 |
|
Çin və öz küllərindən yenidən doğan Rusiya güc yığmağa başladığı bir dönəmdə ABŞ-da demokratiya çiçəklənmənin monopoliyasını məhv edir.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözlər ABŞ-ın eks-prezidenti Ronald Reyqanın keçmiş müşaviri, Respublikaçılar Partiyasındakı ifrat sağın əsas ideoloqlarından Patrik Byukenenin “Amerikan Konservativ” jurnalında dərc edilən məqaləsində yer alıb.
“Demokratiya güclü və çiçəklənən dövlət monopoliyasını itirir. Rusiya kimi dövlət sübuta yetirdi ki, əsaslarına qədər məhv edilən supergüc küllərindən doğulub, yenidən özünə hörmət tələb edə bilər. Müasir Çin də sübut etdi ki, birpartiyalı rejimlə supergüc olmaq olar. Onlar sübut etdilər ki, demokratik quruluş iqtisadi inkişaf üçün heç də məcburi öhdəlik deyil. Belə lənətlənmiş ciddi dünyada biz qeyri-ciddi ölkəyə çevrilmişik. ABŞ Prezidenti Donald Trampa qarşı təzyiqlər öz apogeyinə çatıb. Hər gün elitada onun hakimiyyətini necə devirəcəyi və həbsə göndərəcəyi haqqında diskussiyalar aparılır.
Dünyada demokratiyanın gerilənməsinin səbəblərindən biri də məhz ABŞ-dır. Onun etalonu getdikcə II Dünya müharibəsindən öncəki Fransaya bənzəyir. Artıq təsdiq etmək lazımdır ki, dünya transmillilikdən tayfaçılığa, müxtəliflikdən etnomillətçiliyə doğru hərəkət edir. Müxtəlifliyə tələb getdikcə azalır”, – deyə o bildirib.
Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı siyasi toqquşmalar üçün arena olmamalıdır.
Axar.az xəbər verir ki, bunu Bakıda Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Xarici İşlər Nazirləri Şurasının iclasında çıxışı zamanı Rusiya Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov deyib.
“Təəssüf ki, son zamanlar Qara dəniz regionunda situasiya deqradasiyaya məruz qalıb. Bu tendensiyanı yatırmaq və Qara dənizi sülh, stabillik zonasına çevirmək üçün çalışmaq lazımdır. Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının dəqiq iqtisadi profili var və onun statusuna mütləq hörmət edilməlidir”, – deyə o bildirib.
Lavrov qeyd edib ki, Moskva Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatında reformlar aparılması ideyasına baxmağa açıqdır.
O, Rusiyanın təşkilatın təqaüd sisteminin yaradılmasını müzakirə etməyə də hazır olduğunu bildirib.
Bakıda Türkiyə Xarici İşlər naziri Mövlud Çavuşoğlu ilə rusiyalı həmkarı Sergey Lavrov arasında görüş keçirilib.
Axar.az xəbər verir ki, görüş Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (QDİƏT) Xarici İşlər Nazirləri Şurasının 39-cu iclası çərçivəsində baş tutub.
Görüş bağlı qapılar arxasında davam etdirilib.
Qara dənizdə iqtisadi əməkdaşlıq potensialı əhəmiyyətli olaraq qalır, amma hələlik bunu tam həcmdə reallaşdırmaq mümkün olmur.
Axar.az xəbər verir ki, bunu Bakıda Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Xarici İşlər Nazirləri Şurasının iclasında çıxışı zamanı Rusiya Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov deyib.
“Azərbaycanın sədrliyi simvolik olaraq “qarşılılıq əlaqələr vasitəsilə ticarətin stimullaşdırılması” şüarı ilə keçir. Qara dəniz regionu bir-birinə həm də tarixi və iqtisadi baxımdan sıx bağlı olan fərqli dövlətləri birləşdirir. Burada köhnə ticarət yolları kəsişir və yeni ticarət yolları, nəqliyyat və enerji dəhlizləri yaradılır, fərqli inteqrasiya layihələri gerçəkləşdirilir. Bununla da iqtisadi əməkdaşlıq potensialı əhəmiyyətli olur. Təəssüf ki, bunu tam həcmdə reallaşdırmaq hələlik mümkün olmur. Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı bu hədəfin effektiv həllinə faydalı təsir göstərə bilər”, – deyə o bildirib.
Onun sözlərinə görə, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatıyla Avrasiya İttifaqı arasında qarşılıqlı anlaşma memorandumunun imzalanması hər iki birlik üçün faydalı ola bilər:
“Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı digər çoxtərəfli strukturlarla yaxşı tərəfdaşlıq ənənəsinə sahibdir. Xatırladıram ki, əvvəllər təşkilatın Avrasiya İqtisadi Qrupu ilə produktiv əlaqələri tənzimlənib. İndi onun yerinə Avrasiya İqtisadi Birliyi yaradılıb və o, regionda inteqrasiya proseslərinin vacib faktoru olub”.
O, Qara Dənizi İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı məkanında regional əməkdaşlığın inkişafının önəmli olduğunu bildirib:
“Baltikyanı, ümumiyyətlə, Avropanın şimalında belə qarşılıqlı fəaliyyət uğurla gerçəkləşdirilir. Eyni prosesi bu təşkilatın himayədarlığı ilə bizim regionda da gerçəkləşdirmək olar”.
Lavrov Moskvanın Qara dəniz ətrafında dairəvi avtomagistralın yaradılmasının intensivləşdirilməsinin tərəfdarı olduğunu söyləyib. Nazir bunun regiondaxili ticarətin inkişafına, turistik və nəqliyyat sənayesindən investisiya axınının artmasına şərait yaradacağını deyib.
O, həmçinin 25 oktyabrda Qara Dəniz Əməkdaşlıq Təşkilatının Nəqliyyat Nazirləri Şurasının iclasında bununla bağlı sənədin üzv ölkələrdən birinin əsassız iddiaları ucbatından qəbul edilmədiyinə təəssüfləndiyini bildirib. Lavrov bunun hansı ölkə olduğunu açıqlamayıb.
Rusiyanın Ermənistandakı səfirliyi Gümrü şəhərində 102-ci bazanın hərbçisinin törətdiyi cinayəti siyasiləşdirməməyə çağırıb.
Axar.az xəbər verir ki, bəyanatı Rusiyanın Ermənistandakı səfirliyinin mətbuat xidməti yayıb.
“Gümrüdəki faciəvi insidentlə bağlı çoxlu sayda emosional şərhlər axınına diqqət yetirdik. Bu mövzunu siyasiləşdirməməyə, vaxtından əvvəl fikir yürütməməyə, erməni istintaq orqanlarının öz işlərini görməyə maneə yaratmamağa çağırırıq”, – deyə bəyanatda bildirilib.
Qeyd edək ki, 102-ci bazanın hərbçisi Gümrü şəhərində 57 yaşlı qadını öldürüb. Hərbçinin həbsindən sonra xüsusilə hökumətyönlü saytlarda Rusiyaya qarşı sərt ittihamlar səsləndirilməkdədir.
Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə ölkələr arasında problemli məsələlərin həlli üçün tezliklə görüşmək istədiyini bildirib.
Axar.az xəbər verir ki, o, bunu rusiyalı jurnalistlərlə Minskdəki görüşündə deyib.
“Açığını desəm, Belarus-Rusiya qarşılıqlı fəaliyyətinin nəticələri ilə bağlı görüş keçirməyə hazırlaşırdıq. Məsələlər hələ də qalır. Yaxın zamanda rusiyalı həmkarımla bunu həll etməyə çalışacağıq”, – deyə o bildirib.
Rusiyada “İlin adamı” statusuna Rusiya Prezidenti Vladimir Putin layiq görülüb.
Axar.az xəbər verir ki, bu nəticə İctimai Fikir Fondunun keçirdiyi sorğudan sonra ortaya çıxıb. Sorğuya əsasən, rusların 29%-i Putini bu ada layiq bilib. Ondan sonrakı yerdə 7%-lə Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov dayanıb. Üçlüyü 4%-lə Liberal Demokratik Partiyasının sədri Vladimir Jirinovski qapadıb.
Jirinovskidən sonrakı pillələrdə Müdafiə naziri Sergey Şoyqu (3%), “Lenin” sovxozunun rəhbəri Pavel Qrudinin (2%) yer alıb.
17% rusiyalı “İlin adamı” statusunu qazanmağa layiq şəxsin olmadığını deyib.
Rusiya Federasiyasının Sankt-Peterburq şəhərində dekabrın 6-da MDB dövlət başçılarının qeyri-rəsmi zirvə görüşü keçirilib. Tədbirdə bir sıra mühüm məsələlər müzakirə edilib, o cümlədən İlham Əliyev ilə Nikol Paşinyanın söhbəti olub. Azərbaycan Prezidenti təklif edib ki, hər iki tərəfdə saxlanılan şəxslər “hamının hamıya” prinsipi üzrə dəyişdirilsin. Öncəki zamanlarda olduğu kimi, Ermənistan rəhbərliyi bunu müxtəlif uydurma bəhanələrlə qəbul etməyib. Azərbaycanın dövlət başçısının Kəlbəcərdə Ermənistan tərəfindən qeyri-qanuni olaraq girov götürülən iki azərbaycanlının da dəyişdirilməsi məsələsini qaldırması ekspertlər tərəfindən humanizm və pinsipiallığın nümunəsi kimi qiymətləndirilib. Müzakirə göstərdi ki, Azərbaycan həmişəki kimi ədalətli və barışcıl mövqedə, Ermənistan isə təcavüzkar və şovinist mövqedədir. Maraqlıdır ki, MDB dövlət başçıları N.Paşinyana elə də diqqət ayırmayıblar. Bunun fonunda ekspertlərin diqqətini İlham Əliyevə olan isti münasibət və böyük hörmət çəkib. Onlar belə münasibətin təsadüfi olmadığı qənaətindədirlər. Məsələyə geosiyasi faktorları nəzərə almaqla daha geniş aspektdə təhlili yanaşmağa ehtiyac vardır.
Çevik və praqmatik siyasət: Azərbaycan Prezidentinin növbəti qələbəsi
Müasir siyasət çox dinamikdir. Hadisələr sürətlə dəyişir və maraqlar da yenilənə bilər. Siyasi lider çevik və praqmatik fəaliyyəti ilə bu kimi məqamlarda vəziyyəti öz xeyrinə dəyişə bilər. Əgər siyasi kurs müasir tələblərə cavab vermirsə və ədalət prinsipinə dayanmırsa, fiasko qaçılmazdır. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev çevik və praqmatik siyasətçi nümunəsidirsə, Nikol Paşinyan bunun tam əksidir.
Həmin tezis MDB dövlət başçılarının görüşündə özünü bir daha təsdiqlədi. Azərbaycanın dövlət başçısı xüsusi hörmət və diqqətlə qarşılandı, onunla çox yaxın və dostanə müzakirələr aparıldı, N.Paşinyan isə problemlər və intriqalar içərisində pərişan qalmışdı. Bu reallığın kökü, əslində, bir neçə il bundan öncə qoyulub. Azərbaycan xarici siyasətində dinamikanı və tarazlığı daim gözləyib. Bununla yanaşı, ədalət prinsipi rəsmi Bakı üçün prioritet olub. Dövlətin maraqları həmişə öndə tutulub.
Bunlara dövlət quruculuğunda özünü göstərən geniş islahatları da əlavə etmək gərəkdir. Azərbaycan Cənubi Qafqazda iqtisadi qüdrətini daim artıran və bütün istiqamətlərdə milli dövlətçiliyi inkişaf etdirən lider ölkəyə çevrilib. Daxili və xarici siyasətin bir-birini tamamlaması Azərbaycanı dünyada etibarlı tərəfdaş kimi tanıdıb.
Enerji sahəsində aparılan siyasət bir sıra beynəlxalq layihələrdə ölkənin fəal iştirakını təmin edib. İndi Azərbaycan Qərbin enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayan dövlətlərdən biridir. Eyni zamanda, ölkə Rusiya, Çin və İran kimi böyük dövlətlərlə də sıx əməkdaşlıq edir. Azərbaycan Şərq-Qərb dəhlizi ilə yanaşı, Şimal-Cənub və Cənub-Qərb dəhlizlərinin də keçdiyi məkandır. Bu balanslı siyasəti ilə rəsmi Bakı dünyada böyük nüfuz sahibi olub.
Məhz buna görədir ki, Azərbaycan Prezidentini həm Qərbdə, beynəlxalq təşkilatlarda, həm də MDB məkanında böyük hörmətlə qarşılayır, onunla əməkdaşlığa ciddi diqqət yetirirlər. Burada bir məqamı da vurğulamaq lazımdır. Biz Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində Azərbaycanın tutduğu mövqenin ədalətliliyini, sivilliyini və əməkdaşlığa yönəlik məzmununu nəzərdə tuturuq.
Məsələnin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, öncədən Azərbaycan münaqişənin həllinə vahid və dəyişməz mövqedən yanaşır. Burada ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası, insanların öz yurdlarına qaytarılması və Dağlıq Qarabağda status-kvonun dəyişməsi ayrıca yer tutur. Həmin məqsədə çatmaq üçün isə əsasən danışıqlar yolu seçilib. Ancaq təcavüzkar konstruktiv mövqeyə gəlməsə, Azərbaycan hərbi əməliyyatlara da əl ata bilər. Bu prinsiplər Azərbaycan tərəfindən daim ifadə edilir. Ona görə də münaqişənin həlli məsələsində də Bakı düşünülmüş, ədalətli və obyektiv mövqeyə malik tərəf kimi qəbul edilir.
Eyni fikri Ermənistan rəhbərliyi haqqında demək olmur. Çünki təcavüzkar niyyətindən əl çəkmədiyinə görə, bu ölkə müxtəlif bəhanələrlə bəzən bir-birinə zidd olan tələblər irəli sürür. Açıq görünür ki, erməni iqtidarı ədaləti deyil, işğalı müdafiə edir və nəyin bahasına olursa-olsun, zəbt etdiyi torpaqları mənimsəməyə çalışır. Bunu dünyanın bütün ayıq siyasi liderləri görür və getdikcə daha açıq şəkildə təpki göstərirlər.
Ermənistan rəhbərliyi şokda: qərəzli siyasətin fəsadları
Bu baxımdan Nikol Paşinyan danışıqlarda Dağlıq Qarabağ separatçılarının iştirakı ilə bağlı tələb irəli sürəndə, heç qəbul edilmədi. Ona xatırladıldı ki, həmin məsələ çoxdan müzakirə olunub və konkret qərar qəbul edilib. Deməli, faktiki olaraq, Ermənistan rəhbərliyinə xatırladılıb ki, münaqişə ilə bağlı qeyri-ardıcıl siyasət yeridir və bu da etibarsızlıq yaradır. ATƏT-in Minsk qrupunun da Ermənistana etibarı getdikcə azalır.
Bu kontekstdə N.Paşinyanın qeyri-çevik siyasətinin əlamətlərindən biri kimi Rusiya, Belarus və Qazaxıstanla münasibətlərini beynəlxalq hüquq çərçivəsində inkişaf etdirə bilməməsini ayrıca vurğulamaq gərəkdir. Əslində, Sankt-Peterburq sammitində Ermənistanın aciz duruma düşməsinin kökündə bu məqam dayanır. Rəsmi İrəvan eyni təşkilatda təmsil olunduğu bu üç ölkə ilə münasibətlərini eqoizm və şovinizm prinsipləri üzrə inkişaf etdirməyə cəhd göstərdi. Konkret olaraq o, Belarus və Rusiyanı Azərbaycanla əməkdaşlığı dərinləşdirməkdə ittiham etməklə silah satışını yalnız Ermənistanla aparmalarını tələb etdi. Ermənistan nümayəndəsinə elə gəldi ki, özü ilə yanaşı, eyni təşkilatda olduğu digər dövlətləri də təcavüzkarlıq müstəvisinə çəkə biləcək.
Qazaxıstanı isə türk faktoruna görə günahlandırmağa çalışdı. Guya Astana türk dövləti kimi başqa türk dövləti olan Azərbaycanın tərəfini saxlayır. Lakin Belarus kimi, Qazaxıstan da MDB-yə üzv olan bütün dövlətlərlə bərabərhüquqlu əməkdaşlığın tərəfdarı kimi çıxış edir. Bundan başqa, Minsk ilə Astana İrəvanın yersiz şıltaqlıqları ilə razılaşmağa borclu deyillər. Rusiyaya gəldikdə isə vəziyyət daha qəlizdir.
Rusiya dünyanın ən güclü ölkələrindən biridir. Onun hər bir dövlətlə əməkdaşlığı ola bilər. Rusiya qonşu və dost Azərbaycanla niyə düşmən olmalıdır? Yalnız ona görə ki, Ermənistanla Rusiya strateji tərəfdaşdırlar? Axı, müasir dünyada qloballaşma bütün ölkələri bir-birinə yaxın edir. Bundan başqa, Azərbaycan regionun ən güclü və potensiallı ölkəsidir, onun Rusiyaya münasibəti isə yaxşıdır. O cümlədən iki ölkə arasında tarixən olan hərbi əməkdaşlıq müasir şəraitdə də çox gərəklidir.
Digər tərəfdən, Ermənistan Qərblə yaxınlaşır və Rusiyanın maraqlarına zidd addımlar atır. Bunu Kreml çox gözəl görür. Təbii ki, Moskva bu cür oyunlara laqeyd qala bilməz. Bunlar Ermənistan-Rusiya münasibətlərini mürəkkəbləşdirir və İrəvan bunun acılarını yaşamağa başlayıb.
Ermənistanın səmərəsiz xarici siyasətinin fonunda Azərbaycan düşünülmüş surətdə İrəvanın təcrid olunması siyasətini yeridir. Artıq Ermənistan üçün rahat nəfəs ala biləcəyi beynəlxalq mühit mövcud deyil. Onun hətta daxil olduğu beynəlxalq qurumlarda (daha çox Aİİ və KTMT-də) ikinci dərəcəli subyekt kimi qəbul edirlər. KTMT-yə sədrlik məsələsi Ermənistanın əlindən alındı. Sankt-Peterburqda N.Paşinyana əsl yerini göstərdilər. V.Putinin bir tərəfində İlham Əliyev, o biri tərəfində isə A.Lukaşenko əyləşmişdi. N.Nazarbayev də onlarla birgə idi. N.Paşinyanın yeri isə küncdə idi. Ona məhz mühafizəçilərin sırasında “yer” verilməsi Putinin mesajı kimi dəyərləndirilir.
Bunlar onu təsdiqləyir ki, Azərbaycan Prezidentinin Sankt-Peterburqda MDB dövlət başçılarının qeyri-rəsmi zirvə görüşündə iştirakının uğurlu olması, əslində, uzun illərin gərgin siyasi fəaliyyətinin nəticəsidir. İlham Əliyev öz nüfuzunu və şəxsi etibarlılığını daim artırır, Ermənistan rəhbərliyi isə daha çox itirir. MDB liderlərinin sammitində baş verən proseslər bunun konkret təsdiqi oldu.
Belə çıxır ki, Azərbaycan rəhbərliyi xarici siyasətdə elə bir zirvəyə çatıb ki, artıq buradan daha çox uğurlar gətirə biləcək mövqelərə çıxmaq mümkün olacaq. Ermənistan isə özünə qazdığı quyunun daha dərin qatlarına yuvarlanmaqdadır. Şübhəsiz ki, bu proses yaxın gələcəkdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi ilə yekunlaşacaq. Sankt-Peterburq görüşü bunun üçün yaxşı imkanların açıldığını nümayiş etdirdi.
Azərbaycan Qərb istiqamətində də çox uğurlu siyasət apardığından, MDB çərçivəsindəki fəaliyyəti heç bir maneə törətmir. Əksinə, Azərbaycan Cənubi Qafqazda yeganə ölkədir ki, siyasətdə və geosiyasi proseslərdə balansı gözləyə bilir. Deməli, Azərbaycan daha böyük nailiyyətlər üçün tam hazırdır. Dövlətimiz yeni zirvələri fəth etməkdədir.
00:35
Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri İraqın Sincar və Karacak dağı bölgələrində antiterror əməliyyatları həyata keçirib.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb.
Aviaəməliyyatların BMT anlaşmasının 51-ci maddəsi çərçivəsində baş tutduğu deyilib.
***
Silahlı qüvvələrimizin Sincar və Karacak Dağında terrorçuların mərkəzinə təşkil etdiyi aviaəməliyyat onların himayədarlarına bir mesajdır.
Bunu Türkiyə Prezident Administrasiyasının Kommunikasiya İdarəsinin sədri Fəxrəddin Altun deyib.
“Bu hərəkat terrorizmə zərbədir”, - deyə Altun bildirib.
Türkiyə rəsmisinin bu çıxışda YPG-nin himayədarı ABŞ-ı nəzərdə tutması istisna edilmir.
ABŞ Prezidenti Donald Tramp Ağ Evdə jurnalistlər üçün hər il keçirilən ənənəvi yeni il gecəsini ləğv edib.