 |
|
Ermənistanda arxiyepiskop Baqrat Qalstanyanın çağırışı ilə başlanan vətəndaş aksiyası bir müddətdir səngiyib. “Vətən naminə Tavuş ” hərəkatı hələ ki, fəaliyyət göstərsə də, faktiki olaraq çökmüş vəziyyətdədir.Ermənistanın Tavuş vilayətindən başlanan hərəkat paytaxt İrəvana qədər irəliləsə də, Baqrat Qalstyan və dəstəsi onu bütün Ermənistan ərazisinə yaya bilmədilər. Görünən odur ki, erməni xalqı onların çağırışına müsbət cavab vermədi.
Bəzi ekspertlər isə aylar əvvəl “Vətən naminə Tavuş ” hərəkatının
güclənəcəyini və Baş nazir Nikol Paşinyanı devirəcəyinin proqnozunu vermişdi. Lakin Baqrat hökuməti devirmək iqtidarında olan bir hərəkat liderinə çevrilə bilmədi, heç bir normal elektoratı olmayan bir siyasi qurumun rəhbəri oldu.
Qeyd edək ki, B.Qalstanyan məqsədinə nail ola bilməsə də, fikrindən əl çəkmir. Bu isə məşhur bir misalı - "it motaldan əl çəkdi, motal itdən əl çəkmədi" məsəlini xatırladır.
“Bundan sonra taktikamızı dəyişirik, sentyabrda böyük toplanış keçirəcəyik”.
Bunu Ermənistanın Geqarkunik vilayətində çıxışı zamanı “Vətən üçün Tavuş” hərəkatının rəhbəri keşiş Baqrat Qalstanyan deyib. Keşiş hərəkatın sentyabra kimi üzvlərinin sayını artırdığını açıqlayıb: “Hələ ki, sıralar genişlənir. Sentyabrda böyük toplanış olacaq. Bu mübarizə yalnız biz öləndə bitəcək. Məqsədimiz hökumətdə oturan dəccalları aradan götürməkdir”.
Araşdırmaçı-jurnalist Asəf Quliyev isə “Sherg.az”a açıqlamasında deyib ki, keşiş Baqrat artıq ölü bir fiqurdur. Onun rəhbərlik etdiyi dəstə artıq marginal bir qrupa çevrilib:
“Bu margin qrupun Ermənistana gedən proseslərə hər hansısa bir formada təsir edəcəyi reallıqdan çox uzaqdır. Bu cür bəyanatlarla Baqrat sadəcə özünü üzdə saxlamağa çalışır. Amma çox keçməyəcək ki, tam sönəcək. Ola bilsin ki, Baqrat ABŞ-də, Rusiyada və Fransada gedən proseslərin ona dəstək veriləcək məcraya yönəlməsinə ümid edir. Amma bu da real deyil. Bundan sonra heç bir güc mərkəzi ona “yatırım” etməz”.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Bakıda Zəfər parkında aparılan tikinti işləri ilə tanış olub.
“PMD Projects” şirkətinin direktoru Nəriman Topçubaşov parkda görülən işlər barədə dövlət başçısına məlumat verib.
Prezident İlham Əliyevin 2020-ci il dekabrın 3-də imzaladığı Sərəncamda Azərbaycan xalqının Vətən müharibəsində göstərdiyi misilsiz qəhrəmanlığın və qazandığı möhtəşəm tarixi Zəfərin yaddaşlarda yaşadılması və ictimaiyyətə nümayiş etdirilməsi, şəhidlərimizin əziz xatirəsinin əbədiləşdirilməsi məqsədilə Bakıda Vətən Müharibəsi Memorial Kompleksinin və Zəfər Muzeyinin yaradılması tapşırılmışdı. Sərəncamdan dərhal sonra Vətən Müharibəsi Memorial Kompleksinin və Zəfər Muzeyinin layihələri hazırlandı və tikinti işlərinə başlanıldı.
Qeyd edək ki, 2023-cü il sentyabrın 27-də Anım Günündə Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Bakıda inşası davam etdirilən Zəfər parkında olublar. Dövlətimizin başçısı və birinci xanım burada görülən işlərlə tanış olublar.
8 Noyabr prospektində inşa olunan Zəfər parkının ərazisi doqquz hektardan çoxdur.
Parkın girişində 44 tağ elementindən istifadə edilib. Tağlar Qələbəyə aparan rəmzi yolun başlanğıcını tərənnüm edir. İnşası davam edən tağın hündürlüyü 44 metr, eni isə 22 metrdir.
Parka keçid hissədə 8 Noyabr - Zəfər Gününü əks etdirən memorial abidə ucaldılacaq. Abidə Zəfər Gününü və sarsılmaz birliyi təcəssüm etdirəcək. Memorial abidənin ətrafında Qarabağ xalçalarındakı naxış və bəzək elementlərini əks etdirən yaşıllıq salınacaq.
Zəfər Muzeyinə park ərazisindən iki istiqamətdə giriş olacaq. Sahəsi 9 min 200 kvadratmetr olan muzeyin yan divarında Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid olan əsgər və zabitlərin adları qeyd ediləcək.
Ziyarətçilər muzeyi gəzdikdən sonra park hissəsinə daxil ola biləcəklər. Zəfər parkında, həmçinin tematik bağça, kaskad tipli şəlalə, Qarabağ yaddaş bağçası və parka ümumi baxış nöqtəsi yaradılacaq. Parkın sonunda Azadlıq Bayrağı Meydanının inşası da nəzərdə tutulur.
Yaddaş bağçası parkın son hissəsində yaradılacaq. Bu hissəyə enən cığır hündür haşiyəli çiçək və yaşıllıqlarla əhatə olunacaq. Yaddaş bağçasının ətrafında istirahət guşələri yaradılacaq, oturacaqlar qoyulacaq. Su hövzəsinin mərkəzində isə Azərbaycan Bayrağı dalğalanacaq.
Avropa Siyasi İcmasına ev sahibliyi etmiş Böyük Britaniya tərəfindən Azərbaycan və Ermənistan rəsmiləri arasında görüş keçirilməsi təklif edilsə də, görüş baş tutmadı. Azərbaycan və Ermənistan tərəfləri görüşün baş tutumasına görə, bir-birini ittiham edib. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev "Yalan məlumatların ifşası: Dezinformasiyaya qarşı mübarizə" mövzusunda 2-ci Şuşa Qlobal Media Forumunda çıxışında Britaniyada Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla planlaşdırılan, lakin erməni baş nazirin imtina etdiyi görüş barədə danışıb. Sülh sazişinin mətni üzərində danışıqların davam etdiyini, lakin bu gün bununla bağlı daha az nikbin olduğunu vurğulayan Azərbaycan prezidenti baş nazir Paşinyanın onunla Britaniyada görşüməkdən imtina etdiyini və buna çox təəccübləndiyini bildirib.Onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, bütün bu gərginliklər sərhəddə də özünü büruzə verib. Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin yaydığı məlumata görə, iyulun 20-si saat 22:10 radələrində Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri Basarkeçər rayonunun İstisu yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərindən Azərbaycan Ordusunun Kəlbəcər rayonunun İstisu yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərini iriçaplı silahlardan atəşə tutub.
Sputnik Azərbaycan Böyük Britaniyada görüşün baş tutmamasının ehtimal edilən səbəbləri və atəşkəsin pozulmasının bu proseslərlə əlaqəsi ilə bağlı ekspertlərin fikirlərini öyrənib.
Mövzu ilə bağlı millət vəkili Arzu Nağıyev və politoloq Tofiq Abbasov Sputnik Azərbaycan-a danışıblar.
Millət vəkili Arzu Nağıyev deyib ki, bir neçə gün öncə cənab prezident "Yalan məlumatların ifşası: Dezinformasiyaya qarşı mübarizə" mövzusunda 2-ci Şuşa Qlobal Media Forumunun açılışında önəmli məsələlərə toxundu:
"Bunlardan birincisi, həm Ermənistan, həm Azərbaycanın birgə müraciəti əsasında ATƏT Minsk Qrupunun ləğv edilməsi, digəri isə Ermənistan konstitusiyasına dəyişiklik edilməsi idi. Bildiyiniz kimi, 30 ilə yaxın bir müddətdə ATƏT Minsk qrupu yaranma məqsədinə uyğun heç bir fəaliyyət göstərməyib. Bu müddət ərzində təşkilat gündəliyində olan tapşırıqları doğru yerinə yetirməmişdi. Azərbaycanın işğal altında olan torpaqlarını öz gücü ilə azad etməsi sözügedən təşkilatın heç bir işə yaramadığını düşünməyə əsas verir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu təşkilatın tərkibinə daxil olan dövlətlər Ermənistanın dəstəkçiləridir. Ona görə də bu məsələdə heç bir şəffaflıqdan söz gedə bilməz. Zaman özü də bunu sübut etdi".
Millət vəkili bildirib ki, ikinci məsələ isə Ermənistan Konstitusiyasında ölkəmizə qarşı ərazi iddialarının olmasıdır:
"Belə ki, burda olan bəzi müstəqillik haqda müddəalar Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı təhdiddir. Əlbətdəki, sülh bağlamaq istədiyiniz ölkəyə qarşı konstitusiyanızda ərazi iddiasının olması absurd məsələdir. Ona görə də bu məsələnin həlli sülhə gedən yolda önəmli addımlardan biri ola bilər. Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın İlham Əliyevlə bir araya gəlməkdən imtina etməsinin kökündə də bu məsələ durduğunu düşünürəm. Ancaq rəsmi İravan başa düşməlidir ki, bu məsələ həll olmamış heç bir sülhdən söz gedə bilməz. Prosesin reallaşması üçün Ermənistan hakimiyyəti erməni cəmiyyətinə ideoloji təsir etməlidir".
"Biz dövlət olaraq hər zaman sülhün tərəfdarıyıq və hesab edirəm ki, Cənubi Qafqazda sülhü bərqərar etmək üçün heç bir dövlətin vasitəçiliyinə ehtiyacımız yoxdur. Ermənistan tərəfi sülh prosesini uzatmaq, bölgədə gərginliyi artırmaq üçün sərhəd təxribatlarına əl atır. Amma bugünkü reallıqlar sülh prosesinin başa çatdırılmasını tələb edir. Ermənistan tərəfi anlamalıdır ki, onların xarici havadarlardan aldığı dəstək nə öz ölkələrinin gələcəyinə, nə də bölgədə daimi sülh və sabitliyin bərqərar olmasına kömək edəcək. Regionun inkişafını region ölkələrinin tərəfdaşlığı, Azərbaycan və Ermənistan arasındakı sülhü isə vasitəçisiz danışıqlar təmin edə bilər", - millət vəkili fikirlərini yekunlaşdırıb.
Politoloq Tofiq Abbasovun sözlərinə görə, faktiki olaraq Ermənistan sabotajla məşğuldur:
"Ermənistan tərəfi bəhanələr axtarır ki, proseslərdən yayınsın, özü üçn əlverişli vəziyyət formalaşdırsın. Heç kimə sir deyil ki, bu işdə Nikol Paşinyan hakimiyyətinin əsas istinad yeri Fransa rəhbərliyidir. Onlar çalışırlar ki, birgə səylərlə Azərbaycanın sülh gündəliyini şübhə altına alsınlar, bizi günahlandırsınlar, guya Ermənistan sülhə sadiqlik göstərir və Azərbaycan ona mane olur".
Politoloq qeyd edir ki, əsas məqamlarda Ermənistan həmişə geriyə çəkilir:
"Yəni, biz faktiki olaraq şahidik ki, bütün dünyada lidelrə bir araya gələndə ən azından ayaqüstü söhbət etməyə çalışırlar, fikir mübadiləsi aparırlar və məqsədə yolu asanlaşdırsınlar. Ermənistan isə tam tərsinə hərəkət edir. Nədənsə Ermənistana elə gəlir ki, Azərbaycan üçtərəfli görüşün tərəfdarıdır. Halbuki Azərbaycan ikitərəfli görüşün təşəbbüskarıdır. Ermənistan addımları ilə özü-özünü təkzib edir. Ermənistan çalışır ki, prosesdən yayınsın. Tələsən Ermənistan olmalıdır, çünki bu ölkə xarici ölkələrin yedəyində gedərək zaman və mövqe itirir".
Müdafiə Nazirliyinin rəhbər heyəti azad edilmiş ərazilərdə xidmət edən hərbi qulluqçularla görüşüb.
MN-dən bildirilib ki, müdafiə naziri general-polkovnik Zakir Həsənov Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı cənab İlham Əliyevin diqqət və qayğısı sayəsində ölkəmizin bütün bölgələrində, o cümlədən azad edilmiş ərazilərdə hərbi qulluqçuların maddi-texniki təminatının və sosial-məişət şəraitinin daha da yaxşılaşdırılması üzrə görülən işlərdən danışıb.
Azərbaycan Ordusunda aparılan islahatların müsbət nəticələrini qeyd edən nazir bu istiqamətdə görülən işlərin bundan sonra da uğurla davam etdiriləcəyini əminliklə bildirib.
Sonda general-polkovnik Z.Həsənov hərbi qulluqçuların qayğıları ilə maraqlanıb, onların fərdi hazırlığının inkişaf etdirilməsi, eləcə də bilik və bacarıqlarının artırılmasına dair şəxsi heyətə müvafiq tövsiyələr verib.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev iyulun 24-də Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevə zəng edib.
Dövlət başçısı Şavkat Mirziyoyevi ad günü münasibətilə təbrik edərək, ona möhkəm cansağlığı və prezidentlik fəaliyyətində yeni uğurlar arzulayıb.
Şavkat Mirziyoyev göstərilən diqqətə və təbrikə görə Azərbaycan Prezidentinə minnətdarlığını bildirib.
Prezidentlər bu il iyulun 5-6-da Şuşada Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət başçılarının qeyri-rəsmi Zirvə görüşünün və bu tədbir çərçivəsində təmasların əhəmiyyətini qeyd ediblər.
Telefon söhbəti zamanı dövlət başçıları ölkələr arasında dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin müxtəlif sahələrdə uğurla inkişaf etdiyini vurğulayaraq, əlaqələrin bundan sonra da möhkəmlənəcəyinə əminlik ifadə edib, əməkdaşlığın perspektivləri və gələcək təmaslar barədə fikir mübadiləsi aparıblar.
Rəsmi Tiflisin ABŞ və Qərb tərəfindən planlaşdırılan növbəti "məxməri inqilab" təhlükəsinin öhdəsindən təkbaşına gələ biləcəyi hazırda bir qədər müəmmalı görünür... Nə qədər qəribə də olsa, məhz Rusiya Gürcüstanda Qərbin planı üzrə hakimiyyət çevrilişinə cəhd göstəriləcəyi təqdirdə, qonşu ölkəyə yardım etməyə hazırdır...
Cənubi Qafqazda sabitliyin və əmin-amanlığın bərpa edilməsində maraqlı olmayan regiondan kənar güclər fəallaşıblar. Belə ki, bu regionda hərbi-siyasi gərginlik, hətta mümkün olacağı təqdirdə, silahlı toqquşmalar həmin regiondan kənar güclərin geopolitik maraqlarına tamamilə uyğundur. Və bu səbəbdən də, Qərbdən gələn mesajlar sülhə çağırış məzmunu daşısa da, atılan addımlar Cənubi Qafqazın yeni müstəmləkə coğrafiyasına çevrilməsinə yönəlib.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Cənubi Qafqazda "qazanı qaynatmaq" planları quran Qərb siyasi dairələri bu regionda "zəif bənd" durumunda olan iki ölkə üzərindən hərəkət etməyə çalışırlar. ABŞ, Avropa Birliyi və Fransa bu cəhdlərində müəyyən nəticələrə də nail ola biliblər. Hər halda, Ermənistan tam şəkildə onların de-fakto nəzarətinə keçib. İndi rəsmi İrəvan müstəqil şəkildə heç bir qərar qəbul edə bilmir. Yalnız ABŞ, Avropa Birliyi və Fransadan gələn təlimatları və sifarişləri yerinə yetirir. Və bu, o deməkdir ki, Ermənistan artıq Qərbin yeni hərbi-siyasi müstəmləkəsinə çevrilmiş durumdadır.
Ancaq ABŞ və Qərb üçün Cənubi Qafqazı tam nəzarət altına almaq baxımından, Ermənistanın geopolitik müstəmləkəyə çevrilməsi qətiyyən yetərli deyil. Yəni, Azərbaycan və Gürcüstanın da Qərbin maraqlarına xidmət etməsinə cəhd göstərilir. Halbuki, Azərbaycan Cənubi Qafqazın lider dövləti olmaqla yanaşı, regional geopolitik iradə mərkəzidir və ən əsası isə Qərbdən hər hansı məsələdə asılılıq vəziyyəti mövcud deyil. Bu səbəbdən də Azərbaycan ABŞ və Avropa Birliyi üçün əlçatmazdır. Və rəsmi Bakı Azərbaycanın maraqlarını Qərbə güzəştə getməyəcəyini elə açıq mətnlə dəfələrlə bəyan edib.
Ona görə də, son vaxtlar ABŞ və Avropa Birliyi əsas diqqətini məhz Gürcüstan üzərində cəmləşdirib. Rəsmi Tiflisin parlamentdə təsdiqlətdiyi "xarici agentlər" barədə qanun isə ABŞ və Avropa Birliyinin Gürcüstana son təzyiqlərində əsas bəhanə rolunu oynayır. Əsas məqsəd ondan ibarətdir ki, Gürcüstanın da Ermənistan kimi, ABŞ və Avropa Birliyinin hərbi-siyasi müstəmləkəsinə çevrilməsinə nail olunsun. Və bu səbəbdən də, həm ABŞ, həm də Avropa Birliyi Gürcüstanı sanksiyalar ilə şantaj etməyə cəhd göstərir.
Maraqlıdır ki, ABŞ və Avropa Birliyi hələlik Gürcüstanda öz hədəflərinə çatmaqda çətinlik çəkir. Çünki ABŞ və Avropa Birliyinin sərt təzyiqlərinə baxmayaraq, rəsmi Tiflis ciddi şəkildə müqavimət göstərməyə çalışır. Hətta Gürcüstan hökuməti açıq mətnlə bəyan edib ki, ölkənin ABŞ və Qərbin Rusiyaya qarşı mübarizəsində geopolitik alətə çevrilməsinə heç bir halda, imkan verilməyəcək. Və rəsmi Tiflis bu mövqeyindən Qərbin təhdidlərinə baxmayaraq, geri çəkilmək niyyətində deyil.
Ona görə də, ABŞ və Avropa Birliyinin yaxın aylarda Gürcüstanda hakimiyyət çevrilişi ssenarisini işə salmağa cəhd göstərə biləcəyi ehtimal olunur. Belə ki, "xarici agentlər" barədə qanunun qəbuluna qədər Qərbdən alınan qrantlar hesabına fəaliyyət göstərən yerli QHT sektorunun ictimai rəyi Gürcüstan hökumətinin əleyhinə yönəltməsinə çalışacağı bildirilir. Bu prosesin son nəticədə kütləvi küçə iğtişaşlarına qədər inkişaf etdirilməsi planlaşdırılır. Və Gürcüstanda keçiriləcək növbəti parlament seçkilərində bu prosesin böhranlı həddə çatdırılmasına çalışacağı iddia edilir.
Belə anlaşılır ki, Gürcüstanı yaxın bir neçə ay ərzində olduqca taleyüklü siyasi mərhələ gözləyir. Rəsmi Tiflis hesab edir ki, prezident Salome Zurabişvilinin də iştirak etdiyi prosesdə Qərb Gürcüstanı ölkədaxili xaosa düçar etmək niyyəti güdür. Bu ölkədaxili xaos əvvəlcə Gürcüstanda hakimiyyət çevrilişini təmin etməlidir. Ardınca isə Gürcüstan Rusiyaya qarşı istifadə olunan geopolitik alətə çevrilməlidir. Yəni, ABŞ və Avropa Birliyi Gürcüstanı da Ermənistanın vəziyyətinə salmağı planlaşdırır. Və son nəticədə isə həm Ermənistan, həm də Gürcüstan Rusiyaya qarşı "ikinci cəbhə"nin açılmasında əsas hərbi-siyasi poliqon rolunu oynamalı olacaq.
Maraqlıdır ki, rəsmi Tiflis Gürcüstanın ABŞ və Qərbin əlində Rusiyaya qarşı geopolitik alətə çevrilməsinə yönəlik bütün cəhdlərə müqavimət göstərməkdə qərarlıdır. Yəni, rəsmi Tiflis Gürcüstanın hazırda Ukraynanın yaşadığı fəlakəti təkrarlamasına imkan vermək niyyətində deyil. Gürcüstanı məhz bu təhlükədən yayındırmağa çalışır. Və bu məsələdə Rusiyanın da Gürcüstana dəstək verməyə çalışdığı bildirilir.
Məsələ ondadır ki, Rusiya kəşfiyyatı Gürcüstanın hakim partiyasının liderlərinə, xüsusilə də Kremlə yaxınlığı şübhə doğurmayan gürcü milyarder Bdzina İvanişviliyə qarşı sui-qəsd hazırlanması barədə məlumat alıb. Kreml həmin kəşfiyyat məlumatlarını Gürcüstan rəhbərliyinə artıq təqdim edib. Nəticədə Gürcüstan hüquq-mühafizə orqanları sui-qəsd təşkilatçılarının nəzarətə alınmasına başlayıb. Və bu, Gürcüstan ətrafında yaranmış situasiyanın kifayət qədər qəliz olduğunu təsdiqləyir.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Gürcüstan üçün həlledici mərhələnin məhz növbəti parlament seçkiləri dövrünə təsadüf edəcəyi ehtimal olunur. Gürcüstan hakimiyyəti artıq indidən həmin dövrə hazırlaşır, təhlükəsizlik tədbirlərini mümkün qədər genişləndirməyə çalışır. Halbuki, rəsmi Tiflisin ABŞ və Qərb tərəfindən planlaşdırılan növbəti "məxməri inqilab" təhlükəsinin öhdəsindən təkbaşına gələ biləcəyi də hazırda bir qədər müəmmalı görünür. Və bu məsələdə Gürcüstan hakimiyyətinin əlavə dəstəyə ehtiyacı ola biləcəyi qətiyyən istisna deyil.
Maraqlıdır ki, nə qədər qəribə də olsa, belə bir dəstək məhz Rusiya tərəfindən təklif olunub. Belə ki, Kreml Gürcüstanda Qərbin planı üzrə hakimiyyət çevrilişinə cəhd göstəriləcəyi təqdirdə, qonşu ölkəyə yardım etməyə hazır olduğunu bəyan edib. Kreml vurğulayıb ki, əgər, rəsmi Tiflis yardım üçün Rusiyaya müraciət edərsə, dərhal uyğun reaksiya veriləcək. Rusiya Gürcüstanda hakimiyyət çevrilişinə yönəlik cəhdləri boşa çıxartmaq üçün bütün addımları atmağa hazırdır. Və hətta Rusiyanın bu məqsədlə Gürcüstana müvəqqəti olaraq, hərbi kontingent yeridə biləcəyi də qətiyyən istisna deyil.
Yeni Müsavat
Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin Qeydiyyat-İmtahan və Texniki Baxış İdarəsinə yeni rəis təyin edilib.
Lent.az xəbər verir ki, bununla bağlı daxili işlər naziri, general-polkovnik Vilayət Eyvazov müvafiq əmr imzalayıb.
Əmrə əsasən, polis polkovnik-leytenantı Elçin Xasiyev Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin rəis müavini, Qeydiyyat-İmtahan və Texniki Baxış İdarəsinin rəisi təyin edilib.
E.Xasiyev bu təyinata qədər Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin Mərkəzi Məlumat Xidmətinin rəisi vəzifəsini tutub.
Qeyd edək ki, DİN-in Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin rəis müavini, Qeydiyyat-İmtahan və Texniki Baxış İdarəsinin rəisi polis polkovniki Kamran Əliyev bir müddət əvvəl təqaüdə göndərilib.
Politoloq Elxan Şahinoğlu Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.Onunla müsahibəni təqdim edirik:
- Londonda görüşdən imtinanın Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müstəvisində atılan addımlara təsiri olacaqmı? Bir çox mülahizələrdə bu kimi davranışların sülh prosesini sıfırlayacağı ehtimal edilir...
- Əslində Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan sülhdə maraqlı olsa idi, o, Londonda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə görüşdən imtina etməməli idi. Daha sonra erməni tərəfi yalan xəbər yaydı ki, guya Azərbaycan bu görüşdən imtina edib. Bu sözsüz ki, erməni tərəfinin növbəti böhtanı, təxribatı idi. Paşinyan və onun ətrafını bu görüşdən imtina və narazı salan amillər isə fərqlidir. Baş tutacaq bu görüşdə ev sahibi kimi Böyük Britaniyanın baş naziri də iştirak etməli idi. Bu isə diplomatik bir ənənədir. Görüşü təşkil edən ev yiyəsi tərəflərlə şəkil şəkdirir, qısa bir nitq söyləyir, daha sonra isə oradan ayrılır. Fevral ayında da məhz bu cür olmuşdu. Münxen Təhlükəsizlik Konfransı çərçivəsində baş tutan görüşdə də eyni ssenari ilə hərəkət edilmişdi. O vaxt Almaniya kansleri Olaf Şolz Azərbaycan və Ermənistan liderləri ilə bir araya gəldikdən sonra şəkil çəkdirib çıxıb getmişdi. Bundan sonra iki ölkə liderləri öz aralarında müzakirələrini aparmışdılar.
- Ermənistanın Böyük Britaniyanın vasitəçiliyinə qısqanc yanaşması nə ilə bağlıdır?
- Böyük Britaniyadan erməni tərəfi ona görə şübhələnir ki, guya London Bakının tərəfdaşıdır. İddia edirlər ki, bunu erməni ictimaiyyəti düzgün qəbul etməz. Amma qəribəsi odur ki, son bir ildə İrəvan özü də Londonla yaxınlaşmağa başlayıb. Qarşılıqlı səfərlər bunu təsdiq edir.
- Sözsüz ki, bu amillər yeganə bəhanə deyildi...
- Fakt odur ki, Paşinyan Prezident İlham Əliyevin tələblərini müzakirə etməkdən yayındı. Bakının bu məsələdə iki konkret tələbi var. Ermənistan konstitusiyasında Azərbaycan ərazisinə iddia edilən bəndlər çıxarılmalıdır. Eyni zamanda ATƏT-in Minsk Qrupundan imtina olunmalıdır. Ermənistanın baş naziri isə bu məsələləri müzakirə etməkdən qorxur, çəkinir. Ona görə də, görüşlərdən yayınmağa çalışır.
- Qarşı tərəfin Bakının bu iki tələbini yerinə yetirməməsi fonunda hansı mənzərə yarana bilər?
- Nə olur-olsun Bakının bu iki tələbi yerinə yetirilməlidir. Bu iki tələb yerinə yetirilmədən sülh sazişinin imzalanması mümkün deyil. Prezident İlham Əliyev Şuşada keçirilən Qlobal Media Forumunda da qeyd etdi ki, sülh sazişinin mətninin artıq 90 faizi razılaşdırılıb. Ola bilsin ki, Azərbaycanın əsas iki tələbi yerdə qalan 10 faizin içərisindədir. Ona görə də, sülhə doğru bircə addım qalıb. Bircə addım da atılsa sülh və yaxud çərçivə sazişi imzalana bilər.
- Prosesin yubanması tərəflər üçün nə vəd edir?
- Paşinyan prosesi yubatsa da gec-tez bunu etmək məcburiyyətindədir. Əgər o sülh və əməkdaşlıq istəyirsə, bunu etməlidir. Azərbaycan isə öz mövqeyini Londona, Berlinə, Vaşinqtona çatdırıb. Heç kəs bunun əleyhinə çıxış etmir. Sadəcə olaraq Paşinyan vaxt istəyir. Təbbi ki, o parlament seçkilərindən sonra konstitusiya dəyişikliyinə gedəcəyini iddia edir. Amma onun şifahi vədinə inanmaq olmaz. Onun 10 noyabr 2020-ci ildə imza atdığı bəyanatı icra etməyən şəxs kimi şifahi vədini heç kəs ciddi qəbul etməyəcək.
- Sülh danışıqlarının pozulması necə nəticələnəcək? Demək ki, sülh yoxdursa, müharibə riski qalır...
- Tərəflər arasında yenidən müharibənin olması ehtimalı azdır. Azərbaycan özünə qarşı təxribat olmasa, heç bir addım atmayacaq. Bakı öz hədəflərinə çatıb. Ərazi bütövlüyü və Qarabağ üzərində suverenliyimiz təmin edilib. Sərhəddə strateji yüksəkliklər Azərbaycanın nəzarəti altındadır. Azərbaycana bundan artığı lazım deyil. Əgər Ermənistan ordusunda hakimiyyətin belə nəzarət edə bilmədiyi “5-ci kolon”un təsmilçiləri Azərbaycana qarşı atəş atacaqsa, bunun cavabı veriləcək. Bu ardıcıl şəkil alarsa, lokal toqquşmaların olması da istisna edilmir.
- Azərbaycan tərəfindən Ermənistan noyabrda keçiriləcək COP29 beynəlxalq tədbirə dəvət edilib. Bakının bu jestini necə dəyərləndirirsiniz?
- Bu, rəsmi Bakı tərəfindən atılan müsbət bir addımıdır. Çünki iqlim dəyişikliyi qlobal problemdir. Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişi imzalanmasa, tərəflər arasında dərin fikir ayrılığı olsa da iqlim dəyişikliyi ümumbəşəri mövzu olduğuna görə, Ermənistan bu məsələləri müzakirə etməyə gəlməlidir. Çünki bu ölkənin ekoloji siyasəti ilə bağlı Bakının ciddi sualları var. Ermənistandakı atom elektirk stansiyası faktiki olaraq ətraf mühiti çirkləndirir. Bunun Azərbaycan və Türkiyəyə də mənfi təsirləri var. Ona görə də, Ermənistana tərəfi COP29-da iştirak etməlidir. Paşinyanın Bakıya gəlib-gəlməməsi onun qərarıdır. Amma məntiqləri çatırsa, hansısa bir nümayəndə heyəti göndərəcəkləri ehtimal edilir. Ola bilsin Ermənistanın xarici işlər naziri Azərbaycana gəlsin.
Avropa Sülh Fondu 2021-ci ildə AB üzvü olmayan ölkələri, yaxud beynəlxalq təşkilatları maddi və hərbi anlamda dəstəkləmək məqsədi ilə qurulub. Fondun büdcəsi AB-yə üzv olan dövlətlərin ianələri hesabına formalaşır. Bu qurumun 2023-cü il üçün büdcəsi təqribən 8 milyard avro idi.
Bu sözləri Axar.az-a Türkiyənin ölkəmizdəki keçmiş hərbi attaşesi, general-leytenant Yücel Karauz AB-nin Ermənistana 10 milyon avro hərbi yardımı ayırmasını şərh edərkən deyib.
O bildirib ki, Avropa Birliyi bu fond vasitəsilə Ukrayna, Mozambik, Gürcüstan, Moldova, Bosniya və Herseqoviniya, Somali, Nigeriya və başqa ölkələrə yardım edib:
“Fond bu konteksdə Ermənistan üçün ilk dəfə hərbi maliyyə ayırıb. Ayrılan maliyyənin həcminin nə qədər olmasının heç bir önəmi yoxdur. Azərbaycan torpaqlarının 28 illik haqsız işğalı dövründə ATƏT vasitəsilə ikili standart yürüdən, ədalətsiz, hüquqi əsası olmayan davranış sərgiləyən AB-nin bir tərəfdən sülh üçün Brüsseli vasitəçi göstərib, digər tərəfdən də Ermənistana hərbi yardım etməsi Qərbin İrəvana siyasi-hərbi dəstəyi anlamına gəlir. Bu addım Avropa Birliyinin sülhün mərkəzi təşkilatçısı ola bilməyəcəyini deməyə də əsas verir. Fond vasitəsilə Ermənistana sözügedən yardımın ayrılmasını həm də AB-nin 2020-ci ildən əvvəl sərgilədiyi siyasətinin davamı kimi qəbul etmək lazımdır”.
O bildirib ki, bu cür təşkilatların qarşıdurma, münaqişə və problemli bölgələrə təktərəfli yardım etməsi, siyasi dəstək verməsi qəbuledilməzdir:
“Bu, AB-nin ikili standartı qoruyan, ədalətdən və bitərəf olmaq əxlaqından uzaq davranışıdır. Məsələn, fonddan Azərbaycana da maliyyə ayırsaydılar, bunu nisbətən anlamaq mümkün olardı. AB ABŞ və ya NATO-nun fəaliyyət göstərə bilmədiyi yerlərdə subpodratçı fəaliyyəti həyata keçirən mexanizm halına gəlib. ABŞ Qafqazda bir tərəfdən Gürcüstanın, digər tərəfdən Ermənistanın DNT-si ilə oynayaraq, Rusiya əleyhinə bir balans yaratmağa çalışır. Ermənistan Müdafiə Nazirliyinə nümayəndə təyin edilməsi, son 6 ayda azı 2-3 hərbi təlim keçirilməsi, erməni ordusunun təlim-tərbiyə fəaliyyətlərinə töhfələr verilməyə çalışılması, təbii ki, Ermənistanın Rusiyadan asılılığını azaltmaq cəhdi kimi dəyərləndirilə bilər. Bu, eyni zamanda təkcə Rusiya üçün deyil, həm də İrana qarşı atılmış addımdır. Ümumilikdə isə atılan addım yanğına körüklə getmək kimidir. Dolayısı ilə bu həmlələr Ermənistanın Qərbə inteqrasiyasını sürətləndirməz, əksinə, Qafqazı qan gölünə çevirər”.
Qeyd edək ki, bir neçə ay əvvəl Macarıstanın Avropa Sülh Fondundan Ermənistana ittifaq çərçivəsində razılaşdırılmış 10 milyon avro məbləğində dəstək verilməsi layihəsini bloklaması ilə bağlı məlumat yayılsa da, ötən gün vəsaitin İrəvana ayrılması qərarı rəsmi olaraq təsdiqlənib. 2027-ci ilədək mövcud olması nəzərdə tutulan fondun büdcəsi son məlumatlara görə 17 milyarddır.
Məlum olduğu kimi, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan iyulun 19-da Britaniyada Azərbaycan Prezidenti İlham Əiyevlə ilə görüşdən imtina edib. Bundan cəmi bir gün sonra isə sərhəddə növbəti təxribat baş verdi.Belə ki, Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri iyulun 20-si saat 22:10 radələrində Azərbaycan Ordusunun Kəlbəcər rayonunun İstisu yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərini iriçaplı silahlardan atəşə tutub. Bölmələrimiz tərəfindən qeyd olunan istiqamətdə adekvat cavab tədbirləri görülüb.
Görünən odur ki, Ermənistan rəhbərliyi nə qədər sülhdən dəm vursa da, əsl niyyət başqadır. Sülh danışıqlarının irəlilədiyi bir vaxtda İrəvanın bu cür mövqe sərgiləməsi müəyyən suallar doğurur.
Regionda sülh qapısı yenidən bağlanır?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya açıqlamasında politoloq Abutalıb Səmədov bildirib ki, Qərb İrəvana ciddi şəkildə təzyiq göstərməsə, sülh qapısı bağlı olaraq qalacaq:
“Azərbaycan tərəfi 2021-ci ilin martından baza prinsiplərini təqdim etdiyi andan Ermənistan sülh qapısının açılmaması üçün əlindən gələni edir. Müxtəlif bəhanələrlə prosesi uzatmağa çalışır. İrəvan gah bu işlə Minsk qrupunun məşğul olmasını, gah Qarabağın statusu, gah da ermənilərin təhlükəsizliyi məsələsini gündəmə gətirmək, sonda da Qranada prinsipləri deyilən 3 prinsipi ortaya atmaqla Almatı danışıqlarını pozdu.
Üstəlik, Ermənistan konstitusiyasında da dəyişiklik etməlidir. Londondakı görüşdən imtina isə Ermənistan rəhbərliyinin mahiyyətini ortaya qoydu. Ortada vasitəçi var və o görüş təklifilə çıxış edir, amma ermənilər görüşdən imtina edir. Dərhal da deyirlər ki, görüşdən guya Azərbaycan imtina edib”.
Həmsöhbətimizə görə, görüş olsaydı belə sülh sazişinin imzalanma ehtimalı çox aşağıdır:
“Çünki Ermənistan nə Qranada prinsiplərindən imtina edir, nə də konstitusiyalarında dəyişiklik etmək istəmir. Bəhanə də budur ki, onun üçün referendum lazımdır. Referendumda da ermənilər preambulanın dəyişdirilməsinə etiraz edə bilər. Halbuki Ermənistan konstitusiyası hansı fəsillərin referendumda dəyişdirilməli olduğunu dəqiq göstərir. Orada preambula yoxdur.
Preambulada dəyişiklik parlamentdə edilə bilər ki, bunun üçün də üçdə iki səs çoxluğu lazımdır. Hakim partiyada da 71 deputatla üçdə iki səs çoxluğuna sahibdir.
Yəni istəsələr konstitusiyanın preambulasını da dəyişdirə, həmin 3 prinsipdən də imtina edə bilərlər. Ancaq niyyətlərindən əl çəkmək istəmirlər. Bilirlər ki, Azərbaycan onları qəbul etməyəcək. Nə qədər ki, Qərb ciddi şəkildə İrəvana təzyiq göstərmir sülh qapısı bağlı olaraq qalacaq. Prosesin sürətlənməsini istəyirlərsə, Azərbaycanın haqlı tələblərinə əməl etməlidirlər”.Məlum olduğu kimi, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan iyulun 19-da Britaniyada Azərbaycan Prezidenti İlham Əiyevlə ilə görüşdən imtina edib. Bundan cəmi bir gün sonra isə sərhəddə növbəti təxribat baş verdi.
Belə ki, Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri iyulun 20-si saat 22:10 radələrində Azərbaycan Ordusunun Kəlbəcər rayonunun İstisu yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərini iriçaplı silahlardan atəşə tutub. Bölmələrimiz tərəfindən qeyd olunan istiqamətdə adekvat cavab tədbirləri görülüb.
Görünən odur ki, Ermənistan rəhbərliyi nə qədər sülhdən dəm vursa da, əsl niyyət başqadır. Sülh danışıqlarının irəlilədiyi bir vaxtda İrəvanın bu cür mövqe sərgiləməsi müəyyən suallar doğurur.
Regionda sülh qapısı yenidən bağlanır?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya açıqlamasında politoloq Abutalıb Səmədov bildirib ki, Qərb İrəvana ciddi şəkildə təzyiq göstərməsə, sülh qapısı bağlı olaraq qalacaq:
“Azərbaycan tərəfi 2021-ci ilin martından baza prinsiplərini təqdim etdiyi andan Ermənistan sülh qapısının açılmaması üçün əlindən gələni edir. Müxtəlif bəhanələrlə prosesi uzatmağa çalışır. İrəvan gah bu işlə Minsk qrupunun məşğul olmasını, gah Qarabağın statusu, gah da ermənilərin təhlükəsizliyi məsələsini gündəmə gətirmək, sonda da Qranada prinsipləri deyilən 3 prinsipi ortaya atmaqla Almatı danışıqlarını pozdu.
Üstəlik, Ermənistan konstitusiyasında da dəyişiklik etməlidir. Londondakı görüşdən imtina isə Ermənistan rəhbərliyinin mahiyyətini ortaya qoydu. Ortada vasitəçi var və o görüş təklifilə çıxış edir, amma ermənilər görüşdən imtina edir. Dərhal da deyirlər ki, görüşdən guya Azərbaycan imtina edib”.
Həmsöhbətimizə görə, görüş olsaydı belə sülh sazişinin imzalanma ehtimalı çox aşağıdır:
“Çünki Ermənistan nə Qranada prinsiplərindən imtina edir, nə də konstitusiyalarında dəyişiklik etmək istəmir. Bəhanə də budur ki, onun üçün referendum lazımdır. Referendumda da ermənilər preambulanın dəyişdirilməsinə etiraz edə bilər. Halbuki Ermənistan konstitusiyası hansı fəsillərin referendumda dəyişdirilməli olduğunu dəqiq göstərir. Orada preambula yoxdur.
Preambulada dəyişiklik parlamentdə edilə bilər ki, bunun üçün də üçdə iki səs çoxluğu lazımdır. Hakim partiyada da 71 deputatla üçdə iki səs çoxluğuna sahibdir.
Yəni istəsələr konstitusiyanın preambulasını da dəyişdirə, həmin 3 prinsipdən də imtina edə bilərlər. Ancaq niyyətlərindən əl çəkmək istəmirlər. Bilirlər ki, Azərbaycan onları qəbul etməyəcək. Nə qədər ki, Qərb ciddi şəkildə İrəvana təzyiq göstərmir sülh qapısı bağlı olaraq qalacaq. Prosesin sürətlənməsini istəyirlərsə, Azərbaycanın haqlı tələblərinə əməl etməlidirlər”.