 |
|
Prezident İlham Əliyev TÜRKPA-ya üzv ölkələrin parlament sədrləri ilə keçirilən görüşündə Türk Dövlətləri Təşkilatının fəaliyyətindən danışıb. Dövlət başçısı qeyd edib ki, bu qurumu gücləndirmək üçün mövcud büdcə yetərli deyil. Ona görə də Azərbaycan birtərəfli qaydada 2 milyon Amerika dolları əlavə töhfə, yəni ianə verib: “Zirvə görüşünə, yəni gələn aya qədər bu vəsait Türk Dövlətləri Təşkilatının hesabına oturacaq. Bu, nəyi göstərir? Çünki biz bu təşkilatı gücləndirməliyik. Zirvə görüşləri təbii ki, ən yüksək səviyyəli tədbirdir, TÜRKPA önəmli tədbirdir. Bizim TÜRKSOY-umuz var. Bizim Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondumuz var, digər təsisatlar var, akademiyamız var, ona görə təşkilat daha da böyüməlidir. Həm orada hər ölkədən daha çox insan çalışmalıdır, həm də bu təşkilatın beynəlxalq əlaqələri gücləndirilməlidir. Biz bütün beynəlxalq tədbirlərdə iştirak etməliyik. Yəni bizim yolumuz budur. Əminəm ki, gün gələcək Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti də təşkilatın tamhüquqlu üzvünə çevriləcək. Yenə də deyirəm, Azərbaycan bu gün buna ikiəlli səs verir və bu, birliyimizin nə qədər səmimi olmasını bir daha göstərəcək". Prezident vurğulayıb ki, Türk dünyasının birləşməsi istiqamətində ölkələrimiz böyük səylər göstərirlər: "Bildiyiniz kimi, Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritetlərinin müəyyən edilməsi zamanı Türk dünyasının gücləndirilməsi, Türk dövlətləri ilə əlaqələrimiz prioritet istiqamət kimi müəyyən olunub. Builki prezident seçkilərindən sonra andiçmə mərasimindəki çıxışımda bildirmişdim ki, bizim ailəmiz Türk dünyasıdır, bizim başqa ailəmiz yoxdur. Əslində, bu, ölkəmizin bu istiqamətdəki siyasətini açıq şəkildə büruzə verir. Şadam ki, son illər ərzində Türk Dövlətləri Təşkilatı xətti ilə aparılan işlər birliyimizi daha da gücləndirir". Ölkə rəhbəri xatırladıb ki, onun təşəbbüsü ilə bir aydan sonra Şuşada Türk Dövlətləri Təşkilatının qeyri-rəsmi Zirvə görüşü keçiriləcək: "Hesab etdim ki, ildə bir dəfə Zirvə görüşünün keçirilməsi kifayət etməz. Çünki həm sürətli, yəni davamlı təmaslara ehtiyac var, eyni zamanda hər bir Zirvə görüşü birliyimizin gücləndirilməsinə istiqamətlənmiş növbəti addım olur. Çox şadam və həmkarlarıma minnətdaram ki, onlar bu təşəbbüsü dəstəkləyiblər və düz bir aydan sonra Şuşa şəhərində qeyri-rəsmi Zirvə görüşü keçiriləcək. O görüşün əsas mövzuları nəqliyyat və iqlimlə bağlı olacaq. Bu da təbiidir. Çünki bu gün nəqliyyat əlaqələrinin qurulması və genişləndirilməsi Türk dünyasının birləşməsi ilə sıx bağlı olan prosesdir. Orta Dəhlizin fəaliyyətə başlaması və yükdaşımaların artırılması göz önündə olan məsələlərdir. Burada Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv olan bütün ölkələr birgə fəaliyyət göstərir. Mən hesab etdim ki, indiki zəmanədə Orta Dəhlizin potensialına dünyada daha böyük ehtiyac var. Biz bu mövzu ilə bağlı, gələcək addımlarımızla bağlı geniş fikir mübadiləsi aparmalıyıq". Dövlət başçısı əlavə edib ki, Türk dünyasının ucu-bucağı yoxdur, böyük coğrafiyanı əhatə edir: "Artan əhali, gənc əhali, təbii sərvətlər, nəqliyyat yolları, aramızdakı birlik. Bu birlik təbiidir, bu birliyin təməlində ortaq köklər var. Ona görə bu birlik bütün başqa birliklərdən daha qüvvətli, daha güclüdür. Yəni bizim birləşməyimiz etnik, mədəni köklər üzərindədir və biz təbii ki, praktiki addımlarla bu birliyi gücləndirməliyik".Prezidentin Türk dünyası və Türk Dövlətləri Təşkilatı ilə bağlı bəyan etdiyi məqamları "Sherg.az"a dəyərləndirən türkoloq-alim Faiq Ələkbərli deyib ki, Prezident İlham Əliyevin türk ölkələrinin parlament sədrləri ilə görüşü, TDT-nin fəaliyyətinin güclənməsi ilə bağlı maliyyə yardımının ayrılması çox təqdirəlayiq haldır. Alim vurğulayıb ki, bu onu göstərir ki, Azərbaycan yeni dünya nizamının formalaşma mərhələsində Türk Dövlətləri Təşkilatının yeni bir gücə çevrilməsində maraqlıdır:
"Artıq çoxqütblü dünyaya doğru gedirik, bir yox, bir neçə güc mərkəzləri formalaşır. Bunlardan biri də, şübhəsiz, Türk Dövlətləri Təşkilatıdır. Dünyada formalaşan yeni güc mərkəzlərindən biri olmaq istəyiriksə, bunun üçün zəruri addımlar atılmalıdır. Dövlət başçısının Türk Dövlətləri Təşkilatı, TÜRKSOY, TÜRKPA kimi qurumlara ciddi önəm verməsi bunun bariz nümunəsidir. Azərbaycan bütün hallarda türk təşkilatlarının güclü olmasını istəyir. Çünki cənab Prezidentin dediyi kimi, artıq dünyada öz güclü birliyimizi yaratmalıyıq. Əsas diqqəti böyük türk ailəsinə yönəltməliyik. Azərbaycan öz dövlət başçısının timsalında bunu real olaraq ortaya qoyur. Türk dünyasına aid nə varsa, Azərbaycan oradadır. Sadəcə sözdə deyil, real əməllərlə dəstəyimizi veririk. Azərbaycan bu məsələdə öncüllük təşkil edir. Hətta müəyyən dövrlərdə Türkiyə ön plana çıxmışdısa, son illərdə Azərbaycan-türk birliyi prosesində daha ön sıradadır. Cənab Prezidentin bəyanatları, mesajları və atdığı konkret addımlar da bunu göstərir".
Müdafiə Nazirliyinin Katibliyinin rəisi general-mayor Namiq Poladov vəzifəsindən azad edilib.
"Qafqazinfo"nun əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə müdafiə naziri general-polkovnik Zakir Həsənov Əmr imzalayıb.
Əmrə əsasən, general N.Poladov son yaş həddi ilə bağlı təqaüdə göndərilib.
Nazirin digər əmri ilə, polkovnik Elnur Kazımov Katibliyin rəisi təyin edilib.
Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın geopolitik təsir imkanlarını daha geniş beynəlxalq areala yaymaq istiqamətində prinsipial addımlar atmağa başlayıb... Rəsmi Bakı Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsindən sonra ölkəni yeni geopolitik mərhələyə keçirməyə hazırlaşır, inkişaf perspektivlərini ön plana çıxarır...
Azərbaycan beynəlxalq məkanda öz təsir gücünü artırmaqda davam edir. Cənubi Qafqazda şəriksiz lider və geopolitik iradə mərkəzi olan Azərbaycan üçün daha geniş arealda manevr imkanları qazanılması böyük əhəmiyyət daşıyır. Və rəsmi Bakı Azərbaycanın beynəlxalq məkanda əsas geopolitik oyunçuya çevrilməsi üçün çox dəqiq hesablanmış siyasi-diplomatik addımlar atmaqdadır.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycanın dünyada cərəyan edən proseslərdə rolunun artdığı artıq beynəlxalq iradə mərkəzləri tərəfindən də etiraf edilməyə başlayıb. Xüsusilə də, ABŞ və Avropa Birliyi indi Azərbaycanın dünyada güclənən siyasi mövqeləri ilə hesablaşmaq məcburiyyətində qalıb. Və bunu artıq gizlətmək mümkün olmadığını da anlayırlar.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycanın yerləşdiyi coğrafi mövqe, hərbi-siyasi və iqtisadi potensialı rəsmi Bakının beynəlxalq məkanda manevr imkanlarını maksimum səviyyədə artırır. Hər halda, Avropa və Asiya arasında vazkeçilməz iqtisadi-ticari və nəqliyyat-kommunikasiya marşrutu məhz Azərbaycanın nəzarəti altındadır. Bu faktor Azərbaycana həm fantastik maliyyə gəlirləri, həm də beynəlxalq məkanda geopolitik təsir potensialı qazandırır.
Xüsusilə də, Azərbaycanın Şimal-Şərq ölkələri üçün yalnız Avropaya deyil, həm də Afrikaya doğru açılan əsas "pəncərə" olması rəsmi Bakını qlobal güc mərkəzi roluna iddialı duruma gətirib. Ona görə də, rəsmi Bakının indi artıq Cənubi Qafqaz sərhədlərini aşaraq, öz təsir potensialını Yaxın Şərqə də yaymağa çalışması Azərbaycanın maraqları baxımından, böyük əhəmiyyət daşıyır. Və Yaxın Şərqdə tərəfdaşlıq üçün seçilmiş ölkələr də rəsmi Bakının Azərbaycanı qlobal oyunçuya çevirmək niyyətinin ciddi olduğunu biruzə verir.
Maraqlıdır ki, rəsmi Bakının Yaxın Şərqdə maraq göstərdiyi önəmli ölkələrin sırasına Misir də daxildir. Belə ki, Misir həmin regionda aparıcı ölkələrdən biridir. Eyni zamanda, rəsmi Qahirənin ABŞ və Fransa ilə xüsusi münasibətləri var. Ona görə də, Ermənistan ərəb dünyasında böyük nüfuza malik olan Misirlə özəl münasibətlər qurmağa can atırdı. ABŞ və Fransa isə bu məsələdə Ermənistana dolayısı dəstək verməyə çalışırdı.
Təbii ki, Ermənistanın ərəb dünyasında tərəfdaşlıq münasibətləri qurması asan məsələ deyil. Çünki Ermənistan iqtisadi-ticari anlamda cəlbedici ölkə deyil. Rəsmi İrəvan xarici ölkələrlə münasibətlərini daha çox Ermənistana yardımların alınması niyyəti üzərində qurur. Əvəzində isə qarşı tərəfə demək olar ki, heç nə təklif edə bilmir. Və müasir dünyada davamlı olaraq, başqalarının hesabına yaşamaq artıq mümkün deyil.
Ona görə də, Misir üçün Cənubi Qafqazda Azərbaycanla iqtisadi-ticari tərəfdaşlıq daha cəlbedicidir. Çünki bundan hər iki tərəfin maliyyə-iqtisadi cəhətdən faydalanmaq imkanı var. Prezident İlham Əliyevin Misirə səfəri bu baxımdan, hər iki ölkənin gözləntilərinə uyğun nəticələrə yol açmış oldu. Və bir çox sahələr üzrə Azərbaycan-Misir əlaqələrinin genişləndirilməsinə təminat verən sazişlər imzalandı.
Prezident İlham Əliyev vurğulayıb ki, Misir-Azərbaycan əlaqələri inkişaf edir, iki ölkə arasında siyasi dialoq müntəzəm xarakter daşıyır. Eyni zamanda Azərbaycan və Misirin mövqeləri də beynəlxalq məsələlərdə üst-üstə düşür. İki ölkə arasında beynəlxalq təşkilatlarda, o cümlədən də, BMT, Qoşulmama Hərəkatı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində fəal əməkdaşlıq mövcuddur.
Azərbaycan lideri Misirə səfəri çərçivəsində Cənubi Qafqazda mövcud olan yeni situasiya ilə bağlı da önəmli mesajlar verib. Prezident İlham Əliyev bildirib ki, Azərbaycan və Ermənistan öz dövlət sərhədlərini müəyyənləşdirmək istiqamətində müəyyən uğurlara nail olublar. Demək olar ki, 12,7 kilometr dövlət sərhədi artıq razılaşdırılıb: "Sülh danışıqları prosesində də irəliləyişlər üçün yaxşı imkanlar mövcuddur. Azərbaycanın Qazax rayonunun otuz ildən çox müddət ərzində işğal altında olmuş dörd kəndi danışıqlar yolu ilə artıq Azərbaycana geri qaytarılıb".
Prezident İlham Əliyev ötən ilin sentyabr ayında Azərbaycanın öz dövlət suverenliyini və ərazi bütövlüyünü tam bərpa etdiyini də xüsusi olaraq, vurğulayıb. Azərbaycan lideri hesab edir ki, bu, Ermənistan ilə münasibətlərin normallaşdırılması prosesində önəmli amil olacaq. Və indi atəşkəsin hökm sürdüyü Cənubi Qafqazda region ölkələrinin inkişaf perspektivləri üçün münbit şərait mövcuddur.
Eyni zamanda, Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın malik olduğu iqtisadi-ticari və nəqliyyat-kommunikasiya imkanlarına da xüsusi diqqət yönəldib. Azərbaycan lideri vurğulayıb ki, həm Şərq-Qərb, həm də Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizləri məhz ölkəmizin ərazisindən keçir. Azərbaycan ərazisində bütün infrastruktur yaradılıb və nəqliyyat-logistika sahəsində əməkdaşlıq üçün çox geniş imkanlar mövcuddur.
Təbii ki, Azərbaycan Prezidentinin Cənubi Qafqaz və Azərbaycan haqqında gündəmə gətirdiyi faktorlar yalnız Avropa və Asiya ölkələri deyil, həm də Yaxın Şərq dövlətləri üçün də cəlbedicidir. Çünki həm Misir, həm də digər Yaxın Şərq ölkələri Azərbaycan üzərindən keçən marşrutlar sayəsində Asiya və Rusiya məkanına çıxmaq şansı qazana bilərlər. Yəni, Azərbaycan Yaxın Şərq ölkələri üçün Asiya qitəsinə açılan ən önəmli iqtisadi-ticari "pəncərə" rolunu oynaya bilər. Və bu istiqamətdə kifayət qədər ciddi problemlərlə üzləşən Yaxın Şərq ölkələri üçün Azərbaycanın açdığı "pəncərə" indi daha böyük əhəmiyyət daşıyır.
Göründüyü kimi, Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın geopolitik təsir imkanlarını daha geniş beynəlxalq areala yaymaq istiqamətində önəmli addımlar atmağa başlayıb. Bütün bunlar onu göstərir ki, rəsmi Bakı Azərbaycanın potensialını tam dəqiqliyi ilə dəyərlındirir. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsindən sonra ölkəni yeni geopolitik mərhələyə keçirməyə hazırlaşır. Və bu, Azərbaycanın qarşısında geniş inkişaf perspektivləri olduğunu göstərir.(musavat.com)
İyunun 8-də Qahirədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Misir Ərəb Respublikasının Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi ilə geniş tərkibdə görüşü keçirilib.
Bu barədə Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.
İyunun 8-də Qahirədə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Misir Ərəb Respublikasının Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi ilə təkbətək görüşü olub.
İyunun 8-də Misirin paytaxtı Qahirədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin rəsmi qarşılanma mərasimi olub.
Bu barədə Prezidentin Mətbuat xidməti məlumat yayıb.
Hər iki ölkənin Dövlət bayraqlarının dalğalandığı meydanda Azərbaycan Prezidentinin şərəfinə fəxri qarovul dəstəsi düzülüb.
Dövlət başçısının şərəfinə toplardan yaylım atəşi açılıb.
Misir Ərəb Respublikasının Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevi qarşılayıb.
Azərbaycan Respublikasının və Misir Ərəb Respublikasının Dövlət himnləri səsləndirilib.
Fəxri qarovul dəstəsinin rəisi dövlət başçısına raport verib.
Azərbaycan və Misir prezidentləri fəxri qarovul dəstəsinin qarşısından keçiblər.
Misir nümayəndə heyəti Prezident İlham Əliyevə, Azərbaycan nümayəndə heyəti isə Prezident Əbdülfəttah əs-Sisiyə təqdim olunub.
Dövlət başçıları rəsmi foto çəkdiriblər.
Azərbaycanın əlverişli coğrafi mövqeyi ölkənin regional ticarət və logistika mərkəzi olmaq potensialını dəfələrlə artırır. Avropa və Asiya arasında körpü rolunu oynayan Azərbaycan, xüsusilə dəmir yolu nəqliyyatının inkişafı ilə bu potensialı reallaşdırmaq üçün böyük imkanlara sahibdir. Hazırda ölkəmizdə keçirilən 21-ci Xəzər Beynəlxalq Nəqliyyat, Tranzit və Logistika “TransLogistica Caspian” Sərgisində Azərbaycanın qlobal nəqliyyat qovşağı kimi böyük potensialı müxtəlif sahələrdə, o cümlədən dəmir yolları kontekstində nümayiş etdirilir. Azərbaycan üzərindən beynəlxalq daşımalarda dəmir yolları müstəsna rola sahibdir. Sərgidə korporativ pavilyonu ilə çıxış edən “Azərbaycan Dəmir Yolları” (ADY) QSC son dövrdə kommersiya və əməliyyatların səmərəliliyi, tranzit həcminin artırılması, infrastruktur quruculuğu və rəqəmsallaşma sahəsində əldə etdiyi bir çox uğurları beynəlxalq tərəfdaşlar və ziyarətçilərlə bölüşüb.
Səmərəli və dayanıqlı daşımaların təşkili üçün bir çox amillərlə yanaşı, effektiv kommersiya strategiyasının hazırlanması və tətbiqi də mühüm əhəmiyyət daşıyır. Belə ki, səmərəli kommersiya fəaliyyəti ilk növbədə yükdaşımaların davamlılığına və etibarlılığına möhkəm zəmin yaradır. Daha az əməliyyat xərcləri və daha böyük yük ötürücülük qabiliyyəti ilə dəmir yolu nəqliyyatı ticarət üçün əlverişli nəqliyyat növü kimi çıxış edir. Kommersiya fəaliyyətinin effektivliyi dəmir yolu infrastrukturunun təkmilləşdirilməsini də tələb edir. Daha vacib bir amil isə şəffaf və ədalətli bazar rəqabətinin təmin edilməsidir. Bütün bazar iştirakçıları üçün bərabər şərtlər yaradılaraq agent ekspeditorların fəaliyyəti dəstəklənir, nəticədə ümumi bazar ekosistemi daha sağlam və dayanıqlı inkişaf edir.
“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin (ADY) sədrinin müşaviri Emil Məmmədov qurumun kommersiya fəaliyyəti ilə bağlı yenilikləri AZƏRTAC-la bölüşüb.
- Emil müəllim, dəmir yolu ilə daşımalarda kommersiya fəaliyyətinin rolu nədən ibarətdir? ADY-də Kommersiya departamentinin yaradılması ideyası hansı zərurətdən meydana gəldi?
- Dəmir yolu ilə daşımalar sahəsində kommersiya fəaliyyəti iqtisadiyyat və logistika üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Burada bir neçə əsas məqam var. Onlardan birincisi işin səmərəli təşkili və qiymətdir. Böyük həcmli və uzaq məsafəli yükdaşımalarda dəmir yolu ilə daşımalar daha cəlbedici olur. Nəticədə strateji məhsulların dəmir yolu ilə daşınmasına daha çox üstünlük verilir. Həmçinin dəmir yolu nəqliyyatı ilə daşımalar sabit qrafikə görə yüksək etibarlılığa malikdir və avtomobil və ya dəniz nəqliyyatına nisbətən hava şəraitindən daha az asılıdır.
Bundan başqa, qatarlar yük maşınlarından ekoloji cəhətdən daha təmizdir və bu da iqlim dəyişikliyi və ətraf mühitin mühafizəsi ilə bağlı artan narahatlıqlar fonunda son dərəcə vacib məqamdır. Dəmir yolu daşımaları beynəlxalq logistika zəncirində əsas rol oynayır, ölkələr və qitələr arasında, xüsusən də Avrasiya regionunda yüklərin nəqlini asanlaşdırır. Bu sahədə kommersiya fəaliyyəti dəmir yolu daşımalarının üstünlüyünü, faydalarını maksimum artırmaq üçün logistika idarəetməsi, strateji planlaşdırma və təchizat zəncirinin optimallaşdırılması üzrə dərin bilik və təcrübə tələb edir. Bütün bunları nəzərə alaraq, 2023-cü ilin iyulunda ADY-də Kommersiya departamenti yaradılıb. Departamentin əsas fəaliyyət istiqaməti ölkə üzərindən keçən dəhlizlərlə tranzit daşımaların təşkili və artırılması, ölkə daxilində ekspeditor bazarının inkişafının təşviqi və s. məsələlər üzərində qurulub. Departamentin yaradılmasını ADY-də 2022-ci ildə başlayan transformasiya layihəsinin uğurlarından biri kimi qəbul etmək olar.
- Bəs Kommersiya departamenti işini necə qurur, biznes təhlilləri necə aparılır?
- ADY rəhbərliyi tərəfindən səmərəli ticarət proseslərinin həyata keçirilməsi, bu proseslərdə iştirak edən tərəflərin birgə fəaliyyətinin təşkili və koordinasiyası qarşımıza birbaşa vəzifə kimi qoyulub. Bundan əlavə, fəaliyyətimizi elə qururuq ki, kommersiya proseslərinin səmərəliliyi artsın və qarşıya qoyulmuş məqsədlərə nail olunsun. Səmərəliliyi təmin etmək üçün strukturlaşdırılmış Kommersiya departamentinin əməliyyatlarının optimallaşdırılması davam edir. Bu proses, əsasən, üç istiqamət üzrə aparılır: rəqabətqabiliyyətli yükdaşıma tariflərinin yaradılması, regional və qlobal bazarın geniş biznes təhlillərinin aparılması və bazar çağrışlarına operativ reaksiya verilməsi.
- Emil müəllim, ADY-nin yükdaşımaları üzrə ekspeditor fəaliyyəti göstərən törəmə şirkətləri də var. Bu şirkətlərin bazarda əsas rolu nədən ibarətdir?
- Bu fəaliyyət növü beynəlxalq təcrübədə geniş yayılıb. MDB məkanında və Avropanın bir çox ölkələrində dəmiryol administrasiyaları yüklərin daşınması üzrə ekspeditor fəaliyyətini törəmə şirkətləri və müəyyən şərtlərə cavab verən özəl agent-ekspeditorlar vasitəsilə həyata keçirir. Bir neçə nümunə göstərmək olar: “Rusiya Dəmir Yolları” ASC-nin törəmə şirkəti olan “RZD Logistics” SC, “Qazaxıstan Dəmir Yolu” Milli Şirkəti SC-nin törəmə şirkəti olan “KTZ Express” SC, “Gürcüstan Dəmir Yolları” SC-nin törəmə şirkəti olan “GR Logistics and Terminals” MMC, “Estoniya Dəmir Yolları”nın (“Eesti Raudtee”) törəmə şirkəti olan “AS Operai”, “Latviya Dəmir Yolları” DSC-nin törəmə şirkəti olan “LDz Cargo” MMC ilə birlikdə bir çox özəl agent-ekspeditorlar ekspedisiya müqaviləsi əsasında fəaliyyət göstərir. Yükdaşımalarla bağlı ADY ilə həm törəmə, həm də özəl agent-ekspeditor şirkətləri vahid şərtlər, bərabər yanaşma və tariflər əsasında əməkdaşlıq edir. Bunun nəticəsidir ki, hazırda ADY-nin törəmə şirkətlərinin payı bazarda cəmi 32 faiz təşkil edir. Burada vacib bir məqama toxunmaq istərdim. İstənilən ekspeditorun protokol, endirim və digər güzəştlərlə bağlı müraciətinə baxıldıqdan sonra ekspeditora görə deyil, məhz marşrut və yük növü üzrə endirim təqdim olunur. ADY-nin yükdaşımalar sahəsində tarif siyasəti MDB-yə üzv ölkələrin dəmir yollarının beynəlxalq yük daşımaları üzrə tarif siyasəti əsasında müəyyən edilir. Onu da qeyd edim ki, ADY-nin törəmə şirkətləri zərurət yarandıqda bazarda “marketmeyker” funksiyasını da yerinə yetirir. Bununla da xidmətlərin son müştəriyə ADY-nin təqdim etdiyi tariflərdən fərqli, böyük marja ilə satılmasının, yəni süni qiymət (tarif) artımının qarşısı alınır. ADY-nin törəmə şirkətləri əvvəlcədən müəyyən edilmiş, bazar reallıqlarını əks etdirən və sonuncu müştəri üçün sərfəli olan qiymətləri stabil olaraq saxlaya bilir.
- Maraqlıdır, yeni yüklərin cəlb edilməsi üçün müştərilərə hansı təklif və ya imtiyazlar təqdim edirsiniz?
- ADY-də həyata keçirilən transformasiya layihəsi çərçivəsində yükdaşımalar üzrə ədalətli, rəqabətqabiliyyətli, maya dəyəri və alternativ nəqliyyat dəhlizləri nəzərə alınmaqla beynəlxalq məsləhətçi şirkəti ilə birgə Tarif Modeli hazırlanıb. Bu modelin dəstəyi ilə agent ekspeditorlar tərəfindən sonuncu istifadəçiyə (“end user”) tətbiq edilən tariflər monitorinq edilə bilir. Bundan başqa, yeni yük həcmlərinin cəlb edilməsi və mövcud yük həcminin qorunub saxlanılması üçün regionda və dünyada baş verən prosesləri yaxından izləyirik, müştərilər üçün sərfəli logistik xidmətlər hazırlayırıq. Ötən ilin əvvəlindən ADY-də qradasiya metodu ilə tarif tətbiqinə də başlanılıb. Bu tətbiq “daha çox yük, daha aşağı tarif” deməkdir. Ötən ilin yükdaşıma nəticələrindən də məlum olur ki, qeyd olunan qradasiya metodu ilə tarif tətbiqi praktiki və nəticəyönümlü yanaşmadır. Eyni zamanda, ADY beynəlxalq əməkdaşlığın güclənməsində maraqlıdır. Məlum olduğu kimi, Azərbaycanın geostrateji mövqeyi Şərq-Qərb daşımalarında xüsusi rola malikdir. Çindən Avropaya uzanan Şərq-Qərb dəhlizinin aktuallığının qorunması məqsədilə dəhliz ölkələrinin nümayəndələri tərəfindən işçi qrupu yaradılıb.
Orta Dəhlizlə istər idxal, istərsə də tranzit təyinatlı konteyner blok qatarları formalaşdıran Çinin ən böyük quru limanı olan Sian (“Xi'an Free Trade Port Construction and Operation”) ilə yüksək səviyyədə əməkdaşlıq edirik. Bu yaxınlarda Çinə səfər edərək bu ölkənin dəmir yolu administrasiyası və aparıcı dəmir yolu şirkətlərinin rəhbərləri ilə olduqca məhsuldar görüşlər keçirdik. Orta Dəhliz və modernizasiya olunmuş Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolu xəttinin geniş imkanlarının müzakirəsindən sonra Sian limanı ilə yanaşı, Çinin şərqdəki ən böyük limanlarından olan Liyanyunqanqdan iyundan etibarən yüklərin test rejimində göndərilməsinə başlanılıb. Növbəti mərhələdə qatarların sayının aylıq 10 qatara çatdırılması barədə razılaşmışıq. Liyanyunqanq limanından yalnız Çin mənşəli deyil, həm də Yaponiya və Koreya tədarükçülərinin məhsulları göndərilir, başqa sözlə, Orta Dəhlizdən istifadə coğrafiyası genişlənir.
Blok konteyner qatarlarının Şərq-Qərb dəhlizi üzrə Azərbaycandan tranzit keçməklə Avropa bazarlarına davamlı daşınmasının təşkili üçün Qərbdə də tərəfdaşlığımızı gücləndiririk. Bu məqsədlə iyun ayının əvvəlində Avstriyada işgüzar səfərdə olduq, bu ölkənin federal dəmir yolları və aparıcı nəqliyyat və logistika şirkətlərinin rəhbərləri ilə səmərəli görüşlər keçirdik. Avstriya şirkətləri BTQ dəmir yolu da daxil olmaqla Orta Dəhlizin imkanlarından istifadəyə böyük maraq göstərdilər, gələcəkdə yükdaşımalarda Orta Dəhlizə üstünlük verəcəklərini bildirdilər. Bu kimi görüşlər ADY-nin Orta Dəhlizi təkcə regional deyil, həm də qlobal nəqliyyat marşrutu kimi inkişaf etdirdiyini göstərir.
ADY üçün vacib olan daha bir dəhliz Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizidir. Rusiya və Belarusdan Hindistana qədər uzanan bu dəhlizin əsas iştirakçılardan biri də Azərbaycandır. 2017-ci ildən fəaliyyətdə olan bu dəhlizlə ötən il rekord həcmdə – 700 min ton yük daşınıb. Bu il üçün qarşıya qoyulan hədəf 1 milyon tondur. Ölkəmizin Şimal-Cənub dəhlizindəki mövqeyini daha da gücləndirmək üçün ADY bu yaxınlarda Astara rayonunda yenilənmiş yük terminalını istifadəyə verib. Bu terminal 2018-ci ildən İran Astarasında fəaliyyətdə olan terminalın yükaşırma gücünü daha da artırır. Nəticə olaraq qeyd edim ki, davam edən tikinti işlərinə baxmayaraq, bu ilin may ayında hər iki terminalda 88 min tondan çox yük aşırılıb. Bunun 83 min tonu İrandakı terminalın, yerdə qalan hissəsi isə bizim Astara rayonundakı terminalımızın payına düşür. Dəhlizlər üzrə aktiv fəaliyyətimiz ölkəmizin ali rəhbərliyi tərəfindən tranzit daşımalarla bağlı qarşıya qoyulan hədəflərə çatmağa hesablanıb. Cənab Prezident Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə nəqliyyat qovşağı kimi tanındığını qeyd edir və ADY olaraq biz bu qovşağın dəmir yolu hissəsinin sürətli inkişafını təmin edirik.
- Bütün bu görülən işlər statistikaya necə təsir göstərib?
- ADY-nin tranzit yükdaşımalarında son üç ilin göstəriciləri üzrə müsbət artım dinamikası müşahidə olunur. Cari ilin beş ayında 7,6 milyon tondan çox yük daşınıb ki, bunun 3,2 milyon tondan çoxu tranzit yüklərin payına düşür. Tranzit yükdaşımada ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 9 faiz artım qeydə alınıb. Yeri gəlmişkən, maraqlı bir statistikanı sizinlə bölüşmək istərdim. Cari ilin yanvar-may ayları ərzində Çindən cəmi 74 blok qatar göndərilib. İndiyə qədər qəbul edilən 64 blok qatarın 40-da idxal, 24-də isə tranzit yüklər daşınıb. Hazırda 10 blok qatar Çindən Azərbaycan istiqamətində yoldadır.
-Qarşıdakı dövrdə ADY-nin kommersiya hədəfləri nədir?
-ADY-nin Strateji Sənədinə əsasən, 2030-cu ilə qədər qarşımıza bir sıra vacib tapşırıqlar qoyulub. Onların sırasında Şərq-Qərb və Şimal-Qərb dəhlizlərinə fokuslanaraq Çin-Türkiyə və Rusiya-Türkiyə ticarətindən daha çox yararlanmaq, ixrac və idxal əməliyyatlarında bazar mövqeyini saxlamaq, regional və qlobal tərəfdaşlıqları genişləndirmək, rəqabətədavamlı kommersiya əməliyyatları qurmaq və s. var. Eyni zamanda, BTQ dəmir yolu xətti və Orta Dəhlizlə əməliyyatların daha səmərəli olmasını təmin etmək üçün çalışırıq. Bunun üçün həm ölkə daxilində, həm də xaricdə müasir, inteqrə olunmuş və dayanıqlı şirkət brendinin formalaşdırılması istiqamətində zəruri addımlar atırıq. Beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin qovşağında yerləşən Azərbaycanın tranzit yükdaşıma potensialının yüksək olduğunu nəzərə alsaq, qarşıda görüləsi işlər çoxdur və biz bütün çağırışlara cavab verməyə hazır olmalıyıq və hazırıq.
...
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Pakistanı BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvəqqəti üzvü seçilməsi münasibətilə təbrik edib.
Bu barədə XİN-in “X” hesabında paylaşım edilib.
Bildirilir ki, bu, beynəlxalq ictimaiyyətin Pakistanın beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyə verdiyi töhfəyə inamını tərənnüm edir.
Xatırladaq ki, Danimarka, Yunanıstan, Pakistan, Panama və Somali iki il müddətinə BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvəqqəti üzvləri seçilib. Yeni seçilən üzvlər 2025-ci il yanvarın 1-dən etibarən fəaliyyətə başlayacaq.
Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişi sənədində bir çox məsələlərin razılaşdırıldığı rəsmi şəkildə bəyan edilir. Dünən Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov macarıstanlı həmkarı Peter Siyarto ilə Bakıda keçirdiyi birgə brifinqdə deyib ki, rəsmi Bakı İrəvandan sülh sazişi ilə bağlı yeni layihə alıb.
“Bir neçə gün öncə biz Ermənistan tərəfindən yeni layihə aldıq. Onu deyim ki, orada sülh sazişi layihəsi üzrə açıq qalan məsələlərin sayında azalma mövcuddur. Bir sıra maddələr üzrə pozitiv inkişaf müşahidə edilməkdədir. Yəni biz burada müsbət dinamika müşahidə edirik”, - deyə XİN başçısı bildirib.
Onun sözlərinə görə, normallaşma prosesinin digər elementləri arasında Ermənistan-Azərbaycan dövlət sərhədinin bir hissəsinin delimitasiya və demarkasiyasının baş verməsi də var: “Bunun nəticəsində işğal altında olan 4 Azərbaycan kəndinin azad olunması tərəflər arasındakı prosesə müsbət təsirlər göstərib. Azərbaycan sülh prosesinə sadiqdir. Biz tərəfimizdən növbəti lazımi addımları atmağa hazırıq”.
Bunun fonunda rəsmi İrəvandan verilən açıqlamalar ziddiyyətlidir. Bir neçə gün əvvəl Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan sülh sazişində bir çox detalların razılaşdırıldığını, mətnin kağız üzərinə köçürülməsinin qaldığını desə də, bu ölkənin xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan fərqli fikirlər səsləndirib. Ermənistan Milli Assambleyasında çıxışı zamanı Mirzoyan Bakıya ittihamlar ünvanlayıb və bildirib ki, guya, Azərbaycan Konstitusiyasında Ermənistana qarşı ərazi iddiaları var.
“Ermənistan Konstitusiyasının dəyişdirilməsi vacibdir. Azərbaycanın da, Ermənistanın da konstitusiya ilə bağlı narahatlıqları var. Bu, uzunmüddətli sülhə maneədir. Lakin Ermənistanın Konstitusiyanı dəyişməsi Azərbaycanın tələbi ilə baş vermir, bu, Ermənistanın daxili işidir”, - deyə o söyləyib.
Ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycanı “ərazi iddiasında” ittiham etməklə, “narahatlıq var” deməklə Mirzoyan absurd iddia irəli sürür ki, bu da rəsmi İrəvanın yenidən zaman qazanmağa oynamaq istəyindən xəbər verə bilər.
Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı Rasim Musabəyov mövzu ətrafında AYNA-nın suallarını cavablandırarkən deyib ki, Mirzoyan bu açıqlama ilə ya səriştəsizliyini ortaya qoyub, ya da ənənəvi erməni xislətinə uyğun şəkildə, ağı qara ilə qarışdırır:
- Azərbaycan Konstitusiyasında Ermənistana qarşı heç bir ərazi iddiasından söhbət gedə bilməz. Amma Ermənistan Konstitusiyasında Azərbaycana qarşı ərazi iddiası açıq-aşkar mövcuddur. Ona görə də hesab edirəm ki, Mirzoyan sülhə əngəl törədən bu problemlərlə məşğul olmalıdır. Mirzoyan deyir ki, Azərbaycan Konstitusiyasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisliyi barədə bənd var. Bəli, var, amma bu, Ermənistana qarşı ərazi iddiası anlamına gəlmir. Rusiya özünü SSRİ-nin varisi elan edib, bu, o demək deyil ki, Rusiyanın SSRİ-nin tərkibində olan bütün ərazilərə iddiası var. Bu baxımdan Mirzoyanın fikirləri cəfəngiyyatdan başqa bir şey deyil.
- Bir neçə gün əvvəl Paşinyan sülhə yaxınlıqla bağlı bəyanat səsləndirmişdi. Mirzoyanın Baş nazirin fikri ilə ziddiyyət təşkil edən son açıqlaması nədən qaynaqlanır?
- Ermənistanda tərəddüd var, düşünürlər ki, bəlkə, Azərbaycandan nəsə qopara bilərlər. Amma bu, qeyri-mümkündür. Rəsmi İrəvandan hər zaman ziddiyyətli bəyanatların şahidi oluruq. Bir növ, söz oyunu oynayırlar.
- Ceyhun Bayramov bildirdi ki, sülh sazişi ilə bağlı razılaşdırılan detalların sayı çoxdur. Bu, nəyin anonsudur?
- Bu, onun anonsudur ki, yaxınlarda yeni razılaşmaların xəbərini alacağıq. Mən özüm vaxtilə bu cür danışıqlarda, müqavilələrin hazırlanmasında iştirak etmişəm. İş qaydası ondan ibarətdir ki, mətnlərdə razılaşdırılmamış məsələlər, detallar mötərizəyə alınır. Danışıqlardan sonra həmin mötərizələr açılırsa, demək ki, o hissələr razılaşdırılıb. Ceyhun müəllimin sözündən məlum olur ki, mötərizələrin sayı azalır və biz son sülh sazişi mətnində xeyli irəliləyiş əldə etmişik. Düşünürəm ki, bu, müsbətdir və sülh sazişinə ümidlə baxmaq olar.
Ondan sonrakı proses, sənədin təsdirlənməsi, Ermənistan Konstitusiyasına bunun zidd olması Ermənistan hakimiyyətinin problemi olacaq. Sülh sazişi imzalanandan sonra onun qüvvəyə minməsi üçün prosedur var, ratifikasiya olunmalıdır. Azərbaycanda sülh sazişinin ratifikasiyası Konstitusiya ilə heç bir ziddiyyət təşkil etmir. Ermənistan Konstitusiyası isə sülh sazişinin ratifikasiyasına problem yaradır. Çünki orada Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları mövcuddur. Ermənistan bu problemi yoluna qoymayınca Azərbaycan o sənədi ratifikasiya etməyəcək. Düşünürəm ki, rəsmi İrəvan söz oyunu ilə bu məsələdən yayına bilməz.
- Yeri gəlmişkən, hazırda Ermənistanda daxili siyasi vəziyyət gərgindir. Keşiş Baqrat Qalstanyanın rəhbərlik etdiyi “Vətən naminə Tavuş” hərəkatı etirazlarını davam etdirir və Paşinyan hökumətini devirməyə çalışır. Müxaliflər Paşinyanı devirə bilərmi və bu, mümkün olsa, sülh prosesinə hansı təsiri göstərə bilər?
- Mən inanmıram ki, keşişin başlatdığı etirazlar Paşinyan hakimiyyətinin devrilməsi ilə nəticələnəcək. Məlumdur ki, Qalstanyanın arxasındakı güc “Qarabağ klanı”, konkret desək, əvvəl hakimiyyətdə olmuş Robert Köçəryan və Serj Sarkisyandır, xaricdəki ermənilərdir və onların puludur. Erməni ictimaiyyəti, cəmiyyəti isə “Qarabağ klanı”na nifrət edir, onları hakimiyyətə gətirmək niyyətində deyil. Görünür, Qalstanyan işi-gücü olmayan, səfil bir insandır, ətrafına yığdığı 500-1000 adamla Ermənistanı gəzir, hökumətə təhdidlər səsləndirir. Hətta ola bilər ki, keşişin tərəfdarları hökumət binalarına hücum da etsinlər, amma bu, hökumətin devrilməsinə gətirib çıxarmayacaq.
44 günlük müharibədən sonra erməni müxalifəti parlamentə hücum etdi, hətta həmin bu Mirzoyanı döymüşdülər də. Amma o xaos Paşinyanın devrilməsi ilə nəticələnmədi. Demək istəyirəm ki, nəzəri cəhətdən Paşinyanın devrilməsi mümkün görünmür. Amma devrilsə, keşiş hakimiyyətə gəlsə belə, bu, Azərbaycanın yaratdığı reallıqları dəyişməyəcək. İlk başlardan ola bilər ki, sülhdən yayınma olsun, amma ortada reallıq var. Ermənistanda hər kəs – müxalifət də, iqtidar da anlayır ki, ölkələrinin xilası üçün sülhdən başqa yol yoxdur. Yeni müharibə Ermənistanın bir dövlət kimi məhvidir.
Qazaxıstanın müdafiə naziri general-polkovnik Ruslan Jaksılıkovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti İyunun 7-də Azərbaycana rəsmi səfər edib.
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyindən bildirilib ki, Qazaxıstan nümayəndə heyəti əvvəlcə Fəxri xiyabanda Ulu Öndər Heydər Əliyevin və görkəmli oftalmoloq-alim, akademik Zərifə xanım Əliyevanın, Şəhidlər xiyabanında isə ölkəmizin müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid olmuş vətəndaşlarımızın məzarlarını ziyarət edərək gül dəstələri düzüb, “Əbədi məşəl” abidəsinin önünə əklil qoyublar.
Sonra Müdafiə Nazirliyində təşkil edilən təntənəli qarşılama mərasimində hər iki ölkənin müdafiə naziri Fəxri qarovulun önündən keçib. Nümunəvi Hərbi Orkestrin ifasında Azərbaycan və Qazaxıstan respublikalarının Dövlət himnləri səsləndirilib. Protokola əsasən, general-polkovnik R.Jaksılıkov “Şərəf kitabı”nı imzalayıb.
General-polkovnik Z.Həsənov qazaxıstanlı həmkarını ölkəmizdə görməkdən məmnun olduğunu bildirib. Azərbaycanla Qazaxıstan arasında ikitərəfli hərbi əməkdaşlığın dostluq və qardaşlıq münasibətləri üzərində qurulduğunu qeyd edən nazir, hərbi-texniki, hərbi təhsil və digər sahələrdə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinin vacibliyini xüsusi vurğulayıb.
Ölkəmizə səfərindən məmnunluğunu ifadə edən general-polkovnik R.Jaksılıkov səmimi qəbula görə azərbaycanlı həmkarına öz minnətdarlığını bildirib. Bu cür səfərlərin xüsusi əhəmiyyətə malik olduğunu və müdafiə sahəsində əməkdaşlığın hər iki ordunun daha da güclənməsinə xidmət etdiyini qeyd edən nazir, general-polkovnik Z.Həsənovu cari ilin iyul ayında Aktau şəhərində keçiriləcək "Birləşdik - 2024" əməliyyat-taktiki komanda-qərargah təliminin "Yüksək Səviyyəli Müşahidəçi Günü"nə dəvət edib.
Görüşdə hər iki ölkənin hərbi qulluqçularının peşəkarlıq səviyyələrinin daha da yüksəldilməsi məqsədilə birgə təlimlərin keçirilməsinin vacibliyi xüsusi qeyd olunub.
Qazaxıstan Respublikasının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri cənab Alim Bayelin də iştirak etdiyi görüşdə qarşılıqlı maraq doğuran bir sıra məsələlərə dair geniş fikir mübadiləsi aparılıb.
Görüşün sonunda Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Qazaxıstan Respublikası Hökuməti arasında hərbi sahədə əməkdaşlığa dair sənəd imzalanıb.