 |
|
“Bircə onu istəyirəm ki, uçuşlarımızın sayı enişlərimizlə eynilik təşkil etsin!”
Məncə, bir pilotun həmkarlarına arzu edə biləcəyi bundan təsirli ikinci belə istək yoxdur. Bir deyim də var ki, onlar uça bilən hər bir şeydə uçurlar, hətta uça bilməyənlərdə də uçmağı bacarırlar.
Aviasiya sahəsində çalışan insanların öz dünyası var, tamam başqa bir dünya. Bunu yarım günlük müşahidəmdən sonra daha əminliklə deyə bilərəm.
İnsan övladına bəxş edilməyən uçmaq xüsusiyyətinə sahib olmaq onlara ayrı bir rahatlıq, azadlıq və özgüvən qatıb. İstər söhbətlərindəki incə yumorda, istərsə də təpədən dırnağa bütün hərəkət və mimikalarında bu azadlığı oxumaq olar.
Biz sadə vətəndaşların ən yaxşı halda ildə bir-iki dəfə təyyarə ilə uçub göydən yerə baxmaq şansımız olur. Ancaq vertolyotla demək olar, hər gün uçub, iri pəncərələrindən açılan mənzərəni ovcunun içində hiss etmək, onu quşbaxışı izləmək hər kəsə nəsib olmur.
Odur ki, biz də “Qafqazinfo” olaraq bu dəfə yolumuzu çoxunun ünvanını belə bilmədiyi “Zabrat Hava Limanı”ndan saldıq.
Hava limanında uçuşlar əsasən böyük şirkətlərlə müqavilə əsasında həyata keçirilsə də, kommersiya uçuşlarının da sayı az deyil. Bu haqda bir qədər sonra daha ətraflı yazacağım üçün əvvəlcə maraqlı bir məqama toxunmaq istəyirəm.
Ənənəvi uçuşlardan fərqli olaraq, vertolyotla uçmaq üçün sizə sadəcə uçuş bileti kifayət etmir. Məsələn, “Neft Daşları”, “Çilov” adasına və özüllərə gedən sərnişinlər xüsusi təlimlərdən keçərək sertifikat əldə etməlidir. Bu, dəniz üzərindən uçan vertolyotun qəza enişi ehtimalı ilə bağlıdır. Qəza enişi zamanı hava gəmisi göyərtəsindən çıxmaq və sağ qalmaq üçün təlimlərdən keçmək və xilasedici jiletlərdən və xüsusi hidrokostyumlardan istifadə etmək vacib şərtdir.
Yenidən qayıdaq uçuş prosedurları və hava limanının strukturuna. Aeroporta giriş yalnız aviasiya təhlükəsizliyinə dair xüsusi yoxlanışdan sonra mümkündür. Sərnişinlərin uçuşa göndərilməsi gün ərzində 300 nəfəri yola sala bilən sərnişin və yük terminalları vasitəsilə həyata keçirilir.
Terminal gəlmə və getmə zallarından, VİP, brifinq otaqlarından, yük anbarı hissəsindən, qeydiyyat bölməsindən, 120 oturacaqlı, monitorlarla təchiz edilmiş kafesi olan gözləmə zalından ibarətdir.
Aviadaşınmaların təşkili və müşahidəsi xidmətinin rəisi Elmar Dadaşovun sözlərinə görə, hazırda uçuşlar daha çox SOCAR, BP və TOTAL şirkətləri ilə bağlanmış müqavilə əsasında təşkil olunur:
“Uçuşlar üzrə növbə cədvəli var. Elə olur ki, gün ərzində 40-50, 120, hətta 300-ə yaxın sərnişin yola salınır. Bu, təqribən 6-8 vertolyotun intervalla yola salınması deməkdir”.
- Bildiyimə görə, hazırda buradan özəl uçuşlar da təşkil olunur.
- Bəli, kommersiya uçuşları da həyata keçiririk ki, bunun üçün də uçmaq istəyən şəxs və ya şirkət bizimlə müqavilə bağlamalıdır. Daha sonra onlar ölkədaxilində istənilən yerə rahatlıqla uça bilərlər.
- Kommersiya uçuşlarının qiymətini öyrənə bilərik?
- Maliyyə şöbəsinə aid olduğu üçün qiymətlərlə bağlı bir söz deyə bilmərəm.
- Bəs bu zaman müştəriyə müəyyən vaxt məhdudiyyəti qoyulur?
- Helikopterlərin uçuş vaxtı günəşin doğmasından batmasına kimidir. Günəş batana kimi helikopter öz bazasında olmalıdır. Əks hallarda təyinat məntəqəsində hava gəmisinin və heyət üzvlərinin tam olaraq təhlükəsizliyi təmin edilməli, lazımi uçuşqabağı texniki xidmət əvvəlcədən təşkil edilməlidir.
- Hazırda əsas uçuşlarınız hara təşkil olunur?
- Neftçilər Xəzər dənizində olan özüllərə daşınır. Çilov, Neft Daşları və yaxud digər platformalara uçuşlar yerinə yetirilir. Qəza və ya hər hansı bir neftçinin xəstələnməsi səbəbindən helikopter sifariş olunursa, istər gündüz, istərsə də gecə vaxtı 1 saat ərzində həmin sərnişinin uçuşunu təşkil edib təxliyyə işi görmək borcumuzdur.
- Bayaq qeyd olundu ki, bu aeroportdan beynəlxalq uçuşlar təşkil olunmur. Bəs xəstəlik və ya başqa bir səbəbdən müraciət olunduqda necə?
- O halda olar. Tibbi təxliyyə vaxtı sifariş əsasında beynəlxalq uçuş təşkil oluna bilər. Amma hazırda ancaq ölkədaxili uçuşlar təşkil olunur.
Prosedur isə davam edir. Sərnişin qeydiyyat masasına yaxınlaşır. Yük və şəxsiyyəti təsdiq edən sənədini təqdim edir. Qeydiyyat işi tamamlandıqdan sonra sərnişin videobrifinqə baxmaq üçün yollanır. Brifinqlər hava gəmilərinin növündən asılı olaraq 9-12 dəqiqə arası dəyişir. Daha sonra sərnişinlərə xüsusi geyimlər təqdim edilir. Suyun hərarətindən asılı olaraq yaz-yay aylarında sadəcə xilasedici jiletlər, payız-qış mövsümü zamanı isə jiletlərlə yanaşı termal geyimlərdən (hidrokostyumlardan) istifadə olunur.
Hava limanı ərazisində kiçik aviasiya təyyarələrinin uçuş-enişi üçün zolaq salınıb. Həmçinin işıqlandırma sistemi təchiz olunduğu üçün burada gecə uçuşları da həyata keçirilə bilər. Aeroportda helikopterlərin qəbulunu təşkil etmək məqsədilə ümumilikdə 12 helikopter dayanacağı inşa edilib. Ən maraqlısı isə odur ki, aerodromun müxtəlif hissələrində səsgücləndiricilər vasitəsilə quş səsi verilir. Bu, hava gəmiləri üçün təhlükəli olan quşların ərazidən uzaq qalmasını təmin etmək üçün vacib şərtlərdəndir.
“Silk Way Helicopter Services” MMC aviasiya şirkətinin Baş direktoru Azər Sultanov da bizə hava limanının heyəti və hazırda uçuş həyata keçirən texnikalar barədə ətraflı məlumat verib:
“İşimizin əsas tərkib hissəsi Xəzər dənizi körfəzində yerli və xarici neft şirkətlərinin neftçilərinin buruqlara daşınmasından ibarətdir. Bununla bağlı müxtəlif tipli rus və qərb istehsalı vertolyotlarımız var. Heyətimiz 498 nəfərdir, onlardan 140 nəfəri pilotlar, ikinci pilotlar və bort mühəndislərdir. Hazırda 21 helikopterimiz var və onlardan 2-i tam tibbi avadanlıqla təmin edilmiş ambulans helikopteridir, eyni zamanda yüklərin nəql edilməsi və sərnişin daşınması üçün helikopterlər var”.
Helikopterlər şərq və qərb texnikası olmaqla əsas iki qrupa bölünür. Onların uçuş sxemində hər hansı bir fərq yoxdur. Helikopterlər sadəcə funksiyalarına görə bir-birindən fərqlənir.
Bizi şərq texnikasının anqarı ilə yaxından tanış edən Baş direktorun Şərq texnikası üzrə müavini Şahmur Məhərrəmov deyir ki, anqarlarda temperatur xüsusi avadanlıqlar vasitəsilə fəslə uyğun olaraq müəyyənləşdirilir. Motorların bəzi hissələrinin dəyişdirilməsi üçün isə anqarın tavanında telfer (qaldırıcı) adlı qurğu quraşdırılıb. Qar, yağış yağmasından, günün çıxmasından asılı olmayaraq texnika üçün bütün lazımi şərait yaradılıb:
“Bax, bu anqarda Azərbaycan tarixində ilk dəfə Rusiya, Saratov vilayəti 356 saylı zavodun və bizim işçilərin iştirakı ilə vertolyot təmir edilib. Hazırda da həmin hava gəmisi fəaliyyətdədir. Təmir zamanı vertolyotlar tam sökülür, üzərindəki boya silinir və demək olar ki, sıfırdan yığılır”.
Bu sahəyə marağı olan və Azərbaycanda hansı vertolyotların fəaliyyət göstərdiyini bilmək istəyənlər üçün qısaca donanmaya nəzər salaq. Burada vertolyotlarla yanaşı “Cessna-172 Skyhawkin” tipli kiçik təyyarələrin uçuşlarının təşkil olunduğunu görürük. Sadə uçuş xarakteristikası olan bu “cırtdan” aviasiya sahəsində ən təhlükəsiz təyyarə reputasiyasına malikdir. Kreyser sürəti 230 km/saat, sərnişin yeri isə 3-dür.
Şərq texnikasına daxil olan çoxməqsədli vertolyot Mi-171 sərnişininlərin aparılması və yüklərin daşınması, böyük ölçülü yüklərin xarici asılqanda daşınması, axtarış–xilasetmə işlərinin aparılması, xəsarət alan şəxslərin evakuasiyası və sairə kimi xüsusiyyətlərə malikdir. Maksimal sürəti 250 km/saat olan bu vertolyot 26 nəfər sərnişinin aparılması üçün nəzərdə tutulub.
Qərb helikopterlərindən isə AW139 (SAR) axtarış xilasetmə təyinatlı tapşırıqları yerinə yetirə bilir. Bu helikopter tutumuna, maksimum uçuş məsafəsinə, sürətinə və çoxfunksiyalılığına görə bir çox iki mühərrikli helikopterləri üstələyir. Projektor, 4 ədəd suya enmə/üzmə yastıqları sistemi (ballonet), buzlaşmadan tam qorunma sisteminə sahib olan bu helikopter 12 sərnişin tutumuna malikdir.
Hava limanı və texnika ilə tanış olduqdan sonra əsərin əsas qəhrəmanı, yəni pilotlarla söhbətləşmək üçün uçuş xidməti binasına yollanırıq. Hər bölmədə olduğu kimi burada da xüsusi yoxlanışdan keçdikdən sonra binaya daxil oluruq. Binada pilotlar üçün ofis otaqları, xüsusi linqafon otağı və gecə-gündüz növbətçiliyi üçün otaqlar yerləşir.
26 ildir “Zabrat Hava Limanı”nda fəaliyyət göstərən pilot-instruktor Məhərrəm Quluyev bizə ekipaj üzvlərinin uçuşa hazırlıq planını izah edir:
“Vertolyotumuzda 3 nəfər ekipaj üzvü olur. Komandir, ikinci pilot və bort mexanik. Hər səhər bizim üçün müəyyən olunmuş uçuş vaxtından bir saat öncə iş yerinə gələrək əvvəlcə həkim nəzarətindən keçirik. Təzyiq, alkotest və bir neçə yoxlanışlardan sonra uçuşa icazə sənədi verilir. Sənədi götürüb hazırlıq otağına keçirik. Burada vertolyot nömrəsi, uçduğumuz marşrut haqqında məlumat alıb hazırlaşmağa başlayırıq. Yanacaq, gediş və dönüş üçün lazım olan vaxt hesablanır. Daha sonra hava haqqında məlumatla tanış oluruq.
Uçuş planı hazırlandıqdan sonra uçuşa 40 dəqiqə qalmış bort mexanik yanacaq və digər məsələlərlə bağlı vertolyota gedir. Biz isə Uçuşların Tənzimlənməsi Bürosuna gəlib dispetçerə hazırladığımız uçuş planını təqdim edirik. Uçduğumuz neft buruqlarındakı meydançaların sazlığı və hərbi qadağalarla tanış oluruq. Uçuşa 20 dəqiqə qalmış biz artıq vertolyotda olmalıyıq”.
Qocaman pilot bir qədər də öz xatirələrindən söhbət açır:
“Biz buradan Saratova təmir üçün bot aparırdıq. Mahaçqalanın traversində dənizin üstündə mühərriklərdən birində problem yaşandı. Ekipaj üzvləri olaraq çox soyuqqanlılıqla bunu qəbul etdik, vəziyyəti qiymətləndirdik və lazımi işləri görüb sağ-salamat Həştərxan aeroportunda eniş etdik.
Yola verə bilməsək, dənizin ortasında da olsa, məcburi eniş etməli idik. O vaxt heç hava gəmilərinin ballonetləri də yox idi ki, dənizə eniş edəndə vertolyot suyun üstündə qalsın və ya hərəkət etsin. Yəqin ki, uçuşu davam etdirə bilməsək, elə dənizin ortasındaca bizi balıqlar yemişdi (gülümsəyir).
Əvvəllər elə özüllər var idi ki, gəmi ora yaxınlaşa bilmirdi. Külək olan zaman biz havadan oraya çörək, yeyinti məhsullarını atırdıq.
Mülki aviasiyaya gələn adam bu işin məsuliyyətli və şərəfli bir peşə olduğunu qabaqcadan bilir və hazır olur. Boş yerə deyil ki, biz işə qəbul olan zaman ilk növbədə sağlamlığımıza baxılır. Təkcə sağlam adamlar pilot kimi işləyə bilir. 100 nəfərdən 10-15 nəfəri seçilir ki, çətin situasiyalarda özünü itirməsin, işləyə bilsin. Soyuqqanlılıq pilotun əsas vəzifəsidir”.
“Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətində 13 oktyabr - Dəmir yolu işçilərinin peşə bayramı gününə həsr olunan təntənəli yığıncaq keçirilib.
Dəmiryolçular öncə Fəxri Xiyabanda ulu öndər Heydər Əliyevin, görkəmli oftalmoloq-alim Zərifə xanım Əliyavanın, Şəhidlər Xiyabanında uyuyan şəhidlərimizin məzarlarını ziyarət ediblər.
"Azərbaycan Dəmir Yollan" QSC-də keçirilən tədbirdə sədr Cavid Qurbanov tədbir iştirakçılarını dəmir yolu işçilərinin peşə bayramı günü münasibətilə təbrik edib.
Sonra "Azərbaycan Dəmir Yolları" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin bir qrup əməkdaşının ali dövlət mükafatları ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamlar oxunub.
Cavid Qurbanov bildirib ki, Azərbaycanda dəmir yolunun təməli 1878-ci ildə qoyulub və inşası 1880-ci ildə başa çatıb. Uzunluğu cəmi 20 km olan Bakı-Suraxanı-Sabunçu dəmir yolundan ibarət olub. Həmin dövrdən başlayaraq dəmir yolu inkişaf edib və təkmilləşib.
Uzun müddət Zaqafqaziya dəmir yolunun tərkibində Bakı hissəsi kimi fəaliyyət göstərən Azərbaycan Dəmir Yolu 1955-ci il oktyabrın 3-də, SSRİ Nazirlər Sovetinin 1773 saylı qərarı ilə müstəqil dəmir yolu elan olunmuşdur. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 13 oktyabr 1955-ci il 717 saylı qərarı ilə Azərbaycan dəmir yolu SSRİ Yollar Nazirliyinin tərkibində müstəqil dəmir yolu kimi fəaliyyətini davam etdirib. Prezident İlham Əliyev dəmir yolu işçilərinin peşə bayramı gününü təsis edərkən məhz bu tarixi əsas götürüb.
138 illik tarixə malik olan Azərbaycan polad magistralı çox əzəmətli fəaliyyət yolu keçirib. İstər çar Rusiyası, istərsə də Sovet hakimiyyəti dövründə Azərbaycan Dəmir Yolu daim inkişafda olub və ümummilli lider Heydər Əliyevin qayğı və diqqəti sayəsində keçən əsrin 70-90-cı illərində öz tərəqqisinin zirvəsinə çatıb. 1969-2003-cü illəri Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolunun texniki tərəqqi və hərtərəfli inkişaf dövrü adlandırmaq olar. Məhz bu illərdə istehsalatda əsas fəaliyyətlə yanaşı, 14300 texniki yeniləşmə metodları tətbiq edilib və bunlar dəmir yolunun bütün sahələrini əhatə edib.
Toplantıda bir qrup dəmiryolçuya yeni mənzillərin açarları, “Fəxrı dəmiryolçu” döş nişanı və bayram hədiyyələri təqdim olunub.
Bakı şəhəri Səbail rayonu Badamdar şosesində (Badamdar-20-ci sahəni birləşdirən yol) nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti məhdudlaşdırılıb.
Bakı Nəqliyyat Agentliyindən daxil olan məlumata görə, bu səbəbdən 53 və 205 nömrəli müntəzəm marşrut xətləri üzrə avtobusların hərəkət trayektoriyasında müvəqqəti dəyişiklik edilib. Hazırda qeyd edilən marşrut xətləri üzrə avtobuslar 20-ci sahə adlanan əraziyə getmək üçün alternativ yollardan istifadə edirlər.
Dəyişiklik Badamdar şosesində hərəkət bərpa edilənədək qüvvədə olacaq.
“Bakıdan Gəncəyə qədər ilin sonuna kimi sürətli qatarın açılışını təmin etmək üçün çalışacağıq”. “Qafqazinfo”xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Dəmir Yolları QSC - nin sədri Cavid Qurbanov jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, artıq qatarlar Bakıdadır: "Qatarlar ikimərtəbəlidir. Həmin qatarlarda xüsusi vip və biznes klass otaqlar var. Sərnişinlərə xüsusi xidmət göstərilməsi üçün vaqonlar var. Eyni zamanda, aşağı səviyyəli klass olan vaqonlar da mövcuddur. Hər vaqonun özünün ayrı sanuzelləri var. Həmçinin, hər bir vaqonda xüsusi soyuducular quraşdırılıb. İçindəki su sərnişinlər üçündür. Vaqonların başında kiçik mətbəxlər yerləşdiriləcək. Mətbəxlərdə yüngül yeməklərin verilməsini təmin edəcəyik. Vaqonlarda vay-fay quraşdırılacaq. Biz saatda 159 km saat məsələsini sınaqdan keçirmişik.
Qatarların sürət yığma qabiliyyəti 300 km saata qədərdir. Ancaq Azərbaycan Dəmiryollarının bugünkü imkanı 150 km saata qədərdir. Biz maksimum 160 km -ya qədər sınağını həyata keçirə bilərik. Hələlik yollarımızın kənarı tam bağlanmayıb. Ölkənin hər yerində təhlükəsiz keçidlər təmin edilməyib. Sözügedən problemlər həll olunduqdan sonra biz sürəti qaldırmağa çalışacağıq”.
C.Qurbanov həmçinin əlavə edib ki, Bakı -Lənkəran dəmiryolu üçün vəsait ayrılıb:”Hazırda sözügedən layihə ilə bağlı işlər davam edir. İlin sonuna qədər layihələndirmə işləri hazır olacaq. Belə ki, layihələnmə işlərini xarici şirkətlər aparır. Sözügedən işlər bitdikdən sonra biz dəmiryolunun tikintisinə başlayacağıq".
29 oktyabrda istifadəyə veriləcək İstanbulun yeni hava limanından Bakıya ilk uçuşun tarixi dəqiqləşib.
reys 2018-ci il noyabrın 1-i Bakı vaxtı ilə saat 16:55-də həyata keçiriləcək. Bakıdan geriyə uçuş isə noyabrın 2-si saat 09:35-də baş tutacaq.
Yeni hava limanından ilk uçuş isə oktyabrın 31-i yerli vaxtla saat 11:10-da Ankaraya icra olunacaq.
Qeyd edək ki, bu limanın istifadəyə verilməsindən sonra Türkiyədən uçuş həyata keçiriləcək istiqamətlərin sayı 282-dən 350-yə çatacaq.
Prezident İlham Əliyev Azərbaycan dəmir yolu nəqliyyatı işçilərinə fəxri adlar verilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.
Sərəncama əsasən, Azərbaycanda dəmir yolu nəqliyyatının inkişafında xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslərə Azərbaycan Respublikasının fəxri adları verilib.
“Əməkdar mühəndis”
Rzayev Rizvan İlyas oğlu
Tahirov Tələbani Məhəmməd oğlu
“Əməkdar həkim”
Şükürov Adil Əvəz oğlu.
Dövlət başçısının digər sərəncamına uyğun olaraq Azərbaycanda dəmir yolu nəqliyyatının inkişafında səmərəli fəaliyyətinə görə aşağıdakı şəxslər təltif ediliblər.
3-cü dərəcəli “Əmək” ordeni ilə
Süleymanov Əlirza Məmməd oğlu
Hüseynov İqbal Əli oğlu
“Tərəqqi” medalı ilə
Abbasov Rəşad İlqar oğlu
Əliyev Emil Əliheydər oğlu
Əliyev İlqar Xeyrulla oğlu
Əliyev Mirağa Allahverdi oğlu
Əliyev Vaqif Hüseyn oğlu
Əliyev Zöhrab Qoca oğlu
Əlizadə Əli Tofiq oğlu
Əlizadə Mehman Vəkil oğlu
Hacıyev Qaməddin Abbasqulu oğlu
Hüseynov Abbas İsmət oğlu
İsgəndərov Ağayar Nəriman oğlu
Qasımov Akif Mustafa oğlu
Məmmədov Xalid Əbil oğlu
Mustafayev İlqar Abdulməcid oğlu
Nuriyev Kamran Nəriman oğlu
Rüstəmov Çingiz Xudaverdi oğlu
Rzayev Amil Əlirza oğlu
Şirməmmədov Yadigar Mübariz oğlu
Talıbov Şəmsəddin İsmayıl oğlu.
İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 10 oktyabr 2018-ci il.
“Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı altında üzən gəmilərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestrinin aparılması, habelə gəmilərin standartlara uyğunluğunun yoxlanması, dəniz üzgüçülüyünün təhlükəsizliyi və liman nəzarətinin həyata keçirilməsinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı işlər aparılmaqdadır”.
Bu barədə prezident İlham Əliyevin sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin 2018-ci ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında nəqliyyat, rabitə və yüksək texnologiyalar naziri Ramin Quluzadə məlumat verib.
O bildirib ki, 2017-2018-ci illərdə hava, avtomobil, su, dəmir yolu nəqliyyatı sahəsində 12 ölkə ilə 15 Saziş və Memorandum imzalanıb.
Nazirin sözlərinə görə, beynəlxalq sərnişindaşıma ilə bağlı 25 istiqamət üzrə müntəzəm beynəlxalq marşrut rəsmiləşdirilib.
R.Quluzadə həmçinin qeyd edib ki, avtomobil nəqliyyatı sahəsində sərnişin və yükdaşımalar üzrə tənzimlənmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı təkliflər hazırlanaraq aidiyyəti üzrə təqdim edilib. “Ümumilikdə nəqliyyat sektoru üzrə artım tempi ötən 9 ay ərzində 1.3% olub.
Yol məsələləri üzrə ekspert, hüquqşünas Ərşad Hüseynov paytaxtın S. Vurğun və A.Bakıxanov küçələrinin kəsişməsindəki yolayrıcına çəkilən sarı torla bağlı ictimaiyyət arasında gedən müzakirələrə münasibət bildirib.
Ə. Hüseynov qeyd edib ki, sözügedən nişanlanma özlüyündə heç bir yeni qayda, yeni tələb müəyyən etmir: “Bu sarı tor “Yol hərəkəti haqqında” qanunun 75-ci maddəsinin 2-ci hissəsinin tələbini əyani şəkildə, görüntülü olaraq sürücüyə çatdırmaq üçündür. Bu tor ona görə lazımdır ki, sürücü getdiyi istiqamətdə tıxac yaranarkən yolayrıcının və ya hərəkət hissələrinin kəsişməsinin hansı hissəsində dayanıb qalmağın qadağan edildiyini, yaxud tıxac yaranarkən yolayrıcının və ya kəsişmə yerinin hansı hissəsinin daim təmiz saxlanılmalı olduğunu əyani şəkildə görsün, bunu dərk eləsin. Axı məlumdur ki, bəzi sürücülər yolayrıcının və ya kəsişmə yerinin hara olduğunu da dəqiq müəyyən etməkdə çətinliklər çəkirlər. Bu sarı tor hər şeyi aydın göstərəcək.
Sarı tor özlüyündə tıxacın qarşısını almayacaq, çünki onun əli və ya dili yoxdur ki, lazım olmayan vaxtda üstünə çıxıb dayanan avtomobili kənara itələsin və ya onun sürücüsünə desin ki, gəlmə, dur, gözlə. Sürücü özü hərəkətini elə hesablamalıdır ki, yolayrıcını getdiyi istiqamətdə tərk edə bilsin, gedib qabaqdakıların arxasında dayanmağa məcbur olmaqla sarı torun üzərində qalmasın”.
Onun sözlərinə görə, sarı tor olan və ya olmayan yerdə qanunun tələbinə riayət etmək də elə çətin bir şey deyil və xüsusi mühəndislik istedadı tələb etmir: “5-ci sinif səviyyəsində dünyagörüşü olan, intizamlı sürücü bu qaydya çox asan riayət edə bilər. Özü də həm svetoforlu, həm də svetoforsuz yolayrıcı və ya kəsişmə yerində. Bunun üçün sadəcə getdiyin istiqamətdə nəqliyyat axınının stabilliyinə diqqət etmək lazımdır. Əgər normal sürətlə stabil hərəkət varsa, icazə verilən vaxtda yolayrıcına daxil olursan, çıxanadək hətta sarı işıq yansa da, problem ola bilməz. Əgər hərəkət fasiləlidirsə, yəni gah gedib, gah dayanırsa, onda yolayrıcını tam tərk edənə qədər qalan məsafəni, fasiləliyin xarakterini nəzərə almaq lazımdır. Bu halda svetoforlu yolayrıcında avtomobiliniz sizin getdiyiniz istiqamətdə svetoforla hərəkət qadağan edilənədək, yolayrıcını tam tərk edə bilməyəcəksə, yolayrıcına daxil olmadan dayanıb növbəti icazəni gözləməlisiniz. Svetofor olmayan yerdə isə elə etməlisiniz ki yolayrıcında dayanmayasınız, oranı fasiləsiz keçib gedəsiniz”.
Cərimə məsələsinə də toxunan ekspert bildirib ki, sarı tor üzərində qalaraq kəsişən istiqamətdə nəqliyyat axının qabağını kəsən sürücü sarı torun tələbini pozmağa görə yox, YHQ-nin 75-ci maddəsinin 2-ci hissəsinin tələbini, yəni yolayrıcını keçmənin bu xüsusi qaydasını pozmağa görə İXM-in 327.2-ci maddəsi üzrə (60 manat və 3 bal) cərimələnə bilər: “Sarı tor hələ ki, “Yol hərəkəti haqqında” qanunda təsbit edilməyib, amma bununla bağlı bütün təfərrüatları əks etdirən dəyişiklik layihəsi müzakirəyə təqdim edilib, yəqin ki, yaxın gələcəkdə qəbul olunar”.
"Bakı Metropoliteni"ndə ilk dəfə qadın maşinist fəaliyyət göstərəcək. “Qafqazinfo” qurumun saytına istinadən xəbər verir ki, hərəkət qatarlarının maşinisti peşəsi üzrə namizədlərin seçim prosesi başa çatıb.
Seçim mərhələlərinə qatılmaq üçün metropolitenini rəsmi intrenet saytına 500-dən artıq müraciət daxil olunsa da, onlardan cəmi 17 nəfəri bütün mərhələlərdən keçə bilib. Maraqlıdır ki, paytaxt metropoliteni tarixində ilk dəfə qadınların bu peşəyə yiyələnməsinə imkan yaradıb. Müraciət edən qadınların sayı 10-dan artıq olsa da, müsahibə mərhələsində onlardan yalnız 3-ü iştirak etmək istəyib. Bütün mərhələləri yalnız bir qadın uğurla keçərək, təlim-tədris prosesinə qatılıb.
Hazırda bütün mərhələlərdən keçmiş 17 iddiaçı 5-6 ay müddətinə nəzərdə tutulmuş təlim-tədris kursuna başlayacaq.
Təlimlərin hər mərhələsində imtahanlar təşkil ediləcək və müvafiq hazırlıq səviyyəsinin tələblərinə cavab verənlər növbəti mərhələyə keçəcəklər.
Xəbər verdiyimiz kimi, BNA (Bakı Nəqliyyat Agentliyi) paytaxtın küçələrində yaranan tıxacların qarşısının alınması və nəqliyyat şəraitinin yaxşılaşdırılması məqsədi ilə artıq yol kəsişmələrində sarı torların təşkilinə başlayıb. Pilot layihə olaraq, ilk sarı kəsişmə toru S.Vurğun və A.Bakıxanov küçələrinin kəsişməsində çəkilib.
dünyanın bir çox ölkələrində mövcud olan bu xəttləmə növü yolayrıcında sürücülərin tıxac yaratmaması üçün tətbiq edilir. Agentlik sarı kəsişmə toru ilə bağlı yaydığı təlimatda bildirib ki, nəqliyyat vasitəsi sarı kəsişmə toruna o vaxt daxil ola bilər ki, onun çıxışı açıq olsun və sarı qutunu dayanmadan tərk etmək üçün torun digər tərəfində kifayət qədər yer olsun. Sola dönmə əməliyyatını həyata keçirərkən qarşıdan gələn nəqliyyat vasitəsinə mane olmamaq şərtilə sarı qutunun içərisində dayanmaq olar.
Yəni, kəsişmənin çıxış hissəsində tıxac varsa, sürücünün sarı kəsişmə toruna daxil olması qadağandır.
Qeyd olunub ki, mövcud qanunvericilikdə də bu məsələ kifayət qədər aydın şəkildə öz əksini tapıb. Belə ki, Yol Hərəkəti Haqqında qanununun 75-ci maddəsinin 2-ci bəndinə əsasən, əgər yolayrıcında və ya hərəkət hissələrinin kəsişməsində tıxac yaranıbsa və bu, sürücünü dayanmağa məcbur edərək digər nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti üçün maneə yaradacaqsa, sürücünün belə yolayrıcına və ya kəsişmə yerlərinə girməsi qadağandır. Bundan əlavə, Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 327.2-ci maddəsinə əsasən, yolayrıcını keçmə qaydalarının pozulmasına görə 60 manat məbləğində cərimə və üç cərimə balı nəzərdə tutulub.
Lakin təəssüf ki, Bakı şəhərində sürücülər bu qaydaya əməl etmir. Bu da günün pik saatlarında yol kəsişmələrinin qapanmasına səbəb olur. Torun çəkilməsi insanların yol hərəkəti qaydalarına daha ciddi riayət etməsinə yardım edəcək və məlumatverici xarakter daşıyır.
Bəs sarı torlar ölkəmizdə gözlənilən effektliyi qazana biləcəkmi?
DJ Tural Yusifovun sözlərinə görə, sürücü yolayrıcına yaxınlaşdığı zaman hərəkətini elə hesablamaldır ki, qırmızı yandığı zaman bu xəttləmənin üzərində ilişib qalmasın. Qanunvericilikdə olsa da, hazırda çox nadir hallarda buna görə sürücüyə cərimə gəlir:
“Bizim sürücülərin bir çoxu ona yaşıl işıq yandıqda mütləq hərəkət etməli olduğunu düşünür. Amma daim dediyimiz bir məsələ var: Hər yaşıl işıq hərəkətə icazə vermir. Bəs bu qaydalarda varsa və buna görə cərimə çox az yazılırsa, sarı xəttləmə olduqdan sonra düzələcəkmi?
Əslində, bütün qanunların icrası ideal olarsa, heç belə xəttləməyə ehtiyac yaranmaz. Çox təəsüf ki, bizdə bir çox qanunların kağız üzərində qalması, tətbiqdə axsamalar bu və ya digər şəraitdə qanundan yan qaçmağa imkan yaradır. Dediyimiz kimi, qanunda qeyd edilib ki, sürücü tıxac olarsa, yolayrıcına daxil olduqda ona cərimə düşür. İndi xətt çəkildikdən sonra, yenə daxil olduqda ona cərimə düşəcək. Bəs xətt nəyi dəyişəcək ?
İnsan beyni fiziki görmədiyi maneələri qəbul etmir. Bu xəttləmə onlara bir maneə rolu oynaya bilər. Mən qəti şəkildə hamının əməl edəcəyini düşünmürəm. Bizdə qoşa xətt də maneə rolunu oynayır, amma tıxacda qoşa xətti tapdalayan sürücü minlərlədir. 60 manat və 3 cərimə balı heç kimi qorxutmur. Və ya "dayanma və durma qadağandır" nişanını yüz minlərlə sürücü nəzər almır və hətta iki, üçüncü sırada avtomobillərini saxlayırlar. Burda da belə bir təcrübə yaşanacaq. Effekti olacaqmı ? Bunu zaman göstərəcək. Cərimələnmə çıxış yolu olmayacaq. BNA yolayrıclarında tıxacın qarşısını almaq üçün bu dünya təcrübəsini tətbiq etmək istəyir. Və bu, alqışlanandır”.