 |
|
Ermənistanın Meğri yolunun (Zəngəzur dəhlizi) bağlanması məsələsini müzakirə etməkdən imtina etməklə, həm regional logistika inteqrasiyası perspektivini pozur, həm də Rusiya və İranın regionda təsirini gücləndirir.
Bunu keçmiş separatçı Samvel Babayan öz məqaləsində yazıb.
Babayanın fikrincə, Ermənistanın Meğri yolundan (Zəngəzur dəhlizindən-red) imtina etməsi nəticəsində Gürcüstan Çin, Rusiya, Mərkəzi Asiya və Azərbaycanı Türkiyə ilə birləşdirən quru əlaqəni təmin edən əsas regional tranzit ölkə olaraq qalacaq.
Babayan hesab edir ki, Ermənistan Meqri yolunu açarsa, o zaman Gürcüstan tranzit gəlirlərinin əhəmiyyətli hissəsini itirəcək.
ABŞ Venesuelanın bir qrup rəsmi şəxsinə sanksiya tətbiq edib.
Bu barədə ABŞ Maliyyə Nazirliyinin məlumatında deyilir.
Bildirilib ki, yeni sanksiya Prezident Nikolas Maduronun komandasından 16 şəxsə şamil edilib.
Sanksiya siyahısına daxil edilənlər arasında Milli Seçki Şurası, Ali Ədliyyə Tribunalı və Milli Assambleyanın rəhbərlərinin adları da var. Sanksiya ABŞ-ın bu ilin iyulunda Venesuelada keçirilmiş prezident seçkilərinin nəticələrini tanımaması ilə bağlıdır.
Türkiyənin Təkirdağ şəhərinin Malkara rayonunda ailəsi tərəfindən xəstəxanaya aparılan 2 yaşlı Sıla Yeniçərinin beyin qanaması, bədənində hematomalar olduğu və təcavüzə məruz qaldığı müəyyən edilib.
Bu barədə “Hürriyyet” nəşri yazı dərc edib.
Ölkənin Ailə Sosial Xidmətlər Nazirliyi əvvəlcə uşağın öldüyünü açıqlasa da, daha sonra onun intubasiya edildiyini bildirib:
“Hadisə polis bölmələrinə bildirildikdən sonra şəhər polisi dərhal hərəkətə keçdi. Şübhəlilər həbs edilib, körpənin qardaşı dövlət himayəsinə götürülüb və psixososial dəstək işlərinə başlanılıb. Biz iş prosesini yaxından izləyəcəyik və cinayətkarların ən ağır cəzanı almasını təmin edəcəyik”.
O da bildirilib ki, hadisə ilə bağlı cinayət işi açılıb. İstintaq çərçivəsində körpənin anası Bakiyə Yeniçeri, onun vətəndaş nikahında yaşadığı əri Ö.Şanlı, 13 və 14 yaşlı qonşu uşaqları, qonşusu Kani A. həbs edilib.
Məlumata görə qızcığazın anası məsələdən xəbərdar olduğunu, lakin bunun üstüörtülü qalmasının ən doğru yol olduğunu açıqlayıb.
Qeyd edək ki, hadisənin üstü avqustun 2-də ailənin azyaşlını Malkara Dövlət Xəstəxanasına gətirdiyi zaman açılıb.
Yıxılma nəticəsində qançırları olan və xəsarət aldığı bildirilən körpə ikinci müayinə üçün xəstəxanaya aparılıb. Uşağın huşsuz vəziyyətdə olduğunu və bədənindəki şiddət izlərini görən həkimlər vəziyyəti polisə bildirib.
Xatırladaq ki, son günlər Narin Güran adlı 8 yaşlı azyaşlının müəmmalı qətli də Türkiyənin gündəmindədir.(Qafqazinfo)
“Miss Switzerland 2007” gözəllik müsabiqəsinin finalçısı, məşhur model Kristina Yoksimoviçin qətliamının təfərrüatları məlum olub.
"Bu barədə "The New York Post" məlumat yayıb.
38 yaşlı Yoksimoviçin parçalanmış qalıqları fevral ayında evində tapılıb. Qətldə əsas şübhəli onun əri Tomas bilinir.
O, əvvəlcə artıq həyat əlamətləri olmayan bir qadın cəsədi ilə rastlaşdığını və panikadan camaşırxanada onu parçaladığını iddia edib.
Mart ayında Tomas hələ də cinayəti etiraf etməyib, lakin bildirib ki, Yoksimoviç əvvəlcə ona bıçaqla hücum edib və o, yalnız özünümüdafiə məqsədilə hərəkət edib. Məhkəmə-tibbi ekspertizası onun ifadəsini təkzib edib.
Polis Joksimoviçin dekupaj, bağ qayçısı və bıçaqla parçalandığını müəyyən edib. Kişi onun bədəninin bir neçə hissəsini blenderdə əzib və sonra kimyəvi məhlulda həll edib.
Məlum olub ki, Tomas əvvəllər də həyat yoldaşına qarşı zorakılıq edib. Məhkəmədə həmin adam empatiya göstərə bilməyən soyuqqanlı bir insan kimi təsvir edilib.
Yoksimoviç "Miss Northwest Switzerland" tacını qazanıb və "Miss Switzerland" finalından sonra moda nümayişlərinə model hazırlamaq üçün biznes layihəsi açıb. 2013-cü ildə o, Kainat gözəli müsabiqəsində model Dominik Rinderknextə mentorluq edib. Ondan iki qızı yadigar qalıb.(Publika.az)
"Çin Ukrayna böhranının siyasi yolla həllinə tərəfdardır".
Publika.az xəbər verir ki, bunu Çinin xarici işlər naziri Van Yi Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə Strelnada ( Sankt-Peterburqun tərkibindəki kənd) görüşündə bildirib.
“Çin böhranın siyasi həllinin təşviqinə sadiqdir və beynəlxalq ictimaiyyətin obyektiv, rasional və balanslaşdırılmış fikirlərini bir araya gətirmək üçün bütün tərəflərlə işləməyə hazırdır”, - diplomat bildirib.
Eyni zamanda Rusiya lideri təsdiqləyib ki, Rusiya həmişə sülh danışıqlarına açıq olub.
Görüş zamanı Putin Rusiya və Çinin ilk növbədə beynəlxalq hüquq, suverenlik və bərabərliyə əsaslanan ədalətli demokratik dünya nizamı prinsiplərini birgə müdafiə etdiyini də vurğulayıb.
Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko bildirib ki, son illər Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində baş verən hadisələrə görə günahı Ermənistan rəhbərliyi daşıyır.
“Report” xəbər verir ki, bunu o, Belarusda yaşayan müxtəlif millətlərin nümayəndələri ilə görüşündə deyib.
“Qarabağda baş verənlər isə təkcə Ermənistan rəhbərliyinin günahıdır, mən şəxsən onlara (Ermənistan hakimiyyətinə - red.) xəbərdarlıq etmişəm: əraziləri onlara (Azərbaycana – red.) ver. Üstəlik onlar (Ermənistan – red.) etiraf ediblər ki, bu “bizim ərazilər deyil. Bəli, bu bizim ərazilər deyil, Azərbaycanındır. Lakin biz verməyəcəyik, döyüşəcəyik”, – o vurğulayıb.
Belarus lideri qeyd edib ki, o, İrəvanla Bakı arasında problemin sülh yolu ilə həllinə çağırıb.
“Sonra [Paşinyan] Putindən xahiş etdi. Biz artıq ikimiz Paşinyandan istəməyə başladıq: “Problemi həll et”.
Onun sözlərinə görə, Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan buna belə cavab verib: “Xeyr, döyüşəcəyik”.
“Döyüşüb dincəldilər. Sonra Rusiyaya və ya hələ bizə acıqlanmağın adı nədir?Axı sən özün Qarabağın Azərbaycan ərazisi olduğunu etiraf edibsən”, – dövlət başçısı bildirib.
"Aydın tarix" verilişinin yeni buraxılışı yayımlanıb.
Verilişin budəfəki sayında 11 sentyabrda ABŞ-də törədilən terror aktlarından bəhs olunub.
Yerli vaxtla saat 08:46-da ABŞ Hava Yollarına məxsus sərnişin təyyarələri Nyu-Yorkun simvoluna çevrilən Ümumdünya Ticarət Mərkəzinin əvvəlcə Şimal qülləsinə, 09:03 radələrində isə Cənub qülləsinə yönəlib.
Zərbələr güclü idi və binaların tam çökməsinə səbəb olub. Üstəlik, güclü yanğınlar baş verib. Nyu-Yorkdakı hücumdan 40 dəqiqə sonra ABŞ Müdafiə Nazirliyinin (Pentaqon) binası da vurulub.
Bu hücumdan 25 dəqiqə keçdikdən sonra eyni məqsədlə qaçırılan bir sərnişin təyyarəsi ABŞ-nin Hava Hücumundan Müdafiə Qüvvələri tərəfindən zərərsizləşdirilib. Həmin təyyarənin hədəfi isə Ağ Ev idi. Hücumlar nəticəsində üç minə yaxın insan ölüb, altı mindən çox insan isə yaralanıb.
Bu terror aktları son yüz ildə törədilən terror aktlarından çox fərqlənirdi. Hücumlar dünyanın ən qüdrətli dövlətlərindən birinə qarşı böyük miqyasda hazırlanmışdı. Bu günə kimi hücum edənlərin təhlükəsizlik sistemlərini necə keçə bildikləri isə tam bəlli deyil. Tarixçi Rizvan Hüseynov bildirib ki, bununla bağlı müxtəlif versiyalar ortaya çıxıb, buna görə də informasiya çirkliliyi yaranır:
"Burada ən ciddi araşdırmalar ABŞ dövlətinin özünün sifarişi ilə olub. Mənə görə ən prinsipial və sual doğuran məsələ odur ki, təyyarənin dəyməsi ilə həmin möhtəşəm binanın altındakı polad özəlləri niyə min dərəcəyə qədər qızaraq əriyib və dağılıb. Videolara diqqətlə baxsanız, görərsiniz ki, 3-10 mərtəbə arası həmin polad konstruksiyalarda bir saniyədə xırda partlayışlar baş verir. Təyyarələrdə xidmət edən texniki heyət də deyir ki, poladı elə əritmək mümkün deyil. Ona görə də zirzəmidə olan ərimələr çoxlu suallar doğurur".
ABŞ-də, ələlxüsus da hava nəqliyyatında eyni anda bu miqyasda terror aktı həyata keçirmək mümkünlüyü inanılmaz idi. Hadisədən neçə illər keçsə də, o miflər və konspirasiya nəzəriyyələri bitmir və ən əsası 11 sentyabr hadisələri dünyada böyük bir antiterror əməliyyatına start verib.
Ətraflı Baku TV-nin süjetində:
Politoloq Natiq Miri Azərbaycan-Ermənistan sülh prosesinin mövcud durumu və bunun ətrafındakı son gəlişmələrlə bağlı Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.Onunla müsahibəni təqdim edirik:
- Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan növbəti dəfə Azərbaycana təklif verdi ki, sülh müqaviləsini razılaşdırılmış maddələr üzrə imzalayaq. O, artıq sazişin 80 faizinin razılaşdırıldığını söylədi. Ermənistan rəhbərinin tez-tez gündəmə gətirdiyi bu “yeni təklif”i nəyə hesablanıb və proses bu formada gedə bilərmi?
- Paşinyanın təklifi həm Azərbaycan, həm də Ermənistan üçün problemlər yarada bilər. Söhbət sülh sənədindən gedirsə, bu, imzalandıqdan sonra Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi və parlamentində təsdiqlənməlidir. Bununla bağlı Ermənistanın problemi var. Bilirsiniz ki, iki ölkə arasında sərhəd məsələsinin həlli ilə məşğul olan işçi qrupu var. Artıq bu qrup işlə bağlı əsasnaməni imzalayıb. Ermənistan hökuməti yenə də bununla bağlı məsuliyyəti bölüşmək üçün topu Konstitusiya Məhkəməsinə atdı. İndi məhkəmədən hansı qərarın gələcəyi bəlli deyil. Çünki bu sənəd təsdiqlənsə, Ermənistan Konstitusiyasına “zidd” olacaq. Çünki Ermənistan Konstitusiyasında istinad edilən Müstəqillik Aktında Azərbaycana qarşı ərazi iddiası var. Ermənistan sülh istəyirsə, bu əsassız iddiadan vaz keçməlidir, bunun üçün Konstitusiyanı dəyişməlidir.
Paralel olaraq, Ermənistan rəhbərliyi Qarabağa iddiasının olmadığını bəyan edir və bu, sülh müqaviləsi çərçivəsində müzakirə predmeti deyil. Əgər bu əsasnamə Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi və parlamentində təsdiqlənərsə, bu o deməkdir ki, İrəvan Qarabağın Azərbaycanın bir hissəsi olduğunu rəsmən tanıyır. Ona görə də bu, Paşinyan hökuməti üçün ilk test olacaq. Əgər Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi bu sənədi tanısa, bu o demək olacaq ki, bu, həm də sülh müqaviləsinin önünü açmaq üçündür. Yəni əvvəlcə bu məsələni həll etmək lazımdır.
Nikol Paşinyanın təklifinə gəlincə, müqaviləni bu şəkildə imzalamaq yox, razılaşdırılmış maddələri keçilmiş mərhələ kimi paraflamaq olar. Bu o demək deyil ki, konkret sənəd imzalarla təsdiqlənir. Sadəcə paraflanır və gələcək perspektivdə müzakirə ediləcək məsələlərə keçilir. Qalan məsələlər də razılaşdırıldıqdan sonra sülh müqaviləsi imzalanır. Bu gün Ermənistan buna hazır deyil. Çünki yeni Konstitusiyanın hazırlanması 2026-cı ilin dekabrına qərarlaşdırılıb. Bu da o deməkdir ki, 2027-ci ildən tez belə bir referendum keçirilməyəcək. Ona görə də, Paşinyanın dedikləri keçilmiş mərhələnin paraflanması kimi qəbul oluna bilər. Bundan sonra münasibətləri səmimi şəkildə tənzimləmək mümkün olarsa, bu, həm region, həm də iki dövlət adına qazanc olardı.
Ayrıca, Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayevin iki dövlətin başçısı və ya xarici işlər nazirlərinin yenidən Astanda görüşünün keçirilməsi ilə bağlı təklifi belə bir gəlişməyə aça bilər. Hətta ola bilsin ki, Rusiya da bu məsələnin içindədir. Çünki Paşinyan belə bir görüşün Rusiyada keçirilməsinə razılıq vermədi.
- Paşinyan bildirdi ki, müqavilənin 13 maddəsi razılaşdırılıb. Bundan öncə də demişdi ki, 17 maddədən 13-ü üzərində anlaşma əldə olunub, 4 məsələ isə açıq qalır. Söhbət hansı məsələlərdən gedir?
- Nikol Paşinyan ötən dəfə rəqəmləri səhv salmışdı, xarici işlər naziri Mirzoyan bunu düzəltdi, 16 bənddən 13-ü razılaşdırılıb, 3 məsələ qalır. Bunlardan birincisi, Ermənistan Konstitusiyasından Azərbaycana qarşı ərazi iddiasının çıxarılmasıdır. Ən problematik və əsas məsələ budur.
Digər məsələ, BMT-nin mandat verdiyi ATƏT-in Minsk qrupunun ləğv edilməsidir. Artıq buna lüzum yoxdur. Əslində Rusiya da bunun tərəfdarı kimi çıxış edir. Çünki Qərb-Rusiya qarşıdurması kontekstində belə bir qurumun fəaliyyəti absurddur. Qarabağ məsələsi həll olunmuşkən, Ermənistan rəhbərliyi buranın Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanımışkən, hansı vasitəçilik institutundan söhbət gedə bilər? Demək, bu, Ermənistanın siyasi və onun havadarlarının geosiyasi məqsədlərinə xidmət edən məsələ kimi gələcəyə saxlanılır. Hesab olunur ki, guya bu, Azərbaycana müəyyən təzyiq yaradan amildir. Doğru fikir deyil.
Üçüncüsü, sülh sənədində bir ştrix kimi kommunikasiyaların açılması, sərhədlərin müəyyənləşməsi prinsipləri, paralel olaraq, gələcəkdə problem yarada biləcək mövzuların yalnız diplomatik danışıqlar yolu ilə həll edilməsi məsələləri vurğulana bilər. Yəni hərbi məsələ istisna edilir. Əlbəttə, sülh müqaviləsi imzalandıqdan sonra bütün bunların hamısının önü açıq olacaq. Ayrıca, səmimi və özlərinin dedikləri kimi, müstəqil və suveren olsalar, sülh müqaviləsinin imzalanması üçün ən qısa müddətdə konstitusiyaya dəyişikliyin edilməsi yolları mövcuddur. Sadəcə bunun üçün ciddi siyasi iradəyə ehtiyac var.
- Sülh prosesi yeni vüsət alarkən, Ermənistanın radikal müxalifəti yaxın günlərdə Nikol Paşinyan hökumətinə qarşı itaətsizlik aksiyalarına başlayacağını bəyan edib. Revanşist hərəkatın başında yenə keşiş Baqrat Qalstanyan durub. Erməni radikallarının fəallığı İrəvanın qərarlarına təsir edə, yaxud Paşinyanı devirə biləcək qədər güclü ola bilərmi?
- Əgər belə bir ciddi maneə olsaydı, Paşinyan son açıqlamasında qətiyyətli olmazdı. Açıq şəkildə deyir ki, sənədi imzalamağa hazıram. Düzdür, bu, həm də Ermənistanın maraqlarını ifadə edən sənəddir, amma həmişə bu yöndəki mesajları daxildə müzakirələrə səbəb olub. Açığı, Ermənistan müxalifətinin Paşinyana qarşı ciddi ictimai rəy formalaşdıracağını düşünmürəm, bunun əlamətləri görünmür. Ermənistan hakimiyyətinin sülh istədiyi qənaətindəyəm. Çünki 2026-cı ildə keçiriləcək seçkilərdə Paşinyana qələbə gətirə biləcək iki məqam var. Bunlardan biri, Avropa Birliyinə inteqrasiyada ciddi irəliləyişin əldə olunması ilə bağlıdır. Söhbət Avropa Birliyi ilə Ermənistan arasında viza rejiminin liberallaşdırılması, Ermənistana üzvlük üçün namizəd statusunun verilməsi və üzvlük üçün referendumun keçirilməsi kimi məsələlərdən gedir.
İkinci məsələ sülhlə bağlıdır. Bunlar Paşinyanın 2021-ci ildə keçirilən erkən parlament seçkilərində ermənilərə verdiyi vədlərdir. Paşinyan bu iki məsələni etsə, bunları əllərində bayraq edib seçkilərə gedəcək. Buna görə də, onun sülh müqaviləsinə ehtiyacı var. Əlbəttə, Paşinyan bu sazişi həm də, mümkün olan yerə qədər özlərinin maraqları daxilində bağlamaq istəyir. Bunu edib-edə bilməyəcəyini zaman göstərəcək. Hər halda düşünürəm ki, Ermənistan rəhbərliyi bu yöndə irəliləyir.
Ermənistan cəmiyyətində də müxalifətə yönəlik fikir dəyişikliyini görmürəm, söhbət əksəriyyətdən gedir. Belə bir hal yoxdursa, hakimiyyəti devirmək kimi iddialar o qədər də ciddi deyil. Düzdür, radikalların təxribat törətmələri üçün potensialları var, amma bununla nəyisə dəyişmək çətindir. Bəli, təxribatlar ola bilər, çünki erməni cəmiyyəti həmişə terrorçu cəmiyyət olub. Ermənilərin yetişdirdiyi terrorçuların sayı kifayət qədərdir, onlar Ermənistanda yaşayırlar.
Aksiyalarda süni toqquşma zamanı bir neçə şəxsin öldürülərək məsuliyyətin Nikol Paşinyan hökumətinin üzərinə atılması kimi bir siyasət formalaşa bilər. Bu, hiss olunur. Revanşistlərin buna alternativləri yoxdur, çünki cəmiyyətdə nüfuzları çox aşağıdır. Başqa sözlə, belə təxribatlar ola bilər, buna görə də, həm Paşinyan hökuməti, həm də onun Qərbdəki havadarlarının mümkün gəlişmələrə hazırlıqlı olduqlarını düşünürəm.
Kiyevə Rusiyanı vuracaq uzunmənzilli raketlərdən istifadəyə icazə verir.
ABŞ hazırda Ukraynanın Rusiyanın dərinliklərinə uzunmənzilli raketlərdən zərbə endirməsi ilə bağlı qoyulan məhdudiyyətin aradan qaldırılması üzərində işləyir.
ABŞ prezidenti Co Bayden belə bir məhdudiyyətin aradan qalıdırılması üzərində iş getdiyini təsdiqləyib: “Hazırda biz bunun üzərində işləyirik”.
Qeyd edək ki, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski dəfələrlə Ağ Evdən belə bir qadağanı ləğv etməyi xahiş etsə də, Ağ Ev administrasiyası buna razılıq vermirdi.
Cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində rus qoşunlarının aktivləşməsi, eləcə də İranın Rusiyaya ballistik raketlərinin tədarükü Vaşinqton tərəfindən yeni çağırışlar və təhdidlər kimi dəyərləndirilir ki, bu da Bayden administrasiyasını əvvəlki qərarlarına yenidən baxmağa sövq edir.
ABŞ prezidentliyinə namizədlər Kamala Harris və Donald Tramp arasında ABC News-daseçkiqabağı canlı teledebat baş tutub. Debatda tərəflər bir-birnə qarşı ciddi ittihamlar səsləndiriblər.
Debatın ən maraqlı məqamlarından biri də Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı tərəflərin mövqeyi zamanı baş verib.
Rusiya-Ukrayna müharibəsi haqqında danışan Tramp müharibə bitməsinin zəruriliyini və yalnızo, buna nail ola biləcəyini qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, o, Vladimir Putin və Vladimir Zelenskini yaxşı tanıyır və ona hörmət edirlər.
“Onlar mənə hörmət edirlər və Baydenə hörmət etmirlər. Niyə də ona hörmət etməlidirlər ki?" - Tramp qeyd edib.
Harris isə cavabında Trampa seçkidə Baydenlə deyil, onunla mübarizə apardığını xatırladıb.
“Əgər Donald Tramp prezident olsaydı, Putin hazırda Kiyevdə oturub Polşadan başlayaraq Avropanın qalan hissəsinə baxardı”, - Harris deyib.
Harris daha sonra əlavə edib : "Putin sizi (yəni Trampı) naharda yeyəcək bir diktatordur”.