 |
|
Prezident İlham Əliyev MDB dövlətlərinin təhlükəsizlik və xüsusi xidmət orqanları rəhbərlərini qəbul edib.
Bu barədə Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 11-da MDB-yə üzv dövlətlərin təhlükəsizlik və xüsusi xidmət orqanları rəhbərləri Şurasının 53-cü iclasının iştirakçılarını – Rusiya Federasiyası Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin direktoru, MDB dövlətlərinin təhlükəsizlik və xüsusi xidmət orqanları rəhbərləri şurasının sədri Aleksandr Bortnikovu, Rusiya Federasiyası Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin direktoru Sergey Narışkini, Belarusun Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri İvan Terteli, Qazaxıstanın Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri Yermek Sagimbayevi, Qırğızıstanın Baş nazirinin müavini, Dövlət Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri Kamçıbek Taşiyevi, Özbəkistanın Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətinin sədri Abdusalom Azizovu, Tacikistanın Dövlət Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri Saymumin Yatimovu və MDB-yə üzv dövlətlərin Antiterror Mərkəzinin rəhbəri Yevgeniy Sısoyevi qəbul edib.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Şuşa şəhərində keçirilən İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) üzv ölkələrin Nazirlər Şurasının 27-ci iclasının iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb.
Müraciətin mətnini xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov oxuyub.
Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan Azərbaycana səfərə gəlib.
Məqsəd İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) Şuşa şəhərində təşkil olunan 27-ci iclasında iştirak etməkdir.
H.Fidan hazırda Şuşadadır.
Qeyd edək ki, iclasda 2023-cü ildə İƏT kontekstində əməkdaşlıq çərçivəsində görülən işlər və onun nəticələri qiymətləndiriləcək, təşkilatın gündəliyində duran cari məsələlər müzakirə olunacaq.
Xatırladaq ki, İƏT Azərbaycan, Əfqanıstan, İran, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Pakistan, Tacikistan, Türkmənistan, Türkiyə və Özbəkistanın daxil olduğu regional dövlətlərarası iqtisadi strukturdur. Azərbaycan 1992-ci ildən təşkilatın üzvüdür.
"Sülh müqaviləsinin imzalanmasına qədər itirilən hər gün Ermənistanı daha böyük itkilərə yaxınlaşdırır".
Bunu Azərbaycan Təhlükəsizlik Şurasının katibi, general-polkovnik Ramil Usubov rəsmi mətbuatda dərc olunan məqaləsində qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, tarixə qovuşmuş "Dağlıq Qarabağ münaqişəsi"nin ən böyük ziyanını elə erməni xalqı, Ermənistan Respublikası çəkdi və hələ də çəkir: "Avantürist rəhbərlər onu böyük məhrumiyyətlərə, dərin böhrana məhkum etdi. Siyasi xaos, iqtisadi və sosial tənəzzül, korrupsiyalaşmış dövlət aparatı, darmadağın edilən ordu və utancverici məğlubiyyət, nəhayət, vətəndaş qarşıdurması, xaricə kütləvi miqrasiya və erməni xalqının faciələrini əks etdirən digər belə amillər Ermənistanın artıq geriyədönməz son iflas astanasında olduğunu göstərir. Erməni ictimaiyyətində öz həyatlarında yeni səhifə açmaqla bağlı çağırışların kütləviləşməsi ümid yaradır ki, bu ölkə sülh müqaviləsinin təcili imzalanmasına səmimi çalışacaq".
R.Usubov bir mühüm məqama da toxunub: "Sülh müqaviləsinin imzalanmasına qədər itirilən hər gün bu ölkəni daha böyük itkilərə yaxınlaşdırır. Sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası prosesini yekunlaşdırmaq, sülh müqaviləsini imzalamaq indi daha çox Ermənistana lazımdır. Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü tam təmin edib, sərhədlərimiz bütünlüklə nəzarətə götürülüb, qarşı tərəfdən ölkəmizə təhlükə yaradan strateji mövqelər hərtərəfli müşahidəmiz altındadır"
Prezident İlham Əliyev Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişellə telefon danışığında bildirdi ki, “Fransanın Ermənistana silah verməsi sülhə deyil, yeni qarşıdurmaya xidmət edən yanaşmadır və əgər regionda hər hansı yeni qarşıdurma baş verərsə, bunun səbəbkarı məhz Fransa olacaq”.
Bununla Azərbaycan lideri Aİ rəhbərliyinə Fransanın Cənubi Qafqazda nəyə xidmət etdiyini çatdırdı və bu, həm də bölgədəki hadisələrin sabitliyin pozulması istiqamətində inkişaf edəcəyi təqdirdə əsas səbəbkarın da Fransa olduğu haqda öncədən xəbərdarlığın edilməsidir.
Fransanın Ermənistanın maraqlarını açıq şəkildə müdafiə etdiyi sirr deyil. Bu, Azərbaycan torpaqları işğalda olduğu müddətdə də belə idi, 44 günlük müharibədə də, ondan sonra da. Vətən müharibəsində Makronun özünü “Baqramyan 33”-ün mətbuat xidmətinin rəhbəri kimi aparmasını təkcə biz yox, bütün dünya gördü. Müharibədən sonra aparılan sülh danışıqlarında Fransa prezidenti nəinki ermənipərəst kimi çıxış edir, hətta bir çox hallarda Paşinyanın demədiklərini də səsləndirir, onun etmədiklərini edirdi. Qarabağda artıq məhv edilmiş erməni separatizminin əsas dəstəkçilərindən biri də məhz Fransa idi. Bunun nəticəsi olaraq, Azərbaycan Fransanın vasitəçiliyindən imtina etdi. Lakin Qarabağda istədiyinə nail ola bilməyən Makron Cənubi Qafqazı eskalasiya ocağına çevirməkdə israrlı görünür. Və hələ ötən ilin sentyabrından başlayaraq, hərbi müstəvidə Ermənistanla əməkdaşlığın genişləndirilməsinin yekun hədəfi də məlumdur:
- Ermənistan-Azərbaycan sülh müqaviləsinin imzalanmasının qarşısını almaq;
- Ermənistan üzərindən bölgədə yeni hərbi toqquşmalar yaratmaq;
Bu hədəfə çatmaq üçün bütün imkanlarından istifadə edən Fransanın birdən çox siyasi məqsədi var.
Birincisi, Ermənistanı Rusiyanın orbitindən uzaqlaşdırmaq;
İkincisi, Rusiyanın Ermənistanın təhlükəsizliyində boşalan yerini tutmaq;
Üçüncüsü, Avrasiyanın nəqliyyat şəbəkələrində əsas hablardan birinə çevrilən Cənubi Qafqazı hərbi eskalasiyaya sürükləməklə bu layihələri pozmaq;
Fransa Ermənistanı bölgədə özünün plasdarmı kimi görür. Burada Fransadakı erməni diasporunun qisasçılıq siyasəti də təsirsiz deyil və aydındır ki, terrorizmi dəstəkləyən Papazyan kimi daşnaklara hesabat verəcək qədər zəif olan Makronun ermənilər qarşısında öhdəlikləri də var. Bunu onun özü də gizlətmir. Digər tərəfdən, Ermənistan Fransaya Afrikadakı məğlubiyyətin kompensiyası üçün lazımdır. Makron hakimiyyəti fransızlara ölkənin təsir imkanlarını uzaq coğrafiyalara qədər yaydığını isbatlmaq istəyir.
Və “paket” olaraq əldə etmək istədiyi bu məqsədlər üçün Afrikadakı zəngin təcrübəsindən istifadə edərək, Cənubi Qafqazı “qan çanağına” çevirməyə hazırlaşır.
Ermənistana səfər edən Fransanın xarici işlər naziri Katrin Kolonna bunu açıq şəkildə bəyan etdi. O bildirib ki, “Fransa Ermənistanın özünü müdafiə edə bilməsi üçün hərbi texnikanın tədarükü ilə bağlı müqavilələr imzalayacaq”.
Sual yaranır, kimə qarşı? Azərbaycana, Türkiyəyə, yoxsa Rusiyaya qarşı?
Torpaqlarını erməni işğalından azad edən Azərbaycan Ermənistan ərazisinə iddiasının olmadığını ən yüksək səviyyədə bəyan edib və bundan sonra əsas prioriteti bölgədə sülhə nail olmaqdır. Bu məqsədlə Ermənistanla sülh müqaviləsini imzalamaq niyyətindədir. Lakin rəsmi İrəvan müxtəlif iddialar və bəhanələrlə sülh sazişindən yayınır və aydındır ki, onu buna sövq edən əsas qüvvə məhz Fransadır. Cənubi Qafqazda Ermənistan üzərindən “yuva qurmaq” istəyən Makron hakimiyyətinin tətbiq edəcəyi ssenari də aydın görünür:
- Ermənistan sərhəddə Azərbaycana hücum edəcək və yeni eskalasiya yaranacaq;
- Beynəlxalq müstəvidə “Azərbaycan Ermənistana hücum edir” kampaniyası başlanacaq və rəsmi Bakıya təzyiq cəhdləri ediləcək;
- İrəvan KTMT-nin “Azərbaycana qarşı çıxmadığını” əsas gətirərək, təşkilatdan ayrılmağı gündəmə gətirəcək;
- Rusiyanın erməniləri müdafiə etmədiyini əsas götürərək, Ermənistanın təhlükəsizliyini Fransaya həvalə edəcək, hətta Gümrüdəki 102-ci bazanın ölkədən çıxarılması tələbini irəli sürəcəkləri də gözləniləndir;
- Türkiyəyə qarşı ərazi iddialarının yenidən aktuallaşması da istisna deyil: Fransa xarici işlər nazirinin Ermənistana səfəri zamanı Ağrı dağının fotosunu “biz qayıtdıq” qeydi ilə paylaşması da bu kontekstdə təsadüfi deyil;
Fransanın “müdafiə olunmaq” adı altında Ermənistanı silahlandırması, İrəvana hərbi attaşşe təyin etmək və Zəngzurda, məhz Azərbaycanla sərhəddə konsulluq açmaq istəyi də tətbiq ediləcəyi gözlənilən bu ssenarinin tərkib hissəsidir.
Fransa artıq Ermənistanda hərbi missiya açıb. Bu ölkənin müdafiə naziri Sebastyan Lekornyu bildirib ki, “missiya bizə gündəlik olaraq Ermənistan ordusu və hakimiyyəti ilə əlaqədə olmaq, onarın müdafiə sahəsində tələbatlarını öyrənməyə imkan verəcək”. Eyni zamanda, o bəyan edib ki, “Fransa Ermənistanın müdafiə sahəsində tələbatlarını araşdırır. Prezidert (Makron – red) şəxsən prosesləri izləyir, çünki bu məsələ Fransa üçün çox vacibdir. O, (Makron – red) bildirib ki, bizim üçün əsas məqsəd Ermənistanın ərazi bütövlüyü, suverenliyi və ölkə əhalisinin müdafiəsidir”.
Göründüyü kimi, Fransa Ermənistanı “müdafiə olunmaq” məqsədilə silahlandırır və Azərbaycana qarşı hücuma hazırlaşdırır. Bunun nəticəsi Ermənistan üçün ağır olacaq, çünki Azərbaycan istənilən təxribata “dəmir yumruq”la cavab verəcək. 44 günlük müharibə və ondan sonra baş verənlər Ermənistanın Azərbaycanla bacarmasının mümkünsüz olduğunu təsdiq edir. Bunu Parisdə də anlayırlar, lakin Makronun məqsədi Ermənistanı qorumaq, yaxud gücləndirməkdən daha çox, ondan Cənubi Qafqazı qan çanağına çevirmək üçün istifadə etməkdir. Afrikada da maraqlarını təmin etmək üçün məhz bu ssenridən - bir ölkəni digər ölkəyə qarşı hücuma təhrik etmək - yararlanıb. İndi Cənubi Qafqazda Afrika ssenarisini tətbiq etməyə hazırlaşır.
Publika.az
Uzun illərdir Azərbaycan erməni yalanları, ağlagəlməz “planlar”ından qulağı döyənək olmuşdu. Müharibədən sonra bu “fantaziya” dolu ermənilərdən qismən yaxamısı xilas edə bildik. Indi isə İran ermənilərin yolunu tutmağa başlayıb.JAMAZ.İNFO xəbər verir ki, son bir neçə gündə İran ordusundakı mənbə mütəmadi olaraq, erməni nəşrlərinə xəyallar, “gizli planlar”dan bəhs edirlər. Ötən günlərdə həmin mənbə NATO-nun Ermənistana gələcəyindən, Zəngəzur Dəhlizinin “NATO yolu” olmasından bəhs edirdi. Bu gün həmin mənbə “Azərbaycan ərazisində yeni İsrail yaradılır” başlıqlı xəbər paylaşıb.
“İravunk” qəzeti həmin mənbəyə istinadən yazıb ki, guya, İsrailin “Ağıllı kənd” layihəsi Azərbaycan xalqı üçün nəzərdə tutulmayıb. “Fələstindən qovulmuş yəhudilər Qarabağa və işğaldan azad edilmiş ona bitişik ərazilərə yerləşdirilməlidir. Xüsusən də Xankəndini ümumilikdə yəhudi qaçqınlarına verməyi planlaşdırırlar. Xankəndinin təcili boşaldılmasında da məqsəd bu idi. Sionist Corc Sorosun xidmətçisi Paşinyan da bu planı qəbul edib və razılaşıb. Ona görə də erməniləri tələsik Xankəndindən çıxartdı”.
P.S. Doğrusu, İran ordusundakı mənbənin fantaziyasına heyran qalmamaq olmur. Birincisi, Qarabağda inşa edilmiş “ağıllı kənd”lərin sayı elə də çox deyil. Onların birincə isə Zəngilan camaatının bir hissəsi yerləşdirilib və hazırda orada yaşayırlar. Tarixdə hələ heç bir mənbə zəngilanlıların yəhudi əsilli olduğunu təsiqləməyib. Görünür, İranın əlində belə bir “sənəd” var.
İkincisi, ermənilərin Qarabağdan çıxarılması Paşinyan və ya digər yanın işi ola bilər. Amma Qarabağın məhz yəhudiləri köçürmək üçün boşaldılması nağıldır, heç bir əsası da yoxdur. Əvvəla, Qarabağ Azərbaycan Ordusunun rəşadəti ilə azad edilib. Eyni zamanda, həmin şəhərlərin sakinləri var və onların da mərhələli şəkildə köçü həyata keçiriləcək.
Qaldı, yəhudilərin Qarabağa köçürülməsinə, burda da qəbahətli bir şey yoxdur. Əgər İsraildən qaçqın düşmüş insanlar Azərbaycana müraciət edərlərsə, Bakı məmnuniyyətlə onları qarşılamağa hazırdır.
Və son. Azərbaycan hazırda 200 minə yaxın yəhudi yaşayır. Qarabağ köçürmək lazımdırsa, elə onları köçürə bilərik. Lakin buna gərək yoxdur.
“Zəngəzur dəhlizinin açılması Cənubi Qafqazda ümumi sabitlik üçün mühüm amil olacaqdır. Azərbaycanın əsas ərazisini Naxçıvanla birləşdirəcək bu dəhliz bütün Cənubi Qafqaz dövlətlərinin iqtisadi inkişafına töhfə verəcək”.
Bunu Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzin deyib.
O həmçinin vurğulayıb ki, Moskva İrəvanın Roma Statutuna qoşulmasını tamamilə qeyri-dost addım hesab edir.
Qurum rəsmisi Vardanyan, Qukasyan, Saakyan və digərlərinin məsələsinə gəlincə, qeyd edib ki, bu, İrəvanla Bakı arasında həll olunmalıdır.
“Azərbaycan Prezidenti ilə görüş Gürcüstan və Azərbaycan arasında əlaqələri gücləndirməyə və iqtisadi artımı təşviq etməyə yönəlib”.
Bunu Gürcüstan Respublikasının Baş naziri İrakli Qaribaşvili rəsmi “X” hesabında qeyd edib.
Dünyanın əsas gündəm maddələrindən biri olan Qarabağ “məsələsi” artıq Azərbaycan üçün bir “məsələ” olmaqdan çıxdı. 2020-ci ildə start götürən müharibənin nəticələri Ermənistan üçün olduqca ağır oldu. İndi isə onlar Qarabağı tamamən tərk edərək dünyaya fərqli istiqamətli mesajlar göndərir. Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi olaraq Qarabağ, Zəngəzur dəhlizi və mümkün sülh ehtimallarını dəyərləndirmək üçün qərb siyasiləri ilə bu qəbildən müzakirələr aparır. Daha öncə ABŞ-ın Azərbaycandakı səfiri Metyu Brayza, ATƏT qrupunun işini bəyəndiyini və zamanında nəticələrə doğru getdiyini bildirmişdi. Ancaq o həmçinin Anti-terror tədbirlərindən 1 gün öncə aparılan müzakirəmizdə qətiyyən silahlı qarşıdurmanın daha olmayacağına inandığına da bildirmişdi. Zaman isə göstərdi ki, o, bu proqnozunda yanıldı. Erməni qanunsuz silahlı dəstələrinin Qarabağdan bir mənalı yox olmasının tək çarəsi sarsıdıcı anti-terror tədbirləri idi.
ABŞ dövlət departamentinin və Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (CIA) xarici kəşfiyyat üzrə xüsusi məsləhətçisi funksiyasını yerinə yetirmiş Pol Qobl isə Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi vasitəsilə bir sıra vacib məsələlərə aydınlıq gətirib. Onun sözlərinə görə, Qarabağda qanunsuz erməni hərbi birləşmələrinin qətiyyətlə məğlub edilməsi çox təəssüf ki, oradakı etnik ermənilər tərəfindən Prezident Əliyevin dediklərini (Azərbaycanın onların hüquqlarının təmin ediləcəyi) qəbul etmələrinə səbəb olmadı. Onların bu cürə kütləvi qaçışı ən azı etimadsızlıq səsverməsidir, lakin bu, şübhəsiz ki, bütün dünyada bir çoxlarının gözü önündə baş verir. Təbii ki, dünyada çoxları Azərbaycana və Türkiyəyə bu səbəblə bir mənalı yanaşmayacaq. Pol Qobl hesab edir ki, Prezident İlham Əliyev 2020-ci ildə Azərbaycanın irəliləyişini Qərbi təhrik etmədən dayandırmaqda tamamilə haqlı idi.
“Düşünürəm ki, Qarabağ erməniləri ərazini tərk etməsə, ilk müharibədən sonra reinteqrasiyaya tam riayət etsə, bu möhtəşəm uğur olardı, ancaq onlar bunu etmədilər. Belə olsa idi bu Azərbaycan daxilindəki icma Bakının məqsədlərinə xidmət edərdi. Demək olar ki, etnik cəhətdən homogen Azərbaycanın yaradılmasının mükəmməl nümunəsi olardı” – deyə Qobl bildirib.
Xatırlatmaqda fayda var ki, Pol Qobl həmçinin Zəngəzur məsələsi ilə də 30 ildən artıqdır ki maraqlanır və müxtəlif araşdırmalar edir.
“Mən çox yaxşı başa düşürəm ki, Stalin ermənilərlə azərbaycanlılar arasında düşmənçiliyi təmin etmək üçün Cənubi Qafqazda sərhədləri özü çəkib. Bununla da, bu sərhədlər Moskvaya "parçala və idarə et" oyununu daha asan həyata keçirməyə imkan verəcəkdi. Bir tərəfdən, Azərbaycanda ermənilərin məskunlaşdığı, lakin Azərbaycanın daxilində olan və Azərbaycan kimi tanınan Qarabağ var. Digər tərəfdən, Azərbaycandan ayrı qalmış Naxçıvan muxtariyyəti var ki, buraya SSRİ-nin tərkibində yeganə quru körpüsü ermənilərin Sünik vilayəti adlandırdıqları ərazidən keçirdi. Mənim fikrimcə, Ermənistan və Azərbaycan mübahisəsinin yeganə həlli bu iki məsələnin həll olunduğu bir çıxış yolunun əldə edilməsidir. Mənim öz təxminlərimə görə, yaxın bir neçə həftə ərzində Qarabağ tamamilə ermənisiz qalacaq. Həmçinin Türkiyə prezidenti təklif edib ki, Ermənistan dəhliz açmaq istəməsə, Azərbaycan bu məsələdə İrandan istifadə edə bilər. Mən bunu təsəvvür etməkdə çətinlik çəkirəm. Ümid edirəm ki, hansısa dəhliz razılaşdırıla bilər. Düşünürəm ki, indi bunun perspektivi erməni əhalisi Qarabağı tərk etməzdən əvvəl olduğundan daha azdır. Düşünürəm ki, Azərbaycan Prezidenti Əliyevə və başqalarına qarşı daha çox təzyiqlər olacaq.”
Hazırda diqqət mərkəzində olan amillərdən biri də şübhəsiz ki, Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin regiondakı taleyidir. Bəzi Qərb siyasətçiləri onları ümumiyyətlə sülhməramlı adlandırmır. Onlar buna səbəb kimi rus sülhməramlılarının beynəlxalq hüquqa uyğun olmadığını deyir. Lakin təbiidir ki, əsasən sülhməramlılar neytral üçüncü ölkələrdən olur. Pol Qobl isə düşünür ki, onlara sülhməramlı demək olmaz və bunun səbəbi isə odur ki, rusların konflikt tərəflərindən birində hərbi bazası var, digəri ilə isə real gərginlik var.
Qobl düşünür ki, Bakının onlardan getmələrini tələb etməkdən başqa çarəsi yoxdur. Nəzərə alsaq ki, onların mövcudluğu üçün əsas yoxdur. Əgər Zəngəzurda nəsə müsbət addımlar görülsə və Azərbaycanın qərbində hələ də Rusiya qüvvələri varsa, keçmiş xarici kəşfiyyat məsləhətçisinin fikrincə, Putinin belə olan halda qüvvələrini geri çəkməyə razı olması çox çətin olacaq.
Pol Qobl həmçinin Ermənistanın son vəziyyəti ilə bağlı da maraqlı fikirlər səsləndirib.
“Ermənistanın son hərəkətləri Moskvanın onları artıq tam bir dost kimi qəbul etməməsinə səbəb oldu. Bir neçə il əvvəl çox müdrik azərbaycanlı şərhçi müşahidə etmişdi ki, Cənubi Qafqazda həmişə Gürcüstan alət, Ermənistan yol, Azərbaycan isə mükafatdır. Düşünürəm ki, qısamüddətli perspektivdə Moskva həqiqətən də düşünür ki, o, təkcə Qarabağdan qayıdan ermənilər və onların siyasi liderləri ilə Ermənistanda Qarabağ lobbisini bərpa etməklə və bundan Paşinyan rejimini devirmək üçün istifadə etməklə, Ermənistanda kifayət qədər gərginlik, qeyri-sabitlik yarada bilər. Ermənistanda son 30 ildə sabit demokratiyanın mükəmməl təcrübəsi yoxdur. Düşünürəm ki, ruslar hər şeyi dəyişə biləcəklərinə inanırlar. Eyni zamanda, eşitdiklərimizə əsasən, Moskvada Ermənistanla bağlı fikirlər dəyişir. Moskvanın Ermənistanla dost olmasındansa, Azərbaycanla dost olmaqdan daha çox qazanacağına dair dönüş nöqtəsi sayıla biləcək fikirlər səslənir. Ermənistan həmişə alət olub, heç vaxt məqsəd olmayıb. Rusiya onları özlərinə inandırdı ki, ermənilərin getməyə yeri yoxdur. Ola bilsin ki, ermənilərin getmək üçün yaxşı yeri yoxdur, amma indi Parisdə, xüsusən də Moskvanın düşündüyündən daha vacib olan dəstək var. Qısa müddətdə, məncə, Moskva Paşinyanı, bəlkə də zorakılıqla devirməyə çalışacaq. Mənim təxminlərimə görə, Azərbaycan bu müddət ərzində böyük bir səhvə yol verməsə, ancaq qazanan tərəf olacaq. Bu, əlbəttə ki, çoxsəviyyəli oyundur, bu, üç və ya dörd səviyyədə oynanan şahmatdır, ona görə də heç vaxt güman etməmək lazımdır ki, bir səviyyədə görünənlər bütövlükdə oyunda mütləq baş verəcəkdir.”
ABŞ dövlət departamentinin xüsusi məsləhətçisi münaqişənin bitdiyinə dair fikirlərə isə qatılmadığını özünəməxsus şəkildə bildirdi. Onun fikrincə, münaqişənin bitməsinə dair düşüncələrə qapılmaq hələ çox tezdir.
“Mən münaqişənin bitdiyini düşünmürəm. Amma düşünürəm ki, Azərbaycan istədiyinə artıq nail olub. 1991-ci il sərhədlərində olan suveren nəzarət bərpa edildi. Hesab edirəm ki, bu, Azərbaycan üçün böyük nailiyyətdir. Ancaq təəssüf ki, Xankəndindən qaçan ermənilərin görüntüləri Azərbaycana qarşı bir çox yerlərdə açıq düşmənçilik olmasa da, şübhəlilik hissi doğurur. Mən heç bir razılaşmanın sülh təşkil edəcəyini gözləmirəm, başqa sözlə, Ermənistanın baş naziri ilə Azərbaycan Prezidentinin iki ölkə arasında sülh adlı vahid sənəd imzalayacağı günü görməyəcəyik. Düşünürəm ki, görəcəyiniz şey çox müxtəlif müqavilələrdir. Bəziləri böyük məsələlərdə, bəziləri kiçik məsələlərdə. Bir çox mürəkkəb şeylər var ki, onları həll etmək lazımdır. Bunlardan biri də təbii ki, Zəngəzurdur. Ermənilər indi çox adam tərəfindən xəyanət edildiyini düşünürlər. Bəs onlar diplomatik masaya nə gətirir? Məncə, ermənilər yaxın aylarda daha çox diplomatik güc əldə etmək üçün Paris və ümumiyyətlə qərblə əlaqələrini gücləndirməyə çalışacaq. Hesab edirəm ki, Azərbaycan daha güclü mövqedədir, açıq desək, biz hamımız nə olacağını bilirdik. Mən 80-ci illərin sonundan bəri bu münaqişə haqqında yazıram. Sizə deyə bilərəm ki, Azərbaycan və Ermənistan müstəqillik əldə etdikləri gündən hamıya aydın idi ki, nəhayət, Azərbaycan Cənubi Qafqazda istədiyini diktə etmək üçün lazım olan siyasi və hərbi gücə malik olacaq. Hər zaman hərbi gücdən istifadə etməklə daha geniş məqsədlərə nail olmursunuz. Rusiya dünyanın gözündə Putinin Ukraynaya qarşı başladığı müharibədən əvvəl qat-qat güclü idi. Məndən soruşsalar, Azərbaycana məsləhətim bu olacaq. Bu, Azərbaycanın özünü sülhməramlı kimi göstərmək üçün səxavətli olmasının vaxtıdır. Azərbaycan deməlidir ki, biz ermənilərin hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi ilə bağlı dediklərimizi etməyə tam qadirik, təəssüf edirik ki, onların çoxu buna inanmayıb. Biz Ermənistanla əməkdaşlıq etmək istəyirik, tranzitin oradan keçməsini istəyirik və dəhliz haqqında saziş arzu edirik. Bunun üçün biz tam diplomatik əlaqələr açmaq niyyətindəyik.”
Keçmiş ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi (CIA) kimi bir qurumda bölgəmizlə bağlı araşdırmalarda çalışmış cənab Qolb son cümlələrində artıq bir çoxlarına bəlli olan qalib müdrikliyi və onun funksiyasından danışır. Ermənistanın isə bundan sonra məğlub tərəf kimi artıq düşmən mövqedən çəkilib-çəkilməyəcəyi hələlik naməlum olaraq qalır.
Paşa Bayramov
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin aparıcı məsləhətçisi
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) missiyası növbəti dəfə Qarabağa səfər edib.
"Report" xəbər verir ki, missiya üzvləri bu gün Ağdamdan Əsgəran-Xankəndi istiqamətində hərəkət edib.
Qeyd edək ki, BMT missiyası bundan öncə oktyabrın 1-də Qarabağda olub. Missiyanın məqsədi vəziyyətlə yerində tanış olmaq və sakinlərin humanitar ehtiyaclarını müəyyən etməkdir.