 |
|
Gömrük Komitəsi bazarda yaranacaq süni qiymət artımına səbəb olur
Xəbər verildiyi kimi, Dövlət Gömrük Komitəsi ekoloji səbəbləri əsas tutaraq istehsal dövründən sonra 7 ildən artıq vaxt keçmiş avtomobillərin ölkəyə gətirilməsinə məhdudiyyətin qoyulmasını təklif edib. İndiyədək olan praktikanı nəzərə aldıqda, həmin təklifin qəbul ediləcəyi şübhəsizdir.
Avtomobil biznesi sahəsində ekspert, Rəşad Quliyev bu təklif, eləcə də ölkənin sərzədlərində avtomobillərlə bağlı yenilikləri FED.az-a şərh edib. Ekspert bildirir ki, tətbiq ediləcək dəyişikliklər səbəbindən Azərbaycanda avtomobillərin yenidən bahalaşacağı şübhəsizdir.
Ölkəyə idxal olunan avtomobillərə qoyulan istehsal ili məhdudiyyəti gözlənilən bir addım idi və artıq bununla bağlı DGK tərəfindən hökümətə təkliflər planı hazırlanaraq təqdim edilibdir.
Bəs bunun yaxşı və ya pis tərəfləri nədir?
Bildiyiniz kimi, Avropa ölkələrinin bir çoxu artıq benzin və dizel mühərriki ilə işləyən avtomobillərlə vidalaşmaq üzrədir hətta onların istismarına qadağalar qoyulur. Avtomobil sənayesi elektrik mühərrikə keçid edir. Təbii ki Azərbaycan da İEÖ kimi Avropaya inteqrasiya edərək, ilk öncə ekoloji tarazlıq və insanların sağlamlığı nəzərə alınaraq istismar müddəti başa çatmış, köhnə avtomobil parkını yeniləmək istəyir. Bunun isə başlıca yolu köhnə avtomobillərin ölkəyə girişinə məhdudiyyətlərin qoyulmasıdır.
Təklif edilən yeni plana əsasən istehsal ili 2013-dən aşağı olan avtomobillər ölkəyə buraxılmayacaq. Hal-hazırda isə bu qanun Avro-4 standartı və 2005-ci il ilə tənzimlənir. Avtomobil parkının gəncləşməsi, yenilənməsi ürəkaçan olsa da, bazarda yaranacaq süni qiymət artımına heç bir şübhə yoxdur.
Nəzərə alırıq ki hal-hazırda avro4 standartı tələbinə görə ölkəyə idxalına qadağa qoyulan 1998-2004 model avtomobillərin bazar qiyməti öncəki qiymətlərindən 4-5 dəfə yüksəkdir.
Məsələn, vaxtı ilə 7-8000 manata olan Mercedes E klass 2000 ci il model kimi bir avtomobilin qiyməti hal-hazırda bazarda komplektasiya və texniki vəziyyətindən asılı olaraq 15-18.000 manat arası dəyişir. Təbii ki bu da süni qiymət artımıdır. Çünki o modellər artıq idxal oluna bilməz.
Nəticə etibarı ilə yeni plan təsdiqləndiyi halda istehsal ili 2013ə qədər olan avtomobillərin bazarda kəskin şəkildə qiymət artımına və alıcı tələbinə məruz qalacağı qaçılmazdır. Kifayət qədər vəsaiti olmayan bir vətəndaşın isə avtomobil sahibi olmaq arzusu da beləliklə ürəyində qalır.
DGK sədri Səfər Mehdiyev gömrük strukturumuzun Avropa gömrük strukturuna uyğunlaşdırıldığını bildirsə də, təəssüfki mövcud problemlər bunun əksini deyir.
Gömrük əməkdaşı heç bir halda idxal olunan 2ci əl avtomobilə təqdim edilən "invoys" dəyərini tətbiq etmir. Bura da günah həm gömrük əməkdaşında həm də alıcıdadır. Təbii ki, təqdim edilən "invoys" aşağı yazıla bilər və gömrük əməkdaşında şübhə doğuran məqam onun yenidən bazar qiymətinə uyğun dəyər təyin edilməsinə gətirib çıxara bilər. Lakin bəzi hallarda biz iş adamları o kimi işbazların "güdazına" gedirik. Əlimizdə rəsmi müqavilə, hesab faktura və ya proforma, daşınma xərcini təsdiq edən sənəd, ödəniş tapşırığı olsa da belə, gömrük əməkdaşı onu qəbul etmir və digərlərinə tətbiq olunan qayda bizə də tətbiq edilir.
Bu isə sistemimizin heç bir avropa gömrük strukturuna uyğunlaşmamasına dəlalət edir. Bundan savayı bildirmək istəyirəm ki, xarici nömrəli avtomobillərin ölkəyə girişinə dair qanuna heç bir dəyişiklik edilməyib.
Sadəcə nəzarət edici qurum bu hallarla artıq hər gün üzləşdiyinə görə mexanizm ciddi nəzarətə götürülərək elektronlaşdırılıb. Bəzi işbazlar qonşu ölkə olan gürcüstan qeydiyyatlı avtomobillər ilə ölkəyə giriş edərək, gömrük və vergi rüsumlarından yayınaraq şəxsi və ya kommersiya məqsədi ilə nəqliyyat vasitələrini istismar edir və qanunla nəzərdə tutulmuş vaxtı bitdikdə isə bir dəfə giriş-çıxış edərək yenidən o vaxtı uzadırlar. Fəaliyyət sahəmizdən biri də turizm olduğu üçün biz artıq bir neçə ildir bunu hiss edirik.
Belə ki, Gürcüstan nömrəli avtomobil sahibləri müvəqqəti idxaldan istifadə edərək nəqliyyat vasitələrini kommersiya məqsədi ilə istifadə edərək, xaricdən gələn qonaqlara çox aşağı qiymətlə transfer xidməti göstərir. Buna səbəb isə onların bu xidmətdən qanunsuz istifadə etməsi, heç bir lisenziya və ya fərqlənmə nişanı almamasıdır.
Bu kimi halların qarşısını almaq məqsədi ilə artıq müvəqqəti idxal olunan avtomobilin ban mömrəsi, idxalcının fin kodu və s məlumatları eıektronlaşdırılaraq sistemə yazılır və qısa müddət ərzində yenidən ikinci dəfə ölkəyə giriş etmək istədikdə məhdudiyyət ilə üzləşir. Yeni gömrük qanununun isə hökümət tərəfindən təsdiq edildiyi halda 1yanvar 2020-ci ildən etibarən tətbiq ediləcəyi istisna edilmir.
“Yaxın günlərdə şagirdləri və valideynləri sevindirmək mümkün olacaq”.
Bunu Milli Məclisin deputatı Fazil Mustafa şagirdlərin ictimai nəqliyyatdan pulsuz istifadə etməsi ilə bağlı valideynlərin qaldırdığı problemin həllindən danışarkən deyib.
O, qeyd edib ki, əslində müəllimlər gününə ən böyük hədiyyə şagirdlərin istisnasız olaraq ictimai nəqliyyatdan ödənişsiz istifadəsi haqqında qərar ola bilərdi, çünki bu qərar ən çox müəllimləri sevindirə bilərdi:
“Dərsə sıxıntı içində gələn, yaxud imkansızlıqdan dərsə gələ bilməyən şagirdləri ilk anlayan şəxs müəllimdir. Bu qərarın verilməsi məktəblərdə dərs atmosferinə də müsbət yöndən təsir edəcək. Artıq əsas qurumlara müraciətimiz tamamlandı. Bütün yönləri ilə məsələni əsaslandırmağa çalışdıq. Bu gün məktəbdən kənarda uşaq qalmamalıdır. Uşağın məktəbə çatdırılmasının yükünü yaşayış səviyyəsi aşağı olan valideynlərin boynuna qoymaq olmaz. Dövlət mütləq bu yükü götürməlidir”.
Fazil Mustafa bildirib ki, məktəbli paltarında olan hər bir uşaq yaşından asılı olmayaraq ictimai nəqliyyatdan istifadəyə görə pul ödəməməlidir:
“Çox az uşaq olar ki, dərsdən kənar vaxtda məktəbli forması geyib ictimai nəqliyyata minsin. Bizim təklifimiz məhz məktəbli formasında məktəbə gedib-gələn uşaqlara aiddir. Nəqliyyat qurumlarının zərərinin kompensasiyasını da büdcədən təmin etmək mümkündür. Düşünürəm ki, hökumət tərəfindən bu zəruri addım yaxın zamanlarda atılacaq, həm şagirdlərimizi, həm də valideynlərimizi sevindirmək mümkün olacaq”.
Bununla yanaşı gecə reyslərində fəaliyyət göstərəcək daşıyıcı şirkətlərə qarşı yeni tələblər qoyulub
Bölgələrdə də ictimai nəqliyyat infrastrukturu müasir tələblərə uyğunlaşdırılır. İstismar müddəti on ildən çox olan avtobuslar ictimai nəqliyyat sistemindən kənarlaşdırılır. Bu arada gecə reyslerində fəaliyyət göstərən avtobuslar üçün tələblər də sərtləşdirilib. İstismar müddəti 5 ildən yuxarı olan avtobusların gecə reyslərində fəaliyyət göstərməsinə icazə verilməyəcək.
Rayonlarda avtobus parklarının yenilənməsi həyata keçirilir. İstismar müddəti 10 ildən çox olan avtobuslar ictimai nəqliyyat sistemindən kənarlaşdırılır.
Avtobusların yenilənməsinə ilkin olaraq sərnişina axının çox olduğu bölgələrdən başlanılıb.İlkin olaraq Şamaxı, Gəncə, Zaqatala, Mingəçevir, Masallı və Qubada avtobus parkları yenilənib.Növbəti mərhələdə isə Ağdam və Bərdə də daxil olmaqla digər rayonların da şəhərdaxili o cümldən ölkədaxili ictimai nəqliyyat infrasturukturu yenilənəcək.
Vətəndaşlar isə avtobusların yenilənməsi ilə şəhərdə nəqliyyat infrastrukturunda rahatlığın təmin edildiyini bildirir.
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yanında Dövlət Avtomobil Nəqliyyatı Xidmətinin İctimaiyyətlə əlaqələr sektorunun müdiri Nuridə Allahyarovanın sözlərinə görə . İstismar müddəti 10 ildən yuxarı olan avtobusların statistikası 77 faizdən yuxarı idisə, hazırda bu rəqəm 64 faizə enib. Bununla yanaşı gecə reyslərində fəaliyyət göstərəcək daşıyıcı şirkətlərə qarşı yeni tələblər qoyulub.
Qeyd edək ki,dövlət proqramına əsasən 2023-cü ilə qədər ölkə üzrə bütün avtobus parklarıının yenilənməsi nəzərdə tutulur.
Qatarların dördü dizel və elektrik aqreqat ilə işləyən bölgələrarası qatarlar kimi xəttə buraxılacaq
"Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC "Stadler" şirkət ilə 10 ədəd 5 vaqondan ibarət olan "FLIRT" qatarlarının 3 versiyasının tədarükü üçün 115 mln. avro dəyərində müqavilə imzalayıb. Yol-xeber.az-ın APA-ya istinadən verdiyi məlumata görə, qatarların dördü dizel və elektrik aqreqat ilə işləyən bölgələrarası qatarlar kimi xəttə buraxılacaq, altısı isə ancaq elektrik enerjisi ilə çalışan bölgələrarası və regional qatarlar kimi işlədiləcək.
Qeyd edək ki, "Azərbaycan Dəmir Yolları" 2014-cü ildən etibarən bir neçə dəfə "Stadler" şirkətindən qatar sifariş edib. 2014-cü ildə QSC 30 ədəd yataqlı vaqon sifariş edib. 2015-ci və 2018-ci illərdə isə “Azərbaycan Dəmir Yolları” gündəlik xidmətdə olan və yüksək xidmət səviyyəsi təklif edən ikimərtəbəli "KISS" qatarlarına sifariş verib.
Şimal-cənub dəhlizinin bu hissəsinin təkmilləşdirilməsi İran üçün prioritetdir
"Rəşt-Astara dəmir yolunun tikintisi və təkmilləşdirilməsi prioritet məsələlərimizdəndir". Yol-xeber.az xəbər verir ki, bunu APA-nın Tehran bürosuna açıqlamasında İranın Dəmir Yolları İdarəsinin baş direktoru Səid Rəsuli deyib. Onun sözlərinə görə, Şimal-cənub dəhlizinin bu hissəsinin təkmilləşdirilməsi İran üçün prioritetdir. S.Rəsuli qeyd edib ki, Bakı-Tehran dəmir yolunun bu marşrutla birləşməsi dəhlizin tamamlanması ilə baş tutacaq.
Qeyd edək ki, bu gün Bostanabad-Miyana (132 kilometr) dəmir yolu xəttinin açılışı olub. İran Prezidenti Həsən Ruhani açılışda iştirak edib. Gələcəkdə marşrutun Təbriz dəmir yolu xəttinə birləşdirilməsi planlaşdırılır. Bu dəmir yolunun açılışı ilə Təbriz-Tehran arasında məsafə 5 saat yarım azalır. Xatırladaq ki, gələcəkdə dəmir yolu xəttinin Naxçıvan Muxtar Respublikasına, Yerevan və Tiflisə birləşdirilməsi nəzərdə tutulur.
Prezident İlham Əliyev Xırdalan şəhərində avtomobil yollarının əsaslı təmiri ilə bağlı tədbirlər haqqında sərəncam imzalayıb.
Sərəncamda qeyd edilir ki, Xırdalan şəhərində ümumi uzunluğu 5,1 kilometr olan avtomobil yollarının əsaslı təmiri məqsədilə Azərbaycan Respublikasının 2019-cu il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə 3,9 milyon (üç milyon doqquz yüz min) manat ayrılsın.
Maliyyə Nazirliyinə bu sərəncamın 1-ci hissəsində göstərilən məbləğdə maliyyələşməni təmin etmək tapşırılıb.
Bir neçə gündür ki, Bakı-Quba yolundakı tıxacların aradan qaldırılması istiqamətində işlərə başlanılıb.
Hazırda şimal istiqamətində tıxacın yaranmasına səbəb olan Xırdalan dairəsindəki dəmir yol körpüsünün altında genişləndirmə işləri getməkdədir.
Dəmir yol körpüsünün altında qazma işləri demək olar başa çatıb və hazırda quraşdırma, bərkitmə işləri görülür. Burada şimal istiqamətində tıxacın aradan qaldırılması və hərəkətlilyii təmin etmək üçün mövcud tunelin genişləndirilməsi və yol qovşağının təkmilləşdirilməsi nəzərdə tutulur. Xırdalan dairəsindəki yol qovşağının təkmilləşdiirlməsi nəticəsində həm şimal istiqamətə, həm Xirdalan şəhərinə, həm də Binəqədi istiqamətinə hərəkətdə yaranan tıxacın aradan qaldırılması nəzərdə tutulur.
Bu barədə “Ölkə.Az”a açıqlama verən Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri Anar Nəcəfli bildirib ki, ümumiyyətlə bu istiqamətdəki yolda təmamilə maneəsiz hərəkət təşkil edilməsi üçün kompleks işlər görülməkdədir:
“”20 Yanvar” körpüsündə hərəkətdə olan nəqliyyat vasitələri "Moskva" prospekti boyunca tunelə daxil olaraq heç bir maneə olmadan birbaşa Xırdalan tunelindən keçməklə Sumqayıt istiqamətinə hərəkət edə biləcəklər. Bundan başqa Biləcəri, Xırdalan və Binəqədi istiqamətindən gələn nəqliyyat vasitələri əlavə zolaqlar vasitəsilə yeni tikilən tunelə daxil ola biləcəklər. Yol hər iki istiqamətə genişləndiriləcək. Sumqayıtdan Bakı istiqamətinə olan yolun iki zolaq genişləndirilməsi nəticəsində ərazidə olan “Ekologiya postu” köçürüləcək. Həmçinin yol genişləndirilərkən Bakı Beynəlxalq Avtovağzal Kompleksi və Atıcılıq Mərkəzinin yaxınlığından Xarici Dairəvi yolun altından keçməklə paytaxtın Şərifzadə küçəsinə çıxan yeni tunel tipli yol tikiləcək. Həmin tunel vasitəsilə nəqliyyat vasitələri Alatava istiqamətindən "20 yanvar" dairəsinə və Şərifzadə küçəsi ilə şəhərin digər istiqamətinə hərəkət edəcəklər”.
A.Nəcəfli onu da bildirib ki, yeni layihəyə əsasən həmçinin Xırdalan dairəsinin altından keçən tunel də genişləndiriləcək:
“Həmin tuneldə hər iki istiqamətə yol zolaqları ikidən 4-ə çatdırılacaq. Burada tıxacı azaltmaq üçün yeni tunellər tikiləcək, yol genişləndiriləcək. Zolaqlar dəmir maneələrlə ayrılacaq və sürücülər gedəcəyi istiqaməti əvvəlcədən seçməli olacaqlar”.
Yol yenidən təşkil olunan zaman mütləq qaydada əlavə istinad divarları tikilməlidir
Ötən gün çökən Bibiheybət yolunda bərpa işlərinə başlanılıb. Təmir işləri ilə paralel olaraq Fövqəladə Hallar və Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliklərinin əməkdaşları da ərazini monitorinq edirlər. Ekspertlər isə bildirir ki,yeni yol inşa edilərkən mütləq qaydada əlavə xüsusi istinad divarı tikilməldir. Bibiheybət yolundan təmir bərpa işlərinə başlanılıb. Mütəxəsislər isə bildirir ki,sürüşməyə əsas səbəb ərazinin mürəkkəb relyefi olsa da,yol infrastrukturunda təşkil olunan drenaj sisteminin tutulması da sürüşməni sürətləndirib. Nəqliyyat infrastrukturu üzrə ekspert Yasin Mustafayevin sözlərinə görə, yol yenidən təşkil olunan zaman mütləq qaydada əlavə istinad divarları tikilməlidir.
Qeyd edək ki,badamdar sürüşmə zonasında vəziyyət stabil-gərgin olaraq qalır. Ərazidə sürüşmənin qarşısının alınması üçün sürüşmə ərazisinin üst hissəsindəki mənzillərin daş beton çəpərləmələri sökülür.Bununla yanaşı mənzillərin həyətəndəki bəzi obyektlər də sökülüb. Bundan başqa sürüşmənin qarşısının alınması üçün çoxpilləli teraslar da yaradılacaq.
Artıq daşıyıcı şirkətlər həmin şəhər və rayonlarda avtobusların bəzilərini yeniləri ilə əvəz ediblər
“Quba, Şamaxı, Zaqatala, Masallı, Mingəçevir və Gəncədə avtobus parklarının yenilənmə prosesi başlayıb”. Bu barədə Yol-xeber.az-a Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yanında Dövlət Avtomobil Nəqliyyatı Xidmətinin İctimaiyyətlə əlaqələr sektorunun müdiri Nuridə Allahyarova bildirib.
N.Allahyarovanın sözlərinə görə, artıq daşıyıcı şirkətlər həmin şəhər və rayonlarda avtobusların bəzilərini yeniləri ilə əvəz ediblər. O, həmçinin əlavə edib ki, respublika üzrə yaşı (istismar müddəti) 10 ildən yuxarı olan avtobusların statistikası 77 faizdən yuxarı idisə, hazırda avtobusların yenilənməsindən sonra bu rəqəm 64 faizə enib.
Bu ilin sentyabrında
Bu ilin sentyabrında Azərbaycana 125 ədəd avtobus idxal olunub. Dövlət Statistika Komitəsindən Yol-xeber.az-a bildirilib ki, qeyd edilən dövrdə ölkəyə 3737 ədəd minik avtomobili, 3321 ədəd yük avtomobili gətirilib.