan rəsmi valyuta məzənnələri açıqlanıb.
"Avronun məzənnəsi 0,48% azalaraq 1,8703 manat, Rusiya rublunun məzənnəsi 1,6% irəliləyərək 0,0126 manat, türk lirəsi 1,4% ucuzlaşaraq 0,1142 manat təşkil edib.
ABŞ dollarının məzənnəsi dəyişməyərək 1,7000 manat olub.
Kirayə qaydada satılan mənzillərlə bağlı bəzi dəyişikliklər edilib. Bu yolla mənzil alan şəxslərə bəzi güzəştlər ediləcək. Belə ki, ödənişləri 3 ildən tez etmək mümkün olacaq. Bununla yanaşı vətəndaş istədiyi vaxt öz öhdəliklərini digərinə ötürə biləcək.
"Kirayə yolu ilə satılan mənzillərilə bağlı yeni qaydalar tətbiq edilib. Bu prezident İlham Əliyevin İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun yaşayış sahələrini satmaq öhdəliyi ilə kirayəyə verməsi Qaydası"nda dəyişiklik edilməsi ilə bağlı fərmanda öz əksini tapıb.
Fondun Kirayə Mənzil departamentinin direktor müavini Aslan Zeynalov "Xəzər Xəbər"ə bildirib ki, yeniliklər kirayə yolu ilə mənzil almaq istəyən şəxslərin əhatə dairəsini genişləndirə bilər.Onun sözlərinə görə mənzil alan şəxslərin üzərinə götürdüyü öhdəliklərlə bağlı bəzi qadağalar aradan qaldırılıb. Direktor müavini qeyd edib ki, ödənişlərini vaxtından əvvəl edən şəxslərə güzəştlərdə ediləcək.
Daha bir mühüm dəyişiklik isə müqavilə üzrə öhdəliklərin digər şəxslərə ötürülməsi ilə bağlıdır.
Direktor müavini onu da bildirib ki, öz hüquq və öhdəliklərini başqa şəxsə ötürmək istəyən kirayəçi indiyə kimi ödədiyi məbləğlə bağlı qarşı tərəflə razılaşmalıdır. Aslan Zeynalov əlavə edib ki, kirayə üzrə aylıq ödənişlərdə çətinlik çəkən vətəndaşlar üçün müvəqqəti güzəştlər də nəzərdə tutulub.
Rusiya neftindən imtina edən ABŞ daha qısa zamanda yeni alternativlər tapmağa çalışır. Hətta “siyasətdə daimi düşmənlər və daimi dostlar olmur, daimi maraqlar olur” prinsipinə uyğun olaraq Venesueladan daha çox neft idxal etmək üçün danışıqlar da aparılır.
Bunu iqtisadçı deputat Vüqar Bayramov deyib. O bildirib ki, ABŞ sanksiyadan öncə Rusiyadan idxal etdiyi gündəlik 670 min barel nefti daha qısa müddətdə başqa mənbə hesabına əvəzləməklə həmçinin dünya petrol bazarında kəskin qiymət artımlarını əngəlləmiş olacaq. Digər tərəfdən, Birləşmiş Ştatlarda benzinin qiyməti tarixi rekordadək yüksəlib. Neftin dünya bazar qiymətindəki artımlar digər məhsullarının da qiymət artımını şərtləndirir:
"Bütün bunlarIN fonunda, dünən neft birjalarında volatillik qeydə alındı. Belə ki, 1 bareli 130 dolları keçən "Brent" markalı neftin qiyməti 110 dollaradək azalsa da, sonra 3%-ə yaxın artım qeydə alındı. Hazırda neft 114 dollara təklif olunur.
Qiymət azalmalarının səbəbi Birləşmiş Ərəb Əmirliyinin (BƏƏ) hasilatın artırılması ilə bağlı açıqlama verməsi oldu. Gözlənilir ki, OPEC+ alyansında Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ ABŞ-in hasilatı artırmaq istəyinə dəstək olacaqlar. Qeyd edək ki, OPEC ötən aydan etibarən gündəlik hasilatı 560 min barel artırıb. Sanskiyalar fonunda isə Qərb üçün daha böyük həcmdə artımlara ehtiyac var".
"Bununla yanaşı, sanskiyalar nəticəsində boşalmaqda olan neft bazarını qısa zamanda doldurmaq texniki baxımdan real görünmür. Buna görə də, dünən azalan qiymətlər yenidən yüksəlməyə başladı. Amma görünən odur ki, Vaşinqton neftin yüksək qiymətlərində maraqlı olmadığı üçün OPEC-in hasilatı mümkün qədər qısa zamanda artırmasına çalışacaq. Bu da qiymətlərin kəskin artımının qarşısının alınması üçün yetərli ola bilər. Amma hələlik neft birjaları daha çox bəyanatlar ilə idarə olunur. Bazarlar isə real neft tələb edir", - deyə V. Bayramov əlavə edib.
Dünən dünya birjalarında neft 12%-dən çox ucuzlaşdı.
““Brent” markalı neft fyuçersləri 16,84 dollar və ya 13,2% ucuzlaşaraq bir barel üçün 111,14 dollar təşkil etdi. Bu isə 21 aprel 2020-ci il tarixindən bu yana ən böyük bir günlük eniş hesab olunur.
ABŞ xam neft fyuçersləri isə 15,44 dollar və ya 12,5% dəyər itirərək noyabr ayından bu yana ən böyük ucuzlaşma ilə 108,70 dollara düşdü.
Qeyd edək ki, neft qiymətlərindəki ucuzlaşmanın səbəbi kimi Ukrayna və Rusiyanın diplomatik danışıqları bərpa etməyə çalışması və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin enerji bazarlarında qarışıqlığı azaltmaq üçün neft hasilatının artırılmasını dəstəklədiyini söyləməsi göstərilir. Belə ki, BƏƏ Neft İxrac Edən Ölkələr Təşkilatını (OPEC) daha yüksək hasilatı nəzərdən keçirməyə təşviq edəcəyini bildirib.
Bu isə qlobal neft qiymətlərinin təqribən iki il ərzində ən yüksək həddə ucuzlaşmasına yol açıb.
Dünyada baş verən qlobal qiymət artımı fonunda Azərbaycanda da bir sıra ərzaq məhsullarının qiymətində dəyişiklik müşahidə edilir.
İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətindən verilən məlumata görə, bununla əlaqədar Dövlət Xidməti un və çörək bazarında antiinhisar qanunvericiliyinin tələblərinə əməl olunmasına nəzarət məqsədilə araşdırmalara başlayıb, təsərrüfat subyektlərinə zəruri sənəd və məlumatların təqdim olunmasına dair sorğular göndərilib.
Sorğulara əksər təsərrüfat subyektləri tərəfindən vaxtında cavab verilməsinə baxmayaraq, “Promart” MMC tərəfindən heç bir sənəd və məlumat təqdim edilməyib. Bununla əlaqədar, Dövlət Xidməti antiinhisar qanunvericiliyinin pozulması əlamətləri üzrə “Promart” MMC barəsində iş qaldırıb və nəticəsindən asılı olaraq, qanuna müvafiq tədbir görüləcək.
"Azərenerji" ASC Bakıda yeni, sistem əhəmiyyətli 220 kilovoltluq yarımstansiya tikir.
Bu barədə qurumdan bildirilib.
Məlumata görə, bununla da, paytaxtın elektrik enerji təchizatında birbaşa əhəmiyyət kəsb edən 220 kV-luq yarımstansiyaların sayı 7-yə çatacaq.
Belə ki, 1932-ci ildə tikilmiş və istismar müddətini bitirmiş, ən qədim yarımstansiyalardan biri olan 110/35/6 kV-luq “Qala” yarımstansiyası sökülüb, gərginlik sinfi 220/110/35/6 kilovoltluq gərginlik sinfinə keçirilərək yenidən inşa edilir. “Azərenerji”nin balansındakı yarımstansiyada yeni 220 kilovoltluq gərginlik sinfi yaradılmaqla yanaşı, 110 kilovoltluq paylayıcı qurğu açıq, 35 və 6 kilovoltluq paylayıcı qurğular isə qapalı şəkildə tam yenidən qurulur. Yarımstansiyanın ümumi gücü 150 meqavolt amperdən 550 meqavolt amperə qaldırılır. Rəqəmsal qaydada yenidən qurulan yarımstansiyada yeni idarəetmə mərkəzi tikilir.
“Azərenerji”nin ictimaiyyətlə əlaqələr mərkəzinin rəisi Teymur Abdullayevin sözlərinə görə, burada yerli SCADA, əks-qəza, mühafizə-avtomatika, sabit və dəyişən cərəyan qurğuları ilə təchiz olunmuş idarəetmə sistemləri yaradılacaq, aktivlərin, proseslərin idarə edilməsi, qüsurların vaxtında aradan qaldırılması, açılıb-qoşulma əməliyyatları proqram təminatı vasitəsi ilə avtomatik həyata keçiriləcək.
Yarımstansiyanın 220 kilovoltluq ötürücü şəbəkə ilə əlaqələndirilməsi üçün 220 kilovoltluq 3-cü “Hövsan” və 4-cü “Zabrat” hava xətlərinin giriş-çıxış sxemi ilə qoşulması və “Şimal” Elektrik Stansiyasından 220 kV-luq ikidövrəli elektrik xəttinin çəkilməsi nəzərdə tutulub. “Azərenerji” tərəfindən bu yarımstansiyanın yenilənməsi ilə “Şimal” Elektrik Stansiyasında istehsal olunan enerjinin etibarlı ötürülməsinə, ötürücü sistemin optimal yük rejiminə, istehlakçıların daha keyfiyyətli və dayanıqlı elektrik enerjisi ilə təchiz edilməsinə, eləcə də texniki itkilərin azaldılmasına nail olunacaq.
Dünya bazarında “Azeri Light” (CIF) markalı neft bahalaşıb.
“ Azərbaycan neftinin 1 barelə olan qiyməti 7,28 ABŞ dolları və ya 5,7% artaraq 135,99 ABŞ dolları təşkil edib.
Rusiya Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşlarından biridir və dövriyyəsinin həcminə görə İtaliya və Türkiyədən sonra 3-cü pillədə qərarlaşır. Ötən il Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 2,995 mlrd dollar olub ki, bunun da 2,74 mlrd dollarını və ya 69%-ni idxal təşkil edib. İdxal məhsullarının həcminə görə, Rusiya birinci yerdə qərarlaşır və bu ölkədən Azərbaycana bir çox məhsullar gətirilir.
Rusiya-Ukrayna münaqişəsi fonunda Rusiyaya tətbiq edilən sanksiyalar bu ölkənin milli valyutasını da kəskin ucuzlaşdırıb. Son olaraq rubl ABŞ dolları qarşısında 30-40% ucuzlaşma nümayiş etdirib.
Rublun dəyər itirməsi ilə bu ölkədən idxal olunan malların qiymətinin necə dəyişəcəyi də sual doğurur.
İqtisadçı ekspert Xalid Kərimli açıqlamasında bildirib ki, bəzi məhsullar üzrə Rusiya bazarından asılıyıq: “Kağız və karton məhsulları, meşə sənayesi məhsulları, metal aksessuarlar, gübrə idxalının əhəmiyyətli hissəsi, taxıl məhsulları bu ölkədən idxal olunur. İdxal olunan bəzi məhsulların istehsalı üzrə dəyər zəncirinin əhəmiyyətli hissəsi Rusiyadadır. Bəzilərini isə özü idxal edərək emal edib göndərir. Rublun dəyərdən düşməsi Rusiya məhsullarını manat valyutasında ucuzlaşdıracaq”.
Lakin ekspert bildirib ki, rublun 30-40% dəyərdən düşməsi, Rusiya məhsullarının da birbaşa eyni həddə ucuzlaşacağı anlamına gəlmir. Burada ucuzlaşma daha az ola bilər: “Bəzi məhsullarda çatışmazlıq yarana, bu da bahalaşmaya yol aça bilər. Çünki Rusiya istehsal etdiyi bəzi məhsulların komponentlərini xaricdən dollar və avro ilə alır. Həmin malları almaq çətinləşərsə, Rusiyada müəssələrin istehsalının həcmi aşağı düşə bilər. Alınan xammal və materialların da dəyəri rublun ucuzlaşması fonunda bahalaşır. İlkin olaraq rus rublunda qiymətlər ucuzlaşsa da, daha sonra Rusiyada idxal da bahalaşdığı üçün ucuzlaşma eyni miqdarda olmayacaq”.
Azərbaycanda Meşə sənayesi – taxta, şalban, dsp, mdf məhsullarının ucuzlaşması mümkündür. X.Kərimlinin sözlərinə görə, bu malların maya dəyəri Rusiyada formalaşdığı üçün daha çox ucuzlaşma bu məhsullarda ola bilər: “Eyni zamanda bu məhsulların emalı xaricdən alınan mallarla olur. Bu kimi hallar maya dəyərini artıracaq. Sonda ucuzlaşma rubldakı ucuzlaşma qədər yox, daha az olacaq. Bu isə bir neçə aydan sonra daha çox müşahidə olunacaq”.
Taxıl məhsullarına gəldikdə isə Rusiyadan 2 milyard dollarlıq idxalın təqribən 300 milyon dollara qədərini bu məhsullar təşkil edir. Taxıl məhsullarının qiyməti dünya bazarında formalaşır və dəyəri dollar və avroda ifadə olunur: “Rusiya-Ukrayna konflikti dünya bazarında bu qiymətləri artır. Müharibə sayəsində hasilat və ixracın azalacağı qorxusu ilə taxıl məhsulları bahalaşmağa davam edir”.
"Sanksiyalarla bağlı hərbi və enerji təyinatı olmayan bir çox Rusiya məhsullarının Azərbaycan üzərindən Qərbə satılması mümkündür".
Bunu İTV-də yayımlanan "Diqqət Mərkəzi" verilişində çıxışı zamanı iqtisadçı Natiq Cəfərli bildirib.
Qərbin Rusiyaya qarşı sanksiyaları şərh edən iqtisadçı qeyd edib ki, böhranlar yaşandıqca, müəyyən fürsətlər də açılır:
"Təbii ki, yenidən ixrac (reexport -red.) imkanları da olacaq. Görünən odur ki, dolayı sanksiyalarla bağlı müzakirələr getmir. Qərb ölkələrinin özləri üçün də vacibdir ki, bir neçə kanallarla müxtəlif ticarət əməliyyatlarının aparılması üçün imkanlar qalsın.
Azərbaycan üçün logistika, reexport baxımından fürsətlər ola bilər. Hərbi və enerji təyinatı olmayan bir çox Rusiya məhsullarının Azərbaycan üzərindən Qərbə satılması mümkündür".
Millət vəkili Vüqar Bayramov bildirib ki, Rusiyaya qarşı sanksiyalara qoşulmayan ölkələrin sanksiyalar fonunda müəyyən imkan və fürsətləri olacaq:
"İmkanlar olacaq. Məsələn, aviasiya ilə bağlı Azərbaycanın hava məkanından daha çox istifadə olunma ehtimalı var. Bu da gəlirlərimizə təsir edəcək. Rusiyanın sanksiyaya qoşulduğu ölkələrdən aldığı məhsulların bir hissəsinin Azərbaycan iş adamları və fermerləri tərəfindən Rusiyaya ixrac edilməsi imkanları da var. Bu baxımdan da fürsətlər yaranır".
Vüqar Bayramov eyni zamanda qeyd edib ki, əgər Rusiya iqtisadiyyatı kəskin zəifləyəcəksə, bu imkanların, fürsətlərin sayı çox olmayacaq".
Azərbaycan Mərkəzi Bankının bu günə olan rəsmi valyuta məzənnələri açıqlanıb.
"Avronun məzənnəsi 0,5% azalaraq 1,8764 manat, Rusiya rublunun məzənnəsi 9,4% geriləyərək 0,0155 manat, türk lirəsi 0,7% ucuzlaşaraq 0,1202 manat təşkil edib.
ABŞ dollarının məzənnəsi dəyişməyərək 1,7000 manat olub.