 |
|
Çində benzin və dizel ucuzlaşıb.
Axar.az xəbər verir ki, buna səbəb dünya bazarında xam neftin qiymətinin enməsidir.
Çin Milli İnkişaf və İslahat Komissiyasının qərarına əsasən, benzinin və dizel yanacağının hər tonunun qiyməti müvafiq olaraq 370 yuan (53,9 ABŞ dolları) və 355 yuan (51,7 dollar) aşağı alınıb. Bu, beşinci qiymət enməsidir.
Çində qüvvədə olan qiymət mexanizminə əsasən, dünya bazarında neftin qiyməti hər ton üçün 50 yuandan yuxarı həddə qalxıb-enərsə və bu qiymət 10 iş günü ərzində qüvvədə olarsa, Çin hökuməti neft məhsullarının satış qiymətini də müvafiq qaydada dəyişir.
Axar.az fərqli ölkələrdən olan politoloq və analitiklər “İlin ən əhəmiyyətli və ən uğursuz siyasi hadisələrləri” haqda sorğu ünvanlayıb.
Cavabları təqdim edirik:
Rusiyalı politoloq, beynəlxalq məsələlər üzrə ekspert, teleaparıcı Yevgeni Mixaylov:
Fikrimcə, ilin ən əhəmiyyətli siyasi hadisələrindən biri Rusiya və Türkiyə arasında genişmiqyaslı iqtisadi və siyasi münasibətlərin inkişafıdır. O cümlədən, Azərbaycanla Rusiya Federasiyası arasında qarşılıqlı görüşlərin keçirilməsi, müqavilələrin imzalanması da mühüm siyasi hadisə kimi qiymətləndirilməlidir. Çünki Vladimir Putin və İlham Əliyev praktiki olaraq bir sıra dünya əhəmiyyətli məsələlərdə ortaq məxrəcə gələ biliblər. Rəsmi Ankara ilə Moskvanın əlaqələrinin inkişafında Bakının rolu da əvəzedilməz oldu. Bunun sayəsində Suriyada sülhün bərqərar olması istiqamətində irəliləyişlərə nail olundu. Bu, bəlkə də dünyada bu il baş verən ən əhəmiyyətli hadisədir. Regionda hərbi əməkdaşlığın intensivləşməsi və ilk növbədə Moskvanın İrəvanın səylərinə baxmayaraq, Azərbaycanı KTMT-də görmək istəyini də qeyd etmək istərdim.
İlin ən uğursuz hadisəsi isə İrəvandakı çevriliş və Nikol Paşinyanın hakimiyyətə gəlməsidir.
Azərbaycan Prezidenti Katibliyinin keçmiş rəhbəri, prezidentin eks-köməkçisi, politoloq Eldar Namazov:
İlin ən uğurlu siyasi hadisəsinə misal kimi ABŞ, Yaponiya və Hindistan liderlərinin birgə sammit keçirib hərbi-siyasi əməkdaşlıq haqqında razılığa gəlməsini göstərmək olar. Hazırda dünya siyasətində təsiri o qədər müşahidə olunmasa da, bu hadisə gələcək dünya siyasətinə güclü təsir göstərəcək. Bu, ABŞ, Rusiya, Çin, Hindistan, Yaponiya arasında güclərin balansını müəyyən edən ciddi bir addımdır.
Ən uğursuz hadisə kimi isə Breksit hadisəsini nümunə göstərmək olar.
“Kafkassam”ın Amerika araşdırmaları və terrorla mübarizə üzrə mütəxəssisi Əmrah Kaya:
2018-ci ilin ən yaddaqalan siyasi hadisəsi, zənnimcə, Şimali Koreya, ABŞ və Cənubi Koreya yaxınlaşmasıdır.
Şimali Koreya bu addımlar atılmadan bir neçə həftə öncə Cənubi Koreyanı məhv etməklə təhdid edirdi. Aprelin 27-də iki tərəfin liderləri arasında müşahidə olunan müsbət addımlar və danışıqlar ilin ən yaddaqalan siyasi hadisə oldu. Məncə, bu, Kim-Tramp görüşündən sonra tarixi zirvə olaraq qiymətləndirilə bilər.
2018-ci ildə ən uğursuz siyasi hadisəsi əvəzinə, siyasi hadisələri demək daha düzgün olardı. Bu hadisələrin sayı-hesabı yoxdur. Yalnız iki nümunəyə baxmaq kifayətdir: Səudiyyə Ərəbistanı başqa bir ölkənin ərazisində bir insanı qətlə yetirdi. İkincisi, Braziliyada Jair Bolsonaronun hakimiyyətə gəlməsi həm Brazilyaya, həm də bölgəyə mənfi təsir göstərəcək. Çünki Bolsonaronun ifadəsinə baxdığınız zaman dünyadakı polarizasiyanı artırma ehtimalı daha çoxdur.
Yaxın Şərq və Qafqaz ölkələri üzrə ekspert Stanislav Tarasov:
2018-ci ildə xüsusilə yaddaqalan bir hadisənin olduğunu düşünmürəm. Sadəcə olaraq siyasi rutin keçirildi. Hətta Trampın ABŞ ordusunu Suriya və Əfqanıstan çıxarmasını da siyasi razılaşma kimi qiymətləndirirəm.
Putin-Tramp görüşlərini uğursuz siyasi hadisə kimi qeyd edərdim. Nələrisə dəyişmək istəsələr də, buna nail ola bilmirlər.
ABŞ-ın Qulf Analitik Mərkəzinin politoloqu, doktor Teodor Karasik:
Terrorla mübarizə və davamlı inkişaf hədəflərini nəzərə alasaq, bir çox əhəmiyyətli siyasi hadisə baş verdi. Təkcə üzdə olan dünya liderlərinin adını çəkmək istəmirəm, dünya mətbuatının gündəmindən uzaq olan bölgələrdə, elə Afrikanın özündə də bəzi uğurlar qazanıldı.
Ümid edək ki, 2019-cu il dünyadakı bütün siyasi liderlər üçün daha uğurlu, daha müsbət, daha professional bir il kimi yadda qalacaq.
Rusiyalı analitik, beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert Qriqori Trofimçuk:
Bu ilin ən yaddaqalan və ən əhəmiyyətli hadisələrini belə xarakterizə edərdim: 2018-ci ildə dünya qarşıdurmaya sürükləndi və xüsusən də post-sovet məkanına olan təzyiq artdı.
Ayrı-ayrılıqda götürsək, 2018-ci il Şimali Koreyanın nüvə silahı sınaqları, İranla ABŞ arasındakı sövdələşmənin pozulması, Türkiyənin Suriyadakı hərbi fəaliyyəti, Xəzər Konvensiyasının imzalanması və bu kimi digər mühüm siyasi hadisələrlə yadda qaldı.
Bunların hamısı birlikdə vahid bir tendensiya və mənzərəni ortaya çıxarır. Lakin mən şəxsən hər bir ilin dəyərləndirməsini insan ambisiyaları və bitib-tükənməyən müharibələrlə deyil, kosmik fəzaya yiyələnməklə ölçərdim. Məsələn, 2018-ci il xüsusi zont vasitəsilə Günəşə kifayət qədər yaxınlaşdıq. Bu, böyük uğurdur.
Dünya ictimaiyyəti, əksər hallarda, siyasəti anlamır. Bu baxımından, Suriyada müharibənin davam etməsi və ya qaçqınların Avropaya olan axını dünya ictimaiyyəti tərəfindən uğursuz siyasi proseslər kimi qiymətləndirilə bilər.
Həmçinin bəziləri üçün uğursuz olan hadisə digərləri üçün uğurlu ola bilər. Məsələn, Suriyadakı qeyri-sabitlik rəsmi Vaşinqton üçün uğurlu hadisə hesab oluna bilər. Və yaxud da eks-prezident Obamanın İranla sözləşməsini Trampın uğursuz addım sayıb ləğv etməsi... Dünya ictimaiyyəti isə məsələləri KİV necə istiqamətləndirərsə, elə də qiymətləndirəcək.
ABŞ Tennessi Universitetinin politologiya professoru Andrey Korobkov:
Fikrimcə, bu ilin ən əhəmiyyətli və maraqlı hadisəsi Donald Trampın Avropaya səfəri oldu. ABŞ prezidenti səfərin gedişində avropalılara çox aydın şəkildə göstərdi ki, NATO bundan sonra formal baxış nöqteyi-nəzərindən eynihüquqlu ölkələrin ittifaqı olmayacaq və bu həyatda hər bir şey üçün ödəniş etmək lazımdır. Tramp avropalılara sübut etdi ki, kim evin sahibidir, kim qonaqdır.
Trampın Suriyadan ordunu geri çəkməsi elanı və Əfqanıstandakı hərbi kontingenti iki dəfə azaltması təkcə Ağ Evin Şərqdəki yeni siyasət xəttini göstərmədi, həm də Amerikanın qoyulmuş məqsədlərinə güc vasitəsilə çatmağın mümkün olmadığını sübut etdi və keçmiş strategiyanın fiaskosunu göstərdi.
Camal Qaşıqçı olayı bizim üçün böhran deyil, dəyişiklik və dönüş olayı idi.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri Səudiyyə Ərəbistanının yeni təyin olunan naziri İbrahim əl-Assaf deyib.
O, bu olayı təəssüflə qarşıladığını da əlavə edib.
Xatırladaq ki, müxalif səudiyyəli jurnalist C.Qaşıqçı oktyabrın 2-də Səudiyyənin İstanbul konsulluğunda amansızlıqla öldürülmüşdü.
Suriya sərhədində ABŞ əsgərləri qərarlaşmayıb. Bu barədə ABŞ-la hər hansı razılıq olarsa, məlumat veriləcək.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə İraqın Əməliyyat Komandanlığı məlumat yayıb.
Qeyd edək ki, ABŞ Prezidenti Donald Trampın İraqa etdiyi səfərdən sonra Suriya sərhədində ABŞ əsgərlərinin yerləşdirildiyi barədə məlumat yayılıb.
Gürcüstan ilə Rusiya arasındakı Yuxarı Lars sərhəd-keçid məntəqəsində böyük avtomobil tıxacı yaranıb.
Axar.az xəbər verir ki, sərhəddə 500-dən çox yük və minik avtomobili yolun açılmasını gözləyir. Lakin aramsız yağan qar və şaxta yolda avtomobillərin hərəkətinin bərpasına imkan yaratmır. Sərhəddə Azərbaycan, Türkiyə, Rusiya, Gürcüstan, İran və digər ölkələrə məxsus avtomobillər də var.
Yolda təcili tibbi yardım briqadaları, fövqəladə hallar xidməti və digər aidiyyəti qurumların əməkdaşları sürücülərə, sərnişinlərə lazımi xidmət göstərir.
Yuxarı Larsda çoxfunksiyalı yeməkxana, ana və uşaqlar üçün səyyar otaqlar quraşdırılıb.
Məlumat üçün qeyd edək ki, Gürcüstanla Rusiyanı birləşdirən yeganə avtomagistral Yuxarı Lars yolu güclü qar, şaxta və qar uçqunu səbəbindən dekabrın 26-da saat 16:00-dan etibarən bütün növ nəqliyyat vasitələri üçün bağlanıb.
Camal Qaşıqçı cinayətinin bədəli nə olursa olsun, həqiqəti ortaya çıxarmalıyıq.
Axar.az xəbər verir ki, bunu İtaliya Baş naziri Cüzeppe Konte bildirib.
"Avropadakı digər tərəfdaşlarımız və İtaliya hökuməti adından Səudiyyə Ərəbistanı vəliəhdi Məhəmməd bin Salmandan Qaşıqçı cinayətində həqiqətin ortaya çıxarılması üçün yerli orqanlar tərəfindən beynəlxalq standartlara uyğun tam bir mühakimə aparılmasını istədim", - Konte söyləyib.
Paşinyanla görüşdən sonra Putinin Köçəryana təbriki təsadüf deyil.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında politoloq Əhəd Məmmədli deyib. O bildirib ki, Putin və Paşinyan arasında görüşdən sonra tərəflərin bir-biri haqqında yüksək fikirlər səsləndirməsi təbiidir:
“Bunlar protokol qaydası sözlərdir. Bu görüşdən sonra yayılan xəbərlərə görə, Putin Köçəryanın buraxılması üçün müxtəlif səbəblər göstərib, sonda da “Köçəryan mənim dostumdur” deyib. Cavabında isə Paşinyan “Təəssüf edirəm ki, sizin belə dostlarınız var” söyləyib. Əgər bu xəbər doğrudursa, Köçəryan məsələsində Paşinyan Putinə rədd cavabı verib. Paşinyan üçün kifayət qədər cəsarətli bir cavabdır. Bu davam etsə, Putin üçün Paşinyanla digər məsələləri həll etmək çətin olacaq”.
Politoloq vurğulayıb ki, Putinin Köçəryanı təbrik etməsi onu unutmadığını göstərir:
“Bununla Putin Köçəryan və Qarabağ klanına deyir ki, mən sizin yanınızdayam, səbirli olun, çünki yaxşı günlər yenə qabaqdadır. Köçəryan və Qarabağ klanı üçün “yaxşı günlər” dedikdə isə qısa müddət ərzində Paşinyanın etimadları doğrultmayacağı təqdirdə xalqın onun arxasından çəkiləcəyi nəzərdə tutulur. Bu olan halda isə Putin bütün antipaşinyan qüvvələri yığıb yeni erməni iqtidarını formalaşdıracaq”.
Qeyd edək ki, Ermənistanın baş nazir əvəzi Nikol Paşinyan Moskvaya səfəri çərçivəsində Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə görüşüb. Bundan sonra isə Putin Ermənistanın eks-prezidenti Robert Köçəryana Yeni illə bağlı təbrik məktubu göndərib.
Qaçqın və məcburi köçkünlərin problemlərinin həlli dövlətin sosial siyasətinin mərkəzində dayanır.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında millət vəkili Musa Quliyev deyib. Deputat bildirib ki, Prezident İlham Əliyev ölkədə sosial məsələlərin həlli istiqamətində həmişə ardıcıl tədbirlər həyata keçirir:
“Dövlət başçısı qaçqın və məcburi köçkünlərin problemlərinin həllinə xüsusi qayğı ilə yanaşır, onların problemlərini daim diqqətdə saxlayır. Təsadüfi deyil ki, dövlət başçısı ad gününü qaçqın və məcburi köçkünlərlə bir yerdə keçirdi. Hələ 2003-cü ildə prezident yaxın 5 ildə Azərbaycanda bir nəfər də olsun məcburi köçkünün çadır şəhərciyində yaşamayacağını bildirmişdi. Bu siyasət çox uğurla həyata keçirildi və bu illər ərzində 3 milyon kvadrat metrdən çox sahəni əhatə edən mənzillər tikildi, təxminən 290 minə yaxın məcburi köçkün və qaçqına ev verildi. Hazırda 100-dən çox şəhərcik salınıb və orada hər cür şərait yaradılıb, qaçqın və məcburi köçkünlərin səhiyyə, mənəvi və mədəni həyatları, özünüməşğulluğu təmin olunub. Onların ali təhsil xərcləri də dövlət vəsaiti hesabına ödənilir”.
Deputat qeyd edib ki, son dövrlərdə yoxsul əhali ilə bağlı özünüməşğulluq proqramlarında məcburi köçkünlər xüsusi yer alır:
“Sumqayıtda 1005 ailənin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması, tam təmirli evlərlə təmin olunması bunun bariz nümunəsidir. Ərazisi 4 hektar olan yaşayış kompleksində ümumilikdə 12 bina var. Kompleksdə məktəb, uşaq bağçası, mərasim evi, polis məntəqəsi və digər zəruri infrastruktur obyektləri inşa edilib. Hesab edirəm ki, qaçqın və məcburi köçkünlərin problemlərinin həlli istiqamətində dövlətin yürütdüyü sosial siyasət növbəti illərdə də davam etdiriləcək”.
Rusiyanın Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov Türkiyənin Suriyada planlaşdırdığı əməliyyat barədə açıqlama verib.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə “Hürriyət” yazıb.
“Türkiyənin həyata keçirəcəyi əməliyyata Suriyanın ərazi bütövlüyünün yenidən bərpa olunması baxımından yanaşırıq”, - Lavrov bildirib.
Qeyd edək ki, Türkiyə ordusu Fəratın şərqində əməliyyata hazırlaşır.
Heyətlərin Moskvadakı görüşündən sonra cənab Putinlə həm telefon danışığımız baş tuta bilər, həm də Moskvaya ya da Soçiyə səfər edə bilərəm.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan deyib.
“Menbiç məsələsini ciddi şəkildə müzakirə etmək lazımdır. Məsələ sadəcə Menbiç deyil, oradakı terror qruplaşmalarını yox etməyə yönələn çalışmalarımızdır. Tədbirimizi aldıq, silahlı qüvvələrimiz fəaliyyətini davam etdirir", - Türkiyə lideri bildirib.