 |
|
Avropalıları soyuq qışa hazırlaşmağa çağırıblar.
Lent.az xəbər verir ki, “Bloomberg“ yazır ki, La-Nina təbiət hadisəsi səbəbindən havanın temperaturu keçən illə müqayisədə aşağı olacaq.
La-Nina, mərkəzi və şərq ekvatorial Sakit okeanın səthinin soyumasıdır və Yerin bəzi hissələrində temperaturun aşağı düşməsinə səbəb olan bir fenomendir.
Maxar Proqnoz Mərkəzinin meteoroloqu Metyu Dross deyib: "Mövsüm 10 illik normaldan və 30 illik normaldan daha isti, lakin keçən ildən daha soyuq olacaq".
Noyabr-yanvar ayları arasında La-Nina'nın meydana gəlməsi şansı 83 faizə qədər yüksəkdir. Bu o deməkdir ki, Qərbi Avropaya normadan aşağı temperatur gələcək.
Qitənin bəzi yerlərində meteoroloqlar anomal yağıntıların, o cümlədən qar yağacağını proqnozlaşdırırlar. Eyni zamanda, La-Niña küləyin sürətini azalda bilər ki, bu da külək elektrik stansiyalarında enerji istehsalına mane ola bilər.
Marketlərdə satılan su məhsulları, pH səviyyəsi, mineral tərkibi və qablaşdırma keyfiyyəti baxımından təhlükəli ola bilər; sağlam qidalanma mütəxəssisi Məhsəti Hüseynova, bu suların xərçəng və digər sağlamlıq problemlərinə yol açma potensialından danışır. Alıcılara keyfiyyətli su seçimi üçün diqqətli olmalarını tövsiyə edir.
Müxtəlif şirkətlərin istehsal etdiyi sularla bağlı mütəmadi olaraq fikirlər səsləndirilir. Əslində mineral tərkibli olduğunu düşünürək aldığımız suların nəinki içməli, məişətdə istifadə üçün də yararsız olduğu düşünülür. Hesab edilir ki, bu məhsullar xərçəng xəstəliyi, daun, autizm kimi sindromların artmasına səbəbdir.
Bu fikirlərlə çıxış edənlərdən biri də Qida təhlükəsizliyi Hərəkatının rəhbəri, sağlam qidalanma mütəxəssisi Məhsəti Hüseynovadır.
O Teleqraf.com-a açıqlamasında su ilə bağlı cəmiyyətin bilməli olduğu məqamlara toxunub:
“Su insan orqanizmi üçün ən vacib amillərdən biridir. Xüsusən, orqanizmdə daxili orqanların funksiyasının düzgün şəkildə yerinə yetirilməsi üçün. Eyni zamanda qəbul etdiyimiz qidalardakı toksinlərin tam şəkildə orqanizmdən atılmasından ötrü su mütləqdir. Hər bir orqanizmin də qəbul edəcəyi bəlli bir miqdar var. Normal çəkidirsə, bədən kütlə indeksi həddindən artıq çox deyilsə, piylənmə yoxdursa, bu zaman hər kiloqrama, bədən çəkisinə görə 30 ml su qəbul edilməlidir. Ortalama 8 stəkan su gün ərzində qəbul olunan miqdarın əsas hissəsini təşkil etməlidir.
Qəbul olunan suyun keyfiyyəti ən önəmli faktordur. Çünki suyun tərkibindəki minerallar düzgün qəbul olunmadıqda orqanizmdə vitamin və mineral çatışmazlığı baş verir. Suyun codluluq səviyyəsi düzgün olmadıqda yenə müəyyən problemlər yaranır.
Digər bir məqam suyun pH ölçüsüdür. Bu da ən əsas amillərdəndir.
Ev şəraitində suyu analiz edərək dəqiq nəticə əldə etmək çətindir.
Bunu əsasən laborator analizlər müəyyən edir. Ancaq bir çox məqamlar var ki, biz onları suyu qəbul edərkən də hiss edə bilərik. Keyfiyyətli su qəbul ediriksə, birinci növbədə 4-18 dərəcə arasında temperatura malik olmalıdır. Qəbul edərkən su ağızda yüngül, xoşagələn dad verməli, rəngi parlaq və şəffaf olmalıdır. Mineral dəyəri isə içilə biləcək qədər olmalıdır.
Suyu içdikdən sonra ağırlıq, şişkillik olursa, bu, həmin suyun keyfiyyəsiz olduğunun əlamətləridir. Bu hal həmçinin mineral dəyərinin orqanizmin qəbul edəcəyi həddə olmadığını da göstərə bilər.
Suyun tərkibinə təsir edən digər amil hansı qabda saxlanmasıdır. Su əsasən şüşə qablarda saxlanılmalıdır. Əgər plastik butulkalardadırsa, onun saxlanma şəraitinə, istehsal prosesinə, süfrəyə qədərki bütün prosesə nəzarət olunmalı, lazimi temperatur qorunmalıdır. Açıq havada, günəş şüaları altında saxlamaq düzgün deyil. Çünki plastikin tərkibindəki “bisfinol A” maddəsi hava isti olduqda suya daha sürətlə keçir. Suyu qəbul etdikdə “bisfinol A” maddəsi orqanizmdə xərçəng yaradan təsir göstərir.
Suyun pH səviyyəsi daha çox 7.2 və 8.5 arasında olur. 7.2 və 7.5 hər kəsin istifadə edə biləcəyi ölçüdür. Bu, daha çox heç bir sağlamlıq problemi yaşamayan, eyni zamadan həzm sistemində problemi olmayanlar üçün ən lazımlı miqdardır”.
Məhsəti Hüseynova pH ölçüsünün normal olmadıqda orqanizmdə hansı fəsadlara səbəb olduğundan da danışıb: “Əgər pH düzgün deyilsə, mədə turşuluğu daha çox olur. Həmin şəkildə qəbul olunan su zaman keçdikcə mədədə qastrit, xora kimi xəstəliklərin yaranmasına gətirib çıxarır. Bizim marketlərdən aldığımız sularda bu məqamlar göstərilməlidir.
Aldığımız sularda diqqət yetirməli olduğumuz əsas məqam qablaşdırmanın düzgün olmasıdır. Qablaşdırmayla yanaşı istehsalçı şirkət, suyun tərkibi haqqında geniş məlumatlar göstərilməlidir. Bu, istehsalçı şirkətin özünə güvəndiyini göstərir.
Aidiyyəti qurumun açıqladığı son məlumata əsasən, 22 istehsalçı müəssisənin 18-də qanunvericiliyin pozulması halları müəyyən olunub. Bu məlumatlardan belə nəticəyə gəlmək olar ki, əhaliyə satılan sular mərkəzləşdirlimiş su sistemindən götürülür və ya artezian suları qablaşdırılaraq satışa çıxarılır. Bu isə düzgün olmayan prosedur deməkdir”.
Mütəxəssis normalara uyğun olmayan su istehsal edən şirkətlərin adlarını çəkmək istəməyib: “Hansısa şirkət adı çəkmək, reklam və ya antireklam etmək istəmirəm. Hər kəs su alan zaman məlumatları ilə tanış olsun. Ünvan, keçdiyi laborator analizlərin nəticələrinin olub-olmadığına diqqət yetirsinlər. Hər kəs bunları araşdırmaq əvəzinə konkret marka adı soruşur. Həmin suların içində olan minerallar var ki, bunlar əsasən kalsium, natrium, maqnezium, pH səviyyəsi, xlor, kükürd, SO4 və başqalarıdır. Bu elementlərə diqqət edilərsə, keyfiyyətli məhsulu seçmək asan olar”.
Bakıda və Abşeron yarımadasında, eyni zamanda bölgələrdə güclü külək əsəcək.
Bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidməti sarı xəbərdarlıq yayıb.
Belə ki, oktyabrın 3-də Bakıda və Abşeron yarımadasında şimal-qərb küləyi sarı xəbərdarlığa uyğun olaraq arabir 13.9-20.7 m/san təşkil edəcək.
Bu gün və sabah Ordubad, Culfa, Lerik, Yardımlı, Goranboy, Naftalan, Tərtər, Bərdə, Siyəzən, Samux, Şabran, Gəncə, Göygöl, Yevlax, Mingəçevir, Daşkəsən, Şəki, Şahdağ, Xınalıq, Quba, Qusar, Xızı, Neftçala, Cəlilabad, Qobustanda fasilələrlə qərb küləyi əsəcək, küləyin sürəti 13.9-20.7 m/san təşkil edəcək.
Qeyri-dövlət (özəl) pensiya fondlarının yaradılması ilə bağlı 20-dən çox normativ hüquqi akt layihəsi hazırlanır. Bu barədə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi açıqlama yayıb. Bəs, özəl pensiya fondlarının yaradılması vətəndaşlara nə vəd edir?
Milli Məclisin deputatı Vüqar Bayramov sosial şəbəkə hesabında bu sual ətrafında paylaşım edib.
O bildirib ki, əksər inkişaf etmiş dövlətlərdə vətəndaşlar özəl pensiya fondlarından çox sıx şəkildə istifadə edirlər: "Özəl pensiya fondu imkan verir ki, vətəndaşlar pensiya yaşına çatdıqda yalnız dövlətdən deyil, özəl fonddan da pensiya ala bilsin. Bu da təbii ki, pensiya məbləğinin artmasına gətirib çıxarır. Bu kontektdən, oxşar praktikanın Azərbaycanda tətbiq edilməsi məqsədəuyğundur. Özəl pensiya fondu yaradılarsa, vətəndaş pensiya çıxan zaman əgər onun pensiya məbləği 500 manatdırsa, özəl pensiya fonduna ödədiyi ödənişlər nəticəsində əlavə olaraq məsələn 300 manat almaq imkanı qazanacaq. Təbii ki, özəl fonddan ödənilən pensiya məbləği birbaşa yığımlardan asılı olacaq. Bu zaman daha çox yığım daha çox pensiya məbləği demək olacaq.
Bununla yanaşı, özəl pensiya fondunun etibarlılığı da çox önəmlidir. Çünki belə pensiya fondlar yaranarsa vəsaitlər manatla yığılacaq və onun idarə edilməsi həyata keçiriləcək. Ona görə də, burada ilkin kapitalın formalaşdırılması, etibarlılığın artırılması önəm daşıyır. Bu baxımdan, özəl pensiya fondları yaradıldıqdan sonra orada yığılan vəsaitlərin indeksasiyasının həyata keçirilməsi və valyuta risklərinin sığortalanması məqsədəuyğun olardı. Ona görə də mexanizmin daha təkmil şəkildə hazırlanıb, təqdim edilməsi vacibdir".
"Qeyd edək ki, pensiya təminatının özəl fondlar vasitəsilə həyata keçirilməsi dünyada geniş yayılan bir praktikadır. Hazırda Almaniya, Böyük Britaniya, İrlandiya, Türkiyə və s. ölkələrdə belə fondlar fəaliyyət göstərir", - V. Bayramov əlavə edib.
30 sentyabr 2024-cü il tarixində Naxçıvan Gənclər Mərkəzində keçirildi. “VƏTƏN FƏDAİLƏRİ” adlı tədbirdə yazıçı-publisist, AYB-nin və AJB-nin üzvü, “VƏTƏN FƏDAİLƏRİ” layihəsinin rəhbəri Manya Səxavətqızının müəllifi olduğu “ŞAHMARIN EŞQ ƏSƏRİ” adlı kitabın təqdimatı keçirildi. Səyyad Məmmədovun aparıcılığı, dövlət rəsmilərinin, şəhid ailələrinin, qazilərin, ƏÜO-nun zabit heyətinin, Heydər Əliyev adına Hərbi Liseyin kursantlarının, eləcə də digər qonaqların iştirakı ilə keçirilən tədbirdə öncə Əlahiddə Ümumqoşun Ordunun Hərbi orkestrının müşayəti ilə ölkəmizin suverenliyi və müstəqilliyi uğrunda canından keçən şəhidlərimizin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib, ardınca isə sözlərində də deyildiyi kimi minlərlə canın fəda olduğu Azərbaycan Dövlət Himni səslənib.
“ŞAHMARIN EŞQ ƏSƏRİ” kitabının müəllifi Manya Səxavətqızı qonaqları salamlayaraq tədbir və kitab haqqında ətraflı məlumat verib. Ardınca isə digər qonaqlar; Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında səlahiyyətli nümayəndəsinin mətbuat katibi Günay Malikqızı, Şahmar Quliyevin anası Səkinə Quliyeva, “VƏTƏN FƏDAİLƏRİ” layihəsinin ümumi dəstəkçisi Şahin Məmmədov, Şəhid qardaşı və Ali Məclisin deputatı Üzeyir Məmmədov, Şəhid atası Məhəmməd Nəcəfov, Şəhid anaları Rəna Quliyeva,Pakizə Səfərova, Naxçıvan Yazıçılar Birliyinin sədri Asim Yadigar, Şahmarın kursant yoldaşı mayor Yusif Nəcəfov çıxış etdi. Muğam müsabiqəsinin qalibi Murad Laçının ifasında sözləri Manya Səxavətqızına, musiqisi Yaqut Almaza məxsus olan “Müqəddəs Eşqim” adlı mahnı səsləndi. Şahmar Quliyevin adını yaşatmaq üçün “ŞAHMARIN EŞQ ƏSƏRİ” kitabının ərsəyə gəlməsinin təşəbbüskarı olan şəhidin xanımı Gülnarə Quliyeva bütün qonaqlara təşəkkür edərək ən çətin günündə yaşadığı qürurdan danışdı. Sonda bütün qonaqlara kitab bağışlanılaraq xatirə şəkili çəkilib və Şəhidlər xiyabanı ziyarət olundu.
“Bakıda Azərbaycan aşıq yaradıcılığının görkəmli nümayəndəsi, böyük el sənətkarı Aşıq Ələsgərin abidəsinin açılışı ölkəmizin mədəni həyatında baş vermiş əlamətdar hadisədir. Bu münasibətlə sentyabrın 30-da keçirilmiş dövlət tədbirində Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin iştirakı bu hadisənin əhəmiyyətini xüsusi vurğulayır.”
Bu sözləri mətbuata açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Kamaləddin Qafarov deyib.
Millət vəkili bildirib ki, dövlətimizin başçısı tərəfindən Aşıq Ələsgərin adının əbədiləşdirilməsi üçün iki Sərəncam imzalanmışdır. “Bildiyimiz kimi, bu Sərəncamlardan biri əsasında Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyi dövlət səviyyəsində qeyd edildi. İkinci Sərəncam əsasında isə görkəmli xalq sənətkarının abidəsinin ucaldılması məsələsi nəzərdə tutulurdu və sentyabrın 30-da şəhərimizin ən gözəl mərkəzi ərazilərinin birində, gözəl bir parkda Aşıq Ələsgərin abidəsi ucaldıldı. Prezidentin çıxışında qeyd olunduğu kimi, Aşıq Ələsgər 97 yaşına qədər Azərbaycanın qədim torpağı olan Göyçə mahalında yaşamış, yaratmışdır və ömrünün son illərində öz doğma torpaqlarını tərk etməyə məcbur olmuşdur. 1918-ci ildə erməni şovinistləri azərbaycanlıları etnik təmizləməyə məruz qoymuşdular. Bu, XX əsrdə azərbaycanlıların öz qədim torpaqlarından – Qərbi Azərbaycandan ilk deportasiyası idi.”
Deputat daha sonra bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin çıxışında yer alan açıqlamalar Qərbi Azərbaycandan olan soydaşlarımızın qəlblərində yanan ümid çırağını daha da alovlandırmışdır: “Cənab Prezidentin çıxışında bir çox önəmli məqamlar yer almışdır ki, onların da hamısı Azərbaycanın gec-tez tarixi ədalətin tam bərpa edilməsinə nail olacağına, Qərbi azərbaycanlıların da nə vaxtsa öz dədə-baba torpaqlarına qayıdacaqlarına xalqımızın inamını dəfələrlə artırır. Məlumdur ki, ermənilər 30 illik işğal dövründə Qarabağda və Şərqi Zəngəzurda bizim tarixi abidələrimizi, görkəmli şəxsiyyətlərə ucaldılmış abidələri, məscidlərimizi, saraylarımızı, qəbiristanlıqlarımızı dağıtdıqları kimi, bundan illər öncə Qərbi Azərbaycan ərazisində də bu vandallıqları törətmişlər. O cümlədən, 1970-ci illərdə Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Aşıq Ələsgərin 150 illik yubileyi münasibətilə sənətkarın doğma Ağkilsə kəndində ucaldılmış abidəsi də 1980-ci illərin sonları - 1990-cı illərin əvvəllərində, xalqımızın üçüncü deportasiya dalğasına məruz qoyulduğu dövrdə erməni vandalları tərəfindən dağıdılmışdır. Cənab Prezident İlham Əliyev xüsusilə belə bir məqama diqqət yönəltmişdir ki, 1918-ci ildə və 1940-50-ci illərdə baş vermiş ilk iki deportasiyadan müəyyən müddətdən sonra Azərbaycan xalqı öz dədə-baba torpaqlarına qayıtmışdır. Əlbəttə ki, bu hal belə bir əminlik yaradır ki, üçüncü etnik təmizləmə dalğasına məruz qalmış Qərbi azərbaycanlılar da öz dədə-baba torpaqlarına qayıdacaqlar. Dövlətimizin başçısı birmənalı olaraq bildirdi ki, gün gələcək və Azərbaycan xalqı Aşıq Ələsgərin ermənilər tərəfindən dağıdılmış abidəsini bərpa edəcək, Ağkilsə kəndində bununla bağlı mərasim keçiriləcək. Azərbaycan Prezidentinin dediyi hər kəlmənin arxasında sona qədər durduğunu isə, artıq sadəcə xalqımız deyil, bütün dünya yaxşı bilir” .
Oktyabrın 2-də Bakıda və bölgələrdə qısamüddətli yağış, qar yağacağı, şimşək çaxacağı ehtimalı var.
Bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib.
Bildirilib ki, sabah Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Lakin səhər və axşam bəzi yerlərdə qısamüddətli yağış yağacağı, şimşək çaxacağı ehtimalı var. Cənub-şərq küləyi axşam mülayim şimal-qərb küləyi ilə əvəz olunacaq.
Havanın temperaturu gecə 12-17° isti, gündüz 19-24° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 754 mm civə sütunundan 757 mm civə sütununa yüksələcək. Nisbi rütubət gecə 70-80 %, gündüz 50-55 % olacaq.
Azərbaycanın rayonlarında bəzi yerlərdə arabir yağış yağacağı, şimşək çaxacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə leysan xarakterli intensiv olacağı, dolu düşəcəyi, yüksək dağlıq ərazilərdə qar yağacağı ehtimalı var. Gecə və səhər bəzi yerlərdə arabir duman olacaq. Qərb küləyi gündüz ayrı-ayrı yerlərdə arabir güclənəcək.
Havanın temperaturu gecə 12-17° isti, gündüz 20-25° isti, dağlarda gecə 5-10° isti, gündüz 10-15° isti olacaq.
Prezident İlham Əliyevin bu ilin avqustun 21-də imzaladığı sərəncama əsasən Azərbaycanda həqiqi hərbi xidmətə növbəti çağırış başlayıb.
Artıq bu gündən çağırışçıların müəyyən edilən qrafik əsasında xidmət yerlərinə göndərilməsinə başlanılıb.
Belə ki, 2006-cı ildə doğulmuş və çağırış gününədək (həmin gün də daxil olmaqla) 18 yaşı tamam olmuş, habelə 1989–2005-ci illərdə doğulmuş, yaşı 35-dək olan, Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrındə müddətli həqiqi hərbi xidmət keçməmiş, müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırışdan möhlət hüququ olmayan və ya müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırışdan azad edilməmiş Azərbaycan Respublikası vətəndaşları oktyabrın 1-dən 30-dək müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağrılırlar.
Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən çağırışçıların müddətli həqiqi hərbi xidmətə yola salınması oktyabrın 30-dək davam edəcək.
Qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyev bu il avqustun 21-də "Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının 2024-cü il oktyabrın 1-dən 30-dək müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılması və müddətli həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçularının ehtiyata buraxılması haqqında" sərəncam imzalayıb.
Topçu Vüsal Rusiyanın Şimali Qafqaz Federal Universitetinə qəbul olub.
Vətən müharibəsində qəhrəman Azərbaycan əsgərinin simvoluna çevrilən Vüsal Şahkərimov (Topçu Vüsal) tələbə adını qazanıb.
Modern.az məlumatına görə, o, Rusiyanın Şimali Qafqaz Federal Universitetinə qəbul olub.
Vüsal Şahkərimov 2001-ci il iyunun 29-da Xaçmaz rayonunun Qusarçay kəndində anadan olub. Şəhid Arif Məmmədov adına orta məktəbi bitirdikdən sonra əsgərliyə yollanıb.
O, hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra Fövqəladə Hallar Nazirliyi Dövlət Yanğın Nəzarəti Xidmətinin Şimal regional Dövlət Yanğın Nəzarəti İdarəsində çalışırdı.
Müəllimlər Günü ilə bağlı məktəblərə təlimat göndərilib.
Bu barədə Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyindən məlumat verilib.
"Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyinin Kollegiyasının müvafiq Qərarı ilə “Təhsilverənlərin etik davranış Qaydaları” təsdiq edilmişdir. Bu Qaydaların əsas məqsədi təhsil müəssisələrində işgüzar, sağlam emosional və psixoloji mühitin təmin edilməsinə, vətəndaşların təhsil müəssisələrinə və təhsilverənlərə etimadının artırılmasıdır. Bununla yanaşı məqsədimiz təhsilverənlərlə təhsil prosesinin digər iştirakçıları arasında münasibətlərin idarə olunmasına, təhsilverənlərin nüfuzunun yüksəldilməsinə, təhsil müəssisələrinin fəaliyyətində səmərəliliyin və şəffaflığın artırılmasına və maraqların toqquşmasının qarşısının alınmasına nail olmaqdan ibarətdir.
Qeyd edilənləri nəzərə alaraq, 5 Oktyabr - Beynəlxalq Müəllimlər Günü münasibətilə valideyn və şagirdlərin müəllimləri təbrik etməsi prosesinin idarə edilməsi ilə bağlı Agentliyin yerli təhsil idarəetmə bölmələrinə və tabeli müəssiələrinə Təlimat göndərilib, müvafiq tapşırıqları verilib.
Bildiririk ki, valideynlər tərəfindən hər hansı maddi və qeyri - maddi nemətlərin, qiymətli əşyaların hədiyyə edilməsi, bu məqsədlə pul yığılması və sair kimi halların baş verməsi yolverilməzdir".