 |
|
ABŞ və Qərbin Rusiya və İrana qarşı sanksiya siyasətinin Türkiyə üçün ciddi təhdid olduğunu düşünmürəm.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında iqtisadçı Natiq Cəfərli deyib. O bildirib ki, Türkiyə NATO-nun üzvüdür:
“Rusiya və İranla əlaqələri daha da inkişaf etdirməsi NATO-dan çıxarılması təhlükəsini yarada bilər ki, bu da Türkiyə üçün heç də arzulanan deyil. Türkiyə ixracatının 57%-i AB ölkələrinədir. Təqribən 15 milyard dollarlıq da ABŞ ilə ticarət dövriyyəsi var. Sadəcə olaraq, Türkiyə rəhbərliyinin yeni siyasəti ondan ibarətdir ki, bu münaqişələrdən istifadə edərək, Türkiyənin maraqlarını təmin edə biləcək iqtisadi münasibətlərə getsin. Çünki təqribən iki il bundan öncə Türkiyə və Rusiya arasında təyyarə böhranı yaşananda bu, Türkiyə iqtisadiyyatında özünü göstərdi. Kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracatı dayandı, Türkiyəyə Rusiyadan gələn turistlərin sayı dəfələrlə azaldı. Bütün bunlar da Türkiyə iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərdi. Bunu nəzərə alaraq, Türkiyə çalışır ki, artıq öz siyasətində manevrlər etsin. Türkiyə o həddə qədər manevr edə bilər ki, bu manevr AB-nin və ABŞ-ın maraqlarına toxunmasın. Yəni bu maraqları nəzərə alaraq, Türkiyə Rusiya və İranla iqtisadi əlaqələrini genişləndirməyə çalışacaq”.
N.Cəfərli vurğulayıb ki, Qərb tərəfindən seçim qarşısında qalsa, Türkiyə NATO və AB ölkələrini seçəcək:
“Bu ölkələrlə əməkdaşlığın davam etməsində Türkiyə hökuməti daha maraqlıdır”.
Politoloq Qabil Hüseynli isə Türkiyənin sanksiyalar məsələsində əl-qolunun o qədər də açıq olmadığını bildirib:
“Rusiyaya və İrana qarşı ABŞ-ın və Qərbin sanksiyaları getdikcə dərinləşir. Digər tərəfdən, bu gün Türkiyə və ABŞ münasibətləri həlimləşməkdə, münasibətlərdə yeni bir səhifə açılmaqdadır. Güman etmirəm ki, Türkiyə ABŞ, eləcə də NATO ilə birliyi atıb, Rusiya və İranın strateji məqsədlərinə sona qədər güzəştə gedəcək. Hansı nöqtədəsə bu üç ölkə arasında müəyyən fikir ayrılıqları yarana bilər. Bu da “Üçlər ittifaqı”nın səmərəli fəaliyyətinə maneçilik törədər”.
ABŞ Nümayəndələr Palatasının rəhbəri Nensi Pelosinin Trampla Putinin münasibətinin təhlükəli olması barədə fikirləri daha yüksək vəzifə üçün başlayan mübarizənin bir elementidir.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri rusiyalı senator Konstantin Kosaçev deyib. O bildirib ki, Pelosinin bu açıqlaması ABŞ-ın tərəfdarları ilə beynəlxalq münasibətlərinə və Rusiyaya qarşı bütün hərəkətlərinə təsir edəcək.
Rusiya Federasiya Şurasının beynəlxalq əlaqələr komitəsinin üzvü Oleq Morozov da Nensi Pelosinin sözügedən açıqlamasını ABŞ rəsmilərinin siyası mədəniyyətinin olmaması kimi qiymətləndirib:
“Nensi Pelosinin sözügedən açıqlaması ABŞ rəsmilərinin siyasi mədəniyyətdən məhrum olduğunu göstərir. Lakin Rusiya beynəlxalq aləmdə sabitliyə doğru gedən marşrutlardan kənara çıxmayacaq. Bu cür bəyanatlar ABŞ rəsmilərinin siyasi mədəniyyətinin "yüksək" səviyyədə olduğunu göstərir. Rusiyanın buna eyni reaksiya verməsinə ehtiyac yoxdur".
Qeyd edək ki, ABŞ Nümayəndələr Palatasının rəhbəri Nensi Pelosi MSNBC televiziyasında çıxışı zamanı ABŞ Prezidenti Donald Trampın Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə münasibətinin "çox təhlükəli" olduğunu bildirib.
Hər kəs ola biləcək İran-ABŞ, İran-İsrail müharibəsindən danışır, amma İran-Rusiya narazılığından söz açmır.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında politoloq Əhəd Məmmədli deyib. O bildirib ki, İran və Rusiya rejimə dəstək adı ilə Suriyanı işğal edən ölkələrdir:
“Suriyada müharibənin bu qədər uzanmasının, çox sayda təlafatların yeganə səbəbkarı Rusiya ilə İrandır. İranın ABŞ və ya İsraillə müharibə edəcəyini heç düşünmürəm. Əksinə İran, müttəfiqi Rusiya ilə problem yaşaya bilər. İsrail Rusiyadan İranın Suriyadan çıxmasını tələb edir. Rusiya da, Əsəd də İranın Suriyadan çıxmasına pozitiv baxır. Çünki Suriyadan İranın getməsi Rusiyanın maraqlarına cavab verir. Bu olan halda Suriyada Rusiya-ABŞ, Rusiya-İsrail toqquşması minimuma endirilir. Üstəlik də Suriyanın böyük hissəsi tək Rusiyanın nəzarətinə keçir. Diktator Bəşər Əsədin özü də İranın Suriyadan getməsini istəyir. Amma məsələ ondadır ki, Bəşər Əsədin kiçik qardaşı Mahir Əsəd Suriyada İranın bir nömrəli adamıdır. Mahir Əsəd isə böyük qardaşı və Prezident Bəşər Əsədin bu istəyinin qəti əleyhinədir. Rusiya və İran Əsəd ailəsini iki yerə bölüb. Ona görə bu il Rusiya-İran münasibətlərinə zərər dəyə bilər”.
Politoloq vurğulayıb ki, xarici dövlətlər arasında Suriya müharibəsində ən böyük itki verən İran oldu:
“Buna rəğmən Suriyada artıq İran öz mövqelərini Türkiyə və Rusiyaya verməkdədir. Türkiyə və Rusiya Suriya danışıqlarında İranı demək olar ki, kənarda saxlayıb. Təbii, bu cür gedişat İranı məmnun etmir. Bu baxımdan 2019-cu il Rusiya-İran münasibətlərinin kəskinləşməsi ilə yadda qala bilər. Amma Türkiyənin regionda gücləndiyi vaxtda İran dünya güclərinə Ankaraya alternativ kimi də lazımdır”.
ABŞ Prezidentinin Milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Con Bolton ABŞ-ın Suriyadan çəkilməsini kimyəvi silahdan istifadə etmək fürsəti kimi görməməsi üçün Əsəd rejiminə xəbərdarlıq edib.
Axar.az xəbər verir ki, bu açıqlamanı Bolton İsrailə səfərində verib.
Con Boltonun səfər zamanı İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahu ilə də görüşəcəyi bildirilib.
Taliban hərəkatının silahlıları Əfqanıstanın qərbində 12 dinc sakini girov götürüblər.
Axar.az xəbər verir ki, insident yanvarın 5-də Fərah əyalətində qeydə alınıb. Silahlıların girovlardan ikisini güllələdiyi bildirilir.
Taliban hərəkatı hələlik insidentlə bağlı şərh verməyib.
Əfqanıstanda hökumət qüvvələri və kənd rayonlarında xeyli üstünlüyə yiyələnərək böyük şəhərlər istiqamətində hücumları genişləndirən Taliban hərəkatının silahlıları arasında qarşıdurmalar davam edir. Həmçinin ölkə ərazisində İŞİD terror qruplaşmasının da fəallığı artır. Əfqanıstanın milli müdafiə və təhlükəsizlik qüvvələri bütün ölkədə terrorçulara qarşı birgə əməliyyatlar keçirirlər.
.jpg)
ABŞ Müdafiə Nazirliyi Somalidə öz hərbi mövcudluğunu azaltmağı planlaşdırır.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə NBC televiziyası məlumat yayıb.
ABŞ həmçinin Əş-Şabab terrorçu qruplaşmasına endirdiyi aviazərbələrin də sayını azaltmaq niyyətindədir. Vaşinqtonun bu addımı Əş-Şababın artıq ABŞ milli təhlükəsizliyinə birbaşa təhdid yaratmamasıyla əlaqədar atdığı vurğulanıb.
Qeyd edək ki, hazırda ABŞ-ın Somalidə 500 hərbçisi var.
İran 3 yeni peykini uğurla sınaqdan keçirib.
Axar.az xəbər verir ki, bunu İranın İnformasiya və Elm Texnologiyaları naziri Cavad Azəri Cehromi Tvitter hesabında yazıb. Peyklərin tamamilə yerli istehsal olduğunu deyən nazir onların nə vaxt kosmosa buraxılacağını açıqlamayıb.
Qeyd edək ki, rəsmi Tehran bundan əvvəl peyk daşıyan raketlərini kosmosa buraxmağı planlaşdırdığını açıqlayıb. ABŞ Dövlət katibi Mayk Pompeo isə peyklərin kosmosa buraxılacağı halda İrana əlavə iqtisadi və dipolmatik sanksiya tətbiq ediləcəyini söyləyib.
Çinin Fucien vilayətində tikintisi davam edən binada bambuk ağacından quraşdırılmış texnoloji avadanlığın uçması nəticəsində 5 fəhlə ölüb, 5 nəfər isə xəsarət alıb.
Axar.az xəbər verir ki, hadisə yanvarın 5-də yerli vaxtla səhər 11:00 radələrində Putien bələdiyyəsinin Kışen şəhərində baş verib. Dörd nəfər hadisə yerində, digəri isə xəstəxanada ölüb.
Hazırda hadisə ilə əlaqədar araşdırma aparılır.
İraq İrana qarşı sanksiyalardan hər kəsdən çox əziyyət çəkir.
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan investisiya yatırdığı “Pepsiko” fabrikinin açılış mərasimində iştirak edib.
Axar.az xəbər verir ki, mərasimdə çıxış edən Ərdoğan fabrikin investoru olmasının səbəblərini açıqlayıb. O bildirib ki, Türkiyə 16 ildə yerli və xarici özəl sektorun yanında olub:
“İnvestisiya ofisimiz bu gün birbaşa mənə bağlıdır. Bunun da səbəbi investorların heç bir şübhə olmadan "prezidentlə bağlı olduğuna görə burada problem yaşamaram" güvəni ilə sərmayə qoya bilmələri üçündür. Ölkəmiz 2018-ci ildə respublika tarixində ən yüksək ixracatını həyata keçirib. Biz adambaşına düşən gəlirləri 11 min dollara yüksəltdik. Bir ölkədə sabitlik yoxdursa, heç bir investor oraya gəlməz. Əvvəllər xaricə maddi vəziyyət ağır olduğu üçün gedən vətəndaşlarımız artıq ixracatçı və firma sahibi kimi gedirlər. Türkiyə bundan sonra da şərtlər nə olursa olsun, sərbəst bazar iqtisadiyyatında güzəştə getmədən inkişaf etməyə davam edəcək”.