 |
|
Prezident İlham Əliyev "Azərbaycan Respublikası Dövlət Turizm Agentliyinin tabeliyində Turizm və Rekreasiya Zonalarının İdarə Edilməsi və İnkişafı Mərkəzinin yaradılması haqqında" Fərman imzalayıb.
Fərmanla müəyyən edilib ki: Mərkəz Azərbaycanda turizm və rekreasiya zonalarının fəaliyyətinin təşkilini, onların idarə olunmasını və inkişaf etdirilməsini həyata keçirən publik hüquqi şəxsdir
Mərkəzin fəaliyyətinə ümumi rəhbərliyi və nəzarəti həyata keçirmək üçün sədr və onun iki müavini daxil olmaqla 5 (beş) üzvdən ibarət Müşahidə Şurası yaradılır
Mərkəzin fəaliyyətinə cari rəhbərliyi icraçı direktor həyata keçirir;
Mərkəzin saxlanılması və fəaliyyətinin təmin edilməsi onun fəaliyyətindən əldə edilən gəlir, ianələr, qrantlar və qanunla qadağan edilməyən digər mənbələr hesabına həyata keçirilir.
Mərkəzin təsisçisinin səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsi aşağıdakılara həvalə edilib:
Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə:
1. Mərkəzin idarəetmə orqanlarının yaradılması;
2. Mərkəzin yenidən təşkili və ləğvi;
3.2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə:
3.2.1. Mərkəzin nizamnaməsinin təsdiqi və nizamnamə fondunun miqdarının müəyyən edilməsi, onlarda dəyişiklik edilməsi;
3.3. Agentliyə:
3.3.1. bu Fərmanın 3.1-ci və 3.2-ci bəndlərində qeyd edilənlər istisna olmaqla, “Publik hüquqi şəxslər haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 8.2-ci maddəsində publik hüquqi şəxsin təsisçisinin səlahiyyətlərinə aid edilmiş digər məsələlərin həlli.
4. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti:
4.1. Mərkəzin nizamnaməsini iki ay müddətində təsdiq etsin;
4.2. Mərkəzin fəaliyyətinin təşkili üçün maddi-texniki təminat məsələlərinin həlli ilə bağlı üç ay müddətində zəruri tədbirlər görsün;
4.3. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.
5. Agentlik:
5.1. Mərkəzin dövlət qeydiyyatına alınması üçün onun nizamnaməsi təsdiq edildikdən sonra 3 (üç) gün müddətində “Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş qaydada tədbirlər görsün;
5.2. Mərkəz dövlət qeydiyyatına alındıqdan sonra onun strukturunu, əməyin ödənişi fondunu, işçilərinin say həddini və əməkhaqlarının (vəzifə maaşı, vəzifə maaşına əlavələr, mükafatlar və digər ödənişlərin) məbləğini bir ay müddətində təsdiq etsin;
5.3. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələlərin həlli üçün zəruri tədbirlər görsün.
Prezident İlham Əliyev “Turizm və rekreasiya zonalarının Nümunəvi Əsasnaməsi”ni təsdiq eedib, eləcə də bununla əlaqədar bəzi fərmanlarında və sərəncamında dəyişiklik edib.
Dövlət başçısı bununla bağlı yeni fərman imzalayıb.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Tavuş bölgəsinə - Azərbaycanla sərhədə səfər edəcək.Publika.az xəbər verir ki, bu iddia ilə "Hraparak" nəşri çıxış edib.
Nəşr mənbələrinə istinadən yazır ki, Paşinyanın səfəri bu gün – avqustun 2-də baş tuta bilər. Erməni baş nazirin səfər zamanı doğulduğu İcevana, eləcə də sərhədin demarkasiya edilən hissələrinə, xüsusilə Kirantsa baş çəkəcəyi gözlənilir.
Ermənistan mediası iddia edir ki, Paşinyanın sərhədə növbəti səfəri yeni ərazilərin Azərbaycana təhvil verilməsi planı ilə bağlıdır.
Arçakut ağsaqallar şurasının üzvü Karen Qazaryan bildirib ki, növbəti kənd Berbakerdir.
Qeyd edək ki, ermənilərin Berbaker adlandırdığı bu kəndin əsl adı Bibişdir. Qədim adı Coğaz olan Bibiş kəndində 1988-89-cu illərdə azərbaycanlılar yaşayırdı, Qarabağda erməni separatizmi başlayanda soydaşlarımız deportasiyaya məruz qaldı. Paşinyan daha əvvəl demarkasiya ediləcək növbəti ərazilər arasında bu kəndin də adını çəkmişdi.
Qazaryan iddia edir ki, Paşinyanın bölgəyə səfər proqramına Berbaker kəndinə baş çəkmək də daxildir.
"Baş nazir avqustun 3-də kəndə gələcək və demarkasiya zamanı Azərbaycana qaytarılacaq ərazilər məsələsi müzakirə ediləcək. Məlumatlara görə, kənddə müəyyən ərazilər təhvil veriləcək, hökumət də sakinlərə kompensasiya ödəyəcək", - o iddia edir.
ABŞ Orta Asiyanın da Rusiya və Çindən uzaqlaşdırılması üzrə ssenari üzərində işlədiyini biruzə verməyə başlayıb və Ağ Ev yaxın gələcəkdə bu regionu nəzarət altına almağı planlaşdırır... Əgər, Ağ Ev bu strateji hədəfini reallığa çevirərsə, onda ABŞ Rusiyanın cənub sərhədlərinə yerləşmək imkanı qazanacaq, Kreml ölkə daxilinə sıxışdırılmış olacaq...
ABŞ-ın Cənubi Qafqazda xüsusi strateji hədəfləri mövcuddur. Halbuki, son vaxtlara qədər Ağ Ev bu regiondakı əsas maraqlarını yalnız Cənubi Qafqazda sülhün və sabitliyin bərqərar olması üzərindən izah etməyə daha çox üstünlük verirdi. İndi isə ABŞ-ın rəsmi dairələri bu regionla bağlı özəl planları barədə müəyyən məqamları açıq mətnlə gündəmə gətirməyə də başlayıblar. Və bu, o deməkdir ki, Ağ Ev regional sülh prosesi üzərindən manipulyasiyalarla yanaşı, konkret hədəflərinin icrasına da start vermək üzrədir.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ABŞ-ın Cənubi Qafqazda əsas strateji hədəfi məhz Rusiyanı bu regiondan sıxışdırıb, çıxartmağa nail olmaqdır. Çünki bu önəmli hədəfə çatmadan ABŞ-ın daha uzaqgedən planlarının reallaşdırılması demək olar ki, mümkün deyil. Ona görə də, hazırda Ağ Ev Rusiyanın əsas regional dayağını sıradan çıxartmağa cəhd göstərir. Və bu mərhələdə ABŞ-ın maraqlarına xidmət göstərən yeganə "regional geopolitik alət" rolunda məhz Ermənistan çıxış edir.
Məsələ ondadır ki, 2020-ci ildə - II Qarabağ savaşından sonra Ağ Evdə nəhayət, ABŞ-ın Cənubi Qafqaza hər hansı təsir faktorunun olmadığını anlamağa başladılar. Xüsusilə də, Azərbaycan və Ermənistan arasında başladılmış sülh prosesində ABŞ və Qərb iştirak etmirdi. Yəni, müəyyən mənada, oyundan kənar vəziyyətə düşərək, sadəcə, müşahidəçi statusunda qalmışdı. ATƏT-in Minsk Qrupunun qeyri-rəsmi olaraq, "dəfn edilməsi" ABŞ-ın Cənubi Qafqaza yeganə müdaxilə mexanizminin sıradan çıxarılması anlamı daşıyırdı.
Sonrakı mərhələdə Ağ Ev bütün bu çatışmazlıqları məhz Ermənistanın vasitəsilə aradan qaldırmaq qərarına gəldi. Bütün sahələr üzrə tamamilə Rusiyadan asılı vəziyyətdə olan Ermənistanın Qərbə yaxınlaşdırılması prosesinə start verildi. Yəni, ABŞ və Qərb həm Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı əsas dayaq nöqtəsi olan Ermənistanı Kremlin əlindən almağa, həm də bu regionda rəsmi İrəvanın timsalında özünə "for-post" yaratmağa cəhd göstərirdi. Və hazırda bu hədəfin reallaşdırılması prosesi müəyyən mənada, yarımçıq xarakter daşıyır.
Çünki ABŞ və Qərb hələlik Ermənistanı Rusiya asılılığından çıxartmağa nail olmayıb. Yaxın gələcəkdə də Ağ Evin bunu edə biləcəyi hələlik o qədər də inandırıcı görünmür. Hər halda, bunun üçün on milyardlarla dollar vəsait və illərlə zaman lazımdır. Halbuki, Ağ Ev hazırda Ermənistanın tam da olmasa, yalnız siyasi cəhətdən Rusiyanın təsir dairəsindən çıxartmağa nail ola bilib. Və Ağ Evdə hesab edirlər ki, məhz bu faktor üzərindən hərəkət ediləcəyi təqdirdə, elə bir ciddi xərc çəkmədən də ABŞ-ın strateji hədəflərini reallaşdırmaq mümkündür.
Maraqlıdır ki, Ağ Ev indi ABŞ-ın Cənubi Qafqaz və bu region üzərindən nail olmağa çalışdığı strateji hədəflərin icrasına başlayıb. Hər halda, ABŞ-ın rəsmi dairələrindən verilən son açıqlamalar Ağ Evdə qurulan uzaqgedən planları təsəvvür etmək imkanları verir. Üstəlik, bu planlarda "geopolitik alət" olan Ermənistana ayrılmış rolun da məzmunu ortaya çıxır. Və belə anlaşılır ki, indi rəsmi İrəvan Ermənistanın gələcək taleyi barədə daha ciddi şəkildə düşünməli olacaq.
Məsələ ondadır ki, Ağ Ev bir tərəfdən Ermənistan ictimai rəyini reallaşdırmayacağı vədlərlə məmnun etməyə çalışır. Digər tərəfdən isə ABŞ-ın Cənubi Qafqaz, Xəzəryanı və Orta Asiya ilə bağlı planlarını gündəmə gətirərək, on plana çəkir. Üstəlik, Ağ Ev öz geopolitik hədəflərini reallaşdırmağa çalışdıqca, ABŞ üçün Ermənistanın gələcək taleyinin ümumiyyətlə, elə bir ciddi əhəmiyyətə malik olmadığı da dəqiqləşir. Və Ermənistan üçün ən real təhlükəsizlik problemləri də əslində, məhz bu önəmli məqamdan qaynaqlanır.
ABŞ dövlət katibinin yardımçısı Ceyms Obrayen Cənubi Qafqaz və Ermənistan haqqında danışarkən, əslində, Ağ Evin Orta Asiya ilə bağlı radikal dəyişiklik planını açıqlayıb. O, bildirib ki, Orta Asiya dövlətlərinin yeni ticarət marşrutlarına ehtiyacı var. Belə ticarət marşrutunu isə indi yalnız məhz Ermənistan və Azərbaycan üzərindən açmaq mümkün ola bilər. Halbuki, geopolitik reallıqlar və strateji maraqlar nəzərə alındıqda, bu məsələnin həlli o qədər də asan deyil. Və bu baxımdan, ABŞ-ın bu strateji planı müəyyən mənada, bəzi suallara da yol açır.
Nəzərə almaq lazımdır ki, Orta Asiya ölkələri hazırda Rusiya və Çin üzərindən dünya bazarlarına çıxış imkanlarına malikdirlər. Elə məhz bu reallıq Ağ Evi qətiyyən qane etmir. ABŞ rəsmi dairələri hesab edirlər ki, mövcud situasiya Orta Asiya regionuna Rusiya və Çinin nəzarətini tamamilə təmin edir. Ağ Evin əsas hədəfi odur ki, Orta Asiyanın da Rusiya və Çindən uzaqlaşdırılması təmin edilsin. Və indi əsas diqqət məhz bu hədəfə yönəldilib.
Belə anlaşılır ki, Ağ Evdə Orta Asiyanın nəzarət altına alınması ilə bağlı planlar qurmağa başlayıblar. Əgər, bu strateji plan reallığa çevrilərsə, onda ABŞ Rusiyanın cənub sərhədlərinə yerləşmək imkanı qazanmış olacaq. Nəticədə Rusiyanın öz sərhədləri daxilinə sıxışdırılması prosesində böyük uğurlar qazanılacaq. Və həm Rusiyanın, həm də Çinin öz sərhədləri ətrafında ABŞ-ın belə rahat yerləşməsinə müşahidəçi qalacağına isə inanmaq çox çətindir.
Digər tərəfdən, Ağ Ev Orta Asiya plana nail olmaq üçün əvvəlcə Cənubi Qafqazda da buna imkan verən addımlar atmalıdır. İlk növbədə Azərbaycan və Ermənistan arasında yekun sülh sazişinin imzalanması qaçılmaz xarakter daşıyır. Yalnız bundan sonra Azərbaycan və Ermənistan əraziləri üzərindən Orta Asiyaya doğru iqtisadi-ticari marşrutun yaradılması mümkün ola bilər. Çünki bütün bunlar məhz Zəngəzur dəhlizinin açılmasını tələb edir. Və Ağ Evin bu strateji planları Azərbaycanın geopolitik iradəsinə bağlıdır, ABŞ-ın Ermənistanın maraqlarına əhəmiyyət verəcəyinə isə yalnız sadəlövhlər inana bilər.(musavat.com)
Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (AHİK) sədri Səttar Möhbalıyev təşkilatın növbədənkənar qurultayının çağırılması barədə qərar verib.
Xəbər verdiyimiz ki,Səttar Möhbalıyev AHİK-ın sədrliyi ilə vidalaşacaq, çünki sentyabrın 1-də keçiriləcək növbədənkənar parlament seçkilərində bitərəf namizəd kimi iştirak edəcək. 3 saylı Babək-Kəngərli-Naxçıvan seçki dairəsi üzrə namizədliyini verən Səttar Möhbalıyevin artıq namizədliyi qeydə alınıb. Məlumatına görə 26 avqustda keçiriləcək növbədənkənar qurultayda (AHİK) sədri postuna bir neçə namizəd olması iddia edilir.
"XALQ.AZ məlumat verir ki, iddialara görə Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (AHİK) sədri postuna Sahib Məmmədov namizədliyini veriləcəyi gözlənilir. Məlumata əsasən AHİK-ın sədr postu seçkilərlə keçirilir.
Qeyd edək ki, Sahib Məmmədov 2021-ci ildən iqtisadiyyat nazirinin müavini vəzifəsinə çalışır. 2012-ci ildə “Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə”, 2018-ci ildə “Tərəqqi” medalları ilə təltif olunub.
Bu günlərdə ABŞ Dövlət katibinin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə köməkçisi Ceyms Obrayn bir daha Azərbaycan və Ermənistan arasında sülhün əldə olunmasından bəhs edib. Vurğulanıb ki, hazırda Mərkəzi Asiya ölkələrinin dünya bazarlarına çıxışı üçün əsas marşrutlar mahiyyətcə Rusiya və Çin ərazisindən keçir. Bu marşrutun Azərbaycan və Ermənistandan keçməsinin zəruriliyi önə çəkilib. Bu da sözsüz ki, Zəngəzur dəhlizinin açılmasında Ağ Evin nə dərəcədə maraqlı olduğunu göstərir.Bunu Teleqraf.com-a politoloq Zərdüşt Əlizadə deyib.
“İranın ali dini lideri Ayətullah Xamenei isə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla görüşündə Zəngəzur dəhlizinin təhlükəli olduğunu qeyd edib. Görünən odur ki, Zəngəzurdan keçəcək 44 km-lik dəmir yolu xətti ABŞ, Çin, İran və digərləri üçün çox maraqlıdır. Azərbaycanla Türkiyə də bu dəhlizin açılmasına çalışır. Hətta Türkiyədəki millətçilər Zəngəzur dəhlizinə başqa bir rəng veriblər”, - deyə o əlavə edib.
Politoloq hesab edir ki, Naxçıvanı Azərbaycanla bağlayan dəmir yolu sovet dövründə inzibati olaraq Bakıya tabe idi:
“Orada çalışan ermənilər belə maaşı Azərbaycan Dəmir Yolları İdarəsindən alırdı. Bu da onunla izah edilir ki, Meğri dəmir yolu Ermənistan dəmir yolu ilə birbaşa bağlı deyil. Naxçıvandan keçəndən sonra o, Ermənistan dəmir yolu şəbəkəsinə birləşir. 30 illik işğal dövründə ermənilər həmin dəmir yolunun relslərini, şpallarını oğurlayıb satıb. İndi isə Azərbaycanın əsas tələbi odur ki, Naxçıvanla dəmir və şosse yolu açılsın”.
Zərdüşt Əlizadə bildirib ki, 2020-ci ilin 10 noyabrında imzalanmış üçtərəfli bəyanatda da Zəngəzurdan keçən kommunikasiya xəttinin bərpa edilməsi əksini tapıb:
“Bəyanatın 9-cü bəndində qeyd edilib ki, Zəngəzurdan keçən kommunikasiya xətti açılacaq. Bu xəttə Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin sərhədçiləri nəzarət edəcək. Sadəcə olaraq indiki halda Ermənistan Rusiyanın cəngindən xilas olmaq üçün Moskvanın nəzarət mexanizmlərini öz ərazisindən bir-bir sıradan çıxarır. İrəvandakı Zvartnost hava limanından rus sərhədçilərinin çıxarılması bu işin başlanğıcı idi”.
İyulun 30-da Türkiyə-Ermənistan normallaşma prosesi üzrə xüsusi nümayəndələrinin 5-ci görüşü baş tutub. Görüşlə bağlı bəyanatda diqqətə çatdırılır ki, xüsusi nümayəndələr əvvəlki görüşlərində razılaşdırılmış məsələləri təsdiqləyiblər.“Xüsusi nümayəndələr həmçinin Akyaka/Axurik dəmir yolu sərhəd qapısının regional inkişaflara uyğun olaraq istifadəyə veriləcəyi təqdirdə tələb olunacaq texniki ehtiyacları qiymətləndirmək və diplomatik pasport sahibləri üçün qarşılıqlı viza prosedurlarını asanlaşdırmaq barədə razılığa gəliblər. Xüsusi nümayəndələr son məqsədi tam normallaşma olan bu prosesi heç bir ilkin şərt olmadan davam etdirməyə razı olduqlarını təsdiqləyiblər”. Türkiyə-Ermənistan münasibətlərində cüzi də olsa yaxınlaşma baş verib. Bu, regiona, sülh prosesinə hansı töhfələri verə bilər? Məsələlər Azərbaycanla razılaşdırılırmı?
Deputat Sahib Alıyev “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin görüşün nəticəsi haqda yaydığı rəsmi sənəddə Akyakanın açılmasının regionda proseslərin gedişindən asılı olduğu bildirilir: “Regionda proseslər isə heç də sözügedən dəmir yolunun tez bir zamanda işə düşəcəyindən xəbər vermir. Xameneinin Zəngəzur dəhlizinin Ermənistanın maraqlarına cavab vermədiyi haqda iki gün əvvəl söylədiyi diqtə xarakterli fikirlərinə Paşinyanın bir növ şərik çıxması, hayların ritorikanı dəyişdirsələr də, Azərbaycanla Türkiyəyə qarşı torpaq iddialarına və düşmənçiliyə son qoymaq istəməmələri ortadaykən hansı normallaşmadan söhbət gedə bilər?” S.Alıyev qeyd etdi ki, normallaşma normal məntiq və qonşulara normal yanaşma tələb edir: “Qarşı tərəfin hərəkətlərində hələ bu yoxdur. Üstəlik, 30 iyuldakı Tehran görüşü də təsdiqlədi ki, Ermənistana bir dövlətə forpostluğu bir neçəsinə forpostluqla əvəzləməyi düşünür. Özü də elə dövlətlərə ki, onların heç biri Ermənistanın Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı düşmənçiliyinə son qoymasını istəmir. Həmin İran açıq dilə gətirməsə də, açığı, heç Akyakanın işə düşməsi də onun marağında deyil”.
Azad Vətən Partiyasının sədri Akif Nağı dedi ki, verilən informasiyalar əvvəlki açıqlamalarla ziddiyyət təşkil edir: “Türkiyə rəhbərliyi son günlərədək bildirirdi ki, Ermənistanla razılaşma yalnız Azərbaycanın haqlı tələbləri yerinə yetirildikdən sonra mümkün ola bilər. Amma indi viza rejimin yumşaldılmasından, hətta ilkin şərtlərdən imtina olunmasından bəhs olunur. Bu, doğrudanmı Ankaranın mövqeyi kimi qəbul olunmalıdır, yoxsa manevr xarakteri daşıyır, demək çətindir”.
A.Nağının fikrincə, bu mövqenin Azərbaycanla razılaşdırılması da mümkün deyil: “Azərbaycan Ermənistan qarşısında konstitusiyadakı əsassız ərazi iddialarının aradan qaldırılması və sair məsələlərlə bağlı konkret şərtlər qoyub. Yeri gəlmişkən, Ermənistanın Türkiyəyə qarşı ərazi iddialarını da Azərbaycan gündəmdə saxlayır. Ona görə də anlaşılan deyil ki, Türkiyə gerbində Ağrı dağının təsvir olunduğu bir ölkə ilə münasibətləri niyə normallaşdırmaq istəyir? Bu normallaşma hesab edirəm ki, mövcud şərtlər daxilində yaxşı bir şey vəd etmir”. Partiya sədri qeyd etdi ki, Azərbaycan regionda sülhün bərqərar olmasını istəyir, amma bu cür şərtlər daxilində deyil: “Məğlub Ermənistana bu cür güzəştlər sağlam məntiqə sığmır. Bizim nəyin bahasına olursa-olsun, məntiqi əldə olunacaq sülhə ehtiyacımız yoxdur. Məsələnin Azərbaycanla razılaşdırılması da inandırıcı deyil”.
Politoloq Məhəmməd Əsədullazadə isə hesab edir ki, Türkiyə ilə Ermənistan arasında normallaşma prosesi istiqamətində aparılan danışıqlar müsbət nəticələr əldə edilməsi üçün Azərbaycanla paralel şəkildə aparılır: “Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqlarda irəliləyiş var. Prezidentin xüsusi işlər üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov da verdiyi açıqlamada irəliləyişin olduğunu vurğulayıb. Türkiyə Ermənistanla əlaqələrin normallaşmasını Azərbaycanla əldə olunan irəliləyişə uyğun aparır. Həmçinin Ankara-Ermənistan əlaqələrinin inkişaf etdirilməsi kənar gücləri neytrallaşdıra, xüsusilə Fransanın destruktiv siyasətinin qarşısını ala bilər. Ona görə də bu, müsbət prosesdir”.
M.Əsədullazadə bildirdi ki, onsuz da Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təmin edib: “Ermənistanla danışıqlarda müəyyən fikir ayrılıqları olsa da, proses davam edir. Türkiyə də çalışır ki, danışıqlar davam etsin və nəticə əldə olunsun. Xüsusilə Zəngəzur dəhlizinin açılması Türkiyənin geoiqtisadi maraqlarına cavab verir. İkitərəfli danışıqlarda Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin bağlanması və Ermənistanın konstitusiyasında sülhə mane olan maddələrin çıxarılması da danışılır. Çünki bu, sülhə təhdid olaraq qalır. Ona görə də Türkiyənin burada rolu vacibdir. Ermənistan da bilir ki, Türkiyə ilə əlaqələr qurulmasa, Avrointeqrasiya siyasəti mümkün olmayacaq. Qərb də Ermənistandan Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşmasını tələb edir. Düşünürəm ki, danışıqlar prosesində irəliləyiş əldə edildikcə, Azərbaycanla Ermənistan arasında fikir ayrılıqları da aradan götürüləcək. Türkiyə prosesə belə baxır. Azərbaycanla sülh olmadan tam normallaşma ola bilməz”.
Bu arada ABŞ-dan növbəti açıqlama gəlib. ABŞ dövlət katibinin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə köməkçisi Ceyms O’Brayen çərşənbə axşamı bildirib ki, ABŞ Rusiya və Çindən yan keçməklə, Mərkəzi Asiya ölkələrindən dünya bazarlarına Ermənistan və Azərbaycan ərazilərindən keçməklə yeni quru yolu yaratmaq imkanını nəzərdən keçirir. Musavat.com bu barədə xarici mediaya istinadən xəbər verir. “Mərkəzi Asiya ölkələri inanılmaz dərəcədə zəngindir və indi dünya bazarlarına çıxmaq üçün yeganə variant Rusiya və ya Çindən keçir. Əgər biz Ermənistan və ya Azərbaycan ərazisindən keçən marşrut aça bilsək, o zaman onlar dünya bazarlarına çıxış əldə edəcəklər və Rusiya və Çindən daha az asılı olacaqlar”, - O’Brayen Senatın Xarici Əlaqələr Komitəsində deyib.
İlin əvvəlində ABŞ və Türkiyə Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında irəliləyiş əldə olunması üçün anlaşma əldə etmişdilər. Amma sonrakı proseslərdə ABŞ-ın fərqli yanaşmalarını müşahidə etdik. Bu açıqlamanın O’Brayenin İrəvan səfərindən, özü də Türkiyə-Ermənistan danışıqlarının 5-ci raundundan sonra verilməsi diqqət çəkir. Gözləyək...
Prezident İlham Əliyev Azərbaycan kino işçilərinin təltif edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb.
Yol-xeber.az-ın xəbərinə görə, Sərəncamla Azərbaycan kinematoqrafiyasının inkişafında xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslər “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilsinlər:
Cilqamlı Rəmziyə Əkrəmovna
Quliyeva Gülşən Rəsul qızı
Məmmədov Rövşən İsax oğlu
Nəcəfov Bayram Hidayət oğlu
Yunusov Ədalət Məmməd oğlu.
2. Azərbaycan kinematoqrafiyasının inkişafında uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə aşağıdakı şəxslərə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü verilsin:
Qurbanova Firəngiz Ağa Dadaş qızı
Rüstəmov Akif Zabi oğlu.
Ermənistanla sülh danışıqlarında mühüm irəliləyiş var. Bunu ötən gün Prezidentin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov deyib. Prezidentin köməkçisi sülh sazişi istiqamətində mühüm irəliləyiş əldə edildiyini söyləyib. E.Əmirbəyov heç vaxt sülhə bu qədər yaxın olmadığımızı bildirib. Onun sözlərinə görə, indi hər iki ölkənin nəhayət, bu düşmənçilik fəslini bağlamaq, Cənubi Qafqaz regionunda vəziyyəti dəyişmək və bölgəni mehriban qonşuluq, sabitlik və sülh məkanına çevirmək üçün tarixi fürsəti var: "Ötən dekabrda hər iki ölkə qərara gəlib ki, danışıqları davam etdirmək, onları başa çatdırmaq üçün ən effektiv və ən perspektivli format ikitərəfli birbaşa formatdır. O vaxtdan bəri bir sıra mühüm nailiyyətlər, o cümlədən etimadın yaradılması baxımından uğurlar əldə olunub". Əmirbəyovun sözlərinə görə, danışıqlar masası üzərində olan sülh sazişinin mətninə nəzər salsaq, tərəflər onun başa çatmasına çox yaxındırlar: "Ümid edirik ki, qalan çətinliklər qısa müddət ərzində lazımi qaydada həll olunacaq və biz təhlükəsiz, davamlı və dönməz sülhə nail ola biləcəyik".Sülh müqaviləsinin imzalanmasının mümkün vaxtı barədə danışan Əmirbəyov qeyd edib ki, bu, daha çox Ermənistan tərəfinin sülh sazişinin başa çatması yolunda qalan yeganə maneəni, yəni Azərbaycana qarşı konstitusiyada təsbit olunmuş ərazi iddialarını aradan qaldırmaq qabiliyyətindən və istəyindən asılı olacaq.
ABŞ dövlət katibinin köməkçisi Ceyms Obrayn də deyib ki, sülh sazişi üzrə danışıqlar gedir və sərhədin demarkasiyası ilə bağlı danışıqlar aparılır. Obrayn bildirib ki, Azərbaycan və Ermənistan sərhədin demarkasiyası prosesi ilə bağlı razılığa gəliblər: "Elə sahələr var ki, hər iki tərəf hələ də onlara nəzarət edir. Lakin onlar razılaşdırılmış sərhədlərə görə geri çəkiləcəklər və bu mənada yüksək dağlıq ərazilər xüsusi maraq doğurur. Biz çox aydın şəkildə bildirdik ki, sərhəddə hər hansı düzəliş olarsa, hər iki tərəfə razılaşdırılmış sərhəd tətbiq edilməlidir". Qeyd edək ki, rəsmilərin nisbətən pozitiv açıqlamalarına rəğmən, son günlər Ermənistan hökumətinin sülhlə bağlı ritorikasında dəyişiklik müşahidə olunmaqdadır. Ermənistan aydın şəkildə silahlanır, hərbi təlimlər keçirir və sülh prosesində problemlər olduğunu iddia edir. Ermənistan silahlı qüvvələri şərti sərhədlərdə təxribatlara da əl atırlar. Fransa, ABŞ, Avropa İttifaqı, İran, Hindistan və başqa ölkələr isə davamlı olaraq Ermənistanı silahlandırırlar. Məhz bu amilləri nəzərə alan ekspertlər sülh sazişinin yaxın günlərdə imzalanma ehtimalını yüksək görmürlər.
Keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov "Sherg.az"a açıqlamasında deyib ki, sülh sazişi dedikdə indiki mərhələdə nəzərdə tutulan əsas prinsiplər əsasında bir-iki səhifəlik bir sənədin imzalanmasından söhbət gedir. Sabiq XİN başçısı vurğulayıb ki, söhbət qarşıdakı dönəmdə həyata keçiriləcək baza prinsiplərini əhatə edəcək bir sazişdən gedir:
"Sözügedən sənədin də artıq demək olar ki, 90 faizi hazırdır. Hər iki tərəf, həm Azərbaycan, həm də Ermənistan bunu açıq şəkildə bəyan ediblər. Bu da optimizmə imkan yaradırdı. Yəni güman edilirdi ki, bu gedişlə yaxın günlərdə sülh sazişinin imzalanması mümkün ola bilər. Ancaq burada digər mühüm məsələ də ortaya çıxıb. İrəvan hökumətinin atdığı addımlardan, davranışından görünür ki, Ermənistan Qərb meydançalarında görüşlərin, təmasların tərəfdarı deyil. Görürük ki, Ermənistanın siyasi elitası dəfələrlə bəyan ediblər ki, İrəvan Qərbdən istədiyi dəstəyi ala bilməyib. Ona görə də Ermənistan indiki mərhələdə Qərbdən imtina edərək, Rusiya platformasına qayıtmaq istəyir. Bu cür fikirlər səslənməkdədir. Londonda baş verənlərin, daha doğrusu, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyanın Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə görüşdən qaçması bununla bağlıdır. İrəvan hakimiyyəti yenə siyasi manevrlərlə məşğul olur. Çalışır ki, bir sıra addımları ilə Rusiyaya meyilli olduğunu büruzə versin. Azərbaycanın birmənalı mövqeyi bəllidir. Açıq şəkildə bəyan etmişik ki, qalıcı və yekun sülhün imzalanması üçün Ermənistan konstitusiyasında dəyişiklik mütləqdir. Əlbəttə, bunun üçün də zaman lazımdır, çünki orada referendum keçirilməlidir. Amma sülhün çərçivə sazişi daha tez imzalana bilər və həmin sənəddə Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsi məsələsi əksini tapar. Ermənistan üzərinə öhdəlik götürməlidir. Əgər İrəvan öhdəlik götürməsə, sülhdə səmimi olması sual altına düşəcək".
Sabiq xarici işlər naziri son günlər şərti sərhədlərdə baş verən erməni təxribatlarını da şərh edib:
"Bölgədə və regiondan kənarda yerləşən bəzi qüvvələr hər zaman olduğu kimi münaqişənin qaynar qalmasında maraqlıdırlar. Çünki qaynar region kənardan daha yaxşı idarə olunur. Gərginlik mənbəyini saxlamaq üçün müxtəlif addımlar atılır, bəyanatlar verilir. Ermənistanın silahlandırılması da buna xidmət edir. Əvvəllər münaqişə meydanı Qarabağ idi, indi isə şərti sərhədlərdədir. Təəssüflər olsun ki, Ermənistan kənar güclərin siyasi oyunlarında həvəslə iştirak edir və bunun fəsadlarını dərindən düşünmür. Ermənistanın "dövlətçilik" fəlsəfəsində başqa dövlətlərin oyunlarında iştirakçı olmaq arzusu hər zaman olub, bu gün də var. Nə qədər ki, İrəvandan alət, vasitə kimi idarə olunur, Ermənistandan qətiyyətli addım gözləmək əbəsdir. Azərbaycan sülh sazişini imzalamağa hazırdır. Ermənistan da buna hazır olmalıdır və bəzi mühüm məqamlar sənəddə əksini tapmalıdır".
T.Zülfüqarov vurğulayıb ki, Ermənistan-Rusiya münasibətləri, əslində çox genişdir:
"Tərəflərin bir-birini suçlaması səmimiyyəti əks etdirmir. Rusiyanın Ermənistandan üz döndərməsi ilə bağlı hər gün xəbərlər yayılır. Amma heç bir nəticəsi yoxdur. Rusiya hərbçiləri Ermənistanı tərk etməyb, hərbi bazalar fəaliyyyətdədir və 2049-cu ilə kimi qalacağına dair saziş imzalanıb. Ermənistanın Rusiyadan uzaqlaşması görüntü üçündür. Əslində isə elə deyil. İrəvan hökuməti Qərbdən mümkün qədər nəsə qoparmağa çalışır, faydalanır. Fikir verirsizsə, Moskva Ermənistanın silahlanmasına kəskin reaksiya vermir. Deməli, narahat olmurlar".
Fransa Prezidenti Emmanuel Makron ölkəsinin Ermənistanı silahlandırmasına haqq qazandırmağa və Azərbaycana böhtan atmağa cəhd edib. 2020-ci ildə Azərbaycanın öz ərazilərini 30 illik işğaldan azad etməsini mənfi müstəvidə təqdim etməyə cəhd göstərib. Heç şübhəsiz, Azərbaycan ərazilərinin 20 faizini zəbt edərək, 30 il ərzində işğal altında saxlamış Ermənistana Fransanın silah satması ordusunda və bir çox siyasi dairələrində revanşist hisslərin hakim olduğu bu ölkəni Azərbaycana qarşı təkrar müharibəyə sövq etmək və regionu qana çalxalamağa xidmət edir. Makron şanlı Qələbəmizə qara yaxmağa cəhd etmək əvəzinə Fransanın uzun illər ərzində Ermənistanı dəstəkləyərək onu Azərbaycan ərazilərinin işğalını davam etdirməyə cəsarətləndirməsinə görə öz ölkəsinin məsuliyyətini etiraf etməlidir. Azərbaycan Fransadan Ermənistanı silahlandırmasını və digər pozucu əməllərini dərhal dayandırmağı tələb edir.Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədr müavini Samir Əsədli “Sherg.az”a deyib ki, Azərbaycan-Ermənistan arasında sülh danışıqlarının getdiyi, sərhədlərin delimitasiya və demarkasiya prosesinin davam etdiyi, kommunikasiyaların açılmasının müzakirə olunduğu vaxtda Fransanın, Hindistanın, qonşu İranın Ermənistanı silahlandırması bizi ciddi narahat edən amildir. Analitikə görə, Ermənistan nə qədər silahlansa da, Azərbaycan hərbi-texnika baxımından, həm də ordu cəhətdən ermənilərdən dəfələrlə güclüdür:
"44 günlük anti-terror əməliyyatı zamanı Ermənistan ordusunun hansı səviyyədə olması üzə çıxdı. Azərbaycan Ordusu öz gücü hesabına torpaqlarını erməni işğalçılarından təmizlədi və ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Məğlub Ermənistan Azərbaycanla sülh danışıqlarına getməyə məcbur oldu. Sülhün əldə olunması Cənubi Qafqazda sabitliyin, təhlükəsizliyin təmin olunması baxımından olduqca zəruridir. İndiki məqamda Fransa, Hindistan və İranın Ermənistanı silahlandırması bizi narahat etməyə bilməz. Çünki bunlar sülh danışıqlarının irəliləməsinə mənfi təsir göstərən amillərdir. Əgər qonşu İran iddia etdiyi kimi Azərbaycan-Ermənistan arasında sülhün əldə olunmasını istəyirsə, Ermənistanı silahlandırmamalı, buna şərait yaratmamalıdır. Təəssüf doğuran digər hal odur ki, İranın Ermənistana hərbi texnika ötürməsi yeni seçilən azərbaycanlı Prezident Məsud Pezeşkianın dövründə yaşanır. Görünür, İran da Azərbaycanın daha da güclənməsini istəmir. Buna qısqanclıqla yanaşır".
S.Əsədli əlavə edib ki, Fransa ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkəsi olub və Avropa Birliyinin üzvüdür:
"Əslində, Avropa Birliyi Cənubi Qafqazda sülhün əldə olunmasında maraqlıdır. Amma burada cığallıq edən tərəf Fransadır. Fransa Ermənistana hər cür siyasi-hərbi yardım göstərir. Bu da ondan xəbər verir ki, Paris münaqişənin həllinə səy göstərmir, əksinə, maneçilik törədir. Fransa Prezidenti E.Makronun da Azərbaycana qarşı atdığı addımlar, səsləndirdiyi bəyanatlar bunun bariz nümunəsidir. Hindistan da hər zaman Ermənistanın yanında olub, ermənilərə ciddi yardım göstərib. Bu da böyük ehtimal Azərbaycan-Pakistan arasında hərtərəfli etimadın, strateji müttəfiqliyin yüksək olması ilə əlaqəlidir".