 |
|
On səkkiz kilometr uzunluğu olan Bərdə‒Ağdam (40 km)‒Əsgəran avtomobil yolunun yenidən qurulması məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il 23 yanvar tarixli 3720 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il dövlət büdcəsində dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu (investisiya xərcləri) üçün nəzərdə tutulan vəsaitin bölgüsü”nün 1.31.25-ci yarımbəndində göstərilmiş məbləğin 5,0 (beş) milyon manatı Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə ayrılıb.
“Bununla bağlı Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb.
Maliyyə Nazirliyi bu Sərəncamın 1-ci hissəsində göstərilən məbləğdə maliyyələşməni təmin edəcək.
Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll edəcək.
“Litvadan olan bir qrup deputat Ermənistan-Azərbaycan sərhədinə baş çəkib və son vaxtlar Avropa İttifaqı ölkələrindən olan rəsmilərin Aİ-nin Ermənistandakı missiyası ilə görüşərək durbinlə Azərbaycana baxmaq kimi yersiz praktikasını davam etdirib”.
Bu barədə Qərbi Azərbaycan İcmasının bəyanatında qeyd edilib.
Bildirilib ki, Litva bütün müstəvilərdə Azərbaycana qarşı düşmənçilik siyasətini davam etdirir:
“Yəqin ki, litvalı deputatların bir neçə il öncə öz həmkarlarının keçmiş münaqişədə əraziləri işğal olunan Azərbaycanı deyil, işğalçı Ermənistanı dini zəmində dəstəklədikləri barədə yayılmış səsyazısından xəbərdardırlar.
Litvalı deputatlara xatırladırıq ki, onların baş çəkdikləri ərazilərin əksəri azərbaycanlıların deportasiya edildiyi kəndlərdir.
Səlibçi mentalitetli litvalı deputatlar Cənubi Qafqazda macəra axtarmaq, Don Kixotluq etmək əvəzinə, qoy gedib öz ölkələrində sıxışdırılan etnik azlığın hüquqlarının qorunması ilə məşğul olsunlar”.
Azərbaycan və Ermənistanın delimitasiya üzrə komissiyasının sərhəddə görüşü başlayıb.
Report xəbər verir ki, məlumatı baş nazirin müavini Mqer Qriqoryanın ofisi məlumat yayıb.
Görüş Qazaxla sərhəddə keçirilir. Azərbaycan tərəfini baş nazirin müavini Şahin Mustafayev, qarşı tərəfi onun erməni həmkarı Mqer Qriqoryan təmsil edir.
“Bu gün dünyanın tərəqqipərvər ölkələri və beynəlxalq təşkilatlar hər kəsin yaşamaq, azadlıq və sərbəst hərəkət etmək, mülkiyyət, təhlükəsiz yaşamaq, sağlam ətraf mühitdə yaşamaq, sağlamlığın qorunması kimi fundamental insan hüquqlarının müdafiəsi naminə ikili standartlardan əl çəkməli və Azərbaycana münasibətdə ədalətli mövqe nümayiş etdirməlidirlər”.
Bunu Azərbaycanın İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) Səbinə Əliyeva Bakıda Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsinin 75 illiyinə həsr olunan “İnsan Hüquqları - 75 Bakı Konfransı: Qlobal və milli çağırışların həlli üçün universallığın və bölünməzliyin təşviq edilməsi” mövzusunda keçirilən beynəlxalq konfransda deyib.
Onun sözlərinə görə, BMT-nin Baş Assambleyasının 1948-ci ilin 10 dekabr tarixli qətnaməsinə əsasən Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsinin qəbul edilməsi ilə əlaqədar hər il bu tarix bütün dünya dövlətləri tərəfindən Beynəlxalq İnsan Hüquqları Günü kimi qeyd edilir: “Dünyada baş verən qlobal dəyişikliklər və obyektiv tarixi zərurət səbəbindən qəbul edilmiş və artıq bir neçə gündən sonra 75 illik yubileyi olacaq həmin məşhur sənədin əsas prinsipləri olan ayrı-seçkiliyin yolverilməzliyi, hüquq bərabərliyinin təmini məsələləri, habelə digər müddəalar bir çox dövlətlərin Konstitusiyasında və beynəlxalq müqavilələrdə öz əksini tapıb”.
Ombudsman qeyd edib ki, ötən bu uzun illər ərzində insan hüquqlarının təşviqi və müdafiəsi sahəsində əsas baza rolunu oynayan Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsi dünyamızı əsaslı şəkildə dəyişməyə kömək edib: “Bu sənəddə ilk dəfə olaraq hər bir insanın bərabərlik və ləyaqət hüququ, hər kəsin doğulduğu andan toxunulmaz, ayrılmaz hüquq və azadlıqlara malik olduğu bəyan edilib”.
ABŞ heç kimlə münasibətlərini nizamlamır. Amerikaya görə, münasibət qurmaq üçün heç bir dövlətlə bərabərhüquqlu məntiq yoxdur. Vaşinqton öz istəyini yerinə yetirmək üçün başqalarına ehtiyac duyur.Axar.az xəbər verir ki, bunu Rusiya Müasir Dövlət İnkişafı İnstitutunun direktoru, rusiyalı politoloq Dmitri Solonnikov deyib.
“Azərbaycan bu vəziyyətdə özünü çox layiqli aparır, subyektivliyini qoruyub saxlayır, xarici siyasətini ABŞ-ın maraqlarına uyğun deyil, ilk növbədə öz maraqlarına uyğun qurur. Bu gün Azərbaycan dünya siyasətinin son dərəcə mühüm mərkəzidir. Məsələn, bu gün Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatının lideridir ki, bu da son dərəcə vacibdir. Çox ciddi xarici siyasət yeritmək üçün əlində olan rıçaqlardan istifadə edir. Buna görə də ABŞ Bakıya diqqət yetirir”, - o bildirib.
Solonnikov qeyd edib ki, Azərbaycan öz maraqlarını müdafiə xəttini inkişaf etdirməyə davam edəcək və ABŞ-ın xarici siyasət konturuna inteqrasiya etməyəcək:
“Çox güman ki, Bakı ilə Vaşinqton arasında münasibətlər ciddi şəkildə kəskinləşəcək. Bu gərginlik artacaq, lakin sonda hər şey daha böyük geosiyasi ssenarilərdən asılı olacaq. Vəziyyətə xüsusilə gələn il ABŞ-da keçiriləcək prezident seçkisi təsir edəcək. Biz çox yaxşı başa düşürük ki, ABŞ seçiciləri üçün Cənubi Qafqaz birinci prioritet nöqtəsindən uzaqdır. Ermənistanla flört həm demokratlar, həm də respublikaçılar arasında müşahidə olunacaq. Seçki keçiriləcək və çox güman ki, geosiyasi vəziyyət dəyişəcək”.
Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi – Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev Azərbaycanın qadın istehkamçıları ilə bağlı paylaşım edib.
Prezidentin köməkçisi sosial şəbəkədə yazıb:
“Azərbaycanın cəsur qadın istehkamçıları fiziki təhlükəsizliyini potensial riskə ataraq insanların həyatını xilas etmək, “ölüm toxumu”nun kökünü kəsmək və bu torpaqları uşaqlar, ailələr və icmalar üçün təhlükəsiz vəziyyətə gətirmək üçün Ermənistanın Azərbaycan ərazilərini çirkəndirdiyi minalardan təmizləmə əməliyyatlarında iştirak edirlər”.
Vaşinqtonun Bakı qarşısında geri çəkilməsi ABŞ-ın yeni layihəsi və sülh sazişinə dair təkliflərinin qəbul edilməsi planından qaynaqlanır. ABŞ-da anladılar ki, Azərbaycanı təzyiqlə razı sala bilməyəcəklər və Blinkenin zəngi ilə “təmas strategiyasına” qayıdırlar. Bu təklifləri Bakıya Blinkenin Əliyevdən səfərinə icazə verilməsini istədiyi Ceyms OBrayn gətirəcək.Vaşinqtonun planının nədən ibarət olduğunu OBraynın açıqlamasından müəyyən etmək mümkündür: ABŞ Mərkəzi Asiyadan başlayan, Azərbaycan, Ermənistan və Türkiyədən keçərək, Avropaya çıxan ticarət yolunu təklif edir və bununla Orta dəhlizi (Çindən başlanan, Mərkəzi Asiyadan keçərək, Azərbaycana çatan, buradan Türkiyə üzərindən Avropaya çıxan) nəzarətə götürmək istəyir:
- Dəhlizin başlanğıcını Mərkəzi Asiyadan götürməklə Çini kənarlaşdırır;
- Marşrutun Ermənistan halqasında kommunikasiyanın suverenlik prinsipi ilə açılmasını dəstəkləyir və bununla Zəngəzur dəhlizi layihəsini sıradan çıxarır;
- Zəngəzurdan keçəcək yolun suverenlik prinsipinə əsasən açılması ilə Rusiyadan burada nəzarət imkanını əlindən alır;
Cənubi Qafqazda Moskvaya qarşı görünən bu planın əsas hədəfi Pekindir və Vaşinqton Mərkəzi Asiyadan Avropaya çıxan marşrutla həm də Çinin sərhədinə qədər təsir imkanlarını genişləndirməyi planlaşdırır. Vaşinqton buna nail ola bilməsə - Orta dəhliz Pekinin planına uyğun reallaşarsa, bu Çinin qlobal sistemdə ikinci qütb olması, eyni zamanda, ABŞ-ın Avropa üzərindəki təsirinin azalması ilə nəticələnə bilər.
Bu planda Vaşinqton üçün Azərbaycan və Türkiyə açar ölkələr, Bakı və İrəvanın Moskvanın çətirindən kənarda sülh müqaviləsi imzalaması əsas vasitədir: OBrayn Bakıda Azərbaycan rəhbərliyini bu layihəyə və sülh danışıqlarının Qərb platformasında aparılmasına inandırmağa çalışacaq;
Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyanın “15 gün ərzində Azərbaycanla sülh sazişi imzalana bilər” açıqlaması da bununla bağlıdır. İrəvanda hesab edirlər ki, ABŞ Azərbaycanı razı salacaq və sülh müqaviləsinin ermənilərin istəyinə uyğun imzalanmasına nail olacaqlar.
- Kommunikasiyalar suverenlik prinsipi ilə açılacaq;
- Delimitasiya prosesində işğal altındakı 8 kəndin qaytarılması sual altına düşəcək;
- Və Bakıdan “Qarabağ ermənilərinin hüquqlarının” təmin edilməsini də istəyə bilərlər;
Azərbaycan bunu istəmir, mövcud vəziyyətdə gözləmək və proseslərin inkişafını görmək daha məqsədəuyğundur, xüsusilə ABŞ-Avropa-Rusiya-Çin qarşıdurmasında tərəf və meydan olmamaq baxımından. Bu situasiya isə kənar təzyiqləri gücləndirir. Məlumdur ki, Bakı Vaşinqtonun layihəsini qəbul etməcəyi təqdirdə, ABŞ yenidən təzyiq siyasətinə keçə bilər. Lakin burada önəmli bir məqam var: Azərbaycan və Türkiyəni açar ölkə olaraq görən ABŞ planını yerinə yetirmək istəyirsə, sülh sazişində Bakının tələblərini prioritet olaraq görməli, razı olması üçün İrəvana təzyiq etməlidir;
Azərbaycan həm təzyiqlərdən yayınmaq, həm də proseslərin inkişafını görə bilmək üçün Ermənistan qarşısında maksimum tələblər qoya və ABŞ-dan bunun təmin edilməsini istəyə bilər.
Müəllif: Asif Nərimanlı
“ABŞ Azərbaycan və Ermənistanı sülh müqaviləsini öz strateji maraqları daxilində imzalanmasına təhrik edir”.Bu sözləri Strateji Planlaşdırma və Araşdırmalar İnstitutunun rəhbəri Azad Məsiyev Cebhe.info-ya açıqlamasında Vaşinqtonun Azərbaycan ilə Ermənistan arasında imzalanması gözlənilən sülh sazişi ilə bağlı strateji hədəflərini şərh edərkən bildirib.
O bildirib ki, ABŞ ilə Rusiya arasında beynəlxalq geosiyasi və geoiqtisadi mübarizə Cənubi Qafqaza da sirayət edib:
“Bu baxımdan ABŞ Rusiya ətrafında, yəni postsovet regionunda münaqişə ocaqları yaratmaqla Moskvanı beynəlxalq aləmdən təcrid eləməyə çalışır. Ukrayna müharibəsi Vaşinqtonun bu planında mühüm rol oynayıb. Hazırda Şərqi Avropada deyil, həmçinin Cənubi Qafqazda da geostrateji və geosiyasi nüfuzu uğrunda Rusiya ilə ABŞ bir-birilə mübarizə aparır.
Azərbaycan da öz milli maraqlarını nəzərə alaraq bu mübarizədə iradəsini ortaya qoyub. ABŞ-da müəyyən dairələr Ermənistanda çevriliş yolu ilə Nikol Paşinyanı və onun komandasını hakimiyyətə gətirməkdə əsas məqsədi Cənubi Qafqazdakı proseslərə müdaxilə etməkdir. Yəni, ABŞ-ın müdaxiləsində prinsipal hədəfi Rusiyanı regiondan kənarlaşdırmaqdır.
Vaşinqtonun addımları Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasını bir az mübahisə predmentinə çevirib. Demək olar ki, Moskva, Brüssel və Vaşinqton formatları çərçivəsində sülh danışıqları heç bir nəticə verməyib. Ən maraqlısı isə, Paşinyan hakimiyyəti Moskva formatına birmənalı münasibət bəsləmir.
Ermənistanın dövlət rəsmiləri Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) və Müstəqil Dövlətlər Birliyinin (MDB) son tədbirlərində iştirak etməkdən imtina edib. Bu onu göstərir ki, Paşinyan öz ölkəsini Rusiyadan uzaqlaşdırmağa çalışır. Əlbəttə ki, bu da ABŞ-dan gələn təlimatdır. Azərbaycanın siyasəti isə Vaşinqton, Brüssel və Parisin maraqlarına uyğun deyil. Məhz bu səbəbə görə, həm ABŞ, həm də Avropada Azərbaycanın əleyhinə əsassız və qərəzli bəyanatlar səsləndirilir. ABŞ və Avropa İttifaqı Azərbaycan üzərindən təzyiqləri artırmaqla onu özlərinin şərtlərini qəbul etməyə təhrik edir.
Azərbaycanı qəbuledilməz güzəştlərə getməyə vadar edirlər. Ona görə də Azərbaycan da Vaşinqton və Brüssel danışıqlarında iştirak etməkdən imtina eləyib. Rəsmi Bakı heç bir güzəştə getməyəcək”.
Ekspertin sözlərinə görə, ABŞ-ın Cənubi Qafqazla bağlı əsas strateji hədəfi Ermənistanı tam nəzarətə götürmək və ondan sonra isə regionda möhkəmlənməkdir.
“Vaşinqton ilk növbədə Ermənistanı Rusiyanın təsir dairəsindən uzaqlaşdırıb ölkədə öz geosiyasi nüfuzunu gücləndirmək, növbəti mərhələdə Ermənistan üzərindən İranın daxili işlərinə qarışmaq və bu ölkədə kəşfiyyat işləri aparmaq, o cümlədən Türkiyənin regionda təsir imkanlarının artmasına imkan verməməkdir.
Ona görə ki, Türkiyənin Cənubi Qafqazda geosiyasi güc mərkəzinə, həmçinin Türk Dövlətləri Təşkilatının mühüm quruma çevrilməsi Vaşinqtonun maraqları ilə ziddiyyət təşkil edir.
Eyni zamanda Vaşinqton Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin korlanmasına və münaqişənin yaranmasına çalışır. Çünki Vaşinqtonda çox yaxşı bilirlər ki, Rusiyanın Yaxın Şərqə və Şimali Afrikaya yolu məhz Cənubi Qafqaz üzərindən keçir. Həqiqətən, bu məsələdə Rusiyanın Azərbaycana ehtiyacı var.
Regionun iki ölkəsi – Gürcüstan və Ermənistan ABŞ-ın təsir dairəsi altındadır. Vaşinqton Azərbaycanın da bu siyahıya qatılmasını istəyir. Lakin Azərbaycan milli və dövlət maraqlarına uyğun olaraq nə Rusiya, nə də ABŞ-a qarşı cəbhəyə qoşulacaq”.
Təzminat məsələsi hər zaman müharibə bitəndən sonra gündəmə gətirilir. Yəni məğlub tərəf kapitulyasiya şərtlərini qəbul etdikdən sonra danışıqlar zamanı təzminat məsələsi də müzakirə edilir.Bu sözləri Axar.az-a Ermənistanın Azərbaycana təzminat ödəməsi məsələsi ilə bağlı danışan beynəlxalq hüquq üzrə professor Fərhad Mehdiyev deyib.
Professor təzminat tələbinin rəsmi şəkildə elan edilməli olduğunu bildirib:
“44 günlük müharibənin üzərindən 3 ildən artıq müddət keçsə də, Azərbaycan bu gün, sabah və ümumiyyətlə, istədiyi vaxt Ermənistana qarşı təzminat tələbini irəli sürə bilər. Çünki rəsmi İrəvanın Azərbaycanın ərazisini onillərlə işğalda saxladığı, dağıtdığı, şəhər-kəndləri yer üzündən sildiyi açıq şəkildə ortadadır və vurduğu ziyana görə də təzminat ödəməlidir. Azərbaycan bütün ziyanı hesabladıqdan sonra təzminat tələbini rəsmi şəkildə bəyan etməlidir”.
Fərhad Mehdiyev Azərbaycanın təzminat şərtinin sülh müqaviləsi mətninə salınması haqqını özündə saxladığını vurğulayıb:
“Fikrimcə, Azərbaycan sülh müqaviləsinin imzalanmasını istədiyi üçün təzminat məsələsini hələlik gündəmə gətirmir. Digər tərəfdən dövlətimiz Ermənistanın irəli sürüləcək təzminatı ödəmək imkanının olmadığını bilir. Bu məsələ işğal dövründə rayonlarımızın qarət edilməsi, dağıdılması, eyni zamanda Gəncənin, Bərdənin raket atəşinə tutulması da daxil olmaqla, bir çox məsələləri əhatə edir. Azərbaycanın bu haqqından imtina edəcəyini düşünmürəm”.
Birləşmiş Ştatlar Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh danışıqlarının davam etdirilməsində israrlıdır. İki gün ərzində Vaşinqtonda verilən bəyanatlar, atılan addımlar bunu göstərir.Dövlət katibinin köməkçisi Ceyms Obraynın noyabrın 16-da Senatın Xarici əlaqələr Komitəsində Bakı ilə yüksək səviyyəli münasibətlərin təxirə salınması barədə bəyanatı, habelə Senatın 907-ci düzəlişin 2 il müddətinə tətbiqi barədə qəbul etdiyi qərar iki tərəf arasında ciddi gərginlik yaradıb.
Azərbaycan XİN adekvat cavab addımı ataraq ABŞ-la yüksək səviyyəli səfirlərin səfərlərini dayandırdığını bildirib və xarici işlər nazirlərinin noyabrın 23-də Vaşinqtonda planlaşdırılan görüşündə iştirak etməkdən imtina edib.
Güman edilirdi ki, tərəflər arasında gərginlik yüksələn xətlə davam edəcək. Amma gözləntilər doğru olmayıb, tərəflər münasibətləri baltalamaq üçün bir-birinə qarşı növbəti təzyiqdən imtina ediblər. Əksinə, Azərbaycana qarşı sərt bəyanatın, sanksiya hədələrinin müəllifi Obrayn sülh danışıqlarını davam etdirmək mesajı verib.
O, mətbuata açıqlamasında Birləşmiş Ştatların Azərbaycan və Ermənistan üçün sülhün bərqərar olması üçün real fürsət gördüyünü açıqlayıb: “Tərəflərin bir-biri ilə birbaşa və vasitəçilərlə danışması bizi ruhlandırır. Burada biz bütün regiona fayda gətirmək üçün real fürsət görürük. Məsələn, Mərkəzi Asiyadan ticarət Azərbaycan və Ermənistan vasitəsilə Türkiyəyə keçə bilsə, bu, həmin ticarət yolunda olan bütün ölkələr üçün əhəmiyyətli təkan olacaq. Və biz bunun bir hissəsi olmaq fürsətini alqışlayırıq”.
Obrayn eyni zamanda vurğulayıb ki, əgər bu ticarət yolunun qeyri-sülh yolu ilə açılmasıyla bağlı qərar qəbul edilsə (Zəngəzur dəhlizinin güc yolu ilə açılması) Vaşinqton bunun qarşısını almaq üçün bütün mümkün vasitələrdən istifadə edəcək.
ABŞ rəsmisi bildirib ki, Birləşmiş Ştatlar tərəflərə əks tədbirlərin nəticələrinin nə olacağını çox açıq şəkildə bildirib.
“Ona görə də, gəlin görək tərəflər nə qərar verəcək. Biz bilirik ki, onlar sülh sazişinin tezliklə bağlanmasında maraqlı olduqlarını bildiriblər və biz bunun baş verməsini çox istərdik”, – deyə Dövlət katibinin köməkçisi qeyd edib.
Obrayn Ermənistanın Baş nazir Nikol Paşinyanın sərhədlərin açılması və Qərblə əlaqələrin güclənməsi istiqamətində atdığı addımları təqdir edərək vurğulayıb ki, o, əvvəlki liderlərin çalışdığı kimi Ermənistanın Rusiyadan tam asılı olmasını istəmir.
“Baş nazir Paşinyan cəsarətli şəkildə Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanmasının tərəfdarı kimi çıxış edib. Bu da Ermənistana öz iqtisadi inkişafına diqqət yetirməyə, təhlükəsizlik əlaqələrini qurmağa və Mərkəzi Asiyadan Türkiyəyə ticarət əlaqələrini genişləndirməyə imkan verəcək. Biz bunu görmək istərdik”, – Obrayn deyib.
Bu bəyanatdan qısa müddət sonra – noyabrın 27-də ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinken Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyana və Azərbaycan lideri İlham Əliyevə zəng edib.
Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Millerin adından yayılmış bəyanatda deyilir ki, telefon danışığında Blinken Əliyevin Azərbaycanla Ermənistan arasında davamlı və ləyaqətli sülh sazişinin bağlanmasına sadiqliyini alqışlayıb. “Dövlət katibi bu uzunmüddətli münaqişənin azərbaycanlılara və ermənistanlılara eyni cür yaşatdığı əziyyəti anlayaraq sülhün regionda hər kəsə verəcəyi faydanı vurğulayıb. Dövlət katibi bizim Azərbaycanla davamlı münasibətimizi müzakirə edib, son vaxtlar münasibətlərdə narahatlıq doğuran məqamlara toxunub, həmçinin əməkdaşlığı, özəlliklə də sülh prosesini möhkəmləndirmək imkanlarından danışıb, yüksək səviyyədə qarşılıqlı işin vacibliyini vurğulayıb”, – açıqlamada vurğulanır.
Azərbaycanın rəsmi dövlət agentliyi AZƏRTAC-ın Blinken-Əliyev danışığı barədə yaydığı məlumatda müzakirələrin detalları qeyd olunub. Bildirilir ki, telefon söhbəti zamanı Prezident Əliyev qeyd edib ki, ABŞ tərəfindən Azərbaycanla bağlı son bəyanatlar və atılan addımlar iki ölkənin münasibətlərinə ciddi zərər vurub.
“Dövlət katibi Blinken münasibətlərin normallaşdırılması məqsədilə dekabrda ABŞ Dövlət katibinin köməkçisi Ceyms Obraynın Azərbaycana səfərinə icazə verilməsini xahiş edib. Prezident İlham Əliyev həmin təkliflə bir şərtlə razılaşıb ki, bu səfərdən sonra Azərbaycanın yüksək səviyyəli rəsmilərinin ABŞ-a səfərlərinə qoyulan əsassız qadağa aradan qaldırılsın. Dövlət katibi Blinken bunu qəbul edib”, – xəbərdə vurğulanır.
Metyu Millerin E.Blinkenin N.Paşinyanla telefon söhbəti barədə yaydığı açıqlamada isə qeyd olunur ki, tərəflər Birləşmiş Ştatların Ermənistanla Azərbaycan arasında davamlı və ləyaqətli sülh razılaşmasına nail olmaq səylərinə dəstəyini müzakirə edib.
“Dövlət katibi Birləşmiş Ştatların Ermənistanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünə dəstəyinin davam etdiyini bir daha vurğulayıb, Ermənistanın çiçəklənən və demokratik gələcəyinə dəstəyimizi, ikitərəfli əməkdaşlığı gücləndirmək səylərimizi müzakirə edib”, – Millerin aqçıqlamasında qeyd olunur.
Bu arada Ermənistandan verilən bəyanatlarla ABŞ siyasi idarəsindən verilən açıqlamalar üst-üstə düşür. Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan jurnalistlərə asçıqlamasında deyib ki, siyasi iradə olarsa, 15 gün ərzində Bakı ilə sülh müqaviləsi bağlana bilər.
“Deyə bilərəm ki, biz demək olar bütün fundamental məsələlərdə razılığa gəlmişik. Prosesə zərər verməmək üçün bu barədə təfərrüatları açıqlamaq istəmirəm”, – Simonyan deyib.
Spiker vurğulayıb ki, Ermənistan üçün “Dağlıq Qarabağ” məsələsi mövcud deyil: “Ermənistanın Qarabağ da daxil olmaqla, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tam şəkildə tanıyıb. Biz, son il yarım ərzində bunu bəlkə də səkkiz dəfə bəyan etmişik. Hazırda Ermənistan üçün əsas məsələ Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanmasıdır”.
Simonyanın açıqlamasında daha diqqətçəkən cümlələr yer alıb:
“Vaxt gələcək ki, ermənilərlə azərbaycanlılar bir-birinin yanında yaşamalı olacaqlar. Biz buna ümid edirik və bunun üçün hər şeyi edəcəyik. Ermənilər və azərbaycanlılar ticarətlə məşğul olmalıdırlar, istisna etmirəm ki, bəzi adamlar Azərbaycan ərazisində öz evlərinə qayıdacaq, eləcə də bir müddət sonra azərbaycanlılar gəlib burada məskunlaşacaqlar”.
Son siyasi-diplomatik mənzərə Birləşmiş Ştatların Bakı ilə yaranan müvəqqəti gərginliyə görə öncədən qarşısına qoyduğu planlardan geri çəkilmək niyyətində olmadığını göstərir. Qərb Azərbaycan və Ermənistan arasında sülhün əldə olunmasına Cənubi Qafqazda mövqeyinin gücləndirilməsi, habelə Rusiyanın regiondan sıxışdırılıb çıxarılmasının açarı kimi baxır. Açıq mətnlə təklif olunan ssenari belədir ki, sülh razılaşmasının ardınca Rusiya hərbçiləri Azərbaycanı tərk etməlidir, rəsmi Bakı Qarabağa dönmək istəyən ermənilərin hüquqlarının qorunmasına və təhlükəsizliyinə təminat verməli, bu barədə beynəlxalq ictimaiyyət qarşısında hesabatlı olmalıdır. Paralel olaraq azərbaycanlıların Ermənistana qayıdış hüququ tanınmalıdır və Ermənistan da eyni öhdəliklər götürməlidir. Xatırladaq ki, spiker Alen Simonyan bu gün verdiyi açıqlamada rəsmi İrəvanın belə razılaşmaya hazır olduğuna işarə edir.
Azərbaycana gəldikdə, Qərbin regiona ciddi müdaxiləsi, Rusiyanın bölgədən tamamilə sıxışdılması onun maraqlarına cavab vermir. Rəsmi Bakının son zamanlarda ortaya qoyduğu mövqedə bu məqam əksini tapıb. Amma reallıqlarla hesablaşmaq da diplomatiyanın, siyasətin əsas qanunlarından biridir, bu kontekstdə ABŞ-ın israrlı olduğu sülh prosesində kompromislər axtarmaq qarşıdurmaya getməkdən daha faydalıdır.
Blinken-Əliyev danışığında ABŞ-ın yüksək səviyyəli diplomatının Bakıya səfəri barədə razılıq əldə olunub. Çox güman Obrayn regiona əliboş gəlmir, onun çantasında sülh sazişi ilə bağlı yeni təkliflər var. Vaşinqtonun əsas hədəfi Azərbaycanı razı salmaqdır, ona görə də təzyiq ritorikasından sonra növbə kompromislərə çatıb…
Müəllif: Turqut - Mənbə: Pressklub.az