 |
|
Rusiya ilə OPEK ölkələri arasında neft hasilatının ixrac həcmləriylə bağlı fikir ayrılığı yaranıb.
Axar.az xəbər verir ki, bu məlumatı “Röyter” agentliyi yayıb. Belə ki, Rusiyanın, OPEK ölkələrindən fərqli olaraq, neft hasilatını gündəlik 250-300 min barrel həcmində azaltmaq niyyətində olmadığı vurğulanıb. Rusların fikrincə, neft ixtisarı cəmi 140 min barrel həcmində olmalıdır.
Agentlik OPEK üzvləriylə danışıqların kifayət qədər sərt aparıldığını bildirib. Rusiya hökumətinin nümayəndələrini öz mövqelərində dayandığı və hansısa güzəştə getməyə hazırlaşmadıqları qeyd edilib:
“Məhz Rusiyadan yeni razılaşmanın taleyi asılıdır. Səudiyyəlilər ixtisarın aparılmasıyla bağlı yeni razılaşma üzərində səylə çalışırlar, amma Rusiya bundan imtina etsə, o zaman OPEK üzvlərinin heç biri bununla razılaşmayacaq”.
Qeyd edək ki, OPEK-in növbəti görüşü Vyanada keçiriləcək. Görüş Qətərin OPEK-dən çıxması və ABŞ-ın neft hasilatında liderliyi ələ keçirməsi fonunda baş tutacaq.
“Kapital Bank”ın ödəniş kartları ilə məvacib alan müştərilər “13-cü maaş” adlı stimullaşdırıcı lotereyada iştirak edib, aldıqları rəsmi məvacib miqdarında, hədiyyə qazana bilərlər. Minimum 10 manat olan hər nağdsız ödəniş, 1 iştirak şansına bərabər tutulur.
Axar.az xəbər verir ki, şərtlərə görə, müştərilər 13 yanvar 2019-cu ilədək POS terminal və ya İnternet vasitəsilə onlayn ödəniş əməliyyatı etməklə, avtomatik olaraq lotereya iştirakçısı olurlar. Rüsum, kommunal və kredit ödənişləri, həmçinin Card-to-card əməliyyatları lotereyada iştirak etmir.
16 yanvar 2019-cu ildə baş tutacaq tiraj zamanı “Kapital Bank”dan məvacib alan 10 nəfər, minimum 135 manat, maksimum 3000 manat olmaqla, bir aylıq rəsmi məvacibini qazanacaq. Hədiyyə müştərinin əmək haqqı kartına köçürüləcək.
Azərbaycanda ən böyük filial şəbəkəsinə malik olan “Kapital Bank”, 98 filialı və 11 şöbəsi ilə müştərilərin xidmətindədir. Bankın məhsul və xidmətləri barədə daha ətraflı məlumat almaq üçün www.kapitalbank.azsaytına, 196 Sorğu Mərkəzinə və ya Bankın müxtəlif sosial şəbəkələrdə olan səhifələrinə müraciət edə bilərsiniz.
Manatın məzənnəsinin kəskin möhkəmlənməsi daxili istehsalçıların fəaliyyətinə mənfi təsir göstərir.
Report xəbər verir ki, bunu maliyyə naziri Samir Şərifov deyib.
O bildirib ki, manatın məzənnəsinin yüksəlməsi istehsalla yanaşı ixraca da təsirsiz ötüşməyəcək:
"Manatın məzənnəsinin kəskin möhkəmlənməsi ixraca da mənfi təsir edir. Bu xaricdən idxalın artmasına səbəb olur. Bir sözlə, Azərbaycan cəlbedici ölkəyə çevrilir. Ona görə də biz bir sıra məsələlərin həllinə çalışmalıyıq. Hesab edirəm ki, son illər aparılan siyasət məhz makroiqtisadi balansın qorunub saxlanması, eyni zamanda iqtisadi artım üçün lazım olan təkanların verilməsi üzərində qurulub".
Qətərin atdığı addım OPEK-in gələcəyi ilə bağlı ciddi suallar doğurur.
Bu sözləri Axar.az-a Qətərin OPEK-dən çıxmaq qərarını və bu addımın təşkilatın işinə təsiri haqda danışan iqtisadçı Natiq Cəfərli deyib. Ekspert hesab edir ki, Vyana görüşündə Qətərin OPEK-dən rəsmən ayrılması məsələsi təsdiqlənəcək:
“Gündəlik 600-650 min barrel neft hasilatına malik olan Qətər körfəz ölkələri arasında kifayət qədər nüfuza malikdir. Qətər əsasən qaz hasilatı ilə tanınır. Son zamanlar Qətərlə Səudiyyə Ərəbistanı arasında siyasi və iqtisadi anlamda müəyyən ziddiyyətlər yaşanıb. Hətta bir müddət öncə Ər-Riyad Qətərin blokadasını da gündəmə gətirmişdi. Qətərin atdığı addım əslində OPEK-in gələcəyi ilə bağlı ciddi suallar doğurur. Dekabrın 6-7-sində Vyanada gerçəkləşəcək görüşdə hasilatın yenidən azaldılması ilə bağlı qərarın müzakirəsi gözlənilir. Bu, vacib bir görüş olacaq. Çünki OPEK-in nizamnaməsinə uyğun olaraq ölkələrin üzv olmaq və üzvlükdən çıxmaq barədə müstəsna hüququ var. Yəni sözügedən məsələ səsvermə ilə həll olunmur. Əgər Qətər Vyana görüşündə qərarını rəsmən bəyan etsə, artıq təşkilatda qalmayacaq”.
İqtisadçı Qətərin OPEK-dən ayrılmasının səbəblərinə də aydınlıq gətirib:
“Qətərin qərarı OPEK-in gələcəyi ilə bağlıdır. Belə ki, ABŞ OPEK-in gələcəkdə də qiymətlərlə manipulyasiya etmək üçün hasilatın azaldılması yolunu tutmasına qarşı NOPEC qanun layihəsini hazırlayır. ABŞ sözügedən layihəni Konqresə təklif edib. Qanun layihəsinə artıq ABŞ Ədliyyə Nazirliyi də rəy verib və onun Konqresə təqdim olunmasında problem görməyib. Bu məsələyə yanvarda baxacaq. Qanun layihəsinə görə, ABŞ-da fiziki və hüquqi şəxslər OPEK-ə qarşı maddi təzminat iddiası qaldıra və kartel sövdələşməsinə uyğun olaraq OPEK-in süni qiymət artımını əsas gətirərək kompensasiyalar ala biləcəklər. Qətər də məhz bu səbəbdən OPEK-dən çıxır”.
Ekspert Qətərin OPEK-dən çıxmasının Səudiyyəyə də bir siqnal olduğunu deyib:
“Əgər Ər-Riyad hasilatın azaldılması yolu ilə Rusiya ilə birgə hərəkət etsə, ABŞ-ın sözügedən qanun layihəsi ilə cəzalanacaq. Çox güman ki, Qətərin atdığı addım Səudiyyə üçün də bir həyəcan siqnalı olacaq və Vyanada hasilatın azaldılması ilə bağlı gözlənilən qərarın verilməsi sual altına düşəcək. Əgər bu baş verərsə, neft qiymətlərində növbəti enmələri müşahidə edə bilərik. Təbii ki, Vyana görüşündən sonra sözlü müdaxilələr də istisna edilmir. Məsələn, Rusiya gündəlik hasilatı 150 min barrel, Səudiyyə isə 300-400 min barrel azalda biləcəyini açıqladı. Ona görə də son iki gündə neft qiymətləri 58 dollardan 62 dollara qədər qalxdı”.
Ekspert qeyd edib ki, Qətərin OPEK-dən çıxması neft qiymətlərində kəskin azalmaların olması ehtimalını şübhə altına alır:
“Qətər OPEK-dən çıxması fonunda hasilatın azaldılması ilə bağlı bazarların gözlədiyi böyük rəqəm alınmasa, Vyana görüşündən sonra neft qiymətləri təqribən 55 dollar səviyyəsində sabitləşəcək”.
Qeyd edək ki, Qətər ötən gün OPEK-dən çıxacağını elan edib. Rəsmi Doha belə addım atmasına səbəb kimi sıxılmış təbii qaz istehsalını artırmaq istəyini göstərib.
Vergi Məcəlləsinə edilmiş dəyişiklərlə VÖEN-i olan vətəndaşların sahibkarlıq subyektlərinə göstərdikləri xidmətlər sadələşdirilmiş vergi predmeti hesab edilməyəcək.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri Vergi Məcəlləsi və “Sosial sığorta haqqında”qanuna edilən dəyişiklərlə barədə danışan iqtisadçı Vüqar Bayramov deyib. O, rəhbərlik etdiyi İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin (CESD) Vergi Məcəlləsi və “Sosial sığorta haqqında”qanuna edilən dəyişiklərin mülki hüquqi müqavilə (xidməti müqavilə) ilə fəaliyyət göstərən əmək bazarı iştirakçıları üçün nə vəd etdiyini araşdırıb:
“Vergi Məcəlləsinə artıq qəbul edilmiş dəyişiklərlə VÖEN-i olan vətəndaşların sahibkarlıq subyektlərinə göstərdikləri xidmətlər sadələşdirilmiş vergi predmeti hesab edilməyəcək. Beləliklə, növbəti ildən etibarən həmin şəxslər hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti göstərən şəxslər üzrə gəlir vergisi ödəyicisi hesab ediləcək. Nəzərə alsaq ki, Vergi Məcəlləsinin 101.3 maddəsi hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən fiziki şəxslər üçün 20 faiz gəlir vergisi müəyyən edir, dəyişiklərə əsasən xidmət müqavilə ilə işləyənlər 2019-cu ilin əvvəlindən etibarən 20% vergi ödəyəcək. Lakin bu zaman iki əsas məqama diqqət etmək lazımdır. Birincisi, Vergi Məcəlləsinin 96-cı maddəsinin birinci bəndinə əsasən rezidentlərin gəlirləri üzrə vergitutma obyekti vergi ili üçün rezidentlərin bütün gəliri ilə həmin dövr üçün xərcləri (Vergi Məcəlləsi ilə müəyyənləşdirilən gəlirdən çıxılan məbləğ) arasındakı fərqdən ibarət olan vergiyə cəlb edilən gəlirdir. İkincisi, yeni dəyişiklərə əsasən Məcəlləyə əlavə edilən 102.1.30 maddə mikro sahibkarlıq subyekti olan fərdi sahibkarların sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlirinin 75 faizini vergidən azad edir. Beləliklə, yuxarıda qeyd edilən vergi ödəyicilərinin vergi borcu bu iki məqam nəzərə alınmaqla aşağıdakı düstur əsasında hesablanacaq: Vergi öhdəliyi = (İllik gəlirlər – İllik xərclər) x 0.25 x 0.2. Xüsusilə də aylıq əmək haqqı ödənişlərinin xidməti müqavilələrlə əvəzləndiyi əksər hallarda vergi ödəyicinin hər hansı xərci olmayacaq ki, nəticədə vergi öhdəliyi yuxarıdakı düstura uyğun olaraq, lakin xərc maddəsində “sıfır manat” olmaqla aparılacaq. Başqa sözlə, yuxarıda bəhs etdiyimiz 20% vergi dərəcəsi xidmət haqqının yerdə qalan 25%-lik hissəsinə tətbiq ediləcək. Nəticədə xidməti müqavilə ilə işləyənlərin böyük çoxluğu xidmət haqqının ümumilikdə 5%-i həcmində vergi ödəyəcək. Hazırda isə bu qrupa daxil olanlar Bakı şəhərində sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi statusu ilə xidmət haqqının 4%-i, digər şəhər və regionlarda, eləcə də Naxçıvanda 2%-i olmaqla vergi ödəyirlər. Müqayisə üçün qeyd edim ki, hazırda hesabına 500 manat məbləğində xidmət haqqı daxil olmuş çalışan Bakı şəhərində fəaliyyət göstərdiyi halda 20 manat, regionlarda fəaliyyət göstərdiyi halda isə 10 manat məbləğində sadələşdirilimiş vergi ödəyirdi. Növbəti ildə isə bu şəxslər fəaliyyət göstərdiyi yerdən asılı olmayaraq, 25 manat vergi ödəyəcəklər. Belə ki, paytaxtda fəaliyyət göstərənlər üçün aylıq vergi xərci 25%, regionlarda fəaliyyət göstərənlər üçün isə 1.5 dəfə artacaq. Yuxarıdakı hesablamalar xərc maddəsinin sıfır manat olduğu hal üçün hesablanıb”.
Ekspert bildirib ki, yuxarıda qeyd edilən kateqoriyaya daxil və faktiki mənfəəti olmayan şəxslər vergi ödəməyəcəklər:
“Hazırda isə sadələşdirilmiş vergi mexanizmi subyektin xalis gəlirini və yaxud mənfəətinin nəzərə almadan tətbiq edilir”.
V.Bayramov qeyd edib ki, yeni dəyişiklər vergi ödəyicisi olaraq qeydiyyata alınmış və xidməti müqavilə əsasında regionlarda (əmək haqqı alan, xərc maddəsi sıfır manat olan) işləyənlər üçün 3 faiz bəndi (mövcud 2 faizdən 5 faizə), Bakı şəhərində işləyənlər üçün isə 1 faiz bəndi (mövcud 4 faizdən 5 faizə) artacaq:
“Digər kateqoriyaya daxil olan, yəni xərc maddəsi sıfır manat olmayan sahibkarlıq subyektləri üçün isə mühasibatlıq işləri ciddi səviyyədə artacaq”.
V.Bayramov İcbari dövlət sosial sığortası (DSMF) üzrə yenilikləri də qeyd edib:
“Sosial sığorta haqqında” qanunun 14-cü maddəsinin yeni redaksiyası zamanı əlavə edilən 14.5.2. bəndinə əsasən, 2019-cu ilin əvvəlindən etibarən sahibkarlıq fəaliyyəti göstərənlər üçün məcburi dövlət sosial sığorta haqqı minimum aylıq əmək haqqının 25 faizi miqdarında olacaq. Hazırda bu kateqoriyaya daxil olan şəxslər üzrə məcburi dövlət sosial sığorta haqqı minimum aylıq əmək haqqının 20%-i miqdarındadır. Hazırda gəlirin səviyyəsindən asılı olmayaraq sahibkarlıq (tikinti və ticarət sektoru xaric) fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərin DSMF ödənişi maksimum 26 manat (regionlar üzrə müvafiq göstərici dəyişir) olduğu halda yeni ildən minimum orta aylıq əmək haqqı dəyişmədiyi təqdirdə 32.5 manat olacaq. Beləliklə, qeyd edilən kateqoriyaya daxil olan şəxslərin DSMF xərcləri ümumilkdə 25% artacaq”.
Ekspertin fikrincə, qanunvericiliyə edilən dəyişiklər əmək bazarının iştirakçıları arasında diskriminasiyanı aradan qaldırmayıb:
“Müxtəlif sosial qruplar üzrə DSMF ödənişi üzrə kəskin fərqin olması sosial müdafiə mexanizmlərinin, xüsusi ilə də pensiya sisteminin maliyyə təminatını zəiflədir, əmək bazarının leqallaşması və vətəndaşların əmək hüquqlarının təmin edilməsi baxımından ciddi çətinliklərə səbəb olur. Məsələn, 1000 manatlıq əmək haqqı fondu üçün müvafiq ödəniş 25% (22% (işəgötürən) və 3 faiz (işçi)) olmaqla ümumilikdə 250 manat olduğu halda xidməti müqavilə ilə 1000 manat üçün DSMF ödənişi 26 manat (yeni ildən 32.5 manat) və bəzi hallarda isə daha azdır. Göründüyü kimi, arada çox ciddi fərq var. Eyni zamanda, mülki hüquqi müqavilə əsasında çalışanların DSMF ödənişi ilə onun real gəlirləri arasında korelyasiya yoxdur. Yuxarıda göstərilən cədvəldən də göründüyü kimi, 500 manat və 1000 manat xidmət haqqı alan vətəndaş bərabər məbləğdə DSMF ödənişi həyata keçirir. Qanunvericiliyə dəyişiklərin edilməsi zamanı yuxarıda sadalanan çatışmazlıqların aradan qaldırılması və xüsusi ilə gəlirlər ilə DSMF ödənişi arasında korelayasiyanın müəyyən edilməsi məqsədəuyğun olardı. Qanunvericiliyə edilən dəyişiklər nəticəsində xidməti müqavilə ilə çalışanların (VÖEN almış və sahibkar hesab edilən şəxslər) məcburi dövlət sosial sığorta və vergi öhdəlikləri cari məbləğlə müqayisədə 25% artacaq”.
“Kapital Bank” Yeni il münasibətilə nağd pul kreditinin illik faiz dərəcəsini azaltdı. Artıq hamı Kapital Bank filiallarına müraciət etməklə, illik faiz dərəcəsi 19%-dən başlayan şərtlərlə nağd pul krediti əldə edə bilərlər.
Axar.az xəbər verir ki, aksiya çərçivəsində kredit götürənlərə üstəlik BirKart hədiyyə olunacaq. Şərtlərə əsasən kredit zaminsiz verilə bilər.
Qeyd edək ki, “Kapital Bank”da “Gündəlik tələbat krediti”nin məbləği 300 – 20 000 manat təşkil edir, müddəti isə 3 aydan 48 ayadək rəsmiləşdirilə bilər. Ümumi kredit şərtləri barədə ətraflı – www.kapitalbank.az/loans/cash?hl=az.
Azərbaycanda ən böyük filial şəbəkəsinə malik olan “Kapital Bank”, 98 filialı və 11 şöbəsi ilə müştərilərin xidmətindədir. Bankın məhsul və xidmətləri barədə daha ətraflı məlumat almaq üçün www.kapitalbank.azsaytına, 196 Sorğu Mərkəzinə və ya Bankın müxtəlif sosial şəbəkələrdə olan səhifələrinə müraciət edə bilərsiniz.
Dünya birjalarında neftin qiyməti ucuzlaşıb.
Axar.az xəbər verir ki, “Brent” markalı neftin bir barrelinin qiyməti 0,80 dollar geriləyərək 58,71 dollar, VTİ markalı neftin bir barrelinin qiyməti isə 0,52 dollar ucuzlaşaraq 50,93 dollar olub.
Dünya bazarında neftin qiymətlərində enmə və qalxmalar hələ bir müddət də davam edəcək.
2019-cu il büdcə layihəsinin müzakirəsi zamanı millət vəkilləri tərəfindən irəli sürülən təkliflər dəyərləndirilib.
Neftin büdcədə baza qiyməti 40 dollardan hesablanmalıdır.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri iqtisadçı alim, ekspert Qubad İbadoğlu deyib. O bildirib ki, dünya bazarında "Brent" markalı neftin 1 barrelinin qiyməti ilin əvvəli ilə müqayisədə 20 faiz ucuzlaşıb:
“Neftin qiymətinin ucuzlaşmasının başlıca səbəblərindən biri bazarda təklifin artmasıdır. Belə ki, hazırda gündəlik hasilat ABŞ-da 11,7 milyon barrel, Rusiyada 11,2 milyon barrel, Səudiyyə Ərəbistanında 10,7 milyon barrel təşkil edir. Rusiya may ayı ilə müqayisədə gündəlik hasilatını 480 min barrel artırıb, 2019-cu ildə bu ölkədə gündəlik neft hasilatının 11,5 milyon barrel olacağı gözlənilir. Son 1 ayda Səudiyyə Ərəbistanı gündəlik neft hasilatını 226 min barrel artırıb. ABŞ-da gündəlik hasilat daha çox artırıldığına görə bu ölkə Rusiyanı qabaqlayaraq dünya birinciliyinə nail olub. Bunun müqabilində İranda neft hasilatı 8,6 faiz azalaraq gündə 3,3 milyon barrelə, Venesuelada isə 5.5 faiz azalaraq 1,2 milyon barrelə düşüb. Hər iki ölkədə birlikdə azalma 382 min barrel təşkil edir. Venesuela gələn ilin 1-ci rübündə gündəlik neft hasilatını 1 milyon barrel artırmağı planlaşdırır. Hazırda Azərbaycanda gündəlik neft hasilatı isə 800 min barreldir".
İqtisadçı qeyd edib ki, oktyabrın 1-ə olan məlumata görə, dünya bazarında neftə olan gündəlik tələb 99.8, təklif isə 100.74 milyon barrel olub:
"Bununla yanaşı, ABŞ-Çin ticarət müharibəsi, Çində iqtisadi artım tempinin zəifləməsi neftə olan tələbatı aşağı salıb. Odur ki, dekabrın əvvəllərində OPEK+ növbəti toplantısını keçirib, hasilatın azalmasına qərar verməyi planlaşdırır. Lakin bu qərarın verilməsi o qədər də asan olmayacaq, ən azı Səudiyyə Ərəbistanı hasilatın artırılmasında israrlıdır, bu ilin sonunda Rusiya daha 3 neft yatağında hasilata başlayır, ABŞ-da hasilatın məhsuldarlığı artır, eləcə də İrana olan yumşaq sanksiya neft ixracatına və hasilatına ciddi problemlər yaratmır, gələn ildən Venesuela da hasilatı 2 dəfəyədək artırmağı planlaşdırır. Göründüyü kimi, bütün bu proseslər neftin daha da ucuzlaşacağına dair proqnoz verməyə ciddi əsaslar yaradır".
İqtisadçı dünya bazarında neftin gələn ildən sürətlənən qiymət enişinin Azərbaycan üçün hansı perspektivləri vəd etməsinə də münasibət bildirib:
"Artıq dünya bazarında cari qiymət büdcədə götürülən 1 barrel üçün 60 dollar həddindən aşağıdır. Hazırda "Brent" markalı neftin dünya bazar qiyməti 58 dollardır. Təbii ki, bu, büdcədə neftin qiymətinə yenidən baxılmasına zərurət yaradır. Fikrimcə, növbəti ilin büdcəsi üçün adekvat qiymət 40 dollar götürülməlidir. Hətta qiymət o səviyyədə ucuzlaşmasa da xarici şoklardan sığortalanmaq üçün büdcədə neftin qiyməti aşağı salınmalıdır. Neftin qiymətinin ucuzlaşması icmal büdcənin gəlirlərinə də təsirsiz ötüşmür. Odur ki, Dövlət Neft Fondunun büdcə gəlirlərinin aşağı salınmalı və icmal büdcənin bu mənbədən gəlirinə də düzəliş olunmalıdır. Neftin dünya bazar qiymətinin ucuzlaşması Azərbaycanın ixrac gəlirlərinin azalmasını, tədiyyə balansında kəsirin yaranmasını şərtləndirir ki, bu da orta və uzunmüddətli dövrdə manata təzyiqləri artıracaq".
Qeyd edək ki, dünya birjalarında neft kəskin ucuzlaşmaqdadır. Son iki ay ərzində "Brent" markalı neftin qiyməti 87 dollardan 58 dollara qədər enib.