 |
|
Milli Məclisin deputatı, Ana Vətən Partiyasının sədri Fəzail Ağamalı yay aylarında parlament seçkisinin keçiriləcəyini düşünür.
Bu barədə o, Modern.az-a bildirib.
Deputatın fikrincə, seçki avqust-sentyabr aylarında ola bilər.
“Bunu növbədənkənar parlament seçkisi adlandırmaq olmaz. Amma mənim proqnozuma görə, bu seçki avqust-sentyabr aylarında ola bilər. Əslində, mənim də dəqiq məlumatım yoxdur, amma düşünürəm ki, bu proses ya iyuna qədər olmalıdır, ya da keçəcək payıza. Hər halda bu il parlament seçkisinin keçirilməsi istisna edilmir”, - deputat qeyd edib.
Qeyd edək ki, bir neçə gün əvvəl Ədalət, Hüquq və Demokratiya Partiyasının sədri, deputat Qüdrət Həsənquliyev də Azərbaycanda bir neçə aydan sonra parlament seçkisinin gözlənildiyini bildirib.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Qırğızıstan Prezidenti Sadır Japarov aprelin 25-də Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıb.
Məlumatı Azərbaycan Prezidentinin Mətbuat Xidməti yayıb.
Məlumatda vurğulanıb ki, prezidentlər Füzuli şəhərinin Baş planı ilə tanış olublar.
***
Azərbaycanda dövlət səfərində olan Qırğızıstan Prezidenti Sadır Japarov aprelin 25-də Füzuli rayonuna gedib.
Füzuli Beynəlxalq Hava Limanında ali qonağın şərəfinə fəxri qarovul dəstəsi düzülüb.
Qırğız Respublikasının Prezidenti Sadır Japarovu Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev qarşıladı.
Bu gün Bakıda Azərbaycan-Macarıstan Hökumətlərarası Komissiyasının 10-cu iclası başlayıb.
İclasdan əvvəl komissiyanın həmsədrləri - Azərbaycanın əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev ilə Macarıstanın xarici işlər və ticarət naziri Peter Siyarto arasında təkbətək görüş olub.
Dünən –aprelin 24-də Laçın yolundan(yəqin ki, “Laçın” sərhəd-keçid məntəqəsi nəzərdə tutulur-S.L.) Rusiya bayrağı götürülüb.Moderator.az xəbər verir ki, bu haqda “Azadlıq” radiosunun erməni bürosu(“Azatutyun”) məlumat yayıb.
“Video-görüntülərə görə, Rusiya “sülhməramlı” qoşunları 9 noyabr(10 noyabr-S.L.) bəyanatında nəzərdə tutulan müddətdən bir il yarım tez, əhalisi köçmüş(könüllü!-S.L.) artsaxı(Yuxarı Qarabağı-S.L.) tərk etməyə davam edir .
Moskvanın buna necə, nə vaxt və nəyə görə razılaşdığı hələ məlum deyil, yalnız aydındır ki, qoşunların çıxarılması elan edildikdən bir neçə gün sonra Azərbaycan prezidenti Rusiya prezidenti ilə görüş üçün Moskvaya səfər edib. Putinlə qapalı danışıqların ertəsi günü Bakıya qayıdan Əliyev bir daha vurğulayıb ki, Ermənistan Naxçıvanla əlaqə yaratmaq üçün Azərbaycana yol verməli və həmin yola Rusiya sərhədçiləri nəzarət etməlidir.
“Bu sənəd Prezident Putin, baş nazir Paşinyan və mənim tərəfimdən imzalanıb. İndi Ermənistan 3 ildən artıqdır ki, bu müddəanı faktiki olaraq pozur və yenə də deyirəm, onlar bunu özləri imzalayıblar. İndi onlar bu paraqrafdan, necə deyərlər, canlarını qurtarmaq istəyirlər. Lakin bu, mümkün deyil... Ermənistan baş nazirinin imzası var idi və buna hörmət edilməlidir”, - deyə o bildirib.
Elə həmin gün Putin və Əliyevin görüşü zamanı Rusiyanın xarici işlər naziri Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı maraqlarına həsr olunmuş xüsusi iclas keçirib və “üçtərəfli sazişlərin tam icrası” məsələsini vurğulayıb”,- xəbərdə belə deyilir.
Birləşmiş Ştatlar Azərbaycan və Ermənistan arasında sərhədin delimitasiyası prosesinin başlanmasını alqışlayır.
APA xəbər verir ki, bu bəyanatla ABŞ Dövlət Departamentinin mətbuat katibinin birinci müavini Vedant Patel brifinqdə çıxış edib.
Onun sözlərinə görə, bu, uzunmüddətli və ləyaqətli sülh sazişi yolunda mühüm addımdır.
“Ermənistan və Azərbaycanın 1991-ci il Alma-Ata Bəyannaməsini iki ölkə arasında sərhədlərin delimitasiyası üçün əsas kimi qəbul etməsi xəbərini alqışlayırıq”, - Patel qeyd edib.
ABŞ və Fransa prezidentləri qondarma “erməni soyqırımı” ilə bağlı danışarkən, ilk növbədə öz ölkələrinin geopolitik maraqlarını ön planda tuturlar, bu iki dövlətə Ermənistan Cənubi Qafqaz uğrunda mübarizədə sadəcə, “geopolitik” alət kimi lazımdır... Yəni, əslində, erməni toplumuna yalançı vədlər verən ABŞ və Fransa Ermənistanı bilərəkdən yeni fəlakətlərə doğru yönəldir, çünki hər iki ölkə tərəfindən Ermənistan və erməni toplumu Rusiyanın önünə atılmış “geopolitik girov” kimi istifadə olunur...
Ermənistan və erməni toplumu hazırda öz daxili ziddiyyətləri ilə baş-başa qalıb. Hər halda, erməni toplumunun son dörd il ərzində reallıqla uydurma “xəyallar” arasında fırlandığı qətiyyən şübhə doğurur. Bu, əslində, Ermənistan cəmiyyəti üçün içərisindən çıxılmas olduqca çətin olan “siyasi-ideoloji labirint” xarakteri daşıyır. Və erməni toplumu uydurma “xəyallar”ın girovluğundan çıxıb, real məkana yerləşməyi bacarmazsa, bütövlükdə Ermənistan dövlətinin mövcudluğu da ciddi təhlükə qarşısında qala bilər.
Erməni zehniyyatı bütün dünyanın onlara aid olduğunu iddia edir. Hətta bu toplum uydurduğu yalanlarla özünü də buna inandırıb. Üstəlik, bütün dünyanın da onlara inanmasını tələb edir. Yəni, erməni zehniyyatı heç bir əsası olmayan, məntiqsiz və absurd miflərdən qidalanır. Bu miflərin sayəsində də mövcudluğunu qorumağa çalışır. Və miflər bir-birinin ardınca dağılmağa başladığından, indi reallığın sərt üzü qarşısında sarsıntı keçirtmək məcburiyyətində qalıb.
Təbii ki, erməni miflərinin dağıdılmasında Azərbaycanın həlledici rolu inkaredilməzdir. Çünki Ermənistan Azərbaycanın 20 faiz ərazisini 30 il ərzində işğal altında saxlayırdı. Hətta erməni toplumu işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərinin artıq Ermənistana aid olduğuna belə, inanmağa başlamışdı. Bir gün Azərbaycan ordusunun erməni toplumunu əsl reallıqla baş-başa buraxa biləcəyini heç ağıllarına belə, gətirmirdilər.
Ancaq Azərbaycan ordusu erməni miflərini cəmisi 44 gün ərzində darmadağın etməyi bacardı. Əvvəlcə Ermənistan ordusunun məğlubedilməzliyi ilə bağlı lovğa iddiaların nə qədər böyük bir yalan olduğu ortaya çıxdı. Ardınca, Ermənistan Azərbaycanın bütün ərazilərindən çıxmalı oldu. Sondasa, rəsmi İrəvan “Dağlıq Qarabağ” da daxil olmaqla, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımaq məcburiyyətində qaldı. Və nəticədə erməni toplumu onilliklər boyu davamlı təbliğ etdiyi miflərin böyük əksəriyyətindən məhrum oldu.
Ona görə də, indi erməni toplumu uydurduğu ən böyük yalanın ildönümünü son dörd il ərzində əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi qeyd edə bilmir. Çünki indi Ermənistanın mövcudluğu belə, ciddi müzakirə və mübahisə mövzusudur. Hər halda, dünyanın ən böyük uydurması olan qondarma “erməni soyqırımı” ilə bağlı iddialar indi o qədər də ön planda deyil. Hətta erməni toplumunda bu uydurma iddialardan imtina etməyin qaçılmaz olduğuna inanların sayı artmağa başlayıb.
Məsələ ondadır ki, hazırda qondarma “erməni soyqırımı”na dünyada yalnız “böyük tarixçilər” – ABŞ prezidenti Ço Bayden və Fransa prezidenti Emmanuel Makron erməni toplumundan daha çox inanır. Bu iki “böyük tarixçi” yenə də öz təkrarsız “intellektlər”ini və “biliklər”ini nümayiş etdiriblər. Yəni, növbəti dəfə ermənidən daha çox erməni olmağı bacarıblar. Və bununla da əslində, Ermənistana yaxşılıqdan daha çox pislik etmiş olublar.
Maraqlıdır ki, ABŞ və Fransa prezidentlərindən fərqli olaraq, Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın bu barədə mesajları daha ehtiyatlı məzmun daşıyır. Belə ki, bir müddət öncə baş nazir Nikol Paşinyan qondarma “erməni soyqırımı” zamanı həyatını itirənlərin siyahısını hazırlamaqla bağlı ideya ortaya atıb. Ancaq bu ideya erməni diasporu və radikal-revanşist dairələr tərəfindən qəzəblə qarşılanıb. Nə qədər qəribə də olsa, onlar baş nazir Nikol Paşinyanı qondarma “erməni soyqırımı”na şübhə ilə yanaşmaqda suçlayıblar.
Əslində, erməni diasporu və radikal-revanşist dairələrin narahatlığını anlamaq çətin deyil. Çünki məhz onlar hamıdan yaxşı bilirlər ki, əgər, belə bir siyahının tərtib olunmasına başlanılarsa, nəinki 1,5 milyon, heç 5 min nəfərin belə, adını tapmayacaqlar. Səbəbsə, çox sadədir. Qondarma “erməni soyqırımı” dünyanın ən böyük yalanıdır. Türkiyədə belə bir hadisə heç vaxt baş verməyib.
Ermənilər əslində, Türkiyədən Qərb ölkələrinə köç edən bir neçə yüz erməninin sayını bir qədər də şişirdərək, qondarma “erməni soyqırım” ilə bağlı iddiaları uydurublar. Və əgər, Türkiyə, ABŞ, Fransa, Böyük Britaniya, Rusiya və s. ölkələrin arxivləri açılarsa, qondarma “erməni soyqırımı”nın necə böyük bir yalan olduğu dərhal ortaya çıxacaq və mif dağılmış olacaq.
Bu böyük yalanın ifşa olunması isə ilk növbədə məhz Ermənistan üçün faydalı ola bilər. Çünki erməni toplumu onilliklər boyu öz böyük uydurmasının girovuna çevrildiyindən, Ermənistan qonşu ölkələrlə, xüsusilə də, Azərbaycan və Türkiyə ilə normal münasibətlər quraraq, inkişaf etmək şansından məhrum qalır. Ermənistanda bu reallığı məcburiyyət qarşısında anlayan yalnız bir nəfər var. Belə ki, Co Bayden və Emmanuel Makrondan fərqli olaraq, məhz Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan “soyqırım” ifadəsini işlətməyib. Əksinə, o, “erməni xalqı geosiyasi intriqaların və yalan vədlərin qurbanına çevrildi. Biz bundan sonra vətən axtarmaqdan imtina etməliyik” deməklə, təmsil etdiyi toplumun gözünü açmağa çalışıb.
Təbii ki, bu səbəbdən də, hazırda baş nazir Nikol Paşinyan erməni toplumunda sərt ittihamlara tuş gəlməkdədir. Onu hətta Ermənistana xəyanət etməkdə belə, suçlayırlar. Bu, onu göstərir ki, baş nazir Nikol Paşinyan ermənilərin “tarixi hadisələr”in girovuna çevrildiyini vurğulayanda tamamilə haqlıdır. Üstəlik, onun “erməni xalqının geosiyasi intriqaların və yalan vədlərin qurbanına çevrildiyi” ilə bağlı dedikləri də mövcud reallığı əks etdirir.
Məsələ ondadır ki, ABŞ və Fransa prezidentləri qondarma “erməni soyqırımı” ilə bağlı danışarkən, ilk növbədə öz maraqlarını ön planda tuturlar. Bu iki ölkə Cənubi Qafqazda Rusiyaya qarşı mübarizə aparır və Ermənistan bir geopolitik alət kimi onlara lazımdır. Yəni, əslində, erməni toplumuna yalançı vədlər verən ABŞ və Fransa Ermənistana böyük pislik edir. Çünki bu iki ölkənin Rusiyaya qarşı mübarizəsində Ermənistan və erməni toplumu sadəcə, “geopolitik qurban” kimi seçilib.(Yeni Müsavat)
Yuxarı Qarabağ ərazisindən Həkəri körpüsündəki “Laçın” sərhəd-keçid məntəqəsindən keçməklə Ermənistana gələn Rusiya “sülhməramlı”ları dünən yenidən geri - Qarabağa qayıdıblar.
Moderator.az xəbər verir ki, bu haqda “Azadlıq” radiosunun erməni (“Azatutyun”) və Azərbaycan büroları məlumat yayıb.Xəbərdə iddia edilir ki, bu fakt Sünikdəki(Zəngəzur) “Azatutyun” müxbirinin kamerası tərəfindən lentə alınıb.
Aprelin 22-də isə “Azatutyan ” ın Zəngəzur müxbiri Ermənistan hərbi polisinin müşayiəti ilə Laçın ərazisindən keçərək Gorusa doğru irəliləyən Rusiya “sülhməramlı”larının maşın karvanını lentə alıb.
Bunun ardınca Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armenpress agentliyinə bu hadisəni şərh etmişdi. O demişdi ki, “sülhməramlı”lar “bölgədən çıxışlarına hazırlıq üçün” müvəqqəti olaraq Gorus və Sisyan rayonlarında yerləşdirilib.
Gəlib qayıtmanın səbəbi…
“Azatutyun” yazır ki, Ermənistan Milli Assambleyası Xarici Əlaqələr Komitəsinin başçısı Sarkis Xandanyan “sülhməramlı”ların daimi olaraq Ermənistanda qalacaqlarına dair şayiələri təkzib edib və belə bir razılaşmanın olmadığını bildirib:
"Sülhməramlıların bir neçə qrupu gəlib və onlar daimi dislokasiya yerlərindəki işin tamamlanmasının təşkili ilə məşğuldurlar”.
“Azatutyun” izah edir ki, “sülhməramlı”ların Gorus və Sisyanda müvəqqəti dislokasiya yerləri olub.
Xəbərdə izah edilir ki, bu, keçmiş “Laçın dəhlizində” ikitərəfli hərəkətin təşkili üçün edilmişdi.
Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi deyib ki, “Qarabağdan çıxan sülhməramlı qoşunlar Ermənistanda da qala bilməzlər”.
“Azatutyun” yazır ki, Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdan Ermənistana gəlib qayıtmalarının səbəbi aydın olsa da, Tavuş və Sünikdəki Rusiya hərbi bazalarının gələcək taleyi naməlum qalır.
“Azatutyun” yazır ki, bu bazalar 2020-ci il müharibəsindən sonra yerləşdirilib.
Ötən şənbə günü Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Lori mərzində keçirdiyi brifinqdə demişdi ki, Azərbaycanla sərhədin delimitasiya və demarkasiyasından sonra Tavuşdakı Rusiya hərbçilərinə ehtiyac qalmır.
Rusiya prezidentinin sözçüsü Dmitri Peskov bu bəyanata münasibət bildirərkən demişdi ki, Yerevan Ermənistanda yerləşdirilmiş 102-ci Rusiya hərbi bazasının ölkədən çıxaracağına dair heç bir bildiriş verməyib. Halbuki Paşinyan Gümrüdəki 102 saylı bazadan yox, Tavuşdakı Rusiya əsgərlərindən danışmışdı.
“Azatutyun” bu məsələyə də aydınlıq gətirib. Xəbər verilir ki, Tavuşdakı Rusiya hərbi bazaları 102 nömrəli bazanın əsasında yaradılıb və bazanın əsgərləri Tavuşda 17 iyun 2022-ci il tarixli hökumət qərarı ilə yerləşdirib.
Buna görə “Rusiya hərbi bazasının Ermənistandakı dislokasiya yerləri” adlı Ermənistan-Rusiya protokoluna müvafiq dəyişikliklər edilibmiş.
Ermənistan politoloqlarından Areq Koçinyan Azatutyuna deyib ki, Rusiya bazalarına nəinki Tavuşda, heç Sünikdə də ehtiyac qalmayıb:
"Düşünürəm ki, onlar Ermənistanda risklər də nəzərə alınmaqla siyasi konyunkturla çoxdan bəridir artıq bir şeyə çevrilib. Bu risklər barədə çox danışılıb, amma düşünmürəm ki, onlar hər hansı əlavə faydalılıq əmsalı və ya nəticəsi nümayiş etdiriblər. Müəyyən bir mərhələ onların oradan çıxarılması məsələsi qalxmalıydı”.
“Azatutyun” yazır ki, baş nazir Paşinyanın Tavuşdakı Rusiya hərbçilərinə dair şənbə günü verdiyi bəyanata hələ ki rəsmi şərh verilməyib.
İki ölkə arşındakı sazişə əsasən Rusiyanın Gümrüdəki bazası orada 2044-cü ilədək qalmalıdır.
Siyasi şərhçi Asif Nərimanlının Axar.az-a müsahibəsi:- Sərhədin müəyyənləşməsinin Qazax istiqamətindən başlaması və işğalda olan kəndlərdən anklav olmayan 4-nün qayıtması ilə bağlı Ermənistanın təbliğatında bir mühüm detal var: Almatı Bəyannaməsinə uyğun olaraq sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyasının razılaşdırılması. Bu, nə deməkdir və Ermənistan bunu niyə uğuru adlandırır?
- Ermənistanın məqsədi sərhədin SSRİ dağılanda mövcud olan xətlər üzrə müəyyənləşməsidir. 19 aprel razılaşması onlara bunun üçün rəsmi istinad nöqtəsi verdi. Razılaşmada qeyd olunur ki, tərəflər delimitasiya prosesində 1991-ci il Almatı Bəyannaməsinə əsaslanacaqlarına dair razılaşıb və bunu baza prinsipi olaraq götürürlər. Delimitasiya ilə bağlı hazırlanan əsasnaməyə də bu prinsip daxil edilir. 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmada Almatı Bəyannaməsinə istinad edilməsi Ermənistan üçün əhəmiyyətli idi və sərhədin digər hissələrinin delimitasiyasında bu əsasnaməyə istinad edərək iki məsələni irəli sürəcəklər: Birincisi, sərhədin SSRİ dağılanda mövcud olan xətlərə uyğun müəyyənləşdirilməsidir. Paşinyan da bildirdi ki, 19 aprel razılaşması yeni sərhədin çəkilməsi məsələsini arxa plana keçirir.
İkincisi, SSRİ dağılanda mövcud olan sərhəd xətlərinin əsas götürülməsi qoşunların geri çəkilməsini şərtləndirir. Bununla ordumuzun 44 günlük müharibədən sonra nəzarətə götürdüyü strateji yüksəkliklərdən imtina etməsinə nail olmaq istəyirlər. Ermənistan bu amillərə görə 19 aprel razılaşmasını uğur adlandırır.
- 1991-ci il Almatı Bəyannaməsinə istinad edilməsi sərhədin 1991-ci il xəritələri ilə müəyyənləşdiriləcəyi anlamına gələ bilərmi?
- Sərhədin Almatı Bəyannaməsinə uyğun müəyyənləşdirilməsi Azərbaycanın strateji maraqlarına ziddir. Çünki bu həm qoşunların geri çəkilməsini şərtləndirir, həm də SSRİ dövründə əkin və otlaq adı altında ermənilərə bağışlanan torpaqlarımız gündəmdən çıxarır. Bu baxımdan, sərhədin 1991-ci il xəttinə uyğun müəyyənləşdirilməsinin Azərbaycan tərəfindən qəbul ediləcəyi ehtimalı azdır. Rəsmi Bakının bu məsələdə strateji gediş etdiyini deyə bilərik. 4 kəndin qaytarılmasına nail olmaq üçün 19 aprel razılaşmasına İrəvanın istədiyi Almatı Bəyannaməsinə istinadın salınmasını qəbul edib, amma həm də sərhədin digər hissələrinin delimitasiyasında baza prinsipinin dəyişdirilməsi üçün istinad nöqtəsi yaradıb. Razılaşma sənədində qeyd olunur ki, əgər gələcəkdə Azərbaycan Respublikası ilə Ermənistan Respublikası arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin qurulması haqqında Sazişdə başqa cür qərara gəlinərsə, o zaman Əsasnamənin müvafiq bəndi bu Sazişlə müəyyənləşdirilmiş prinsiplərə uyğunlaşdırılacaq. Bu o deməkdir ki, Azərbaycan Ermənistanla sülh sazişində delimitasiya prinsiplərini dəyişdirə və 19 aprel razılaşmasının müvafiq bəndini sıradan çıxara bilər. Bu baxımdan, sərhədin digər hissələrinin delimitasiyasında Almatı Bəyannaməsinə istinadən 1991-ci il xətlərinin götürülməsi qəbul edilməyəcək.
- Bundan öncə Ermənistan Baş naziri 1974-78-ci illər xəritələri haqqında danışırdı və belə görünürdü ki, Azərbaycan o illərin xəritəsinə də razı deyil. Ümumiyyətlə, sizcə, hansı xəritələr əsas götürülə bilər?
- Azərbaycan sərhədin delimitasiyası üzrə iki yanaşma sərgiləyir. Birinci yanaşma xətlərin keçmiş xəritələrə uyğun çəkilməsidir. Ermənistan 1970-ci illərdən sonrakı xəritəni irəli sürməklə bu dövrə qədər ermənilərə verilən ərazilərimiz üzərində legitimlik qazanmaq istəyir. Azərbaycan bunu qəbul etmir. Əgər məsələ xəritələr üzərindən həll olunacaqsa, o zaman AXC dövrünün və sovetləşmə başlayanda mövcud olan illərin xəritələrinə istinad edilməlidir. Bunu Prezident İlham Əliyev də bildirib.
İkinci yanaşmaya görə heç bir xəritəyə, eləcə də 1991-ci il xətlərinə istinad edilmir, sərhəd birbaşa yerdə hissə-hissə müəyyənləşdirilir. Bu o deməkdir ki, hər iki tərəf hazırda dayandığı ərazidə qalır və sərhəd xətti bu formada müəyyənləşir. Beləliklə, Ermənistanın qoşunların geri çəkilməsi məsələsi də arxa plana keçir. Bu, keçmiş xəritələrin əsas götürülməsi aktuallığını itirəcəyi təqdirdə Bakının həll variantıdır.
- Erməni rəsmilərinin təbliğatında elə təəssürat yaranır ki, sanki Azərbaycan bundan öncəki hansısa tələbindən imtina edib. Sizcə, bu razılaşmada hansısa tələbimizdən imtina əlaməti görünürmü?
- Ermənistanın hesab edir ki, Azərbaycan Almatı Bəyannaməsini qəbul etməklə geri addım atıb. Əslində qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycan burada strateji gediş edib. Bunu “qambit gedişi” adlandıra bilərik. Yəni 4 kəndin qaytarılması məqsədilə hazırki üstünlüyündən imtina edir, amma sərhədin digər hissələrinin delimitasiyasında baza prinsipinin dəyişdirilməsi imkanından imtina etmir. Ki, 1991-ci il xətləri, fikrimcə, sərhədin ümumi delimitasiyasında qəbul edilməyəcək.
- Nəhayət, geniş anlamda sərhədin delimitasiya və demarkasiyası prosesinə nə vaxt başlanıla bilər: sülh sazişindən sonra, yoxsa artıq bu prosesin başladığını deyə bilərik?
- Sərhədin ümumi delimitasiyasının başlanması sülh sazişindən sonra mümkün ola bilər. Birincisi, ümumi delimitasiyada fikir ayrılığı var. Dediyimiz kimi, Ermənistan 19 aprel razılaşması ilə öz istədiyinə nail olduğunu düşünsə də, Azərbaycan digər hissələrdə bunu qəbul etməyəcək. Bu halda delimitasiya razılaşması daha da çətinləşə bilər.
İkincisi, delimitasiya ümumiyyətlə uzunmüddətli prosesdir, hətta onilliklər çəkə bilər. Bu baxımdan, sülh sazişinin daha tez imzalanacağı, delimitasiyanın isə sonraya qalacağı gözləntisi daha çoxdur.
Qazax-Tavuş xəttində aparılan delimitasiya prosesin başlanğıcı hesab edilsə də, bu prosesin davam edəcəyi ehtimalı azdır. Ermənistan da anlayır ki, ümumi delimitasiyanın başa çatmasını gözləyərsə, sülh sazişinin imzalanması zaman alacaq. Buna görə İrəvanın əvvəldən irəli sürdüyü mövqe belədir ki, sülh sazişinə delimitasiyanın hansı prinsiplərə, yaxud xəritələrə uyğun aparılacağı qeyd olunsun. Əsasən də Almatı Bəyannaməsinə istinad edilməsini istəyirlər. Əslində, 19 aprel razılaşmasını buna görə “böyük uğur” hesab edirlər, düşünürlər ki, sülh sazişindən öncə istinad nöqtəsi əldə etdilər. Lakin rəsmi Bakı bu razılaşmaya öz maraqlarına uyğun qeyd əlavə etməklə sülh sazişində delimitasiya məsələsini də həll etmiş oldu. Sülh sazişində yeni prinsipləri – bu ya keçmiş xəritələr olacaq, ya da xətlərin ərazidə çəkilməsi – artıq Azərbaycan tərəfi irəli sürəcək.
Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın Tavuş bölgəsində icma rəhbərləri ilə 5 saat davam edən qapalı görüşünün detalları yayılıb.Publika.az xəbər verir ki, “Hraparak” nəşri görüşdə iştirak edənlərə istinadən yeni ərazilərin də Azərbaycana təhvil verilə biləcəyini yazıb.
“Paşinyan kəndləri qaytarmayacaqları təqdirdə müharibənin olacağını bildirib. Görüşdə kənd rəhbərləri Paşinyandan soruşublar ki, 4 kəndin verilməsindən sonra müharibə təhlükəsi aradan qalxacaqmı? Baş nazir isə belə zəmanətin olmadığını deyib. Qeyd edib ki, hadisələr bütün ssenarilər üzrə inkişaf edə bilər, Ermənistan maksimum müharibədən qaçmalıdır. İcma rəhbərləri təklif edib ki, delimitasiya proporsional qaydada aparılsın, Azərbaycan da Ermənistan ərazilərini (?) qaytarsın. Paşinyan cavab verib ki, hazırda bu məqbul variant deyil, Azərbaycan bunu qəbul etməyəcək”, - nəşr yazır.
Noyemberyan merinin müavini nəşrə bildirib ki, “görüşdən sonra bizim üçün təhlükənin olduğunu anladıq, biz bunu birtərəfli güzəşt hesab edirik, ona görə prosesdə iştirak etməyəcəyik”.
Nəşr qeyd edir ki, görüşdə iştirak edən icma rəhbərləri Azərbaycana yeni ərazilərin də təhvil veriləcəyini düşünürlər.
Aprelin 24-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Qırğız Respublikasının Prezidenti Sadır Japarov mətbuata bəyanatlarla çıxış edirlər.
Bu barədə Azərbaycan Prezidentinin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.