Hindistan Prezidenti Draupadi Murmudan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu gəlib.

Məktubda deyilir:

"Zati-aliləri.

Müstəqillik Günü münasibətilə Hindistan hökuməti və xalqı adından, şəxsən öz adımdan Zati-alinizə, Azərbaycan Respublikasının hökumətinə və dost xalqına ən səmimi salamlarımı və təbriklərimi çatdırıram.

Hindistan ilə Azərbaycan ortaq tarixi və mədəni əlaqələrə malikdir. Bizim həmrəyliyimiz bütün sahələrdə çoxtərəfli qarşılıqlı əməkdaşlığımıza yol açmışdır. Əminəm ki, həssas məqamlara və ortaq maraqlara qarşılıqlı hörmət nümayiş etdirərək bizim münasibətlərimiz əməkdaşlığın yeni sahələrini əhatə etməklə genişlənəcəkdir.

Bu xoş fürsətdən istifadə edərək Zati-alinizə cansağlığı və xoşbəxtlik, Azərbaycan Respublikasının dost xalqına isə davamlı sülh, tərəqqi və inkişaf arzu edirəm.

Zati-aliləri, xahiş edirəm ən yüksək ehtiramımı qəbul edin".

Twitter

Vaxtilə fantastik mülahizələr kimi görünən "ulduz müharibələri" artıq müasir dünyanın reallığına çevrilib, Qərb hərbi ekspertləri kosmik savaşa yalnız ABŞ deyil, Rusiya və Çinin də hazır olduğunu iddia edirlər... Bu üç ölkə dinc elmi araşdırmalar adı altında kosmosu çoxdan hərbiləşdirib, indi ABŞ, Rusiya və Çin ilə düşmən ölkələr sarsıdıcı zərbəni həm də kosmosdan gözləməlidir, "yaşıl planet" əsl fəlakət qarşısındadır...
Dünya qlobal qarşıdurma məkanına çevrilib. Hazırda dünyanın bir çox regionlarında dünya nəhəngləri arasında kəskin geopolitik toqquşmalar baş verməkdə davam edir. Üstəlik, qlobal qarşıdurmanın coğrafiyası intensiv şəkildə genişlənir. Və bütün planeti əhatə edəcək səviyyədə təhlükəli inkişaf istiqamətlərinə malikdir.

Məsələ ondadır ki, dünyanın bir-birinə düşmən kəsilən iki hərbi-siyasi qütbü Afrika uğrunda mübarizə aparır. "Qara qitə"də situasiya sürətlə dəyişməyə başlayıb. Əvvəllər daha çox ABŞ və Fransanın hegemonluğu altında olan Afrika qitəsində indi Qərbə yönəlik müqavimət dalğası baş qaldırıb. Əsrlər boyu Afrikanın zəngin təbii resurslarını talayan ABŞ, Fransa və digər Qərb ölkələri bu müftə sərvət qaynağını itirmək təhlükəsi ilə üzləşib. Və buna alternativ təbii sərvət qaynaqları isə müasir dünyada demək olar ki, qalmayıb.

Təbii ki, bu səbəbdən də, indi Afrika qitəsində taleyüklü geopolitik savaş mövcuddur. "Qara qitə"də indi Rusiya və Çinin "ayaq səsləri" daha aydın eşidilir. Afrika ölkələri və xalqları Qərb dövlətlərinin müstəmləkəçilik siyasətindən xilas olmaqda israrlı mövqe tuturlar. Hazırda Fransa Afrika ölkələrindən qovulmağa başlayıb. Eyni situasiya ABŞ üçün də aktualdır. Və tezliklə Qərbin "qara qitə"yə nəzarət etmək şanslarının tamamilə tükənə biləcəyi artıq qətiyyən istisna deyil.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Afrika xalqları Qərb müstəmləkəçiliyindən xilas olmaq üçün Rusiya və Çinə əsas müttəfiq kimi yanaşırlar. Yəni, Rusiya və Çin Qərb dövlətlərinin Afrikadan sıxışdırılıb çıxarılması prosesində geopolitik iştirakçı rolunu artıq məmnuniyyətlə qəbul edib. Bu baxımdan, yaxın gələcəkdə Afrikada Qərb-Şərq toqquşmasının daha da intensivləşəcəyi artıq qətiyyən şübhə doğurmur. Və "qara qitə" üçün əsas taleyüklü mərhələnin hələ İrəlidə olduğunu elə indidən təxmin etmək mümkündür.

Eyni zamanda, Afrika qitəsinə paralel olaraq, Qərb-Şərq qarşıdurması Ukrayna savaşı ətrafında da ən yüksək həddə çatmış kimi görünür. Hər halda, ABŞ və Qərb əsas maliyyə-iqtisadi və hərbi resurslarını məhz bu istiqamətə yönəldib. Halbuki, son vaxtlar kollektiv Qərbin resurslarının ciddi şəkildə tükənməyə başladığı da qətiyyən diqqətdən yayınmır. Bunun əksinə, Rusiya savaş meydanında Ukrayna ordusunu geri çəkilməyə məcbur etməyi bacarıb. Və bu üstünlüyün qazanılmasında Kremlin sanksiyalara məruz qalmış Rusiya iqtisadiyyatını müharibə şəraitinə uyğunlaşdırması xüsusi rol oynayır.

Belə anlaşılır ki, Ukrayna savaşında ABŞ və Qərb Rusiya üzərində strateji üstünlüyü təmin etmək şansından sürətlə uzaqlaşmağa başlayıb. Üstəlik Çinin Afrikada olduğu kimi, Ukrayna savaşında da Rusiyanın yanına yaxınlaşması ABŞ və Qərb üçün real məğlubiyyət faktoruna çevrilə bilər. Çünki Şimali Koreya və İranın da dəstəklədiyi Rusiya-Çun ortaqlığı ABŞ və Qərbi geopolitik labirintə sala biləcək qədər təhlükəli ssenaridir. Və hələlik kollektiv Qərb arasında artıq müşahidə olunan parçalanma meylləri şəraitində buna qarşı tab gətirmək o qədər də asan olmayacaq.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, hazırda ABŞ və Qərb Çin ilə açıq "ticarət müharibəsi"nə başlamış kimi də görünür. Hər halda, Ağ Evdə Çinin iqtisadi-ticari inkişaf perspektivləri ciddi əndişə ilə qarşılanır. Rəsmi Pekin hazırda yalnız Avropa məkanına deyil, həm də ABŞ bazarına da birbaşa nüfuz etməyə başlayıb. Ağ Ev buna qarşı müəyyən priventiv iqtisadi bloklama addımları atmağa çalışsa da Çinin ABŞ və Avropaya "iqtisadi-ticari hücum"unu durdurmaq mümkün olmur. Və indiki mərhələdə Çunlə iqtisadi-ticari əməkdaşlıqdan imtina Qərb qütbünə sarsıdıcı zərbələr vuran bilər.

Bütün bunlar onu göstərir ki, Qərb qütbü Şərq qütbünə uduzmaq təhlükəsi ilə üzləşib. Məhz bu səbəbdən də, yaxın gələcəkdə dünyanın siyasi mərkəzinun Qərbdən Şərqə doğru sürüşdürülə biləcəyi qətiyyən istisna deyil. Belə bir iqtisadi-siyasi transplantasiya isə Qərbin NATO-nun yaranmasından üzü bəri onilliklər boyu davam edən dünya üzərində hegemonluğunu sona çatdıra bilər. Və bu, müəyyən mənada, Qərb sivilizasiyanın çöküşü anlamı daşıya biləcək prosesdən xəbər verir.

Ancaq bəzi məlumatlara görə, ABŞ və Qərb dünya hegemonluğunu Şərq nəhənglərinə - Rusiya və Çinə vermək niyyətində deyil. Son bir neçə onillik ərzində Qərb strateqləri qlobal situasiyanın belə keyfiyyət qazanma ehtimalına hazırlaşmağa çalışıblar. Hər halda, ABŞ-ın qlobal hərbi-siyasi hegemonluğun ağırlıq mərkəzini kosmosa köçürmək planları üzərində işlədiyi artıq etiraf edilməyə başlayıb.

Qərbdə bəzi siyasi dairələr Rusiya-Çin ortaqlığının mövcud dünya düzəninin əsas iştirakçılarını dəyişməyəcəyinə üstüörtülü eyham vururlar. Dolayısı ilə anlatmağa çalışırlar ki, dünya hegemonluğunun taleyi indi yalnız planetin səthində deyil, həm də kosmosda həll edilir. Yəni, dünyada hegemonluq etmək istəyənlər ilk növbədə kosmosda hərbi üstünlüyə malik olmalıdırlar. Və bu, o deməkdir ki, kosmos artıq sürətlə hərbiləşdirilməyə başlayıb.

Qərb hərbi ekspertləri isə açıq şəkildə vurğulayırlar ki, ABŞ Rusiya və Çinlə kosmik qarşıdurmaya, hətta münaqişəyə 40-50 il əvvəldən başlayıb. Ona görə də, müasir dünya texnologiyasının əsas təmsilçiləri, o cümlədən də, İlon Maskın insanların üçüncü cahan savaşı barədə təsəvvürlərinin reallıqdan uzaq olduğunu iddia etməsi qətiyyən təəccüblü deyil. Yəni, üçüncü dünya müharibəsində müasir kosmik silahlardan istifadə oluna bilər. Və bu sahədə ABŞ-ın Pentaqonun reallaşdırdığı önəmli hərbi layihələr sayəsində irəlidə olduğu ehtimal edilir.

Maraqlıdır ki, Çinin Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyi ölkənin kosmosun hərbiləşdirilməsi səbəbindən qorxunc təhlükələr ilə üzbəüz qaldığını etiraf edib. Bəzi iddialara görə, kosmosa hərbi peyklər yerləşdirən ölkələr "yaşıl planet"in səthində zəlzələlər, sunamilər törətməyə, düşmən ölkəyə ballistik raket zərbələri endirməyə, lazer silahı ilə həyati kommunikasiya obyektlərinə dağıdıcı təsir göstərməyə artıq qadirdir. Və indi dinc məqsədlərlə istifadə edilməli olan kosmosa nüvə silahının yerləşdirilməsi üzərində iş aparıldığı bildirilir.

Belə anlaşılır ki, vaxtilə fantastik mülahizələr kimi görünən "ulduz müharibələri" artıq müasir dünyanın reallığına çevrilməyə başlayıb. Qərb hərbi ekspertləri hesab edirlər ki, belə savaşa hazırda yalnız ABŞ deyil, Rusiya və Çin də hazırdır. Bu üç ölkə dinc elmi araşdırmalar adı altında kosmosu çoxdan hərbiləşdirib. Ona görə də, indi ABŞ, Rusiya və Çin ilə düşmən olan ölkələr sarsıdıcı zərbəni həm də kosmosdan gözləməlidir. Əgər, bu kosmik nəhəng bir-birinə qarşı savaşmaq qərarı verərsə, bu, yalnız onların özləri üçün deyil, ümumiyyətlə, "yaşıl planet" üçün əsl fəlakətə çevrilə bilər.(Yeni Müsavat)

Twitter

Xəbər verdiyimiz kimi, mayın 24-ü Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin tapşırığına əsasən, Qazax rayonunun Bağanıs Ayrım, Aşağı Əskipara, Xeyrımlı və Qızılhacılı kəndlərinin Azərbaycana qaytarılması təmin edilib.

AZTV həmin ərazilərin bir addımlığından reportaj hazırlayıb.

Belə ki, 32 ildən sonra işğaldan azad edilmiş sözügedən 4 kəndin sakinləri ilə söhbət aparılıb, sevinclərinə şərik olunub.

Həmin görüntüləri təqdim edirik:

Twitter

Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Prezident İlham Əliyevə təbrik məktubu ünvanlayıb.

Təbrikdə deyilir:

"Hörmətli Prezident, Əziz Qardaşım.

Zati-alinizi və can Azərbaycan xalqını Müstəqillik Günü münasibətilə xalqım adından və şəxsən öz adımdan səmimi-qəlbdən təbrik edirəm. Azərbaycanın müstəqillik əldə etdiyi vaxtdan indiyə qədər keçdiyi yol bizi qürurlandırır.

Türkiyə olaraq kədərdə də, sevincdə də bir olduğumuz qardaş Azərbaycanın 2023-cü ilin sentyabr ayında ərazi bütövlüyünü uğurla bərpa etməsindən sonrakı ilk Müstəqillik Günündə duyduğu haqlı qürur və sevincini ürəkdən bölüşürük. Azərbaycanın həm regionda, həm də yaxın coğrafiyada nail olduğu irəliləyişlərlə daim fəxr edir və yüksək səviyyəli strateji əlaqələrimizi "Bir millət, iki dövlət" ruhu ilə daha da gücləndirmək istiqamətindəki birgə iradədən böyük məmnunluq hissi keçiririk.

Fürsətdən istifadə edərək Zati-alinizə cansağlığı və xoşbəxtlik diləyir, qardaş Azərbaycan xalqının xoş günləri və rifahı üçün ən səmimi arzularımı bir daha ifadə edirəm".

Twitter

Rusiya-Ermənistan münasibətləri artıq sürətlə “qopma nöqtəsi”nə yaxınlaşır, Kremlin ABŞ-dan Paşinyan hakimiyyətinə göndərilən təlimatlar barədə kəşfiyyat məlumatları aldığı qətiyyən istisna deyil... Bu baxımdan, hesab etmək olar ki, rəsmi İrəvan Ermənistanın gələcək taleyi üçün olduqca böyük təhlükə vəd edən geopolitik proseslərdə Qərbin sifarişi ilə qəliz və məcburi manevrlər etməyə çalışır...

Cənubi Qafqaz ətrafında geopolitik proseslər yenidən gərginləşməyə başlayıb. Belə ki, regional sabitlik üçün münbit şəraitin yaranması dünya nəhənglərini qətiyyən məmnun etmir. Əksinə, ABŞ və Qərb bu regionda davamlı qarşıdurmanın mövcudluğunda maraqlı olduğunu qətiyyən gizlətmir. Üstəlik, geopolitik qarşıdurma mühitinin qorunması istiqamətində məqsədyönlü addımlar atılır. Və bütün bu regional qarşıdurma mühiti də məhz Ermənistan üzərindən yaradılır.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ABŞ-ın ən nüfuzlu xüsusi xidmət servisinin CİA-nin direktor müavini Devid Koenin Ermənistana səfəri qətiyyən boşuna deyildi. Bu səfərin Cənubi Qafqazda geopolitik temperaturu yüksəldəcəyi elə əvvəlcədən məlum idi. Hər halda, rəsmi açıqlamaların əksinə olaraq, CİA-nin ikinci adamının baş naziri Nikol Paşinyanla sadəcə, ABŞ-Ermənistan münasibətlərini müzakirə etmək üçün okeanın o tayından İrəvana gəldiyinə yalnız sadəlövhlər inana bilər. Və bağlı qapılar arxasında ABŞ-ın Cənubi Qafqazdakı strateji maraqlarına uyğun təlimatların erməni baş nazirə çatdırıldığı qətiyyən şübhə doğurmur.

Məsələ ondadır ki, CİA ABŞ-ın beynəlxalq siyasi fəaliyyətini təmsil edən qurum deyil. Bu qurumun təmsilçiləri siyasi fəaliyyətlə məşğul olmurlar. Ona görə də, CİA şefinin müavininin erməni baş naziri ilə ABŞ-Ermənistan münasibətlərini müzakirə etməsi barədə məlumatların yayılması sadəcə, hədəf yayındırmaq məqsədi daşımış addım kimi görünür. Hər halda, ABŞ-ın xarici siyasət maraqlarını Dövlət Departamentinin və ona rəhbərlik edən dövlət katibi Entoni Blinkenin təmsil etdiyi hər kəsə məlumdur. Və deməli, Devid Koeninin səfərinin pərdəarxasında tamamilə fərqli məqsədlər gizlənmiş olmalıdır.

Əslində, bu, o qədər də gözlənilməz deyil. Çünki Ermənistan ABŞ-ın ən böyük səfirliyinin olduğu ölkə sayılır. İrəvandakı ABŞ səfirliyinin çoxsaylı əməkdaşlarının əksəriyyətinin CİA kəşfiyyatçısı olduğu barədə də məlumatlar mövcuddur. Eyni zamanda, Rusiyanın iddiasına görə, Ermənistan ərazisində ABŞ-ın doqquz gizli biolaboratoriyasının fəaliyyət göstrdiyi də bildirilir. Nəhayət, rəsmi İrəvan son illərdə Ermənistanın “qapılar”ını Avropa Birliyinin “mülki kəşfiyyat missiyası” da daxil olmaqla, Qərb casuslarının üzünə açıb. Və Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanın da Qərb kəşfiyyatı, eləcə də, CİA ilə yaxından əməkdaşlıq etdiyi də indi heç kimə sirr deyil.

Bütün bunları nəzərə aldıqda, Ağ Evin rəsmi İrəvanla ABŞ-Ermənistan münasibətlərini müzakirə etməyə qətiyyən ehtiyacı yoxdur. Çünki Paşinyan hakimiyyəti tamamilə Ağ Evin nəzarətindədir və CİA-nin Qafqaz filialı kimi fəaliyyət göstərir. Ona görə də, Ağ Ev Ermənistana təlimatlarını CİA təmsilçiləri üzərindən göndərir. Və böyük ehtimalla ABŞ kəşfiyyatçıları həm də Paşinyan hakimiyyətinə Ermənistanın qarşısına qoyulmuş tapşırıqların icra metodlarını, mexanizmlərini də izah edirlər.

Xatırladaq ki, Paşinyan hakimiyyəti regional sülhə meyl göstərdiyi mərhələlərdə CİA dərhal hərəkətə keçir. Bundan əvvəl də sülh sazişinin imzalanma ehtimalı artdığı bir dövrdə CİA şefi Uilyam Börns İrəvana səfər etmişdi. Ardıncasa, rəsmi İrəvan Azərbaycanla sülh sazişinin müzakirəsi prosesindən uzaqlaşaraq, Rusiya ilə gərginliyin artırılmasına yönəlik fəaliyyətə keçid etmişdi. Və bu dəfə də Devid Koenin baş nazir Nikol Paşinyanla bağlı qapılar arxasında görüşü təxminən oxşar effekt vermiş oldu.

Məsələ ondadır ki, baş nazir Nikol Paşinyan həmin görüşdən dərhal sonra Rusiyanı ittiham etmək qərarına gəldi. Düzdür, bu dəfə konkret dövlətin adını çəkməkdən yayınmağa çalışdı. Ancaq “2020-ci ildə iki KTMT üzvü olan dövlət Ermənistana qarşı Azərbaycanla ortaq hazırlıq içində idi” deməklə, dolayısı ilə ittiham etdiyi ünvanı da göstərmiş oldu. Heç kimdə şübhə yoxdur ki, baş nazir Nikol Paşinyan bu açıqlamasında məhz Rusiya və Belarusu nəzərdə tuturdu. Və bu, o deməkdir ki, Ermənistan KTMT-dan çıxmaq barədə rəsmi qərarın verilməsi ərəfəsindədir.

Böyük ehtimalla CİA şefinin müavini ilə qapalı görüşdə erməni baş nazirə Ermənistanın bu istiqamətdə konkret addımın atılmasının vacibliyi bildirilirb. Ona görə də, erməni baş nazir Rusiya və Belarusu – KTMT-nın iki aparıcı dövlətini Ermənistanın hərbi müttəfiqi deyil, düşməni kimi təqdim etməklə, bu hərbi-siyasi alyansdan ayrılmaq üçün strateji bəhanələri ön plana keçirtməyə çalışır. Ermənistanın KTMT-da fəaliyyətini “dondurması” və bu hərbi-siyasi alyansın maliyyələşdirilməsi ilə bağlı öz öhdəliklərindən imtina etməsi də belə düşünməyə əsas verir.

Belə anlaşılır ki, rəsmi İrəvan qarşısında artıq konkret vəzifələr qoyulub. Paşinyan hakimiyyəti isə onları icra etməyə məcburdur. Baş nazir Hikol Paşinyanın son açıqlamalarına Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi təmsilçisi Mariya Zaxarova “Ermənistan rəhbərləri ittihamlarında hansı ölkəni nəzərdə tutduğunu konkret olaraq, açıqlamalıdır, əks halda, çox ciddiyyətsiz durum yaranır” deməklə, reaksiya vermişdi. Və indi isə Kreml Paşinyan hakimiyyətinin davranışlarına daha radikal cavab vermək qərarına gəlib.

Maraqlıdır ki, Rusiya iki ölkənin əməkdaşlıq tarixində ilk dəfə olaraq, Ermənistandakı səfiri Sergey Kopırkini məsləhətləşmələr üçün Moskvaya çağırıb. Kremlin belə bir addım atmağa ehtiyac duyması Rusiya-Ermənistan münasibətlərində çatların bərpa edilməsi çətinləşəcək həddə qədər dərinləşdiyini göstərir. Ola bilsin ki, Rusiya kəşfiyyatı CİA şefininin müavininin səfəri və rəsmi İrəvanın yaxın vaxtlarda atmağa hazırlaşdığı daha radikal addımlar barədə Kremli narahat edə biləcək məlumatlar əldə edib.

Belə anlaşılır ki, Rusiya-Ermənistan münasibətləri artıq sürətlə “qopma nöqtəsi”nə yaxınlaşır. Rusiyanın səbrinin tükənmək üzrə olduğu da müşahidə edilməyə başlayıb. Kremlin yaxın vaxtlarda Rusiya-Ermənistan münasibətlərinə yenidən baxa və fərqli statusa keçirə biləcəyi də qətiyyən istisna deyil. Və bu baxımdan, hesab etmək olar ki, Paşinyan hakimiyyəti Ermənistanın gələcək taleyi üçün olduqca böyük təhlükə vəd edən proseslərdə qəliz manevrlər etməyə çalışır.(Yeni Müsavat)

Twitter

Revanşistlərin ərazi iddialarına Paşinyandan “Onlar istəyirlər ki, İrəvanın mərkəzində kafedə oturub, Qars barədə xülyalara dalsınlar və beləliklə də İrəvanın özünü itirsinlər” cavabıa

Ermənistandakı revanşist qüvvələrin yeni peyda olan başçısı, keşiş Baqrat Qalstanyan Nikol Paşinyanın dediklərinin əksinə, yeni sensasion iddia ilə çıxış edib. Qalstanyan Azərbaycanla sərhədlərin 1976-cı il xəritəsinə əsasən delimitasiyasına şübhə ilə yanaşaraq deyib ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında demarkasiya və delimitasiya prosesi 1929-cu ilin xəritələri üzrə gedir. “Və yaxın vaxtlarda biz də Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin arxivindən indiki yox, əvvəlki arayışı təqdim edəcəyik. Mənzərə son dərəcə aydındır. Biz prosesi dayandırmasaq, daha doğrusu, səbəbini aradan qaldırmasaq, bu proses sona çatacaq”, - Baqrat bildirib.

Qalstanyan və onun kimi iddialar irəli sürən revanşistlərə rəsmi İrəvanın reaksiyası özünü gecikdirməyib. Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan mayın 22-də parlamentdə Azərbaycanla sərhədin demarkasiyası məsələsindən danışıb. "AzadlıqRadiosu"nun erməni xidməti yazır ki, o, deputatlardan birinin sərhədin delimitasiyasının hansı xəritələr əsasında aparıldığına dair sualına cavab olaraq deyib ki, söhbət SSRİ-nin dağılması anında olan de-yure sərhədlərdən gedir və heç bir yeni xəritələr tərtib olunmur: “1988-ci ilin demarkasiya işlərindən çox danışılır. Birincisi, bir daha vurğulayıram: burada nə vaxtsa və hansısa bir şəkildə görülən iş təsdiqlənir. Bu təsvirə görə həmin iş de-yure qüvvəyə minməyib, çünki hüquqi prosedurdan keçməyib. Yəni hüquqi gücü yoxdur. İkincisi, bu işin əsasında heç bir xəritə yaradılmayıb”.

Paşinyan parlamentdəkilərə SSRİ Baş Qərargahının 1969-cu ilin xəritələrinə əsaslanan 1976-cı ilə aid xəritələrini göstərib: “Çox təfərrüatlı bir iş görərək biz xəritələrdə Ermənistan sərhədlərinin bütün perimetrlərini təsvirləmişik. Biz Bağanis, Voskepar, Kirants, Berkaber kəndlərində SSRİ-nın dağılması zamanında de jure hüquqi gücü olan xəritələr əsasında demarkasiya aparmışıq”.

Baş nazir əlavə edib ki, bu təsvir xəritələri tam 19 səhifədən ibarətdir.

Paşinyan bir daha bəyan edib ki, Ermənistanın ərazisi 29 min 743 kvadrat kilometrdir. Baş nazir vurğulayıb ki, “tarixi Ermənistan” ideyasının daşıyıcıları bu məntiqi başa düşməlidirlər.

O, çıxışında müxalifətə işarə edərək “bəzilərinin gözləntilərindən” bəhs edib və deyib ki, belə mövqe birbaşa “qeyri-dövlətə, qeyri-suverenliyə, qeyri-vətəndaşlığa aparır”: “Onlar istəyirlər ki, İrəvanın mərkəzində kafedə oturub, Qars barədə xülyalara dalsınlar və beləliklə də İrəvanın özünü itirsinlər. Baxın, real və tarixi Ermənistan arasında olan fərq budur. Onlar istəyirlər ki, real Qafanda oturan adamlar Zəngilan və ya onların sözləri ilə desək, Sanasar haqqında xəyallara qapılıb real Qafanı itirsinlər. Bu, konseptual müzakirədir. Real Ermənistan gələcəkdir. Biz deyəndə ki, gələcək var, gələcək elə budur”.

Paşinyan sözünə davam edərək deyib: “Real Ermənistan konkretdir. Biz onun sərhədlərini bilirik və səhərdən axşamadək kiməsə ağız açıb "təhlükəsizliyimizi qoruyun" deməkdənsə, onun təhlükəsizliyini təmin edirik. Öz legitim mövqeyimizdə dururuq".

Nikol Paşinyan sonuncu fikirləri ilə əslində revanşistlərin Ermənistan dövlətinin varlığına son qoya biləcək qədər təhlükəli, yanlış yolda, iddialarda olduğunu Ermənistan xalqına açıq şəkildə çatdırmış olub. Baş nazir xalqına iki seçimi təqdim edir. Ya “xam xəyallar”la yaşayıb əllərində olanı da itirmək, ya da realist davranıb əllərində olanı saxlamaq.

İrəvan Dövlət Universitetinin Xəritəçəkmə və geomorfologiya kafedrasının müdiri Artak Piloyan isə deyib ki, 1926-cı ilin xəritəsinə görə, Azərbaycanla sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi Ermənistan üçün daha sərfəli olardı. Onun sözlərinə görə, guya həmin dövrün xəritəsinə əsasən Ermənistan SSR-in ərazisi 31 min kvadrat kilometr olub. Piloyan sərsəm fikirlərinə əlavə olaraq bildirib ki, bura “Qırmızı Kürdüstan” ərazisi də daxildir.

Öz növbəsində Ermənistan xarici işlər nazirinin müavini Mnatsakan Səfəryan mayın 22-də iddia edib ki, 1976-cı ilin xəritələri sərhədin bütün hissələrdə delimitasiya üçün əsas olacaq. Onun sözlərinə görə, hazırda delimitasiyanın növbəti mərhələsinin hansı ərazidə aparılacağı məlum deyil.

Qeyd edək ki, sərhədin digər hissələrinin hansı xəritələrlə çəkiləcəyini Azərbaycan müəyyən edir. Yəni rəsmi Bakı yalnız 1976-cı il xəritəsinə istinad edilməyəcəyini bildirib.

Bəs bu nə xəritələrdir belə (1929 və 1926)? Ermənilər nəyə arxayındır, əgər SSRİ tərkibində ərazisi “böyüyən” yeganə müttəfiq respublika Ermənistan olubsa? SSRİ dağılan zaman məgər Ermənistanın ərazisi 29.7 min kv/km deyildi?

Keşiş Baqrat və onun kimi revanşistlərin xəritə və ərazi iddialarına tutarlı cavabı elə Ermənistanın baş naziri Paşinyan “Onlar istəyirlər ki, İrəvanın mərkəzində kafedə oturub, Qars barədə xülyalara dalsınlar və beləliklə də İrəvanın özünü itirsinlər” deməklə verib.

Azərbaycan və Ermənistan arasında bütün sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi zamanı 1923-cü ildən sonrakı xəritələrdən istifadə İrəvana sərf edir. Çünki bu müddətdə Azərbaycanın bir sıra əraziləri, xüsusilə Zəngəzurun 9 kəndi, Laçın və Kəlbəcərin müəyyən əraziləri Ermənistanın nüfuz dairəsinə keçib. O cümlədən Qazax, Gədəbəyin bəzi əraziləri, Göyçə. Bu səbəbdən də ermənilər çalışırlar ki, 1923-cü ildən sonrakı xəritələri əsas götürsünlər. Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan da təxminən iki il öncə indi keşiş Baqratın iddialarına oxşar iddialar irəli sürürdü. Lakin Azərbaycan o cür iddiaların əsassız olduğunu qeyd edərək təbii ki, qəbul etmədi. Bu gün artıq nə Paşinyan, nə də Qriqoryan belə fikirlər səsləndirmirlər. İndi isə keşiş Baqrat və revanşist müxalifət 1926 və 1929-cu il xəritələrini əsas götürməyin guya düzgün olacağını iddia edirlər. Onlar iddia edirlər ki, Sovet İttifaqında sərhədlərin demarkasiyası 1925-26-cı illərdə başlayıb, 1929-cu ildə başa çatıb və sonradan hazırlanmış sovet xəritələri o dövrün xəritələrinə əsaslanır. Halbu ki bundan əvvəl 1918, 1920-ci ilin xəritəsi var. Bu hərbi xəritə Azərbaycanda da, Ermənistanda da mövcuddur. Amma Ermənistan mütəxəssisləri məhz 1923-cü ildən sonrakı xəritələri gündəmə gətirirlər. Niyə? Çünki delimitasiya zamanı 1920-ci illərdə çəkilən xəritə əsas götürülsə, Azərbaycanın ərazisi bir neçə min kvadrat kilometrə qədər artacaq. Bu səbəbdən də ermənilər deyirlər ki, 1923-cü ildən sonrakı dövrün xəritələri ilə razıyıq. Çünki yaxşı bilirlər ki, o torpaqlar Ermənistana sonradan - SSRİ zamanında verilib.

Professor, millət vəkili Musa Qasımlı “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, Ermənistanda müxtəlif illərə aid olan xəritələrə istinad edilməsi cəhdləri sərhədlərin delimitasiyası, demarkasiyası və sülh sazişinin imzalanmasında maraqlı olmayan qüvvələrin olduğunu bir daha göstərir: “Əgər indiyədək bu proses başlayıb və gedirsə, deməli, bəlli metodologiya qəbul edilib. İş də onun əsasında aparılır. Ermənistanın keşiş Baqrat və Səfəryan kimi şəxsləri bilməlidirlər ki, 1918-ci ildə Ermənistan adlı bir dövlət Azərbaycan torpaqlarında yaradılanda ərazisi təxminən 9 min kvadrat kilometr idi. Bu gün isə Ermənistanın ərazisi 28 min kvadrat kilometrdən bir qədər çoxdur. Onların ərazi artımı nəyin hesabına olub? Ermənistana müxtəlif illərdə verilən Azərbaycan torpaqları hesabına. Ermənilərə müxtəlif illərdə verilən torpaqların sənədləri var və ermənilərin söylədikləri heç bir əsasa dayanmır”.

Twitter