![]() |
|
Əgər, Laçın postu ilə bağlı BMT Nizamnaməsi və beynəlxalq hüquq normalarına uyğun qərar veriləcəksə, deməli, Ermənistanın absurd və məntiqsiz iddiası istənilən halda, geri çevrilməlidir... Yox əgər, Təhlükəsizlik Şurası rəsmi İrəvanın tələbini dəstəkləyərsə, bu, beynəlxalq hüquq normalarının, o cümlədən də, BMT Nizamnaməsinin kobud şəkildə pozulması anlamına gələcək və bu qurumun gələcək taleyi böyük risk altına düşəcək...
BMT-nin gələcək taleyi böyük risk altındadır. Bu nüfuzlu beynəlxalq qurumun müasir dövrün tələblərinə cavab verib-vermədiyi hazırda ciddi şübhə altındadır. Ona görə də, indi bu məsələ müxtəlif beynəlxalq platformalarda geniş şəkildə müzakirə olunmaqdadır. Və BMT-nin öz funksiyalarını, o cümlədən də tarixi-siyasi missiyasını yerinə yetirə bilmədiyi artıq qətiyyən şübhə doğurmur.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, BMT-nin fəaliyyətinin müasir dövrün tələblərinə cavab vermədiyi barədə indiyə qədər bir çox arqumentlər gündəmə gətirilib. Xüsusilə də, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan BMT-də ciddi islahatlara ehtiyac olduğunu vurğulayıb. Üstəlik, “Dünya beşdən böyükdür” tezisi də məhz Türkiyə liderinə aiddir.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın bu tezisi məntiqlidir və mövcud situasiyanı tamamilə əks etdirir. Çünki BMT-nin əsas qərarverici qurumu olan Təhlükəsizlik Şurası cəmisi beş dövlətin nəzarəti altındadır. Həmin beş dövlət – ABŞ, Böyük Britaniya, Çin, Rusiya və Fransa BMT Təhlükəsizlik Şurasında istənilən qərara veto qoymaq hüququna sahibdirlər.
Təbii ki, bu, BMT Təhlükəsizlik Şurasının fəaliyyəti qarşısında dayanan ən böyük ədalətsizlik faktorudur. Çünki həmin beş ölkə öz milli maraqlarına uyğun gəlməyən istənilən qərara veto qoymaqla, BMT Təhlükəsizlik Şurasında ədalətli qərarlara əngəl ola bilirlər. Yəni, BMT də, bu qurumdan ədalət gözləyən dünyanın digər dövlətləri də əslində, müəyyən mənada, veto hüquqlu beş ölkənin - ABŞ, Böyük Britaniya, Çin, Rusiya və Fransanın milli maraqlarının girovuna çevrilmiş durumdadır.
Bu səbəbdən, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasında istənilən problemin müzakirəsi veto hüququ olan beş ölkə arasında nüfuz savaşına qədər inkişaf edə bilir. Ümumilikdəsə, bu beş ölkə dünyanı öz bildikləri kimi idarə etməyə çalışırlar, beynəlxalq hüquq normalarını kobud şəkildə pozduqları haldasa, BMT Təhlükəsizlik Şurasında heç bir sanksiya ilə üzləşmirlər.
Buna ən ciddi örnəklərdən biri kimi, məhz Fransanın müstəmləkəçi siyasətini göstərmək olar. Belə ki, BMT-nin Nizamnaməsi müasir dünyada müstəmləkəçiliyi, xalqların başqa ölkələr tərəfindən istismarını qadağan edir. Halbuki Fransa müasir dünyada öz müstəmləkəçilik ənənələrini davam etdirən ölkələri arasında ön sıralarda yer alır.
Məsələ ondadır ki, rəsmi Paris hələ də Afrika qitəsində yerli xalqların istismarına, ölkələri üzərində isə Fransanın müstəmləkəçiliyinə davam edir. Yəni, Fransanın müasir siyasi sistemi orta əsrlər dövrünün ənənələrindən hələ də uzaqlaşmayıb. Üstəlik, Fransanın Afrikada müxtəlif yerli xalqlara qarşı soyqırımlar törətdiyi inkaredilməz reallıqdır.
Ancaq Fransa bütün bu bəşəri cinayətlərinə qarşılıq olaraq, BMT Təhlükəsizlik Şurasının heç bir sanksiyası ilə üzləşməyib. Çünki bu qurumun qərarları məhz bəşəri cinayətlər törədən Fransanın veto hüququndan birbaşa asılıdır. Eyni zamanda, ABŞ, Rusiya və Çinin də müxtəlif cinayətləri mövcuddur. Deməli, BMT-də islahatlar ilk növbədə məhz Təhlükəsizlik Şurasında bu beş ölkənin veto hüququnun ləğv edilməsi ilə başlamalıdır.
Onu da qeyd edək ki, hətta ABŞ rəsmi dairələri belə, vaxtilə BMT-nin öz dövrünü sona çatdırdığını bəyan edirdilər. Əsas səbəbsə, BMT Təhlükəsizlik Şurasının digər veto hüquqlu üzvlərinin ABŞ-ın İraqa hərbi müdaxiləsinə qarşı çıxmasıyla bağlıydı. Yəni, Ağ Ev ABŞ-ın maraqlarına cavab verən qərarın verilmədiyini səbəb göstərək, BMT-nin ləğv edilməsinin vacibliyini qabardırdı. Və belə bir qurumun dünyanın idarə olunmasında hansı səviyyədə effektiv ola biləcəyi ciddi mübahisə mövzusudur.
Xatırladaq ki, Ermənistanın beynəlxalq himayədarlarına, ilk növbədə müstəmləkəçi Fransaya güvənən rəsmi İrəvan belə, son 30 ildə BMT Təhlükəsizlik Şurasının Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin azad edilməsi barədə dörd qətnaməsini yerinə yetirməyib. İndi isə rəsmi İrəvan BMT-yə növbəti dəfə siyasi zərbə endirməyə çalışır. Ermənistanın Laçın postunun ləğv edilməsi ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasına müraciət göndərməsi və həmin “sənəd”in müzakirəsinə nail olması belə düşünməyə tamamilə əsas verir.
Məsələ ondadır ki, Azərbaycan öz ərazsində nəzarət-buraxılış məntəqəsi yaradıb. BMT Nizamnaməsinə və beynəlxalq hüquq normalarına görə, bütün ölkələrin belə bir haqqın mövcuddur. Azərbaycan da bu hüququndan istifadə edib. İndi Ermənistan BMT Təhlükəsizlik Şurasından tələb edir ki, Azərbaycanın Laçın postu qeyri-qanuni elan olunsun və ləğv edilsin. Və beynəlxalq hüquqa zidd məntiqsiz tələb yalnız “erməni siyasi düşüncəsi” tərəfindən icad edilə bilərdi.
Ona görə də, indi BMT Təhlükəsizlik Şurasının bu absurd tələblə bağlı hansı qərarı verəcəyi böyük maraq doğurur. Çünki əgər, BMT Nizamnaməsi və beynəlxalq hüquq normalarına uyğun qərar veriləcəksə, deməli, Ermənistanın məntiqsiz iddiası geri çevrilməlidir. Yox əgər, BMT Təhlükəsizlik Şurası rəsmi İrəvanın tələbini dəstəkləyərsə, bu, beynəlxalq hüquq normalarının, o cümlədən də, BMT Nizamnaməsinin kobud şəkildə pozulması anlamına gələcək.
Nəticədə məlum olacaqsa, dünyada beynəlxalq hüquq normaları əhəmiyyətini itirib, BMT Nizamnaməsi isə boş və mənasız söz yığınıdır. Əgər, BMT Nizamnaməsi Ermənistan naminə öz hüquqi qüvvəsini itirərsə, deməli, bu beynəlxalq qurumun fəaliyyəti üçün də elə bir ciddi ehtiyac qalmayacaq. Və bu baxımdan, onsuz da müasir dövrün tələblərinə qətiyyən cavab verməyən BMT-nin dağılma prosesi sürətlənə bilər.
Onu da qeyd edək ki, vaxtilə keçmiş SSRİ-nin dağılmasında məhz erməni separatizmi və terrorizmi həlledici rol oynamışdı. İndisə, Ermənistan öz hüquqa zidd iddiaları ilə BMT-nin gələcək taleyini böyük risk altına salmağa başlayıb. Yəni, əgər, BMT Təhlükəsizlik Şurası Ermənistanın avantürist planlarına “alət” olarsa, onsuz da böhran keçirən bu qurumun yaxın gələcəkdə dağılma ehtimalı real görünür. Azərbaycanın isə beynəlxalq hüquqa və BMT Nizamnaməsinə zidd olan hansısa qərarı icra etmək kimi məcburiyyəti qətiyyən yoxdur.(Yeni Müsavat)
Qarabağ bölgəsində Ermənistan və separatçıların, eyni zamanda öz maraqları üçün sülhün əldə olunmasına əngəl törədən ölkələrin əvvəlcədən də bildiyimiz teatr və kinosayağı fəaliyyətləri, oyunları artaraq davam edir. Hadisələrin görünən və pərdəarxası tərəfləri var. Ona görə də baş verən prosesləri kiçik və genişmiqyaslı formada dəyərləndirmək mümkündür.
Bu sözləri Axar.az-a Türkiyənin Azərbaycandakı keçmiş hərbi attaşesi, general Yücel Karauz deyib.
General rus sülhməramlıların nəzarəti altında Xocalı hava limanından Qarabağdakı erməni terrorçularına silah daşındığını qeyd edib:
“Əvvəlcə kiçikmiqyaslı dəyərləndirmədən başlayaq. 10 noyabr bəyanatının imzalanmasından artıq 33 ay keçib. Bəyanatın şərtlərinə görə sülhün təminatçısı olan rus sülhməramlılar Qarabağdakı erməni terrorçuları və Ermənistan ordusunun qalıqlarını tamamilə Azərbaycan ərazisindən çıxarmalı, eyni zamanda Laçın yoluna paralel şəkildə Zəngəzur dəhlizi açılmalı idi. Artıq üç ilə yaxın müddət keçməsinə baxmayaraq, nə Ermənistanın, nə də terrorçu qrupların təxribatları səngiyir. Əksinə biz həm sərhəddə, həm də rus sülhməramlıların Qarabağdakı müvəqqəti məsuliyyət bölgəsində topların, HHM sistemlərinin yığıldığını, eyni zamanda yeni döyüş mövqelərinin hazırlandığını, istehkam qurğularının möhkəmləndirildiyini, mina döşəndiyini müşahidə edirik. Öncə Azərbaycanın xoş niyyətindən istifadə edib rus sülhməramlıların gözü qarşısında Laçın yolundan silah, narkotik və faydalı qazıntıları daşıdılar, ancaq sərhəd-buraxılış məntəqəsinin qurulması ilə planları alt-üst oldu. İndi isə Qarabağdakı terrorçulara silahlar rus sülhməramlıların nəzarətindəki Xocalı hava limanı üzərindən daşınır. Yəni bütün bunlar rus sülhməramlıların birbaşa dəstəyi və nəzarəti altında həyata keçirilir. Baş verənlərin hamısı haqqında da nöqtə-vergülünə kimi məlumatları var. Brüssel, Vaşinqton və Moskvadakı danışıqlara rəğmən Kəlbəcər istiqamətində Azərbaycan mövqelərinin atəşə tutulması, hərbi və terrorçu fəaliyyətlərin artması qarşı tərəfin ağıllanmadığını, yenə yumruq istədiyini göstərir”.
Yücel Karauz Rusiyanın Qarabağdakı separatçıları dəstəkləməklə əslində özünə quyu qazdığını bildirib:
“Böyükmiqyaslı dəyərləndirməyə görə isə məsələ budur ki, əgər Rusiya istəsəydi, Türkiyə ilə birlikdə 10 noyabr bəyanatını ən qısa zamanda sülh müqaviləsinə çevirə bilərdi. Rusiya beş il boyunca Qarabağın sülhməramlılar vasitəsilə yalnız öz nəzarətində qalacağını düşünürək yanıldı və bu, davam edir. Bəyanat sülh müqaviləsinə çevrilmədiyi üçün də zamanla prosesə Brüssel, ABŞ, heç vaxt münaqişənin bitməsini istəməyən Fransa, İran kimi dövlətlər inteqrasiya etdi. Yəni əslində Rusiya özünü tələyə saldı və hadisələrin gedişatı daha qarışıq, çoxtərəfli mahiyyət daşımağa başladı. Artıq ölkələr Üçüncü Dünya müharibəsinə doğru sürətlə irəliləyir. İstər Ukrayna müharibəsi, istər digər toqquşma bölgələri, istərsə də Afrikada başlayan gərginlik bunun göstəriciləridir. Cənubi Qafqaz da Qərbin, Rusiyanın, Çinin, Hindistanın və digərlərinin maraqlarının toqquşduğu nöqtədir. Qarşıda gözlənilən müharibə isə yalnız bir bölgədə meydana gələn toqquşma ilə başlamayacaq. Moskva vaxt itirmədən 10 noyabr bəyanatının sülh sazişinə çevrilməsini təmin etmək üçün öhdəliklərini yerinə yetirməlidir. Xocalı hava limanından terrorçulara silah-sursat daşımağın, onları ora-bura aparıb gətirməyin Moskvaya heç bir faydası yoxdur”.
General artıq vəziyyətin öz axarından çıxdığını, antiterror əməliyyatından başqa yol olmadığını vurğulayıb:
“Fikrimcə, Azərbaycan sivil ölkə kimi bütün dünyaya öz torpağında başqasının ordusunu, silahlı qruplarını görmək istəmədiyini elan etməlidir. Ondan sonra Moskva və İrəvana bütün yarımçıq qalan işlərin yerinə yetirilməsi üçün 31 dekabra kimi vaxt verməli, təxribatların, Xocalı havalimanından daşınmaların davam etməsi halında isə Ermənistan və Qarabağdakı terrorçuların hərbi nöqtələri Şanlı Azərbaycan Ordusu tərəfindən yerlə-yeksan olunmalıdır. Bu, beynəlxalq hüquq baxımından da Azəbaycanın haqqıdır. Problemi kökündən həll etmək üçün başqa yol yoxdur. Hazırda xoş niyyət göstərmək, sülhə şans tanımaq, diplomatik yolla həll kimi vasitələrdən istifadə şansı demək olar ki, tükənib və vəziyyət öz məcrasından çıxıb. Növbəti dəmir yumruğun vaxtı çatıb. Bir daha vurğulamaq istəyirəm ki, Azərbaycan dövləti dünyaya öz xəbərdarlığını etməli və hərəkətə keçərək antiterror əməliyyatı ilə bütün legitim hədəfləri məhv edərək Qarabağda terrorçuların, Ermənistan ordusunun qalıqlarının varlığına son qoymalıdır, ondan sonra sülh müqaviləsi imzalanacaq”.
Məlumdur ki, dələduz erməni milyarder, hazırda Azərbaycan ərazisindəki separatçı rejimin “kölgə” rəhbəri Ruben Vardanyan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevi övladlarına və nəvələrinə qarşı terrorla hədələyib. DİA.AZ xəbər verir ki, bu barədə görüntülər Ruben Vardanyanın geniş müsahibəsindən kəsilərək, “X” sosial şəbəkəsində yayılıb.
Bu, sözsüz ki, həm də Azərbaycanı hədələmək, Azərbaycana meydan oxumaqdır. O da bəllidir ki, Vardanyan Qarabağdakı separatçıların ideoloqu və sponsorudur. Rusiya pasportu daşımağına baxmayaraq, onun beynəlxalq erməni diasporu ilə də ciddi əlaqələri var. Bu baxımdan da Qarabağdakı erməni köpəyi öz hədəsində məhz Fransa işarəsini verir və açıq terror təhdidi ilə çıxış edir.
Azərbaycanın Vətən müharibəsində qələbəsindən sonra böyük məyusluq keçirən və heç bir sahədə revanş hərəkəti alınmayan erməni lobbisi indi Vardanyanın dili ilə Azərbaycan rəhbərini, müzəffər Ali Baş Komandanı terrorla hədələyir.
Şübhə yox ki, Azərbaycan ərazisində qeyri-qanuni olaraq məskunlaşmış və artıq qudurma həddinə gələn Vardanyanın bu açıqlamasından sonra Azərbaycan tərəfindən müvafiq addım atılacaq. Bu açıqlama yetərlidir ki, onun barəsində Rusiyaya istinadla hüquqi prosedur başladılsın. Eyni zamanda konkret bir adama - ölkə rəhbərliyinin ailəsini təhdid edən separatçıya qarşı nöqtə atəşli antiterror əməliyyatı həyata keçirilə bilər.
Bəs bu variantlardan hansı biri seçiləcək? Artıq bütün “qırmızı xətləri” keçən bu erməni iti ilə bağlı Rusiya qarşısında tələb qoyulacaqmı? Qarabağdan qaçması əngəllənəcəkmi? Qarabağdan onun ölüsü, yoxsa əli qandallı dirisi çıxacaq?
Siyasi ekspert Əziz Əlibəyli “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, Vardanyan həmin açıqlaması ilə özünün leqal hədəf olduğunu Azərbaycana bir daha xatırlatmış oldu. Analitikin fikrincə, Ruben terrorçudur və bunu çıxışı ilə də etiraf etmiş oldu: “Bu halda onun qanunvericilik qarşısında bir lüksü yaranır. Bir cinayətkara şamil edilən hüquqlar ona aid edilə bilər ki, bu açıqlaması ilə də təsdiqlədi. Vardanyan hərbi cinayətkar, terrorçu olduğunu isbat edib. Onun yeganə haqq etdiyi münasibət bir "Bayraktar"la yer üzündən silinməsi və izinin-tozunun qalmamasıdır".
“Azərbaycan ali rəhbərliyini uşaqları və nəvələri ilə hədələyən rus iti Vardanyanın Qarabağdan meyiti çıxarılmalıdır”.
Siyasi icmalçı Ramiyə Məmmədova belə deyib.
Xankəndi təlxəklərinin liderlərindən biri olan “rus desantı”, dələduz milyarder Ruben Vardanyanın Prezidenti təhdid etməsinə münasibət bildirən ekspertin fikrincə, onun başının gülləsi əskikdir. Təhlilçi hesab edir ki, onu məhv etmək ordumuz üçün çətin deyil: “Vardanyanı elə vurmaq lazımdır ki, tikəsi də tapılmasın. Necə ki, Amerika Bağdadda Qasim Süleymanini partlatdı, Pakistanda bin Ladeni, o cümlədən Bağdadini vurdu, biz də terrorizmlə mübarizədə ölkə başçısına dil uzadan separatçının dilini kəsə bilərik. Yəni heç kim bizə deyə bilməz ki, terroru maliyyələşdirən banditi niyə vurdunuz. Ümumiyyətlə, Araik də, Ruben də, Samvel də tezliklə rədd olub bölgədən gedəcəklər”.
Hüquq müdafiəçisi Xəzər Teyyublu hesab edir ki, Vardanyan da Arutyunyan kimi İnterpola axtarışa verilməlidir. Onun fikrincə, qanunvericilikdə dövlətin ali şəxsinin terrorla hədələnməsinə görə adekvat cavab verilməlidir: “Vardanyan legitim hədəfdir. Bugünlərdə Azərbaycan ermənilərin Qarabağdakı döyüş mövqelərinin peyk görüntülərini yaydı. Daha əvvəl Araik etiraf etmişdi ki, kabinetdən çıxıb hara gedirsə, Azərbaycanın xəbəri olur. Yəni bu adamları asanlıqla izləyə, hərəkətlərini təqib edə bilirik. Ona görə Vardanyan köpəyinin vurulması üçün bütün hüquqi əsaslar var. Sadəcə, Azərbaycan təmkinli siyasət yürüdür və biz "yumşaq güc" siyasəti ilə separatçı administrasiyanı darmadağın etməyi hədəfləmişik".
Hüquq müdafiəçisi BMT Təhlükəsizlik Şurasında Qarabağdakı vəziyyətin müzakirə edilməsindənsə, regionda xunta rejiminin mövcudluğunun iclasa çıxarılmalı olduğunu düşünür: “Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvü görmür ki, bölgədə sabitliyə təhdid mənbəyi bu silahlı quldur dəstələrdir? Regionda sülh və təhlükəsizlik vacibdirsə, Laçın yolunda "blokada" əsas deyil, silahlı 10 min erməni hərbçisi və onlarla birgə addımlayan Vardanyan kimi başıpozuq adamlardır. O baxımdan biz dünyanın yenidən ədalətsiz münasibətini görməkdəyik və tam haqqımız çatır ki, dövlət rəhbərliyini, ölkəni terrorla təhdid edən bu adamı zərərsizləşdirək.
Ümumiyyətlə, Qarabağda əlində silah olan və eləcə də bizə qarşı hədyanlar səsləndirən, ərazi bütövlüyümüzə təhdid xarakterli çağırışlar edən istənilən erməninin məhv edilməsi legitimdir. Biz antiterror əməliyyatı keçirməklə regionda təhlükəsizliyi təmin etmiş oluruq. Məgər enerji resurslarının buradan Qərbə axdığını bilən dünya dövlətlərinə bu lazım deyilmi?"
Onu da deyək ki, avqustun 15-də yayılan məlumata əsasən, Azərbaycanın rus sülhməramlıların müvəqqəti məsuliyyət zonasında olan Xankəndi şəhərinə göndərilmiş rusiyalı milyarder Ruben Vardanyan “xeyriyyə aksiyası”na başlayıb. Bu barədə erməni mediası xəbər yayıb. Bildirilir ki, R.Vardanyanın “Qarabağın təhlükəsizlik və inkişaf cəbhəsi” adlı “ictimai hərəkatı” sosial yeməkxanalar açır. Orada hamilə qadınlar, 16 yaşa qədər olan uşaqlar və 65 yaşdan yuxarı insanlara gündə bir dəfə pulsuz yemək veriləcək. Vardanyanın ofisindən bildirilib ki, “sosial yeməkxana” xeyriyyə proqramı “qida ilə bağlı çətinlikləri” yüngülləşdirmək məqsədi daşıyır və “ehtiyacı olan soydaşlarımıza gündə bir dəfə yemək imkanı təklif edir”.
Maraqlıdır ki, bu təşəbbüsə qarşı elə erməni icması özü çıxış edib. Onlar bildiriblər ki, əgər qida çatışmazlığı varsa, Vardanyanın ofisi bu qidanı haradan əldə etdiyini açıqlasın: “Yaxşı olardı ki, o qidalar mağazalara aparılsın və satışa çıxarılsın”.
Siyasi partiyalar haqqında qanunvericiliyin pozulmasına görə yeni cərimələr müəyyənləşib.
Bu, Prezident İlham Əliyevin İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişiklik edilməsi haqqında qanunu təsdiqləməsi ilə mümkün olub.
Dəyişikliklə Azərbaycan ərazisində xarici dövlətlərin siyasi partiyalarının, habelə onların bölmələrinin və təşkilatlarının təsis edilməsinə və ya fəaliyyətinə görə fiziki şəxslər 700 manatdan 1000 manatadək, vəzifəli şəxslər isə 1 500 manatdan 2 000 manatadək, hüquqi şəxslər isə 6 000 manatdan 8 000 manatadək cərimə olunacaq.
Siyasi partiyanın səlahiyyət müddəti bitmiş orqanları (struktur qurumları) tərəfindən partiyanın fəaliyyəti ilə əlaqədar hər hansı hərəkətlərin edilməsinə, o cümlədən qərarların qəbul edilməsinə və ya sənədlərin imzalanmasına görə fiziki şəxslər 700 manatdan 1 000 manatadək məbləğdə cərimələnəcək.
Siyasi partiya üzvlərinin reyestrində baş vermiş sonrakı dəyişikliklər barədə "Siyasi partiyalar haqqında" qanunla müəyyən edilmiş müddətdə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) məlumatın təqdim edilməməsinə görə vəzifəli şəxslər 1 000 manatdan 1 500 manatadək, hüquqi şəxslər isə 2 000 manatdan 3 000 manatadək cərimə olunacaq.
İctimai-siyasi nəşrlərin, digər təbliğat və təşviqat materiallarının hazırlanması və satışı istisna olmaqla, siyasi partiyanın sahibkarlıq fəaliyyətinin digər növləri ilə məşğul olmasına görə inzibati xəta nəticəsində vurulan ziyanın (əldə edilmiş gəlirin) 2 mislindən 4 mislinədək miqdarda cərimə ediləcək.
Siyasi partiya tərəfindən dövlət orqanlarının (qurumlarının), yerli özünüidarəetmə orqanlarının, vəzifəli şəxslərin fəaliyyətinə, həmçinin digər şəxslərin sahibkarlıq fəaliyyətinə müdaxilə edilməsinə görə vəzifəli şəxslər 1 000 manatdan 1 500 manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər 3 000 manatdan 5 000 manatadək məbləğdə cərimə olunacaq.
Siyasi partiyanın digər ölkələrin siyasi partiyaları ilə sazişin bağlanması və ya siyasi partiyaların beynəlxalq ittifaqlarına üzvlüyə daxil olması barədə "Siyasi partiyalar haqqında" qanunla müəyyən edilmiş müddətdə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) məlumat verməməsinə görə vəzifəli şəxslər 500 manatdan 700 manatadək, hüquqi şəxslər isə 1 500 manatdan 2 000 manatadək cərimə ediləcək.
Siyasi partiyanın "Siyasi partiyalar haqqında" qanunun tələblərini pozmaqla qəbul etdiyi ianəni həmin qanunla müəyyən edilmiş müddətdə geri qaytarmamasına, bu mümkün olmadığı halda isə onu dövlət büdcəsinə köçürməməsinə görə inzibati xətanın bilavasitə obyekti olmuş ianə məbləğinin 60 faizindən 80 faizinədək məbləğdə cərimə olunacaq.
Prezident İlham Əliyev Qax rayonunun Qax–Qaşqaçay–Armudlu (11 km)–Aşağı Malax–Qaşqaçay–Armudlu avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı tədbirlər haqqında Sərəncam imzalayıb.
"Yol-xeber.az" xəbər verir ki, Sərəncamla iki min nəfər əhalinin yaşadığı 3 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Qax–Qaşqaçay–Armudlu (11 km)–Aşağı Malax–Qaşqaçay–Armudlu avtomobil yolunun tikintisi məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il dövlət büdcəsində dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu (investisiya xərcləri) üçün nəzərdə tutulan vəsaitin bölgüsü”nün 1.31.7-ci yarımbəndinə uyğun olaraq, Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə (AAYDA) 4,9 milyon manat ayrılıb.
Sərəncamla Maliyyə Nazirliyinə göstərilən məbləğdə maliyyələşməni təmin etmək, Nazirlər Kabinetinə bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etmək tapşırılıb.
Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən üç gündür ki, Azərbaycan Ordusunun müxtəlif istiqamətlərdə mövqeləri atəşə tutulur. Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin yaydığı məlumata görə, düşmənin atəş nöqtələri susdurulur, təxribatların qarşısının alınması istiqamətində tədbirlər görülür.
İndiki məqamda Ermənistanın sərhəd ərazilərdəki hərbi təxribatlarının eskalasiya riskini artırması barədə proqnozlar mövcuddur. Analitiklərin qənaətincə, Ermənistan tərəfi atəşkəsi pozmaqla aparılan sülh danışıqlarını tormozlamaqla məşğuldur.
Baş verən insidentlərlə bağlı AYNA-nın suallarını cavablandıran siyasi şərhçi Asif Nərimanlı deyib ki, Ermənistan Laçın postu ətrafında beynəlxalq gündəm yaratmağa çalışır:
- Bir tərəfdən diplomatik müstəvidə gedişlər edir, hansı ki, məsələni BMT Təhlükəsizlik Şurasında müzakirəyə çıxarmaq istəyi də bunlardan biridir. Digər tərəfdən, atəşkəsi pozmaqla beynəlxalq diqqəti bölgəyə cəlb etmək istəyir. Yəni ki, atəşkəsi pozmaqda İrəvanın məqsədləri bunlardır.
- Ermənistan sərhəddə gərginliyi artırmaqla istəyinə nail ola biləcəkmi?
- Burada hərbi və siyasi məqsədlər var. Diqqət etsək, Ermənistanın son günlər Naxçıvanın Sədərək rayonu və Kəlbəcər istiqamətində atəşkəsi pozduğunu görə bilərik. Sədərək istiqamətində atəşkəsin pozulması Kərki kəndi ilə bağlıdır. Bəllidir ki, bu anklavın azad edilməsi Azərbaycanın əsas hədəflərindən biridir. Ermənistan isə ABŞ investisiyasını bu bölgəyə gətirərək, Arazdəyəndə metallurgiya zavodu inşa edir. Belə bir zavodun bu bölgədə inşa edilməsi Kərkinin azad edilməsi perspektivinə qarşı ABŞ investisiyasını qalxan kimi istifadə etmək məqsədi daşıyır. Hazırda Ermənistan ABŞ investisiyasını gətirdiyi bölgə istiqamətində atəşkəsi pozmaqla, gərginlik yaratmaqla beynəlxalq diqqəti bölgəyə çəkməyə çalışır.
Kəlbəcər istiqamətində isə Azərbaycan Ordusu sərhədi de-fakto təmin etsə də, Ermənistanın iddiaları hələ də qalır. İrəvan Gorusun Xəzinəvar kəndindən Kəlbəcərin Söyüdlü kəndinə qədər olan ərazidə ordumuzun mövqelərindən geri çəkilməsini istəyir və burada daha əlverişli mövqelərə çıxmağı planlaşdırır. İstisna deyil ki, hərbi məqsəd mövqelərin ələ keçirilməsi ola bilər. Lakin birinci planda siyasi məqsədə nail olmaq istəyirlər. Bu da hərbi eskalasiya yaratmaq və Azərbaycanı “təcavüzkar” obrazında göstərməkdir.
Laçın postu ilə bağlı məsələni BMT TŞ-də müzakirəyə çıxarmaq istədikləri vaxt belə bir eskalasiya arqumentləri gücləndirmək baxımından onlara lazımdır. Laçın sərhədinə hərbi texnika toplamaları da bundan qaynaqlanır. Eskalasiyanın bu istiqamətdə ola biləcəyi də gözləniləndir.
- Növbəti sentyabr döyüşləri təkrarlana bilərmi?
- Proseslər göstərir ki, Ermənistan sərhəd boyunca atəşkəsi pozmağa davam edəcək və təxribatlar getdikcə şiddətlənə bilər. Çünki məqsədlərinə nail olmaq üçün eskalasiyanı çıxış yolu kimi görürlər. Bu baxımdan, sərhəddə baş verən və “Sentyabr döyüşləri” olaraq qeyd olunan toqquşmanın ola bilməsi istisna edilməməlidir. Ermənistan “güzgü prinsipi”ni – qoşunların sərhəd xəttindən geri çəkilməsini gündəliyindən çıxarmayıb və zaman-zaman bunu irəli sürür. Lakin son danışıqlar prosesində mövqeləri kifayət qədər zəifləyib. Həm beynəlxalq diqqəti bölgəyə çəkmək, həm də bu məsələni yenidən aktuallaşdırmaq üçün eskalasiyaya gedə bilər. Əsas təxribat hücumlarının 4 istiqamətdə ola biləcəyi ehtimalını irəli sürmək mümkündür:
Sədərək istiqamətində - bu, ABŞ-ın reaksiyasına nail olmaq məqsədi daşıyır;
Kəlbəcər istiqamətində - qeyd etdiyimiz kimi müəyyən mövqeləri tutmaq, danışıqlar masasında əlini gücləndirmək üçün edə bilərlər;
Laçın istiqamətində - Laçın sərhəd-keçid məntəqəsinin açılmasına diqqəti cəlb etmək, Azərbaycanı təcavükzar kimi göstərərək, Bakıya qarşı təzyiqləri gücləndirmək istəyirlər. O cümlədən, Qaragöl ətrafında mövqelərini gücləndirmək, ordumuzun geri çəkilməsinə nail olmaq planları əvvəldən var;
Zəngilan istiqamətində - bu, Zəngəzur dəhlizini arxa plana keçirmək, Azərbaycanın dəhlizlə bağlı öz ərazisində həyata keçirdiyi işləri axsatmaq məqsədi daşıyır. Eyni zamanda, bu, Zəngəzurdan dəhliz verməyəcəklərini “əzələ nümayişi” ilə göstərmək, eləcə də İranı bu və ya digər formada prosesə qoşmaqla Bakı-Tehran xəttində çatları dərinləşdirmək, öz cəbhəsini gücləndirmək məqsədi daşıya bilər.
- Yeni müharibənin olmasında maraqlı qüvvələr kimlərdir?
- Ermənistanın maraqları bəllidir, lakin mövcud vəziyyətdə bölgədə gözü olan bütün tərəflərin yeni eskalasiyada maraqlı ola biləcəyi istisna edilməməlidir. Rusiya Qərb masasında sülh danışıqlarının irəliləməsini qəbul etmir, Xarici İşlər Nazirliyi səviyyəsində buna qarşı olduqlarını da bəyan etdilər. Bu prosesi pozmaq və Moskvanın vasitəçiliyini ön plana çıxarmaq naminə eskalasiyada maraqlı tərəflərdən biridir. Fransa tamamilə kənarda qaldığı sülh danışıqlarının pozulmasında maraqlıdır, həmçinin, yeni esakalasiya ilə Ermənistanın təhlükəsizlik sahəsində Rusiyanın zəifləyən yerini doldurmaq istəyir. İran da Rusiyanın yerinə Ermənistana daxil olmaq istəyir, o cümlədən, Bakı və İrəvanın problemləri həll etməsini istəmir, çünki bu, Tehranı bölgədən bir qədər də uzaqlaşdıracaq. ABŞ eskalasiyada daha az maraqlı tərəf kimi görünür, hərçənd, Rusiyanın vasitəçiliyi intensivləşərsə və Ankara-Moskva ikilisinin rolu artarsa, eskalasiya Vaşinqton üçün də sərfəli ola bilər.
- Adətən hərbi toqquşmanın sülh prosesinə zərbə vurğunu görürük. Lakin belə fikirlər var ki, növbəti döyüş sülhü yaxınlaşdıracaq. Bu fikirlə razısınız?
- Bu fikrin məntiqi tərəfləri var, xüsusilə, Ermənistan hakimiyyətinin erməni ictimai rəyini sülhə inandırması baxımından. Yeni toqquşma yaşanarsa, bu, ermənilərə 44 günlük müharibənin ağrısını yenidən xatırladacaq və normal yaşamağın yeganə yolunun sülh olduğu fikrinə yenidən qayıdacaqlar. 44 günlük müharibədən sonra Ermənistanda keçirilən rəy sorğuları ermənilərin böyük əksəriyyətinin sülhdən yana olduğunu göstərirdi, seçkidə Paşinyana ona görə səs verdilər, lakin son sorğularda bu fikir dəyişir, artıq 70 faizdən çox insan mövcud şərtlərlə sülh sazişinin imzalanmasına qarşıdır. Bu, Paşinyan hakimiyyətinin işini çətinləşdirir, bu baxımdan, yeni eskalasiya erməni cəmiyyətinin rəyini formalaşdırmağa səbəb ola, beləliklə, sülhü yaxınlaşdıra bilər.
Lakin sülh sazişi ilə bağlı problem təkcə Azərbaycan və Ermənistanın razılaşıb-razılaşmamasından asılı deyil. Burada demək olar ki, bütün regional və geosiyasi oyunçuların öz maraqları var və onların konsensusu mümkünsüz görünür. Bu baxımdan, Bakı və İrəvan Qərb masasında razılığa gəlsə, Rusiya buna mane olmağa çalışır, yaxud əksinə. İndi əsas gözlənti ilin sonuna kimi sülh sazişinin imzalanacağına dairdir. Buna ümidlər var, hərçənd, bu məsələdə fikrimcə, tərəflərdən birinin - ya Rusiyanın, ya da Qərbin oyundan çıxması, yaxud təsir imkanlarının azalması həlledici olacaq və belə bir perspektivdə kənarda qalacaq tərəf kimi Rusiya görünür.
Yol-xeber.az" xəbər verir ki, Avqustun 16-da Azərbaycanda akkreditə olunmuş diplomatik korpus üzvlərinin və hərbi nümayəndələrin Ağdama səfəri başlayıb.
Heyətə 45 ölkə və 12 beynəlxalq təşkilatdan 100-ə yaxın diplomat və hərbçilər daxildir.
Səfərin əsas məqsədi başda Ağdam-Xankəndi avtomobil yolu, həmçinin Bərdə-Ağdam dəmir yolu olmaqla Qarabağ iqtisadi zonasının hazırkı yol infrastruktur potensialı ilə əyani tanış olmaqdır.
Eyni zamanda, qonaqlara 30 ilə yaxın davam etmiş işğal dövründə Ağdamda törədilən dağıntılar haqqında məlumat veriləcək. Qonaqların hazırda şəhərdə davam edən genişmiqyaslı quruculuq işləri ilə də yaxından tanış olması nəzərdə tutulur.
“Azərbaycan yol blokları, maneə divarları qurmur. Azərbaycan yol inşa edir”.
“Report”un verdiyi məlumata görə, bunu xarici diplomatların Ağdama səfəri çərçivəsində onlara Ağdam-Xankəndi yolu barədə məlumat verən Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi - Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev deyib.
“Qarabağın erməni sakinlərinin hər hansı təchizata ehtiyacı olsa, bu yol işləkdir”, - deyə o bildirib.
“Fransanın Xarici İşlər Nazirliyinin öz rəhbəri Katrin Kolonnanın Ermənistanın XİN başçısı Ararat Mirzoyanla 15.08.2023 tarixli telefon danışığının məzmununa dair yaydığı məlumat Fransanın beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə, insan haqlarına hörmətsizliyinin, azərbaycanofob siyasətinin növbəti sübutudur”.
Bu fikirlər Qərbi Azərbaycan İcmasının yaydığı açıqlamada yer alır.
Qeyd edilib ki, Ermənistanın bir milyondan artıq azərbaycanlını öz yurd-yuvasından qovmasına, 20 mindən artıq mülki azərbaycanlını qətl etməsinə, Azərbaycan ərazisinin 20%-ni işğal edib oradakı 900-ə yaxın yaşayış məskənini viran etməsinə, milyondan artıq mina döşəyərək oraları yaşanmaz hala gətirməsinə göz yuman Fransa, indi qəflətən özünü humanitar dəyərlərə tərəf kimi qələmə verməyə çalışır:
“Azərbaycan Respublikasının Qarabağ bölgəsində qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrin oradakı mülki əhalini girov götürərək, Ağdamdan gedən yolu bağlaması və Ermənistana birbaşa, nəzarətsiz yol tələb etməsi şantaj, quldurluq və terrorçuluqdan başqa bir şey deyil.
Fransanın Ermənistanın bu tələbini dəstəkləməsi beynəlxalq hüquqa və insan haqlarına böyük təhqirdir.
Biz Fransanı Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə zidd siyasətini və Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmağı dayandırmağa və əsl insan haqları məsələsi olan Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlıların öz evlərinə qayıtmaq hüququnu dəstəkləməyə çağırırıq”.
Azərbaycanda səfərdə olan xarici jurnalistlər “Laçın” sərhəd-buraxılış məntəqəsi ilə tanış olublar.
Bu barədə “Report”un Laçına ezam olunmuş əməkdaşı xəbər verir.
Xarici KİV nümayəndələrinə sərhəd-buraxılış məntəqəsinin fəaliyyəti barədə geniş məlumat verilib.
Qeyd edilib ki, Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi (BQXK) əməkdaşlarının müşayiəti ilə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaşayan erməniəsilli sakinlərin sərbəst keçidinə şərait yaradılır.
Bütün bunlar Ermənistanın Azərbaycan tərəfindən Laçın yolunun blokadada saxlandığı iddialarının yalan və böhtan olduğunu sübut edir.
Qonaqlar, həmçinin, Laçın şəhərində olublar. Onlara şəhərdə aparılan yenidənqurma və abadlıq işlərinin gedişatı ilə bağlı da ətraflı məlumat verilib.