 |
|
"Suriyada 13 illik vətəndaş müharibəsindən. Bəşər Əsəd və ondan əvvəl atası tərəfindən yarım əsrdən çox amansız avtoritar idarəçiliyindən sonra müxalifət qüvvələri Əsədi hakimiyyətdən getməyə və ölkədən qaçmağa məcbur etdi. Nəhayətində Əsəd rejimi çökdü".
Bunu ABŞ prezidenti Co Bayden Ağ Evdə Suriyadakı son hadisələrlə bağlı açıqlama verərkən deyib.
Uzun illər Əsəd rejimini dəstəkləyənlərin İran, Hizbullah və Rusiya olduğunu qeyd edən Bayden əlavə edib ki, son bir həftədə hər üçünün dəstəyi azalıb. "Çünki mən vəzifəyə gəldiyim gündən bu yana hər üçü bu gün xeyli zəifləyiblər. Nəticədə tarixdə ilk dəfə olaraq nə Rusiya, nə İran, nə də Hizbullah Suriyadakı bu iyrənc rejimi müdafiə edə bildi", - o əlavə edib.
Bayden deyib ki, çoxdan əziyyət çəkən Suriya xalqının daha yaxşı gələcək qurması üçün tarixi fürsət yaranıb.
“BMT-nin başlatdığı proses də daxil olmaqla Əsəd rejimi olmadan müstəqil və suveren Suriyaya keçidi təmin etmək üçün yeni konstitusiya və bütün suriyalılara xidmət edəcək yeni hökumət qurulacaq. Bu məqsədlə bütün suriyalı qruplarla təmasda olacağıq" , - Bayden bildirib.
O bildirib ki, bu məqsədlə yaxın günlərdə bölgənin rəhbərləri ilə görüşəcək.
"Hazırda dünyada siyasi liderlər arasında cəmi ikimiz qalmışıq. Biri mənəm, digəri isə Vladimir Putindir. Mən bunu burada olduğum üçün demirəm".
Bunu prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan Qaziantepedə görüşü zamanı deyib.
Ərdoğan bunu Almaniyanın keçmiş kansleri Angela Merkelin "Azadlıq. Xatirələr 1954-2021" kitabında özü ilə bağlı fəsilləri xatırladıb və diplomatik əlaqələrdəki uğurunun nəyə borclu olduğu barədə sualı cavablandırarkən deyib.
Xarici liderlərə qarşı istifadə edilən ifadələrin əhəmiyyətli olduğunu bildirən Ərdoğan deyib:
"Bəyanatlar bir yana, onlarla dialoq mexanizminin davam etdirilməsi çox vacibdir. Biz buna diplomatik hücumlar deyirik. Hazırda dünyada liderlər arasında cəmi iki lider qalmışıq: bir mən, digəri Vladimir Putindir. Digərləri ələndi. İstəyimiz odur ki, bu dialoq çərçivəsində əlaqələrimizi davam etdirək".
İsrail qüvvələri 1973-cü ildən bəri ilk dəfə Colan (Qolan) təpələrində bufer zonanı keçərək Suriya ərazisinə daxil olublar.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu müdafiə naziri İsrael Katsa Colan təpələrindəki bufer zonanı ələ keçirməyi tapşırıb.
Baş nazir bildirib ki, İsrail heç bir düşmən qüvvələrin sərhəddə mövqe tutmasına icazə verməyəcək.
Bundan əlavə, İsrailin dövlət televiziyası KAN da İsrail ordusunun Colan təpələrində Şeyx dağını işğal etdiyini təsdiqləyib.
İsrail ordusu nəzarətə götürdüyü ərazilərdə vurulan hədəflər arasında kiçik kimyəvi silah anbarları, radarla təchiz edilmiş batareyalar, Rusiya istehsalı olan hava hücumundan müdafiə sistemləri və “Skad” raketlərinin olduğunu bildirib.
Onu da qeyd edək ki, Əsəd rejimi devrildikdən sonra İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Suriya ilə sərhədə səfər edib.
Suriya ilə sərhədə gələn Netanyahu Əsəd rejiminin devrilməsini Yaxın Şərq tarixində tarixi bir gün adlandırıb. "Əsəd rejimi İranın şər oxunun mərkəzi halqasıdır. Bu rejim çöküb. Bu, Əsəd rejiminin əsas dəstəkçiləri olan İrana və Hizbullaha qarşı açdığımız zərbələrin birbaşa nəticəsidir. Bu, bütün Yaxın Şərqdə bu zalım və zülmkar rejimdən xilas olmaq istəyənlər arasında zəncirvari reaksiyaya səbəb oldu”, - Netanyahu qeyd edib
İsrail baş naziri onu da bildirib ki, yeni imkanlarla yanaşı, Suriyanın devrilməsi də risklərlə doludur.
Türkiyə Prezident Administrasiyasının İctimaiyyətlə Əlaqələr İdarəsinin rəhbəri Fahrettin Altun “Rəqəmsal əsrdə həqiqət uğrunda mübarizə” mövzusunda yazı qələmə alıb.
Musavat.com həmin yazını təqdim edir.
Yaşadığımız dövr bəşəriyyətə yeni imkanlar təqdim etməklə yanaşı, həm də ciddi çağırışlar gətirir. İnformasiya istehsalı və dövriyyəsi sürətinə ayaq uydurmağın çətin olduğu əsrimizdə kommunikasiya ekosistemində köklü transformasiya prosesi gedir. Lakin bu transformasiya prosesi nə qədər müsbət irəliləyişləri ehtiva edirsə, özü ilə mənəvi, mədəni və humanitar sınaqları da gətirir.
Texnologiyanın sürətlə inkişaf etdiyi bu yeni və çətin dövrdə gündəlik həyatın elementlərinə çevrilmiş süni intellekt və alqoritmlər artıq sadəcə alətlər deyil, həm də güc balansını yenidən müəyyən edən aktorlardır.
Həqiqətlə yalan arasındakı sərhədin gündən-günə daha da bulanıqlaşdığı və bəşəriyyətin “həqiqət böhranı” da adlandırıla bilən qeyri-müəyyənliklər dolaşıqlığı ilə mübarizə apardığı müasir dünyada biz böyük çətinliklərlə üz-üzəyik və bilirik ki, problemlərin bu dolaşıqlığını aradan qaldırmaq üçün effektiv ünsiyyət strategiyaları hazırlamaqdır, yeganə çıxış yolu budur.
Bizim prioritetimiz cəmiyyətin xeyrinə texnologiyanın transformasiya etdiyi kommunikasiya ekosisteminin imkan və təhdidlərini effektiv təhlil etmək və idarə etmək olmalıdır. Yeniliklər cəmiyyətlərin ünsiyyət vərdişlərini dəyişdirir və rəqəmsal media həyatımızın vacib bir hissəsi kimi önə çıxır. Bu dəyişikliyin ən diqqət çəkən tərəfi isə süni intellektin ünsiyyət proseslərinə təsiri ilə özünü büruzə verir.
Süni intellekt vasitələri dünyamızı və bütün sektorları sürətlə dəyişdirir. Bu gün süni intellekt strateji ünsiyyətdə oyunu dəyişdirən qüvvə kimi qarşımızda dayanır. Məlumatların təhlili, məzmun istehsalı və böhranın idarə edilməsi kimi sahələrdə təklif etdiyi imkanlar cəmi bir neçə il əvvəl ağlasığmaz olan sürət və səmərəliliyi təmin edir. Bir müddət əvvəl elmi fantastika filmlərində xəyal edilə bilən ideyalar indi hər kəs üçün asanlıqla əlçatan olub. Lakin təəssüf ki, texnologiyanın bu müsbət tərəqqisi düzgün məqsədlər üçün istifadə edilmədikdə rəqəmsal silaha çevrilmək potensialına malikdir.
Dərin saxtakarlıqlar yaratmağa qadir olan süni intellekt orijinal məzmunu saxta məzmundan ayırd etmək mümkün olmasa da, cəmiyyətlərin etibarını zədələyir və həqiqət böhranını dərinləşdirir. Bu, dezinformasiya, manipulyasiya və etik pozuntuların dağıdıcı nəticələrini xeyli artırır.
Alqoritmlər tərəfindən idarə olunan dünyada fərdlərin əks-səda kameralarında tələyə düşməsi sosial qütbləşməni gücləndirir və manipulyasiya həqiqəti əvəz edir. Bu vəziyyət süni intellektin etik prinsiplərlə idarə olunmasının lazım olduğunu bir daha ortaya qoyur. Rəqəmsal sahədə süni intellektin istifadəsi hesabatlılıq, şəffaflıq və etika kimi bir çox problemi gündəmə gətirir.
Qəzzada baş verən son faciələr zamanı hamımız süni intellektlə dəstəklənən dezinformasiyanın beynəlxalq ictimaiyyəti çaşdırmaq üçün necə istifadə edildiyinin şahidi olduq. Sosial mediada dezinformasiya alqoritmlərlə sürətlə yayılsa da, dəqiq məlumatların əldə edilməsinə giriş bloklanıb. Nəticədə hadisələr və insan hüquqlarının pozulması ilə bağlı real məlumatların ictimaiyyətə çatdırılması çətinləşib.
Təbii ki, texnoloji və rəqəmsal imkanların bəşəriyyətə verdiyi böyük faydaları inkar etmək olmaz. Necə ki, bu imkanlardan bədxah məqsədlər üçün istifadə edənlərin mövcudluğu qlobal təhlükəsizlik və sabitlik mühitinə təhlükə yaratdığını inkar etmək olmaz. Türkiyə kimi bu cür dağıdıcı təsirlər qarşısında biz dezinformasiyanın qarşısını almaq, həqiqəti müdafiə etmək və strateji kommunikasiya mexanizmlərimiz vasitəsilə beynəlxalq ictimaiyyətin dəqiq məlumat əldə etməsini təmin etmək üçün sıx səylər göstəririk. Rəqəmsal təhdidlər haqqında məlumatlılığın artırılması və media savadlılığının artırılması günümüzün müxtəlif riskləri ilə mübarizədə prioritetlərimizdəndir.
Rəqəmsal sahədə hərtərəfli transformasiyanı idarə etmək üçün qlobal əməkdaşlığın əhəmiyyəti hər gün daha çox hiss olunur. Türkiyə olaraq həqiqət uğrunda mübarizədə beynəlxalq əməkdaşlığa dəstək fəaliyyətlərimizi davam etdiririk.
Prezidentimiz Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Türkiyə Əsri Baxışı çərçivəsində Türkiyə olaraq bu transformasiya dövründə strateji mövqe tuturuq. Biz texnologiyanı bəşəriyyətin xidmətinə təklif etməyə, sosial faydaya üstünlük verməyə və həqiqətə əsaslanan ünsiyyət yanaşmasına əsaslanırıq. Bu yeni dövrdə biz qeyri-müəyyənlikləri idarə etmək və inam yaratmaq üçün strateji ünsiyyəti açar kimi görürük. Türkiyə olaraq bu sahədə milli və beynəlxalq səviyyədə fəal rol oynayırıq.
Prezident Aparatının Əlaqələr İdarəsi olaraq həyata keçirilən dezinformasiya ilə mübarizə səylərimiz uzun müddətdir ki, həqiqət böhranına qarşı qətiyyətlə çalışır və bu çərçivədə təsirli həll yolları inkişaf etdirir. Biz böhran kommunikasiyasını süni intellektlə dəstəklənən strateji kommunikasiya proseslərinin ən vacib tətbiq sahələrindən biri hesab edirik. Dəqiq məlumatı tez əldə etmək və ictimaiyyəti effektiv məlumatlandırmaq böhran zamanlarında həyat xilasedicisi rolunu oynayır.
Rəqəmsal dövrün transformasiya dalğalarını yaxından hiss etdiyimiz bu dövrdə 13-14 dekabr 2024-cü il tarixlərində təşkil edəcəyimiz “STRATCOM: “Beynəlxalq Strateji Kommunikasiya Forumu” bütün bu imkanların və risklərin qlobal miqyasda dərindən müzakirə ediləcəyi aparıcı platformadır. Dünyanın hər yerindən dövlət sektoru, media, akademik, vətəndaş cəmiyyəti və özəl sektor nümayəndələrini bir araya gətirən Forum strateji kommunikasiya ekosisteminin gələcəyini formalaşdıran ideyaların birləşdirildiyi mərkəzdir.
Lakin STRATCOM-u təkcə Forum kimi qəbul etmək düzgün deyil. “STRATCOM: “Beynəlxalq Strateji Kommunikasiya Forumu” həm də rəqəmsal dövrün çağırışlarına və həqiqət böhranına qarşı ümumi iradənin qurulmasına imkan verən qlobal çağırışdır. Biz bu qlobal çağırışın əhəmiyyətini görürük, çünki süni intellekt və strateji kommunikasiyada baş verən bu inqilablar özləri ilə böyük məsuliyyətlər gətirir.
Biz bəşəriyyətin ümumi gələcəyinin tərəfdarıyıq; Həqiqət, vicdan və ədalət prinsiplərindən vaz keçməyən bir anlayışla hərəkət etməli olduğumuzun fərqindəyik. Bu anlayışı rəhbər tutaraq Türkiyə təkcə öz bölgəsində deyil, qlobal səviyyədə də model olmağa davam edəcək.
Prof. Dr. Fahrettin ALTUN
Türkiyə Prezident Administrasiyasının İctimaiyyətlə Əlaqələr İdarəsinin rəhbəri
Türkiyə Pezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan Qaziantepdə gənclərə görüşü zamanı futbolla bağlı suala maraqlı cavab verib.
Görüş iştirakçılarından biri prezident Ərdoğana "Futbol klublarımız arasında gərgin mübahisə gedir. Sizcə, bu mübahisə Türkiyə futboluna necə təsir edir? Bir də, izlədiyinizi bildiyim üçün sizdən cavab almaq istədiyim bir sual var. Sizcə Türkiyə futbolunda siyasət varmı?" sualını verib.
Prezident Ərdoğan cavabında deyib:
"Siyasətin girmədiyi yer varmı? Təəssüf ki, siyasət hər yerə qarışır. Bazar ertəsi "Rizespor" burada Qazianteplə oynayacaq. İndi nə deyəcəyəm? İndi siyasətdə populyar bir deyim var: "yaxşı oynayan qazansın". Burada da yaxşı oynayan qalib gəlsin. Amma çox təəssüf ki, Türkiyə futbolunda bu qədər klubların olmasına baxmayaraq, ciddi uğura imza ata bilmir. Artıq bu durumdan çıxmağımız lazımdır".
Suriyada son saatlarda və günlərdə baş verən hadisələr görünməmiş bir hadisədir və biz bölgədəki tərəfdaşlarımızla məsləhətləşir və vəziyyəti yaxından izləyirik.
APA xəbər verir ki, bunu Britaniyanın Baş naziri Keir Starmer yaydığı bəyanatda bildirib.
“Suriya xalqı Bəşar Əsədin hakimiyyəti altında çox uzun müddət əziyyət çəkib və onun hakimiyyətdən getməsini alqışlayırıq.
Hazırda diqqətimiz sülh və sabitliyin bərpa olunmasına yönəlib biz bütün tərəfləri mülki insanları qorumağa habelə yaxın saatlarda və günlərdə ən həssas təbəqələrə yardımın çatdırılmasın təmin etməyə çağırırıq” - deyə bəyanatda bildirilib.
ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp Amerikanın ən böyük ticarət tərəfdaşlarına əlavə rüsumlar tətbiq etmək planlarının qüvvədə olduğunu deyib.
Musavat.com xəbər verir ki, o, bu barədə NBC News-a müsahibəsində bildirib.
Tramp ABŞ-ın ən böyük ticarət tərəfdaşlarına idxal rüsumlarının tətbiqi ilə bağlı seçki vədini yerinə yetirəcəyini söyləyib:“Mən rüsumların böyük tərəfdarıyam, “rüsum” sözünü dünyanın ən gözəl sözü hesab edirəm. Düçünürəm ki, rüsumlar bizi zənginləşdirəcək. Rüsumlar düzgün istifadə olunduqda təkcə iqtisadiyyatda deyil, qeyri-iqtisadi sahələrdə də çox güclü alətdir”.
Eyni zamanda seçilmiş prezident bu cür tədbirlərin amerikalıların xərclərinə təsir etməyəcəyinə söz verməyib. Telekanal Trampın sözlərindən sitat gətirir: “Mən heç nəyə zəmanət verə bilmərəm. Mən hətta sabaha zəmanət verə bilmərəm”.
Bundan əvvəl o, yeni ehtiyat valyuta yaradacaqları və ya dollardan imtina edəcəkləri, BRİKS ölkələrinə 100 faiz ticarət rüsumu tətbiq edəcəyini bildirmişdi. Trampın sözlərinə görə, beynəlxalq ticarət üçün dolları əvəz etməyə çalışan istənilən ölkə “Amerika ilə vidalaşacaq”.
Noyabrın 25-də Tramp prezident kimi fəaliyyətə başladığı ilk gündə, 2025-ci il yanvarın 20-də qeyri-qanuni immiqrasiya və narkotik qaçaqmalçılığı ilə əlaqədar Kanada və Meksikadan gələn bütün mallara 25 faiz rüsum tətbiq edəcəyini bəyan edib. Bundan əlavə, o, Çindən narkotik qaçaqmalçılığının ABŞ-a geniş miqyasda daxil olması ilə əlaqədar Çindən gələn bütün mallara 10 faiz əlavə rüsum tətbiq edəcəyini bildirib.
Suriyada Əsəd rejiminin devrilməsi erməni politoloqlar arasında isterikanı gücləndirib.
Əsəd rejiminin çökməsindən narahat olan daha bir erməni politoloq – Hrant Melik-Şahnazaryan bu prosesin Ermənistan üçün acı nəticələri olacağını iddia edib.
O bildirib ki, Dəməşq düşdüyü üçün Ərdoğanın qızı sosial şəbəkələrdə atasını təbrik edib:
“Türkiyə və Rusiya eyni məqsədi güdürlər. Biri Osmanlı imperiyasını, digəri Rusiya imperiyasını bərpa etməyə çalışır. Hər ikisinin bu işdə müəyyən uğurları var”.
Onun fikrincə, “yaranan yeni dünya nizamı yeni güc balansını” nəzərdə tutduğu üçün Cənubi Qafqazın iki ölkəsi – Azərbaycan və Gürcüstan buna hazırlaşır:
“Gürcüstan anladı ki, bu dəyişikliklər dövründə dəqiq seçim etməyi bacarmaq lazımdır. Və onlar Avropanın vədlərini Abxaziyanın geri qaytarılması perspektivinə tabe edərək, bu seçimi etdilər.
Artıq İran qüvvələri Azərbaycanın Zəngəzuru işğal etməyə hazırlaşdığı barədə xəbərlər yayırlar. Amma biz heç nə hiss etmək istəmirik”.(axar.az)
Suriyada baş verənlər məhz prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın triumfial qələbəsidir, Türkiyə lideri "geopolitik şahmat oyunu"nda ölkəsinin beynəlxalq rəqiblərinə qarşı mütləq üstünlük qazanmağı bacarıb... Rəsmi Ankara Suriyanın parçalanaraq, bölüşdürülməsi cəhdlərini bloklamaq niyyətini biruzə verir, digər tərəfdən, Türkiyə suriyalı qaçqınların geri dönərək, öz ölkələrinin yeni siyasi idarəçilik sistemində yer almasında da maraqlıdır...
"Yeni Müsavat" xəbər verir ki, Yaxın Şərqin yenidən dizayn edilməsi prosesi artıq həlledici mərhələyə keçid etmiş oldu. Bundan sonra bu regionda qüvvələr nisbətinin ciddi şəkildə dəyişəcəyi qətiyyən şübhə doğurmur. Üstəlik, Yaxın Şərqin yeni düzəni də məhz dəyişən qüvvələr nisbətinə uyğun formalaşdırılacağı da qətiyyən istisna deyil. Yəni, bu regionun yeni şərtlər altında bölüşdürülməsi qaçılmaz xarakter daşıyır. Və son vaxtlara qədər Yaxın Şərqdə daha üstün mövqelərə malik bəzi dövlətlərin bu prosesdə oyundan kənar vəziyyətə düşmə ehtimalı da mövcuddur.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Əsəd rejiminin sürətli çöküşü Yaxın Şərqdə geopolitik maraqları olan bəzi dünya nəhəngləri üçün sarsıdıcı zərbə sayıla bilər. Çünki bu dövlətlər Suriyada hərbi-strateji situasiya dəyişikliyinə hazırlıqsız yaxalanmış oldular. Ona görə də, Əsəd rejiminin cəmisi bir həftə ərzində çöküşünə adekvat reaksiya verməyə imkan tapmadılar. Və nəticədə 2014-cü ildən üzü bəri ələ keçirdikləri əlverişli mövqeləri itirdilər.
Məsələ ondadır ki, Əsəd rejiminə fəal dəstək verən Rusiya və İran hazırda Suriya platsdarmında əsas istinad mexanizmindən məhrum diruma düşüb. İndi həm Kreml, həm də rəsmi Tehran Suriyanın gələcək taleyinin müəyyən edilməsi prosesini böyük ölçüdə kənardan izləmək məcburiyyətində qalacaq. Çünki Əsəd rejimi olmadan Rusiya və İranın Suriya böhranının nizamlanması prosesində siyasi iradəsi keçərli xarakter daşıya bilməz. Bu, hər iki dövlət üçün kifayət qədər ciddi geopolitik uğursuzluq sayıla bilər. Və belə vəziyyət yalnız Suriya poliqonu deyil, həm də digər strateji regionlarda cərəyan edən geopolitik proseslərə birbaşa təsir göstərə biləcək önəmli faktordur.
Digər tərəfdən, Suriyada hərbi bazaları olan ABŞ-ın mövqeyi də müəyyən mənada, müəmmalı xarakter daşıyır. Belə ki, Ağ Ev Əsəd rejiminin çöküşündə birbaşa maraqlı tərəfdir. Ancaq ABŞ bu prosesdə aktiv mövqe tutmaq əvəzinə, daha çox müşahidəçi rolunda çıxış etməyə üstünlük verdi. Böyük ehtimalla Əsəd rejimini dəstəkləyən Rusiya və İrandan fərqli olaraq, Ağ Evin Suriyada PKK/PYD terror təşkilatını himayə etməsi ABŞ-ın fəal oyunçu rolunu bloklamış oldu. Və ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampın "Suriyada baş verənlər bizim savaşımlz deyil, ona görə də müdaxilə etməyəcəyik" açıqlaması da bi reallığı ifadə edir.
Ancaq Suriyada yaranmış situasiya ABŞ üçün tamamilə uğursuz da sayıla bilməz. Çünki Ağ Ev iflasa uğramasında birbaşa maraqlı olduğu Əsəd rejiminin birdəfəlik çöküşündən açıq-aşkar məmnundur. Eyni zamanda, ABŞ Suriya ərazisində mövcud olan hərbi bazalarının toxunulmazlığını təmin etməyi hələlik bacarıb. Üstəlik, ABŞ-ın beynəlxalq hədəfində olan Rusiya və İran Suriyada Əsəd rejiminin çöküşü ilə öz nəzarət mexanizmlərini tamamilə itirib. Və nəhayət, Suriyada cərəyan edən daxili proseslərdə ABŞ-ın NATO üzrə müvafiqi Türkiyə əsas geopolitik iradə sahibinə çevrilib.
Türkiyə hazırda Suriyanın gələcək taleyinin müəyyən olunmasında "yol xəritəsi"ni təyin etmək hüququ qazanmış əsas geopolitik iradə sahibidir. Üstəlik, rəsmi Ankara bu istiqamətdə qətiyyətli və prinsipial addımların atılmasına hazırlaşır. Xüsusilə də, rəsmi Ankara 2014-cü ildən üzü bəri ilk dəfə olaraq, Türkiyənin milli təhlükəsizlik maraqlarını təmin etmək şansı da qazanıb. Və Türkiyənin əlindəki bu şansdan maksimum səviyyədə istifadə edəcəyi artıq açıq-aşkar nəzərə çarpır.
Məsələ ondadır ki, Türkiyə rəsmi dairələri artıq Suriyanın gələcək taleyinə dair olduqca ciddi və önəmli mesajlar verməyə başlayıblar. Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan Dohada keçirdiyi mətbuat konfransında "Suriya xalqı ölkəsinin gələcəyini yenidən formalaşdıracaq" deməklə, rəsmi Ankaranın mövqeyinin artıq ön plana keçdiyini biruzə verib.O, bildirib ki, Türkiyə Suriyanın suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə çox əhəmiyyət verir. H.Fidan vurğulayıb ki, ölkələrini tərk etmək məcburiyyətində qalan milyonlarla suriyalı artıq geri qayıda bilərlər. Və Türkiyə Suriyanın yenidən inşası üçün çalışacaq.
Göründüyü kimi, rəsmi Ankara beynəlxalq hüquq normalarına uyğun şərtləri ön plana çıxarmaqla, fərqli niyyətkərə düşə biləcək dövlətlərə dolayısı ilə xəbərdarlıq mesajı göndərməyə ehtiyac duyur. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan isə bəyan edib ki, Türkiyənin nə Suriyanın, nə də hər hansı başqa ölkənin ərazilərində gözü yoxdur. Rəsmi Ankara üçün Suriyanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü əsas hüquqi prioritetdir. Və bu, yanaşma tərzi heç bir halda, dəyişməyəcək.
Təbii ki, rəsmi Ankara ilk növbədə Suriyanın parçalanaraq, bölüşdürülməsi cəhdlərinə sərt müqavimət göstərmək niyyətini biruzə verir. Digər tərəfdən, Türkiyə Suriyaya qaçqınların geri dönüşünü prinsipial hədəfə çevirmək istəyir. Çünki hazırda Türkiyə ərazisində təxminən dörd milyona yaxın suriyalı qaçqın və bu, rəsmi Ankaranın çiynində ağır yükdür. Üstəlik, rəsmi Ankara Türkiyədən Suriyaya geri dönəcək milyonlarla qaçqının bu ölkənin yeni siyasi idarəçilik sistemində yer almasında da maraqlıdır. Və bu, Suriyanın mövcud xaosdan çıxarılmasında həlledici faktora çevrilə bilər.
Rəsmi Ankara bu "yol xəritəsi"ni reallığa çevirməyə nail olarsa, Suriya ərazisində PKK/PYD terror təşkilatının sıradan çıxarılması da asanlaşa bilər. Nəticədə Türkiyənin milli təhlükəsizliyinə qarşı daha bir təhdid qaynağı aradan qaldırılmış olar. Bütün bunlar rəsmi Ankaranın böyük geopolitik manevrlər qabiliyyətini növbəti dəfə təsdiqləmiş olur. Hər halda, Türkiyə ABŞ, Rusiya və İranın da geopolitik maraqları olan Suriyada öz strateji hədəflərini reallaşma mərhələsinə keçirə bilib. Və üstəlik, buna nail olarkən, həmin dövlətlərlə kəskin qarşıdurmalardan yayınmağı da bacarıb.
Bütün bunlar onu göstərir ki, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan növbəti dəfə "geopolitik şahmat oyunu"nda rəqiblərinə qarşı mütləq üstünlük qazanıb. Suriyada baş verənlər məhz prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın triumfial qələbəsidir. Ona görə də, indi Türkiyə prezidenti daha çox bu tarixi zəfərin real geopolitik nəticələrini möhkəmləndirmək hüququna da sahibdir. Və bu baxımdan, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın liderliyi altında Türkiyənin yalnız Yaxın Şərq deyil, ümumiyyətlə, yeni dünya düzəninin formalaşdırılması prosesində yolu sonuna qədər açılmış kimi görünür.
Dekabrın 8-nə keçən gecə müxalifət qüvvələri noyabrın 27-də başlayan sürətli hücumu başa çatdıraraq Dəməşqi ələ keçiriblər.
“Reuters” xəbər verir ki, Suriya ordusunun komandanlığı zabitləri Bəşər Əsədin hakimiyyətinin başa çatması barədə xəbərdar edib.
“Suriya ordusunun komandanlığı prezident Bəşər Əsədin 24 illik avtoritar hakimiyyətinin sona çatması barədə zabitlərə məlumat verib” - üsyançıların bəyanatında deyilir.
“Əl-Cəzirə”nin müxaliflərə istinadla verdiyi məlumata görə, üsyançılar Dəməşqdə ictimai radio və televiziya binasını ələ keçiriblər.
Baş nazir Məhəmməd Qazi əl-Cəlali isə xalqın seçdiyi istənilən rəhbərliklə əməkdaşlığa hazır olduğunu bildirib.
Qeyd edək ki, “Reuters” və CNN də prezident Əsədin Suriyanı tərk etməsindən yazır.