 |
|
Xankədidəki “desant” terrorçu Ruben Vardanyan da artıq Qarabağ məsələsinin bitdiyinin və üfüqdə belə, hər hansı “işıq ucunun” görünmədiyini etiraf etmək zorunda qalıb. Vardanyan dünənki açıqlamaları ilə hər şeyin bitdiyini dolayısı ilə etiraf edib.
O, Putinin dünən verdiyi mesajlardan da çox ciddi narahatlıq keçirib.
“Təəssüf ki, 30 il ərzində Ermənistan hakimiyyəti müttəfiqlərimiz Azərbaycana məqbul şərtləri qəbul etdirmək üçün yol tapa bilməyib... İndi hamımız nə etməli olduğumuz barədə düşünməliyik. O baxımdan da indi çox çətin vəziyyətlə üz-üzəyik”, - Vardanyan dünənki açıqlamasında bildirib.
İndi nə edəcəklərini belə düşünə bilmirlər. Çox çaşqın və psixoloji sarsıntı içindədirlər. Ona görə də verdikləri açılamalar da uğradıqları psixoloji sarsıntıların yaratdığı təsirlərə uyğun olaraq heç bir məntiqə uyğun gəlməyən məntiqsiz, əsəbi, sərsəm açıqlamalar verməklə məşğuldurlar. Bu da yaralı bir heyvanın can verərkən sonuncu çırpıntılarını xatırladır.
Bu o deməkdir ki, indiyədək heç nə etmək mümkün olmayıbsa, artıq bundan sonra nə deyəcəyindən və atacağı addımdan asılı olmayaraq məsələlər bitib. Odur ki, üzləşdikləri vəziyyətdən çıxmaq üçün əlverişli məqam gölzəyirlər. Bunun üçün də öz oyunlarına alət etdikləri ermənilərin gözünə kül üfürüb oyunbazlıqlarını davam etdirməkdədirlər. İndi onlar, sadəcə, kənardakı ağalarının ona və Xankəndidəki terrorçu dəstəyə verdiyi sifarişi sonadək yerinə yetirmək məqsədi ilə nağıllarda olduğu kimi, hansısa “ağ atlı”nın onları xilas edəcəyi xülyası ilə ermənilərin başları altına yastıq qoymaqla məşğuldurlar. Ta ki, nağılının sonluğunda göydən düşəcək “üç alma” kimi... O almalar kimə nəsib olacaq. Ermənilər bu nəşəli qorxulu yuxulardan o zaman ayılacaqlar ki, nə lələ var, nə də yükü... Zori balayanlar, köçəryanlar, sərkisyanlar kimi, vardanyanlar da, arutyunyanlar da, şahramanyanlar da aradan çıxıb.
Rusiyanın ən yaxın müttəfiqlərindən biri, KTMT üzvü olan Ermənistanla münasibətlərində ciddi böhran yaranıb.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə “Kommersant” nəşrində dərc edilən məqalədə bildirilib.
“Tərəflər bir-birini ittiham edirlər. Baş nazir Nikol Paşinyan İtaliya qəzetinə müsahibəsində Moskva ilə strateji müttəfiqlik kursunun səhv olduğunu bildirir, onun həyat yoldaşı Kiyevə gedir və Prezident Vladimir Zelenski ilə görüşür.
İrəvan həm də Rusiya-Ukrayna münaqişəsi başlayandan bəri ilk dəfə Kiyevə humanitar yardım edir. Və nəhayət, Ermənistan ABŞ-la birgə hərbi təlimlər keçirir və əvəzində öz nümayəndəsini KTMT-dən geri çağırır”, - deyə müəllifi Maksim Yusin olan məqalədə vurğulanıb.
Müəllifin iddiasına görə, Azərbaycan sərhədə hərbi texnika cəmləyir – onların üzərində Rusiyanın 24 fevral ərəfəsində Ukrayna ilə sərhədə göndərdiyi texnikaların üzərindəki “Z” və “V” hərflərinə bənzər işarələr var. Bundan çıxış edən müəllif Bakının yaxın günlərdə hərbi əməliyyatlara başlayacağı ilə bağlı “çoxlu sübutların” olduğunu bildirib (Halbuki Ermənistanın Azərbaycanla sərhədə zirehli texnika və canlı qüvvə yığdığını təsdiqləyən video-görüntülər yayılıb – red.)
“Və qalır təxmin etmək ki, onlar (Azərbaycan - red.) yalnız Dağlıq Qarabağla kifayətlənəcəkmi (ermənilərin Xankəndini saxlaya biləcəkləri şansı yoxdur), yoxsa Prezident İlham Əliyev vəziyyətdən istifadə edərək, bütün mübahisəli məsələləri, o cümlədən Naxçıvana dəhlizin yaradılmasını təmin edəcək?” – “Kommersant” vurğulayıb.
Analizdə iddia edilib ki, hazırkı şərait Bakı üçün həmişəkindən daha əlverişlidir:
“Birincisi, 2020-ci ilin payızındakı 44 günlük müharibədə də təsdiqləndiyi kimi, qüvvələr balansı açıq şəkildə Azərbaycanın xeyrinədir. İkincisi, Azərbaycan əsas müttəfiqi olan Türkiyənin faktiki olaraq qeyri-məhdud dəstəyinə arxalanmaqda davam edir.
Üçüncüsü, ermənilərin belə müttəfiqi yoxdur. Rusiya onlara kömək etmək istəsə belə, Ukraynada çox dərin bataqlığa düşüb və çətin ki, özünə ikinci cəbhə açsın. Qərb də çox uzaqdadır və hərbi cəhətdən vəziyyətə təsir edə bilmir, iqtisadi cəhətdən isə özü də qismən Rusiya neftini əvəz edən Azərbaycan nefti və qazının tədarükündən çox asılıdır. Odur ki, ABŞ və AB-nin Qarabağdakı hərbi əməliyyatlara və hətta dinc əhalinin ölümünə cavab olaraq Bakıya qarşı sərt sanksiyalar tətbiq edəcəyini təsəvvür etmək çətindir.
Özünü çıxılmaz vəziyyətə salan Nikol Paşinyan, görünür, indidən həmvətənlərinə gələcək məğlubiyyəti və gələcək mümkün güzəştləri necə izah edəcəyini düşünür. Deyəsən, onun “müdafiə xətti” belə olacaq: “Hər şeydə günahkar Moskvadır, həm üç il əvvəl müttəfiqini taleyin ümidinə buraxan o idi, həm də indi, Bakıya Qarabağın blokadasını həyata keçirməyə icazə verən odur və ermənilərin arxasında İlham Əliyevlə danışıqlar aparır”.
Bir ifratdan digərinə tələsən Ermənistanın baş naziri 2020-ci il müharibəsi ərəfəsində etdiyi və xalqı üçün ölümcül nəticələnən səhvləri təkrarlayır.
Siz eyni vaxtda əsas düşməni - Azərbaycanı təxribata çəkə, nəzəri cəhətdən mümkün olan yeganə müdafiəçiyə - Kremlə nümayişkaranə şəkildə meydan oxuya bilməzsiniz.
Ermənistanın düşdüyü qibtəedilməz geosiyasi vəziyyətdə belə bir yanaşmanı uzaqgörən və praqmatik adlandırmaq olmaz. İrəvanın şüurlu şəkildə Moskva ilə yaratdığı gərginlik Bakını yalnız daha qətiyyətli, daha cəsarətli addımlar atmağa sövq edir.
Çünki bu gün də, Ukraynada münaqişənin qızğın vaxtında belə İlham Əliyevi təmkinli olmağa inandıra bilən yeganə şəxs Vladimir Putindir.
Amma bu gün erməni-amerikan təlimləri və Paşinyanın həyat yoldaşının Kiyevə səfəri fonunda Rusiya prezidentinin bunu etmək istəyəcəyini təsəvvür etmək çətindir”.
Yaxın aylarda Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı işlərə başlanılacaq.
Bunu Türkiyənin Nəqliyyat və İnfrastruktur Nazirliyinin rəhbəri Abdulkadir Uraloğlu İstanbulda keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) logistika forumunda deyib.
O qeyd edib ki, dəhlizin açılması, bütün türk dünyasını birləşdirəcək mühüm addım olacaq.
“Paşinyanın Roma əsasnaməsi ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlər yalnız siyasi şou xarakteri daşıyır”.
Bunu beynəlxalq hüquq üzrə ekspert Əfsər Sadıqov Cebhe.info-ya açıqlamsında Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın Ermənistan tərəfindən Roma əsasnaməsinin ratifikasiyasının Azərbaycana qarşı yönəlməsi prosesini şərh edərkən bildirib.
"O qeyd edib ki, Roma statutu BMT-nin Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin əsasnaməsi sayılır, yaxud həmin məhkəmənin fəaliyyətinin hüquqi parametrlərini müəyyən edir.
O ki qaldı Paşinyanın açıqlamasında Roma statutunun Rusiyaya yox, Azərbaycana qarşı yönəlməsinə, bu, yalnız siyasi şouya bənzəyir. Məsələ burasındadır ki, Paşinyanın öz çıxışında sadaladığı hadisələr keçmişdə qalıb.
Roma statutunun tanınmasından sonrakı dövrə şamil olunur. Düzdür, burada müəyyən istisnalar var. Xüsusən də davam etməkdə olan cinayətlər varsa, bu halda Roma statutu geriyə şamil oluna bilər.
Amma yenə də burada mühüm aspekt ondan ibarətdir ki, yəni bu statutun dövlətlər üzərində təsirinin olması üçün həmin dövlətlərin Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin yurisdiksiyasını qəbul olması tələb olunur. Azərbaycan bu statutu, o cümlədən həmin məhkəmənin yurisdiksiyasını tanımayıb.
Ümumiyyətlə, belə demək olar ki, Roma statutunun Ermənistanda ratifikasiya olunması prosesi Paşinyanın daha çox Avropaya xoşgörünməyə çalışmasına əsaslanıb. Əslində bu, Rusiyaya qarşı görülən bir tədbirdir.
Yəni Rusiyanın Prezidenti Vladimir Putin Ermənistana səfər etdiyi təqdirdə o, bu ölkənin müvafiq məhkəmə orqanlarının qərarı ilə həbs olunub Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə təhvil verilməlidir”.
Əfsər Sadıqov vurğulayıb ki, bu günə kimi heç bir beynəlxalq təşkilat Azərbaycana qarşı qərar qəbul etməyib:
“Beynəlxalq təşkilatların, o cümlədən Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarlarında Azərbaycana qarşı hər hansı hüquq pozuntusu faktı qeyd olunmayıb.
Düzdür, Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi Azərbaycana müəyyən tədbirlərin görülməsi ilə bağlı tövsiyə verib. Amma Azərbaycanın bu günə kimi atdığı addımlar beynəlxalq humanitar hüquq və beynəlxalq insan hüquqlarına tam uyğundur”.
Ekspert hər iki beynəlxalq məhkəmə arasında fərqləri də sadalayıb:
"Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi dövlətlərarası mühabisələrə baxır, hər hansı beynəlxalq hüquq pozuntusuna görə dövlətləri mühakimə edir. Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi isə ayrı-ayrı şəxslərin və fərdlərin dövlət və cəmiyyətdə tutduqları mövqeyindən asılı olmayaraq törətdiyi cinayətlərin mühakiməsini həyata keçirir.
Xatırladım ki, BMT-nin Baş Məclisi tərəfindən 1965-ci il qəbul olunan qətnamənin - "İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya"nın pozulması faktına görə bu yaxınlarda Ermənistan Azərbaycanı Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinə şikayət etmişdi. Məhz Azərbaycan da məlum qətnamə əsasında Ermənistanı həmin məhkəməyə müraciət etmişdi.
Nəticə etibarı ilə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi Azərbaycanın Laçın yolunda sərhəd-buraxılış məntəqəsinin təsis etməyi ilə bağlı qərarını beynəlxalq hüquqa zidd hesab etmədi.
Məhkəmənin qərarında qeyd olunub ki, bu, Azərbaycanın suveren hüququdur. Məhz bundan sonra heç bir beynəlxalq təşkilat, heç bir dövlət bu məsələdə Azərbayacana təziq edə bilməz”.
“Biz dözümsüzlük və ayrı-seçkiliyin artması tendensiyası, islamofobiya və nifrətin qızışdırılmasının qorxulu təzahüründən narahatıq”.
"Report" xəbər verir ki, bunu Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Cenevrədə BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasının 54-cü sessiyasının 5-ci iclasında çıxışı zamanı deyib.
O qeyd edib ki, Azərbaycan insan hüquqlarının fundamental prinsiplərini qorumağa tam sadiqdir.
XİN başçısı vurğulayıb ki, tolerantlığın və ayrı-seçkiliyin qarşısının alınması insanların hüquqlarının müdafiəsinin təmin edilməsində olduqca vacibdir: “Bunlar davamlı cəmiyyətin qurulmasında mühüm elementlərdir. Biz hesab edirik ki, insan hüquqlarının tam şəkildə həyata keçirilməsi davamlı sülh, inkişaf və bütün insanların rifahı üçün vacibdir”.
C.Bayramov Qurani-Kərimin yandırılması məsələsinə də diqqət çəkib: “Dünyanın bəzi yerlərində Qurani-Kərimin yandırılması və təhqir olunması yolverilməzdir”.
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyində struktur dəyişikliyi olub.
APA xəbər verir ki, yeni nazir müavinləri Samir Şərifov və Yalçın Rəfiyevin cavabdeh olduqları sahələr müəyyənləşib.
Samir Şərifov Beynəlxalq Hüquq və Müqavilələr İdarəsi, Şərqi-Avropa, Cənubi Qafqaz, Qərbi və Mərkəzi Asiya İdarəsi, Linqvistik Təminat İdarəsinə cavabdeh olacaq.
Digər yeni nazir müavini Yalçın Rəfiyev isə Beynəlxalq Təhlükəsizlik İdarəsi, İqtisadi Əməkdaşlıq İdarəsi və Yaxın Şərq və Afrika İdarəsinə cavabdeh olacaq.
Ermənistan hərbi-siyasi və hüquqi cəhətdən prosesdən kənarlaşdırılıb, indi Kreml məhz regional və beynəlxalq mövqeləri daha güclü, eləcə də Türkiyə kimi hərbi müttəfiqi olan Azərbaycanla qarşı-qarşıya qalıb... Rəsmi Bakının "rus sülhməramlılar çıxarılsın" tələbini irəli sürəcəyini Kreml artıq indidən tam dəqiqliyi ilə bilir və buna müqavimət göstərmək üçün Rusiyanın real variantı isə demək olar ki, yoxdur...
Azərbaycan dövləti qarşıya qoyduğu bütün hədəflərə doğru inamla addımlayır. Rəsmi Bakı Qarabağ regionu üzərində Azərbaycanın suveren hüquqlarının bərpa edilməsi ilə bağlı beynəlxalq hüquq normalarına uyğun planlarını addım-addım reallaşdırır. Və bu məsələdə Azərbaycan dövləti nə erməni hay-küyünə, nə də Ermənistanın beynəlxalq himayədarlarının təzyiqlərinə qətiyyən əhəmiyyət vermir.
Artıq Ağdam-Xankəndi yolu reallığa çevrilmək üzrədir. Rusiyanın bu yolla göndərdiyi humanitar yük Xankəndiyə çatıb. Bundan sonra Azərbaycanın göndərdiyi humanitar yükün də Ağdam Xankəndi yolundan keçəcəyi qətiyyən şübhə doğurmur. Başqa variant sadəcə, mövcud deyil. Və erməni separatçı-terrorçuların buna göstərdiyi müqavimət artıq heç bir önəm daşımır.
Rəsmi Bakının Xankəndi və ətraf bölgəyə yönəlik kommersiya xətləri ilə bağlı qərarı da konkret və prinsipialdır. Əvvəlcə Ağdam-Xankəndi yolundan Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyətinin humanitar yardımları keçəcək. Yalnız bundan sonra Laçın yolu BQXK üçün açılacaq. Ancaq BQXK Laçın yolundan istifadə edərkən, Azərbaycanın sərhəd rejiminə və gömrük qanunlarına, yəni, bütün hüquqi prosedurlara mütləq riayət etməli olacaq. Və bu, rəsmi Bakının heç bir halda, dəyişməyəcəyi yekun qərardır.
İndi hətta Xankəndi və ətraf bölgədə olan qeyri-qanuni erməni separatçı-terrorçuların silahlı dəstələrinin ləğv edilməsi ilə bağlı yekun mərhələ də başlanmış kimi görünür. Hərbi cinayətkar Araik Arutyunyanın "istefa"sından sonra onun əvəzinə yeni terrorçubaşının "seçilməsinə" verilən beynəlxalq reaksiyalar da erməni separatçı-terrorçular üçün hər şeyin sona çatdığını qabarıq şəkildə göstərir. Belə ki, dünyanın heç bir dövlətindən və qurumundan dəstək ala bilmədilər. Beynəlxalq qurumlar və dünya dövlətləri Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Qarabağdakı qondarma "qurumu" yox sayır.
Təbii ki, erməni radikal-revanşist dairələr böyük ümidlərlə gözlərini məhz ABŞ-a dikmişdilər. Ağ Evin nəhayət ki, "artsax" xəyallarına yenidən meydan aça biləcəyini gözləyirdilər. Çünki ABŞ-da növbəti prezident seçkiləri yaxınlaşır. İndi erməni səsləri öz əhəmiyyətini artırıb. Hətta hakimiyyətə iddialı ABŞ-ın Respublikaçılar Partiyası fürsəti əldən buraxmayıb və erməni səslərini öz tərəfinə çəkmək üçün "artsax" nağılları icad edib. Ancaq bu, qətiyyən əhəmiyyət daşımır. Çünki ABŞ dövləti rəsmi mövqeyini açıqlayaraq, qondarma "seçkiləri" tanımadığını bəyan edib. Və bununla da "erməni ümidləri" növbəti dəfə dəfn olunub.
Təbii ki, bütün bunlar rəsmi İrəvanın da mövqeyinə birbaşa təsir göstərir. Son vaxtlar Fransanın sifarişi ilə hərbi təxribatlar törədən Ermənistan tədricən reallıqla barışmağa, öz həddini anlamağa başlayıb. Baş nazir Nikol Paşinyan da Azərbaycanın Xankəndi və ətraf bölgəsində qondarma "seçkilər"lə bağlı fərqli mövqe tutmağa cəsarət göstərməyib. O, bildirib ki, Araik Arutyunyanın əvəzinə "seçilmiş" şəxsi "təbrik etmək" üçün elə bir səbəb yoxdur: "O, "prezident_ deyil, Qarabağda yaşayan ermənilərin "rəhbər"idir".
Göründüyü kimi, rəsmi İrəvan da "artsax" xəyallarının bitdiyini anlayır və reallıqla barışıb. İndi növbəti mərhələdə rəsmi İrəvanın Qarabağda olan erməni azlığına Ermənistan büdcəsindən ayrılan maliyyə vəsaitinin kəsilməsi qaçılmaz olacaq. Çünki rəsmi Bakı Ermənistana bu prosesi əvvəlki kimi davam etdirmək şansı tanımaq niyyətində deyil.
Eyni zamanda, ən yaxın vaxtlarda rəsmi İrəvanın Azərbaycan dövlətinin tələblərinə adekvat olaraq, Qarabağda qalan Ermənistan ordusunun tör-töküntülərini bölgədən çıxartmaq məcburiyyətində qalacağı da müşahidə ediləcək. Çünki bunun yeganə alternativi məhz Azərbaycan ordusu tərəfindən həmin qeyri-qanuni silahlı terror dəstələrinin məhv edilməsindən ibarətdir. Və bu proses artıq geriyə dönməz xarakter daşıyır.
Ancaq hələlik rəsmi Bakının Qaradağ regionu üzərində Azərbaycanın suveren hüquqlarının tam bərpa edə bilməsi qarşısında müəyyən süni problemlər də olmamış deyil. Üstəlik, bu problemlərin mütləq əksəriyyəti hazırda məhz Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı maraqları ilə birbaşa bağlıdır. Çünki Ermənistandan fərqli olaraq, Kreml hələ də Qarabağın de-fakto da Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilmək üzrə olması ilə barışmaq istəmir. Və bu baxımdan, Rusiyanın qondarma "seçkilərə" hələ də münasibət bildirməməsi o qədər də təəccüblü deyil.
Prezident Vladimir Putinin son açıqlamaları isə Rusiyanın riyakarlığını növbəti dəfə ifşa edir və Kremlin maskasını tamamilə yırtır. Belə ki, Kreml sahibi yenə də Paşinyan hakimiyyətini Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanımaqda suçlayır. Üstəlik, təəssüfləndiyini açıq şəkildə biruzə verərək, rəsmi İrəvanın bu addımının problemim həllində əsas komponent olduğunu xatırladıb: " Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımaqla, Ermənistan Qarabağın "status"unu özü müəyyən edib".
Təbii ki, Kreml sahibi Rusiyanın "Qarabağ kartı"nı itirməsindən ciddi şəkildə narahatdır. Çünki indi Ermənistan hərbi-siyasi və hüquqi cəhətdən prosesdən kənarlaşdırılıb. Kreml məhz regional və beynəlxalq mövqeləri daha güclü, eləcə də Türkiyə kimi hərbi müttəfiqi olan Azərbaycanla qarşı-qarşıya qalmasından qətiyyən məmnun deyil. Rusiyaya öz regional maraqlarını təmin etmək üçün Ermənistanın arxasından boylanmaq daha sərfəli idi.
İndisə, Kreml rus sülhməramlıların gələcək taleyini yalnız rəsmi Bakı ilə müzakirə etmək məcburiyyətində qalıb. Rəsmi Bakının Kremlə "rus sülhməramlılar çıxarılsın" tələbini irəli sürəcəyini Kreml artıq indidən bilir. Və bu tələbə müqavimət göstərmək üçün Rusiyanın real variantı isə demək olar ki, yoxdur.(musavat.com)
Rusiya Qarabağda öz hərbi mövcudluğunu uzatmaq üçün 2025-ci ilədək yüz oyundan çıxacaq. Bunu əminliklə söyləmək olar. Ölkənin baş diplomatı Sergey Lavrovun sentyabrın 10-da keçirdiyi mətbuat konfransında səsləndirdiyi fikir bu qənaəti möhkəmlədir.Mətbuat konfransında “Rusiyanın Dağlıq Qarabağı Azərbaycana verməkdə” ittiham olunması ilə bağlı erməni jurnalistin sualına o, belə cavab verib: “Rusiyanı nədəsə ittiham etməzdən qabaq gərək öz hərəkətlərinizi özünüz qiymətləndirəsiniz. Ermənistan parlamentinin sədri Alen Simonyan Rusiya, Ermənistan və Azərbaycan dövlət başçılarının 2020-ci il noyabrın 10-da üçtərəfli sazişi imzalamasına istinad edir. Bu, həqiqətə uyğun deyil. Orada Qarabağın statusu haqda heç nə deyilmir. O zaman hər üç lider ondan çıxış edirdilər ki, statusla bağlı əlavə danışıqlar aparılmalıdır. Amma sonradan Azərbaycan Prezidenti və Ermənistan Baş nazirinin dəvət olunduğu Praqada hər ikisi 1991-ci il Almatı Bəyannaməsini tanıdıqlarını bildirən bəyanat imzaladılar. Beləcə, məsələ qapandı. Ermənistanın baş naziri keçmiş DQMV-nin Azərbaycanın tərkibində olması haqda sənəd imzaladı. Bunun üstündən bizi 2020-ci il noyabrın 10-da guya Qarabağı "vermək"də ittiham etməyə ehtiyac yoxdur. Gərək öz xalqın qarşısında özün cavab verməyi bacarasan".
Beləcə, Lavrov-Kələntəryan faktiki həm də İrəvanı ölkəmizin ərazi bütövlüyünü tanıdığına görə qınayıb. Bəs “hər üç lider ondan çıxış edirdilər ki, statusla bağlı əlavə danışıqlar aparılmalıdır” cümləsi nə demək? Belə çıxır, Bakı 10 noyabr sənədi imzalanarkən separatçılara status vəd edib. Əlbəttə ki, ağ yalandır.
Ermənistan rəsmiləri rusiyalı həmkarlarını ittiham edirlər ki, “Qarabağı Rusiya Azərbaycana təhvil verib”, Kremldəkilər isə əksinə, deyirlər ki, “Paşinyan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdıqda Qarabağı Azərbaycana təhvil vermiş olub”. İkisi arasında sərt polemika bu ətrafda gedir. Kremlin məntiqindən belə bir sual yaranır ki, baş nazir Nikol Paşinyan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyan açıqlama verməsəydi, Rusiya Qarabağı “mübahisəli” ərazi kimi qəbul edəcəkdi?
Sergey Lavrov bununla nə demək istəyir? Niyə israrla “dəlinin yadına daş salıb” Azərbaycanın bostanına daş atır?
Əlavə edək ki, Rusiya Xankəndidə sentyabrın 9-da təşkil edilən “prezident seçkisi” və ardınca “andiçmə” şousunu hələ də pisləməyib. Fransa kimi.
AMİP sədri Arzuxan Əlizadə “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, Sergey Lavrovun səsləndirdiyi fikirlərdə elə də böyük bir yenilik və təəccüb ediləsi nə isə yoxdur. Çünki bu, Rusiyanın davamlı olaraq yürütdüyü siyasətin növbəti təzahürüdür: “Hələ İkinci Qarabağ savaşından sonra 2020-ci ilin dekabrında ənənəvi mətbuat konfransında KİV qarşısında Rusiya Prezidenti təxminən eyni mövqeni sərgiləmişdi. O demişdi ki, 30 ilə yaxın müddətdə heç Ermənistan özü belə, Qarabağın müstəqiliyini tanımayıb. Yəni faktiki olaraq Ermənistanı yönləndirən fikir ortaya atmışdı ki, İrəvan separatçı rejimin müstəqilliyini tanıya bilər. İndi isə Lavrovun dili ilə Ermənistan hakimiyyəti sanki Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıdığını bəyan etdiyi üçün tənqid edilir, erməni cəmiyyətinin hədəfinə çıxarılır, günahkar elan edilir. Rusiyanın yürütdüyü siyasətin mahiyyəti buradan çılpaqlığı ilə üzə çıxmış olur. Rusiya məsələnin həll olunmasında deyil, gərginliyin qorunub saxlanmasında maraqlıdır. Lavrov o cür açıqlama verməklə Paşinyan hakimiyyətini hədəfə gətirir, Ermənistan ictimaiyyətini və Rusiyanın idarə elədiyi Ermənistanda müxalif qüvvələri konkret olaraq qızışdırır ki, Paşinyan Qarabağı Azərbaycan ərazisi olaraq tanıdığı üçün günahkardır və onun üzərinə gedilməlidir. Bununla eyni zamanda Rusiya dolayısı ilə də olsa Ermənistan cəmiyyətini ona körükləyir ki, Qarabağı müstəqil olaraq tanıyın, Qarabağı Azərbaycan ərazisi olaraq tanımayın. Sergey Lavrovun bu açıqlaması bu baxımdan olduqca çox zərərlidir”.
A.Əlizadənin fikrincə, Xankəndidə 9 sentyabrda qondarma “prezident seçkisi”nin “nəticəsini” tanımadığını bəyan etməməsi də Rusiyanın siyasətinin nədən ibarət olduğunu nümayiş etdirir: “Rusiya 2022-ci ilin fevralında Azərbaycanla bağladığı stateji müttəfiqlik haqqında müqavilənin 11-ci bəndinə əməl etmir bu davranışla. 11-ci bənddə göstərilir ki, tərəflər öz ölkələri daxilində separatizmə və terrorizmə qarşı birgə mübarizəni təşkil edirlər. Rusiya isə hər zaman olduğu kimi bu məsələdə də öz imzasına hörmət eləmir. Növbəti dəfə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə qarşı olan hərəkətə neytral qalmaq nümayiş etdirir”.
Azad Vətən Partiyasının sədri Akif Nağı isə bildirdi ki, Sergey Lavrov öz maraqlarından çıxış edir və bu açıqlaması ikibaşlı açıqlamadır. Lavrov Rusiyanın ikili oyun oynamaq siyasətinin icraçısıdır və öz ölkəsinin maraqlarını müdafiə eləməyə çalışır: “Rusiyanın marağı bundan ibarətdir ki, situasiyanı dəyişsin. Onlar Nikol Paşinyanın hakimiyyətdə qalmasını istəmirlər. Lavrovun məlum açıqlaması da Ermənistan əhalisində Nikol Paşinyana qarşı ictimai rəyi formalaşdırmağa xidmət edir. Artıq Rusiyanın nökərləri olan Serj Sərkisyan, Robert Köçəryan fəallaşıblar və onlara yeni qüvvələr də qoşulurlar ki, Nikol Paşinyanı iqtidardan devirə bilsinlər. Rusiya Ermənistanda Paşinyana qarşı xalqı qaldırmaq üçün ən müxtəlif addımlar atır. Lavrovun açıqlaması da buna xidmət edir.
Eyni zamanda Rusiya xarici işlər naziri dolayısı ilə ermənilərə mesaj göndərir ki, arxayın olun, biz Qarabağı Azərbaycana verməmişik. Revanşist ermənilərdə ümid yaratmağa xidmət edən bu cür açıqlamadan çıxarıla biləcək ikinci məna budur. Ermənilərə mesaj verilir ki, dirəniş göstərməkdə, separatçılıqda davam etsinlər. Rusiya eyni zamanda aranı qarışdırıb rus sülhməramlılarının uzun müddətə Qarabağda qalması üçün şərait yaratmağa çalışır. Ancaq Rusiya bu niyyətinə nail ola bilməyəcək. Azərbaycan bütün ərazisində özünün suveren hüquqlarını, hakimiyyətini bərqərar edəcək".
“Yeni Müsavat”
Laçın sərhəd-keçid məntəqəsindən bir qrup erməni “tələbə”nin Ermənistana keçidi baş tutub. Erməni əhalisinin sərhəd-keçid məntəqəsindən sərbəst keçidinin təmin edilməsi və hazırda tədris ilinin başlanması fonunda bu o qədər də diqqətçəkən deyil. Hərçənd, yayılan fotoya əsasən gedənlərin orta yaşlı olmaları şübhələrə yol açır və aydın görünür ki, onlar “tələbə” yox, daha çox hərbçiyə və kriminal keçmişə malik olan şəxslərə bənzəyir.Bu, erməni silahlı qüvvələrinin Qarabağda qalan ünsürlərinin “tələbə” adı ilə bölgədən çıxarıldığı versiyasını ön plana çıxarır. Qarabağda erməni ordusunun qalmadığını iddia edən rəsmi İrəvan onların çıxışını açıq şəkildə edərsə, erməni ictimai rəyində narazılıq yaranacağı məlumdur. Hesab etmək olar ki, Ermənistan rəhbərliyi hərbçilərin çıxışını bu yolla həyata keçirir. Lakin Qarabağda baş verən proseslər fonunda bu versiya o qədər də inandırıcı deyil:
Birincisi, separatçılar təslim olmaqdan imtina edir və hərbi mövqelərini gücləndirməklə silahlı təxribatlara hazırlaşır: bu amil erməni hərbçilərin bölgədən çıxarılması ehtimalını zəiflədir;
İkincisi, separatçı rejimin yeni “rəhbərliyi” Ermənistan hakimiyyəti ilə qarşıdurma vəziyyətindədir və rəsmi İrəvan istəsə belə, onlar erməni ordusunun hərbçilərini buraxmaqdan imtina edəcəklər;
Bu amillər “tələbə” adı ilə Ermənistana keçənlərin erməni ordusunun bölgədən çıxan hərbçiləri olmadığını deməyə əsas verir.
Və sual yaranır: bu şəxslər kimlərdir və niyə “tələbə” adından istifadə edirlər?
Bu sualın cavabını Ermənistandakı proseslər və baş vernənlər və Xankəndində separatçıların arasında baş verənlərdə axtarmaq lazımdır.
Nikol Paşinyanın hakimiyyətdən devrilməsi planının dövriyyədə olduğuna dair məlumatlar var. Xüsusilə Ermənistan hakimiyyəti ilə Rusiya arasında açıq müstəviyə keçən qarşıdurma fonunda bu gözləntilər hər keçən gün artır. Hətta Paşinyana yaxın informasiya resursları (Baqramyan kanalı) Rusiyanın Ermənistandakı “Vanqer” qruplaşmasını aktivləşdirdiyi və hakimiyyətə qarşı addımlarda istifadə edəcəyi iddialarını tirajladı. Moskvada Ermənistan-ABŞ birgə hərbi təlimlərinin “qırmızı xətt”in keçilməsi olaraq qəbul edilməsi də İrəvanın daxili çaxnaşmalara gəbə olduğunu deməyə əsas verir.
Ermənistanda mümkün hakimiyyət çevrilişinin klassik “Qarabağ kartı” üzərindən həyata keçirilməsi versiyası ön plandadır. Separatçıların “rəhbərliyinin” dəyişməsi, Paşinyanla işləyən Araik Arutyunyanın oyundan kənarlaşdırılması və Bako Saakyanın adamı kimi tanınan Samvel Şahramanyanın “başa” gətirilməsi bu planın tərkib hissəsidir. Bu, Ermənistanda keçmiş “Qarabağ klanı”nın – Koçaryan-Sarkisyan cütlüyünün aktivləşməsi fonunda baş verir, müxalifətin son mitinqləri də hakimiyyətə qarşı “Qarabağ kartı”nın istifadə edildiyini təsdiləyir.
Proseslərin mümkün inkişafının belə görünür: İrəvanda siyasi çaxnaşmalar başlayır, hökumət binaları tutulur, etirazçılar arasında “naməlum” gülləyə qurban gedənlər olur və hadisələri Paşinyanın devrilməsinə qədər körükləyirlər; bu ssenaridə Qarabağdakı separatçılar müxalifətin həm siyasi dəstək, həm qüvvə təminatı baxımından əsas dayağı olaraq çıxış edəcək;
Baş verənlər və hadisələrin mümkün inkişafı Qarabağdan “tələbə” adı ilə Ermənistana keçənlər separatçıların “rəhbərliyi” tərəfindən xüsusi missiya ilə göndərildiyi versiyasını gücləndirir. İstisna deyil ki, bu qrup bir neçə tapşırığı icra edəcək: iğtişaşların yaradılması, etiraz aksiyalarında iştirakçıların qurban gedəcəyi “naməlum atəşin” açılması və hökumət binalarının tutulmasında aktiv iştirak;
Məlumatlara görə, İrəvana çevriliş planının icrası üçün göndərilən erməni “tələbələrin” növbəti hissəsi yaxın dövrdə gedəcək.
Proseslər Paşinyan hakimiyyətinə 1998-ci il Ter-Petrosyana qarşı həyata keçirilən ssenarinin tətbiq ediləcəyini, lakin bunun iki fərqli taktika üzrə icrasının mümkünlüyünü göstərir:
- “Qarabağ kartı” gündəmə gətiriləcək, lakin bu tələb 1998-ci ildəkindən fərqli olaraq küçədən irəli sürüləcək;
- Hökumət binaları 1999-cu il parlamentin gülləboran edilməsi planı üzrə ələ keçiriləcək;
- 2008-ci ildə etirazçıların güllələnməsi ssenarini tətbiq olunacaq: həmin vaxt hakimiyyətdə Sarkisyan-Koçaryan klanı Qarabağdan əlavə qüvvə gətirərək, etirazçıları güllələmiş, nəticədə 10 nəfər ölmüşdü; eyni ssenari yenə tətbiq edə, etirazçıları güllələyərək, bunu Paşinyanın etdiyi kimi göstərə bilərlər;
2008-ci ildə İrəvanda etirazçıları güllələnməsi üçün Qarabağdan İrəvana aparılan qrupun rəhbəri “general” Samvel Karapetyan hazırda Xankəndindədir. Ötən ilin may ayında Xankəndində “silahlı iğtişaş” ssenarini tətbiq etmək cəhdinə görə həbs olunub. Əslində separatçı rejimin “rəhbərliyinin” dəyişməsi və İrəvanda çevriliş planının işə salınması hədəfi həmin vaxt gündəmdə idi, lakin bu proses təxirə salındı. Görünür, Koçaryan-Sarkisyan qruplaşması Qarabağdakı separatçıların “rəhbərliyi”ni indi dəyişməyə nail olduqları üçün İrəvanda çevriliş planını aktivləşdirir və istisna deyil ki, Samvel Şahramanyan S.Karapetyanı azad edərək, proseslərdə iştirakına şərait yaradacaq.
Bütün bunların fonunda Ermənistana gedən “tələbə”lərin əslində İrəvanda yaxın günlərdə gözlənilən iğtişaşların təşkili üçün göndərildiyi şübhələri daha da artır. //Publika.az//
AVRO-2024-ün seçmə mərhələsinin V turu çərçivəsində baş tutan Türkiyə - Ermənistan matçından öncə stadiona gələn azarkeşin üzərinə baxış keçirən zamanı Azərbaycan bayrağını görüb onu öpən polis mükafatlandırılıb.
BAKU.WS "TRT Haber"ə istinadən xəbər verir ki, türkiyəli polis məmuru Ramazan Şahin göstərdiyi həssaslıq və hörmətə görə Düzce valisi Səlcuq Aslan tərəfindən müvəffəqiyyət sertifikatına layiq görülüb.
Qeyd edək ki, bayrağımızı görən Türkiyə polisi onu bir neçə dəfə öpərək dövlət rəmzinə yüksək ehtiram göstərib. Onun bu addımı ətrafdakılar tərəfindən gurultulu alqışlarla qarşılanıb.