 |
|
Türkiyədə dolların məzənnəsi yeni günə 11,96 lirə səviyyəsində başlayıb.
"Noyabrın 23-cü 13,47 səviyyəsinə qalxalaq tarixi maksimumunu yeniləyən USD/TRY nisbəti dünən 11,60 həddinə qədər geriləmişdi.
Ucuzlaşmaya səbəb edən amillərdən biri Türkiyə Mərkəzi Bankının sədri Şahap Kavcıoğlunun Bank Tənzimləmə və Nəzarət Qurumu sədri və bank rəhbərləri ilə görüşəcəyinə dair açıqlamaları olub.
Həmçinin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) vəliəhd şahzadəsi Məhəmməd ibn-Zahid ən-Nahyanın prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşü və Türkiyəyə investisiya ilə bağlı razılaşmalar ucuzlaşmaya öz təsirini göstərib.
“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-də (ADY) ölkəmizdə işgüzar səfərdə olan Almaniyanın nəqliyyat, logistika və tikinti sahələri üzrə aparıcı şirkətlərinin nümayəndə heyətləri ilə görüş keçirilib.
"Yol-xeber.az" ADY-yə istinadən xəbər verir ki, görüşdə iki ölkə arasında yeni işgüzar əməkdaşlıq üçün mövcud imkanlar nəzərdən keçirilib.
Səhmdar cəmiyyətinin sədrinin I müavini Əlirza Süleymanov Almaniyanın müxtəlif şirkətlərinin Azərbaycanın dəmir yollarında layihələndirmə, təchizat, quraşdırma işlərində iştirak etdiyini bildirib. O qeyd edib ki, ADY ilə “Hamburger Hafen Logistik”in 100% törəmə şirkəti olan “Metrans” arasında əməkdaşlıq konteyner yüklərin Azərbaycandan tranzitlə keçməklə Avropadan Orta Asiyaya və Çinə, eləcə də əks istiqamətdə daşınması üzrə həyata keçirilə bilər. Belə ki, konteynerləri “Metrans” şirkəti Türkiyə limanlarına, oradan isə “ADY Konteyner” MMC Azərbaycan-Orta Asiya-Çin istiqamətində daşıya bilər.
Ötən ilin fevral ayında Slovakiyada ADY-nin nümayəndə heyəti ilə “Metrans”ın icraçı direktoru və nümayəndələri arasında qarşılıqlı maraq doğuran məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.
Alman - Azərbaycan Xarici Ticarət Palatasının İcraçı Direktoru Tobias Baumann rəhbərlik etdiyi qurumun Azərbaycanda xidmət sahəsində fəaliyyət göstərən şirkətlərlə əməkdaşlığın genişləndirilməsini dəstəklədiyini vurğulayıb. Almaniyanın İqtisadiyyat və Energetika Nazirliyinin dəstəyi ilə alman şirkətlərinin nümayəndə heyətlərinin Azərbaycanda işgüzar səfərdə olduqlarını qeyd edən qonaq, görüşün iki ölkə arasında dəmir yolu sahəsində əlaqələrin möhkəmlənməsinə töhfə verəcəyinə əminliyini bildirib.
Vurğulanıb ki, səfərin məqsədi alman şirkətlərinin xidmətlərini, o cümlədən layihə və təkliflərini tanıtmaq, onlara Azərbaycan bazarında potensial portnyorlarla əməkdaşlıq imkanları yaratmaqdır. Nümayəndə heyətində təmsil olunan şirkətlərdən çoxu Almaniya dəmir yolları ilə uğurlu əməkdaşlıq edir.
Görüşdə Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərində aparılan genişmiqyaslı quruculuq işləri, o cümlədən dəmir yolu layihələri barədə də danışılıb.
Qonaqlar təmsil etdikləri şirkətlərlə bağlı ətraflı məlumat verərək dəmir yolu sahəsi üzrə müxtəlif layihələrdə iştirakla bağlı təkliflərini səsləndiriblər.
Tərəflər yük daşımaları, logistika və tikinti sahələrində qarşılıqlı əməkdaşlıq əlaqələrinə dair müzakirələr aparıb.
Azərbaycan Mərkəzi Bankının bu günə olan rəsmi valyuta məzənnələri açıqlanıb.
Avronun məzənnəsi 0,21% azalaraq 1,9065 manat, Rusiya rublunun məzənnəsi 0,87% geriləyərək 0,0227 manat, türk lirəsi 6,5% bahalaşaraq 0,1421 manat təşkil edib.
ABŞ dollarının məzənnəsi isə dəyişməyərək 1,7000 manat olub.
Dünya bazarında “Azeri Light” (CIF) markalı neft bahalaşıb.
“Azərbaycan neftinin 1 barelə olan qiyməti 1,70 ABŞ dolları və ya 2,08% artaraq 83,27 dollar təşkil edib.
Bu gün Türkiyə lirəsinin Azərbaycan manatı qarşısında rəsmi məzənnəsi 0,1334 manat olub. Bu isə yeni tarixi minimum hesab olunur.
Bu, ötən rəsmi məzənnə ilə müqayisədə 10,4% azalma deməkdir.
Sonuncu dəfə türk lirəsinin manat qarşısında ən aşağı məzənnəsi cari ilin noyabrın 13-də - 0,1489 manat qeydə alınmışdı.
Xatırladaq ki, indiyədək (denominasiyadan sonra) lirənin manata qarşı ən yüksək dəyəri 2008-ci ilin yanvarın 15-də qeydə alınıb. Bu isə 0,7363 manat təşkil edib.
Qeyd edək ki, dünən türk lirəsi dollar qarşısında da tarixi minimumunu yeniləyib və dolların məzənnəsi 13,40 lirə səviyyəsinə qədər yüksəlib.
Ərzaq məhsullarının qiyməti artmaqda davam edir. Bu tendensiya gəlirləri durğun qalan istehlakçıları ciddi şəkildə qorxudur.
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, bu ilin oktyabr ayında əvvəlki ayla müqayisədə ən çox bahalaşan ərzaq məhsulları qarabaşaq yarması, peçenye, makaron, un, düyü, kolbasa, toyuq, mal və quzu əti, təzə balıq, kəsmik, xama, qatılaşdırılmış süd, pendir, yumurta, yağ və günəbaxan yağı, süfrə marqarini, üzüm, banan, armud, pomidor, xiyar, badımcan, bibər, kələm, kartof, soğan, sarımsaq, mərcimək, yerkökü, şəkər və şəkər tozu, şirniyyatlar, təbii bal, çay, qəhvə və kakao tozu, spirtli və bəzi spirtsiz içkilərdir.
Milli Məclisin plenar iclasında çıxış edən Mərkəzi Bankın rəhbəri Elman Rüstəmov bildirib ki, bahalaşmaya təsir edən təbii amillər var. Onun sözlərinə görə, süni qiymət artımı rəqabət rejimində problemlərlə bağlıdır və azad rəqabəti təmin etmək lazımdır.
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli ərzaq məhsullarının bahalaşması məsələsini AYNA-ya şərh edərkən deyib ki, Azərbaycanda qiymətlərin formalaşmasına təsir edən amillər arasında hökumətdən asılı olanlar da var, xroniki olanlar da: “Hökumət ilin əvvəlində kommunal xidmətlər üçün dizel yanacağının qiymətini qaldıranda başa düşməli idi ki, bu qərar əksər məhsulların, o cümlədən kənd təsərrüfatı məhsullarının maya dəyərinə daha çox təsir edəcək. İstənilən kənd təsərrüfatı məhsulunun maya dəyəri 40 faiz dizel yanacağının qiymətindən asılıdır. Dizel yanacağının qiyməti 34% artdığından bu, qiymətlərin formalaşmasına mənfi təsir göstərməyə bilməzdi”.
“Xüsusilə, logistika xidmətlərinin qiyməti artır. Bütün bunlar ona gətirib çıxarıb ki, ilin əvvəlindən qiymətlərdə dalğa kimi artım başlayıb. Gömrük rüsumları və vergilərin tutulması məsələsi də hökumətdən asılıdır və kifayət qədər düzgün tənzimlənməyib. Bu, xüsusilə sosial məhsullara, Azərbaycanda istehsal olunmayan məhsullara aiddir. Böyük vergi və gömrük rüsumları məhsulların son qiymətinin formalaşmasına təsir göstərir. Həmçinin, qeyd etdiyim kimi, bir ildən artıqdır ki, davam edən və həllini tapmayan xroniki problemlər var. Söhbət rəqabət mühitinin olmamasından, bürokratik biznesdən, ölkəyə idxala qiymətləri diktə edə bilən bir neçə iri korporasiyanın nəzarətində olmasından gedir”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.
Onun sözlərinə görə, hökumət bu problemləri həll etməlidir, süni qiymət artımından danışmamalıdır: “Bazar iqtisadiyyatı, rəqabət mühiti olanda belə şəraitdə qiymətləri süni şəkildə qaldırmaq çox çətindir. Əgər bu amil baş verirsə, deməli, hökumət hələ də Azərbaycanda normal bazar iqtisadiyyatını formalaşdıra bilməyib. Ölkədə qiymətlərin formalaşmasına həqiqətən təsir edən yeganə obyektiv səbəb qlobal tendensiyalardır. Dünya bazarlarında ərzaq məhsullarının qiymətləri də kəskin şəkildə qalxır. Ərzaq indeksi son bir ildə 12%-dən çox artıb. Elə ərzaq məhsulları var ki, onların qiyməti 30-40% artıb. Dünyada bahalaşma davam edir və bunun Azərbaycana da öz təsiri olacaq”.
“Təbii ki, hökumət qlobal qiymətlərin formalaşmasına təsir göstərə bilməz, lakin ondan asılı olan məsələləri Azərbaycan daxilində həll etməlidir, o zaman qiymətlər sabitləşəcək. Və beləliklə, yeni ilə yaxın ərzaq məhsullarının qiymətində ciddi artımın şahidi olacağıq. Azərbaycanda ərzaq məhsulları ənənəvi olaraq Yeni il və Novruz öncəsi xeyli bahalaşır, tələb artır, təklif isə həmişə olduğu kimi eyni səviyyədə qalır. Növbəti il üçün də bu məsələ ilə bağlı proqnozlar o qədər də ürəkaçan deyil”, - deyə Cəfərli vurğulayıb.
Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) rəhbəri Eyyub Hüseynov mövzu ilə bağlı AYNA-ya açıqlamasında söyləyib ki, biz daha çox idxaldan asılıyıq, ona görə də ixrac edən ölkələrdə qiymət artımı bizə də təsir edir: “Məsələn, iki ay əvvəl Rusiya bazarında bitki yağının, eləcə də şəkər tozunun qiyməti xeyli qalxdı və bu, respublikada həmin məhsulların maya dəyərinə təsir etməyə bilməz”.
Həmsöhbətimiz daha bir məqama toxunub: “Supermarketlər mallarını öz piştaxtalarında təqdim etmək üçün təchizatçılardan külli miqdarda pul tələb edirlər. Bu pul nağd şəkildə ödənilir və vergi orqanlarından keçmir. Belə ki, Xaçmaz rayonundan olan bal istehsalçılarından biri məhsulunu supermarketdə satmaq istədiyini və bunun üçün ondan 18 min manat istənildiyini və bunun hələ kiçik məbləğ hesab edildiyini bildirib. Bu, son nəticədə məhsulların maya dəyərinə təsir edir və istehlakçıları vurur”.
Bundan əlavə, Hüseynovun onun sözlərinə görə, supermarketlər öz rəflərini dolu saxlamaq üçün tədarükçüləri, məsələn, çörək tədarükçülərini daha çox mal verməyə məcbur edir: “Qalan çörəklər istehsalçıya qaytarılır və bu, onun üçün itkilərlə doludur, bu da xərcdə əks olunur. Nəticədə qiymət qalxır. Belə hallarla mübarizə aparmaq üçün istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında qanuna dəyişiklik etmək lazımdır və bu, həqiqətən də istehlakçıların maraqlarını əks etdirməlidir. AİB bu məsələdə Sahibkarlar Konfederasiyası ilə əməkdaşlıq etməyi planlaşdırır”.
Bu gün Türkiyə lirəsinin Azərbaycan manatı qarşısında rəsmi məzənnəsi 0,1489 manat olub. Bu isə yeni tarixi minimum hesab olunur.
“Bu, ötən rəsmi məzənnə ilə müqayisədə 2% azalma deməkdir.
Sonuncu dəfə türk lirəsinin manat qarşısında ən aşağı məzənnəsi cari ilin noyabrın 12-də - 0,1521 manat qeydə alınmışdı.
Xatırladaq ki, indiyədək (denominasiyadan sonra) lirənin manata qarşı ən yüksək dəyəri 2008-ci ilin yanvarın 15-də qeydə alınıb. Bu isə 0,7363 manat təşkil edib.
Qeyd edək ki, dünən türk lirəsi dollar qarşısında da tarixi minimumunu yeniləyib və dollar 11,47 lirə səviyyəsinə qədər yüksəlib.
Azərbaycan və Pakistan gömrük tariflərinin azaldılması ilə iki ölkə arasında ticarəti artırmağa imkan verəcək preferensial ticarət sazişi üzərində işləyir.
Report xəbər verir, bunu Azərbaycanın Pakistandakı səfiri Xəzər Fərhadov bildirib.
O, həmçinin deyib ki, Pakistan şirkətlərinin, o cümlədən əczaçılıq müəssisələrinin Azərbaycanda istehsalla məşğul olmaq üçün geniş imkanlar mövcuddur: "Yerli investorları Bakı limanı yaxınlığındakı Ələt Azad İqtisadi Zonasında birgə müəssisə yaratmaq imkanlarını araşdırmalarını təklif edirəm".
Gələn ildən “Vergi Məcəlləsinə” ediləcək dəyişikliklərdən biri də istehsal tarixi 3 ildən və mühərrikinin həcmi 2500 kubsantimetrdən çox olmayan hibrid avtomobillərin idxalı və satışının növbəti 3 ildə Əlavə Dəyər Vergisindən (ƏDV) azad edilməsidir.
Bunu Milli Məclisin deputatı Vüqar Bayramov deyib. O bildirib ki, dəyişikliklərə əsasən yalnız elektrik mühərriki ilə işləyən avtomobillərin idxalı və satışı da ƏDV-dən azad ediləcək. Eyni zamanda, elektrik mühərriki ilə işləyən avtomobillər üçün ikinci və üçüncü səviyyə elektrik enerji doldurucularının idxalı da 3 il müddətinə sözügedən vergidən azad olunur:
"Gözlənilir ki, sözügedən dəyişikliklərdən sonra istehsal ili köhnə olmayan hibrid avtomobillərin qiymətində azalamlar olacaq. Belə ki, ƏDV-dən azad olma onların xərcinin orta hesabla 18% azalmasına səbəb olacaq. Hazırda Yaponiya istehsalı olan hibrid avtomobillərdən daha çox istifadə olunduğunu nəzərə alsaq, həmin maşınların qiymətlərində azalmaların olacağı qaçılmazdır. Söhbət təbii ki, son 3 ildə istehsal olunan avtomobillərdən gedir".
Millət vəkilinin sözlərinə görə, digər tərəfdən, son dəyişikliklərin qəbul olunması hibrid avtomobillərə də tələbin artmasına gətirib çıxaracaq.
"Elektrik mühərrikli avtomobillərin vergidən azad olunması da müsbət haldır. Bu, ölkəmizdə həmin avtomobillərdən istifadəyə marağı artıra bilər", - deyə V. Bayramov əlavə edib.
Prezident İlham Əliyevin bu gün açılışında iştirak etdiyi – “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin yeni Biləcəri lokomotiv deposu MDB məkanında ilk təcrübədir və IV Sənaye Inqilabına keçidlə bağlı atılan addımlardan biridir.
Bu barədə dövlət başçısına məruzəsində səhmdar cəmiyyətinin sədri Cavid Qurbanov məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, deponun üzərində günəş panelləri quraşdırılıb ki, alınan enerji depoda istifadə olunur. Burada zəruri infrastruktur yaradılıb, dünyanın aparıcı şirkətlərinin istehsalı olan müasir avadanlıq quraşdırılıb. Deponun tikintisi “Dəyişən cərəyanla işləyən 50 lokomotiv üçün iki deponun - Biləcəri və Gəncə lokomotiv depolarının tikintisi" layihəsi çərçivəsində həyata keçirilib. Yeni depoların nəzərdə tutulduğu dəyişən cərəyanlı 40 yük lokomotivi və ikili elektrik təchizatı sistemində işləyən 10 sərnişin lokomotivi dünyanın aparıcı şirkətlərinə sifariş edilib. 28-i yük və 10-u sərnişin lokomotivi olmaqla 38 müasir “Alstom” lokomotivi artıq Azərbaycana gətirilib. Ümumilikdə, bu deponun istifadəyə verilməsi enerji resurslarının qənaətinə, istismarın asanlaşmasına, qatarların hərəkət sürətinin artırılmasına və nəticə etibarilə yük və sərnişin daşımalarında səmərəlilik göstəricilərinin yaxşılaşdırılmasına, lokomotivlərin gücünün çoxalmasına imkan yaradacaq. Depoda xarici ölkələrdə təlim keçmiş 150-yə yaxın yüksək ixtisaslı işçi çalışacaq.